sukan berpasukan.doc

8/14/2019 sukan berpasukan.doc

1/21

KESEPADUAN DAN SEMANGAT BERPASUKAN

1.0 Pengenalan

Kejayaan sesuatu pasukan dalam sukan sebenarnya diasaskan oleh kewujudan

semangat berpasukan untuk mencapai satu matlamat yang dikongsi bersama.

Kejayaan pasukan bukanlah pilihan seperti mana berlaku kepada pasukan Perak

yang menjuarai Piala Malaysia yang pertama pada abad ke 21 menewaskan

pasukan pilihan iaitu Negeri Sembilan. Kejayaan Pasukan Perak membuktikan

kenyataan ini. Walalupun ramai yang meramalkan pasukan negeri Sembilan akanmenjuarai Piala tersebut berdasarkan prestasi semasa serta rekod kemenangan ke

atas perak sepanjang kejohanan pada tahun 2 namun dina!ikan oleh semangat

berpasukan yang ditunjukkan oleh semangat berpasukan yang ditunjukkan oleh

pasukan Perak dalam perlawanan akhir. "abaran yang diberikan oleh para pemain

negeri Sembilan mampu diatasi berkat kesepaduan serta semangat berpasukan

yang tinggi oleh pemain Perak. #pa yang disebut sebagai semangat berpasukan

sebenarnya merupakan ciri$ciri kesepaduan dalam pasukan.%"arron& 1'(2)

*asa dipunyai atau tergolong dalam satu kumpulan& golongan atau pasukan

merupakan elemen penting dalam memenuhi keperluan indi+idu pemain sekaligus

menyemarakan semangat berpasukan& meningkatkan hubungan sesama pemain&

kesetiaan terhadap pasukan& menghormati jurulatih serta meningkatkan pencapaian

pasukan. ,leh itu& dalam penulisan ini& cuba mengupas dan memahami apa yang

dikatakan dengan kesepaduan pasukan& proses pembentukan sesuatu pasukan&

pengukuran pasukan serta kaitan di antara kesepaduan pasukan dan pencapaianpemain dalam sukan.

1


2/21

2.0 Definisi kesepaduan dan semanga !e"pasukan

"arron %1'(2)& mengatakan bahawa kesepaduan pasukan merupakan proses yang

dinamik yang dijelmakan menerusi kecenderungan sesuatu kumpulan untuk bersatu

dan bersama mencapai matlamat dan objekti! kumpulan tersebut.

Sebelumnya& ramai penyelidik mengatakan bahawa kesepaduan bersi!at

unidimensi. -agaimanapun kajian terkini mendapati bahawa wujud dimensi

kesepaduan yang lain. ua dimensi ini adalah& kesepaduan tugasan dan

kesepaduan sosial.

Kesepaduan tugasan merujuk kepada tahap di mana ahli kumpulan bersama$sama berkerja untuk menyelesaiakan masalah atau sesuatu tugasan yang spesi!ik.

"ontohnya& pengelibatan pemain$pemain pasukan Malaysia dalam perlawanan

persahabatan dengan pemain$pemain pasukan Manchester /nited pada 0ulai 2 '

ketika program jelajah Manchester /nited baru$baru ini. -iarpun hanyalah

perlawanan persahabatan namun pemain$pemain pasukan Malaysia telah pun

berusaha dengan bersungguh$sungguh memastikan tidak ada jurang gol yang

terlalu jauh diantara kedua$dua pasukan. ni kerana& pasukan M/ merupakan antara

pasukan yang digeruni di arena bola sepak unia. Pemain$pemain pasukan

Malaysia berusaha bermain berdasarkan tugasan dan peranan masing$masing

dalam pasukan yang diwakili.

Kesepaduan sosial pula merujuk kepada tahap hubungan interpersonal di

kalangan ahli kumpulan. "ontohnya & adanya hubungan kekeluargaan dengan

pemain dengan pemain yang lain. Pemain akan berkerjasama dengan pemain yang

lain atas dasar adanya hubungan kekeluargaan dan hubungan sosial diantaramereka. ni bermaksana kebersamaan atau kesepaduan sosial akan wujud dengan

adaya ikatan kekeluargaan atau hubungan sosial dalam pasukan tersebut.

alam konteks sukan pula& pemain akan terikat dengan dengan kesepaduan

sosial kerana masing$masing terikat dengan kontrak %kesepaduan sosial) untuk

2


3/21

mewakili pasukan tersebut. Seorang pemain merasa terikat atau meneruskan

pengelibatan dalam sesuatu pasukan kerana !aktor tugasan&hubungan sosial atau

kedua$duanya. 0esteru itu& ke!ahaman tentang kesepaduan pasukan serta proses

yang terlibat dalam pembentukan pasukan akan dapat membantu kejayaan pasukan

dalam jangka masa panjang.

Kesepaduan pasukan melahirkan semangat berpasukan yang jitu di kalangan

ahli kumpulannya. Semangat kumpulan ini lahir apabila wujudnya perasaan saling

memerlukan dan mengahargai diantara satu sama lain dalam mencapai satu

matlamat. Semangat pasukan dan kesepaduan pasukan tidak semestinya

bermatlamat untuk kemenangan tetapi mempelihatkan gaya permainan yang

mantap dan berkualiti. Kemenangan merupakan bonus bagi pasukan yang bermain

dengan baik berbanding pasukan yang lain.

Memetik artikel ibnu Suhali %2 ') dalam blognya& mengatakan bahawa

sprit de "orps berasal dari perkataan Perancis yang membawa maksud semangat

bekerjasama& semangat kekitaan ataupun semangat berpasukan. engan kata lain

ini adalah suatu semangat yang dapat menyatukan manusia khususnya dalam

sesebuah pasukan seperti pasukan bola sepak& ragbi dan seumpanya. sprit de

"orps amatlah penting dalam sesebuah organisasi sukan& jabatan dan mahupun

negara seluruhnya. Semangat ini telah diterapkan sejak dari peringkat sekolah

melalui kepelbagaian akti+iti yang dianjurkan pihak sekolah yang menuntut

semangat antara ibu bapa& guru dan murid. 3al ini secara tidak langsung

menyebabkan semangat esprit de corps itu wujud dalam diri setiap murid.

sprit de "orps yang merujuk kepada semangat semangat kerja berpasukan

telah lama diaplikasikan oleh kerajaan dalam pelbagai cara dan bentuk di Malaysia

yang mempunyai pelbagai kaum dan budaya atau boleh juga dirujuk sebagaimasyarakat plural. Masyarakat Malaysia yang sememangnya terdiri daripada

pelbagai kaum dan budaya memerlukan semangat ini& sebagai tunjang perpaduan

dan keutuhan dalam menjalani kehidupan bermasyarakat. Walaupun esprit de

"orps pada mulanya diamalkan dalam ketenteraan& tetapi semangat ini juga sangat

praktikal untuk diamalkan dalam aspek kehidupan masyarakat plural seperti di

3


4/21

Malaysia. Sudah menjadi resam hidup dalam masyarakat yang terdiri daripada

pelbagai budaya kadang$kala akan mengalami pergeseran. 3al ini di dorong oleh

pelbagai !aktor dalaman dan luaran yang boleh melemahkan semangat perpaduan

melalui pengaplikasian prinsip ini& 4aktor yang boleh melemahkan perpaduan kaum

di Malaysia dapat dikurangkan.

alam konteks sukan& perpaduan kaum membolehkan wujudnya kesepaduan

sosial antara pemain dalam pasukan kerana adanya penerimaan terhadap pemain

berbangsa lain dalam pasukan itu. ,leh itu semangat spirit de corps mempunyai

pengaruh yang amat besar dalam pembentukan sesebuah pasukan.

#.0 Semanga !e"pasukan dan peningka an kuali i pasukan

Semangat berpasukan adalah unsur yang menyatupadukan seluruh organisasi

dalam sesebuah sukan& pemain dengan pemain dan jurulatih dengan pemain dalam

menjayakan peningkatan kualiti. Semangat ini dipraktikkan melalui kerjasama&

komitmen dan penyertaan pemain dan jurulatih secara menyeluruh ke atas program

dan perlawanan atau kejohanan yang disertai bagi memastikan adanya peningkatan

kualiti dari segi 5per!ormance6 pemain.

Peningkatan kualiti bukanlah usaha yang boleh diserahkan kepada pemain

secara indi+idu. ni kerana masalah$masalah dalam pasukan adalah bersi!at

komplek& melibatkan berbagai bahagian dan sistem. ,leh itu la7imnya penyelesaian

masalah tersebut adalah di luar kemampuan indi+idu. alam keadaan yang

demikian setiap pemai dan jurlatih perlu bertindak secara berpasukan supayasegala kekuatan dalam pasukan dapat digemblengkan sepenuhnya. Man!aat yang

akan diperolehi oleh pasukan dengan bertindak secara berpasukan ini ialah setiap

indi+idu pemain mempuyai kebolehan dan keistemewaan masing$masing. ,leh itu&

bidang kepakaran& pengetahuan dan kemahiran dapat digunakan untuk

menyelesaikan sesuatu masalah. ni akan melahirkan penyelesaian yang berkesan.

4


5/21

Selain itu& bertindak secara berpasukan boleh membantu meningkatkan moral

pemain dan kepuasan bermain kerana mereka sama$sama diberi peluang

menyelesaikan masalah$masalah kualiti pasukan. Masalah$masalah yang dikongsi

bersama oleh berbagai !ungsi dalam posisi pasukan dan bahagian boleh

diselesaikan dengan cepat dan berkesan. Selain itu& cadangan yang dibuat oleh

pemain secara berpasukan akan lebih mudah untuk dilaksanakan berbanding

dengan& cadangan$cadangan yang dibuat oleh indi+idu.

#pabila pasukan mengamalkan semangat berpasukan& mereka akan

secara langsung boleh mengukukuhkan tiga aspek yang penting kepada proses

peningkatan kualiti. #spek$aspek tersebut meliputi pertukaran maklumat dan idea$

idea dan lebih meluas& semangat saling percaya$mempercayai di kalangan pemaindan komunikasi yang lancar di dalam pasukan. Melalui penyertaan di dalam akti+iti$

akti+iti berpasukan& pemain$pemain akan mempunyai peluang yang luas untuk

bertukar pengetahuan& pengalaman& maklumat dan idea dengan rakan sekerja.

Keadaan ini akan meningkatkan kebolehan seseorang pemain untuk mencetuskan

idea$idea baru yang kreati! dan ino+ati! bagi mempertingkatkan kualiti pasukan yang

diinginkan.

alam suasana kerja berpasukan seperti ketika menyertai kejohananperlawanan& pemain mempunyai perasaaan percaya$mempercayai sesama mereka.

engan perasaan ini indi+idu akan merasa bebas dan lebih yakin untuk bertindak

dalam menjalankan tanggungjawab masing$masing. engan itu mereka akan dapat

membuat keputusan$keputusan dengan cepat& menggunakan budi bicara dengan

sempurna dan mengembangkan bakat serta potensi yang ada di dalam diri masing$

masing bagi menggerakkan proses peningkatan kualiti.

Perasaan percaya$mempercayai yang ada di kalangan pemain itu

seterusnya memudahkan proses komunikasi di dalam pasukan. ni seterusnya

memupuk kerjasama dan keadaan saling bergantungan di kalangan bahagian$

bahagian dan unit& yang mana akhirnya boleh membantu memantapkan prestasi

jabatan.

5


6/21

$.0 P"%ses pem!en ukan pasukan

Pembentukan pasukan harus melalui beberapa !asa. Menurut carron %1''8)&

mengatakan bahawa kumpulan indi+idu yang mempunyai identiti yang sama&

berkongsi matlamat dan objekti! yang sama& berkongsi nasib& mempunyai corak dan

interaksi komunikasi yang tersendiri& menonjolkan si!at saling membantu&

memerlukan antara satu sama lain dan menganggap diri mereka satu kumpulan. ni

merupakan ciri$ciri yang perlu ada dalam diri kumpulan indi+idu bagi membentuk

satu pasukan. /ntuk sampai ke tahap sebuah pembentukan pasukan yang mantap&

para pemain perlu melalui beberapa !asa iaitu pembentukan& pertelagaan&

pembentukan norma& dan prestasi %0ohnson9 johnson& 1''8). engan memahamiproses yang dilalui untuk pembentukan pasukan yang mantap& baulah seorang

jurulatih atau pemimpin sukan dapat melakar strategi yang berkesan untuk

memastikan keharmonian sesebuah pasukan.

8.1 4asa pembentukan

"iri$ciri utama dalam !asa ini adalah percubaan untuk mengenali serta

membiasakan diri dengan ahli pasukan yang lain& membuat perbandingan sosial

khususnya dari segi kemampuan dan kebolehan& menilai kekuatan dan

kelemahan masing$masing serta menilai kemampuan aksi masing$masing.

Menurut #nshel %1''8)& antara persoalan yang timbul pasa !asa ini adalah

seperti persoalan:

5 #dakah saya layak berada di sini;6

5 Perlukah saya berada di sini;6

5 #dakah saya ingin berada di sini; 6

6


7/21

5 0ika ya& apakah peranan saya;6

ni adalah antara persoalan yang timbul dan perlu dijawab oleh indi+idu

tersebut. Kegagalan menjawab persoalan ini akan menyebabkan indi+idu

tersebut merasa dipinggirkan dan tidak diperlukan oleh pasukan tersebut.

/ntuk mengurangkan tekanan yang berlaku pada !asa ini& jurulatih taau

pihak pengurusan perlu memastikan kurangnya proses pertukaran pemain yang

terlalu kerap untuk mengurangkan tekanan kepada pemain baru khususnya&

serta para pemain senior yang lain. "arron %1'(8) juga mencadangkan agar

pemain baru diperkenalkan kepada pemain lama secara positi!. Pada masa

yang sama& jurulatih serta pihak pengurusan perlu peka tentang wujudnya

budaya negati! atau berlakunya pergeseran di kalangan pemain. Sekranya iniberlaku& tindakan perlu diambil agar ianya tidak menganggu prestasi serta

tumpuan semsa latihan. Mungkin sesi suai kenal yang terpimpin boleh diadakan

untuk mengatasi masalah ini.


8/21

Keadaan ini sering berlaku dalam sukan berbentuk kontak seperti ragbi&

bola sepak serta beberapa jenis sukan kumpulan yang lain. ni adalah kerana

pemain sedang berusaha untuk mendapatkan perhatian jurulatih. 0umlah serta

tahap pertelingkahan ini tertakluk kepada kebijaksanaan jurulatih mengenal

pasti kekuatan serta kelemahan setiap pemain. 0ika kekuatan serta kelemahan

ini dijelaskan secara objekti! kepada para pemain& pertelagahan ini akan

berkurangan dan para pemain mengetahui ekspektasi jurulatih terhadap mereka

%"arron& 1'(8).

0urulatih juga perlu bertegas dengan pemain dengan meletakkan satu

piawai tentang satu perlakuan yang diingini bagi mengurangkan tekanan dan

perpecahan di kalangan pemain. 0esteru itu& sebarang bentuk pertelagahan

yang timbul selepas kesemua kehendak jurulatih diperjelaskan kepada pemain

perlu ditangani segera utuk mengurangkan risiko kecederaan dan perpecahan

kalangan pemain.

8.= 4asa pembentukan norma

Pada !asa ini& pemain sudah dapat melupakan persaingan dan pertelagahan

yang timbul pada !asa sebelumnyaiaitu !asa pertelagahan. Pemain sudah mula

menjalin hubungan yang positi! serta mula menunjukkan sikap berkerjasama

serta saling membantu rakan sepasukan yang lain. 4asa ini amat penting

kerana pada !asa iniah konsep kesepaduan serta identiti pasukan mula

terbentuk di kalangan pemain. Para pemain mula mementingkan kehendak

pasukan erbanding kehendak diri sendiri. 0ika wujud atau pemain atau atletyang mementingkan diri pada tahap ini& ia perlu ditangani segera agar tidak

mengugat kesepaduan pasukan serta menyebabkan pemain tadi dipinggirkan

oleh rakan sepasukan yang lain.

8


9/21

Pada !asa ini juga& para pemain mula melihat dan menilai sumbangan

unik setiap pemain demi kejayaan pasukan. Persaingan sesama sendiri kini

bertukar menjadi bantuan kepada rakan$rakan yang memerlukan. Seorang

jurulatih yang bijak akan menggunakan peluang ini untuk menanam semangat

pasukan yang jitu& membincangkan tentang matlamat pasukan serta

menjelaskan sumbangan yang boleh diberikan oleh setiap ahli pasukan demi

untuk menyemarakkan lagi semangat pemain utuk berjaya dan ber!ungsi

sebagai satu pasukan.

8.8 4asa prestasi

Pada !asa ini& para pemain sudah bersedia sebagai satu pasukan untuk

mencapai matalamat yang disasarkan. 4asa ini dinamakan sebagai !asa

5kematangan hubungan6. ni adalah kerana para pemain sudah mengetahui

peranan yang perlu dimainkan oleh setiap indi+idu dalam pasukan& menghargai

setiap sumbangan yang diberikan serta memeberikan sokongan yang tidak

berbelah bahagi demi kejayaan pasukan.

Perasaan iri hati di antara pemain utama dengan pemain simpanan tidak

wujud kerana masing$masing menghargai sumbangan serta peranan yang

dimainkan oleh setiap ahli pasukan. Sebaliknya& hubungan antara pemain dan

jurulatih menjadi semakin mantap dan akrab. /ntuk mencapai tahap ini& jurulatih

perlu mewujudkan suasana berkerjasama di kalangan pemain serta

mengelakkan persaingan yang negati! dalam pasukan. 0ika ingin memberikan

pujian& ia harus diberikan kepada pasukan terlebih dahulu sebelum diberikankepada indi+idu tertentu dalam pasukan. Pujian kepada indi+idu haruslah

kepada peranan yang dimainkan demi untuk pasukan dan bukannya pujian

yang bersi!at indi+idu. ni akan memupuk semangat serta kesepaduan yang

berterusan dalam pasukan.

9


10/21

&.0 Ala penguku"an kesepaduan pasukan

-eberapa alat pengurukuran dibina untuk mengukur serta menilai kesepaduan

pasukan. #ntara in+entori awal yang dicipta untuk mengukur adalah seperti Sport

cohesi+eness >uestionnaire? S"> %Soal selidik kesepaduan dalam sukan) n+entori

ini diperenalkan oleh Martens dan Peterson %1'91& Petikan dari Wann& 1''9) untuk

menilai kesepaduan pasukan. Kebanyakan item tertumpu pada kesepaduan sosial.

Walaupun ianya digunakan dengan agak meluas untuk menilai kesepaduan

pasukan& masalah dari segi kesahan dan kebolehpercayaan menyebabkan

penggunaanya menjadi agak terhad.%Wann& 1''9)

Seterusnya adalah& "ohesi+eness >uestionnaire? @"> %Soal selidik

kesepaduan pasukan). n+entori ini dicipta oleh Aruber dan Aray %1'(2). n+entori

ini mengandungi 1= item& khusus untuk menilai kesepaduan tugasan dan

kesepaduan sosial

nstrument ketiga adalah Multidimensional Sport "ohesion instrument? MS"

% nstrumen multidimensi kesepaduan dalam sukan). nstrumen ini diperkenalkan

oleh mengukur 8 dimensi kesepaduan pasukan

iaitu tarikan indi+idu dan tugasan % ndi+idu tertarik kepada pasukan untuk

memenuhi keperluan menyelesaiakan tugasan)& tarikan indi+idu dan sosial %indi+idu

10


11/21

tertarik kepada pasukan untuk memenuhi keperluan sosial)& integrasi kumpulan dan

tugasan %indi+idu bersatu sebagai satu pasukan untuk memenuhi keperluan

menyelesaikan tugasan) dan integrasai kumpulan dan sosial %indi+idu bersatu

sebagai satu pasukan untuk memenuhi keperluan sosial)

Menurut "arron dan rakan$rakan& salah satu daripada empat dimensi ini

mampu merangsang indi+idu untuk terus bersama dengan pasukannnya.

-agaimanapun& kesannya akan lebih kuat jika keempat$empat dimensi ini bertindak

merangsang indi+idu terbabit. -eberapa kajian yang telah dibuat memberikan

sokongan terhadap gagasan yang diutarakan dengan memberikan nilai kesahan

dan kebolehpercayyaan yang agak baik untuk A >.

'.0 (ak %" )ang mempenga"u*i kesepaduan kumpulan

Proses pembentukan pasukan dipengaruhi oleh beberapa !aktor iaitu sai7

kumpulan& interaksi di antara ahli kumpulan& kejelasan dan penerimaan peranan

dalam kumpulan& iklim kumpulan yang kondusi!& kejelasan peranan setiap ahli serta

apresiasi ketua terhadap prestasi setiap ahli kumpulan %#nshel 1''9).

#ntara !aktor yang mempengaruhi kesepaduan pasukan adalah sai7

kumpulan . Semakin ramai ahli dalam sesebuah kumpulan semakin kurang

kesepaduan pasukan berkenaan. -ilangan ahli yang ramai akan menyebabkan

wujudnya kumpulan kecil dalam pasukan tersebut. ni akan menyebabkan peranan

ahli menjadi kurang berkesan. -ilangan ahli yang sesuai adalah bergantung

kepada jenis tugasan yang akan dilakukan. Menurut "arron %1'( )& apabila

bilangan ahli dalam sesuatu kumpulan atau pasukan melebihi daripada tiga orang

maka keberangkalian bagi mereka mematuhi peraturan& norma serta ekspetasi

kumpulan akan menjadi kurang.

nteraksi di antara ahli kumpulan juga adalah antara !aktor yang

mempengaruhi kesepaduan kumpulan. nteraksi amat penting dalam memupuk

11


12/21

kesepaduan pasukan. Sukan bola sepak dan ragbi merupakan contoh sukan yang

memerlukan interaksi dan koordinasi yang baik dari semua pemain bagi

memastikan kejayaan pasukan.

Selain itu& Kejelasan matlamat kumpulan juga merupakan !aktor keapdakesepaduan kumpulan. Menurut #nshel %1''9)& pasukan yang memberikan

tumpuan untuk mencapai matlamat pasukan dan matlamat indi+idu la7imnya lebih

berorientasikan tugasan jika dibandingkan dengan pasukan yang matlamatnya

kurang jelas. Kejelasan matlamat bermaksud mempunyai matlamat yang

dipersetujui oleh ahli pasukan serta mencabar kemampuan mereka dan matlamat

tersebut boleh diukur untuk menilai pencapaian pasukan berkenaan. engan

matlamat yang jelas& pasukan tersebut akan dapat ber!ungsi dengan lebih

berkesan serta kesepaduan pasukan akan menjadi lebih mantap.

Matlamat yang dirangka juga harus diterima oleh semua ahli dalam

kumpulan. ni juga merupakan !aktor kepada kesepaduan pasukan. Matlamat

kumpulan hanya akan bermakna jika ianya dipersetujui ramai atau kesemua ahli

yang terlibat. ni adalah kerana pengelibatan ahli dalam menetapkan matlamat ini

akan menghasilkan kesepaduan yang amat tinggi. ni adalah kerana pemain tadi

merasakan bahawa pendapat mereka dihargai serta mereka sendiri mengetahui

prestasi semasa mereka. ni akan memudahkan mereka menentu& menerima serta

merealisasikan matlamat tersebut. Sekiranya matlamat pasukan ditentukan oleh

pihak pengurusan tanpa berbincang dengan para pemain& bukan sahaja matlamat

yang dibuat sukar diterima malahan ia mungkin bleh memberikan tekanan yang

tidak sepatutnya kepada para pemain.

Selain itu& iklim pasukan yang kondusi! adalah !aktor kepada kesepaduan

pasukan. Stail kepimpinan yang ditunjukkan oleh pihak pengurusan serta pemimpinpasukan turut memainkan peranan dalam meningkatkan kesepaduan pasukan.

0urulatih yang mengamalkan corak kepimpinann autokratik yang keterlaluan

la7imnya akan menurun tahap kesepaduan pasukan jika dibandingkan dengan

jurulatih yang mengamalkan pendekatan yang agak humanistik serta menghormati

para pemain %0ohnsonC0ohnson &1''8)

12


13/21

Pemahaman atlet tentang peranan mereka dalam kumpulan adalah

antara !aktornya. Memahami peranan masing$masing dalam pasukan

merupakan salah satu cara meningkatkan pencapaian setiap pemain serta

merealisasikan matlamat pasukan. apatan kajian menunjukkan bahawa

pemain yang memahami peranan serta posisi mereka dalam pasukan akan

menyokong matlamat pasukan tersebut. Setiap pasukan mempunyai

sumbangan yang tersendiri demi untuk kejayaan pasukan sama ada sebagai

pemain utama mahupun pemain simpanan. 0esteru itu& memahami serta

menerima peranan yang dimainkan bukan sahaja membantu meningkatkan

kesepaduan pasukan malahan dapat memberikan identiti serta tumpuan untuk

beraksi dengan lebih cemerlang.

#presiasi ketua terhadap prestasi ahli juga mempengaruhi kesepaduan

pasukan. Salah satu daripada keperluan sosial manusia adalah menerima

penghargaan. Penghargaan yang diterima akan menjadi pencetus untuk pemain

melipatgandakan lagi usaha untuk berjaya. Pihak pengurusan& jurulatih serta

rakan sepasukan boleh meningkatkan kesepaduan pasaukan dengan

memberikan penghargaan yang setimpal dengan usaha yang diberikan. Maklum

balas yang positi! demi untuk peningkatan pemain juga wajar disuarakan agar

pemain berasa diberikan perhatian pada setiap masa. ni bukan sahaja

merangsang kesepaduan tugasan malah meningkatkan lagi kesepaduan sosial

dalam pasukan.

13


14/21

+.0 (ak %" ,ang Mengguga Kesepaduan Pasukan

@erdapat beberapa !aktor yang boleh menggugat kesepaduan ahli dalam

pasukan. 4aktor$!aktor ini perluah diambil kira dan dititik beratkan oleh jurulatih

dan pemain bagi mewujudkan pasukan yang jitu dan mantap. #lbert carron%1''=) telah menggariskan beberapa !aktor yang boleh menggugat kesepaduan

sesuatu pasukan. #ntaranya adalah Percanggahan tentang matlamat pasukan

iaitu matlamat pasukan yang kurang jelas akan menyebabkan pemain mudah

tersalah anggap. "ontohnya 5#dakah kita bermain untuk seri ataupun menang;6

5#dakah kita bermain sebagai satu pasukan atau membantu orang tertentu

mencipta nama sebagai hero;6 ini adalah contoh bagaimana percanggahan

matlamat boleh membawa kehancuran kepada pasukan.

Kekerapan pertukaran ahli juga !aktor yang boleh menggugat

kesepaduan pasukan. Pasukan yang kerap menukar pemain& khususnya dalam

pasukan yang memerlukan setiap pemain bersama$sama beraksi seperti bola

sepak& hoki dan bola jaring akan menyebabkan pemain keliru serta tertanya$

tanya. Pemain akan menjadi kurang selesa kerana mereka tidak dapat

mewujudkan perse!ahaman dengan rakan$rakan yang lain& tertanya Dtanya

tentang nasib mereka sendiri dan mereka tidak pasti apa yang diingini olehpihak pengurusan. #kibatnya& prestasi dan kesepaduan pasukan akan

menurun.

Selain itu& perebutan kuasa dalam kumpulan juga merupakan !aktor yang

mempengaruhi. Kewujudan !enomena ini akan memecah belahkan kesepaduan

14


15/21

pasukan kerana para pemain akan berpecah belah kepada beberapa kumpulan.

@umpuan akan menjurus kepada perebutan kuasa dan bukannya tugasan serta

matlamat pasukan. Kesannya& prestasi dan kesepaduan pasukan akan terkikis.

Masalah komunikasi dalam pasukan juga boleh menggugat kesepaduanpasukan. Kekurangan komunikasi yang berkesan akan menyebabkan matlamat

pasukan tidak tercapai di akhir musim. ni kerana matlamat pasukan tidak dapat

di!ahami oleh semua pihak yang terlibat. Wujud pertelagahan dalam pasukan.

Kurangnya interaksi dalam pasukan akhirnya akan mengurangkan

keberkesanan serta kesepaduan pasukan.

Selain itu& antara !aktor lain yang boleh menggugat kesepaduan pasukan

adalah pemain kurang jelas dari segi peranan yang dimainkannya. Pemain yangtidak tahu tentang perananya dalam pasukan adalah ibarat layang$layang putus

tali. Mereka tak dapat memberikan prestasi yang terbaik kerana kurang jelas

tentang ekspektasi pengurusan serta rakan sepasukan terhadap mereka.

Mereka juga tidak tahu apa dan siapa yang boelh membantu mereka dalam

menangani masalah pasukan. #kibatnya& pemain akan bertindak sendirian

sehingga menjejaskan pasukan.

Peranan jurulatih juga amat penting dalam mempengaruhi kesepaduan

dalam pasukan. 0urulatih harus memberikan kritikan yang berterusan sesuai

dengan keadaan. alam hal ini& pihak pengurusan dan jurulatih perlu sedar

bahawa sebarang kritikan yang keterlaluan serta yang bersi!at memalukan

pemain akan mengurangkan kesepaduan dalam pasukan. 0ika perlu mengkritik&

jurlatih harus menggunakan kaedah serta pendekatan yang bersesuaian agar

kritikan yang diberikan dapat diterima serta membantu memperbaiki prestasi

pemain tersebut.

alam pasukan akan wujud pertembungan personaliti . alam situasi

yang agak genting sering kali berlaku pertembungan personaliti sesama sendiri

di kalangan pemain diantara pemain dengan jurulatih. "ontoh terbaik yang

boleh kita lihat adalah bagaimana ketua pasukan negeri Sembilan Khairul #nuar

15


16/21

-aharom menjeritkan arahan kepada rakan$rakannya agar memberikan

tumpuan sementara rakannya pula memberikan reaksi seolah marah dengan

tindakan beliau itu. 0ika situasi itu berterusan& serta pemain tidak memberi

perhatian tentang arahan serta ingatan rakan$rakan sepasukan yang lain& sudah

tentu akan wujud kon!lik yang mungkin akan memecahbelahkan kesepaduan

pasukan serta memberi kesan kepada prestasi pasukan.

-.0 Bagaimana meningka kan kesepaduan pasukan

0ika usaha untuk membentuk pasukan yang benar$benar bersepadu dan

mantap menajadi pilihan& maka langkah$langkah berikut boleh digunakan untuk

membantu mencapai kesepaduan pasukan. -agaimanpun& cadangan ini

bukanlah sesuatu yang eksklusi!. @erdapat lagi banyak pendekatan yang boleh

digunakan untuk membantu meningkatkan kesepaduan pasukan. #ntara

cadangan yang diutarakan adalah membiasakan rakan dengan peranan rakan

yang Eain. -erikan peluang seorang pemain penyerang menjadi penjaga gol

atau seseorang pemain tengah menjadi penyerang atau pemain pertahanan.

Eangkah ini dapat memabntu pemain menghargai dan memahami kesukaran

yang dihadapi oleh rakan sepasukan yang lain serta melahirkan si!at empati

dalam diri masing$masng. Secara tidak langsung& ia akan memupuk si!at saling

membantu yang akan mengukuhkan lagi kesepaduan pasukan.

Selain itu& jurulatih disarankan agar mencuba sedaya upaya untuk

mengenali pemainnya. 0urulatih khusunya perlu lebih mengenali para

pemainnya. -ukan sekadar mengetahui apa yang ditunjukkan semasa berada di

padang tetapi juga harus mengeahui perkara$perkara yang agak personal

tentang para pemain seperti latar belakang keluarga& tarikh lahir serta perkara$

perkara personal lain yang memudahkan kita membantu mereka khususnya

apabila prestasi mereka merosot secara tiba$tiba ataupun ketika pemain

tersebut agak luar biasa gembiranya %mungkin kerana merayakan sesuatu) kita

16


17/21

dapat menegur serta dapat mewujudkan suasana yang kondusi!. Si!at ini akan

membuka saluran untuk berkomunikasi pemain dengan lebih baik lagi.

0urulatih juga disarankan agar mengunakan strategi komunikasi yang

berkesan. Penggunaan komunikasi yang berkesan sama ada secara +erbalatau bukan lisan akan menghasilkan kesan yang positi! kepada ahli pasukan.

Penggunaan humor serta pujian yang bersesuaian dengan keadaan akan

meningkatkan lagi moti+asi serta hubungn sesama pemain dalam pasukan.

0urulatih harus memberikan komen yang positi! selepas perlawanan.

Kalah atau menang merupakan adat pertandingan. -agaimanapun& pujian harus

diberikan kepada pemain di atas segala usaha yang diberikan walaupun

keputusan perlawanan tidak menyebelahi pasukan tersebut. Penghargaanharus diberikan kepada pemain di atas segala usaha yang diberikan walaupun

mereka tewas menunjukkan si!at empati serta bukannya si!at suka mencari

kesalahan pemain untuk dijadikan alasan kekalahan.

Selain itu& jurulatih harus memberikan maklum balas kepada pemain.

/ntuk meningkatkan moti+asi pemain& maklum balas yang positi! khususnya

tentang cara untuk memperbaiki keasalahan perlu diberikan kepada pemain. a

perlu bermoti! untuk memperbaki dan bukannya mencari kesalahan pemain.

Kesannnya& pemain akan merasa dihargai serta diberikan perhatian oleh

jurulatihnya dan ini akan meningkatkan lagi hubungan dalam pasukan.

0urulatih juga mesti mewujudkan sistem sokongan dalam pasukan. Si!at

suka menyakiti hati serta saling menyalahi di kalangan pemain perlu dihindari.

ni merupakan di antara tanggungjawab penting untuk pengurusan serta

jurulatih khusunya dalam usaha untuk meningkatkan kesepaduan pasukan.

Sebaliknya hubungan yang positi! sesama pemain perlu ditanam dan dipupuk

agar ia berkembang menjadi satu saluran untuk membantu meningkatkan

prestasi pemain.

0urulatih juga mesti sentiasa mengawasi kumpulan kecil dalam pasukan.

Sekiranya wujud kumpulan kecil dalam pasukan& ia perlu diatasi segera demi

17


18/21

kebaikan pasukan. Kewujudan 5klik6 selalunya dikaitkan dengan perpecahan

dalam kumpulan hanya kerana indi+idu tertentu sahaja yang diterima masuk

menjadi kumpulan kecil tersebut. Sebelum ianya merebak& tindakan yang wajar

perlu diambil bagi memastikan kesepaduan pasukan tidak tergugat.

0urulatih juga harus Konsisten ketika mendisiplinkan pemain. 3ukuman

yang diberikan kepada pemain yang melanggar peraturan pasukan perlu

konsisten tidak kira sama ada pemain yang terlibat adalah pemain utama

ataupun pemain simpanan. ni akan mengelakkan tenggapan pilih kasih di

kalangan pemain.

Masalah ini juga harus diberi perhatian oleh jurulatih di mana jurulatih

juga harus memastikan masalah keciciran pemain tidak berlaku. Pastikanwujudnya integrasi di kalangan pemain. Sekiranya terdapat pemain yang sering

bersedirian atau selah$olah dipinggirkan oleh pemain yang lain& sesuatu harus

dilakukan bagi memastikan pemain tersebut kembali bersama rakannya yang

lain. Penghijrahan pemain yang terlalu kerap akan mengurangkan kesepaduan

pasukan kerana pemain tahu bahawa hubungan mereka tidak panjang oleh itu&

mereka cuba mengelakkan diri dari menjalin hubungan yang lebih rapat dengan

rakan yang lain. Kesannya& prestasi serta kesepaduan pasukan akan tergugat.

.0 Kesimpulan

aripada perbincangan tentang kesepaduan dan semangat berpasukan yangdibincangkan di atas& jelas bahawa kesepaduan pasukan memerlukan

komitmen yang tidak berbelah bahagi serta keinginan untuk mengekalkan

keadaan yang harmoni dalam pasukan. #pa yang telah dibincangkan sebelum

ini memberikan gambaran kepada kita tentang maksud kesepaduan dan apakah

perkara yang perlu dilakukan untuk mencapai kesepaduan tersebut.

18


19/21

0elasnya& pasukan yang kurang dari segi kesepaduannya mempunyai

peluang yang tipis untuk menempah kejayaan. Walalubagaimanapun& ini

semuanya dalah bergantung kepada keadaan. Sesetengah penyelidik

mendapati kesepaduan berkait rapat dengan kejayaan pasukan tetapi bukan

menyebabkan kejayaan atau kemenangan keapda pasukan tersebut. "arron

%1'(8) mendapati bahawa kejayaan sesuatu pasukan bukanlah keran wujudnya

hubungan yang baik antara pemain& tetapi lebih terarah kepada kemampuan

berinteraksi dengan menggunakan kemahiran dan strategi yang berkesan

dalam sesuatu pertandingan.

alam konteks kepuasan diri pula& kesepaduan pasukan belum tentu

dapat memberikan kepuasan keapda setiap ahli pasukan. @akri!an kepuasan

merupakan hak indi+idu.

Kesimpulannya& kesepaduan pasukan tidak berkait rapat dengan

peningkatan prestasi mahupun kepuasan diri pemain dalam sesuatu pasukan

%Shahrudin abd. #7i7& 2 1). -agaimanapun kesepaduan amat penting kerana

penyertaan dalam sesuatu pasukan yang kukuh tahap kesepaduannya

mendatangkan kepuasan jika dibandingkan dengan menyertai pasukan yang

kurang mantap dari segi kesepaduan pasukannya. 0ika diberi pilihan& adalah

lebih baik jika seorang jurulatih memilih untuk menerapkan nilai$nilai

kesepaduannya di kalangan pemain kerana ia dapat membantu meningkatkan

kebarangkalian untuk berjaya serta menimbulkan kepuasan di hati semua

indi+idu yang terlibat dalam pasukan berkenaan.

19


20/21

10.0 Ru/ukan

#nshel& M.3. %1''9). Sport Physiology: !rom theory to practice. disi =. Scottsdale&

F: Aorsuch Scarisbrick Publishers

"arron& #.G.%1'(2). "ohesi+eness in Sport groups: nterpretation and consideration

dlm. 0ournal o! Sport Pyschology&8 12=$1=(

0ohson& W. .C 0ohnson&P.4 %1''8). 0oining together.Aroup theory and group skills.

-osto&M#:#llyn and -acon Wann& .E %1''9). Sport Physcology. /pper

Saddle *i+er& N0: Prentice 3all

Shaharudin #bd. #7i7 %2 1). Mengaplikasi teori psikologi dalam sukan. /tusan

Publication C istributors S N -3

bnu Suhaili. Menyemai semangat spirit de corps. 2 ' dirujuk pada 2= ,gos 2 '

daripada http:??ibnusuhaili((.blogspot.com

Prinsip semangat berpasukan. 2 ' dirujuk pada 2= ,gos 2 ' daripada

http:??www.sabah.go+.my?jkH?pkpa?PKP#1$'2?PrinsipB.htm

20
http://ibnusuhaili88.blogspot.com/http://www.sabah.gov.my/jkq/pkpa/PKPA1-92/Prinsip5.htmhttp://ibnusuhaili88.blogspot.com/http://www.sabah.gov.my/jkq/pkpa/PKPA1-92/Prinsip5.htm


21/21

21

sukan berpasukan.doc

Documents