solaf pembolehubah555

SOLAF KPS 2014 JILID 1

JPN PERAK


Pembolehubah adalah sesuatu atau maklumat yang boleh berubah-ubah.

Pembolehubah adalah :

Pembolehubah yang dimanipulasi (PM) Pembolehubah yang bergerakbalas (PGB) Pembolehubah yang dimalarkan atau yang dikawal

Pembolehubah yang bergerakbalas (PGB)

Perkara yang diperhatikan / diukur/ direkodkan/ keputusan daripada penyiasatan.

Pembolehubah yang dimanipulasi (PM)

Perkara yang diubah (berbeza) atau dimanipulasikan dalam sesuatu penyiasatan dan ianya memberikan kesan kepada apa yang diperhatikan.

Pembolehubah yang dimalarkanPerkara yang sama(tidak diubah) dan tetap/malar dalam penyiasatan.

Mengenalpasti pembolehubah yang dimanipulasi (PGM), pembolehubah yang bergerakbalas (PB) dan pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan.

Contoh 1:

JPN PERAK


Bilangan mentol Kecerahan mentol

3 Terang

2 Lebih terang

1 Paling terang

Contoh 2

Contoh

80

70

60

50

40

30 20

10

20 40 60 80 100

Contoh 4.

JPN PERAK

PM

PGB

Jarak larian

Bilangan pergerakan dada dalam seminit

PM

PGB

Pembolehubah dimanipulasi (PM)

PM PGB

Suhu ⁰C 28 ⁰C 45⁰C

Isipadu air yang tinggal / ml 20 15


Sekumpulan murid menjalankan eksperimen untuk mengkaji pergerakan kereta mainan yang menggunakan bilangan roda yang berbeza tetapi saiz yang sama. Jarak yang dilalui oleh kereta mainan diukur.

Contoh 5.

Gambarajah menunjukkan dua litar yang disediakan oleh Aminuddin dalam satu penyiasatan.

W X

Pemerhatian yang direkodkan oleh Aminuddin adalah:

Pemerhatian : Mentol di litar X lebih cerah daripada mentol di litar W

Apa yang dimalarkan : Bilangan/Jenis bateri

Bilangan/Jenis mentol

Nota: Untuk setiap pembolehubah, adalah penting untuk menulis parameter dan objek bersama.

JPN PERAK

Saiz roda

Apa yang dimalarkan

Pembolehubah bergerakbalas(PGB)

mentol R

mentol S

Mentol P

Gambarajah menunjukkan dua litar berbeza –litar bersiri dan litar selari. Maka yang dimanipulasikan adalah JENIS LITAR.(PM)

Kecerahan mentol Pembolehubah bergerakbalas(PGB)

Mentol Q

Rujuk kepada rajah


Contoh : Saiz kereta mainan

Parameter objekParameter Objek Ayat

Jumlah

Saiz

Bilangan

Kuantiti

Tinggi

Jisim

Jarak

Kehadiran

Keadaan

Suhu

Keupayaan

Ketebalan

Kekuatan

Kestabilan

Kualiti

Jenis

Kecerahan

Bentuk

Pergerakan

Luas tapak

Guli

Bola

Anak ikan

Biji benih

Pokok

Buku

Kereta mainan

Udara

Anak pokok

Air

Air

Tuala

Model

Meja

Baja

Paku

Mentol

Bongkah

Troli

kubus

Gelanggang

Jumlah guli

Saiz bola

Bilangan anak ikan

Kuantiti biji benih

Tinggi pokok/Ketinggian pokok

Jisim buku

Jarak yang dilalui oleh kereta mainan

Kehadiran udara

Keadaan anak pokok

Suhu air

Keupayaan menyerap air

Ketebalan tuala

Kekuatan model

Kestabilan meja

Kualiti baja

Jenis paku

Kecerahan mentol

Bentuk bongkah

Pergerakan troli

Luas tapak kubus

JPN PERAK


Luas

Lokasi

Kedudukan

Diameter

Warna

Arah

Bahagian

Pertumbuhan

Isipadu

Panjang

Kelajuan

badminton

Anak pokok

Tiang

Bulatan

Daun

Bayang-bayang

Tumbuhan

Biji benih

Cecair

Tali

Kereta mainan

Luas gelanggang badsminton

Lokasi anak pokok diletakkan

Kedudukan tiang

Diameter bulatan

Warna daun

Arah bayang-bayang

Bahagian tumbuhan

Pertumbuhan biji benih

Isipadu cecair

Panjang tali

Kelajuan kereta mainan

JPN PERAK


Contoh soalan:

a. Berdasarkan penyiasatan, nyatakan:

i) pembolehubah yang dimanipulasikanii) pembolehubah yang bergerakbalas

b. Nyatakan pembolehubah yang dimanipulasikan dalam penyiasatan di atas.

c. Tuliskan dua pembolehubah daripada penyiasatan di atas.

d. Daripada data yang diberi, kenalpasti apa yang :

i) dimalarkan ii) dimanipulasikan:iii) bergerakbalas:

e. Nyatakan apa yang dimalarkan dalam penyiasatan.

f. Tuliskan dua maklumat berdasarkan penyiasatan di atas.

g. Nyatakan dua maklumat yang dikumpulkan dalam penyiasatan di atas.

JPN PERAK


LATIHAN1 Razak, Kamilia dan Suresh menjalankan penyiasatan untuk mengenalpasti

perhubungan diantara jarak sumber cahaya dari objek dan saiz bayang-bayang. Pemerhatian direkodkan ke dalam jadual di bawah.

Jarak sumber cahaya dari objek (cm)

Saiz bayang-bayang (cm)

6 16

10 X

14 8

18 6

a Berdasarkan daripada keputusan di atas, nyatakan

i. Pembolehubah yang dimanipulasikan : ………………………………………………………………………………

ii Pembolehubah yang bergerakbalas : ……………………………………………………………………………..

2 Tiga bekas R,S dan T mengandungi jumlah tanah kebun yang sama yang ditanam dengan biji benih yang sama tinggi. Biji benih ditanam dengan jarak 5 cm. Bekas diletakkan di luar dan disiram dengan jumlah air yang sama setiap hari. Selepas tiga minggu purata ketinggian biji benih diambil. Keputusannya adalah seperti di dalam jadual.

Bekas Jumlah biji benih Purata ketinggian biji benih (cm)

P 3 16

Q 6 12

R 9 8

Nyatakan,

i. pembolehubah yang dimanipulasikan :

JPN PERAK


………………………………………………………………………….

ii. pembolehubah yang bergerakbalas : ..

………………………………………………………………………..

iii. pembolehubah yang dimalarkan : .

………………………………………………………………………

3 Empat ekor tikus putih dimasukkan ke dalam sangkar M dan 12 ekor ke dalam sangkar N. Saiz setiap sangkar adalah sama. Di dalam setiap sangkar jumlah tikus jantan dan betina adalah sama. Tikus dalam sangkar N diberikan jumlah makanan dan air yang sama seperti di dalam sangkar M setiap hari. Setiap tikus dalam sangkar M dan N ditimbang selepas 3 minggu. Purata jisim tikus dalam setiap sangkar diperolehi.

Sangkar Bilangan tikus Purata jisim tikus

M 4 72 g

N 12 50 g

a. Nyatakan:

i. pembolehubah yang dimanipulasikan : …………………………………………………………………………..

ii. pembolehubah yang bergerakbalas : ………………………………………………………………………….

iii. pembolehubah yang dimalarkan : ………………………………………………………………………….

4 Jadual di bawah menunjukkan masa yang diambil oleh empat orang murid untuk melengkapkan ujian Matematik.

JPN PERAK

Murid Masa yang diambil untuk melengkapkan ujian (minit)

Rafiq 5

Akmal 10

Danish 20

Azhar 12


a Dalam aktviti ini,

i) Pembolehubah yang dimalarkan : ..

……………………………………………………………

ii) Pembolehubah yang bergerakbalas : …….

………………………………………………………….

iii) Pembolehubah yang dimanipulasikan :

………………………………………………………………..

5 Dalam satu penyiasatan, tiga kapak yang berbeza kelebarannya digunakan untuk membelah kayu. Jadual di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan.Kapak P Q R

Lebar belakang bilah (cm) 3 6 9

Bilangan bongkah kayu yang dibelah dalam 30 minit

4 8 12

a. Apakah pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan ini?

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

b. Nyatakan dua pembolehubah daripada penyiasatan di atas.

i) ……………………………………………………………………………………………………………………………………..

ii)……………………………………………………………………………………………………………………………………..

6 Satu penyiasatan dijalankan utuk mengkaji perhubungan di antara pengguna dan pengeluar makanan dalam satu habitat. Ia melibatkan tikus dan ular di sawah padi. Pemerhatian dalam penyiasatan direkodkan di dalam jadual di bawah.

Nyatakan:

JPN PERAK

Minggu 1 2 3 4

Bilangan ular 9 14 18 23

Bilangan tikus 48 38 32 22


i. Pembolehubah yang dimanipulasikan

………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Pembolehubah yang bergerakbalas

………………………………………………………………………………………………………………………….

iii. Pembolehubah yang dimalarkan

……………………………………………………………………………………………………………………..

7 Jadual menunjukkan satu pemerhatian dalam satu eksperimen yang dijalankan oleh beberapa orang murid. Empat objek yang berbeza ketinggian digunakan untuk menampung berat beban.

Objek P Q R S

Jisim yang boleh ditampung (g)

50 100 150 200

Nyatakan :

i. Pembolehubah yang dimanipulasikan …….………………………………………………………..

ii. Pembolehubah yang bergerakbalas ...…………………………………………………………….

8 100ml air dituangkan ke dalam tabung didih dan suhu air diukur.Kemudian, air dipanaskan setiap 3 minit sehingga minit ke 6.

JPN PERAK

Suhu air (⁰C)


0 3 6

0

10

20

30

40

50

60

Keputusan dipamerkan di dalam carta bar:

a) Apakah pembolehubah yang dimalarkan.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

b) Nyatakan dua maklumat yang dikumpulkan daripada penyiasatan di atas.

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Carta bar di bawah menunjukkan keluasan hutan yang ditebang daripada tahun 2003 hingga tahun 2007.

Nyatakan,i. pembolehubah yang dimanipulasikan

JPN PERAK

Masa (minit)

Luas hutan yang ditebang(hektar)

2003 2004 2005 2006 20070

5

10

15

20

25

30

35

40


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ii. pembolehubah yang bergerakbalas: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10

Sekumpulan murid dikehendaki membina tiga model menara dengan ketinggian sama menggunakan kad manila. Ketiga-tiga model yang telah dibina oleh kumpulan tersebut ditunjukkan di dalam jadual di bawah.

Setiap model diletakkan di atas satu satah condong untuk menyiasat kestabilannya. Keputusan pemerhatian adalah seperti di bawah.

JPN PERAK

Model Y tumbang dahulu, diikuti oleh model X. Model Z tidak tumbang.

Model X Model Y Model Z


a. Berdasarkan penyiasatan di atas, nyatakan yang berikut:


……………………………………………………………………………………………………………………………………………ii Pembolehubah yang dimalarkan

………………………………………………………………………………………………………………………………………

11 Maya menjalankan satu ujikaji. Dua ekor tikus diletakkan berasingan di dalam dua bekas seperti rajah di bawah. Kedua-dua bekas dibiarkan selama seminggu.

a Nyatakan :i. Pembolehubah yang dimanipulasikan

…………………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Pembolehubah yang bergerakbalas ………………………………………………………………………………………………………………………………………

JPN PERAK

Kasa dawai

air

tikus

makanan

air

bekas

tikus


iii. Apakah pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan di atas?.………………………………………………………………………………………………………………………………….

12 Sekumpulan murid telah menjalankan satu eksperimen untuk menunjukkan bahawa cahaya matahari adalah keperluan asas bagi tumbuhan. Kedua-dua tumbuhan diletakkan di lokasi yang sama.

Nyatakan apa yang :i. dimanipulasikan

……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ii. bergerakbalas. .…………………………………………………………………………………………………………………………………………

iii. dimalarkan ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

13 Rajah di bawah menunjukkan fasa-fasa Bulan bermula dari hari pertama hingga hari kelima belas berdasarkan kepada takwim Qamari.

a

b

Apakah yang dimalarkan dalam penyiasatan di atas?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………Apakah yang bergerakbalas dalam penyiasatan di atas?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

JPN PERAK

Disiram air

P

Tidak disiram air

Q

Kotak hitam


14 Selvi menuangkan 100ml susu segar dan 100ml syampu ke dalam dua bikar secara berterusan. Dia merekod masa yang diambil untuk setiap cecair untuk mengalir sepenuhnya.

a Nyatakan dua maklumat yang dukumpulkan.

i …………………………………………………………………………………………………………………………………..

ii …………………………………………………………………………………………………………………………………

15 Sekumpulan murid menyusun tiga model seperti gambarajah di bawah untuk menyiasat kestabilan model-model.

JPN PERAK

Masa=2 saat

Susu segar syampu

Masa= 10 saat


Apabila kadbod dicondongkan secara perlahan , murid telah merekodkan pemerhatian mereka adalah seperti di bawah.

i. Model Z tumbang dahulu, diikuti dengan model Y.ii. Model Y tumbang dahulu, diikuti dengan model X.

Berdasarkan penyiasatan di atas, nyatakan,

i. pembolehubah yang dimanipulasikan:

………………………………………………………………………..

ii. pembolehubah yang dimalarkan : …………..

……………………………………………………………………

iii. pembolehubah yang bergerakbalas :

………………………………………………………………………..

16 Rajah di bawah menunjukkan satu penyiasatan yang dijalankan oleh sekumpulan murid.

Berdasarkan ujikaji di atas, nyatakan:

i. pembolehubah yang dimanipulasikan

……………………………………………………………………………….

ii. pembolehubah yang bergerakbalas

JPN PERAK

Model polisterina

kadbod

anak pokok

pasu


………………………………………………………………………………….

iii.. pembolehubah yang dimalarkan ….

……………………………………………………………………………………..

17 Dalam satu penyiasatan, sekumpulan murid menggunakan sebuah kereta mainan seperti di bawah.

Jadual di bawah menunjukkan pemerhatian mereka.

Bilangan spring diputar

Jarak yang dilalui (cm)Masa yang diambil

(saat)

3 40 10

5 40 8

7 40 6

Nyatakan dua pembolehubah dalam penyiasatan ini. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

JPN PERAK


18 Hakimi menjalankan satu penyiasatan dengan menggolekkan tiga biji bola yang berlainan jisim di atas satu satah condong. Bola akan menghentam bongkah kayu dan jarak bongkah kayu bergerak direkodkan.

Jadual di bawah menunjukkan keputusan eksperimen.

Daripada penyiasatan ini, nyatakan,

i.i.i.i.i.i.i.i.i.

pembolehubah yang dimanipulasikan

……………………………………………………………………………………………………………………………………………..


……………..……………………………………………………………………………………………………………………………

19 Satu penyiasatan telah dijalankan oleh Khairi pada tiga jenis cecair J,K dan L. JPN PERAK

bola

bola

bongkah kayu

satah

condong

Bola Jisim bola(g) Jarak bongkah kayu bergerak (cm)

K 100 6.5

L 200 8.0

M 300 10.3


Keputusan daripada penyiasatan ditunjukkan dalam jadual di bawah.

Jenis cecair Kesan pada kertas litmus

J Kertas litmus biru berubah kepada merah

K Kertas litmus merah berubah kepada biru

L Tiada perubahan pada kertas litmus merah dan biru.

Daripada keputusan ekperimen di atas, nyatakan:


………………………………………………………………………..


…………………………………………………………………………..

20 Dinie cuba mematahkan dua pembaris yang sama saiz tetapi dibuat daripada bahan yang berlainan. Pemerhatian direkodkan dalam jadual berikut.

Jenis pembaris PemerhatianPembaris plastik Boleh dipatahkanPembaris keluli Tidak boleh dipatahkan

Nyatakan:i. pembolehubah yang dimanipulasikan

.....................................................................................................................................................


..................................................................................................................................................

21 Rajah di bawah menunjukkan kaedah menuai padi.

JPN PERAK

Pembaris plastikPembaris keluli


Kaedah menuai padiLuas tanah yang dituai

(hektar)

Tenaga buruh 1.5

Mesin menuai 5

Nyatakan


................................................................................................................................................


...................................................................................................................................................

22 Rajah di bawah menunjukkan dua aktiviti X dan Y yang telah dijalankan oleh Faizal. Aktiviti X menunjukkan objek yang paling berat yang dapat diangkat oleh Faizal tanpa menggunakan takal. Aktiviti Y menunjukkan objek yang paling berat yang dapat diangkat oleh Faizal menggunakan satu takal.

JPN PERAK


Aktiviti X Aktiviti Y

Pemerhatian daripada penyiasatan adalah seperti di bawah:

Aktiviti Bilangan takal Berat objek yang dapat diangkat

X 0 7kg

Y 1 14kg

a) Dalam penyiasatan ini, nyatakani) pembolehubah yang dimanipulasikan .......................................................................................................................................

ii) pembolehubah yang bergerakbalas ........................................................................................................................................

23 Sekumpulan murid telah menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji adakah pertumbuhan kulat pada sekeping roti. Mereka merenjiskan beberapa titisan air pada roti tersebut. Roti itu dibiarkan di dalam plastik selama tiga minggu. Carta bar menunjukkan keputusan yang diperolehi.

JPN PERAK


Berdasarkan carta, nyatakan:


…………………………………………………………………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah yang bergerakbalas

……………………………………………………………………………………………………………………….. iii. Pembolehubah yang dimalarkan

……………………………………………………………………………………………………………………

24 Samy dan rakannya sedang menjalankan satu penyiasatan. Rajah 1 (i) menunjukkan Samy cuba untuk menggerakkan beban dengan menggunakan tuas. Beliau mendapati adalah sukar untuk menggerakkan beban.

JPN PERAK

1 2 3

02468

101214161820

Bilangan tompok hitam

Minggu

Planet P - suhu yang sangat tinggiPlanet Q - suhu yang sangat rendah


Rajah 1 (i)Samy menggerakkan fulkrum

menghampiri beban seperti di dalam Gambarajah 1 (ii).Dia mendapati lebih mudah untuk

menggerakkan beban.

Rajah 1 (ii)a) Berdasarkan eksperimen di atas, nyatakan dua pembolehubah:

i) …………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ii). ………………………….……………………………………………………………………………………………………………..

b) Apakah pembolehubah yang dimalarkan dalam eksperimen ini?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

25 Saintis menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji suhu pada planet yang berbeza dan jaraknya daripada cahaya matahari. Keputusan yang diperolehi adalah seperti berikut:

JPN PERAK


Berdasarkan daripada penyiasatan di atas, nyatakan

(i) Pembolehubah yang dimanipulasikan

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(ii) Pembolehubah yang bergerakbalas

.…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

JPN PERAK

solaf pembolehubah555

Documents