solaf pembolehubah

5/27/2018 SOLAF Pembolehubah

1/23

SOLAF KPS2014JILID 1

JPN PERAK


2/23


JPN PERAK

Pembolehubah adalah sesuatu atau maklumat yang boleh berubah-ubah.

Pembolehubahadalah :

Pembolehubah yang dimanipulasi(PM)

Pembolehubah yang bergerakbalas(PGB)

Pembolehubah yang dimalarkanatau yang dikawal

Pembolehubah yang bergerakbalas (PGB)

Perkara yang diperhatikan / diukur/ direkodkan/ keputusan daripada penyiasatan.

Pembolehubah yang dimanipulasi (PM)

Perkara yang diubah (berbeza) atau dimanipulasikan dalam sesuatu penyiasatan dan ianya

memberikan kesan kepada apa yang diperhatikan.

Pembolehubah yang dimalarkanPerkara yang sama(tidak diubah) dan tetap/malar dalam penyiasatan.

Mengenalpasti pembolehubah yang dimanipulasi (PGM),

pembolehubah yang bergerakbalas (PB) dan pembolehubah yang

dimalarkan dalam penyiasatan.


3/23


JPN PERAK

Contoh 1:

Bilangan mentol Kecerahan mentol

3 Terang

2 Lebih terang

1 Paling terang

Contoh 2

Suhu C 28 C 45C

Isipadu air yang tinggal / ml 20 15

Contoh

80

70

60

50

40

30

20

10

20 40 60 80 100

PM

PGB

Jarak larian

Bilangan pergerakan dada dalam seminit

PM

PGB

PM PGB


4/23


JPN PERAK

Contoh 4.

Sekumpulan murid menjalankan eksperimen untuk mengkaji pergerakan kereta

mainan yang menggunakan bilangan rodayang berbezatetapi saizyang sama.

Jarak yang dilalui oleh kereta mainan diukur.

Contoh 5.

Gambarajah menunjukkan dua litar yang disediakan oleh Aminuddin dalam satu penyiasatan.

W X

Pemerhatian yang direkodkan oleh Aminuddin adalah:

Pemerhatian : Mentol di litar X lebih cerah daripada mentol di litar W

Saiz roda

Apa yang dimalarkan

Pembolehubah dimanipulasi (PM)

Pembolehubah bergerakbalas(PGB)

mentol R

mentol S

Mentol P

Gambarajah menunjukkan dua

litar berbeza

litar bersiri danlitar selari. Maka yang

dimanipulasikan adalah JENIS

LITAR.(PM)

Kecerahan mentol Pembolehubah bergerakbalas(PGB)

Mentol Q


5/23


JPN PERAK

Apa yang dimalarkan : Bilangan/Jenis bateri

Bilangan/Jenis mentol

Nota: Untuk setiap pembolehubah, adalah penting untuk menulis

parameterdan objekbersama.

Contoh: Saiz kereta mainan

Parameter objek

Parameter Objek Ayat

Jumlah

Saiz

Bilangan

Kuantiti

Tinggi

Jisim

Jarak

Kehadiran

Keadaan

Suhu

Keupayaan

Ketebalan

Guli

Bola

Anak ikan

Biji benih

Pokok

Buku

Kereta mainan

Udara

Anak pokok

Air

Air

Tuala

Jumlah guli

Saiz bola

Bilangan anak ikan

Kuantiti biji benih

Tinggi pokok/Ketinggian pokok

Jisim buku

Jarak yang dilalui oleh kereta mainan

Kehadiran udara

Keadaan anak pokok

Suhu air

Keupayaanmenyerap air

Ketebalan tuala

Rujuk kepada rajah


6/23


JPN PERAK

Kekuatan

Kestabilan

Kualiti

Jenis

Kecerahan

Bentuk

Pergerakan

Luas tapak

Luas

Lokasi

Kedudukan

Diameter

Warna

Arah

Bahagian

Pertumbuhan

Isipadu

Panjang

Kelajuan

Model

Meja

Baja

Paku

Mentol

Bongkah

Troli

kubus

Gelanggang badminton

Anak pokok

Tiang

Bulatan

Daun

Bayang-bayang

Tumbuhan

Biji benih

Cecair

Tali

Kereta mainan

Kekuatan model

Kestabilan meja

Kualiti baja

Jenis paku

Kecerahan mentol

Bentuk bongkah

Pergerakan troli

Luas tapak kubus

Luas gelanggang badsminton

Lokasi anak pokok diletakkan

Kedudukan tiang

Diameter bulatan

Warna daun

Arah bayang-bayang

Bahagian tumbuhan

Pertumbuhan biji benih

Isipadu cecair

Panjang tali

Kelajuan kereta mainan


7/23


JPN PERAK

Contoh soalan:

a. Berdasarkan penyiasatan, nyatakan:

i) pembolehubah yang dimanipulasikanii) pembolehubah yang bergerakbalas

b. Nyatakan pembolehubah yang dimanipulasikan dalam penyiasatan di atas.

c. Tuliskan dua pembolehubah daripada penyiasatan di atas.

d. Daripada data yang diberi, kenalpasti apa yang:

i) dimalarkanii) dimanipulasikan:iii) bergerakbalas:

e. Nyatakan apa yang dimalarkan dalam penyiasatan.

f . Tuliskan dua maklumatberdasarkan penyiasatan di atas.

g. Nyatakan dua maklumat yang dikumpulkan dalam penyiasatan di atas.


8/23


JPN PERAK

LATIHAN

1 Razak, Kamilia dan Suresh menjalankan penyiasatan untuk mengenalpasti perhubungan

diantara jarak sumber cahaya dari objek dan saiz bayang-bayang. Pemerhatian

direkodkan ke dalam jadual di bawah.

Jarak sumber cahaya dari objek (cm) Saiz bayang-bayang (cm)

6 16

10 X

14 8

18 6

a

0

Berdasarkan daripada keputusan di atas, nyatakan:

i. Pembolehubah yang dimanipulasikan

.

ii Pembolehubah yang bergerakbalas

..

2 Tiga bekas R,S dan T mengandungi jumlah tanah kebun yang sama yang ditanam dengan

biji benih yang sama tinggi. Biji benih ditanam dengan jarak 5 cm. Bekas diletakkan di

luar dan disiram dengan jumlah air yang sama setiap hari. Selepas tiga minggu purata

ketinggian biji benih diambil. Keputusannya adalah seperti di dalam jadual.

Bekas Jumlah biji benih Purata ketinggian biji benih (cm)

P 3 16

Q 6 12

R 9 8


9/23


JPN PERAK

Nyatakan,

i. pembolehubah yang dimanipulasikan

.

ii. pembolehubah yang bergerakbalas

..

iii. pembolehubah yang dimalarkan

..

3 Empat ekor tikus putih dimasukkan ke dalam sangkar M dan 12 ekor ke dalam sangkar

N. Saiz setiap sangkar adalah sama. Di dalam setiap sangkar jumlah tikus jantan danbetina adalah sama. Tikus dalam sangkar N diberikan jumlah makanan dan air yang

sama seperti di dalam sangkar M setiap hari. Setiap tikus dalam sangkar M dan N

ditimbang selepas 3 minggu. Purata jisim tikus dalam setiap sangkar diperolehi.

Sangkar Bilangan tikus Purata jisim tikus

M 4 72 g

N 12 50 g

a. Nyatakan:


..


iii. pembolehubah yang dimalarkan

.


10/23


JPN PERAK

4 Jadual di bawah menunjukkan masa yang diambil oleh empat orang murid untuk

melengkapkan ujian Matematik.

Murid Masa yang diambil untuk melengkapkan ujian (minit)

Rafiq 5

Akmal 10

Danish 20

Azhar 12

a Dalam aktviti ini,

i) Pembolehubah yang dimalarkan

ii) Pembolehubah yang bergerakbalas

.

iii) Pembolehubah yang dimanipulasikan

..

5 Dalam satu penyiasatan, tiga kapak yang berbeza kelebarannya digunakan untuk

membelah kayu. Jadual di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan.

Kapak P Q R

Lebar belakang bilah (cm) 3 6 9

Bilangan bongkah kayu yang dibelah dalam 30 minit 4 8 12

a. Apakah pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan ini?

..

b. Nyatakan dua pembolehubah daripada penyiasatan di atas.

i) ..

ii)..


11/23


JPN PERAK

6 Satu penyiasatan dijalankan utuk mengkaji perhubungan di antara pengguna dan

pengeluar makanan dalam satu habitat. Ia melibatkan tikus dan ular di sawah padi.

Pemerhatian dalam penyiasatan direkodkan di dalam jadual di bawah.

Minggu 1 2 3 4

Bilangan ular 9 14 18 23

Bilangan tikus 48 38 32 22

Nyatakan:


.

ii. Pembolehubah yang bergerakbalas

.

iii. Pembolehubah yang dimalarkan

..

7 Jadual menunjukkan satu pemerhatian dalam satu eksperimen yang dijalankan oleh

beberapa orang murid. Empat objek yang berbeza ketinggian digunakan untukmenampung berat beban.

Objek P Q R S

Jisim yang boleh ditampung

(g)

50 100 150 200

Nyatakan :


. ..


.


12/23


JPN PERAK

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2003 2004 2005 2006 2007

8 100ml air dituangkan ke dalam tabung didih dan suhu air diukur.Kemudian, air

dipanaskan setiap 3 minit sehingga minit ke 6.

Keputusan dipamerkan di dalam carta bar:

a) Apakah pembolehubah yang dimalarkan.

.

b) Nyatakan dua maklumat yang dikumpulkan daripada penyiasatan di atas.

..

9. Carta bar di bawah menunjukkan keluasan hutan yang ditebang daripada tahun 2003

hingga tahun 2007.

0

10

20

30

40

50

60

0 3 6

Masa (minit)

Suhu air (C)

Luas hutan yang

ditebang(hektar)

Tahun


13/23


JPN PERAK

Nyatakan,


ii. pembolehubah yang bergerakbalas:

10 Sekumpulan murid dikehendaki membina tiga model menara dengan ketinggian sama

menggunakan kad manila. Ketiga-tiga model yang telah dibina oleh kumpulan tersebut

ditunjukkan di dalam jadual di bawah.

Setiap model diletakkan di atas satu satah condong untuk menyiasat kestabilannya.

Keputusan pemerhatian adalah seperti di bawah.

Model X Model Y Model Z

a. Berdasarkan penyiasatan di atas, nyatakan yang berikut:


ii Pembolehubah yang dimalarkan

Model Y tumbang dahulu, diikuti oleh model X. Model Z tidak tumbang.


14/23


JPN PERAK

11 Maya menjalankan satu ujikaji. Dua ekor tikus diletakkan berasingan di dalam dua

bekas seperti rajah di bawah. Kedua-dua bekas dibiarkan selama seminggu.

a Nyatakan :i. Pembolehubah yang dimanipulasikan

.


iii. Apakah pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan di atas?

..

12 Sekumpulan murid telah menjalankan satu eksperimen untuk menunjukkan bahawa

cahaya matahari adalah keperluan asas bagi tumbuhan. Kedua-dua tumbuhan

diletakkan di lokasi yang sama.

Nyatakan apa yang :

i. dimanipulasikan

..

ii. bergerakbalas

. .

iii. dimalarkan

Disiram air

P

Tidak disiram air

Q

Kotak hitam

Kasa dawai

air

tikus

makanan

air

bekas

tikus


15/23


JPN PERAK

13 Rajah di bawah menunjukkan fasa-fasa Bulan bermula dari hari pertama hingga hari

kelima belas berdasarkan kepada takwim Qamari.

a

b

Apakah yang dimalarkan dalam penyiasatan di atas?

Apakah yang bergerakbalas dalam penyiasatan di atas?

..

14 Selvi menuangkan 100ml susu segar dan 100ml syampu ke dalam dua bikar secara

berterusan. Dia merekod masa yang diambil untuk setiap cecair untuk mengalir

sepenuhnya.

a Nyatakan dua maklumat yang dukumpulkan.

i ..

ii

Masa=2 saat

Susu segar syampu

Masa= 10 saat


16/23


JPN PERAK

15 Sekumpulan murid menyusun tiga model seperti gambarajah di bawah untuk menyiasat

kestabilan model-model.

Apabila kadbod dicondongkan secara perlahan , murid telah merekodkan pemerhatian

mereka adalah seperti di bawah.

i. Model Z tumbang dahulu, diikuti dengan model Y.

ii. Model Y tumbang dahulu, diikuti dengan model X.

Berdasarkan penyiasatan di atas, nyatakan,

i. pembolehubah yang dimanipulasikan:

..

ii. pembolehubah yang dimalarkan :

iii. pembolehubah yang bergerakbalas :

..

16 Rajah di bawah menunjukkan satu penyiasatan yang dijalankan oleh sekumpulan murid.

Berdasarkan ujikaji di atas, nyatakan:


Model polisterina

kadbod

anak pokok

pasu


17/23


JPN PERAK

..


.....

iii.. pembolehubah yang dimalarkan

...

17 Dalam satu penyiasatan, sekumpulan murid menggunakan sebuah kereta mainan seperti

di bawah.

Jadual di bawah menunjukkan pemerhatian mereka.

Bilangan spring

diputarJarak yang dilalui (cm) Masa yang diambil (saat)

3 40 10

5 40 8

7 40 6

Nyatakan dua pembolehubah dalam penyiasatan ini.

.


18/23


JPN PERAK

18 Hakimi menjalankan satu penyiasatan dengan menggolekkan tiga biji bola yang

berlainan jisim di atas satu satah condong. Bola akan menghentam bongkah kayu danjarak bongkah kayu bergerak direkodkan.

Jadual di bawah menunjukkan keputusan eksperimen.

Daripada penyiasatan ini, nyatakan,


..


..

Bola Jisim bola(g) Jarak bongkah kayu bergerak (cm)

K 100 6.5

L 200 8.0

M 300 10.3

bolabongkah kayu

satah

condong


19/23


JPN PERAK

19 Satu penyiasatan telah dijalankan oleh Khairi pada tiga jenis cecair J,K dan L.

Keputusan daripada penyiasatan ditunjukkan dalam jadual di bawah.

Jenis cecair Kesan pada kertas litmus

J Kertas litmus biru berubah kepada merah

K Kertas litmus merah berubah kepada biru

L Tiada perubahan pada kertas litmus merah dan biru.

Daripada keputusan ekperimen di atas, nyatakan:


..


..

20 Dinie cuba mematahkan dua pembaris yang sama saiz tetapi dibuat daripada bahanyang berlainan. Pemerhatian direkodkan dalam jadual berikut.

Jenis pembaris Pemerhatian

Pembaris plastik Boleh dipatahkan

Pembaris keluli Tidak boleh dipatahkan

Nyatakan:

Pembaris plastikPembaris keluli


20/23


JPN PERAK


.....................................................................................................................................................


..................................................................................................................................................

21 Rajah di bawah menunjukkan kaedah menuai padi.

Kaedah menuai padi Luas tanah yang dituai (hektar)

Tenaga buruh 1.5

Mesin menuai 5

Nyatakan


................................................................................................................................................


...................................................................................................................................................

22 Rajah di bawah menunjukkan dua aktiviti X dan Y yang telah dijalankan oleh Faizal.

Aktiviti X menunjukkan objek yang paling berat yang dapat diangkat oleh Faizal tanpa

menggunakan takal. Aktiviti Y menunjukkan objek yang paling berat yang dapat

diangkat oleh Faizal menggunakan satu takal.


21/23


JPN PERAK

Aktiviti X Aktiviti Y

Pemerhatian daripada penyiasatan adalah seperti di bawah:

Aktiviti Bilangan takal Berat objek yang dapat diangkat

X 0 7kg

Y 1 14kg

a) Dalam penyiasatan ini, nyatakani) pembolehubah yang dimanipulasikan

.......................................................................................................................................

ii) pembolehubah yang bergerakbalas

........................................................................................................................................

23 Sekumpulan murid telah menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji adakah

pertumbuhan kulat pada sekeping roti. Mereka merenjiskan beberapa titisan air padaroti tersebut. Roti itu dibiarkan di dalam plastik selama tiga minggu. Carta bar

menunjukkan keputusan yang diperolehi.

Berdasarkan carta, nyatakan:


0

5

10

15

20

1 2 3

Bilangan tompok hitam

Minggu


22/23


JPN PERAK

..


..

iii. Pembolehubah yang dimalarkan

24 Samy dan rakannya sedang menjalankan satu penyiasatan. Rajah 1 (i) menunjukkan

Samy cuba untuk menggerakkan beban dengan menggunakan tuas. Beliau mendapati

adalah sukar untuk menggerakkan beban.

Rajah 1 (i)

Samy menggerakkan fulkrum menghampiri beban seperti di dalam Gambarajah 1 (ii).

Dia mendapati lebih mudah untuk menggerakkan beban.

Rajah 1 (ii)

a) Berdasarkan eksperimen di atas, nyatakan dua pembolehubah:

i) ..

ii). ...

b) Apakah pembolehubah yang dimalarkan dalam eksperimen ini?


23/23


JPN PERAK

25 Saintis menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji suhu pada planet yang berbeza

dan jaraknya daripada cahaya matahari. Keputusan yang diperolehi adalah seperti

berikut:

Berdasarkan daripada penyiasatan di atas, nyatakan

(i) Pembolehubah yang dimanipulasikan

.

(ii) Pembolehubah yang bergerakbalas

..

Planet P - suhu yang sangat tinggi

Planet Q - suhu yang sangat rendah

solaf pembolehubah

Documents