prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5....

18
PRINSIP-PRINSIP METODOLOGI 1. MENGKAJI PERIHAL URUTAN LANGKAH-LANGKAH YANG DITEMPUH AGAR PENGETAHUAN YANG DIPEROLEH MEMENUHI CIRI-CIRI ILMIAH 2. ASUMSI YG MELATARBELAKANGI METODE

Upload: others

Post on 23-Nov-2020

19 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

PRINSIP-PRINSIP

METODOLOGI1. MENGKAJI PERIHAL URUTAN

LANGKAH-LANGKAH YANG

DITEMPUH AGAR PENGETAHUAN

YANG DIPEROLEH MEMENUHI

CIRI-CIRI ILMIAH

2. ASUMSI YG MELATARBELAKANGI

METODE

Page 2: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

RENE DESCARTES

AKAL SEHAT

KAIDAH POKOK

KAIDAH MORAL:

MEMATUHI UNDANG-UNDANG DAN ISTIADAT, SERTA

BERPEGANG TEGUH PADA AGAMA

TEGAS DAN MANTAP PADA PENDAPAT

MENGUBAH DIRI DARIPADA MEROMBAK DUNIA

PENGABDIAN KEPADA KEBENARAN

Page 3: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

RENE DESCARTES

DUALISMERES COGITANS (JIWA

BERNALAR)

RES EXTENSA (JASMANI YANG MELUAS)

DUA JENIS PENGETAHUANPENGETAHUAN SPEKULATIF

PENGETAHUAN PRAKTIS

Page 4: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

ALFRED JULES AYER

VERIFIKASI , TOLAK UKUR DAPAT

DITENTUKAN APAKAH BERMAKNA

ATAU TIDAK

1) Verifikasi ketat/kuat, langsung berkaitan

dengan pengalaman

2) Verifikasi longgar/lemah, akan dapat

diwujudkan oleh pengalaman.

Page 5: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

KARL RAIMUND POPPER

FALSIFIKASI

TAK ADA KEBENARAN BERAKHIR, SETIAP TEORI SELALU

TERBUKA UNTUK DIGANTIKAN OLEH TEORI YANG LEBIH

TEPAT

METODE INDUKSI , KERENA PENGAMATAN BERULANG-

ULANG AKAN MENJADI HIPOTESA, DIKUKUHKAN DENGAN

BUKTI EMPIRIS, YG BERHASIL DIBENARKAN (JUSTIFIKASI)

AKAN BERUBAH MENJADI HUKUM

PRINSIP FALSIFIABILITAS, SEBUAH PERNYATAAN DAPAT

DIBUKTIKAN KESALAHANNYA.

Page 6: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

Michael Polanyi

Pengembangan ilmu pengetahuan menuntut

kehidupan kreatif masyarakat ilmiah yang pada

gilirannya didasarkan pada kepercayaan akan

kemungkinan terungkapnya kebenaran yang hingga kini masih tersembunyi. Tugas filsafat

membedah penyakit-penyakit pikiran yang hanya

dapat dilakukan dengan mengajukan pertanyaan

mendasar terhadap setiap pandangan yang

mendasari masyarakat.

Page 7: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

Michael Polanyi

Tujuan dari metode maieutika tekhne yaitu untuk

menemukan alternative-alternatif baru bagi hidup

manusia sbg manusia & sbg masyarakat. (M. Mukhtasar, 1997, hlm. 24). Kekeliruan tesis Positivisme

tidak hanya pada sikapnya yang menolak cita rasa

estetis, dan nilai moral serta ikatan sosial, karena

menggangapnya sebagai realitas subjectif,

melainkan juga pd pandanganya bahwa sesuatu

masyarakat tidak dapat dibangun atas dasar yg

berakar pada prinsip moral abstrak, tetapi berakar

pada tradisi masyarakat.

Page 8: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

Michael Polanyi

Secara struktural, segi ilmu pengetahuan tidak

terungkap melibatkan dua term ilmu pengetahuan

tidak terungkap. Term pertama dngn term proksimal, yaitu term yg lebih dekat. Term kedua adalah term

distai, yaitu term yg lebih jauh. Hubungan kedua

term tsb disebut sbg hubungan fungsional yaitu, kita

mengetahui term pertama hanya dengan

mengandalkan diri pd kesadaran kita tentangnya

agar memberikan perhatian pd term kedua. Polanyi

telah merintis suatu model perkembangan baru

ilmu-ilmu dngn memadukan secara jernih antara nilai & fakta, sehingga ilmu-ilmu dikembangkan

dapat sejalan dngn perkembangan masyarakat

Page 9: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

Klasifikasi Ilmu

Pengetahuan

Christian Wolff1. Kodrat pemikiran rasional

2. Ilmu murni: theologi rasional, psikologi rasional, kosmologi rasional. Dan filsafat praktis: etika, politik, ekonomi.

3. Ilmu murni dan filsafat praktis adalah produk metodeberpikr deduktif.

4. Seluruh kebenaran pengetahuan diturunkan darihukum berpikir

5. Jiwa manusia:

➢ Mengetahui

➢ Menghendaki

➢ Merasakan

Page 10: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

KLASIFIKASI MENURUT

WOLFF

IP E

MP

IRISKOSMOLOGI

EMPIRIS

PSIKOLOGI EMPIRIS

Page 11: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

KLASIFIKASI MENURUT

WOLFF

MATEMATIKA

MURNI

ARITMATIKA

GEOMETRI

ALJABARMEKANIKA

Page 12: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

KLASIFIKASI MENURUT

WOLFF

FILSAFAT

SPEKULATIF

UMUM

KHUSUS

PSIKOLOGI

KOSMOLOGI

TEOLOGI

PRAKTIS

INTELEK

KEHENDAK

EKONOMI

ETIKA

POLITIKPEKERJAAN

FISIK

Page 13: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

AUGUSTE COMTE

ILMU PENGETAHUAN

LOGIKA

IP EMPIRIS

ASTRONOMI

FISIKA

KIMIA

BIOLOGI

SOSIOLOGI

Page 14: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

AUGUSTE COMTE

FILSAFAT

METAFISIKA

FILSAFAT ILMU

UMUM

KHUSUS

Page 15: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

KARL RAIMUND POPPER

KENYATAAN FISIS DUNIA

DUNIA IDUNIA

II

KENYATAAN PSIKIS

DALAM DIRI MANUSIA

DUNIA III

HIPOTESA HUKUM, TEORI

KARYA ILMIAH

STUDI ILMIAH

PENELITIAN ILMIAH

Page 16: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

THOMAS S. KUHN

PARADIGMA

DALAM MASA NORMAL SCIENCE

ANOMALI

PARADIGMA BARU

REVOLUSI ILMIAH

Page 17: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

JURGEN HABERMAS

SIFAT ILMU JENIS ILMU

PENGETAHU

AN YG

DIHASILKAN

AKSES KPD

REALITASTUJUAN

EMPIRIS -

EMIRIS

ILMU ALAM

DAN SOSIAL

EMPIRIS

INFORMASI OBSERVASIPENGUASAAN

TEKNIK

HISTORIS -

HERMENEUTISHUMANIORA INTERPRETASI

PEMAHAMAN

ARTI VIA BAHASA

PENGEMBA

NGAN INTER

SUBJEKTIF

SOSIAL -

KRITIS

EKONOMI

SOSIOLOGI

POLITIK

ANALISIS

SELF -

REFLEXION

PEMBEBASAN

KESADARAN

NON

REFLEKTIF

Page 18: Prinsip-prinsip metodologifuad.iain-palangkaraya.ac.id/.../05/Prinsip-metodologi.pdf · 2019. 5. 13. · prinsip-prinsip metodologi 1. mengkaji perihal urutan langkah-langkah yang

PENUTUP

PADA SATU PIHAK TERDAPAT PERKEMBANGAN DALAM

TUBUH ILMU PENGETAHUAN, DI PIHAK LAIN SPESIALISASI

ILMU YG MAKIN MENAJAM MENAMPAKKAN

DISHARMONI HUBUNGAN ANTAR DISIPLIN ILMU.

ILMU PENGETAHUAN BUKAN BARANG JADI YG SELESAI

DALAM SEKALI PROSES.

ILMUWAN DAN FILSUF MELIBATKAN DIRI YG MENUNTUT SIKAP KRITIS DAN KREATIF UNTUK MENJAWAB

TANTANGAN ZAMAN