penubuhan kesatuan sekerja

BSMH2013 PENGURUSAN SUMBER MANUSIA S123705

PENUBUHAN, PENDAFTARAN DAN FUNGSI KESATUAN SEKERJA

PENDAHULUAN

Penubuhan kesatuan sekerja kepada pekerja-pekerja sesebuah majikan adalah dibenarkan

mengikut Akta Kesatuan Sekerja 1959. Penubuhan Pertubuhan ini adalah mengikut :-

i) Artikel 10(1) (c) Perlembagaan Malaysia

ii) Konvensyen ILO No. 98

iii) Seksyen 8 dan 9 Akta Kesatuan Sekerja 1959

- Sesebuah kesatuan sekerja perlu didaftarkan bagi membolehkannya

menikmati keistimewaan sebagai sebuah kesatuan sekerja yang sah.

PROSEDUR MENUBUH KESATUAN SEKERJA

Wakil-wakil pekerja hendaklah memanggil seberapa ramai pekerja untuk mengadakan

mesyuarat penubuhan iaitu bertujuan memilih Ahli Jawatankuasa Penaja, sementara

menunggu kelulusan penubuhan daripada Jabatan Hal Ehwal Kesatuan Sekerja (JHEKS).

1


Bagi tujuan ini jumlah kehadiran tidak dihadkan tetapi perlu seberapa ramai yang boleh.

agenda mesyuarat penubuhan mestilah memenuhi perkara-perkara seperti berikut :-

i) Melantik “Pengerusi Sementara “ dan “Pencatat Minit”

ii) Membincangkan secara ringkas tujuan penubuhan kesatuan sekerja

iii) Menetapkan skop keahlian kesatuan sekerja

iv) Menetapkan kadar yuran masuk dan yuran bulanan

v) Menetapkan nama dan alamat berdaftar kesatuan sekerja

vi) Membincangkan dan meluluskan peraturan-peraturan kesatuan sekerja

vii) Melantik Ahli Jawatankuasa yang terdiri daripada Pengerusi, Setiausaha,

Bendahari dan empat (4) orang Ahli Jawatankuasa. Mereka ini boleh dipilih

dengan cara angkat tangan. Syarat-syarat untuk menjadi pegawai mengikut

seksyen 26 dan seksyen 28 Akta Kesatuan Sekerja 1959 ialah :-

a) Seorang warganegara Malaysia

2


b) Telah bekerja bagi tempoh lebih daripada satu (1) tahun dalam mana

establishment, trade, pekerjaan atau industri di mana kesatuan sekerja itu

ada kaitan;

c) Tidak pernah menjadi ahli eksekutif mana-mana kesatuan sekerja yang

mana pendaftarannya telah dibatal atau ditarik balik di bawah seksyen

15(1)(b)(iv),(v) atau (vi) atau di bawah mana-mana undang-undang yang

telah dimansuhkan;

d) Tidak menjadi seorang pegawai atau pekerja sesuatu parti politik;

e) Tidak pernah disabitkan oleh mana-mana mahkamah undang-undang

mengenai pecah amanah, pemerasan atau intimidasi atau suatu kesalahan

yang pada pendapat Ketua Pengarah menjadikannya tidak layak untuk

menjadi sebagai pegawai kesatuan sekerja itu atau;

f) Dia bukan seorang bankrap

viii) Lain-lain Hal

3


ix) Penutup

PROSEDUR MENDAFTAR KESATUAN SEKERJA

Setelah mesyuarat penubuhan dijalankan dan perlantikan Ahli Jawatankuasa Penaja dibuat,

maka Setiusaha Penaja berkenaan hendaklah mendaftarkan kesatuan sekerja tersebut di

Jabatan Hal Ehwal Kesatuan Sekerja (JHEKS) tidak lewat dari tiga puluh (30) hari selepas

mesyuarat penubuhan tersebut. Dokumen-dokumen yang perlu diserahkan kepada pihak

Jabatan Hal Ehwal Kesatuan Sekerja (JHEKS) adalah seperti berikut :-

i) Borang Permohonan (Borang B) - empat (4) salinan

ii) Surat permohonan - dua (2) salinan

iii) Minit Mesyuarat Penubuhan - dua (2) salinan

iv) Senarai pekerja yang hadir - dua (2) salinan

v) Senarai pekerja yang menyokong penubuhan

kesatuan sekerja - dua (2) salinan

4


vi) Buku Peraturan Bercetak - satu (1) naskah

vii) Borang Praecipe bersetem hasil RM 30.00 - satu (1) salinan

Sepanjang proses penubuhan dan pendaftaran ini sehingga diluluskan oleh pihak Jabatan Hal

Ehwal Kesatuan Sekerja (JHEKS), pihak Ahli Jawatankuasa Penaja tidak dibenarkan

mengutip sebarang yuran bulanan, yuran khas atau yuran pendaftaran dari pekerja kecuali

mendapat kebenaran Ketua Pengarah Kesatuan Sekerja. Semasa proses ini berlaku juga

pekerja boleh mengisi borang keahlian dan tidak perlu membayar sebarang yuran.

PENGESAHAN PENDAFTARAN KESATUAN SEKERJA

Setelah disemak semua dokumen yang diserahkan kepada Jabatan Hal Ehwal Kesatuan

Sekerja (JHEKS), maka mengikut peruntukan Akta Kesatuan Sekerja 1959 Seksyen 13 (Sijil

Pendaftaran) akan dikeluarkan oleh Jabatan Hal Ehwal Kesatuan Sekerja (JHEKS) sebagai

perakuan pendaftaran secara sah. Selepas mendapat perakuan ini, maka pihak Ahli

Jawatankuasa Penaja hendaklah memanggil satu Mesyuarat Agong Kali Pertama untuk

membuat perlantikan Ahli Jawatankuasa Tetap yang mana semua pekerja yang telah mengisi

borang keahlian hendaklah dijemput dan korum mesyuarat hendaklah melebihi ¼ daripada

jumlah keseluruhan ahli.

5


PENGIKTIRAFAN KESATUAN SEKERJA OLEH MAJIKAN

Langkah seterusnya setelah mendapat pengesahan pendaftaran, mengikut peraturan Akta

Perhubungan 1967 Seksyen 9 (Tuntutan Bagi Pengiktirafan), pihak kesatuan sekerja

hendaklah menghantar surat permohonan pengiktiran kepada majikan dengan melampirkan

perlembagaan kesatuan sekerja, senarai nama Ahli Jawatankuasa dan senarai ahli untuk

rujukan pihak majikan dan menghantar salinan kepada pihak Jabatan Perhubungan

Perusahaan. Bagi tujuan ini, pihak majikan hendaklah memberi pengiktirafan kepada

kesatuan sekerja dalam tempoh dua puluh satu (21) hari, sekiranya tiada alasan untuk tidak

membuat pengiktirafan tersebut. Jika sebaliknya, pihak Majikan hendaklah memberitahu

secara bertulis alasan-alasan mengapa pengiktirafan tidak diberikan.

PERUNDINGAN KOLEKTIF DAN PERJANJIAN KOLEKTIF ( PERJANJIAN

BERSAMA)

Setelah mendapat pengiktirafan daripada majikan mengikut peraturan Akta Perhubungan

Perusahaan 1967 Seksyen 13 (Perundingan Kolektif), pihak kesatuan sekerja bolehlah

mempelawa pihak majikan secara bertulis untuk memulakan rundingan kolektif tersebut

dengan mengemukakan buku cadangan perjanjian kolektif tersebut. Pihak majikan yang

menerima pelawaan daripada kesatuan sekerja hendaklah menjawab penerimaan ini secara

bertulis dalam tempoh empat belas (14) hari daripada tarikh penerimaan.

6


Setelah persetujuan penerimaan pelawaan dibuat oleh majikan, maka dalam tempoh tiga

puluh (30) hari daripada tarikh persetujuan tersebut pihak majikan dikehendaki memulakan

rundingan kolektif berkenaan. Mengikut Akta Perhubungan Perusahaan 1967 Seksyen

13(2A) – Suatu usul bagi suatu perjanjian kolektif boleh menyediakan satu atau lebih

daripada yang berikut :-

a) Peruntukan untuk latihan untuk meningkatkan kemahiran dan pengetahuan

pekerja-pekerja;

b) Peruntukan bagi suatu kajian semula tahunan sistem upah; dan

c) Peruntukan bagi suatu sistem ganjaran yang berdasarkan prestasi.

Selain daripada usul berkenaan pihak kesatuan boleh mencadangkan perkara-perkara seperti

berikut :-

a) Kemudahan pekerja dan keluarga pekerja dari sudut kebajikan seperti kemudahan

perubatan, khairat kematian dan lain-lain;

7


b) Kemudahan cuti seperti cuti rehat, cuti sakit, cuti tanpa rekod,cuti ehsan dan

sebagainya; dan

c) Kemudahan pinjaman seperti pinjaman kenderaan, perumahan, pembelian

komputer dan lain-lain

Akta Perhubungan Perusahaan 1967 Seksyen 13(3) juga menyatakan walauapapun

peruntukan subseksyen (1), tiada kesatuan sekerja boleh memasukkan cadangan yang

berhubungan dengan perkara-perkara berikut :-

a) Kenaikan pangkat oleh majikan terhadap mana-mana pekerja dari kategori atau

gred yang lebih rendah kepada kategori atau gred yang lebih tinggi;

b) Pertukaran pekerja oleh majikan dalam profesion perniagaan, perdagangan atau

kerja dalam organisasi majikan, dengan syarat apa-apa pertukaran itu tidak

menyebabkan perubahan yang merugikan pekerja berhubungan dengan terma-

terma pekerjaannya;

c) Pengambilan mana-mana pekerja oleh majikan yang dia boleh melantiknya

sekiranya ada kekosongan dalam organisasinya;

8


d) Penamatan perkhidmatan-perkhidmatan pekerja oleh majikan dengan sebab

terlampau lebih pekerja atau dengan sebab penyusunan semula profesion,

perniagaan, perdagangan atau kerja majikan atau kriteria bagi penamatan

tersebut;

e) Memecat dan mengembalikan semula pekerjaan bagi seseorang pekerja oleh

majikan;

f) Penyerahakkan atau pengutukan tugas-tugas atau tugas khas kepada pekerja oleh

majikan yang selaras atau sesuai dengan terma-terma pekerjaannya;

Dengan syarat bahawa tiada apa-apa juapun dalam subseksyen ini boleh

melarang kesatuan sekerja pekerja-pekerja untuk menimbulkan persoalan-

persoalan yang bersifat umum berkaitan dengan prosedur-prosedur kenaikan

pangkat pekerja tanpa mengira bahawa persoalan itu tidak menjadi

sebahagian daripada cadangan tersebut dalam mana-mana perbincangan

dengan majikan-majikan (sama ada perbincangan itu berlangsung dalam

perundingan kolektif atau tidak).

9


PERJANJIAN KOLEKTIF

Akta Perhubungan Perusahaan Seksyen 14 (Perjanjian Kolektif) menyatakan suatu

perjanjian kolektif hendaklah secara bertulis dan ditandatangani oleh pihak-pihak dalam

perjanjian itu atau oleh orang-orang yang diberi kuasa bagi pihak tersebut. Setelah semuanya

telah lengkap dilaksanakan, maka Akta Perhubungan Perusahaan Seksyen 16 (Penyimpanan

Perjanjian-Perjanjian Kolektif) menghendaki satu salinan perjanjian kolektif didaftarkan

kepada Pendaftar Mahkamah Perusahaan dan dalam tempoh tiga puluh (30) hari, Pendaftar

hendaklah membawa perjanjian itu kepada perhatian mahkamah untuk mendapatkan

perakuan. Selagi perjanjian kolektif ini tidak diserahkan kepada Pendaftar dan tidak

mendapat perakuan pendaftaran, maka ianya dianggap tidak sah dan tidak boleh

digunapakai.

KESAN PERJANJIAN KOLEKTIF

Akta Perhubungan Perusahaan Seksyen 17 (Kesan Perjanjian Kolektif) menyatakan suatu

perjanjian kolektif yang telah diberi perakuan oleh mahkamah hendaklah disifatkan sebagai

suatu award dan hendaklah mengikat ke atas ;-

a) Pihak-pihak dalam perjanjian termasuk dalam mana-mana kes apabila suatu

pihak itu adalah kesatuan sekerja majikan-majikan, kesemua ahli kesatuan

10


sekerja yang perjanjian itu berkaitan dan pengganti, pemegang serah hak atau

penerima pindahan mereka; dan

b) Kesemua pekerja yang bekerja atau kemudiannya diambil bekerja dalam

pengusahaan atau sebahagian daripada pengusahaan di mana perjanjian itu

berkaitan.

Bermula dari tarikh tersebut dan bagi tempoh sebagaimana yang ditetapkan dalam perjanjian

kolektif, hendaklah menjadi syarat tersirat kontrak di antara pekerja-pekerja dengan majikan

yang terikat dengan perjanjian itu bahawa kadar-kadar upah yang hendak dibayar dan syarat-

syarat pekerjaan yang hendak dipatuhi di bawah kontrak hendaklah menurut perjanjian itu

melainkan dipinda oleh perjanjian terkemudian atau oleh keputusan mahkamah.

Setelah kesemua peringkat proses tersebut diselesaikan, yang mana perjanjian kolektif

berkenaan digunapakai, maka pihak majikan dikehendaki mencetak salinan buku perjanjian

kolektif tersebut dalam versi Bahasa Malaysia untuk diedarkan kepada semua pekerja tidak

mengambil kira samada pekerja berkenaan menjadi ahli kesatuan sekerja atau tidak kerana

buku perjanjian kolektif yang telah diterimapakai akan meliputi kesemua pekerja di bawah

skop perjanjian kolektif tersebut. Disamping itu pihak majikan bersama kesatuan sekerja

juga dikehendaki mengadakan sesi penerangan dan penjelasan mengenai buku perjanjian

kolektif tersebut kepada semua pekerja.

11


KESIMPULAN

Penubuhan kesatuan sekerja amatlah penting dimana ianya boleh menjamin hak-hak pekerja

daripada ditindas oleh majikan. Manakala bagi pihak majikan ianya tidak boleh diambil

mudah untuk melaksanakan sesuatu perkara kerana ianya tertakhluk kepada undang-undang

dan peraturan. Kewujudan kesatuan sekerja juga boleh meningkatkan produktiviti serta

memajukan majikan untuk bersaing dalam industri masing-masing.

Kesatuan sekerja yang mewakili pekerja hendaklah mempunyai perhubungan harmoni

dengan pihak majikan bagi tujuan mencapai matlamat kedua-dua pihak, dengan erti kata lain

setiap pertikaian dan permasalahan yang berlaku hendaklah diselesaikan dimeja rundingan.

Rujukan :-

12


1. Garis panduan penubuhan kesatuan sekerja oleh Jabatan Hal Ehwal Kesatuan Sekerja

(JHEKS).

2. Akta Kesatuan Sekerja 1959

3. Akta Perhubungan Perusahaan 1967

13

penubuhan kesatuan sekerja

Documents