penebangan hutan dan kepupusan spesies di malaysia

Penebangan Hutan dan Kepupusan Spesies di

MalaysiaNama : Farid bin Aspar

No. Matrik : IES 080013

Malaysia mempunyai liputan hutan sebanyak 59% (19.42 juta hektar) daripada keluasan tanah yang ada iaitu 32.83 juta hektar.

45% (5.88 juta hektar) di Semenanjung Malaysia,

59% (4.30 juta hektar) di Sabah,

69% (9.24 juta hektar) di Sarawak.

Kawasan yang dilitupi tumbuhan akan meningkat lebih 76% (25.90 juta hektar) sekiranya tanaman seperti getah, kelapa sawit, koko dan kelapa diambil kira.

Pengenalan

Penebangan hutan dapat didefinisikan sebagai pengurangan kawasan yang diliputi hutan asal dalam jangka masa panjang (Ooi, 1993).

FAO pula mendefinisikan ianya sebagai pembersihan kawasan hutan secara menyeluruh daripada pertumbuhan pokok dan digantikan dengan sesuatu yang lain di atas kawasan tersebut.

Penebangan Hutan di Malaysia

Di Malaysia, aktiviti penebangan hutan boleh dibahagikan kepada dua era iaitu :-

- Di zaman penjajahan.

- Selepas penjajahan.


Di Era Penjajahan

- Hutan ditebang kerana wujudnya kekayaan bahan mineral yang bernilai seperti emas dan bijih timah.

- Contoh kawasan perlombongan di Lembah Kinta.

- Menyebabkan hutan ditebang bagi membolehkan bahan mentah tersebut dibawa keluar daripada kawasan tersebut.


Selepas Era Penjajahan

- Hutan ditebang untuk membangunkan kawasan-kawasan tertentu yang bertujuan untuk pentadbiran, penempatan dan pertanian.

- Pembukaan tanah juga dibuat oleh FELDA untuk membuka ladang-ladang pertanian untuk mendapatkan sumber makanan.

- Pembalakkan dijalankan secara aktif untuk mendapatkan sumber perkayuan dan pendapatan.


Pada tahun 1984, Pahang adalah negeri pertama di Semenanjung Malaysia yang mempunyai keluasan hutan yang terluas iaitu sebanyak 2 200.77 hektar.

Perak menduduki negeri kedua mempunyai keluasan hutan yang terluas iaitu sebanyak 1 077.049 hektar.

Manakala Kelantan negeri ketiga dengan keluasan 908.117 hektar.


Data untuk tahun 2007, jumlah Hutan Simpanan Kekal di Malaysia telah berlaku sedikit perubahan ekoran daripada undang-undang dan tindakan yang telah diambil pihak kerajaan.

Jumlah keluasan keseluruhan hutan ialah sebanyak 19.663 juta hektar.

Keluasan hutan simpan 4.301 juta hektar. 4.696 juta hektar di Semenanjung Malaysia, 3.605 juta hektar di Sabah, 6.000 juta hektar di Sarawak.


Negara Nilai Eksport (USD, bilion)

Malaysia 3.53

Kanada 29.40

Jerman 15.91

Amerika Syarikat 15.69

Finland 13.54

Sweden 12.9

Austria 6.21

China 5.20

Sumber : Pertubuhan Makanan Sedunia (FAO), 2004

Nilai Eksport Kayu dan Produk Kayu Malaysia bebanding negara-

negara lain pada tahun 2004.

Aktiviti penebangan hutan adalah dibawah kuasa negeri-negeri yang mentadbir.

Oleh yang demikian, kawalan juga dilakukan oleh negeri-negeri. Oleh itu banyak kawasan-kawasan hutan telah direzabkan sebagai kawasan hutan simpan agar ianya dapat dipelihara.

Walaubagaimanapun, negeri-negeri yang mempunyai kawasan hutan yang luas mengeluarkan hasilnya untuk menambah pendapatan.

Penebangan Hutan di Semenanjung Malaysia

Terdapat juga kawasan-kawasan hutan yang dilakukan penebangan hutan untuk membuka ladang-ladang bagi menjalankan aktiviti penanaman kelapa sawit, getah dan koko. Seperti yang dilakukan oleh FELDA dan FELCRA bagi membantu peneroka.

Aktiviti ini juga perlu juga dipantau agar tidak menyebabkan kerosakkan kepada kawasan hutan yang terlibat.


Di Pahang, Syarikat Konsesi Rimbaka Forestry Corporation menguruskan Hutan Simpan Pekan dan Nenasi untuk mengkomersialkan produk perkayuan.

Dijalankan mengikut standart yang telah ditetapkan bagi mengurangkan kerosakkan hutan.

Menggunakan teknik yang dapat mengurangkan kerosakkan ketika pembalakkan. Apabila pekerja-pekerja yang terlibat juga adalah yang terlatih.


Di Perak, Syarikat konsesi Perak ITC juga menjalankan pembalakkan yang bertujuan untuk mendapatkan hasil perkayuan yang mampan.

Hutan Simpan Temenggor dibangunkan industri perkayuan mampan di Perak.

Aktiviti ini akan memastikan bahawa hutan tersebut dapat dipelihara daripada kemusnahan dengan menjalankan beberapa pengurusan yang dapat mengawal aktiviti pembalakkan.


Perak ITC menguruskan hutan tersebut secara pembalakkan berkala hampir 30 tahun.

Pengeluaran hasil kayu utama di Semenanjung Malaysia adalah kayu balak, kayu gergaji, papan lapis, venir dan kayu kumai. Industri berasas kayu meliputi kilang papan, kilang papan lapis/venir, kilang kayu kumai dan lain-lain.


Perangkaan Utama Perhutanan dan Pembalakan, 2000-2006, Semenanjung Malaysia.

Tahun Keluasan Hutan (‘000) Hektar

Pengeluaran Kayu Balak (‘000) Meter Padu

2000 5 978 5 072

2001 5 924 4 155

2002 5 893 4 358

2003 5 880 4 419

2004 5 867 4 573

2005 5 888 4 406

2006 5 899 4 623

SUMBER : Jabatan Perangkaan Malaysia

Salah satu kawasan yang telah berlaku pembalakkan di Sarawak ialah di Daerah Baram.

Keluasannya 169 440 hektar.

Hutan ini telah dijadikan sebagai hutan yang mengeluarkan hasil dan telah menyebabkan kerosakkan akibat daripada aktiviti penanaman yang dilakukann oleh orang Penan.

Penebangan Hutan di Sarawak

Walaubagaimanapun, ianya telah dimasukkan di dalam projek pembangunan mampan yang akan mengikut kesemua ‘standard’ yang dapat memelihara alam sekitar.

Sawarak juga telah menjadi salah satu negeri di Malaysia yang menghasilkan banyak kayu balak seperti kayu keras untuk dieksort ke luar negara.

Di Sarawak juga, Kuota pengeluaran balak adalah berdasarkan kadar pengeluaran lestari seperti yang

disyorkan oleh pihak International Tropical Timber Organization (ITTO) untuk hutan simpan kekal.

Penebangan Hutan di Sarawak



2000 8291 14274

2001 8115 12179

2002 8106 11855

2003 8100 12153

2004 8091 12051

2005 8065 12036

2006 8063 11868


PERANGKAAN UTAMA PERHUTANAN DAN PEMBALAKAN, 2000 - 2006, SARAWAK

Sabah merupakan sebuah negeri penyumbang kepada sumber perkayuan dan perhutanan Negara.

Aktif mengeluarkan hasil hutan pada tahun 1970 sehingga 1990.

Dianggar 4 kali lebih daripada had yang dibenarkan.

Penebangan Hutan di Sabah

Kajian yang telah dijalankan menunjukkan :-

- Pengambilan hasil hutan telah melebihi had kapasiti hutann tersebut.

- Pengambilan hasil hutan secara berkala menyebabkan hutan tidak dapat kembali kepada keadaan asal.

- Kerosakkan yang berlebihan kepada hutan akibat pembalakkan yang tidak efisyen.


Pengeluaran kayu balak di Sabah meliputi pengeluaran hutan asli dan kayu tanaman.

Industri berasaskan kayu di Sabah meliputi kilang papan, kilang papan lapis, kilang kayu kumai, kilang perabot, kilang papan blok, kilang papan serpai, kilang papan gentian sederhana padat dan kilang papan serpih.




2000 4425 3727

2001 4420 2588

2002 4412 4436

2003 4400 4959

2004 4380 5415

2005 4360 5958

2006 4340 5253


PERANGKAAN UTAMA PERHUTANAN DAN PEMBALAKAN, 2000 - 2006, SABAH

Penebangan hutan di Malaysia juga telah menyebabkan beberapa spesies hidupan telah diancam kepupusan.

Dari segi penebangan hutan, beberapa spesies kayu khususnya telah diancam kepupusan akibat aktiviti ini.

Oleh yang demikian, beberapa jenis spesies kayu telah diwartakan sebagai spesies terancam di Malaysia.

Kepupusan Spesies di Malaysia

Di Malaysia, antara kategori tersebut ialah:-

- Telah diwartakan terancam.

- Sedang dicadangkan untuk diwartakan sebagai terancam.


Famili Spesies Catatan

Anacardiaceae Mangifera macrocarpa

Apocynaceae Dyera polyphylla

Bombacaceae Neesia altissima

Bombacaceae Neesia malayana

Burseraceae Canarium pseudosumatranum

Crypteroniaceae Dactylocladus stenoctachys Prioriti Spesies

Dipterocarpaceae Anisoptera costata (Mersawa)

Dipterocarpaceae Neobalanocarpus heimii (Cengal)

Prioriti Spesies

Dipterocarpaceae Shorea albida Prioriti Spesies

Dipterocarpaceae Shorea curtisii

Dipterocarpaceae Shorea rugosa

Spesies kayu di Malaysia yang diwartakan sebagai terancam oleh CITES

Spesies kayu di Malaysia yang diwartakan sebagai terancam oleh CITES

Famili Spesies Catatan

Icacinaceae Cantleya corniculata

Lauraceae Eusideroxylon zwageri Prioriti Spesies

Leguminosae Cynometra elmeri

Leguminosae Cynometra inaequifolia

Leguminosae Cynometra malaccensis

Leguminosae Dalbergia oliveri Prioriti Genus

Leguminosae Dialium cochinchinense

Leguminosae Intsia bijuga

Leguminosae Koompassia excelsa (Tualang) Prioriti Spesies

Leguminosae Koompassia malaccensis (Kempas)

SUMBER : Laporan Bengkel UNEP-WCMC 2008

Spesies yang dicadangkan Malaysia untuk diberikan prioriti sebagai

terancam.

Famili Spesies Huraian

Lauraceae Potoxylon melagangai Spesies yang endemik di Borneo.Sukar untuk ditemui.

Leguminosae Intsia palembanica Sukar untuk ditemui.

SUMBER : Laporan Bengkel UNEP-WCMC 2008

Dactylocladus stenostachys biasa ditemui di Sabah dan Sarawak. Di Sarawak telah menjadi kayu utama dalam perdagangan sejak 1950.

Populasinya menunjukkan penurunan mendadak. Data menunjukkan penurunan dari 235,500 meter padu pada 1995 kepada 10,000 meter padu pada 2006.


Ianya diwartakan sebagai spesies yang prioriti untuk diberikan perlindungan. Oleh itu beberapa tindakan diambil untuk terpelihara.

Antaranya ialah memastikan bilangan populasi dan taburan yang masih ada, membuat pemetaan taburan, mewartakannya sebagai kawalan antarabangsa.


Balanocarpus heimii (Cengal) adalah spesies yang lambat pertumbuhannya dan menghasilkan kayu yang baik. Dan dijadikan sebagai spesies yang prioriti untuk dilindungi.

Didapati harganya mencecah RM800/Meter padu. Tindakan untuk memeliharanya sama seperti Dactylocladus stenostachys .

Manakala bagi prioriti untuk genus bagi Dalbergia oliveri adalah spesies yang dikaji kewujudan taburannya di Malaysia.


Penebangan hutan di Malaysia perlulah dipantau aktivitinya. Suatu pengurusan yang mantap amatlah diperlukan bagi memastikan hutan di Malaysia dapat mengekalkan kehijauannya. Manakala spesies yang didapati kian terancam juga perlulah dipastikan agar terpelihara daripada terus pupus. Pemeliharaan hutan sebenarnya telah merangkumi pemeliharaan spesies yang terdapat di dalamnya.

Penutup

Ooi, Jin Bee (1993), Tropical Deforestation : The Tyranny Of Time. Singapore University Press. Kent Ridge, Singapore.

Samsudin, Abibullah (1994), Industri Balak Di Semenanjung Malaysia : Satu Kajian Kes di Perak. Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur.

Tay, John. Chong, Kan Yaw (2005), Asia-Pacific Forestry Commission, In Search Of Excellence : Exemplary forest management in Asia and the Pacific, Deramakot Forest Reserve : The Future is Now. FAO. Bangkok, Thailand.

Majlis Perkayuan Malaysia (MTC), (2007), Pengurusan Hutan Mampan Mac 2007. Majlis Perkayuan Malaysia, Kuala Lumpur.

Gillett. Harriet & Sinovas, Pablo (ed. )(2008), Strategies For The Sustainable Use and Management Of Timber Tree Species Subject To International Trade : South East Asia. UNEP-WCMC,

Rujukan

penebangan hutan dan kepupusan spesies di malaysia

Documents