pemasangan elektrik 1 fasa

8/3/2019 Pemasangan elektrik 1 Fasa

1/27

K O IL E J K O 'M U I N I T IK U J A L A , T E I R - = N G I G A N U

PENDAWAIANPERMUKAAN

Disediakan Oleh :1. Mohd Najib B. Mohd Yusof2. Norhayati Bt. Ismail


2/27

Pemasangan Elektrik 1 Fasa

Kandungan Unit1. Aksesori Pendawaian2. Kabel3. Litar Akhir4. Sistem Pendawaian5. Pengujian Pemasangan

1. Aksesori Pendawaian

1.1 Aksesori Kawalan PembekalAksesori kawalan pembekal adalah termasuk di dalam litar jujukan utama.

lanya bermula dari fius perkhidmatan perangkai neutral dan meter kwj. Aksesoriini adalah hak milik pembekal tenaga elektrik (TNB). Pengguna tidak bolehmelakukan sebarang, percubaan, tentukan dan penyambungan luar.

Meter KiloWatt-Jam Fius Perkhidmatan


3/27

1.2 Aksesori Kawalan Penggunalanya bermula selepas meter KWj dan terus ke aksesori berikut:~ Pengasing/pencil -Suis fius atau MCCB/NFB~ Pemutus Litar Bocor ke bumi~ Kotak Agihan

-kendalian arus baki-fius aksesori pemutus litar minature

Aksesori Fungsi Simbol Skema Hak MilikiPeralatanPembekal

Menyambung A Kadaran yangbekalan elektrik dari sesuaiKotak Simpang talian perkhidmatan Tidak boleh dipindake fius perkhidmatan Tidak bolehpengguna I I membuatpenyambungan Pengasingan

Fius Perkhidmatan Bekalandan perangkai Menghadkan Pembekalneutral arus Perlindunganarus lebihan

Merekod jumlah~

Meter kWj tenaga yang PembekaldigunakanSuis Pengasingan

~Fius Pengguna Perlindungan(Suis Utama) arus lebihan Kadaran yang betulSuis berangkaiMemutuskan litarPemutus Litar Arus apabila berlakunya 1 1 1 PenggunaBaki kebocoran arus kebumiMengasingkan litarutama dengan litarakhir C ? ( ? C ? ( 9 (9Kotak Agihan PenggunaE N

c::::J c::::J


4/27

1.2.1 Litar Pendawaian Jujukan Kawalan Pengguna

Meter Kilowat JamKotakagihan

FiusPerkhidmatan PLABWJ

Litar akhir

Ec:;=J

Nc=J

Kotaksimpang

Perangkaineutral Suis Utama

ElektrodBumi

Peraturan lEE Litar Kawalan PenggunaMengikut keperluan lEE setiap litar kawalan/jujukan pengguna mestilahmengadakan: Pengasingan dan Perlindungan arus lebihan dan pengasingan mestilahdipasang pada tempat yang mudah dicapai/dikendalikan. Pengasingan mestilah dilakukan dengan memutuskan kedua-dua punca

hidup dan neutral. Alat perlindungan mestilah berkadaran yang betul dan berfungsi.INFO SPEKFIKASI TEKNIKALSuis Utama ISKNJenis dwi kutub dan NeutralKadaran 30A,60A & 100AJenis FiusHRC 30A,40A,60A,80A & 100A

40AFius PerkhidmatanJenis HRCKadaran 30A,60A & 100A

Pemutus Litar Arus BakiKadaran Arus Beban

100A63A

Kadaran Kepekaan0.3 /300rnA0.1/ 100rnA0.03/ 30rnA0.01/ lOrnA


5/27

Pemutus Litar Kenit /Miniature Circuit Breaker(MCB)

Pemutus Litar Arus Baki (PLAB) /Earth Leak Circuit Breaker (ELCB)

Suis Utama / Main SwitchAksesori Oi Oalam Kotak P.F.A I Kotak Agihan Kawalan Pengguna


6/27

2. Kabel

2.1 KabelKabel merupakan bahan utama dalam penyambungan aksesori elektrik. la

bertindak sebagai perantaraan sambungan bagi membekalkan tenaga elektrikkepada peralatan elektrik. Secara amnya, kabel pendawaian domestik terbahagikepada tiga bahagian iaitu pengalir, penebat dan perlindungan mekanikal.

2.2 PengalirPengalir ialah satu bahan yang membenarkan arus elektrik mengalir

melaluinya. Sebahagian besar terdiri daripada logam. Pengalir yang baik dapatmengalirkan arus dengan baik.

Bahan PengalirBahan Sifat-sifat Kegunaan

Harga yang mahal Litar bersepadu (tambatan) Tahan hakisan Penyentuh suis

1. Emas Merupakan pengaliryang terbaik

Pengalir kedua Semua kabel pendawaian dan2. Tembaga terbaik palang bas belitan motor

Saleh didapati Pengalir belitan auto pengubah


7/27

dalam bentuklembut dan keras

Mempunyaikerintangan yangrendah

Liat dan mudahdilentur, mudahdipateri

Ringan Talian atas3. Aluminium Murah Kabel bawah tanah Mudah Filamen lampu atau tiub elektronikmengahailsan

4. Tungsten kepanasan Sukar lebur Tahap lebur yangtinggi

Bersifat keras Elemen pemanas alat-alat Liat elektrik seperti seterika, pemanas5. Nikel Tidak mudah haus air, dapur pemateri dan

atau lebur sebagainya.

2.3 PenebatBahan yang tidak membenarkan arus elektrik mengalir melaluinya.

Penebat digunakan sebagai pembalut pengalir untuk mencegah arus keluardaripada pengalir itu.

Jenis Penebat Ciri Fizikal Kegunaan Mempunyai daya tebatan Penyalut pengalir

1. Getah asli/Sintetik yang baik Sesendal Bersifat kalis air, mudah Kasut keselamatan


8/27

lentur dan dibentuk Mudah cair apabilaterkena cahaya matahari

Merupakan bahan tiruan Penebat kabel dicampuran antara plastik tempat yang suhunyadan getah o -7 oD e

2. Polivil Klorida Tahan tindakan kimia dansinaran cahaya matahari,tidak mudah terbakar dankalis air

Mempunyai rintangan Digunakan sebagaiyang tinggi bahan alat tambah

Tahan lama pemasangan elektrik3. Bakelit seperti suis, soketalur keluar palam dansebagainya.

Kalis air Penebat pengalir4. Kertas bawahtanah

2.4 Jenis-jenis Perlindungan MekanikalPerlindungan mekanikal adalah cara bagaimana kabel tersebut dilindungi

dari kerosakan mekanikal. lanya boleh diperolehi sama ada melalui sistempendawaian atau binaan kabel tersebut.

Sistem Pendawaian Bahan PerlindunganPembuluh PVK PVKPembuluh Logam LogamSesalur PVK PVKSesalur Logam Logam


9/27

Binaan Kabel Bahan PerlindunganKabel Perisai (SWA) Jalur dawai KeluliKabel Lapisan Plumbum Lapisan plumbumKabel Salutan Kuprum IMICC Salutan Kuprum

2.5 Pemilihan dan Pemasangan KabelAsasnya satu kabel elektrik terdiri daripada tiga bahagian utama iaitu penebat,pengalir dan perlindungan mekanikal.

Penebat+ Pengalir

tPerlindungan mekanikal Penebat

Selain daripada bahan penebat yang digunakan ciri-ciri seperti pengalir danperlindungan mekanikal merupakan faktor utama dalam menentukan pemilihandan pemasangan kabel.Info KhasPerlindungan Mekanikaladalah cara bagaimanakabel tersebut dilindungidaripada kerosakanmekanikal semasapemasangan atau kecuaianpenggunanya.

Info KhasTeras ialah bilangan pengalirdalam sesuatu kabeltersebut.Contoh

@8@1 teras 2 teras 3 teraslembar ialah bilangan

helaian dalam satu pengalirContoh;1,3,7,16 hingga 196


10/27

Info KhasMuatan Arus/Kadar ArusNilai arus maksimum yangmampu di bawah oleh kabeltersebut tanpa menjejaskanfizikal kabel dalam satujangka masa yang tidakterhad.

Info Khas

Info KhasSusutan voltan-voltan yangsesuatu kabel disebabkanoleh rintangan kabelbergantung kepada:

Bahan Jarak Luas keratin rentaspengalir suhu

Saiz Pengalir - Luas keratan rentas bilangan lembar yang terdapat di dalam sesuatukabel

7 - bilangan lembar - - - ' 1

Contoh : Kabel2.5mm2 171029

0.29 - Luas keratin rentas setiaplembar

2.5 mm2 - Luas keratin rentaskeseluruhan lembar


11/27

3. Litar Akhir

3.1 Litar Akhir Lampu~ Peraturan lEE telah menetapkan bahawa bagi satu litar yangdikawal oleh satu alat pelindung mestilah tidak melebihi 1000Watt.Pada amnya satu lampu berkadar 100Watt setiap satu dengan litarlampu tidak melebihi 10 poin.

~ Kabel yang digunakan ialah kabel jenis kuprum bersalut PVK.~ Saiz minima kabel yang digunakan mestilah tidak kurang 1.5mm2.~ Kadaran alat pelindung yang digunakan mestilah tidak melebihiSAmp. (sama ada fius atau MCB)

~ Pemasangan litar lampu menggunakan lebih dari satu litar akhirkerana sekiranya salah satu litar mengalami kerosakan litar ianyatidak menggangu litar yang lain.

~ Bagi pemasangan lampu dalam industri biasanya kuasa sesebuahlampu mungkin berbeza, contohnya 300 Watt, 500 Watt atau 1000Watt, dengan itu litar ini boleh dikawal oleh fius berkadar 15 Amp.dan saiz kabel yang digunakan mestilah tidak kurang dari 2.5mm2.

o oSuis 1 Rala Kipas siling


12/27

Pemegang Lampu Edison

I. .Suis 2 Hala dan Soket Alur Keluar 13Amp

Pemegang Lampu Pangkal Kilas


13/27

Pendawaian lampu kawalan satu hala

NLE - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - T II

Pendawaian lampu kawalan dua hala

cLl

NLE

Pemegang lampu jenis batten

Suis satu hala

- - - - - - - - - - - - - - - - - - ,

CLl

. . . . . . _ - - L2

51 (5uis DuaHala)

,"'---'52 ( 5uis DuaHala)


14/27

Gambarajah sebenar sambungan Suis Dua Hala

Masuk

I I

Keluar ke lampu

CLl 1 L2Q 0

Pendawaian lampu kawalan tiga hala

NLE

, - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ,

,,II," ".. _ - - _ .. . ------

,,\,III," '. . . . . _ _ .. .


15/27

Gambarajah sebenar kawalan Tiga Hala

Masuk

Ll

L2L2

L3

L4

Keluar ke lampu

Kedudukan sesentuh Suis Perantaraan

T .1V3L2cf'r:J L4

'OFF'

L 1 9 pL3L2d 6 L4

L2

'ON'


16/27

iv Litar kawalan Kipas Siling

NL~ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ,

Kipassiling

v Litar kawalan Pemalap Lampu

NLE ----------------------,

Lampu

Alatatur Pemalapkipas Lampu

Suis satu Suis satuhala hala


17/27

Pendawaian Loceng Elektrik

E ------------------------------~LN

Locengelektrik

Alat ubah(240V-12V)

Suis loceng


18/27

3.2 LlTAR AKHIR KUASA

3.2.1 Litar Soket Alir Keluar (BS 1363 )Litar Soket Alir Keluar BS 1363 terdiri daripada dua jenis litar iaitu:a ) Litar Jejarib ) Litar Gelang

a) Litar Jejari~ Peraturan lEE ke 16 menetapkan bilangan soket alir keluar bergantungkepada keluasan lantai bilik saiz pengalir dan kadaran perlindungan.

~ Litar ini mestilah dikawal oleh alat pelindungan sama ada fius atauMCB.

~ Kabel yang digunakan ialah kabel jenis tembaga bersalut PVC dansaiz kabel mestilah tidak kurang daripada 2.Smm2.

Gambarajah Pendawaian Litar Jejari.

S /K 1 S/K2

r-----

ENL

r - - - - r J B'& &i Q A

- - ~ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - , ~ I L f ' ~ - - - - - - - - ~c________j

- - - - - - - - - ---,& 0 B &c ;J c ;J


19/27

Litar Jejari Jenis A2

0 0Cl Cl Cl Cl

0Cl Cl

0Luas lantai Cl Clmaksimum50 meter

0Cl Cl

4mm- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --[]

Kadaran arus kabel ditentukanoleh kadaran arus perlindungan (iaitu 30A atau 32A - Fius atau MCB ).Kabel jenis tembaga tidak kurangdari 4 rnrn" boleh digunakan danluas maksimum lantai untukpemasangan jenis ini ialah 50meter persegi.

30A

Litar Jejari Jenis A3

oKadaran arus kabel ditentukanoleh kadaran arusperlindungan iaitu 20A. Kabeljenis tembaga tidak kurangdaripada 2.5 rnrn" bolehdigunakan dan luasmaksimum lantai untukpemasangan jenis ini ialah 20meter persegi.

oCl Cl Cl Cl

Luas lantaimaksimum20 meterpersegi

oCl Cl

oCl Cl

2.5mm

20A


20/27

b) Litar Gelang Jenis A1~ Peraturan lEE telah menetapkan Litar Gelang hanya boleh di pasangpada kawasan yang tidak melebihi 100 meter persegi.

~ Jumlah bilangan soket yang boleh di pasang pada satu Litar Gelangtidak terhad.

~ Walau bagaimanapun jumlah arus yang digunakan mestilah tidakmelebihi kadaran arus fius yang mengawal litar berkenaan.

~ Jumlah 'spur' atau sulur bagi satu Litar Gelang tidak melebehibilangan soket.

~ Kadaran alat perlindungan arus lebih ialah 30 Amp. /32 Amp.~ Saiz kabel yang digunakan mestilah tidak kurang daripada 2.Smm2.~ Konduktor litar membentuk suatu gelang berterusan bermula daripunca bekalan (Iitar akhir) ke beberapa poin soket alir keluardan balik semula ke punca bekalan.

'Spur' disambungdengan rnenggunakankotak sarnbungan

r- -D --- - - -- - -- - -- ---0--- ---------------0--,:~ 1~\-+_---+_C----J5\'_+---_+_t-~--JIjjI:

- - - ..... - -0.:;- - - - - - - - - -; ~-~ _ ::- .- I ( __ : j J .J - - - - - ~ - ( ]9

," ; ; ; ~ ~ ~ ~ - - - t - - ~ - - ~ - - ~ - - ~ - - - t - - i - - { ] ~ ' - - a - ~ - - ~ - - ~ - - - ~ - - 1 - - 1 - ~ ~ ~: 5 t I ~ '[ ~ ~,o "Spur" disambung

[[ pada terminal soket~ 'Spur' boleh disambung pada:a ) terminal soket dalam litarb) menggunakan kotak sambungan diantara poin soket.c) di tempat asal gelang itu.


21/27

3.3 Litar akhir Khas~ Terdapat juga litar yang dipasang secara berasingan dalam litar akhirlampu dan kuasa disebabkan pengunaan arus yang rendah dan perlu

~ Pengiraan arus beban beban ini tidak termasuk dalam jadual peraturanFaktor Pelbagaian

~ Tiga jenis litar yang perlu pengasingan ialah :i. Litar loceng dan Penggera elektrikii. Litar lampu kecemasaniii Litar soket pencukur

i. Pendawaian Loceng dan Penggera Elektrik

ELN

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ~

Loceng elektrik danpenggera.Alat Ubah(240V-12V)

L...-_ ___J Suis Loceng


22/27

ii. Litar Lampu Kecemasan~ Litar lampu kecemasan biasanya tidak mempunyai suis kawalan~ Bekalan biasa digunakan untok mengecas bateri lampu secara automatikapabila dalam keadaan normal

~ Saiz kabel yang digunakan ialah 1.5 mm dan dilindongi oleh pemutus litar6Amp

~ Biasanya di katogerikan kepada jenis Senggara dan Tak senggara~ Dalam system senggara lampu kecemasan akan sentiasa dihidupkanmelalui pengubah langkah turun dan jika berlaku kegagalan bekalan ianyaakan terus menyala melalui bekalan bateri

~ Dalam system Tak senggara pula lampu kecemasan akan hanyamenyala apabila berlaku kegagalan bekalan utama

iii. Litar Pencukur~ Satu litar yang di pasang didalam bilik air bagi kemudahan alat pencukur~ Menggunakan unit pencukur dwi voltan~ Saiz kabel yang digunakan ialah 1.5mm dan kadar alat perlindongan ialah6amp


23/27

4. SISTEM PENDAWAIAN

4.1 SISTEM PENDAWAIAN PEMUKAAN DAN TERSEMBUNYI~ Satu sistem pendawaian yang dipasang dipermukaan yang manakabel pendawaian tersebut diklip terus ke dinding atau silingbangunan.

~ Menggunakan kabel tembaga bersalut PVK dua lapisan ( PVK / PVK ).~ Klip timah digunakan bagi mencengkam kabel-kabel yang disusunpada permukaan dinding atau siling.

~ Ketika kerja-kerja menyusun kabel-kabel pada permukaan dindingatau siling dilakukan langkah keselamatan mestilah diambil bagimengelakkan kabel tercedera

Pendawaian Permukaan


24/27

Proses Pendawaian Permukaani. Sistem ini tidak berapa popular lagi digunakan pada masa kini.ii. Kabel-kabel pendawaian akan diklipkan terus pada permukaan

dinding atau siling.iii. la disusun mengikut jumlah dan saiz kabel yang hendak dipasang.


25/27

iv. Kerja-kerja pendawaian ini biasanya bermula dari pain-pain akhir dantamat di kotak agihan.

v. Jenis kabel yang digunakan ialah kebel tembaga bersalut PVK dualapisan ( PVK / PVK )

Amalan Semasa Mendawai Pendawaian PermukaanAntara pekara yang dilakukan bagi memudahkan kerja-kerja mendawai danmenjaga standard pendawaian adalah seperti berikut:i. Satu saluran mestilah diadakan terlebih dahulu bagi pendawaian

yang menembusi dinding.ii. Pastikan bilangan kabel yang dipasang tidak melebihi 12 kabel bagi

satu larian. jumlah kabel yang banyak baleh mengurangkancengkaman pencengkam.

iii. Rancangkan laluan kabel terlebih dahulu supaya tidak berlakutindihan. Jika tidak dapat dielakkan lapik dengan sebarang penebatdi antara laluan kabel itu.

iv. Pastikan di bahagian hujung kabel ditandakan bagi memudahkan kerja-kerja tamatan.

v. Elakkan dari terkena tindihan beluti semasa memasang kabel di atassiling.

vi. Semasa memasang pencengkam pastikan kabel tidak cedera.


26/27

- . - . . . - .~ I~ It : : : : = . . . . ."r~ I, ,.! ~rl 'r~ ~I Ilei iel PencengkamMendatar

Menegaklei iel -

- - - - - - _ . _ - - -

Susunan klip pendawaian

Kelebihan dan kekurangan pendawaian permukaanKelebihan* Kemas* Kos murah* Kerosakan mudah di kesan* Penambahan tidak melibatkan keseluruhan pendawaian

Kekurangan:* Terdedah kepada perlindungan mekanikal* Tidak tahan lama* Terdedah kepada bahaya kimia, gigitan serangga dan haiwan


27/27

GLOSARI

Aksesori Sebarang peranti yang berkaitan dengan sambungan ataupendawaian. Misalnya suis, ros siling, soket alur keluar,pemegang lampu.

lEE Singkatan bagi The Institution of Electrical Engineers, iaitubadan yang mengeluarkan peraturan untuk pemasangankelengkapan elektrik pada bangunan. Badan ini berpusat diUnited Kingdom.

STM Singkatan bagi Suruhanjaya Tenaga Malaysia.Badan bebasbagi mengadakan peruntukan bagi mengawal seliapembekalan elektrik pada harga yang munasabah,perlesenan pemasangan elektrik, pengawalan mana-manapemasangan loji dan kelengkapan elektrik.

LitarUtama Litar utama bagi sesuatu pemasanagn yang mengadakanpelindungan dari arus lebihan dan bocor ke bumi

Litar Akhir Litar yang diambil dari kotak agihan bagi membekalkanbekalan kepada beban. Terdiri dari litar lampu,kuasa danperalatan individu

pemasangan elektrik 1 fasa

Documents