pandangan usahawan seni persembahan dan keusahawanan islam: satu tinjauan
TRANSCRIPT
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
1/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
=
Qmngmnemn [smhmumn Skno Qkyskjimhmn gmn
Lk{smhmumnmn Osbmj6 Smw{ Wonfm{mn
Dmy`l Vmlmyom
Dml{bwo Wkln`b`eo Lykmwod gmn Umyosmn" [notkysowo Jmbmsom Lkbmnwmn
Miswyml
Lk{smhmumnmn mgmbmh smw{ cmimne qy`dkso`n
imy{ go nkemym Osbmj Jmbmsom. Imnml qkne{smhm
ikyeomw gmbmj qkbimemo sklw`y lk{smhmumnmn
mnwmymnm ombmh hoi{ymn. Hoi{ymn q{bm gmbmj
Osbmj skyone goqkygkimwlmn gmyo skeo h{l{jnm.
Lmkgmh qknmjqmomn hoi{ymn ow{ hmy{sbmh jkneol{w qkymw{ymn Osbmj
memy om wogml ikywknwmnemn gknemn mfmymn memjm Osbmj. Qkys`mbmn mne
hkngml goioncmnelmn gmbmj lkywms lkyfm ono ombmh qmngmnemn {smhmumn
Osbmj mne wkyboimw gmbmj jknf{mb qy`g{l skno qkyskjimhmn wkyhmgmq
{smhm qkynomemmn skno ow{ skngoyo. Qkylmym h{l{j mne ikylmowmn gknemn
{smhmumn ono mjmw y{jow {nw{l goy{nelmolmn lkymnm om jkboimwlmn os{
mne ikylmowmn gknemn i{gmm gmn memjm skywm qkysklowmymn j`gkn mnejmnm qkne{smhm ow{ goiksmylmn. Lkywms lkyfm ono mlmn jkjiknwmnelmn
dmhmjmn {smhmumn skno qkyskjimhmn wkyhmgmq skno ow{ gmyo qmngmnemn
jkyklm skimemo qkne{smhm skno gmn f{em memjm Osbmj.
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
2/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
9
=.1 QkneknmbmnLksknomn mgmbmh smw{ cmimne imy{ gmbmj iogmne lk{smhmumnmn. Smyolmw
lksknomn wky{wmjnm skno qkyskjimhmn mne gojobolo `bkh {smhmumn
j{sboj j{nc{b skwomq hmyo {jqmjm ckngmumn w{ji{h skbkqms h{fmn.Smyolmw mne jkne{wmymlmn eknyk skno nmnomn nmsog f{em wogml l{ymne
hkimwnm gmbmj iogmne lk{smhmumnmn.
Lkimnmlmn qkne{smhm smyolmw skno qkyskjimhmn ono gojobolo `bkh `ymne
Osbmj mne ymwm*ymwm skfml lkcob bmeo gogkgmhlmn gknemn qknekwmh{mn
memjm Osbmj smjmgm jkbmb{o smb{ymn d`yjmb mlno skl`bmh mwm{ wogml
d`yjmb.
Nmj{n ikeow{" folm goi{mw qkjkyhmwomn" jmsoh imnml mjmbmn skno
qkyskjimhmn mne gobml{lmn `bkh {smhmumn skno qkyskjimhmn mjmw
ikycmneemh gknemn h{l{j Osbmj" mnwmymnm gmbmj mgkemn c{ji{" umnowm
ikyf`ekw" mjmbmn wmh{b skqkywo qkycmm lkqmgm jmlhb{l ehmoi gmbmj
Jmon Q{wkyo gmn Jml`ne gmn qknee{nmmn qmw{ne gmbmj Ummne L{bow.
Qkys`mbmn mne skyone gowoji{blmn `bkh mhbo memjm ombmh skfm{h jmnmlmh
qknekwmh{mn {smhmumn j{sboj mne jkncki{yo qkynomemmn skno
qkyskjimhmn jkjmhmjo mlmn qyonsoq hoi{ymn mne ikycoyolmn Osbmj.
Lkqklmmn {smhmumn j{sboj wknwmne qyonsoq memjm Osbmj gmbmj
jknfmbmnlmn qkynomemmn skno qkyskjimhmn mjmw goqkyb{lmn.
Wogml l{ymne sonos" wkygmqmw f{em {smhmumn skno qkyskjimhmn mne l{ymne
qknekwmh{mn memjm Osbmj jkbmhoylmn qkymsmmn l{ymne sknmne gknemn
lyowolmn mhbo memjm wkyhgmq jkyklm. Jkyklm jmbmh ikywmnm lmbm{ skj{m
hkngml jkneol{w h{l{j" mqm bmeo mne woneemb mne i`bkh golmwmlmn
hoi{ymn0
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
3/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
3
Lkywms lkyfm ono mlmn jkjiknwmnelmn wknwmne qmngmnemn gmn lkdmhmjmn
qkne{smhm skno qkyskjimhmn wknwmne qyonsoq*qyonsoq Osbmj mne qkyb{
gomjmblmn gmbmj jknfmbmnlmn qkynomemmn. Jmsmbmh gmn cmgmnemn f{em
mlmn goioncmnelmn skcmym wkyqkyonco gmbmj lkywms lkyfm ono.
9.1 Qknekywomn Lk{smhmumnmnMgnmn (=?88/ jkngkdonosolmn lk{smhmumnmn skimemo smw{ iogmne lkyfmm
mwm{ coyo mne jkji`bkhlmn sksk`ymne ow{ jknfmgo {smhmumn. Ikbom{ f{em
jkjioncmnelmn wknwmne qknekywomn {smhmumn mne jmnm ikbom{
jknemneemq {smhmumn skimemo ongotog{ mwm{ l{jq{bmn ongotog{ mne
iky{smhm eoeoh jknfmbmnlmn qkynomemmn gknemn ikyj{bmlmn j`gmb skngoyo.
Go smjqone ow{" ikbom{ f{em ikyqkngmqmw imhmum dmlw`y s`so`*i{gmm
jkjmonlmn qkymnmn qknwone gmbmj jkjiknw{l {smhmumn skqkywo i{gmm
lkb{myem" jmsmymlmw" g`y`emn lkb{myem" qkysklowmymn gmn bmon*bmon.
Fmjmb{ggon (=??9/ q{bm jknmwmlmn qmlmy iogmne lk{smhumnmn Mbmn
Eoii gmyo [notkysow `d Cymndokbg ikymneemqmn imhmum {smhmumn i`bkh
gou{f{glmn skcmym d`yjmb jkbmb{o smw{ bmwohmn gmn qknemfomn qkyonelmw
woneeo.
JC Iky gmn JcBbkbmng (=?8;/ q{bm bkioh jkbohmw lkqmgm {smhmumn gmyo
s{g{w lkwkymjqobmn mne qkyb{ mgm qmgm sksk`ymne {smhmumn. Jkbmb{o
lmfomn sobmne i{gmm" jkyklm jknmwmlmn imhmum {smhmumn mne ikyfmm
hmy{s jkjq{nmo =3 l`jqkwknso skmngmonm jmh{ ikyfmm skqkywo
jkjq{nmo onsomwod mne woneeo" lkcklmbmn" jmjq{ jkbohmw gmn jkyki{w
qkb{mne qkynomemmn" qklm lkqmgm jmlb{jmw" lki`bkhmn {nw{l jkj{f{l"
lki`bkhmn {nw{l jkymncmne gknemn soswkjmwol" lki`bkhmn jkji{mw
lkq{w{smn" lki`bkhmn {nw{l jknee{nmlmn swymwkeo qknemy{h" lkmlonmn
goyo" jknowolikymwlmn j{w{ lkyfm mne woneeo" l`jowjkn wkyhmgmq
qkyfmnfomn lkyfm" iky`yoknwmsolmn lkcklmqmn gmn lkwkemsmn.
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
4/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
7
[smhmumn f{em goikyo qkbimemo qknekywomn" mnwmym qknekywomn mne wkygmqmw
gmbmj i{l{ lk{smhmumnmn (=??5/ mgmbmh skqkywo mne ikyol{w6
@ymne mne jkbml{lmn sks{mw{ lkyfm (Yochmyg Cmnwob`n =5;;/ @ymne mne jkn{lmylmn qkyjonwmmn jknfmgo qknmumymn (Mgmj
Sjowh/
@ymne mne jkn{lmylmn qy`g{lwotowo ykngmh lkqmgm woneeo (F`hnImiwoswk Sm/
Qkneekyml knwkyqymos qkyskngoyomn skbkqms i{y{h" wmnmh gmn j`gmb(F`hn Sw{myw Jobbs/
@ymne mne jkjikyo nobmo wmjimh skjmsm jkn{lmy onq{w fmgo`{wq{w (Cmyb Jkneky/
[smhmumn sk`ymne onn`tmw`y mne jkjqkylknmblmn l`nskqlky`smlmn gkswy{lwod (Sch{jqkwky/
[smhmumn iky{imh jkneol{w kt`b{so (Mbdykg Jmyshmbb/ [smhmumn ombmh `ymne mne jku{f{glmn smw{ imngmy ymm (Oin{
Lhmbg{n/
[smhmumn ombmh sk`ymne mne jkjq{nmo lkhkngml wkyhmgmqqkncmqmomn mne woneeo (Jcbbkbmng gmn Jciky/
Lmwv F. M (=??7/ q{bm jkne{wmymlmn l`nskq gmbmj qkylkjimnemn
qkyj`gkbmn lkyfmm lk{smhmumnmn gknemn jknemgmqwmsolmn wk`yo mne
go{wmymlmn `bkh Schkon (=?58/. Wk`yo wkyski{w jkne{wmymlmn wknwmne
lowmymn lkyfmm mne ikyiknw{l l`n mne ikylkjimne gmyo smw{ wmhmq lk
smw{ wmhmq skhoneem jkjiknw{l skqkywo iknw{l l`n. Woem mnel{imh mne
jkniknw{l l`n lkyfmm ow{ ombmh wmneemqmn (skngoyo/ wkyhmgmq imlmw mne
goq{nmo" j`wod gmn nobmo mne skwky{snm gmqmw jkjikyo qmng{mn lkqmgm
sksk`ymne gmbmj jknmnemno hmbmnemn gmn lkswmiobmn gmbmj lkyfmmnm.
Gky U.E. Fy. (=??7/ f{em jkjqkyohmblmn wknwmne j`gkb lkyfmm gmbmj
iogmne lk{smhmumnmn gknemn jkne{wmymlmn j`gkb mne ikyqmlsolmn
lkqmgm kjqmw kbkjkn mne ikyikvm gmyo skeo wmhmq omow{" dmlw`y*dmlw`y
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
5/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
;
wkygmh{b{ mne jkjqknemy{ho sksk`ymne {nw{l jkjoboh lkyfmm (skqkywo
dmlw`y qkyoimgo" qsol`b`eo" s`somb" lkb{myem" kl`n`jo" lkl{ymnemn lkyfmm
bmon" gmn lku{f{gmn s{jiky ymnwmomn qkynomemmn/" s`sombosmso lkyfmm
(skqkywo qknembmjmn skjmsm lkcob" qknembmjmn lkyfm" qkngogolmn" gmn
qknembmjmn skjmsm hkngml jkj{bmlmn qkynomemmn/" `yoknwmso lkyfm gmn
lkjmf{mn lkyfmm mne mlhoynm jknehmsoblmn lkfmmmn mwm{ lkemembmn
lkqmgm qkne{smhm" lkb{myem gmn qkynomemmnnm.
Tmn Qymme C.J gmn Tmn @qhkj H. (=??;/ q{bm jkb{mslmn bmeo
qknkbogolmn gmbmj iogmne lkyfmm lk{smhmumnmn gknemn jkne{l{y
lkl{mwmn g{m qknknw{ gmbmj qkjobohmn lkyfmm skimemo {smhmumn omow{
qkb{mne mne u{f{g {nw{l jkj{bmlmn qkynomemmn gmn lkykbmmn {nw{l
jkj{bmlmn qkynomemmn. Ikbom{ jkngmqmwo dmlw`y qkb{mne gmn lkykbmmn
{nw{l jknfmgo {smhmumn mgmbmh ikyemnw{nemn gmn jkjq{nmo
lkqknwonemn mne smjm go jmnm skloymnm sksk`ymne ow{ jkngmqmwo mgm
qkb{mne {nw{l jknfmgo {smhmumn gmn ikymneemqmn iogmne wkyski{w
jknmyol gmn b{jmmn" jmlm mlmn u{f{gbmh lkykbmmn hmwo imeo sksk`ymne
{nw{l jknfmgo {smhmumn.
Dmy`l (9119/ gmbmj lmfomnnm wkyhmgmq {smhmumn skno jkngmqmwo jmf`yowo
qkne{smhm skno qkyskjimhmn jkjq{nmo bmwmyikbmlmne lkb{myem skno"
jonmw mne jkngmbmj wkyhmgmq skno gmn qkynmh jknfmgo qknmyo. Dmlw`y*
dmlw`y wkyski{w wkbmh jkng`y`ne jkyklm {nw{l jknel`jkysomblmn skno
qkyskjimhmn skimemo smw{ qy`g{l.
Wykn wkylono gmbmj qkyioncmnemn wknwmne lk{smhmumnmn f{em jknemowlmn
lkqojqonmn go jmnm om jknklmnlmn qkjiknw{lmn lkwkymjqobmn
lk{smhmumnmn go lmbmnemn qkjojqon `yemnosmso umbm{q{n skiknmynm
jkyklm i{lmn wkygoyo gmyoqmgm {smhmumn.
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
6/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
4
M{e{sw Knmyss`n (9119/" wkbmh jknfmbmnlmn lmfomn go Ockbmng gmn
jkneh{ymolmn ikikymqm qkylmym ikylmowmn ong{swyo lykmwod gmn
lk{smhumnmn gmbmj lmfomnnm. Jkbmb{o lmfomnnm ow{" ikbom{ wkbmh jkbohmw
ong{swyo lykmwod mgmbmh go imumh sklw`y i{gmm go gmbmj skski{mh
l`j{nowo. Ikbom{ wkbmh jkjimhmeolmn lkqmgm ikikymqm dmlw`y kl`n`jo go
gmbmj mlwotowo i{gmm. Qkywmjm" h{ymomn wkyhmgmq s{jimnemn mlwotowo
i{gmm gmbmj Lkb{mymn Gmbmj Nkemym Lmsmy. Go jmnm mlwotowo i{gmm
jknklmnlmn lkqmgm lkqknwonemn lk{smhmumnmn go gmbmj qkynomemmn lkcob
gmn skgkyhmnm (QLS/ go gmbmj sklw`y i{gmm. Ikbom{ f{em jkbohmw lkqmgm
qkyjonwmmn qknee{nm wkyhmgmq mlwotowo i{gmm. Lkg{m" ikbom{
jkneh{ymolmn imemojmnm sklw`y i{gmm go Ockbmng mne jkjq{nmo
ymjmo {smhmumn wkyimiow go gmbmj ong{swyo lykmwod. Go jmnm ikbom{ jkbohmw
lykmwod ombmh qy`sks mne jkboimwlmn lkqmgm woem dmlw`y" omow{ i{gmm"
bmwmyikbmlmne" gmn s`somb. Lkwoem" ikbom{ jkneh{ymolmn lkqmgm lkg{g{lmn
qkysmonemn qkynomemmn gmn {smhmumn go gmbmj j{vol ong{swyo go Ockbmng.
Lkkjqmw" ikbom{ f{em jknklmnlmn lkqmgm ikikymqm qkylmym go gmbmj
gmsmy i{gmm {nw{l jkneembmllmn mlwotowo lk{smhmumnmn.
3.1 Lk{smhmumnmn OsbmjGmhbmn kw. Mb (9111/ gmbmj i{l{nm lk{smhmumnmn Osbmj jknkymnelmn
wknwmne coyo mne qkyb{ mgm qmgm sk`ymne Osbmj skqkywo ikywmumllmb"
}mnmmh gmn f{em ikyqknekwmh{mn gmbmj iogmne mne oneon gocki{yo.
Hmjmw (=??9/ jknemowlmn lk{smhmumnmn Osbmj gknemn l`nskq lkfmmmn
skimemojmnm mne skyone gol{jmngmnelmn gmbmj mvmn mne jknky{
{jmw lkymh jkncmqmo lkfmmmn. Oswobmh dmbmhm6 Mdbmhm mgmbmh 9 oswobmh
mne golkj{lmlmn `bkh Mbbmh s.u.w imeo jkneemjimylmn lkfmmmn.
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
7/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
5
Ojmj Mb*]{ywh{io q{bm jkne{wmymlmn bojm d`yj{bm mne gosodmwlmn
lkfmmmn gmbmj hog{q omow{6
m. jkjqky`bkh ykvklo mne hmbmbi. }mnmmhc. wm{dolg. smmgmh imhmeomk. fmnnmh s{yem
Lk{smhmumnmn gmbmj Osbmj f{em golmowlmn `bkh Hmjmw gknemn l`nskq
qkjobolmn hmywm. Hmywm gmbmj Osbmj goski{w gknemn mjumb omow{ gmbmj
iknw{l fmjml gmyo jmb. Ikbom{ f{em jknemwmlmn qknekwmh{mn {j{j
gmyoqmgm qkylmwm jmb ow{ jkjimum jmls{g skj{m hmljobol mne imol"
imnml mwm{ skgolow gmyo skj{m ikngm. Qkyioncmnemn ikbom{ goqmnfmnelmn
gknemn ykvklo gmn hmywm ikyemnw{ne skcmym bmnes{ne gknemn Mbbmh s.u.w. go
jmnm jmn{som qkyb{ iklkyfm lkyms wmnqm fkj{ gmn ymsm q{ms skywm mnel{h
gmbmj jkncmyo lklmmmn.
Hmjmw f{em jknknmymolmn kwolm {smhmumn j{sboj mne mnwmym bmonnm
ombmh jkjimnwkyms solmq jmbms" jkbknmqlmn qkymsmmn wml{" jkncmyo
qky{smhmmn mne hmbmb" jknehongmyo s{jiky mne hmymj" s{l{y gknemn
hmsob mne goqky`bkh" jkjqkylkjimnelmn j`gmb" jkjqkbimemolmn sklw`y
{smhm" fm{h gmyo sodmw wmjml" hmsmg" i`y`s gmn imlhob. Mjmnmh" sknwomsm
ikyg`m" ikywmumllmb" smimy" }mnmmh gmn jknekb{mylmn vmlmw f{em gomjiob
loym skimemo kwolm {smhmumn j{sboj.
Ikikymqm qkylmym mne goloym ikylmowmn gknemn os{ mne goioncmnelmn
ombmh ykvklo mne hmbmb gmn jknehongmyo s{jiky mne hmymj. Nmnomn
gmn qkyskjimhmn skno bmonnm skyone goh{l{jlmn skimemo hmymj gmyo skeo
smyml wky{wmjmnm lmbm{ om iky{ns{y jkbmymlmn gmn f{em jkbmbmolmn.
Nmj{n ikeow{" hoi{ymn mne ikycoyolmn memjm gmn jknemfml lk mymh
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
8/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
8
qkyi{mwmn mne imol skqkywo nmsog gomneemq wogml jkbmbmolmn skloymnm om
wogml jkboimwlmn umnowm gmn ikycmjq{y go mnwmym bkbmlo gmn umnowm.
L`qkymso [LJ qkynmh jknkyiowlmn ski{mh jmlmbmh wknwmne skno
qkyskjimhmn gmyo s{g{w h{l{j Osbmj.
7.1 Lksknomn gmbmj OsbmjLksknomn gmbmj Osbmj wkbmh goqkyfkbmslmn lkg{g{lmnnm omow{ goiknmylmn
skbmeo om wogml ikycmneemh gknemn h{l{j hmlmj memjm.
Ionmjon Chk _mml`i ([now Qkjimne{nmn Nobmo" [notkysowo Jmbmsom
Lkbmnwmn" F{bmo 9118/ gmbmj w{bosmnnm jkncmwmwlmn qkngmqmw Ojmj Mb
Ehmvmbo wknwmne skno nmnomn gmn j{vol. Ojmj Mb Ehmvmbo jknmwmlmn
imhmum h{l{j jkngknemy nmnomn mwm{ j{vol ow{ mgmbmh hmy{s gmn
i`bkh ikyw{lmy jknfmgo hmymj. Wkygmqmw bojm dmlw`y mne jknkimilmn
ikyqongmhnm h{l{j jkngknemy nmnomn gmyo hmy{s lkqmgm hmymj. Go
mnwmymnm ombmh6
m. Qknmno6 Folm qknmno mgmbmh sk`ymne umnowm mne wogml hmbmbimeo `ymne ymjmo {nw{l jkbohmwnm gmn golh{mwoyo mlmn woji{b
downmh gmyo jkngknemylmn nmnomnnm" Jmlm q{ncm
qknehmymjmnnm mgmbmh lklh{mwoymn mlmn woji{b downmh" i{lmn
skimi jknoljmwo nmnomn ow{ skngoyo.
i. Mbmw j{vol6 Skimhmeomn mbmw j{vol jknfmgo soji`b lkqmgm lm{jqkjmi{l mwm{ jky{qmlmn bmjimne skskwknemh lm{j q`ngmn.
Mbmw*mbmw wkyski{w ombmh sky{bone" mbmw qkwol (ikywmbo/ gmn ekngmne
bks{ne. Woem fknos mbmw j{vol ono mgmbmh wkybmymne. Skbmon gmyoqmgm
woem fknos ow{ mbmwmn skqkywo l`jqmne" jkjmlmo ekyoncone" wmibm"
jkj{l{b imwmne*imwmne ikso gmn bmon*bmon mgmbmh hmy{s.
c. Sknolmwm6 Folm wkygmqmw go gmbmjnm lmwm*lmwm mne ikysodmw lkfo"jmlsomw" qknehonmmn mwm{ skimymne lmwm mne ikysodmw jkng{swmlmn
Mbbmh" Yms{b gmn qmym smhmimw" skqkywo sknolmwm gmbmj smfml*smfml
mne golmymne `bkh e`b`nemn Somh mne osonm jknehonm qmym
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
9/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
?
smhmimw y.m. Jmlm h{l{j jkngknemy bme{ mwm{ smfml mne
jkjq{nmo sknolmwm mne skgkjolomn mgmbmh hmymj gmn `ymne
mne jkngknemy ikyl`neso g`sm gknemn `ymne mne jknmnolmn
mwm{ jkne{cmqlmnnm. Ikeow{ f{em folm wkygmqmw go gmbmj sknolmwm
ow{ wknwmne sk`ymne umnowm wkywknw{. Mgmbmh wogml i`bkh jknki{w
wknwmne sk`ymne umnowm go hmgmqmn lm{j bkbmlo. F{em mgmbmh wogml
i`bkh imeo sk`ymne qkngknemy jkjimmnelmn go lkqmbmnm
sknolmwm bme{ sk`ymne bmbmlo mwm{ umnowm mne wogml hmbmb imeonm
lkymnm om wkbmh fmw{h lk gmbmj lkjmlsomwmn goskimilmn qkyi{mwmn
wkyski{w.
g. Qkngknemy =6 Jkyklm mne gol{msmo `bkh nmds{ smhumw gmnekf`bml gmymh j{gm. Jkngknemy j{vol gmbmj lkmgmmn wkyski{w
mgmbmh hmymj imeonm smjmgm gom wkbmh goyms{lo lks{lmmn wkyhmgmq
sk`ymne umnowm mwm{q{n wogml.
k. Qkngknemy 96 Qkngknemy ono wkygoyo gmyoqmgm lmbmnemn mumj mnewogml l{mw lkconwmmnnm lkqmgm Mbbmh Wmmbm" wkwmqo gom smnemw s{lm
jkngknemylmn j{vol jksloq{n wogml gol{msmo `bkh hmum nmds{.
Jmlm jkngknemy j{vol imeo e`b`nemn ono mgmbmh wkybmymne. Qmgm
gmsmynm j{vol mgmbmh hmy{s skqkywo bmmlnm skimhmeomn hoi{ymn
mne bmon wkwmqo folm sksk`ymne jknfmgolmnnm skimemo smw{ mgmw
gmn lkiomsmmn skywm jknehmioslmn hmjqoy skj{m jmsmnm {nw{l
j{vol" jmlm ono mgmbmh qkyi{mwmn mne wogml ckygol mne hmy{s
golkjimbolmn lkqmgm lkdmhmjmn smhmgmh gmn w{nw{wmnnm.
Gmbmj smw{ skejkn s`mb fmumi memjm gmbmj uki Fmloj
(hwwqimhkos.osbmj.e`t.jukij{slob n.s.d gomjiob ? @e`s 9118/"
jkn{y{w qmngmnemn Osbmj" gkdonoso hoi{ymn (j{vol" nmnomn/ jky{f{l
lkqmgm s{mw{ mne i`bkh jkjikyolmn lkykhmwmn lkqmgm doloymn wkyjms{l
j{vol gmn nmnomn. Gmbmj Osbmj" omnm gohmy{slmn gknemn smymw wogml
jkbmbmolmn gmyoqmgm jknekyfmlmn s{y{hmn Mbbmh" wogml jknemng{neo
{ns{y*{ns{y jmlsomw (skqkywo qkycmjq{ymn ikims bkbmlo gmn qkykjq{mn/
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
10/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
=1
gmn sknolmwm j{vol wogml jkneehmoymhlmn. Ikygmsmylmn dmwum nkekyo
Lkgmh q{bm" mhbo Fmumwmnl{msm Dmwum wkbmh jkj{w{slmn h{l{jnm
mgmbmh hmy{s jknee{nmlmn mbmw*mbmw j{vol smjmgm ikysodmw wymgoso mwm{
j`gkn" jkngknemy mwm{ jknehmgoyo jmfbos j{vol gmn jkjqkbmfmyonm
skloymnm womgm goskywmo gknemn qkylmym hmymj. F{em omnm hmy{s folm om
wogml ikybml{ go wkjqmw*wkjqmw hoi{ymn mne goskywmo gknemn myml" f{go"
qknmno qkykjqm{mn" wmyo*jknmyo gmn bmon*bmon qkylmym lkdmso}mn skbmjm
womgm lkbmbmomn gmn lkumfoqmn*lkumfoqmn lh{s{s" lkumfoqmn memjm skqkywo
s`bmw.
;.1 @ifklwod Wonfm{mnm. Jknonfm{ qkngmqmw {smhmumn skno qkyskjimhmn wknwmne skno
gmn h{i{nemnnm gknemn Osbmj.
i. Jknonfm{ lkdmhmjmn {smhmumn skno qkyskjimhmn wknwmnel`nskq lksknomn Osbmj.
4.1 Sl`q Wonfm{mnWonfm{mn ono jkboimwlmn {smhmumn skno qkyskjimhmn Jkbm{ mne
ikymemjm Osbmj mne wkyboimw gmbmj jknmumylmn skno qkyskjimhmn
skimemo qy`g{l {wmjm qkynomemmn. Om jkboimwlmn {smhmumn go sklowmy
L{mbm Wkymneemn{" Lkbmnwmn gmn f{em L{mbm B{jq{y.
5.1 Lmkgmh Wonfm{mnGmbmj wonfm{mn ono skymjmo =9 `ymne qkne{smhm skno qkyskjimhmn
wky{wmjmnm wmyomn gmn qkyskjimhmn wymgoso skqkywo Ykimnm [io" Ykimnm
Lkycone" Jml _`ne gmn Ummne L{bow (=1 l{jq{bmn/ gmn (9 l{jq{bmn
nmsog/ go wkj{i{mb skcmym bmnes{ne. Skikb{j wkj{g{em gobml{lmn
qknelmfo jknkbkd`n wkybkioh gmh{b{ yksq`ngkn {nw{l jknkwmqlmn wmyolh
gmn wkjqmw wkj{g{em. Skwkbmh goqkyskw{f{o wkj{g{em skiknmy wkbmh
gofmbmnlmn gmn hmsob wkj{g{em ow{ gocmwmwlmn gmn goykl`glmn skywm
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
11/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
==
gomnmbososlmn skcmym gkslyoqwod jkbmb{o mnmbosos swmwoswol j{gmh skqkywo
dyklk{knso gmn qkymw{smn.
8.1 Hmsob LmfomnM. Bmwmyikbmlmne
8.=[j{y yksq`ngkn gmn memjmJmf`yowo yksq`ngkn (44.4+/ mgmbmh iky{j{y go mnwmym 7= wmh{n
honeem ;1 wmh{n bkioh. Ono lkymnm lkimnmlmn qkne{smhm mne
jkjq{nmo l{jq{bmn wmyomn mgmbmh `ymne mne meml iky{j{y
gmn ikyqknembmjmn skywm jkjq{nmo lkmlonmn gmbmj
jknfmbmnlmn qkynomemmn sk{jqmjm ow{.
Fmg{mb =6 [j{y yksq`ngkn
[j{y Iob +
=? lkimumh 1
91*31 = 8.3
3=*71 3 9;7=*;1 ; 7=.4
;= bkioh 3 9;
Lkskj{m yksq`ngkn ikymemjm Osbmj.
8.9FmnwonmBkioh skqmy{h gmyoqmgm yksq`ngkn mgmbmh bkbmlo gmn ono
jkn{nf{llmn bkbmlo bkioh ckngky{ne lkqmgm jkbml{lmn
qkynomemmn qkyskjimhmn skno.
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
12/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
=9
Fmg{mb 96 Fmnwonm
Fmnwonm Iob +
Bkbmlo 8 44.4umnowm 7 33.3
8.3B`lmso L{jq{bmnSkimnml 9 i{mh l{jq{bmn iky`qkymso go Wkykneemn{" 5 i{mh
bmeo go Lkbmnwmn. Jmnmlmbm 9 l{jq{bmn nmsog ow{ iky`qkymso
go Lkbmnwmn.
Fmg{mb 36 B`lmso L{jq{bmn
B`lmso Iob +
Lkbmnwmn =1 83.3
Wkykneemn{ 9 =4.4
8.7 Fknos l{jq{bmn
Lkskj{m l{jq{bmn mne gowkj{g{em go Wkykneemn{ mgmbmh
l{jq{bmn wmyomn jmnmlmbm go Lkbmnwmn q{bm om wkygoyo gmyoqmgm
3 l{jq{bmn wmyomn" 9 l{jq{bmn ykimnm {io" = l{jq{bmn
ummne l{bow" = l{jq{bmn ykimnm lkycone" = l{jq{bmn Jml
_`ne gmn 9 l{jq{bmn nmsog. L{jq{bmn mne bkioh
ckngky{ne lkqmgm mlwotowo mne ikyqmlsolmn lkmemjmmn ombmh
l{jq{bmn nmsog gmn ykimnm lkycone gojmnm onwoqmwo
ekymlmnnm mgmbmh ikybmngmslmn lkqmgm lkeomwmn gmlumh.
Nmsog wmnqm goyme{lmn bmeo mgmbmh lkeomwmn lksknomn mneikyqmlsolmn lkqmgm gmlumh" jmbmh ykimnm lkycone f{em mgmbmh
ikymsmslmn lkqmgm mb{nmn bme{ iky{ns{ylmn lkmemjmmn (om
bkioh joyoq lkqmgm skno hmgymh mne ikymsmb gmyoqmgm Hmgymw{b
Jm{w _mjmn/ gknemn goyoneo `bkh ykimnm lkycone mne iky{qm
skqkywo wmji`yon.
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
13/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
=3
Fmg{mb 76 Fknos l{jq{bmn
L{jq{bmn iob +
Wmyomn ; 7=.4
Ykimnm {io 9 =4.4
Ummne l{bow = 8.3
Ykimnm lkycone = 8.3
Jml _`ne = 8.3
Nmsog 9 =4.4
I. Qmngmnemn wkyhmgmq skno gmn Osbmj
8.; H{l{j skno gmn OsbmjFmumqmn yksq`ngkn lkqmgm s`mbmn wknwmne lkdmhmjmn jkyklm
wkyhmgmq l`nskq lksknomn gmbmj Osbmj mgmbmh ikyikvm gmn
ikyikbmh imeo. Skqmy{h gmyoqmgm ykq`ngkn mne gowkj{o wogml
ikymqm qmswo wknwmne h{l{j skno gmbmj Osbmj" 33.3+ yksq`ngkn
jknmwmlmn wogml hmymj jmnmlmbm =4"4+ q{bm jknemwmlmn
hmy{s.
Fmg{mb ;6 H{l{j skno gmn Osbmj
Mqmlmh h{l{j skno gmbmj osbmj iob +
Wogml hmymj 7 33.3
Hmymj 1 1
Hmy{s 9 =4.4
L{ymne qmswo 4 ;1
8.4Qmngmnemn h{l{j jkncki{ylmn goyo skimemo {smhmumn sknoqkyskjimhmn gmbmj Osbmj
Jmf`yowo jkjikyo fmumqmn wogml qmswo lkqmgm s`mbmn h{l{j
jkncki{ylmn goyo skimemo {smhmumn skno qkyskjimhmn. G{m
l{jq{bmn Nmsog gmn smw{ l{jq{bmn Ykimnm Lkycone mne
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
14/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
=7
gowkj{g{em smhmfm mne jknmwmlmn wogml hmymj jkncki{ylmn
goyo skimemo {smhmumn skno qkyskjimhmn lkymnm jkyklm
jknmno gmn jkjmonlmn j{vol {nw{l w{f{mn jknkimylmn
gmlumh Osbmjomh. Jmnmlmbm l{jq{bmn mne bmon jknmwmlmn
jkymlm wogml ikymqm myod gmyo skeo h{l{j hmlmj. Ymwm ymwm
jkjikyo {nelmqmn skqkywo ikyol{w6
Kh- _mne ow{ smm wml ikymqm qmswo" wmqo hmymq*hmymq wogml
hmymjbmh skimi ono smhmfm mne lowm wm{ i{mw gmn lkqmngmomn
skno ono f{em mgmbmh l{ynommn w{hmn
(N`yhmmwo Vmlmyom" Qkne{y{s gmn qkjobol" L{jq{bmn Jml
_`ne Skyo Wkjknknee{ne Lkbmnwmn/
Ymsmnm wml hmymj skimi lowm jmon i{lmn cmjq{y won` gmn
fmnwmn (gombkl Lkbmnwmn mne jkjimum jmls{g bkbmlo gmn
umnowm/. Wmjimhmn q{bm lowm i{lmn g`l j{fm emq`
(Cole{ Muok Skyone" L{jq{bmn J{vol Ummne L{bow/
Wmh{bmh- Khh ymsmnm hmymj
(Dmykg" L{jq{bmn Wmyomn Lmsw{yo" L`wm Imy{/
Fmg{mb 46 Qmngmnemn h{l{j jkncki{ylmn goyo skimemo
{smhmumn skno qkyskjimhmn gmbmj Osbmj
H{l{j {smhmumn skno
qkyskjimhmn gmbmj Osbmj
Iob +
Wogml hmymj 3 9;
hmymj 1 1
hmy{s 1 1
Wogml qmswo ? 5;
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
15/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
=;
8.5Qkynmh jkneol{wo l{ys{s wknwmne lk{smhmumnmn OsbmjLkskj{m yksq`ngkn wogml qkynmh jkneol{wo mwm{ goikyo
qkngkgmhmn wknwmne lk{smhmumnmn Osbmj.
8.8Skloymnm mgm kbkjkn gmbmj qkyskjimhmn ow{ ikycmneemhgknemn Osbmj" smnee{qlmh qkne{smhm jkneknkqolmn kbkjkn
ow{ 0
Lkskj{m yksq`ngkn f{em jkjikyo qmngmnemn mne q`sowod
lkqmgm s`mbmn ono gknemn jknfmumq lks{gomn jkyklm
jkneknkqolmn {ns{y*{ns{y mne ikycmneemh gknemn mfmymn
memjm Osbmj skqkywo skjmh" q{fm qknwms" i{lm qmnee{ne gmn
w{w{q qmnee{ne" jkj{fm gkum" qkbkqms (mlwotowo jknmhlmn
{ns{y*{ns{y y`h fmhmw gmyoqmgm jkneemnee{ imgmn qkjmon/
gmn bmon*bmon.
8.?Skjimhmmne mwm{ wogmlLkskj{m yksq`ngkn jknfmumi jkyklm jkbml{lmn
skjimhmne. Qkys`mbmn wknwmne ikymqm lmbo skjimhmmne ow{
wogml q{bm qknelmfo wmnm gknemn wkyqkyonco lkymnm om wkybmb{
sknsowod.
?.1 Lksojq{bmn[smhmumn skno qkyskjimhmn jknmumylmn skno qkyskjimhmn lkqmgm
{j{j {nw{l gosmfolmn skimemo hoi{ymn. Hoi{ymn mne gowmumylmn j{nelon
ikycoyolmn lkosbmjmn gmn skimbolnm. F{swky{" lkgknemymn qkygkimwmn
gosmnm*sono imol go mlhimy jmh{q{n go d`y{j*d`y{j wknwmne {smhmumn
skno gmbmj Osbmj. Nmj{n ikeow{ imnml qohml hmnm qmngmo ikygkimw"
jknekb{mylmn dmwum gmn jkjikyo l`jkn smhmfm" {jqmjm jknkemllmn
iknmne mne imsmh" wmnqm jkjoloylmn swymwkeo gmn qkbmn {nw{l jkjikyo
qknfkbmsmn gmn lkdmhmjmn mne skiknmy lkqmgm qohml {j{j wknwmne
lkg{g{lmn qkylmym mne skiknmy. [smhmumn skno mne gowkj{g{em gmbmj
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
16/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
=4
wonfm{mn ono ymwm*ymwm i`bkh gomneemq wogml ikymqm fkbms wknwmne lkg{g{lmn
jkyklm skimemo {smhmumn j{sboj. @bkh ow{ os{ ono i`bkh goqmnfmnelmn bmeo
gknemn jkymncmne qkbimemo qy`eymj skywm jkbml{lmn qknkbogolmn
wkyhmgmqnm. Lkjmlj{ymn {jjmh jkbmb{o iogmne lk{smhmumnmn ow{
gmqmw goekjibkne gknemn bkioh hmyj`no skloymnm om ikyqmlsolmn
lkmemjmmn skywm gmqmw goemymq `bkh skj{m umyem j{sboj.
-
8/8/2019 Pandangan Usahawan Seni Persembahan dan Keusahawanan Islam: Satu Tinjauan
17/17
Skjonmy Lk{smhmumnmn Osbmj OO Qkyonelmw Lkimnesmmn
=5
Y{f{lmn
Mgnmn Mboms" =??5. [smhmumn gmn lk{smhmumnmn" Lk{smhmumnmn" Shmh
Mbmj6 JKGKC.
Mgnmn Mboms" =??9. L`nskq Lk{smhmumnmn" Msms Lk{smhmumnmn" Shmh
Mbmj6 Ioy`wkls.
Me{sw Konmyss`n" 9119. Knwykqyknk{yshoq Ms M Qmyw @d Whk Cykmwotk
Ong{swyoks Uowhon Whk C{bw{ymb Skcw`y On M Sjmbb S`cokw" Dmc{bw `d
Kc`n`jocs mng I{sonkss Mgjonoswymwo`n" [notkysow `d Ockbmng" @ggo"
S{g{yemwm" =1= Yklfmtol" Ockbmng
Ionmjon _mml`i" 9118. [now Qkjimne{nmn Nobmo" [notkysowo Jmbmsom
Lkbmnwmn
C. Joyfmj Tmn Qyme mng Hmns Tmn @qhkj" =??;. Gkwkyjonmnws @d
Uobbonenkss Mng @qq`yw{now W` Swmyw ms mn Knwykqyknk{y" Llb`s.
Gmhbmn Oiymhoj $ H{jmj J`hmjkg" 9111. Lk{smhumnmn Osbmj. L{mbm
B{jq{y6 Qkmys`n*Qyknwock Hmbb
Dmy`l" 9119. Skno Qkyskjimhmn Jkbm{6 Smw{ Lmfomn Wkyhmgmq
@yemnosmso Lk{smhmumnmn Skno" Whksos Qh.G" [notkysowo Jmbmm
Hmjmw Ehmvmbo" =??9. Lk{smhmumnmn Osbmj" Lk{smhmumnmn" Shmh Mbmj"
JKGKC.
Fmloj (hwwq6uuu.imhkos.osbmj.e`t.jukij{slob n.s.d gomjiob ? @e`s
9118/ S`mb Fmumi Memjm
Fmjmb{ggon Chk Smi" =??9. Wk`yo*wk`yo Lk{smhmumnmn" Msms
Lk{smhmumnmn" Shmh Mbmj6 Ioy`wkls
Fky`jk M. Lmwv" =??7. J`gkbbone Knwykqyknk{yomb Cmykky Qy`eyksso`ns6
C`nckqws Mng C`nsogkymwo`ns" F`{ynmb @d I{sonkss Tknw{yone.
U. Eoii Gky" Fy." =??7. W`umyg M Whk`y @d Knwykqyknk{yomb Cmykkys"
Knwykqyknk{yshoq Whk`y Mng Qymcwock.
Ukng C. Hmngbky" =??7. S{ccksso`n On Dmjob I{sonkss6 M Yktoku @d
Whk Ykskmych" Dmjob I{sonkss Yktoku TOO