modul sains (pembolehubah) baru

Modul hebat sainsUpsr(Kemahiran proses sains)Bahagian b

Mengawal pembolehubah

Mengawal Pembolehubah

Pembolehubah manipulasi (PM)

SAMA MAKSUDPembolehubah manipulasi (PM) What To Change (WTC)SAMA MAKSUDManipulated Variable (MV)

Sesuatu yang DIUBAH/ BERBEZA / TIDAK SAMA dan memberi kesan pada sesuatu yang diperhatikan.

Pembolehubah bergerakbalas (PB)

SAMA MAKSUDPembolehubah manipulasi (PM)

What To Observe (WTO)Responding Variable (RV)

Sesuatu yang DIPERHATI/ DIUKUR/ DISIASAT/ DIREKOD/ selepas penyiasatan atau HASIL daripada sesuatu penyiasatan.

Pembolehubah dimalarkan (PR)

SAMA MAKSUDPembolehubah manipulasi (PM)

What To Keep The same (WTK)Constant Variable (CV)

Sesuatu yang DIKEKALKAN/ SAMA/ TIDAK BERUBAH di dalam penyiasatan

Mengenalpasti Pembolehubah Pada Jadual(PM)(PB)

Bilangan mentolKecerahan mentol

3Terang

2Sangat terang

1Paling terang

PMSuhu sekitar ( C)2845

PBIsipadu air yang tinggal (ml)2015

PMalar (Jenis telur) PM PB

Mengenalpasti Pembolehubah Dalam Ayat

Jika ketinggian satah condong ialah 5cm, bola boleh bergerak selama 5 saat diatas simen sepanjang 10 meter. Apabila ketinggian satah condong ialah 10cm, bola yang sama boleh bergerak selama 3 saat di atas simen sepanjang 10 meter.

PM : Ketinggian satah condong

PB : Masa bola sampai ke simen

PMalar : Jenis bola / Berat bola/ Saiz bola/ Jenis permukaan satah condongMengenalpasti Pembolehubah Pada Graf

PMPB

Mengenalpasti Pembolehubah Pada Gambar

PM : Suhu air dalam bikar

PB : Paras ketinggian air berwarna

PMalar : Isipadu air berwarna

Tip Untuk Dapat Markah

NOTA: Bagi setiap pembolehubah, adalah penting untuk menulis objek beserta dengan parameter.

Contoh: Saiz kereta mainan Objek

Parameter

Contoh parameter:

Amount/ JumlahSize/ SaizNumber/ BilanganQuantity / KuantitiHeight / KetinggianWidth / KelebaranMass / JisimTime / MasaDistance / JarakPresence/ KewujudanCondition/ KeadaanTemperature/ SuhuHotness/ Darjah kepanasanAbility/ KebolehanThickness/KetebalanStrength/KekuatanStability/KestabilanQuality/ KualitiType/ JenisBrightness/ KecerahanShape/ BentukMovement/ PergerakanRoughness/ KekasaranSmoothness/ KelicinanBase area/ Luas tapakArea/ LuasLocation/ LokasiPosition/ KedudukanDiameter/ DiameterColour/ WarnaDirection/ ArahDuration/ Tempoh masaPart/ BahagianGrowth/ PertumbuhanVolume/ IsipaduLength/ PanjangSpeed/ Kelajuan

Latihan: Tuliskan pemboleh ubah berikut dengan lengkap mengikut gambar atau maklumat yang diberikan.

a)

_____________________ ___________ Parameter Objek

b)

__________________ ____________ Parameter Objek

c)

_____________________ ___________ Parameter Objek

d) Pembaris

__________________ ____________ Parameter Objek

e) ISNIN SELASA RABU KHAMIS

____________________ ___________ Parameter Objek

f) JANUARI FEBRUARI MAC APRIL

__________________ ____________ Parameter Objek

g) 20 km/jam 80 km/jam 140 km/jam

____________________ _______________ Parameter Objekh)

__________________ ____________ Parameter Objek

i)

____________________ _______________ Parameter Objekj) 330 g 300 g

__________________ ____________ Parameter Objek

k)

W X Y Z

____________________ _______________ Parameter Objekl) Benang

__________________ ____________ Parameter Objek

m)

____________________ _______________ Parameter Objek

n)

__________________ ____________ Parameter Objek

o)

_____________________ ___________ Parameter Objekp)

_____________________ ____________ Parameter Objek

Contoh Soalan Pembolehubah

1. Razak, Kamila dan Suresh menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji hubungan antara jarak sumber cahaya dari objek dan saiz bayang-bayang. Mereka merekod pemerhatian mereka di dalam jadual di bawah.

Jarak sumber cahaya dari objekSaiz bayang-bayang

616

10X

148

186

a. Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

ii. Apa yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas)

2. Di dalam suatu penyiasatan, 3 bilah kapak dengan kelebaran yang berlainan digunakan untuk mengapak kayu. Jadual di bawah menunjukkan keputusan daripada penyiasatan.

KapakPQR

Kelebaran belakang kapak (mm)369

Bilangan kayu yang dikapak dalam masa 30 minit4812

Apa yang dikekalkan di dalam penyiasatan ini ?

Nyatakan 2 pembolehubah daripada penyiasatan di atas.

i)

ii)..3. 100 ml air dituang di dalam tiub mendidih dan suhu air disukat. Kemudian, air dipanaskan setiap 3 minit sehingga minit ke-6.

Suhu air (C)

Masa (minit) Berdasarkan keputusan yang ditunjukkan di carta bar : a) Nyatakan apa yang perlu dikekalkan :

.. b) Nyatakan dua maklumat yang dikumpulkan di dalam penyiasatan di atas.

.

4. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang keperluan asas haiwan untuk hidup. Botol A diisi dengan 5 ekor cacing tanah dan ditutup ketat manakala Botol B diisikan dengan cacing tanah dengan terdapat lubang kecil berdekatan penutup botol tersebut.

Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :


.


..

iii. Apa yang dimalarkan (pembolehubah dimalarkan)

.

5. Dua buah span yang berbeza saiz digunakan di dalam satu penyiasatan untuk membandingkan keupayaan span menyerap air. Setiap span direndam ke dalam 1000ml selama satu minit.Keputusan adalah seperti jadual yang ditunjukkan.

SpanIsipadu air yang diserap (ml)

120 ml

100 ml

Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

.ii. Apa yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas)

..iii. Apa yang dimalarkan (pembolehubah dimalarkan)

.

6. Carta palang dibawah menunjukkan keputusan penyiasatan tentang daya yang diperlukan untuk menolak kotak yang berlainan jisim di atas lantai dengan jarak yang sama.

a) Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)


..iii. Nyatakan dua pembolehubah yang perlu ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

.

..

b)

Nyatakan satu maklumat yang perlu dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

________________________________________________________

7. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang penggunaan mesin ringkas, tuas. Beban X telah diletakkan pada kedudukan yang berlainan dan bilangan buku yang diperlukan untuk mengekalkan keseimbangan tuas ini.

Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

1. ________________________________________________________

2. ________________________________________________________

8. Jadual dibawah menunjukkan satu pemerhatian tentang kejadian fasa-fasaa bulan.



..iii. Apa yang dimalarkan (pembolehubah dimalarkan)

.

9. Empat rod yang diperbuat daripada bahan berlainan telah dilekatkan dengan paku tekan menggunakan lilin cair. Kemudian, air panas diisi ke dalam bekas seperti dibawah.


1. ________________________________________________________

2. _______________________________________________________

10. Sekumpulan murid telah menjalankan satu penyiasatan tentang kesan burung hantu terhadap tikus di sebuah ladang kelapa sawit selama lima minggu.


.ii. Apa yang diukur ( pembolehubah bergerak balas)

..iii. Apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

.

11. Carta palang menunjukkan keputusan penyiasatan tentang kesan permukaan yang berlainan terhadap kelajuan kereta mainan.

a) Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

.


..

iii. Nyatakan dua pembolehubah yang perlu ditetapkan (dimalarkan)

1. .

2.

12. Sofea dan Umar menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji kebolehan mentol menyala apabila menggunakan objek-objek yang berlainan. Mereka menyediakan litar berikut. Setiap objek disambungkan pada litar.


1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

13. Rajah dibawah menunjukkan maklumat yang dikumpulkan daripada satu pemerhatian tentang saiz gerhana Bulan pada malam ke-15 bulan Qamari.




.

14. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang keluasan sawah padi yang boleh dibajak dengan menggunakan dua kaedah yang berlainan dalam sehari


1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

15. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang kestabilan bagi tiga buah model P, Q dan R. Setiap model telah menerima kelajuan angin yang sama daripada kipas.




16. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang keperluan asas haiwan.

Selepas 2 hari kura-kura dalam bekas Y mati dan kura-kura dalam bekas X masih hidup. Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)


..

iii. Apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

.

17. Dinie mencuba untuk meatahkan dua batang pembaris yang sama saiz tetapi diperbuat daripada bahan yang berlainan. Pemerhatiannya, direkod di dalam jadual dibawah. Jawab soalan yang berikut.

Pembaris plastik Pembaris keluli

Jenis pembarisPemerhatian

Pembaris plastikBoleh dipatahkan

Pembaris keluliTidak boleh dipatahkan


1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

18.Carta palang di bawah menunjukkan hubungan antara bilangan takal dan bilangan murid yang diperlukan untuk menarik beban berjisim 30 kg.

Bilangan Murid4321

1 2 3 Bilangan takal

Berdasarkan graf di atas, nyatakan :i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

.


..


19. Rajah dibawah menunjukkan satu pemerhatian tentang bayang-bayang Ali pada waktu yang berlainan.


1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

20. Rajah dibawah menunjukkan orbit bagi empat buah planet iaitu planet Q, R, S dan T dan masa yang diambil untuk bergerak mengelilingi Matahari.


1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

21. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang proses pendidihan dan kondensasi.

Selepas 10 minit dipanaskan air, 4ml air telah terkumpul di dalam silinder penyukat. Selepas 20 minit air dipanaskan, 8ml air telah terkumpul di dalam silinder penyukat. Selepas 30 minit air dipanaskan, 12ml air telah terkumpul di dalam silinder penyukat.


.


..


22. Rajah dibawah menunjukkan keputusan satu penyiasatan tentang sifat-sifat dua bahan iaitu X dan Y


a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

23.

Air 90OCAir 40OC


.


..


24.


.


..


25.


.


..


26. Rajah dibawah menunjukkan dua situasi hirisan betik diletakkan.


.


..


27.


a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

28.


a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

29.


a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

30.


.


..

SOALAN MENGENAL PASTI PEMBOLEHUBAH (UPSR 2003-2013)

31.

(UPSR,2003)

Nyatakan dua pembolehubah dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

32. Objek P dan Q mempunyai saiz, bentuk dan bahan yang sama. P dan Q ditiup dengan kekuatan yang sama. P didapati tumbang dahulu.(UPSR,2003)i. Pembolehubah manipulasi

.

ii. Pembolehubah bergerak balas

..

iii. Pembolehubah dimalarkan

..

33. Sekumpulan pelajar membuat aktiviti menggunakan model kereta.(UPSR,2004)Nyatakan dua pembolehubah dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

34. Rajah menunjukkan penyiasatan yang dijalankan oleh sekumpulan murid. Tiga keping kertas yang serupa masing-masing dilipat kepada bentuk X,Y dan Z.

Keputusan adalah seperti berikut:

Bentuk X Tidak dapat menampung bukuBentuk Y Dapat menampung satu bukuBentuk Z Dapat menampung dua buku

(UPSR,2004)

Nyatakan satu pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

35. Ajeet menjalankan satu penyiasatan untuk menguji kebolehan objek-objek menyalakan mentol. Ajeet menyediakan litar berikut. Semua objek disambungkan pada litar itu.

Keputusan Ajeet ditunjukkan dibawah.

(UPSR,2005)

Nyatakan dua pembolehubah dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

36. (UPSR,2005)

i. Pembolehubah manipulasi

.


..

37. Ah Meng mendapati sukar untuk menarik beban itu. (UPSR, 2005)

Ah Meng telah mereka cipta sebuah troli untuk membantu menarik beban itu. Rajah dibawah menunjukkan Ah Meng lebih mudah menarik beban tersebut menggunakan troli.

i. Pembolehubah manipulasi

.


..

38.

(UPSR,2006)

Nyatakan satu pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

39. (UPSR, 2006)

Nyatakan satu pembolehubah yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

40. (UPSR,2007)

Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

41. Seorang murid telah melepaskan kereta mainan X menuruni satu landasan yang condong. Aktiviti diulangi dengan kereta mainan Y. Jarak pergerakan kedua-dua kereta itu direkodkan.(UPSR,2007)

i. Nyatakan satu pembolehubah yang dimalarkan

.


..

42. (UPSR,2007)

Nyatakan satu pembolehubah yang dimanipulasikan

_______________________________________________________________

43. Rajah dibawah menunjukkan tiga bekas kaca J,K dan M yang sama tinggi diletakkan atas sekeping papan. Apabila hunung X dan Y diangkat perlahan-lahan, didapati bekas K jatuh dahulu diikuti oleh J dan M. (UPSR, 2007)

i. Nyatakan satu pembolehubah yang dimanipulasikan

.

ii. Pembolehubah dimalarkan

..

44. Rajah dibawah menunjukkan dua buah kotak J dan K. setiap kotak mempunyai 8 lubang yang ditebuk ditepi. Seorang penternak memasukkan 20 ekor anak ayam ke dalam kotak J dan 12 ekor anak ayam ke dalam kotak K.

(UPSR,2008)

Nyatakan satu pembolehubah yang dimalarkan.

_______________________________________________________________

45.

(UPSR,2008)


_______________________________________________________________

46. Carta palang diatas menunjukkan bilangan nombor telefon yang diingat oleh lima orang.

(UPSR,2008)

a) Pembolehubah yang dimanipulasikan

.

b) Pembolehubah bergerak balas

..

Nyatakan dua pembolehubah lain yang dimalarkan

1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

47. Kuantiti yis yang berbeza dimasukkan kedalam empat adunan tepung. Rajah dibawah menunjukkan ketinggian adunan selepas 30 minit.

(UPSR, 2009)

a) Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

b) Nyatakan


.


..

48. Rajah di bawah menunjukkan dua buah buku yang serupa, J dan K. Kedua-dua buku itu ditolak dengan cepat menggunakan daya yang sama. (UPSR,2009)

Pensel

Daya Daya Jarak yang dilalui oleh setiap buku ditunjukkan dalam Jadual di bawah.

BukuJarak yang dilalui (cm)

J10

K30

a) Apakah yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan) dikumpul dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

49.

(UPSR, 2010)Nyatakan

a) Pembolehubah yang dimalarkan

.


..

50.

(UPSR,2010)

Nyatakan dua maklumat yang dikumpul

1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

51.

(UPSR,2010) Nyatakan


.


..

52. Dua keping roti R dan S dimasukkan ke dalam beg plastic yang berasingan. R ialah sekeping roti kering dan S ialah sekeping roti lembap. Saiz kedua-dua roti adalah sama. Saiz dan jenis beg plastic yang digunakan adalah sama. Rajah dibawah menunjukkan keadaan dua keping roti selepas tiga hari.

(UPSR, 2011)

a) Apakah yang diperhati (pembolehubah bergerakbalas) dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________

b) Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________

53. Masa yang diambil oleh dua orang murid dalam perlumbaan larian 400 meter.

(UPSR,2011)

Apakah yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan) dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________

54. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang sifat bahan-bahan dengan meletakkan empat objek yang berlainan ke dalam sebuah bekas yang berisi air.

(UPSR, 2011)


_____________________________________________________________

55.

(UPSR, 2012)Nyatakan dua maklumat yang dikumpul

1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

56. Rajah dibawah menunjukkan perubahan dua sup yang serupa R dan S, selepas dibiarkan selama tiga hari. Sup-sup itu diletak di dua tempat yang berbeza.

(UPSR,2012)Apakah yang diubah (pembolehubah dimanipulasikan) dalam penyiasatan ini ?

_____________________________________________________________

57. Rajah dibawah menunjukkan satu model jambatan yang dibuat oleh Farah. Dia menggunakan pencucuk sate yang sama panjang dengan bilangan yang berbeza.

(UPSR, 2012) Nyatakan

a) apa yang diperhatikan (pembolehubah bergerakbalas)

.

b) apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

..

58. Rajah 2.1 menunjukkan dua buah pinggan yang diletakkan bersama dan pinggan yang diatas itu diputar.Rajah 2.2 menunjukkan sepuluh biji guli diletakkan antara dua buah pinggan itu dan pinggan yang di atas diputar sekali lagi.

(UPSR, 2013)


_____________________________________________________________

59. Rajah dibawah menunjukkan masa di dua tempat yang berbeza di Bumi pada satu tarikh yang sama.(UPSR,2013)Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________60.

(UPSR,2013)

Apakah yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan) dalam penyiasatan ini ?

_____________________________________________________________

modul sains (pembolehubah) baru

Documents