modul prinsip perakaunan 2015

8/10/2019 Modul Prinsip Perakaunan 2015

1/107

BUKU SUMBER PENGAJARAN & PEMBELAJARAN

PRINSIP PERAKAUNAN

UNIT PERDAGANGAN BIDANG PENDIDIKAN TEKNIK, VOKASIONAL DAN KEMAHIRAN

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

~ Cg Narzuki Online http://cgnarzuki.com


2/107

PRAKATA

Buku Sumber Pengajaran dan Pembelajaran Prinsip Perakaunan Sekolah Menengah adalah

bahan sumber rujukan yang dihasilkan oleh Unit Perdagangan, Bidang Pendidikan Teknik,

Vokasional dan Kemahiran (BPTVK), Bahagian Pembangunan Kurikulum (BPK),

Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) dengan bantuan guru-guru Prinsip Perakaunan

yang berpengalaman luas dalam mata pelajaran ini.

Buku ini dihasilkan dengan objektif utamanya memberikan maklumat untuk tajuk baru dan

tajuk-tajuk yang dikemaskini atas perubahan sukatan yang berlaku. Buku ini adalah

sebagai bahan sumber tambahan yang perlu digunakan bersama-sama buku teks Prinsip

Perakaunan sedia ada sebelum buku teks yang baharu, diedarkan pada tahun 2011.

Buku ini mengandungi nota-nota berkaitan tajuk baru yang dimasukkan dan tajuk-tajuk yangmengalami perubahan daripada segi susunan sahaja. Selain itu, setiap tajuk mengandungi

contoh-contoh soalan dan diikuti dengan latihan bersama jawapan akhir. Buku ini bukan

sahaja dapat memudahkan guru mengajar malah memberi idea baru untuk mempelbagaikan

kaedah pengajaran dalam kelas.

Maklumat yang ada dalam buku ini merupakan cadangan sumber isi pelajaran yang boleh

di olah mengikut kesesuaian dan kreativiti guru berdasarkan tahap pelajar. Guru boleh

menggunakan sumber ini dengan merujuk kepada hasil pembelajaran dalam Huraian

Sukatan Pelajaran (HSP) yang baharu.

Besarlah harapan kami agar buku ini dapat digunakan untuk membantu para guru dan

pelajar meningkatkan pengetahuan dan kefahaman dalam mata pelajaran ini. Di samping

itu, buku ini boleh dijadikan panduan demi meningkatkan Pengajaran & Pembelajaran (P&P)

yang lebih berkesan dan seterusnya meningkatkan pencapaian dalam peperiksaan.

Semoga usaha murni ini diberkati olehNya dan mencapai objektif.

Unit Perdagangan Bidang Pendidikan Teknik, Vokasional dan Kemahiran Bahagian Pembangunan Kurikulum Kementerian Pelajaran Malaysia



3/107

Prinsip Perakaunan KBSM

TAJUK Mukasurat

TAJUK 1 : PENGENALAN KEPADA PERAKAUNAN

1.1 Pendedahan Kepada Penyata Kewang an

(e) Pihak yang bertanggungjawab ke atas penyediaan PenyataKewangan

1

1.2 Sejarah Perakaunan

(c) Perkembangan Sistem Perakaunan:

(i) Falsafah Perakaunan Islam Dan Konvensional

Konsep Pendedahan vs Konsep Penemuan(Disclosure vs Discovery )

(ii) Falsafah Pelaporan Kos Sejarah dan Nilai Saksama(Historical dan Fair Value Reporting )

(d) Perakaunan Sebagai Profesion:

(i) Maksud Profesional

(ii) Akauntan Sebagai Pemimpin

(iii) Keperluan Kod Etika Profesion Perakaunan

1.3 Bentuk Organisasi

(a) Pengenalan kepada:

(iv) Koperasi

(b) Perbezaan di antara:

(i) Milikan Tunggal

(ii) Perkongsian

(iii) Syarikat Berhad

(iv) Koperasi

1.4 Perakaunan dan Simpan Kira

(d) Sub Bidang Perakaunan

(i) Perakaunan Kewangan

(ii) Perakaunan Pengurusan

(iii) Audit

(iv) Percukaian

(v) Sistem Maklumat Perakaunan

KANDUNGAN

TAJUK-TAJUK KEMAS KINI DAN TAJUK BARUSUKATAN SEMAK SEMULA PRINSIP PERAKAUNAN



4/107


1.6 Konsep, Prinsip dan Andaian Perakaunan serta Ciri Kualitatif

Penyata Kewangan

(a) Konsep, Prinsip Dan Andaian Perakaunan:

(vi) Konservatisme

(vii) Asas Perakaunan Akruan(x) Pelaporan Berasaskan Nilai Saksama

(b) Ciri Kualitatif Penyata Kewangan:

(i) Kebolehfahaman

(ii) Relevan

(iii) Kebolehpercayaan

(iv) Kebolehbandingan

(v) Tepat Masa ( Timeliness )

TAJUK 2 : KLASIFIKASI AKAUN : ASET, LIABILITI, EKUITIPEMILIK, HASIL, BELANJA DAN AKAUN KONTRA

2.6 Akaun Kont ra (a) Definisi Akaun Kontra(b) Akaun Kontra mengikut pengelasan akaun

19

2.7 Carta Ak aun (a) Definisi Carta Akaun(b) Fungsi Carta Akaun(c) Penyediaan Carta Akaun(d) Inventori :

(i) Sistem Inventori Berkala(ii) Sistem Inventori Berterusan

TAJUK 3 : DOKUMEN PERNIAGAAN SEBAGAI SUMBERMAKLUMAT

3.1 Fungsi Dan Jenis Dokumen Dalam Perniagaan (b) Jenis dokumen perniagaan

(vi) Baucer Bayaran termasuk Penyata Gaji(xiv) Folio Pelanggan ( Guest Folio )

(xviii) Slip Pindahan Wang

25



5/107


TAJUK 4 : JURNAL SEBAGAI BUKU CATATAN PERTAMA

4.1 Fungsi Dan Jenis Jurnal (d) Perekodan urus niaga dalam jurnal daripada:

(i) Dokumen perniagaan

Secara berkomputer(ii) Pernyataan urus niaga

Secara berkomputer

34

TAJUK 5 : LEJAR5.1 Fungsi Dan Jenis Lejar

(c) Perekodan urus niaga dalam lejar (termasuk Buku Tunai)berdasarkan:(ii) Pernyataan urus niaga

Secara berkomputer

(f) Buku Tunai Runcit ( Petty Cash Book )(ii) Perekodan Buku Tunai Runcit menggunakan maklumat:

b. Pernyataan urus niaga Secara berkomputer

36

5.2 Ak aun Kaw alan(a) Penyediaan akaun kawalan secara manual dan berkomputer:

(ii) Bentuk Lajur

TAJUK 6 : IMBANGAN DUGA

6.1 Fungsi Imbangan Duga(b) Penyediaan Imbangan Duga bentuk T dan berlajur

(ii) Secara berkomputer

44

6.2 Hubungan Antara Imbangan Duga Dan Penyata Kewangan(a) Penyata Pendapatan

(iii) Kaedah penyediaan Penyata Pendapatan Secara berkomputer

(iv) Kesan perekodan sistem inventori ke atas PenyataPendapatan

(b) Kunci Kira-kira(iii) Kaedah Penyediaan Kunci Kira-Kira

Secara berkomputer



6/107


TAJUK 8 : PERAKAUNAN UNTUK TUNAI8.3 Belanjawan Tunai Dan Varian

(c) Perbandingan di antara belanjawan dengan urus niaga sebenar54

TAJUK 9 : PERAKAUNAN UNTUK PENGGAJIAN9.1 Dokumen Penggajian

(a) Slip Gaji(b) Kaedah Pembayaran:

(i) Tunai(ii) Cek(iii) Bayaran Automatik ( Automated Payment )

64

9.2 Kawalan Dalam Penggaji an(a) Pemberian Kuasa ( Authorisation )(b) Kawalan dan Keselamatan ( Security and Control )

9.3 Pengiraan Gaji(a) Pengiraan gaji kasar

(i) Gaji pokok(ii) Elaun(iii) Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP)

Caruman Majikan(iv) Pertubuhan Keselamatan Sosial Pekerja (PERKESO)

Caruman Majikan

(b) Jenis-jenis potongan dalam penggajian(i) Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP)

Caruman Majikan dan Pekerja(ii) Pertubuhan Keselamatan Sosial Pekerja (PERKESO) -

Caruman Majikan dan Pekerja(iii) Cukai Berjadual (PCB)(iv) Pinjaman Perumahan(v) Pinjaman Kenderaan(vi) Lain-lain

Yuran Koperasi Pinjaman Koperasi

9.4 Kesan Penggajian Ke Atas PendapatanMembincangkan hasil pembelajaran iaitu1. Menyatakan maksud gaji dan upah2. Menyatakan kesan perbandingan antara gaji dan upah terhadap

pendapatan individu.



7/107


8/107


Buku Sumber Pengajaran dan Pembelajaran Prinsip Perakaunan KBSM 1

TAJUK 1 : PENGENALAN KEPADA PERAKAUNAN

(e) Pihak yang bertanggungjawab ke atas penyediaan Penyata Kewangan.

Dari segi undang-undang perniagaan, pemilik merupakan pihak yang

bertanggung-jawab memastikan penyata disediakan. Terdapat beberapa

pihak yang terlibat dalam penyediaan Penyata Kewangan.

Tugas-tugas yang dipertanggungjawab kepada pihak-pihak di bawah adalah

tertakluk kepada saiz sesuatu perniagaan.

i) Akauntan

Memberi nasihat, merancang dan melaksanakan dasar dan sistem

belanjawan, kawalan akaun dan perakaunan lain;

Menyediakan dan mengesahkan penyata kewangan untuk

dibentangkan kepada pihak pengurusan, pemegang saham, badanberkanun dan badan-badan lain.

ii) Pengurus Kewangan

Mengurus pelaporan kewangan supaya berjalan lancar.

Menyediakan akaun bulanan dan penyediaan laporan kepada pihak

atasan.

Menyediakan akaun tahunan.

iii) Pengurus Akaun

Menyelenggara rekod lengkap kesemua transaksi kewangan

sesebuah perusahaan mengikut prinsip perakaunan yang biasa

dengan bimbingan akauntan.

Mengesahkan ketepatan dokumen dan rekod yang berkaitan

pembayaran, penerimaan dan transaksi kewangan yang lain.

Hasil PembelajaranSelepas mempelajari tajuk ini, anda akan dapat:

menyatakan pihak yang bertanggungjawab atas

penyediaan Penyata Kewangan

1.1 Pendedahan Kepada Penyata Kewangan



9/107



Menyediakan penyata dan laporan kewangan bagi tempoh tertentu.

Menjalankan pengiraan perakaunan dengan menggunakan pakej

perisian komputer yang standard.



10/107


11/107



Dalam sistem perakaunan Islam, peraturan perakaunan memberi penekanan kepada

aspek akhlak dan etika berpandukan konsep hisbah. Oleh itu, seseorang akauntan

atau Muhtasib perlu memiliki sifat-sifat amanah, benar, bertanggungjawab, adil dan

berakhlak mulia dalam menjalankan tugas-tugasnya sesuai sebagai pemegang

amanah. Perakaunan Islam juga mengambil kira faktor halal haram, kesan moral

dan sosial.

Info:

Sejarah Perkembangan Perakaunan Islam

Sejarah perakaunan Islam melalui 3 peringkat iaitu:

1. Zaman Keagungan / Zaman Awal

(a) Zaman Rasulullah

Urusan keluar masuk wang direkodkan.

Melaksanakan kewajipan membayar zakat.

Nilai mata wang mengikut harga semasa.(b) Zaman Umar Al Khatab

Kementerian khusus ditubuhkan untuk menguruskan hal-hal perakaunan.

Prinsip keseimbangan atau catatan bergu dipraktikkan dengan meluas dalam

pengurusan Baitulmal dengan menggunakan istilah Al-Hisab.

Penggunaan wang dinar dan dirham bertujuan mengelakkan daripada amalan

riba dan penindasan.

Peringkat awal mereka menggunakan dinar emas dan dirham perak.

(c) Zaman Umaiyyah dan Abasiah

Islam berada di puncak ketamadunan

Islam menjadi pusat rujukan ilmu pengetahuan, perluasan kuasa, kaedah

percukaian, perdagangan antarabangsa, pengurusan. Baitulmal yang menjadi

faktor kepada perkembangan perakaunan.

2. Zaman Kemerosotan

(a) Pertengahan abad ke-5 Hijrah, perpecahan empayar dan umat Islam.

Ulamak dan pemimpin berebut kuasa untuk memerintah dan saling menjatuhkan

antara satu sama lain.

Masing-masing hanya mementingkan harta sedangkan ajaran Islam sudah tidak

diambil perhatian, menyebabkan terputusnya prinsip-prinsip Islam termasuklah

perakaunan dan perekonomian.

(b) Lewat abad 18 -19M, pengaruh barat terhadap dunia Islam Empayar Osmaniah di bawah pemerintahan Kamal Atartuk dipengaruhi Barat.

Barat melakukan perluasan kuasa khususnya ke negara-negara Islam

Barat mahu mengaut keuntungan ekonomi di negara yang dijajah.



12/107



Falsafah Perakaunan Konvensional

Konsep perakaunan konvensional menekankan ciri-ciri tertentu kepada amalan

perakaunan iaitu mengambil kira perkara yang hanya boleh diukur dengan nilai

kewangan. Sehubungan itu, dalam membuat keputusan perniagaan, pengurus

biasanya akan membuat keputusan perniagaan berdasarkan keuntungan semata-

mata. Prestasi syarikat lazimnya dikaitkan dengan keuntungan yang dicapai tanpa

menekan kepada cara dan punca keuntungan. Lebih tinggi keuntungan akan

menggambarkan prestasi kerja pengurus yang lebih baik.Maka adalah tidak mustahil bagi seseorang pengurus untuk membuat

tindakan perniagaan tanpa mengambil kira kesannya terhadap masyarakat dan alam

sekitar. Kes pembukaan pusat hiburan tanpa kawalan, pembalakan di lereng bukit,

mengaut keuntungan yang berlipat ganda melalui penipuan terhadap pengguna

adalah hasil daripada nilai dan pandangan manusia terhadap faktor keuntungan itu.

Konsep Pendedahan vs Konsep Penemuan (Disclo sure vs Discovery)

Bagi tatacara pelaporan maklumat perakaunan, konsep pendedahan menyatakan

bahawa semua maklumat penting perlu didedahkan iaitu tidak ditinggal atau

disembunyikan. Ianya berkait dengan kerelevanan dan kematerialan.

Di samping itu, ia memerlukan kejujuran dalam pembentangan laporan

perakaunan. Kesemua nilai yang dilaporkan dalam penyata kewangan sepatutnya

merupakan nilai yang sememangnya sepatutnya dilaporkan. Pendedahan maklumat

tambahan yang tidak dapat didedahkan pada permukaan penyata tetapi relevan

(c) Kejatuhan Islam di tangan Barat

Zaman kebangkitan Eropah menyebabkan Islam jatuh.

Musnahnya Pusat Sumber Baitul Hikmah di Sepanyol

Harun Al-Rasyid menggalakkan kedatangan orang luar ke Baghdad.

Barat menguasai keseluruhan umat Islam dan akhirnya segala ilmu Islam telah

berpindah kepada Barat atau dimusnahkan.

3. Zaman Kebangkitan Semula

(a) Abad 20

Kebangkitan semula Islam

Pengkajian perakaunan diperhebatkan apabila masyarakat sedar akan masalah

riba yang membelenggu.

Seminar dan persidangan mula diadakan untuk memberi pendedahan tentang

pelbagai ajaran Islam khususnya dalam ekonomi.



13/107



kepada nilai perniagaan secara keseluruhan biasanya dibuat dalam nota kepada

Penyata Kewangan (notes to the account) . Antara perkara yang didedahkan dalam

nota kepada Penyata Kewangan ialah kaedah-kaedah perakaunan yang digunakan

bagi menilai inventori, mengira susut nilai dan mengiktiraf hasil.

Perkara-perkara lain yang perlu didedahkan adalah perubahan dalam

anggaran perakaunan, instrumen kewangan dan liabiliti luar jangka. Konsep ini

bukan sahaja mengutamakan pendedahan segala maklumat penting, tetapi

memerlukan juga maklumat atau data berkenaan disusun dengan teratur supaya

senang dibaca dan difahami. Sehubungan dengan itu, pendedahan semua

maklumat tentang syarikat akan membolehkan pengguna maklumat kewangan

melihat semua perkara yang perlu dalam membuat keputusan dan perancangan

berkaitan dengan firma itu.

Konsep penemuan pula menyatakan maklumat hanya didedahkan sekiranyaperkara itu dibangkitkan atau dipersoalkan oleh pihak lain atau pihak luar.

Contohnya, dari segi hasil jualan, penjual sepatutnya mendedahkan keadaan

sebenar barangan jualan dengan jujur supaya sebarang kekurangan didedahkan

kepada pembeli. Tanggungjawab untuk menemui kekurangan tersebut tidak

sepatutnya dipindahkan kepada pembeli. Namun mengikut peruntukan undang-

undang berasaskan Caveat Emptor" (Buyers Beware), pihak penjual tidak

bertanggung jawab sehinggalah kekurangan ditemui oleh pembeli. Oleh itu, konsep

pendedahan seharusnya bermula dengan tatacara aktiviti perniagaan dilakukan dan

bukan hanya mengenai tatacara maklumat didedahkan dalam penyata kewangan.

(ii) Falsafah Pelaporan Kos Sejarah dan Nilai Saksama

(Historical and Fair Value Reporting)

Kos sejarah

Kos sejarah ialah kos sebenar, iaitu kos yang telah benar-benar berlaku. Sebarang

kos selain kos sejarah adalah subjektif dan maklumat perakaunan menjadi butir

anggaran semata-mata. Bagi tujuan membuat keputusan tentang rancangan dantindakan pada masa hadapan, pihak pengurusan perlu terlebih dahulu mengetahui

prestasi masa lalu yang sebenar. Untuk mengukur prestasi masa lalu, angka

pengukurnya tidak lain dan tidak bukan ialah kos sejarah.



14/107



Nilai Saksama

Nilai Saksama merupakan anggaran nilai terhadap harga pasaran yang realistik dan

munasabah. Dalam perakaunan, nilai saksama digunakan sebagai anggaran

kepada harga pasaran bagi aset (atau liabiliti) sekiranya (apabila) nilai pasaran

sebenar tidak dapat ditentukan. Sungguhpun begitu, persetujuan di antara kedua-

dua belah pihak yang berurusniaga hendaklah dicapai.

Konsep pelaporan berasaskan nilai saksama.

Nilai berasaskan kos sebenar masih digunakan sebagai nilai untuk direkodkan ke

dalam jurnal sama seperti mengikut konsep kos sejarah. Namun pada tarikh

penyata kewangan disediakan, kesemua nilai atau angka di dalam buku perlu

disemak untuk memastikan nilai di dalam buku perakaunan adalah nilai saksama.

Keperluan ini dibuat supaya nilai yang akan dilaporkan dalam penyata

kewangan dapat memberi gambaran terkini mengenai nilai perniagaan. Kesemuaitem yang dilaporkan berdasarkan kos sejarah perlu diselaraskan jika tidak lagi

merupakan nilai saksama. Contohnya jika terdapat item aset atau liabiliti yang tidak

menunjukkan nilai saksama, pelarasan perlu dibuat kepada nilai sejarah item

tersebut walaupun aset atau liabiliti ini tidak dicadangkan untuk dijual. Konsep ini

sama dengan konsep penilaian semula tetapi sekarang menjadi kelaziman yang

perlu dilaksanakan pada setiap tarikh penyediaan penyata kewangan.

(iii) Proses perakaunan (Manual dan Berkomputer)

Dalam proses perakaunan secara manual, media penyimpanan maklumat adalah

buku-buku perakaunan seperti Jurnal, Buku Tunai dan Lejar secara fisikal. Kesemua

catatan dan rekod dibuat secara bertulis. Penyediaan akaun dalam sistem manual

agak rumit kerana banyak kerja tulis menulis, pindah memindah daripada dokumen

ke jurnal, lejar, Imbangan Duga dan seterusnya penyediaan Penyata Kewangan.

Pelbagai kesilapan juga boleh berlaku.

Dalam proses perakaunan berkomputer pula, media penyimpanan maklumat

adalah media elektronik seperti disket, cakera optik dan katrij digunakan.

Penyediaan akaun adalah mudah dan cepat kerana program telah diaturcarakan.Pengiraan, pemindahan dan penyemakan ketepatan data boleh dilakukan secara

automatik (berkomputer). Dokumen-dokumen perniagaan seperti resit, invois dan

sebagainya juga boleh dihasilkan. Pengeposan dan penyediaan Imbangan Duga

serta Penyata Kewangan disediakan secara automatik.



15/107



(d) Perakaunan Sebagai Profesion

(i) Maksud Profesional

Profesional merujuk kepada sesuatu profesion atau pekerjaan ikhtisas yang

dilakukan oleh seseorang yang mempunyai kemahiran tertentu dan terlatih

dalam bidang-bidang yang diceburi.

(ii) Akauntan Sebagai Pemimpin

Akauntan adalah seseorang yang mengkhusus dalam bidang perakaunan.

Tugas seorang akauntan sekarang merangkumi sebagi penasihat

perniagaan. Justeru itu, akauntan bukan lagi hanya sebagai seorang

pelaksana proses tetapi perlu membuat keputusan. Dalam urusan

pembuatan keputusan, akauntan harus memikirkan kesan setiap keputusan

yang dibuat bukan hanya kepada prestasi perniagaan atau organisasi, tetapi juga kepada pekerja, masyarakat dan persekitaran. Akauntan perlu bertindak

sebagai seorang pemimpin yang berakauntabiliti kepada pihak dalaman

perniagaan dan pihak awam. Seorang akauntan mempunyai tanggungjawab

yang besar. Oleh itu mereka perlu mempunyai ciri-ciri sebagai seorang

pemimpin seperti akauntabiliti, jujur, amanah, komited dan berintegriti.

Tanggungjawab seorang akauntan secara umumnya adalah seperti berikut:

menyediakan Penyata Kewangan.

membuat keputusan.

merancang belanjawan.

merancang pelan strategik dan taktikal.

berurusan dengan pasaran kewangan.

juruaudit dalaman.

penasihat dan perancang percukaian.

(iii) Keperluan Kod Etika Profesion Perakaunan

Seorang akauntan yang baik perlu mematuhi beberapa kod etika yang

berkaitan dengan profesionnya ketika menjalankan tugas. Etika profesional

bagi seorang akauntan adalah berdasarkan Kod Etika untuk Akauntan

Profesional (Code of Ethics for Professional Accountants) yang dikeluarkan

oleh International Federation of Accountants (IFAC) menyatakan bahawa

etika adalah mengenai prinsip, nilai dan kepercayaan yang memberi kesan



16/107



pada pengaruh, pertimbangan dan tingkah laku. Ianya melangkaui

pematuhan undang-undang, syarat-syarat dan peraturan. Dengan kata lain

etika adalah melakukan perkara yang betul dalam apa jua keadaan.

Tanggungj awab Akauntan Awam (Akauntan Berdaftar):

1. Melakukan kerja-kerja pengauditan rekod-rekod kewangan bagi

memastikan rekod perakaunan itu mematuhi piawaian perakaunan yang

ditetapkan dan memenuhi keperluan Akta Syarikat 1965.

2. Melakukan kerja dalam bidang percukaian iaitu sebagai penasihat dan

perancang percukaian.

3. Melakukan kerja-kerja kesetiausahaan bagi sesebuah perniagaan seperti

mengurus pendaftaran perniagaan dan syarikat baharu serta mengurus

pembaharuan lesen perniagaan.

Tanggungj awab Akauntan Pengurusan

Bertindak sebagai perancang, pengawal dan pengurus kewangan organisasi

tempat bertugas. Oleh itu, mereka bertanggung jawab menyediakan

belanjawan dan perancangan kos.

Tanggungjawab Akauntan B iasa

Berkhidmat dalam organisasi kerajaan atau industri:

1. Merekod urus niaga dan menyediakan penyata kewangan.

2. Menyelia atau mengurus kakitangan bawahan.

3. Menjalankan kerja-kerja dalam bidang sistem maklumat perakaunan

organisasi.

4. Melakukan kerja-kerja sebagai juru audit dalaman.



17/107



(a) Pengenalan kepada :

(iv) Koperasi

Koperasi merupakan badan atau pertubuhan yang dibentuk bersama oleh

sekumpulan individu untuk menggalakkan kepentingan sosial dan ekonomi ahli-ahlinya mengikut prinsip-prinsip koperasi. Ciri-ciri koperasi ialah seperti berikut:

1. Tujuan

Sebuah organisasi yang menjalankan perniagaan untuk memperoleh

keuntungan tetapi matlamat utamanya adalah untuk memberi kebajikan

kepada anggota. Koperasi menjaga kepentingan anggota-anggota dan

memberi perkhidmatan ekonomi kepada mereka untuk meningkatkan taraf

hidup dan kebajikan anggota-anggotanya.

Contoh : Koperasi Sekolah menyediakan perkhidmatan jualan alat tulis dan

jualan pakaian unit beruniform.

2. Penubuhan

Koperasi didaftarkan dengan Ketua Pendaftar Koperasi di bawah Ordinan

Koperasi Malaysia 1984 (Pindaan 1995). Yuran pendaftaran penubuhan

tidak dikenakan. Perkataan Koperasi dan Berhad mesti menjadi

sebahagian daripada namanya.

3. Liabiliti

Koperasi dan para ahlinya menanggung liabiliti terhad. Koperasi mempunyai

taraf perundangan sendiri dan terpisah daripada anggotanya. Koperasi bolehmembeli aset, mengikat perjanjian, mendakwa dan didakwa atas namanya.

4. Modal

Koperasi mendapat modal melalui sumbangan saham oleh setiap anggota.

Harga saham adalah tetap seperti yang telah dinyatakan dalam Undang-

Undang Kecil Koperasi.

1.3 Bentuk Organisasi

Hasil Pembelajaran

Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan dapat:

Menyenaraikan ciri-ciri koperasi.

Membanding dan membezakan ciri-ciri setiap organisasi

perniagaan dari segi milikan, sumber modal dan liabiliti.



18/107



5. Kuasa dan Keahlian

Semua anggota mempunyai satu undi dan hak atau suara yang sama tidak

kira jumlah saham yang dimilikinya. Setiap anggota tidak boleh memiliki lebih

daripada 20% daripada jumlah modal sesebuah koperasi.

6. Pentadbiran dan Kawalan

Koperasi ditadbir oleh satu Anggota Lembaga Koperasi (ALK). ALK ini dilantik

dalam mesyuarat agung tahunan koperasi menerusi pengundian. Mesyuarat

agung tahunan ini mesti diadakan setiap tahun. ALK bertanggungjawab

menggubal dasar, membuat perancangan dan menetapkan matlamat

koperasi itu.

7. Dividen kepada anggota

Dividen akan dibayar berdasarkan kepada jumlah modal saham yang

disumbangkan oleh anggota sekiranya koperasi memperoleh keuntungan.

Kadar dividen yang boleh dibayar tidak boleh melebihi 10% mengikut OrdinanKoperasi Malaysia. Namun begitu, ALK boleh memohon daripada Ketua

Pendaftar Koperasi untuk membayar dividen yang melebihi 10%.

(b) Perbezaan diantara (i) Milikan Tunggal, (ii) Perkongs ian, (iii) Syarikat Berhad

dan (iv) Koperasi.

Jadual berikut menunjukkan perbandingan ciri-ciri organisasi perniagaan dari segi

milikan, sumber modal dan liabiliti.

Milikan

Tunggal

Perkongs ian Syarikat Berhad Koperasi

1. Milikan Dimiliki oleh

seorang

peniaga sahaja

Dimiliki oleh 2

hingga 20 orang

pekongsi

Bilangan

minimum

pemegang saham

2 orang

Bilangan minimum

anggota 50 orang

2. Sumber

modal

Modal

disumbangkan

oleh pemilik

Modal

disumbangkan

oleh setiap

pekongsi

Modal

disumbangkan

oleh pemegang

saham

Sumbangan

saham oleh

anggota

3. Liabilit i Liabiliti tidak

terhad

Liabiliti tidak

terhad

Liabiliti terhad

kepada jumlah

saham yang

dilaburkan.

Liabiliti terhad

kepada

sumbangan

saham anggota



19/107



(d) Sub Bidang Perakaunan

Secara umumnya, sub bidang perakaunan terdiri daripada :

(i) Perakaunan Kewangan

Perakaunan kewangan ialah salah satu cabang perakaunan yang asas

kerana melibatkan proses maklumat kewangan perniagaan direkod, dikelas,

dirumus, ditafsir dan dihubungkan.Perakaunan kewangan adalah berkaitan dengan pelaporan prestasi

perniagaan (untung atau rugi) dalam sesuatu tempoh perakaunan, pelaporan

kedudukan kewangan, aliran masuk dan aliran keluar tunai yang berkaitan

dengan operasi perniagaan itu. Objektif utama dalam perakaunan kewangan

adalah untuk menyediakan maklumat-maklumat perakaunan kepada

pengguna yang berkepentingan.

(ii) Perakaunan Pengurusan

Perakaunan pengurusan mengkhusus kepada penyediaan maklumat-

maklumat untuk kegunaan dalaman perniagaan seperti pihak pengurusan

dan kakitangan. Maklumat ini digunakan untuk perancangan, kawalan,

pembuatan keputusan dan pengurusan syarikat. Contoh laporan perakaunan

pengurusan adalah belanjawan dan laporan prestasi.

1.4 Perakaunan dan Simpan Kira

Hasil Pembelajaran


Membezakan perakaunan kewangan dan perakaunan

pengurusan dengan tepat.

Membezakan perakaunan dengan pengauditan serta percukaian

dengan tepat.

Menghubungkaitkan perakaunan dengan pengauditan serta

percukaian dengan betul.

Menyenaraikan kepentingan sistem maklumat perakaunan

dengan tepat dan betul.



20/107



(iii) Audit

Audit ialah satu proses sistematik untuk memperoleh dan menilai bukti secara

objektif mengenai pernyataan tentang kegiatan kewangan. Tujuannya adalah

untuk menentukan kesesuaian antara pernyataan tersebut dengan kriteria

yang ditetapkan (pematuhan) serta menyampaikan kepada pengguna yang

berkepentingan.

Pengauditan melibatkan aktiviti pemeriksaan dokumen-dokumen

perniagaan bagi mengesahkan urus niaga yang direkod itu sebenarnya telah

berlaku. Di samping itu, pengauditan juga bertujuan untuk mengesahkan

rekod perakaunan yang telah disediakan itu mengikut piawaian dan peraturan

perakaunan yang diterima umum. Biasanya, pengauditan ini dilakukan oleh

juruaudit bertauliah. Pada akhir kerja-kerja pengauditan, juruaudit perlu

mengeluarkan laporan dan memberi pendapat ke atas akaun-akaun yang

telah diperiksa dengan menyatakan laporan kewangan yang diterbitkankepada umum itu adalah memberi gambaran yang benar dan saksama (true

and fair view) .

(iv) Percukaian

Bidang perakaunan yang melibatkan perundingan percukaian, perancangan

percukaian dan penyediaan penyata cukai (retan cukai). Mereka yang terlibat

dalam bidang ini mestilah mahir dalam bidang perakaunan.

(v) Sistem Maklumat Perakaunan

Sistem maklumat perakaunan merupakan sistem untuk menjanakan

maklumat perakaunan sebagai sebahagian daripada sistem maklumat

keseluruhan.

Sistem maklumat perakaunan juga merupakan satu rangkaian

prosedur yang berhubungan antara satu maklumat perakaunan dengan satu

maklumat perakaunan yang lain. Contohnya maklumat perakaunan

kewangan dihubungkan dengan maklumat perakaunan pengurusan atau

percukaian. Sistem ini berperanan untuk memproses data-data perakaunan,seterusnya menghubungkan data-data ini dengan sistem maklumat

pengurusan agar dapat digunakan oleh organisasi dalam proses pembuatan

keputusan.



21/107



Jadual di bawah menunjukkan perbezaan di antara Perakaunan Kewangan dengan

Perakaunan Pengurusan:

Aspek PERAKAUNAN KEWANGAN PERAKAUNAN PENGURUSAN

Pengguna Melaporkan kepada pihak luaran

organisasi seperti pelabur, pemegangsaham, Jabatan Hasil dan pihak

perundangan.

Melaporkan kepada pihak dalaman

organisasi bagi melaksanakanfungsi pengurusan seperti

perancangan, pengawalan,

penilaian prestasi dan pembuatan

keputusan.

Masa Merupakan ringkasan kepada aktiviti

yang telah lepas.

Lebih menumpukan kepada aktiviti

yang mempengaruhi keputusan

masa depan.

Tumpuan

laporan

Hanya data-data yang telah

diringkaskan yang dilaporkan dalam

laporan tahunan dan mewakili

keseluruhan organisasi.

Laporan adalah terperinci dan

melaporkan mengikut bahagian,

produk, pelanggan atau segmen.

Perundangan

Laporan perlu disediakan mengikut

Prinsip Perakaunan Yang Diterima

Umum. (Generally Accepted

Accounting Principles GAAP)

Tidak perlu mengikut Prinsip

Perakaunan Yang Diterima Umum.

(Generally Accepted Accounting

Principles GAAP)

Pematuhan Mempunyai mandatori iaitu mesti

dibuat secara terperinci.

(Akta Syarikat 1965 dan Piawaian

Pelaporan Kewangan ( Financial

Reporting Standard ))

Tiada mandatori iaitu mempunyai

pilihan untuk disediakan laporan

atau tidak.



22/107



(a) Kons ep, Prins ip dan Andaian Perakaunan serta Ciri Kuali tatif Penyata

Kewangan:

(vi) KonservatismePrinsip ini adalah berkait rapat dengan polisi berhati-hati yang diamalkan

untuk melindungi perniagaan daripada segala kerugian yang mungkin

berlaku. Sehubungan dengan prinsip ini, segala kerugian yang dijangkakan

hendaklah diambil kira sebagai belanja dalam Penyata Pendapatan tetapi

segala keuntungan yang dijangkakan tidak boleh diiktiraf sebagai pendapatan

sehingga keuntungan ini telah diperoleh. Penggunaan konsep ini bagi

memastikan:

aset dan hasil tidak terlebih nyata,

liabiliti dan belanja tidak terkurang nyata,

kerugian mesti direkod walaupun belum berlaku,

keuntungan hanya direkod bila telah berlaku.

Contohnya, pihak pengurusan biasanya terlalu optimis mengenai

masa hadapan perniagaannya. Keadaan ini mungkin akan

memberikan keyakinan kepada mereka bahawa kedudukan kredit

pelanggan mereka yang tertentu adalah sentiasa baik. Keadaan ini

akan menyebabkan untung terlebih nyata kerana peruntukan hutang

ragu yang rendah disediakan. Oleh itu, dalam keadaan ini konsepkonservatisme perlu digunakan. Peruntukan hutang ragu perlu

diwujudkan untuk meminimakan daripada berlakunya untung yang

terlebih nyata.

1.6 Konsep, Prins ip dan Andaian Perakaunan serta

Ciri Kualitatif Penyata Kewangan

Hasil Pembelajaran


Menerangkan konsep dan prinsip perakaunan.

Menjelaskan dengan contoh konsep dan prinsip perakaunan. Menyenaraikan ciri-ciri kualitatif Penyata Kewangan.



23/107



(vii) Asas Perakaunan Akruan

Asas Perakaunan Akruan ialah istilah baru bagi konsep pemadanan.

(x) Pelaporan Berasaskan Nilai Saksama

Penyata Kewangan perlu memberikan maklumat yang tepat, tidak

mempunyai apa-apa kesilapan yang material serta dapat memberikan

gambaran benar dan saksama. (Rujuk muka surat 5)

(b) Ciri Kuali tatif Penyata Kewangan:

(i) Kebolehfahaman

Pengguna-pengguna maklumat harus dapat memahami kandungan

maklumat yang disampaikan kepada mereka. Melalui cara ini, maklumat

tersebut dapat digunakan dengan sebaik-baiknya mengikut keperluanmasing-masing.

(ii) Relevan

Maklumat perakaunan mesti relevan dengan tujuan maklumat tersebut diberi

atau disediakan. Pemerolehan maklumat yang tidak relevan akan

menyebabkan keputusan yang tidak tepat diambil semasa membuat

perancangan. Oleh itu, maklumat-maklumat dalam penyata kewangan yang

berkaitan dengan peristiwa lalu selalunya tidak begitu relevan kerana

akauntan pengurusan lebih mementingkan aktiviti-aktiviti pada masa kini dan

masa hadapan.

(iii) Kebolehpercayaan

Kebolehpercayaan merujuk kepada maklumat yang bebas daripada ralat dan

kesilapan. Oleh itu, semua fakta perlu didedahkan berserta bukti yang kukuh.

Selain itu, sesuatu maklumat mesti bebas daripada sebarang

pengaruh dan tidak boleh disediakan bagi tujuan memenuhi kepentingan

pihak tertentu sahaja. Maklumat yang diperoleh mesti neutral, iaitu tidakmemihak kepada sesiapa pun dan disahkan oleh pihak lain, terutama pihak

luar seperti juruaudit.



24/107


25/107


26/107



TAJUK 2 : KLASIFIKASI AKAUN : ASET, LIABILITI, EKUITI PEMILIK, HASIL,

BELANJA DAN AKAUN KONTRA

(a) Definis i Akaun Kontra

Akaun kontra ialah akaun yang akan mengurangkan nilai dalam akaun induk.Contoh akaun induk ialah Akaun-akaun Aset Bukan Semasa, Akaun

Penghutang, Akaun Pemiutang, Akaun Belian, Akaun Jualan dan Akaun

Modal. Akaun kontra bertujuan untuk memberi nilai bersih bagi akaun-akaun

tersebut.

Contoh Akaun-akaun Kontra

Akaun Susut Nilai Terkumpul

Akaun Peruntukan Hutang Ragu

Akaun Pulangan Belian Akaun Pulangan Jualan

Akaun Diskaun Diterima

Akaun Diskaun Diberi

Akaun Ambilan

(b) Akaun Kontra mengikut pengelasan akaun

Padanan Akaun Kontra dengan Aset, Liabiliti, Modal, Hasil dan Belanja ialah:

Susut nilai terkumpul mengurangkan Aset Bukan Semasa

Peruntukan hutang ragu mengurangkan penghutang

Pulangan belian mengurangkan belian

Pulangan jualan mengurangkan jualan

Diskaun diterima mengurangkan belian

Diskaun diberi mengurangkan jualan

Akaun Ambilan mengurangkan modal

Hasil Pembelajaran


Mendefinisikan Akaun Kontra.

Menyenaraikan akaun-akaun kontra.

Memadankan akaun kontra mengikut jenis akaun.

2.6 Akaun Kontra



27/107



Contoh :

Perniagaan Intan Baiduri

Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Julai 2009 (Petikan)

Jualan 15 000

(-) Pulangan Jualan 20014 800

(-) Diskaun diberi 300

Jualan Bersih 14 500

Tolak : Kos Jualan

Stok awal 4 500

Belian 12 000

(-) Pulangan Belian 400

11 600

(-) Diskaun diterima 200Belian bersih 11 400

Perniagaan Intan Baiduri

Kunci Kira-Kira pada 31 Julai 2009 (Petikan)

Aset Bukan Semasa

Kenderaan 50 000

(-) Susut Nilai Terkumpul 5 000

45 000

Aset Semasa

Penghutang 4 500

(-) Peruntukan Hutang Ragu 100

4 400



28/107



(a) Definis i Carta Akaun

Carta akaun adalah penyenaraian tajuk dan nombor akaun secara sistematik

yang digunakan dalam sistem perakaunan berkomputer sesebuah

perniagaan. Carta akaun juga digunakan untuk tujuan perekodan dalam lejar

am. Sehubungan dengan itu, dalam carta akaun, pengelasan akaun disusun

mengikut jenis akaun seperti aset, liabiliti, ekuiti pemilik, hasil dan belanja.

Carta akaun akan berubah mengikut jenis perniagaan yang dipilih.

Carta akaun boleh dibina sama ada dengan menggunakan sistem

penomboran atau abjad sahaja ataupun kedua-dua angka dan abjad ( alpha-

numeric ), bergantung kepada spesifikasi sistem.

Contohnya, sistem kod mungkin menetapkan nombor 9000 9999

untuk item belanja, nombor 1000 1999 untuk item aset dan nombor 2000

2999 untuk item liabiliti seperti di bawah:

Belanja

KOD ITEM

9000 Perbelanjaan

9001 Sewa

9002 Kadar bayaran

Aset

KOD ITEM

1000 Aset

1001 Tunai

1002 Penghutang

1003 Kenderaan

2.7 Carta Akaun

Hasil Pembelajaran

Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan dapat: Mendefinisikan carta akaun.

Menjelaskan kegunaan carta akaun.

Menyediakan jadual carta akaun.



29/107



Liabiliti

KOD ITEM

2000 Liabiliti

2001 Pemiutang

2002 Overdraf bank

2003 Gaji terakru

(b) Fungsi Carta Akaun

Carta Akaun berfungsi sebagai tapak (base) untuk menukar nama,

menambah akaun dan memberikan maklumat tambahan kepada akaun yang

ditambah. Bagi sistem perakaunan berkomputer penyediaan carta akaun

adalah perlu untuk membolehkan komputer mengenalpasti akaun.

(c) Penyediaan Carta Akaun

Langkah-langkah penyediaan Carta Akaun:

i) Kenal pasti semua akaun berdasarkan urus niaga yang perlu direkod

mengikut pengelasan akaun iaitu aset, liabiliti, ekuiti pemilik, hasil,

belanja dan akaun kontra.

ii) Bandingkan senarai akaun tersebut dengan senarai akaun yang

terdapat dalam perisian perakaunan.

iii) Beri perhatian pada nama akaun, klasifikasi akaun serta maklumat

tambahan lain seperti jenis akaun dan subklasifikasi akaun.

iv) Masukkan maklumat Carta Akaun yang telah dirangka dalam perisianperakaunan.

(d) Inventori

Inventori merujuk kepada semua item yang menjadi barang niaga sesebuah

perniagaan. Bagi perniagaan perkilangan, inventori terdiri daripada inventori

bahan mentah, inventori kerja dalam proses dan inventori barang siap.

Dua sistem yang digunakan untuk menilai inventori adalah:

(i) Sistem Inventori Berkala

(ii) Sistem Inventori Berterusan

Sistem Inventori Berkala tidak menyimpan rekod yang terperinci untuk

mengesan semua inventori yang diterima dan dikeluarkan. Kuantiti dan nilai

inventori pada akhir suatu tempoh ditentukan dengan membuat pengiraan



30/107



fizikal . Sistem ini biasanya digunakan oleh perniagaan barangan runcit

yang barang niaganya berharga rendah.

Sistem Inventori Berterusan menyimpan rekod yang terperinci untuk

mengesan semua inventori yang diterima dan yang dikeluarkan. Setiap

pergerakan inventori direkod dengan menggunakan Buku Rekod Inventori

atau K ad Lejar Stok . Dengan sistem ini, kuantiti dan nilai stok dalam

perniagaan boleh dipastikan pada bila-bila masa sahaja dengan merujuk

kepada rekod inventori yang disimpan.

LATIHAN

1. Nyatakan maksud akaun kontra dan senaraikan beberapa contoh akaun ini?2. Nyatakan maksud carta akaun yang diguna dalam perakaunan berkomputer?

3. Sediakan carta akaun menggunakan maklumat berikut:

Modal

Belian dan jualan

Hutang lapuk

Kenderaan (kos)

Gaji

IklanPenghutang

Pemiutang

Bank

Tunai

Stok 1 Januari 2009

Pulangan

Angkutan masuk

Peruntukan hutang ragu

Susut nilai Terkumpul Van

Insurans

4. Nyatakan perbezaan antara sistem inventori berkala dengan sistem inventori

berterusan.



31/107



TAJUK 3 : DOKUMEN PERNIAGAAN SEBAGAI SUMBER MAKLUMAT

(b) Jenis dokumen perniagaan

(vi) Baucer Pembayaran termasuk Penyata Gaji

Penyata gaji merupakan dokumen yang dikeluarkan oleh peniaga kepada

pekerja sekali atau dua kali sebulan. Ia mengandungi maklumat jumlah

pendapatan pekerja dan potongan gaji dalam tempoh tersebut. Perbezaan

antara pendapatan yang diterima dan potongan gaji adalah jumlah gaji bersih

yang diterima oleh pekerja. Contohnya, gaji Encik Hassan bin Said yang

dibayar oleh Aksesori Komputer ABZ untuk bulan Januari 2009 sebanyak

RM2 150.00 akan dimasukkan ke akaun bank Encik Hassan seperti yang

ditunjukkan dalam Rajah 1.

Pembayaran gaji yang dibankkan terus ke akaun pekerja tidakmemerlukan peniaga menyediakan baucar pembayaran.

Rajah 1

AKSESORI KOMPUTER ABZ

SLIP GAJIJanuari 2009

Nama : A001 Hassan bin SaidNo Kad Pengenalan : 720520-04-5555No. KWSP : 13065787No. PERKESO : 116-03No. Akaun/ Bank : 0408-0057258-52-2 /CEMB

PENERIMAAN POTONGANRM

Gaji Pokok : 1 500.00 KWSP : 180.00Kerja lebih masa : 500.00 PERKESO : 45.00Pendapatan lain : 300.00 Potongan CukaiTuntutan Perbatuan : 100.00 Berkala : 25.00

Jumlah Penerimaan : 2 400.00 Jumlah Potongan : 250.00

Jumlah Bersih : 2 150.00

3.1 Fungsi dan Jenis Dokumen Dalam Perniagaan

Hasil Pembelajaran


Menyenaraikan dokumen-dokumen sumber dan ciri-ciri

setiap dokumen perniagaan.

Mengenalpasti fungsi setiap dokumen perniagaan.



32/107



(xiv) Folio Pelanggan (Guest Folio)

Folio Pelanggan merupakan satu penyata yang menunjukkan rekod caj yang

dikeluarkan oleh perniagaan perkhidmatan kepada pelanggan, contohnya

perkhidmatan perhotelan. Folio pelanggan akan diserahkan kepada

pelanggan apabila mendaftar keluar selepas pembayaran dibuat.Folio Pelanggan merupakan item perbelanjaan organisasi perniagaan

atau individu. Contohnya, Pengurus Aksesori Komputer ABZ menginap di

Hotel Harmoni Melaka atas urusan perniagaan. Rajah 2 menunjukkan

pembayaran dibuat dengan menggunakan cek perniagaan sebanyak

RM294.80.

Hotel Harmoni MelakaJalan Hang Tuah, 75400 Melaka

Tel : 06-2826480 Fax: 06-2826481

Website : www.harmoni.com.my E-mail : [email protected]

Mukasurat 1/1

Nama : Zarina binti Ahmad No Invois : 41222 Aksesori Komputer ABZ No. Bilik : 90917, Jalan Baiduri 1, Tarikh Masuk : 14/01/200947500 Subang Jaya Tarikh Keluar : 15/01/2009

No Staf : SOFIA

Tarikh Rujukan Butiran Jumlah

RM RM

14/01/2009 907 Caj bilik 210.00 210.00

14/01/2009 522 Caj internet 20.00 230.00

14/01/2009 416 Rasa Sayang Coffee House 38.00 268.00

15/01/2009 128 Cukai 10% 26.80 294.80

15/01/2009 009 BTMB 123450 (294.80) 0.00

Tandatangan : Terima kasih Kerana Memilih Hotel Harmoni Melaka

Rajah 2

Zarina



33/107



(xviii) Slip Pindahan Wang

Slip Pindahan Wang adalah dokumen yang digunakan untuk memindahkan

wang pelanggan kepada pihak ketiga secara elektronik.

Rajah 3 menunjukkan permohonan kiriman wang secara elektronik

Aksesori Komputer ABZ kepada pembekal, Syarikat Komputech Maju Sdn.Bhd., berjumlah RM3 200.00. Pembayaran tersebut dibuat antara dua bank

yang berbeza. Contoh Slip Pindahan Wang ditunjukkan pada halaman 24.



34/107



RAJAH 3

C e t a k a n m e s i n u n t u k

[ p e n e r i m a a n

Permohonan Untuk Kiriman Wang BANK TENAGA (M) BERHAD Tarikh :

Cek Jurubank Arahan Pembayaran Region Link

TEMPATAN Deraf Serah Pemindahan Wang Asing Lainlain

LUAR NEGARA Pindahan Telegraf Kiriman Wang Melalui Sistem GIRO antara bank

Pemohon Penerima Bank/Cawangan Penerima (jika ada)Nama Aksesori Komputer ABZ Nama Syarikat Komputech Sdn. Bhd. Nama Central Bank Berhad

Pekerjaan Pekerjaan No. Akaun(jika ada) 0401-2398-65340-Alamat Aksesori Komputer ABZ, 17, JalanBaiduri 1, 47500 Subang Jaya

Alamat No. 12/6, Jalan TMR 1, MelakaRaya, 76230 Melaka

Alamat (jika ada) Taman Melaka Raya

Pekan,

Bandar Melaka

Tempat & Tarikh Lahir Negara Malaysia

Tujuan Pembayaran Pembayaran invois No. 111456 Lainlain butir

LUAR NEGARA TEMPATAN Amaun yang akan dikirim/hantar kepada penerima

Jumlah kos RM SEN Jumlah kos RM SEN

Mata Wang (rujuk sebelah) Jumlah Kiriman Jumlah Kiriman 3 200 00

Komisen Komisen 2 00

Amaun Bayaran Pos Bayaran Pos

Duti Setem Duti Setem

Kadar Kos Kabel Kos Kabel

Fi Perkhidmatan Fi Perkhidmatan

No. Kontrak Tukaran, kadar khas oleh Jumlah Jumlah 3 202 00

Ruangan ini hendaklah dilengkapi mengikut Akta Kawalan Pertukaran Wang, 1953 (bagi urusan pemastautin kepada bukan permastautin sahaja)

PEMOHON Pemastautin Bukan Pemastautin PENERIMA Pemastautin Bukan

Pemastautin

Saya/Kami telah baca dan faham tentang syarat syarat dan peraturan yang tertulis diselah. Dengan hal yang demikian segala risiko dan tanggungjawab terhadap permohonan ini adalah tanggungjawab saya/kami sepenuhnya. Sedari itu, sila keluarkan/kirimkan seperti tersebut. Cara pembayaran adalah seperti berikut :

Wang Tunai

Nombor Cek _________________________ untuk RM ______________________ dan debit akaun saya/kami untuk barn perkhidmatan bank atau bayaran yang telah terkurang (jika jumlah cek tidak mencukupi)

Debit Akaun saya/kami 4 3

Saya/Kami mengaku butir butir tersebut di atas dan permohonan saya/kami adalah benar

Tandatangan disahkan oleh :

Tandatangan & Cap PemohonIZZAIDIN

X

30/01/2009

X

X X

X

mt|t

AKSESORI KOMPUTER ABZ 1100001403 30 JAN 2009 1309 54321 09A REMIT TO ACCOUNT 0401 2398 65340 02 RM3200.00



35/107



LATIHAN

1 Berikut adalah penyata gaji yang diambil daripada buku Perniagaan MajuMakmur.

PERNIAGAAN MAJU MAKMUR

SLIP GAJISeptember 2009

Nama : A022 Nur Hidayah binti AbdullahNo Kad Pengenalan : 870402-01-6320No. KWSP : 13467925No. PERKESO : 117-09No. Akaun/ Bank : 111-12576438-5/MYBANK

PENERIMAAN POTONGANRM

Gaji Pokok : 1 200.00 KWSP : 144.00Kerja lebih masa : 700.00 PERKESO : 36.00

Pendapatan lain : 350.00 Potongan Cukai

Tuntutan Perbatuan : 150.00 Berkala : 10.00

Jumlah Penerimaan : 2 400.00 Jumlah Potongan : 190.00

Jumlah Bersih : 2 210.00

Berpandukan penyata gaji di atas, jawab soalan berikut:

(a) Nyatakan tujuan dokumen di atas di keluarkan.

(b) Berapakah

i) jumlah gaji bersih ?

ii) jumlah potongan?

iii) gaji pokok?



36/107



2 Berikut adalah Folio Pelanggan yang diambil daripada buku Hotel DIndah Shah Alam.

Hotel DIndah Shah Alam15, Jalan Persiaran 2, 40000 Shah Alam, Selangor

Tel : 06-2826480 Fax: 06-2826481

Website : www.DIndah.com.my E-mail : [email protected]

Mukasurat 1/1

Nama : Musa bin Ibrahim No Invois : 09621

Perniagaan Perabot Cengal No. Bilik : 1101

3, Jalan TTU/1, Taman Tasik Utama, Tarikh Masuk : 13/10/2009

75450 Ayer Keroh, Melaka Tarikh Keluar : 15/10/2009

No Staf : WAN KAMARUL

Tarikh Rujukan Butir an Jumlah

RM RM

14/10/2009 1101 Caj bilik 180.00 180.00

14/10/2009 0321 Dobi 20.00 200.00

14/10/2009 0416 DSelera Coffee House 70.00 270.00

15/10/2009 1101 Caj bilik 180.00 450.00

15/10/2009 0090 Cukai 45.00 495.00

15/10/2009 0900 Mybank 023081 (495.00) 0.00

Tandatangan :

Terima kasih Kerana Memilih Hotel DIndah Shah Alam

Berdasarkan dokumen di atas, sila jawab soalan berikut.

i. Nyatakan tujuan folio pelanggan dikeluarkan.

ii. Berapakah jumlah yang perlu dibayar oleh Musa?

iii. Bagaimanakah cara pembayaran dibuat?

Indah

usa



37/107



3 Berikut adalah Slip Pindahan Wang yang diperoleh dari buku perniagaan Star ComputerShoppe.

e t a k a n m e s i n u n t u k

p e n e r i m a a n

Permohonan Untuk Kiriman Wang BANK MALIQ (M) BERHAD Tarikh :

Cek Jurubank Arahan Pembayaran Region Link

TEMPATAN Deraf Serah Pemindahan Wang Asing Lainlain

LUAR NEGARA Pindahan Telegraf Kiriman Wang Melalui Sistem GIRO antara bank

Pemohon Penerima Bank/Cawangan Penerima (jika ada)Nama Star Computer Shoppe Nama Kedai Elektrik Bakar Nama Sinar Bank BerhadPekerjaan Pekerjaan No. Akaun(jika ada) 0805-4448-56871-Alamat Star Computer Shoppe, No. 1, JalanHang Tuah, Bukit Baru, 75400 Melaka

Alamat Lot 24, Jalan TP/1, TamanSemabok Perdana , 75050 Melaka.

Alamat (jika ada) Taman MelakaBandar Melaka

Tempat & Tarikh Lahir Negara MalaysiaTujuan Pembayaran Menjelaskan Invois No. 0056 Lainlain butir

LUAR NEGARA TEMPATAN Amaun yang akan dikirim/hantar kepada penerima

Jumlah kos RM SEN Jumlah kos RM SEN

Mata Wang (rujuk sebelah) Jumlah Kiriman Jumlah Kiriman 1 500 00

Komisen Komisen 2 00

Amaun Bayaran Pos Bayaran Pos

Duti Setem Duti Setem

Kadar

Kos Kabel Kos

Kabel

Fi Perkhidmatan Fi Perkhidmatan

No. Kontrak Tukaran, kadar khas oleh Jumlah Jumlah 1 252 00

Ruangan ini hendaklah dilengkapi mengikut Akta Kawalan Pertukaran Wang, 1953 (bagi urusan pemastautin kepada bukan permastautin sahaja)

PEMOHON Pemastautin Bukan Pemastautin PENERIMA Pemastautin Bukan

Pemastautin

Saya/Kami telah baca dan faham tentang syarat syarat dan peraturan yang tertulis diselah. Dengan hal yang demikian segala risiko dan tanggungjawab terhadap permohonan ini adalah tanggungjawab saya/kami sepenuhnya. Sedari itu, sila keluarkan/kirimkan seperti tersebut. Cara pembayaran adalah seperti berikut :

Wang Tunai

Nombor Cek

_________________________

untuk

RM

______________________

dan

debit

akaun

saya/kami

untuk

barn

perkhidmatan

bank atau bayaran yang telah terkurang (jika jumlah cek tidak mencukupi)

Debit Akaun saya/kami 5 2 678

Saya/Kami mengaku butir butir tersebut di atas dan permohonan saya/kami adalah benar

Tandatangan disahkan oleh :

Tandatangan & Cap Pemohon

X

31/10/2009

X

X X

X

_|tt

STAR COMPUTER SHOPPE 1502101678 31 Oktober 2009 1789 12567 03A REMIT TO ACCOUNT 0511 3124 65564 05 RM1500.00

Faris



38/107



Berdasarkan dokumen di atas, sila jawab soalan berikut.

(i) Nyatakan nama pengirim.

(ii) Nyatakan nama penerima.

(iii) Apakah tujuan urusniaga di atas?

(iv) Berapakah amaun yang dikirim?



39/107



TAJUK 4 : JURNAL SEBAGAI BUKU CATATAN PERTAMA

(d) Perekodan urus niaga dalam jurnal daripada:


Secara berkomputer

(ii) Pernyataan urus niaga

Secara berkomputer

Penyediaan Jurnal Am dan Jurnal Khas secara berkomputer boleh dibuat

dengan menggunakan perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian

Lembaran Hamparan Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian

perakaunan berkomputer seperti ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accountingdan perisian-perisian lain.

4.1 Fungsi dan Jenis Jurnal

Hasil Pembelajaran


Merekod beberapa urus niaga berdasarkan maklumat

dokumen sumber ke Jurnal Am dan Jurnal Khas (secara

berkomputer).

Merekod beberapa urus niaga berdasarkan pernyataan urus

niaga ke jurnal am dan jurnal khas.



40/107



LATIHAN

1. Rekodkan urus niaga berikut dalam Jurnal Am secara berkomputer.

1 Januari 2009 Masukkan wang tunai sebanyak RM200 000 ke dalam Akaun

Bank perniagaan sebagai modal tambahan.

3 Januari 2009 Sebuah komputer bernilai RM3 000 dibawa masuk untuk

kegunaan pejabat.

5 Januari 2009 Membeli perabot berkos RM30 000 secara kredit daripada Kedai

Perabot Jaya.

Jawapan

A B C D E F

1 2 JURNAL AM

3 Tarikh Butir Debit Kredit

RM RM

4

2009

Januari 1 Bank 200 000

5 Modal 200 000

6 (Catatan pembukaan)

7 3 Alatan Pejabat 3 000 8 Modal 3 000

9

(Membawa masuk komputer

untuk kegunaan pejabat)

10 5 Perabot 30 000

11 Kedai Perabot Jaya 30 000

12

(Membeli perabot secara

kredit)

13



41/107



TAJUK 5 : LEJAR

(c) Perekodan urus niaga dalam lejar (termasuk Buku Tunai) berdasarkan:


(ii) Pernyataan urus niaga

Secara berkomputer

(f) Buku Tunai Runcit (Petty Cash Book)

(ii) Perekodan Buku Tunai Runcit menggunakan maklumat:

a. Dokumen perniagaan

b. Pernyataan urus niaga

Secara berkomputer

Penyediaan Buku Tunai Runcit secara berkomputer boleh dibuat dengan

menggunakan perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian

Lembaran Hamparan Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian

perakaunan berkomputer seperti ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting

dan perisian-perisian lain.

5.1 Fungsi dan Jenis Lejar

Hasil Pembelajaran


Merekod urus niaga ke dalam lejar termasuk Buku Tunai

(secara berkomputer).

Merekod perbelanjaan runcit menggunakan sistem panjar




42/107



Berikut adalah contoh penyediaan Buku Tunai Runcit dengan menggunakan

aplikasi Microsoft Excel .

Cik Ra Enterprise menyimpan Buku Tunai Runcit mengikut sistem panjar

bermula 1 Jun 2009. Wang permulaan sebanyak RM250 diperuntukkan

sebagai dana runcit. Penggunaan wang dalam bulan Jun 2009 adalah seperti

berikut:

2009 RM

Jun 2 Kertas tulis dan dakwat 15

4 Pewangi pejabat 20

8 Membayar sewa lori 35

11 Membeli setem 12

14 Membeli bunga hiasan pejabat 2517 Membeli kertas karbon 10

20 Membeli marker pen 9

22 Mengirim bungkusan melalui pos 16

24 Membayar elaun tambang 40

28 Membayar upah membaiki mesin faks 30

Anda dikehendaki menyediakan Buku Tunai Runcit dengan menunjukkan

lajur analisis Alat tulis, Belanja pejabat, Belanja pos, dan Tambang.



43/107



Contoh jawapan

A B C D E F G H I

1

Tarikh Butir Fol Penerimaan Pembayaran

Analisis Pembayaran

2 Alat

tulis

Belanja

pos

Belanja

pejabat

Tambang

3 2009 RM RM RM RM RM RM

4 Jun 1 Bank 250

5 2 Kertas tulis dan dakwat 15 15

6 4 Pewangi pejabat 20 20

7 8 Sewa lori 35 35

8 11 Setem 12 12

9 14 Bunga hiasan pejabat 25 25

10 17 Kertas karbon 10 10

11 20 Marker pen 9 912 22 Kiriman bungkusan 16 16

13 24 Elaun tambang 40 40

14 28 Upah membaiki mesin

faks

30 30

15 250 212 34 28 75 75

16 30 Baki h/b 38

17 250 250

18 Julai 1 Baki b/b 38

19 Bank 212 = sum(E5:E14) = E17-E15)

Menggunakan formula:= sum(xx:xx)



44/107



(a) Penyediaan akaun kawalan

(ii) Bentuk lajur

secara berkomputer

Penyediaan Akaun Kawalan Penghutang dan Akaun Kawalan Pemiutang

secara berkomputer boleh dibuat dengan menggunakan perisian-perisian

yang ada di pasaran seperti perisian Lembaran Hamparan Elektronik (LHE)

iaitu Microsoft Excel atau perisian perakaunan berkomputer seperti

ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting dan perisian-perisian lain.

Contoh 1: Akaun Kawalan Penghutang

Butir berikut dipetik daripada buku Kedai Badrol pada 31 Disember 2009:

2009 RM

Januari 1 Baki penghutang 6 450

Disember 31 Jualan kredit 18 200

Faedah dikenakan ke atas penghutang 180

Diskaun diberi 240

Pulangan jualan 320

Bayaran oleh penghutang 18 250

Diskaun diberi dibatalkan 120

Hutang lapuk 200

Cek diterima tak layan 1 250

Pindahan baki debit dari lejar penghutang ke lejarpemiutang

270

Pindahan baki kredit dari lejar pemiutang ke lejar

penghutang

330

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Penghutang (bentuk lajur).

5.2 Akaun Kawalan

Hasil Pembelajaran


menyediakan Akaun Kawalan Penghutang dan AkaunKawalan Pemiutang bentuk lajur (secara berkomputer)



45/107



Contoh jawapan: Akaun Kawalan Penghutang

A B C D E

AKAUN KAWALAN PENGHUTANG

1 Tarikh Butir Debit Kredit Baki

2 2009 RM RM RM

3 Jan 1 Baki b/b 6 450

4 Dis 31 Jualan 18 200 24 650

5 Faedah 180 24 830

6 Diskaun diberi 240 24 590

7 Pulangan jualan 320 24 270

8 Bank 18 250 6 020

9 Diskaun diberi (dibatalkan) 120 6 140

10 Hutang lapuk 200 5 940

11 Bank (Cek tak layan) 1 250 7 190

12 Kontra 270 6 920

13 Kontra 330 6 590

Contoh 2: Akaun Kawalan Pemiutang

Butir berikut dipetik daripada buku Kedai Badrol pada 31 Disember 2009:

2009 RM

Januari 1 Baki pemiutang 5 790

Disember 31 Belian kredit 16 100

Angkutan masuk 180

Bayaran cek kepada pemiutang 18 600

Diskaun diterima 625

Pulangan belian 475

Faedah 220

Pindahan baki debit dari lejar penghutang ke lejar

pemiutang

270


penghutang

330

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Pemiutang (bentuk lajur).

Contoh jawapan: Akaun Kawalan Pemiutang

=(E3+C4 )-D4

Tekan copy untuk semualajur baki, jumlah baki akandiautojana secara automatik.



46/107


47/107



LATIHAN

1. Butir berikut diambil daripada buku Perniagaan pada 31 Ogos 2009:

2009 RM

Ogos 1 Baki debit lejar penghutang 4 500

Baki kredit lejar penghutang 250

Ogos 31 Jualan kredit 10 200

Diskaun diberi 200

Pulangan jualan 150

Hutang lapuk 345

Bayaran cek oleh penghutang 9 655

Cek diterima tak layan 480

Faedah dikenakan atas penghutang 220

Maklumat tambahan:Pada 31 Ogos 2009, lejar penghutang menunjukkan baki kredit berjumlah RM225.

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Penghutang dalam bentuk lajur

pada 31 Ogos 2009. [ Jawapan: RM5 025]

2. Maklumat berikut dipetik daripada buku Peramu Store pada 30 Jun 2009:

2009 RM

Jun 1 Baki debit lejar pemiutang 158

Baki kredit lejar pemiutang 2 552

Jun 30 Belian kredit 18 345


Pulangan belian 405

Belian tunai 2 000

Angkutan dikenakan oleh pemiutang 208

Faedah dikenakan oleh pemiutang 229


Maklumat tambahan:

Pada 30 Jun 2009, terdapat baki debit berjumlah RM215 dalam lejar pemiutang dan

baki RM365 dalam lejar pemiutang dipindahkan ke lejar penghutang.

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Pemiutang dalam bentuk lajur pada

30 Jun 2009. [Jawapan: RM2 000]



48/107



3. Butir berikut diperoleh daripada buku perniagaan Kedai Medina pada 31 Disember

2009:

2009 RM

Januari 1 Baki pemiutang 3 550

Baki penghutang 4 935

Disember 31 Belian kredit 15 660

Jualan kredit 18 200

Pulangan belian 390

Pulangan jualan 408


Bayaran cek oleh penghutang 16 500

Hutang lapuk 220

Cek diterima tak layan 300Diskaun diberi 704


Diskaun diberi dibatalkan 28

Faedah dikenakan atas penghutang 82

Angkutan dikenakan oleh pemiutang 100

Pindahan baki debit dari lejar penghutang ke lejar

pemiutang

215


penghutang

306

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Penghutang dan Akaun Kawalan

Pemiutang dalam bentuk lajur pada 31 Disember 2009.

Jawapan: Akaun Kawalan Penghutang RM5 192

Akaun Kawalan Pemiutang RM4 364



49/107



TAJUK 6 : IMBANGAN DUGA

(b) (ii) Penyediaan Imbangan Duga bentuk T dan berlajur secara berkomput er

Penyediaan Imbangan Duga secara berkomputer boleh dibuat dengan

menggunakan perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian Lembaran

Hamparan Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian perakaunan

berkomputer seperti ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting dan perisian-perisian

lain.

Dalam perisian perakaunan berkomputer, Imbangan Duga dijana secara

automatik oleh sistem perisian tersebut.

Penyediaan Imbangan Duga menggunakan Lembaran Hamparan Elektron ik

Berikut ialah butiran baki-baki akaun Safin Enterprise pada 30 Jun 2009.

RMStok 1 Julai 2008 7 500

Premis 80 000Kenderaan 42 000Belian 68 430

Angkutan masuk 860Penghutang 8 600Iklan 2 200Gaji 8 800

Bank 27 400Pemiutang 12 910Pinjaman bank 20 000Jualan 148 600Pulangan belian 430Sewa diterima 3 000Modal 1 Julai 2008 60 850

Anda dikehendaki menyediakanImbangan Duga Safin Enterprise

pada 30 Jun 2009 dengan

menggunakan Lembaran

Hamparan Elektronik.

6.1 Fungsi Imbangan Duga

Hasil PembelajaranSelepas mempelajari tajuk ini, anda akan dapat:

Menyediakan Imbangan Duga bentuk T dan bentuk lajur




50/107



Rajah 1 menunjukkan Imbangan Duga Safin Enterprise yang disediakan pada Lembaran

Hamparan Elektronik.

A B C D E

1 Safin Enterprise

2 Imbangan Duga pada 30 Jun 2009

3 Debit Kredit

4 Stok 1 Julai 2008 7 500

5 Premis 80 000

6 Kenderaan 42 000

7 Belian 68 430

8 Angkutan masuk 860

9 Penghutang 8 600

10 Iklan 2 200

11 Gaji 8 800

12 Bank 27 400

13 Pemiutang 12 910

14 Pinjaman Bank 20 000

15 Jualan 148 600

16 Pulangan belian 430

17 Sewa diterima 3 000

18 Modal 1 Julai 2008 60 850

19

20

21= sum(B4:B18)

Berikut ialah langkah-langkah yang perlu dilakukan untuk menyediakan ImbanganDuga Safin Enterprise.

Langkah 1: Memasukkan Teks

Tajuk,butir-butir akaun dan angka dimasukkan ke lajur dan baris yang tertentu

Langkah 2: Memasukkan f ormula

Formula untuk menghitung jumlah debit pada sel B19 adalah seperti berikut:Sel B19: = sum(B4:B18)

Dan bagi sel C19 adalah seperti berikut:Sel C19 =sum(C4:C18)

= sum(D4:D18)



51/107



LATIHAN

1 Berdasarkan butir-butir berikut sediakan Imbangan Duga Syarikat Wangsa Permai pada 31 Disember 2009 dengan menggunakan Lembaran Hamparan Elektronik

RMPinjaman bank 20 000Belian 86 230Jualan 92 821Perabot 10 210Kenderaan 60 000

Angkutan masuk 3 420Gaji 16 511

Angkutan keluar 2 300Pulangan belian 460Pulangan jualan 370

Sewa dibayar 8 210Kadar bayaran 4 023Iklan 2 350Penghutang 8 456Pemiutang 15 669Modal 1 Januari 2009 105 760Stok pada 1 Januari 2009 32 630

JawapanJumlah Imbangan Duga RM234 710



52/107



a) (iii) Kaedah Penyediaan Penyata Pendapatan secara berkomputer

Penyediaan Penyata Pendapatan secara berkomputer boleh dibuat dengan

menggunakan perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian Lembaran

Hamparan Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian perakaunan

berkomputer seperti ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting dan perisian-perisianlain.

Sebagai contoh, bagi pengguna perisian ASSETBase, ia memberi dua pilihan

dalam menyediakan Penyata Pendapatan iaitu secara manual atau dijana secara

automatik oleh sistem perisian tersebut.

Penyediaan Penyata Pendapatan menggunakan Lembaran Hamparan

Elektronik

Berikut ialah Imbangan Duga Safin Enterprise pada 30 Jun 2009

Safin Enterprise

Imbangan Duga pada 30 Jun 2009

DebitRM

KreditRM

Stok 1 Julai 2008 7 500Premis 80 000Kenderaan 42 000Belian 68 430

Angkutan masuk 860Penghutang 8 600Iklan 2 200Gaji 8 800Bank 27 400Pemiutang 12 910Pinjaman bank 20 000Jualan 148 600Pulangan 430Sewa 3 000Modal 1 Julai 2008 60 850

245 790 245 790

6.2 Hubungan Antara Imbangan Duga dan Penyata Kewangan

Hasil Pembelajaran


Menyediakan Penyata Pendapatan (secara berkomputer).

Menyediakan Kunci Kira-kira (secara berkomputer).



53/107



Maklumat tambahan:

Stok pada 30 Jun 2009 adalah bernilai RM4 800

Rajah 2 menunjukkan Penyata Pendapatan Safin Enterprise yang disediakan padaLembaran Hamparan Elektronik.

A B C D E

1 Safin Enterprise

2 Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 30 Jun 2009

3 RM RM RM4 Jualan 148 6005 Stok 1 Julai 2008 7 500

6 Belian 68 4307 tolak Pulangan 430

8

9 tambah Angkutan masuk 860

10 Belian bersih

11

12 tolak Stok 30 Jun 2009 4 800

13 Kos jualan

14 Untung kasar

15 Sewa 3 00016

17 Iklan 2 20018 Gaji 8 800

19

20

21

Langkah 1: Tajuk, butir-butir akaun dan angka dimasukkan ke lajur dan baris yangtertentu

Langkah 2: Masukkan formula seperti yang ditunjukkan pada gambar rajah di atas.

= sum(B6-B7)

= sum(C11-C12)

= sum(B4:B18) = sum(B8+B9)

= sum(D14+D15)

= sum(C5+C10)

= sum(D4-D13)

= sum(D16+D19)

= sum(C17+C18)



54/107



(b)(iii ) Kaedah Penyediaan Kunc i Kira-kira secara berkomputer

Penyediaan Kunci Kira-kira secara berkomputer boleh dibuat dengan menggunakan

perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian Lembaran Hamparan

Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian perakaunan berkomputer seperti

ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting dan perisian-perisian lain.

Sebagai contoh, bagi pengguna perisian ASSETBase, ia memberi dua pilihan

dalam menyediakan Kunci Kira-kira iaitu secara manual atau dijana secara automatik

oleh sistem perisian tersebut.

Penyediaan Kunc i Kira-kira menggunakan Lembaran Hamparan Elektron ik

Berikut ialah maklumat yang diperoleh daripada buku perniagaan Safin Enterprise

pada 30 Jun 2009.

RM

Untung bersih 69 040

Premis 80 000

Kenderaan 42 000

Penghutang 8 600

Bank 27 400

Pemiutang 12 910

Pinjaman bank 20 000

Modal 1 Julai 2008 60 850

Stok akhir 4 800



55/107



Rajah 3 menunjukkan Kunci Kira-kira Safin Enterprise yang disediakan pada

Lembaran Hamparan Elektronik.

A B C D E

1 Safin Enterprise

2 Kunci Kira-kira pada 30 Jun 2009

3 RM RM RM4 Aset Bukan Semasa5 Premis 80 0006 Kenderaan 42 000

7

8 Aset Semasa9 Stok akhir 4 80010 Penghutang 8 60011 Bank 27 400

12

13 Tolak : Liabilit i Semasa14 Pemiutang 12 910

15 Modal kerja

16

17 Ekuiti Pemilik18 Modal 1 Julai 2008 60 85019

Tambah : Untung bersih 69 04020

21 Pinjaman bank 20 000

22

23

Langkah 1: Tajuk, butir-butir akaun dan angka dimasukkan ke lajur dan baris yangtertentu.

Langkah 2: Masukkan formula seperti yang ditunjukkan pada gambar rajah di atas.

= sum(D20+D21)

= sum(D18+D19)

= sum(C9:C11)

= sum(D5+D6)

= sum(D7+D15)

= sum(C12-C14)



56/107



LATIHAN

1 Encik Zainal ialah pemilik Restoran Muhibah yang menjalankan operasi

perniagaannya di bandar Kangar. Imbangan Duga perniagaannya pada 31 Julai

2009 adalah seperti berikut :

Imbangan Duga pada 31 Julai 2009

Debit Kredit

RM RM

Modal 16 030

Stok pada 1 Ogos 2008 7 500

Belian dan Jualan 37 400 49 750

Pulangan 350 200

Lengkapan 12 100

Susut Nilai Terkumpul Lengkapan 2 400

Angkutan atas belian 1 200Penghutang dan Pemiutang 4 200 3 400

Sewa 2 500

Peruntukan hutang ragu 400

Belanja promosi 620

Insurans 2 400

Komisen 790

Gaji 3 600

Bank 5 300

Ambilan 800

75 470 75 470

Maklumat tambahan :

(i) Stok pada 31 Julai 2009 bernilai RM5 200 pada harga kos dan RM5 240

pada harga pasaran.

(ii) Sewa tahunan ialah RM3 000.

(iii) Insurans terdahulu RM240.(iv) Susut nilai terkumpul bagi lengkapan ialah 10% setahun mengikut kaedah

baki berkurangan.

(v) Peruntukan hutang ragu hendaklah diselaraskan kepada 5% atas

penghutang.



57/107



Anda dikehendaki menyediakan:

a) Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Julai 2009.

b) Kunci Kira-kira pada 31 Julai 2009 dalam bentuk penyata (dengan menunjukkan

modal kerja).

Jawapan : Untung kasar RM8 700; Untung bersih RM5 330; Kunci Kira-kira RM20 560



58/107



TAJUK 8 : PERAKAUNAN UNTUK TUNAI

(c) Perbandingan antara belanjawan dengan urus niaga sebenar

Pengurusan sesebuah organisasi perniagaan memerlukan maklumat berguna untuk

membuat keputusan, merancang dan mengawal perniagaan. Laporan berdasarkan

maklumat berguna perlu dibawa oleh akauntan atau pegawai kewangan ke pihak

pengurusan antaranya ialah varian yang melebihi had tertentu.

Varian merujuk kepada perbezaan antara belanjawan dengan hasil dan

belanja yang sebenar telah berlaku. Varian boleh ditunjukkan dalam bentuk amaun

atau peratusan.

Menghitung varian

Rumus

a) Varian = angka sebenar angka belanjawan

b) Varian dalam peratus boleh ditentukan dengan cara menghitung:

angka varian ________________ X 100

angka belanjawan

Berikut adalah sebahagian daripada data maklumat item kos dalam belanjawan dan

item kos yang sebenar.

Item kos

Belanjawan

(RM)

Sebenar

(RM)

Sewa 20 000 21 200

Kadar bayaran 18 700 18 200

Promosi 12 300 15 100

JADUAL A

8.3 Belanjawan Tunai dan Varian

Hasil Pembelajaran

Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan dapat: Menghitung varian dengan membandingkan belanjawan

dan prestasi sebenar.



59/107



Berdasar maklumat di atas, varian dalam bentuk amaun (angka) dan peratus boleh

ditentukan.

Item KosBelanjawan

RM

Sebenar

RM

Varian Catatan

Angka

(RM)Peratus + / -

Sewa 20 000 21 200 1 200 6.0% +

Kadar bayaran 18 700 18 200 500 2.7% -

Promosi 12 300 15 100 2 800 22.8% +

JADUAL B

Contoh kiraan varian dalam bentuk angka:

Varian bagi sewa = Angka sebenar Angka belanjawan

= RM21 200 RM20 000

= RM1 200

Varian bagi sewa (peratus) = (Angka varian Angka belanjawan) x 100

= (RM1200 RM20 000) x 100

= 6.0%

Info :

Apabila varian item pembayaran atau kos adalah positif bermaksud kos bagi item

berkenaan yang telah sebenar dibayar atau ditanggung oleh perniagaan telah

melebihi apa yang telah dibelanjawankan. Jika varian bagi item itu negatif

bermaksud perniagaan berjaya menjimatkan pembayaran atau perbelanjaan seperti

yang dirancang dalam belanjawan.



60/107



Contoh penyediaan belanjawan tunai dan varian :

Persatuan Generasi Kedua Gedangsa bercadang untuk mengusahakan projek

pertanian bermula pada bulan Oktober 2009. Persatuan telah menyediakan

belanjawan tunai untuk tiga bulan berakhir 31 Disember 2009 seperti berikut:

PERSATUAN GENERASI KEDUA GEDANGSA

Belanjawan Tunai bagi 3 bulan b erakhir 31 Disember 2009

Oktober

RM

November

RM

Disember

RM

Jumlah

RM

Baki awal 39 880 33 850

PENERIMAAN

Modal 38 800 38 800

Pinjaman TEKUN 20 000 20 000

Jualan Hasil pertanian 12 000 12 000

Jualan Benih 2 200 2 200

Sewaan tapak 550 550 1 100

Jumlah Terimaan 58 800 550 14 750 74 100

PEMBAYARAN:

Mesin dan peralatan 7 200 7 200

Belian benih 5 600 1 350 6 950

Input pertanian 1 200 3 000 3 400 7 600

Gaji dan upah 4 200 2 600 2 600 9 400

Penyelenggaraan 200 600 800 1 600

Kos angkutan 120 200 250 570

Pelbagai belanja 400 180 600 1 180

Jumlah Pembayaran 18 920 6 580 9 000 34 500

LEBIHAN/ (KURANGAN) 39 880 (6 030) 5 750 39 600

Baki akhir 39 880 33 850 39 600 39 600



61/107



Pada 1 Jan 2010, persatuan mendapati keputusan sebenar bagi penerimaan dan

pembayaran untuk tempoh tiga bulan berakhir 31 Disember 2009 adalah seperti berikut.


Penerimaan dan Pembayaran bagi 3 bulan berakhir 31 Disember 2009

(Bagi tempoh Oktober hingga Disember 2009)

RM

Modal 38 800

PENERIMAAN

Pinjaman TEKUN 20 000

Jualan Hasil pertanian 13 800

Jualan Benih 1 700

Sewaan tapak 1 300

Jumlah Terimaan 36 800

Jumlah Modal dan Penerimaan 75 600

PEMBAYARAN:

Mesin dan peralatan 8 500

Belian benih 8 950

Input pertanian 9 800

Gaji dan upah 9 400

Penyelenggaraan 1 450

Kos angkutan 450

Pelbagai belanja 1 200

Jumlah Pembayaran 39 750

Baki akhir 35 850



62/107



Berdasarkan maklumat keputusan dijangkakan (belanjawan) dan keputusan sebenar yang

telah diberikan maka Belanjawan tunai (jumlah besar 3 bulan) dan Varian boleh disediakan

seperti berikut:


Belanjawan Tunai dan Varian bagi 3 bulan berakhir 31 Disember 2009

BELANJAWAN SEBENAR VARIAN

RM RM JUM % +/-

Baki awal

PENERIMAAN:

Modal 38 800 38 800 0 0 tiada

Pinjaman TEKUN 20 000 20 000 0 0 Tiada

Jualan Hasil pertanian 12 000 13 800 1 800 15 +

Jualan Benih 2 200 1 700 500 22.7 -

Sewaan tapak 1 100 1 300 200 18.2 +

JUMLAH PENERIMAAN 74 100 75 600 1 500 2.02 +

PEMBAYARAN:

Mesin dan peralatan 7 200 8 500 1 300 18.1 +

Belian benih 6 950 8 950 2 000 28.8 +

Input pertanian 7 600 9 800 2 200 28.9 +

Gaji dan upah 9 400 9 400 0 0

Penyelenggaraan 1 600 1 450 150 9.4 -

Kos angkutan 570 450 120 21.1 -

Pelbagai belanja 1 180 1 200 20 1.7 +

JUMLAH PEMBAYARAN 34 500 39 750 5 250 15.2 +

LEBIHAN/ (KURANGAN) 34 500 35 850 1 350 3.9 +

Baki akhir 39 600 35 850 3 750 9.5 _

Dari jadual belanjawan tunai di atas, varian positif (+) bagi item penerimaan menunjukkan

kesan baik bagi perniagaan kerana berjaya menjana hasil penerimaan sebenar melebihi

angka penerimaan yang dibelanjawankan. Manakala varian yang positif (+) bagi item

pembayaran atau perbelanjaan menunjukkan kesan yang kurang baik bagi perniagaan

kerana telah melebihi perbelanjaan yang dijangkakan.



63/107



Perhatikan juga varian bagi jumlah penerimaan (meningkat RM1 500) adalah (+)

positif yang membawa maksud perniagaan berjaya menjana hasil penerimaan melebihi

yang dijangka. Walau bagaimanapun varian bagi jumlah pembayaran yang menunjukkan

varian positif (+) bermaksud telah berlaku peningkatan (RM5 250) dalam pembayaran .

Bagi baki akhir pula, variannya negatif (-) dan ini menunjukkan baki akhir tunai adalah

kurang daripada baki yang dijangkakan.

Info:

Daripada data Belanjawan dan Varian di atas, dapat dirumuskan seperti berikut:

KATEGORI ITEM KESAN VARIAN

Positif (+) Negatif (-)

Item Penerimaan Baik: penerimaan bagi item

berkenaan melebihi daripada

yang dijangka

Kurang baik: penerimaan bagi

item berkenaan kurang daripada

yang dijangka

Jumlah Penerimaan Baik: Jumlah penerimaan

melebihi yang dijangka

Kurang baik: Jumlah penerimaan

kurang daripada yang dijangka

Item Pembayaran Kurang baik: pembayaran bagi

item berkenaan melebihi angka

yang dibelanjawankan

Baik: pembayaran bagi item

berkenaan kurang daripada

angka yang dibelanjawankan.

Lebihan Baik: Jumlah lebihan

adalah melebihi daripada angka

yang dijangka

Kurang baik: Jumlah lebihan

adalah kurang daripada angka

yang dijangka

Baki akhir Baik: baki akhir tunai telah

melebihi baki yang dijangka

Kurang baik: baki akhir tunai

adalah kurang daripada baki

yang dijangka



64/107


65/107



f) Upah tiga orang pekerja RM600 seorang bagi bulan Oktober dan

dijangka bertambah seorang lagi mulai bulan November dengan upah

sebanyak RM250 sebulan.

g) Pelbagai belanja RM200 sebulan.

Berdasarkan maklumat di atas, anda dikehendaki:

(a) Menyediakan belanjawan tunai bagi 3 bulan berakhir 31 Disember 2009

(b) Mengira vari

modul prinsip perakaunan 2015

Documents