Masa Depan PAS: Islamis Melayu atau Demokrat Islam?

Dr Wong Chin Huat(Univesity of Essex)

Gelisah dalam Cabaran Jatidiri• Tomahan-tomahan atas PAS

– Boneka DAP dan Cina– Pak turut kepada PKR dan politik majmuknya– Lupakan Islam dan orang Melayu

• Isu 1: Apakah PAS boleh bertahan dalam pertandingan Tiga-parti Melayu-Muslim? (survival)

• Isu 2: Apakah PAS masih lagi parti Melayu-Muslim apabila sokongan bukan Muslimnya lebih tinggi daripada sokongan Muslimnya? (raison d'être)

Persoalan Survival

• Politik Melayu-Islam adalah politik dua-parti untuk kebanyakan masanya:– UMNO – PAS (1955-1969)– UMNO + PAS – PSRM (1974) – 1.13% 3.97%– UMNO – PAS (1978-1986)

• Politik Tiga-Parti lebih jarang:– UMNO – PAS – S46 (1990-1995)– UMNO – PAS – PKR (1999- )

Persoalan Survival

• Persoalannya: apakah kewujudan tiga parti itu sesuatu keseimbangan (equilibrium) yang boleh bertahan dalam jangka panjang?

• Kalau tidak, parti manakah yang akan disingkir keluar?– UMNO?– PAS?– PKR?

• Bagi PAS,– Sasaran maksima – parti pertama (gantikan UMNO)– Sasaran minima – parti kedua

Persoalan Survival

• Bagaimana mempastikan PAS menjadi sekurang-kurangnya Parti Kedua dan kalau boleh Parti Pertama Melayu Islam?

• Dua Pendekatan:– PAS sebagai Parti khas Melayu-Islam

• Melayu-Islam mesti bersatu menyokong sebuah parti sahaja, apakah PAS akan menjadi parti pilihan ?

– PAS sebagai Parti Kebangsaan (yang berpandukan Islam)• Bersaing dengan UMNO untuk pengundi berjiwa Islam• Bersaing dengan UMNO, MCA, MIC, Gerakan untuk pengundi

bukan Muslim

PAS 1999

0 10 20 30 40 50 60 70 800

0.10.20.30.40.50.60.70.80.9

1

Undi PAS dan Peratusan Melayu/Muslim di Semenanjung Malaysia 1999

Melayu/Muslim %PAS%

Axis Title

Axis Title

PAS 2008

0 10 20 30 40 50 60 700.00%

10.00%20.00%30.00%40.00%50.00%60.00%70.00%80.00%90.00%

100.00%

Undi PAS dan Peratusan Melayu/Muslim di Semenanjung Malaysia 2008

Melayu/Muslim%PAS%

Axis Title

Axis Title

PAS 2011?

PKR PAS DAP PR Total

08/03/2008 31 23 28 82

By-election -1 1 1 1

Defection -6 -1 -7

19/2/2011 24 23 29 76

Vulnerable Seats

10% margin 16 12 6 34

Worst Scenario 8 11 23 42

Persoalan Raison D'être

• Raison Detre - Untuk apa PAS wujud? • Memperjuangkan Islam, dalam apa-apa

keadaanpun.• Lebih ramai bukan Muslim yang menyokong

daripada yang Muslim – Gelisah?• Parti Islam yang macam mana ini kalau ia gagal

menyakini umat Islam?

Persoalan Raison D'être

• Nabi Muhamad s.a.w. juga pernah disokong Raja Habsha (Ethiopia) Kristian dan ditolak oleh saudara-saudara Arabnya.

• Apakah kita akan mempersoalkan keAraban baginda?

• Jika sesuatu perkara itu baik, apakah kebaikannya hilang jika ia lebih dihargai oleh orang asing daripada kaum asalnya?

Persoalan Raison D'être

• Tempe semakin disukai orang Cina, • Apakah ia menjadi kurang Jawa?• Apakah orang Jawa diperkudakan?• Apakah kuota diperlukan untuk pastikan jangan lebih ramai

orang Cina makan tempe daripada orang Jawa?

Persoalan Raison D'être

• Apabila PAS menjadi lebih popular di kalangan bukan Muslim daripada Muslim, apakah ini tanda kejayaan atau kegagalan PAS? Ini tanda keagungan atau kelemahan Islam?

• Apabila semakin ramai wakil rakyat PAS yang menang kerana sokongan bukan Muslim antara lain, apakah PAS harus mula tetapkan kuota penyokongnya mengikut agama?

Ketaksuban “Zero-Sum Game”• Gelisah tentang jatidiri PAS ini sebenarnya menggambarkan mentaliti

“zero-sum game” yang berasal daripada fikiran asabiah yang begitu lumrah di kalangan UMNO.

• Kalau orang bukan Melayu diuntungkan, maka orang Melayu pasti dirugikan.

• Jadi untuk untungkan orang Melayu, maka orang bukan Melayu mesti dirugikan.

• Kalau orang bukan Muslim diuntungkan, maka orang Muslim pasti dirugikan.

• Jadi untuk untungkan orang Muslim, maka orang bukan Muslim mesti dirugikan.

Islamis Melayu• Kalau PAS tidak dapat menangkis mentaliti ini, maka PAS

cuma versi UMNO yang berbahasakan agama dan bukan keturunan.

• Sungguhpun matlamat perjuangannya berlainan, suatu “ketuanan Melayu” dan satu lagi “ketuanan Muslim”, kedua-dua parti pejuang kaum, dan bukan untuk seluruh masyarakat.

• Kalau kita kupas, maka di bawah kulit “Islam” itu sebenarnya “Melayu”.

• PAS yang demikian adalah “Islamis Melayu”, bukan “Islamis”.

Islam sebagai Agama Sejagat• Agama Sejagat memberkati bukan sahaja penganut, tetapi

bukan penganut juga.• Di samping Akidah untuk umat penganut, agama sejagat

mendukung pelbagai nilai-nilai sejagat yang tidak berkaitan dengan akidah untuk semua insan

• Di bawah UMNO, Islam di Malaysia “dikhususkan” menjadi milikan untuk Muslim malahan orang Melayu sahaja

• Pengecualian: Pembankan Islam – tanpa paksaan, penabung paling tinggi di kalangan Cina. Kenapa?

PAS sebagai Demokrat Islam?

• Demokrasi sering disamakan dengan Barat – tetapi kini dibuktikan salah di Tunisia dan Mesir

• PAS telah menyertai dan mendukung proses demokrasi sejak 1955.

• Sanggupkah PAS melangkah ke depan lagi – menjadi sebuah parti demokrat Islam, seperti parti demokrat Kristian di Barat?

Pemuda Kristian melindungi umat Islam semasa sembahyang di Dataran Tahrir

PAS sebagai Demokrat Islam?• Pendukung nilai-nilai budaya-moral yang konservatif

– Kerohanian dan institusi negara– Tiada perjudian– Tiada arak– Tiada maksiat

• Tetapi dalam bahasa yang sejagat, menjadi wakil bukan sahaja Islamis, tetapi juga– Kristian konservatif– Penganut Budha konservatif– Hindu konservatif– Sikh konservatif

PAS sebagai Demokrat Islam?

• Manfaat dakwah – menyebarkan nilai-nilai Islam

• Manfaat sahsiah – Penambahan Wakil Rakyat– Pengukuhan Pakatan Rakyat– Menarik generasi muda– Menggantikan UMNO di Putrajaya