laporan industri kesihatan dan keselamatan pekerjaan.pdf

8/14/2019 laporan industri kesihatan dan keselamatan pekerjaan.pdf

1/122

KESELAMATAN DAN KESIHATAN DI MALAYSIA KAJIANPEMATUHAN PERATURAN DI SYARIKAT TERPILIH

MOHD ASRUL BIN RAFIIN @ SHAFIEN

Laporan Projek Sarjana Muda ini

Dikemukakan Sebagai Memenuhi Sebahagian Daripada

Syarat Penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan Awam

(Pengurusan Pembinaan)

Fakulti Kejuruteraan Awam

Universiti Teknologi Malaysia

Skudai, Johor

APRIL, 2005


2/122

Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan

yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.

Tandatangan : ___________________________________

Nama Penulis : MOHD ASRUL BIN RAFIIN @ SHAFIEN

Tarikh : 7 APRIL 2005


3/122

Khas buat :

(Abah & ma yang tercinta)

Raffin @ Shafien Mamat & Rukiah Daud

(Serta adik beradik yang dikasihi)

Siti Narahuda & Roslan

Siti Rohaya & Aidulfitri

Siti Rohani & Mohd Johari

Muhamaad Asmawi


4/122

PENGHARGAAN

Dengan nama Allah yang Maha Pemurah lagi Maha Mengasihani dan selawat

salam kepada RasulNya yang membimbing manusia ke jalan kebenaran.

Alhamdulillah, dengan segala sifatNya yang maha sempurna yang telah

mengurniakan kekuatan untuk saya menyempurnakan laporan Projek Sarjana Muda

ini.

Dikesempatan ini, saya ingin merakamkan setinggi-tinggi penghargaan ikhlas

dan ucapan terima kasih kepada para penyelia projek, Puan Balqis Omar, Dr.

Aminah Md. Yusof yang sentiasa memberikan semangat, bimbingan, dorongan, dan

juga nasihat kepada saya sepanjang tempoh penghasilan projek ini.

Penghargaan yang tidak terhingga juga ditujukan khas kepada abah (Rafiin

Mamat) dan emak (Rukiah Daud) dan semua ahli keluarga yang telah banyak

berkorban masa dan tenaga demi melihat kejayaan saya sepanjang tempoh pengajian

ini. Jasa dan pengorbanan kalian pastinya tidak akan dilupakan buat selamanya.

Tidak lupa juga kepada rakan-rakan seperjuangan sayayang telah bayak

membantu dalam menyiapkan projek ini iaitu Ahmad Tarmizi, Mat Nang, Mat Din,

Wan Ikram, Niknor, Kasyfi dan rakan-rakan yang lain serta yang terlibat secara tidak

langsung.

Akhir kalam, semoga laporan ini akan berguna dan menjadi panduan yang

terbaik untuk semua.


5/122

ABSTRAK

Laporan tahunan yang dikeluarkan oleh pertubuhan yang berkaitan seperti

PERKESO, Jabatan Buruh dan lain-lain menunjukkan tahap keselamatan dan

kesihatan di Malaysia masih berada dalam keadaan yang membimbangkan.

Kebanyakan projek pembinaan masih tidak mempraktikkan sepenuhnya elemen

keselamatan dan kesihatan di tapak pembinaan. Ini boleh dilihat daripada projek

yang kecil hingga yang besar di mana elemen keselamatan sepatutnya ditekankan.

Menjadi isu, mengapakah keadaan ini masih lagi berterusan walaupun banyak usaha

yang telah dilakukan untuk menyedari pihak yang terbabit tentang kepentingan

keselamatan dan kesihatan di tapak pembinaan? Objektif kajian ini untuk meninjau

elemen-elemen keselamatan yang seharusnya diamalkan oleh majikan, pekerja dan

pihak yang lain dalam industri pembinaan. Kajian ini dijalankan dengan soal selidik

di mana ia merangkumi prosedur, polisi dan sebagainya. Perbandingan dibuat antara

hasil soal selidik dengan aspek keselamatan sebenar bagi perlaksanaan keselamatan

dan kesihatan di tapak pembinaan. Keseluruhannya terdapat kesedaran dan

kefahaman dalam perlaksanaan dan pematuhan peraturan keselamatan dan kesihatan

di syarikat pembinaan di Malaysia.

.


6/122

ABSTRACT

Annual report by related organizations such as SOCSO, Labour Department

and others show that safety and health level in Malaysia still happen to be in a quit

anxiety condition. Most construction project still not entirely practice the safety

element. This can obviously be seen anywhere, from smaller project to bigger project,

which the safety elements are suppose to be emphasized. The issue is why did its still

continue despite many efforts have be done so that all the participants in the industry

realize the importance and needs of safety and health at construction site? The

purpose of the study is to review the safety elements, which should be applied by

employers, employees and others in the industry. The study was conducted using

structured questionnaires which cover safety aspect includes procedures, policy etc.

Then, comparison is made between the responds and the real safety aspect to obtain

safety and health implementation level at the construction site. Generally, there are

awareness and understanding in implementing and enforcing the safety and health

regulations at construction companies in Malaysia.

.


7/122

KANDUNGAN

BAB PERKARA MUKA SURAT

TAJUK i

PENGAKUAN iii

DEDIKASI iv

PENGHARGAAN v

ABSTRAK vi

ABSTRACT vii

KANDUNGAN viii

SENARAI JADUAL xiii

SENARAI RAJAH xiv

SENARAI LAMPIRAN xvi

BAB I PENGENALAN

1.0 Pengenalan 1

1.1 Kenyataan Masalah 3

1.2 Objektif Kajian 4

1.3 Skop Kajian 4

1.4 Metodologi 5


8/122

BAB II KESIHATAN DAN KESELAMATAN

DI TAPAK PEMBINAAN

2.0 Pengenalan 6

2.1 Istilah-istilah Keselamatan dan Kesihatan 6

2.1.1 Keselamatan dan Kesihatan 7

2.1.2 Hazard 7

2.1.3 Risiko 7

2.1.4 Kemalangan 8

2.2 Kepentingan Keselamatan dan Kesihatan 8

2.3 Kelas-kelas Keselamatan dan Kesihatan 10

2.3.1 Tahap Kecederaan 11

2.3.2 Jenis Peristiwa Yang Mengakibatkan

Kemalangan 11

2.3.3 Agensi Kemalangan 13

2.3.4 Lokasi Kecederaan Pada Tubuh 13

2.3.5 Sifat Kecederaan 14

2.4 Penutup 15

BAB III AMALAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN

DI MALAYSIA

3.0 Pengenalan 16

3.1 Keselamatan dan Kesihatan Dalam

Industri Pembinaan 17

3.1.1 Ramalan Pengiraan 17

3.1.2 Mesyuarat Perancangan Keselamatan

dan Kesihatan Pekerjaan 18

3.2 Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 23


9/122

3.2.1 Tanggungjawab Pekerja 24

3.2.2 Tanggungjawab Pihak Majikan

dan Pihak Berkuasa 24

3.3 Statistik Kemalangan 26

3.4 Penutup 33

BAB IV PENGUMPULAN DATA

4.0 Pengenalan 34

4.1 Pengumpulan Data Kajian 35

4.2 Penyediaan Borang Soal Selidik 36

4.3 Kaji Selidik 37

4.3.1 Pengagihan Borang Soal Selidik 38

4.3.1.1 Kaedah Pengagihan Melalui Pos 39

4.3.1.2 Kaedah Pengagihan Melalui

Serahan Tangan 39

4.3.1.3 Temuramah 40

4.3.2 Penyusunan dan Pemindahan Data 41

4.3.3 Penganalisisan Data 42

4.4 Latar Belakang Responden atau Syarikat 43

4.5 Masalah Yang Dihadapi 43

4.6 Analisis Awal 44

4.6.1 Agihan Maklum Balas Borang Soal Selidik 45

4.6.2 Analisis Soalan Bahagian A 45

4.6.3 Analisis Soalan 2 47

4.6.4 Analisis Soalan 3 47

4.7 Penutup 48


10/122

BAB V ANALISIS TERPERINCI

5.0 Pengenalan 49

5.1 Analisis Pengurusan Keselamatan


5.2 Analisis Kemudahan Perubatan 56

5.3 Analisis Aspek-aspek Pencegahan Kemalangan 57

5.4 Analisis Jawatankuasa Keselamatan


5.5 Analisis Kajian Kes 59

5.5.1 Pengenalan 59

5.5.2 Latar Belakang Projek 60

5.5.3 Kewajipan Majikan dan Syarikat 60

5.5.4 Polisi Keselamatan 61

5.5.5 Maklumat, Arahan, Latihan

dan Pengawasan Keselamatan 63

5.5.6 Organisasi Keselamatan dan Kesihatan 63

5.5.6.1 Pengerusi / Pengurus Projek 65

5.5.6.2 Pegawai Keselamatan 65

5.5.6.3 Penyelia 66

5.5.7 Sistem Permit Kerja 67

5.5.7.1 Prinsip-prinsip Sistem Permit Kerja 67

5.5.7.2 Dokumentasi Sistem Permit Kerja 69

5.5.7.3 Pihak Yang Bertanggngjawab

Terhadap Permit Kerja 71

5.5.8 Prosedur Kecemasan 73

5.5.9 Program Peralatan Perlindung Persendirian 75

5.5.9.1 Pengenalan 75

5.5.9.2 Peralatan Perlindungan Kepala 75

5.5.9.3 Peralatan Perlindungan Mata

dan Muka 77

5.5.9.4 Peralatan Perlindungan Kaki 77


11/122

5.5.9.5 Peralatan Perlindungan Telinga 78

5.5.9.6 Peralatan Perlindungan Tangan 78

5.5.9.7 Peralatan Perlindungan

Sistem Pernafasan 78

5.5.9.8 Tali Pinggang Keselamatan 79

5.6 Penutup 79

BAB VI KESIMPULAN DAN CADANGAN

6.0 Pengenalan 80

6.1 Penilaian Objektif 81

6.1.1 Mengkaji kepentingan aspek keselamatan

dan kesihatan dalam industri pembinaan 82

6.1.2 Mengkaji amalan keselamatan dan

kesihatan dalam projek pembinaan

di Malaysia 83

6.1.3 Mengkaji dan menilai pengurusan

keselamatan dan kesihatan pekerjaan yang

diamalkan syarikat kontraktor terpilih 84

6.2 Kesimpulan 85

6.3 Cadangan 85

RUJUKAN 86


12/122

SENARAI JADUAL

NO. JADUAL TAJUK MUKA SURAT

2.1 Statistik kemalangan mengikut jenis peristiwa

tahun 2003 dalam industri di Malaysia 12

2.2 Statistik kemalangan menurut sifat kecederaan

tahun 2003 dalam industri di Malaysia 14

3.1 Bilangan kemalangan dalam perusahaan

pembinaan pada tahun 2003 28

3.2 Bilangan kemalangan mengikut jenis

kecederaan tahun 2003 28

3.3 Bilangan kemalangan mengikut lokasi

kecederaan tahun 2003 29

3.4 Bilangan kemalangan mengikut jenis

peristiwa tahun 2003 31

4.1 Bilangan dan peratus responden mengikut

tempoh penubuhan syarikat 47

4.2 Bilangan dan peratus responden mengikut

bilangan projek yang telah dijalankan 48

5.1 Senarai jawapan kepada soalan bagi

subtopik kemudahan perubatan 56

5.2 Senarai jawapan kepada soalan bagi

subtopik pencegahan kemalangan 57

5.3 Perjalanan mesyuarat jawatankuasa


13/122

keselamatan dan kesihatan 58

SENARAI RAJAH

NO. RAJAH TAJUK MUKA SURAT

2.1 KlasifikasiBird 11

3.1 Jumlah kemalangan mengikut sektor

tahun 1999 hingga September tahun 2003 27

4.1 Bilangan responden mengikut negeri operasi 46

4.2 Bilangan responden mengikut kelas kontraktor 46

5.1 Kewujudan polisi keselamatan di tapak pembinaan 50

5.2 Pengetahuan tentang fungsi polisi keselamatan 51

5.3 Kemudahan yang terdapat di tapak pembinaan 52

5.4 Penyediaan peralatan peribadi (PPE) oleh syarikat 52

5.5 Kejadian kemalangan nyaris di tapak pembinaan

dalam tempoh 3 bulan 53

5.6 Kejadian kemalangan minor di tapak pembinaan


5.7 Kejadian kemalangan major di tapak pembinaan


5.8 Kejadian kemalangan maut di tapak pembinaan


5.9 Kewujudan jawatankuasa keselamatan

dan kesihatan pekerjaan 58

5.10 Polisi keselamatan dan kesihatan

NC & B Resources (M) Sdn. Bhd. 62


14/122

5.11 Organisasi Jawatankuasa Keselamatan dan

Kesihatan NC & B Resources (M) Sdn. Bhd. 67

5.12 Permit kerja yang digunakan oleh


5.13 Peringkat-peringkat bagi laporan kemalangan


5.14 Polisi penggunaan peralatan perlindungan peribadi 76

NC & B Resources (M) Sdn. Bhd.


15/122

SENARAI LAMPIRAN

NO. LAMPIRAN MUKA SURAT

LAMPIRAN A 89

LAMPIRAN B1 94

LAMPIRAN B2 95

LAMPIRAN B3 96

LAMPIRAN B4 97

LAMPIRAN B5 98

LAMPIRAN C 99

LAMPIRAN D 102

LAMPIRAN E 106


16/122

BAB 1

PENGENALAN

1.0 Pendahuluan

Industri pembinaan dikatakan berkait rapat dengan ekonomi sesebuah negara.

Meningkatnya aktiviti pembinaan banyak didorong oleh kepesatan ekonomi yang

memerlukan kemudahan fizikal selaras dengan kepesatan itu. Selain daripada itu

pertambahan penduduk yang mempengaruhi industri pembinaan di sesebuah negara.

Bertambahnya bilangan rakyat memperlihatkan peningkatan kepada keperluan asas

seperti kediaman malah kemudahan infrastruktur yang lain. Sehubungan dengan itu,

kerajaan selalu menjadikan sektor pembinaan sebagai alat untuk menguruskan

ekonomi negara. Sering kali disebut, industri pembinaan yang giat tumbuh ialah

penyumbang penting kepada kepesatan ekonomi negara, manakala kemerosotan

industri pembinaan merupakan gambaran yang paling jelas kepada krisis ekonomi

negara. Di Malaysia, industri pembinaan telah berkembang pesat sejajar dengan

perkembangan ekonomi yang meningkat sejak tahun 1988. Purata kadar

pembangunan tahunan bagi sektor pembinaan adalah 11.0 peratus. Sektor ini

melibatkan 659,400 orang pekerja dalam tahun 1995 dan telah meningkat kepada

850,000 orang bagi tahun 2000 (Laporan Ekonomi, 2001). Pertumbuhan ekonomi


17/122

yang pesat, walaubagaimanapun tidak meningkatkan perkembangan positif daripada

segi keselamatan dan kesihatan dalam industri pembinaan.

Dalam industri pembinaan, keselamatan membawa erti disiplin melindungi

para pekerja daripada keadaan bahaya dan berisiko. Manakala kesihatan di tapak

pembinaan merujuk kepada aspek kesan jangka panjang, iaitu ancaman penyakit

akibat pendedahan kepada keadaan yang bahaya secara berterusan.

Dalam isu keselamatan, Pertubuhan Buruh Antarabangsa (ILO)

menganggarkan antara 1.9 hingga 2.3 juta pekerja di seluruh dunia yang meninggal

dunia setiap tahun berpunca dari sebab-sebab berkaitan pekerjaan. Dari jumlah ini,

sebanyak 354,000 kematian adalah berpunca dari kemalangan dan benua Asia

mencatatkan peratusan paling tinggi iaitu 81.45 peratus atau 288,300 kematian. (ILO,

1988). Sejak tahun 1977, kemalangan dalam sektor pembinaan di Asia bersamaan

dengan 5.5 peratus daripada jumlah keseluruhan kemalangan. Pada tahun 2000,

terdapat 4,873 kes kemalangan dilaporkan dalam industri pembinaan yang

melibatkan 159 kematian dan 642 kecacatan kekal. Jumlah kes kemalangan yang

tidak dilaporkan mungkin mencapai dua atau tiga kali lebih tinggi daripada kes yang

dilaporkan. (Undang-undang Malaysia, 1994).

Di samping itu, ILO mengangkakan bagi setiap satu kematian yang

direkodkan di seluruh dunia, kesannya amatlah membimbangkan di mana seramai

2,400 orang perlu bercuti atau mendapatkan kelepasan masa, 5000 orang

memerlukan bantuan kecemasan dan mereka yang hampir terlibat dengan

kemalangan adalah sebanyak 79,000. Kos bagi kemalangan dan penyakit-penyakit

berkaitan pekerjaan adalah di antara tiga hingga empat peratus daripada Keluaran

Dalam Negara Kasar (KDNK/GDP).

Malahan berdasarkan anggaran ILO lebih dari 5,000 pekerja di seluruh duniakehilangan nyawa mereka semasa bekerja setiap. Kos untuk tidak berbuat apa-apa

terhadap semua kemalangan ini adalah sebanyak 4 peratus KDNK gabungan semua

negara. Ini adalah bersamaan dengan jumlah KDNK semua negara Afrika, Timur

Tengah dan Asia Tenggara.


18/122

Bagi industri pembinaan yang sedia terkenal dengan bahaya dan imej buruk

lain, keselamatan dan kesihatan pekerja di tapak pembinaan semakin menjadi isu

penting. Ini kerana, dalam keghairahan pihak majikan untuk mendapatkan

keuntungan yang maksimum, isu keselamatan dan kesihatan pekerjaan di tapak

pembinaan semakin diabaikan dan dilupakan dalam menjalankan projek-projek

pembinaan. Berpunca daripada itu, angka-angka kemalangan dan kematian di tapak

pembinaan semakin meningkat dari tahun ke tahun. Peningkatan ini mempunyai

implikasi yang besar kepada kedua-dua pihak sama ada majikan atau pekerja dari

aspek penderitaan, kos ekonomi dan tindakan undang-undang yang merugikan

kedua-duanya. Keadaan ini menggugat keyakinan orang ramai terhadap pekerjaan

dalam sektor ini. Keselamatan dan kesihatan sepatutnya menjadi pertimbangan yangpenting dalam semua peringkat projek dalam industri pembinaan. Ini adalah

disebabkan pekerja-pekerja yang terlibat merupakan aset penting negara dan menjadi

tulang belakang negara. Oleh kerana itu, pengetahuan dan kefahaman yang

mendalam tentang program keselamatan dan kesihatan pekerjaan adalah satu aset

yang amat bernilai kepada majikan dan juga pekerja.

1.1 Kenyataan Masalah

Dalam projek ini, faktor yang menjurus kepada peningkatan kemalangan akan

dikaji. Memang tidak dapat dinafikan bahawa untuk mewujudkan persekitaran yang

selamat di tapak pembinaan memerlukan kos yang tinggi dan penglibatan ramai

pihak termasuk pihak berkuasa , pihak majikan dan pekerja itu sendiri. Namun

begitu ia bukan alasan untuk mengabaikan dan melupakan tentang keselamatan dan

kesihatan di tapak pembinaan.

Berdasarkan kepada fakta jumlah kemalangan, didapati isu keselamatan dan

kesihatan di tapak pembinaan agak meruncingkan. Adakah komen ini berdasarkan

kepada pengabaian atau faktor tentang punca yang menjurus kepada faktor


19/122

persekitaran yang lain? Kajian perlu dibuat untuk mengkaji kepentingan penekanan

aspek keselamatan dan kesihatan di tapak pembinaan di Malaysia.

Melalui analisis data dan maklumat yang akan dikumpulkan dari beberapa

pihak di tapak pembinaan, dapat dilihat punca-punca kemalangan dan tahap

pengabaian pengabaian tentang aspek keselamatan dan kesihatan dan seterusnya

penyelesaian yang lebih efektif dapat dicadangkan kepada pihak majikan, pihak

berkuasa dan pekerja.

1.2 Objektif Kajian

Objektif kajian ini dijalankan adalah untuk:

i. Mengkaji kepentingan aspek keselamatan dan kesihatan dalam

industri pembinaan.

ii. Mengkaji amalan keselamatan dan kesihatan dalam projek

pembinaan di Malaysia.

iii. Mengkaji pengurusan keselamatan dan kesihatan pekerjaan

yang diamalkan syarikat kontraktor terpilih.

1.3 Skop Kajian

Skop kajian adalah bertumpu kepada polisi keselamatan dan kesihatan yang

dilaksanakan di tapak pembinaan. Kajian ini lebih menekankan kepada kaedah

perancangan, perlaksanaan dan keputusan yang dilakukan terhadap program

keselamatan dan kesihatan di tapak pembinaan. Kajian ini dibandingkan dengan hasil


20/122

kajian yang dijalankan di tapak pembinaan secara literatur, pengumpulan data-data

dan maklumat serta dari pembacaan jurna-jurnal dan tesis-tesis terdahulu.

1.4 Metodologi

i. Mengenalpasti permasalahan yang hendak dikaji berkaitan dengan

faktor keselamatan dan kesihatan dalam industri pembinaan.

ii. Kajian literatur - Kajian dijalankan berdasarkan pengumpulan

maklumat berkaitan pengurusan terhadap program keselamatan dan

kesihatan dari buku-buku, jurnal-jurnal dan tesis-tesis yang berkaitan

dengan bidang tersebut

iii. Menghasilkan satu kaji selidik yang menyentuh isu-isu keselamatan

dan kesihatan negara. Kajian kes dilakukan terhadap syarikat

kontraktor yang berdaftar dengan Pusat Khidmat Kontraktor (PKK)

yang menjalankan projek pembinaan. Lawatan ke tapak pembinaan

dibuat untuk meneliti penekanan yang diberikan terhadap aspek

keselamatan dan kesihatan dengan lebih terperinci.

iv. Membuat analisa dari data kaji selidik ke atas beberapa syarikat

pembinaan yang dikenalpasti di Malaysia.

v. Menghasilkan keputusan ke atas kerja cadangan yang dijangka dapat

membantu ke arah meningkatkan mutu tahap keselamatan dan

kesihatan di Malaysia.


21/122

BAB II

KESIHATAN & KESELAMATAN DI TAPAK PEMBINAAN

2.0 Pengenalan

Di bab ini akan membincangkan tentang istilah-istilah yang berkaitan dengan

keselamatan dan kesihatan pekerjaan. Istilah-istilah ini amat penting untuk difahami

sebelum penerangan yang lebih terperinci pada bab yang seterusnya. Selain daripada

itu perbincangan tentang kepentingan keselamatan dan kesihatan di tapak pembinaan

diulas dalam bab ini bagi membolehkan pencapaian objektif satu projek ini.

2.1 Istilah-Istilah Keselamatan dan Kesihatan

Terdapat beberapa istilah yang perlu difahami sebelum perbincangan lebih

lanjut dibuat. Ini termasuklah;


22/122

2.1.1 Keselamatan dan Kesihatan

Keselamatan bermaksud bebas daripada bahaya yang wujud di persekitaran

kerja dan menurut kamus Websterpula ia bermaksud kualiti atau keadaan yang tidak

membawa risiko.Manakala kesihatan pula bermaksud keadaan tubuh badan atau

minda berada dalam keadaan baik atau tidak baik (OHSAS 18002).

2.1.2 Hazard

Occupational Safety and Health Assessment Series, 18002 (OHSAS 18002)

dan (ISO/IEC Guide 51:1999) mentakrifkanHazardsebagai punca atau keadaan

yang mempunyai potensi mengakibatkan kemudaratan dalam konteks kecederaan

dan penyakit kepada manusia, kerosakan harta benda, kerosakan sekitaran tempat

kerja, atau gabungan kedua-duanya. Contoh-contohHazardadalah seperti bahan

kimia , sinaran, elektrik, biohazard dan sistem kerja yang tidak selamat.

2.1.3 Risiko

Risiko adalah gabungan kemungkinan dan akibat sesuatu peristiwa berhazard

berlaku. Risiko juga boleh ditakrifkan sebagai gabungan faktor-faktor kemungkinan

berlakunya peristiwa malang , dedahan dan impak kemalangan tersebut. (OHSAS

18002.)Kemungkinan di sini bermaksud kebarangkalian kemalangan itu berlaku.

Kebarangkalian boleh ditentukan daripada statistik kemalangan. Sebagai contoh, dua

kecederaan berat berlaku dalam satu juta jam kerja. Dedahan bermaksud kekerapan


23/122

pekerja terdedah kepada hazard. Kesan kemalangan pula bermaksud impak

kemalangan. Di dalam konteks kecederaan, impak kemalangan boleh melibatkan

kematian, kecederaan besar, kecederaan kecil atau kemalangan nyaris.

2.1.4 Bahaya

Bahaya lebih menerangkan dedahan relatif seseorang kepada hazard. Panduan

ISO/IEC 51:1990(E)mencadangkan perkataan Bahaya digunakan untuk

menerangkan kepada keadaan berisiko tinggi.

2.1.5 Kemalangan

Kemalangan ditakrifkan sebagai sesuatu perkara yang tidak dirancang, yang

berkemungkinan mengakibatkan kecederaan perseorangan atau kerosakan harta

benda.(KingdanHudson).

Setelah membincangkan takrifan dapatlah dilihat bahwa keselamatan dan

kesihatan mefokus kepada risiko dan bahaya. Sehubungan dengan itu, wajar pula

dilihat kepentingan penjagaan keselamatan dan kesihatan di tapak pembinaan

2.2 Kepentingan Penjagaan Keselamatan dan Kesihatan

Keperluan untuk meningkatkan usaha bagi membendung kemalangan di tempat

kerja kini amat mendesak dan perlu disegerakan secara kolektif. Kawasan pembinaan

adalah satu tempat yang amat terdedah kepada berlakunya kemalangan. Oleh itu,

setiap pekerja yang berada di dalam kawasan tersebut perlu mengambil langkah

pencegahan supaya kemalangan tidak berlaku. Pada asasnya, terdapat tiga sebab

mengapa berlakunya kemalangan di tapak pembinaan yang perlu dicegah.


24/122

i. Sikap Perikemanusiaan

Sikap ini perlu ada pada setiap pekerja yang bekerja di dalam kawasan

tapak pembinaan bagi memastikan semua pekerja berada dalam keadaan

selamat ataupun sihat dan tiada sesiapa yang mengalami kemalangan

semasa bekerja atau dijangkiti penyakit semasa di tempat kerja. Dengan

berlakunya kemalangan atau kecelakaan, kehilangan nyawa atau

kecederaan akan meninggalkan kesan negatif kepada industri dan juga

masyarakat. Kesedihan tidak akan dapat dibayar ganti. Seterusnya ini akan

terus menjadikan industri pembinaan satu industri yang bahaya, tidak

digemari dan melanjutkan penggantungan kepada buruh asing bagi

menggerakkan industri pembinaan negara.

ii. Undang-Undang

Semua pekerja perlu mengetahui, memahami dan mempraktikkan

segala peraturan yang telah digariskan di dalam Akta Keselamatan dan

Kesihatan Pekerjaan. Undang-undang tersebut telah dipiawaikan khusus

untuk memastikan tidak berlakunya sesuatu kemalangan yang tidak diingini

di kawasan tapak pembinaan. Kemalangan atau kecelakaan di tapak

pembinaan akan mengundang beberapa implikasi perundangan. Kegagalan

mematuhi peraturan boleh mengakibatkan tindakan undang-undang.

Prosedur perundangan yang memakan masa yang panjang boleh

menjejaskan perjalanan projek pembinaan.


25/122

iii. Ekonomi

Bagi mencegah kerugian yang disebabkan oleh kemalangan yang

berlaku semasa pembinaan sedang berjalan iaitu berkaitan dengan

perbelanjaan perubatan jika seseorang itu cedera atau sakit, kos gantirugi

jika berlaku kemusnahan barang-barang pembinaan atau logi dan ia juga

akan berlakunya pembaziran terhadap masa. Ternyata impak ekonomi

adalah paling penting. Ini berlaku secara langsung atau tidak langsung di

mana pembayaran ganti rugi boleh dilihat sebagai kerugian terus. Selain

daripada itu penutupan tapak untuk penyiasatan merupakan satu kerugian

yang akan ditukar kepada masa, wang dan kualiti.

Secara praktikal, tujuan pencegahan kemalangan yang telah dihuraikan di

atas adalah mempunyai kaitan antara satu sama lain.

2.3 Kelas-Kelas Keselamatan dan Kesihatan

International Labour Organisation (ILO)mengklafikasikan kemalangan

mengikut lima kategori berikutan suatu resolusi hasil dari Konferens Antarabangsa

Statistik Pekerja Ke-10 pada Oktober 1962. King dan Hudson (1985) menerangkan

tujuan pengkelasan kategori kemalangan dibuat adalah untuk merancang strategi

pendekatan yang sesuai untuk menangani kemalangan di tapak pembinaan.

Pengkelasan tersebut dibincangkan pada bahagian-bahgian seterusnya.


26/122

2.3.1 Tahap Kecederaan

Mengikut klasifikasi ini, kemalangan dipecahkan kepada tiga tahap iaitu

kematian, kecacatan kekal serta kecederaan major dan minor. KlasifikasiBirdpula

menunjukkan pengkelasan peringkat kecederaan kepada empat iaitu kecederaan

kekal (kecederaan major), kecederaan sementara (kecederaan minor), kerosakan

harta benda dan kemalangan nyaris. Rajah 2.1 menunjukkan klasifikasiBird.

Rajah 2.1: KlasifikasiBird

(Klasifikasi kemalangan menurut tahap kecederaan)

2.3.2 Jenis Peristiwa Yang Mengakibatkan Kemalangan

TAHAP

Kecederaan Kecil

Kemalangan Nyaris

Kerosakan

Kecederaan Besar

600

30

10

1


27/122

Klasifikasi ini mengkelaskan kemalangan kepada sembilan kategori. Jadual

2.1 menunjukkan statistik kemalangan dalam industri di Malaysia mengikut jenis

peristiwa yang telah dikeluarkan oleh pihak PERKESO pada tahun 2003.

Berdasarkan jadual tersebut, sebanyak 12.5% daripada bilangan kes yang dilaporkan

menyebabkan kecacatan kekal dan kematian, manakala 41% daripada kemalangan

disebabkan oleh peristiwa terpijak benda atau objek.

Jadual 2.1: Statistik kemalangan mengikut jenis peristiwa tahun 2003 dalam

industri di Malaysia

Sebab kemalangan BilanganKes

Kecacatankekal

Maut

Orang terjatuh

i.tempat tinggi/lubang

ii.aras sama

10,776

7,380

1,096

896

301

49

Terhempap oleh benda jatuh

i.tertimbus oleh tanah

ii.ditimpa dinding,tangga

iii.benda jatuh semasa

penyenggaraan

iv.dihempap oleh lain-lain benda

985

828

7,349

4,323

61

71

526

395

8

10

10

24

Terpijak benda

i.terpijak sesuatu objek

ii.terkena objek pegun

iii.terkena objek bergerak

iv. terhempap benda melayun

1,871

9,270

16,097

8,385

180

614

2,218

645

5

12

252

52

Tersepit di dalam atau di antara

benda

i.tersepit di dalam objek

ii.tersepit antara objek peguniii.tersepit antara objek bergerak

3,955

3,136

1,306

943

495

207

16

6

19

Pergerakan yang berat

i.terseliuh apabila mengangkat

objek

ii.terseliuh apabila menolak objek

iii.terseliuh apabila melontar objek

iv. pengerakan yang berat

1,675

478

154

451

70

24

15

66

1

0

0

0


28/122

Terdedah/tersentuh objek panas

i. terdedah haba yang panas

ii terdedah hawa dingin beku

iii. tersentuh objek panas

iv. tesentuh objek sejuk

567

20

1,076

11

27

17

79

19

3

1

2

0

Terdedah/tersentuh karan elektrik

i.tersentuh arus elektrik 75

20 8

Terdedah kepada bahan merbahaya

i.terhidu/terserap bahab merbahaya

ii.terdedah sinaran radiasi/ion

iii.terdedah kepada lain-lain radiasi

820

119

107

39

9

17

1

0

0

Lain-lain kemalangan

i.kemalangan yang tidak dijeniskan

ii.kemalangan tidak

diklasifikasikan

4,151

1,402

779

144

313

68

JUMLAH 86,767 9,672 1,162

(Sumber:Pertubuhan Keselamatan Sosial Skim Pampasan Pekerja, Laporan

Tahunan PERKESO 2003)

2.3.3 Agensi Kemalangan

Kemalangan diklasifikasikan kepada tujuh kategori. Misalnya, kemalangan

yang berlaku daripada kegagalan jentera atau logi dan barangan yang berterbangan

walaupun pengkelasan ini jarang digunakan dalam analisis statistik kemalangan.

2.3.4 Lokasi Kecederaan Pada Tubuh

Kemalangan dikelaskan kepada tujuh bahagian menurut anggota tubuh yang

cedera iaitu kepala, tangan, leher, kaki dan lain-lain anggota. Pengkelasan ini juga

jarang dijumpai pada statistik umum.


29/122

2.3.5 Sifat Kecederaan

Dalam kaedah ini, kemalangan dikelaskan kepada enam belas kelas kategori

iaitu menurut jenis kemalangan. Tujuan pengkelasan ini adalah untuk memudahkan

perancangan peralatan perlindungan persendirian (PPE). Jadual 2.3 menunjukkan

statistik kemalangan menurut sifat kecederaan dalam industri di Malaysia yang

dilaporkan oleh PERKESO pada tahun 2003.

Jadual 2.2 : Statistik kemalangan menurut sifat kecederaan tahun 2003 dalam

industri di Malaysia

Jenis Kecederaan Bilangan Kes Kecacatan Kekal Maut

Keretakan 10,755 3,412 127

Dislokasi 1,419 165 3

Tergeliat/terseliuh 4,274 301 4

Hentaman kuat 2,979 314 61

Amputasi/enukulasi 1,153 432 3

Kecederaan lain 38,516 3,816 69

Luka luaran 6,291 439 9

Kontusi dan kehancuran 2,566 416 23

Terbakar 1,284 129 9

Terdedah kepada racun 119 4 1

Kesan cuaca 123 8 19

Mati lemas 69 3 27Terdedah kepada elektrik 43 5 4

Kesan radiasi 26 3 0

Kecederaan berganda 1,911 239 131

Kecederaan tak khusus 2,330 185 332

JUMLAH 73858 9871 822


30/122

(Sumber : Pertubuhan Keselamatan Sosial Skim Pampasan Pekerja, Laporan

Tahunan PERKESO 2003)

2.4 Penutup

Bab ini telah membincangkan beberapa istilah-istilah yang berkaitan dengan

aspek pengurusan keselamatan dan kesihatan pekerjaan. Kepentingan pengurusan

keselamatan dan kesihatan pekerjaan daripada aspek keperimanusiaan, undang-

undang dan ekonomi telah dikumpas.


31/122

BAB III

AMALAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN DI MALAYSIA

3.0 Pengenalan

Kesungguhan kerajaan membangunkan negara dalam menuju ke arah sebuah

negara maju pada tahun 2020 dapat dilihat dengan perancangan dan peruntukan yang

besar yang disediakan. Pada masa kini kerajaan Malaysia terus membuat

perancangan dengan membangunkan pelbagai sektor pembinaan sebagai pemancu

ekonomi negara.

Dengan bertambahnya aktiviti pembinaan, keperluan untuk

mempertingkatkan tahap keselamatan dan kesihatan di kalangan pekerja projek

pembinaan. Setelah Bab II melihat kepentingan keselamatan dan kesihatan dalam

industri pembinaan, Bab ini akan membincangkan amalan keselamatan dan kesihatan

yang dipraktiskan di Malaysia.


32/122

3.1 Keselamatan dan Kesihatan Dalam Industri Pembinaan

Maksud dan istilah-istilah yang berkaitan dengan keselamatan dan kesihatan

telahpun diterangkan didalam Bab II. Daripada penerangan awal ini, ia dapat

memudahkan pemahaman bagi maksud dan istilah-istilah yang telah dan akan

digunakan kelak.

Sepanjang tempoh pembinaan berjalan, aktiviti kerja dan tapak adalah

berubah-ubah.Banyak suasana berbahaya timbul pada setiap fasa baru. Ini akanmemberikan cabaran kepada pengurusan keselamatan dan kesihatan

pekerjaan.Pengurusan projek perlu menyediakan kaedah perancangan keselamatan

dan kesihatan pekerjaan yang sesuai terutamanya sebelum setiap projek pembinaan

atau sesuatu fasa baru. Perancangan keselamatan dan kesihatan pekerjaan akan

memastikan pengurangan risiko dengan mengambil kira kos, penjadualan, kualiti dan

lain-lain yang berkaitan. Sekiranya ini tidak menjadi sebahagian daripada elemen

pengurusan projek, pastinya faktor keselamatan dan kesihatan pekerjaan akan

terancam semasa pembinaan ataupun memasuki fasa baru.

Dalam memastikan perjalanan projek selamat daripada bahaya, beberapa

aspek penting seperti di bawah perlu diberi perhatian terlebih dahulu. Aspek-aspek

tersebut adalah;

3.1.1 Ramalan Pengiraan

Perancangan terhadap keselamatan dan kesihatan pekerjaan dalam industri

pembinaan bermula semasa proses pemilihan kontraktor atau sub-kontraktor.

Sebutharga yang dimajukan mestilah melibatkan sejumlah peruntukan untuk

keselamatan dan kesihatan pekerjaan. Pengurus atau Pegawai Keselamatan dan


33/122

Kesihatan Pekerjaan yang kompetan dan betrampilan perlu menyediakan belanjawan

keselamatan dan kesihatan pekerjaan.

Dengan pengalaman dalam menguruskan projek yang lalu, pastinya

belanjawan ini dapat dikemukakan dengan tepat. Adalah penting untuk mengetahui

seramai manakan sumber manusia - kakitangan/pekerja yang diperlukan supaya masa

dan kos yang bersabit dengan latihan dan pembangunan keatas perkara-perkara

berhubung dengan keselamatan dan kesihatan pekerjaan dapat diambilkira.

Rekabentuk pelan juga perlu disemak kembali bagi menentukan kos tambahan ke

atas keselamatan dan kesihatan pekerjaan yang mungkin dicetuskan oleh faktor-

faktor rekabentuk pelan.

Jika terdapat jadual projek, kos-kos tambahan keselamatan dan kesihatan

pekerjaan juga dapat ditentukan. Kos-kos yang dijangka adalah peralatan

perlindungan diri, peralatan keselamatan dan lain-lain data, dokumen dan rekod yang

diperlukan dalam belanjawan keselamatan dan kesihatan pekerjaan.

Penyelenggaraan belanjawan pengurusan projek adalah suatu kerja yang amat

mencabar. Sekiranya belanjawan keselamatan dan kesihatan pekerjaan tidak

dimasukkan bersama, pastinya kerumitan akan dialami semasa pembinaan projek.

3.1.2 Mesyuarat Perancangan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan

Mesyuarat perlu bermula serta merta terutamanya di kalangan ahli-ahli

jawatankuasa induk yang terpilih selepas dianugerahkan kontrak dan sebelum projek

bermula. Mesyuarat ini perlu digunakan untuk mendiskusikan program keselamatan

dan kesihatan pekerjaan secara keseluruhan, menentukan tugas dan tanggungjawab.

Perancangan keselamatan dan kesihatan pekerjaan perlu didokumenkan terutamanya

dalam dasar keselamatan dan kesihatan pekerjaan, strategi pengurusan dan peraturan

di tempat kerja.


34/122

Pengurusan dokumen, data dan rekod yang sempurna diperlukan semasa dan

selepas mesyuarat ini dijalankan. Antara agenda yang biasa dibincangkan ialah

strategi pengurusan, kawalan suasana berbahaya, keperluan subkontraktor dan

analisa kerja yang melibatkan suasana berbahaya dan pembelian

a. Strategi Pengurusan

Dalam sektor pembinaan terdapat satu latihan yang sering dilupakan oleh

pengurusan projek. Selain latihan luaran dan dalaman atau latihan semasa kerja, satu

lagi bentuk latihan dalam definisi prosedur "Latihan" iaitu "Latihan yang diwajibkan

oleh Undang-Undang"; samada disukai atau tidak disukai oleh majikan. Latihan yang

diwajibkan undang-undang, banyak merujuk kepada latihan teknikal dan latihan

bersabit keselamatan dan kesihatan pekerjaan yang diperlukan oleh Akta. Perkara ini

juga perlu dipertimbangkan oleh pengurusan projek semasa penyediaan belanjawan.

Latihan dan pembangunan adalah aspek yang terpenting dalam perancangan

keselamatan dan kesihatan pekerjaan. Ia bermula dengan orientasi pekerja baru yang

melibatkan penyebaran maklumat am kepada mereka umpamanya corak dan aliran

komunikasi semasa kecemasan dan induksi harian. Selain itu, latihan boleh

diserapkan kedalam mesyuarat mingguan "toolbox". Sesetengah pekerja mungkin

memerlukan latihan kemahiran khusus seperti memasangscaffolding dan tatacara

pembinaan dalam konteks struktur dan sivil. Kursus ini banyak disediakan oleh

pihak Lembaga Pembangunan Industri Pembinaan(CIDB), Institut Keselamatan dan

Kesihatan Pekerjaan Kebangsaan (NIOSH), Majlis Latihan Vokasional Kebangsaan,

Universiti Teknologi Malaysia, MARA dan lain-lain.

Selain itu, program memeriksa sendiri bagi mengenalpasti, memperbetulkan

dan mencegah suasana tidak selamat dan tindakan yang boleh diambil, juga perlu


35/122

diwujudkan. Penguatkuasaan keatas sebarang ketidakpatuhan mestilah diketahui oleh

semua peringkat organisasi menerusi dasar. Kaunseling dan tunjukajar boleh

digunakan untuk kesalahan yang kecil.

b. Kawalan Susunan Bahaya

Kawalan suasana berbahaya adalah bergantung diatas skop projek dan jenis

aktiviti pembinaan yang dijalankan. Antara yang melibatkan kawalan suasana

berbahaya ialah;

Letupan Kawalan Trafik Pelan Kecemasan dan Bencana Alam

Kren Keperluan Sanitari Perlindungan daripada jatuh

Komunikasi Alat Pernafasan Pencegahan/Perlindungan KebakaranKebersihan Lock Out/Tag Out Sisa Lebihan Bahaya/Toksik

Tangga Pertolongan Cemas Penstoran dan Pengendalian Bahan

Lampu Elektrik & Mekanikal Penggunaan dan Penyelenggaraan

Peralatan

Kebisingan Ruangan Terhad Papan tanda Amaran, Isyarat dan

Barricade

Scaffolding Kerja-Kerja Konkrit Peralatan Perlindungan Diri

Jentera

Berat

Pemampatan Udara Kimpalan dan Pemotongan

Senarai ini tidaklah lengkap, tetapi ianya boleh digunakan sebagai panduanam bagi membantu pengamal OSH menentukan mana-mana keperluan tambahan

yang relevan dengan projek pembinaan.

c. SubKontraktor

Projek pembinaan selalunya memerlukan pekerja daripada kontraktor yang

berlainan pada masa yang sama. Aktiviti pekerja dari sebuah firma kontraktor

kadangkala berpotensi membahayakan pekerja-pekerja kontraktor lain yang

berdekatan. Kebanyakan OSHA dan syarat kontrak didunia telah menentukan

kontraktor terutama akan memikul tanggungjawab dan tindakan yang perlu diambil

bagi menyelesaikan sebarang masalah yang timbul berpunca daripada aktiviti

subkontraktor.


36/122

Perjanjian atau kontrak dengan subkontraktor perlu melibatkan klausa

penjagaan peraturan keselamatan dan kesihatan pekerjaan oleh subkontraktor

termasuk apa-apa yang melibatkan OSHA dan apa-apa kod amalan atau piawai yang

berkaitan. Kesemua program keselamatan dan kesihatan pekerjaan subkontraktor

perlu dimajukan dan ianya mestilah konsisten dengan keperluan kontraktor terutama

dan klien. Pastikan penelitian dan semakan yang rapi keatas program yang

disediakan oleh subkontraktor sebelum memulakan kerja. Penilaian prestasi

subkontraktor juga akan ditentukan dari segi keselamatan dan kesihatan pekerjaan.

Ini dapat diluahkan semasa mesyuarat dengan wakil-wakil subkontraktor samada

mingguan atau bulanan. Klien juga diperlukan hadir bagi menguatkan kedudukan

kontraktor dan jaminan lisan atau tulisan dari subkontraktor.

d. Analisis Kerja yang Melibatkan Suasana Bahaya

Suatu lagi amalan yang baik ialah mengenalpasti terlebih dahulu apa-apa

peralatan keselamatan atau kaedah mengendalikan suasana berbahaya bagi

mempastikan keberkesanan kerja dalam konteks keselamatan dan kesihatan

pekerjaan. Pertimbangan teliti perlu diberikan keatas suasana berbahaya yang

berkaitan dengan egronomik seperti pergerakan berulang, getaran, suhu yang terlalu

tinggi atau terlalu rendah dan pengubahsuaian dan penyesuaian peralatan. Dengan

merancang terlebih dahulu secara proaktif, penangguhan kerja atau pemberhentian

mengejut dapat diminimakan.

Analisa Kerja yang melibatkan Suasana Berbahaya (Job hazard analysis)

adalah proses mengenalpasti suasana berbahaya yang berkaitan dengan kerja atau

fasa sesuatu pekerja. Pembangunan analisa ini akan membantu menyelesai atau

meminimakan suasana berbahaya yang berkaitan dengan aktiviti kerja-kerja tertentu.

Pilihan keatas aktiviti kerja-kerja tertentu yang diketahui kemerbahayannya perlu

dilakukan.


37/122

Cara penyediaan analisa ini biasanya melibatkan :-

1. Pemilihan kerja untuk analisa.

2. Memecahkan tugas menjadi komponen individu atau aktiviti.

3. Mengenalpasti suasana berbahaya.

4. Membangunkan prosedur keselamatan.

5. Mengaplikasikannya terhadap kerja berkenaan.

Analisa ini boleh digunakan bagi menerapkan nilai-nilai murni dan sikap

mengamalkan kerja yang selamat. Ia juga boleh menjadi panduan latihan bagi

pekerja baru dan mengenalpasti punca kemalangan sekiranya ianya berlaku. Setiap

analisa perlu disemak dalam tempoh-tempoh tertentu bagi meningkatkannya secara

berterusan.

e. Pembelian

Pengurusan Projek perlu merancang pembelian peralatan keselamatan dan

kesihatan pekerjaan. Pembekal perlu diperiksa bagi memastikan bekalan secukupnya

dan harga yang berpatutan tanpa membelakangkan kualiti. Pengurusan projek

mungkin perlu membuat pembelian pelbagai bagi mempastikan peralatan

perlindungan diri adalah sesuai dan selesa digunakan mengikut jenis kerja yang

dilakukan. Mungkin juga pembekal dapat mengubah rekabentuk mengikut fesyen

semasa tetapi tidak membelakangkan elemen keselamatan untuk menarik perhatian

pembeli. Kesemua faktor keselamatan perlu dikenalpasti dan didokumenkan keatas

mana-mana peralatan yang melibatkan penggunaan kuasa.

Selain daripada membincangkan perkara penting dalam keselamatan dan

kesihatan pekerjaan, penguatkuasaan undang-undang perlu juga dilihat di Malaysia.

Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan merupakan satu undang-undang penting

bagi menyediakan penyelarasan, pentadbiran dan penguatkuasaan keselamatan dan

kesihatan pekerjaan.


38/122

3.2 Akta Keselamatan & Kesihatan Pekerjaan 1994

Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 (OSHA 94) ditubuhkan

untuk melengkapi Akta Kilang dan Jentera 1967. Akta ini ditubuhkan bagi

memastikan keselamatan, kesihatan dan kebajikan orang yang bekerja supaya tidak

berada dalam keadaan berisiko tinggi daripada berlakunya kemalangan. Akta

Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 ini mengandungi 15 bahagian. Akta

Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan ditubuhkan adalah bertujuan seperti berikut:-

i. Untuk memastikan keselamatan, kesihatan dan kebajikan orang yang

sedang bekerja terhadap risiko kepada keselamatan atau kesihatan yang

berbangkit daripada aktiviti orang-orang yang sedang bekerja.

ii. Untuk melindungi orang-orang yang berada di tempat kerja selain

daripada orang yang sedang bekerja terhadap risiko keselamatan atau

kesihatan yang berbangkit daripada aktiviti-aktiviti orang sedang

berkerja.

iii. Untuk mengadakan cara yang menurut perundangan keselamatan dan

kesihatan pekerjaan berkaitan melalui sistem peraturan dan tata amalan

industri yang diluluskan.

Setiap pihak mempunyai tanggungjawab sebagaimana yang digariskan dalam

Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994. Tanggungjawab pihak yang

terlibat adalah seperti di bawah;


39/122

3.2.1 Tanggungjawab Pekerja

Adalah menjadi tanggungjawab pekerja untuk:

i. Memberi perhatian sewajarnya dan munasabah bagi keselamatan

dan kesihatan dirinya dan pekerja lain yang mungkin terjejas akibat

dari tindakan dan aktiviti kerjanya

ii. Bekerjasama dengan majikan dan orang lain dalam menunaikan

kewajibannya sebagai seorang pekerja.

iii. Memakai dan menggunakan apa jua kelengkapan dan alat

perlindungan diri yang disediakan untuk tujuan keselamatan dan

kesihatan diri semasa bekerja.

iv. Mematuhi arahan dan langkah-langkah keselamatan dan kesihatan

yang diperkenalkan oleh majikan dan Akta Keselamatan dan

Kesihatan Pekerjaan.

3.2.2 Tanggungjawab Pihak Majikan dan Pihak Berkuasa

Di pihak berkuasa, sekurang-kurangnya ada dua undang-undang bertulis yang

relevan di sini iaitu Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerja 1994 (AKKP 1994)

dan Akta Kilang dan Jentera 1967 (AKJ 1967). Di dalam AKKP 1994, ditekankan

tentang tugas-tugas am majikan dan pekerja dalam hal keselamatan dan kesihatan.

Seksyen 15 AKKP 1994 menekankan bahawa adalah menjadi tugas setiap majikan

memastikan keselamatan dan kesihatan pekerja-pekerjanya, di mana ini termasuklah

soal-soal sistem dan prosedur kerja yang selamat, peralatan yang selamat dan tempat

serta suasana kerja yang selamat.


40/122

Secara khususnya, menurut Seksyen 15(1) AKKP 1994, tugas menjaga

keselamatan dan kesihatan pekerja termasuk di tapak pembinaan merangkumi:-

a) Penyediaan dan penyelenggaraan mesin jentera, logi dan alatan, dan sistem

kerja yang selamat, dan tidak memberi risiko kesihatan.

b) Diwujudkan dan dipastikan pengoperasian serta penggunaan jentera atau apa-

apa jenis alatan pekerjaan adalah selamat.

c) Memberi maklumat, arahan, latihan dan penyeliaan yang sesuai kepada

pekerja berkaitan dengan keselamatan mereka semasa bekerja.

d) Penyenggaraan tempat dan keadaan di tempat kerja supaya sentiasa berada di

dalam keadaan yang selamat

e) Suasana di dalam kawasan tempat kerja juga pada keseluruhannya perlulah

selamat. Meliputi kawasan tempat tinggal pekerja supaya ia terhindar

daripada berlakunya sebarang kemalangan dan jangkitan penyakit.

Dapatlah disimpulkan peranan setiap pihak telah digariskan dengan jelas

dalam Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan. Ini merupakan langkah perlu

untuk membendung kemalangan di tapak pembinaan. Sejauhmanakah tahap

kemalangan pekerjaan di malaysia dapat dilihat dari statistik kemalangan di bahagian

seterusnya.


41/122

3.3 Statistik Kemalangan

Walaupun di tempat kerja telahpun dilengkapi dengan peralatan keselamatan

yang serba canggih, tetapi tahap keselamatan dan kesihatan pekerjaan dikebanyakan

tempat kerja masih kurang memuaskan. Malah, ia jauh lebih rendah berbanding

keperluan minimum yang digariskan di dalam Akta Keselamatan & Kesihatan

Pekerjaan 1994 (OSHA 1994).Menurut statistik yang dilaporkan kepada Pertubuhan

Keselamatan Sosial (PERKESO), jumlah kes kemalangan pada tahun 1999

menjangkau 92,074 kes. Bagi tahun berikutnya, sebanyak 95,006 kes dilaporkan.

Sehingga September tahun 2003, sebanyak 55,509 kes telah dilaporkan.Rajah 3.1

menunjukkan statistik kemalangan yang dilaporkan kepada PERKESO dari tahun

1999 sehingga September tahun 2003.

Berdasarkan Rajah 3.1, sektor pembinaan boleh dianggap sebagai sektor

pekerjaan yang berisiko tinggi terjadi kemalangan. Kadar kemalangan di tapak

pembinaan mencatat jumlah kelima tertinggi selepas sektor pembuatan, sektor

pertanian, perhutanan, dan perikanan, sektor kewangan dan sektor perkhidmatan

awam. Memandangkan situasi yang membimbangkan ini, isu keselamatan dan

kesihatan pekerjaan di tapak pembinaan tidak patut diabaikan dan dilupakan.

Perhatian tidak seharusnya ditumpukan kepada soal pengeluaran sahaja, malahan

patut ditumpukan juga kepada keperluan sumber tenaga kerja agar kelancaran

perkembangan ekonomi tidak tergugat.


42/122

KEMALANGAN PERUSAHAAN DARI TAHUN 1999 HINGGA 2003

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

1 2 3 4 5

Tahun

Bilangan

Pertanian, Perhutanan &Perikanan

Perlombongan & Kuari

Pengilangan

Perkhidmatan Elektrik,Gas, Air & Kebersihan

Pembinaan

Perdagangan

Pengangkutan

Institusi Kewangan &Insurans

Perkhidmatan

Perkhidmatan Awam

2000 20022001 20031999

Rajah 3.1: Jumlah kemalangan mengikut sektor tahun 1999 hingga September

tahun 2003

(Sumber: PERKESO dan Jabatan Tenaga Buruh)

Jadual 3.1 menunjukkan bilangan kemalangan dalam perusahaan pembinaan

pada tahun 2003. Dalam sector pembinaan terdapat dua jenis kontraktor iaitu

kontraktor am termasuk jurutera awam dan kontraktor dagang khas. Sebanyak 81 kes

kemalangan dilaporkan dalam syarikat kontraktor am manakala 14 kes kemalangan

dilaporkan dalam syarikat kontraktor dagang khas. Secara keseluruhan didapati 80

peratus kes maut yang dilaporkan adalah yang terlibat dalam syarikat kontraktor am.


43/122

Jadual 3.1 Bilangan kemalangan dalam perusahaan Pembinaan pada tahun

2003

HUK: Hilang Upaya Kekal

(Sumber: Pertubuhan Keselamatan Sosial Skim Pampasan Pekerja, Laporan Tahunan

PERKESO 2003)

Jadual 3.2 menunjukkan bilangan kemalangan yang berlaku dalam industri

mengikut jenis kecederaan pada tahun 2003. Daripada 73,858 kes yang dilaporkan,

9,871 kes yang mengakibatkan hilang upaya kekal manakala 822 kes menyebabkan

kematian. Secara keseluruhannya, sebanyak 1.1 peratus daripada jumlah kemalangan

dalam industri menyebabkan kematian dan 13.3 peratus pula mengakibatkan hilang

upaya yang kekal kepada pekerja-pekerja.

Jadual 3.2: Bilangan kemalangan mengikut jenis kecederaan tahun 2003

Bil. Kes

Dilapor

Kes HUK

Dilapor

Kes

Maut

Dilapor

Jenis Kecederaan

1) Keretakan 10,755 3,412 127

2) Dislokasi 1,419 165 3

3) Tergeliat & terseliuh 4,274 301 4

4) Hentaman Kuat dan Cedera Dalaman 2,979 314 61

Pembinaan Bil. Kes Dilapor Kes HUK

Dilapor

Kes Maut

Dilapor

Kontraktor Am

Termasuk

Jurutera Awam

81 3,677 453

Kontraktor

Dagang

Khas

14 977 113

JUMLAH 95 4,654 566


44/122

5) Amputasi dan Enukelasi 1,153 432 3

6) Lain-lain Kecederaan 38,516 3,816 69

7) Luka luaran 6,291 439 9

8) Kontusi dan Kehancuran 2,566 416 23

9) Terbakar 1,284 129 9

10) Terdedah kepada racun 119 4 1

11) Kesan Cuaca 123 8 1912) Mati lemas 69 3 27

13) Terdedah Kepada Elektrik/ 43 5 4

14) Kesan radiasi 26 3 0

15) Kecederaan Berganda 1,911 239 131

16) Lain-lain Kecederaan Tak Khusus 2,330 185 332

JUMLAH 73,858 9,871 822



PERKESO 2003)

Jadual 3.3 menunjukkan bilangan kemalangan dalam industri mengikut lokasi

kecederaan yang dilaporkan pada tahun 2003. Terdapat lapan lokasi yang

diklafikasikan oleh PERKESO iaitu kepala, leher, tubuh, anggota atas, anggota

bawah, pelbagai lokasi, kecederaan umum dan lain-lain lokasi kecederaan.

Kecederaan pada bahagian kepala mencatatkan kes maut tertinggi sebanyak 214

kematian iaitu bersamaan dengan 26 peratus daripada jumlah kes maut yang

dilaporkan.

Jadual 3.3: Bilangan kemalangan mengikut lokasi kecederaan tahun 2003

Bil. Kes

Dilapor

Kes HUK

Dilapor

Kes Maut

DilaporA. KEPALA

1. Bahagian Tengkorak 472 30 27

2. Mata 3,791 235 0

3. Telinga 182 13 1

4. Mulut 315 22 0

5. Hidung 124 9 0

6. Muka, lokasi yang tidak diklafikasi 989 92 2


45/122

7. Kepala, lokasi yang tidak

ditentukan 1,338 81 105

8. Kepala, lokasi bahagian 729 36 79

B. LEHER

1. Leher (termasuk lokasi depan dan

belakang) 165 18 7

C. TUBUH1. Belakang 1,544 182 7

2. Dada 746 60 8

3. Perut 472 46 10

4. Punggung 300 52 3

5. Tubuh, pelbagai lokasi 2,090 245 61

6. Tubuh, lokasi yang tidak

ditentukan 98 10 3

D. Anggota Atas

1. Bahu 2,008 376 1

2. Tangan 413 46 0

3. Siku 436 47 0 4. Lengan 1,016 87 0

5. Pergelangan tangan 1,105 136 0

6. Tapak tangan 8,670 1,216 0

7. Jari 18,495 3,111 2

8. Anggota atas, pelbagai lokasi 132 47 10

9. Anggota atas, lokasi yang tidak

ditentukan 59 11 1

E. PELBAGAI LOKASI

1. Kepala dan tubuh, kepala dan satu

atau lebih anggota 556 50 2

2. Tubuh dan satu atau lebih anggota 630 116 1

3. satu anggota atas dan satu anggotabawah 2,104 298 0

4. Pelbagai lokasi berlainan 7,470 1,055 2

5. Pelbagai lokasi yang tidak


F. ANGGOTA BAWAH

1. Pangkal paha 3,784 517 0

2. Pangkal lutut 1,816 169 0

3. Lutut 148 17 2

4. Paha 108 12 0

5. Pergelangan kaki 258 21 4 6. Kaki 134 8 0

7. Tumit 1,303 152 0

8. Anggota bawah, lokasi yang tidak


9. Anggota bawah, pelbagai lokasi

lain 1,716 130 82

G. KECEDERAAN UMUM

1. Sistem peredaran darah 14 0 0


46/122

2. Sistem pernafasan 5 0 6

3. Sistem percernaan 2 0 0

4. Sistem saraf 7 1 1

5. Lain-lain kecedraan umum 442 16 11

6. Kecederaan umum, tidak

dispefikasi 139 8 17

H. KECEDERAAN LOKASI YANGTIDAK DIKLAFIKASI 1032 64 294

JUMLAH 73858 9871 822



PERKESO 2003)

Jadual 3.4 pula menunjukkan bilangan kemalangan dalam industri mengikut

jenis peristiwa pada tahun 2003. Kemalangan yang disebabkan oleh terpijak objek

mencatatkan bilangan kes tertinggi iaitu sebanyak 35,623 kes dan 321 daripada kes

tersebut menyebabkan kematian.

Jadual 3.4: Bilangan kemalangan mengikut jenis peristiwa tahun 2003

Sebab kemalangan Bil. Kes

Dilapor

Kes HUK

Dilapor

Kes Maut

Dilapor

Orang terjatuh

i.tempat tinggi/lubang

ii.aras sama

10,776

7,380

1,096

896

301

49

Terhempap oleh benda jatuh

i.tertimbus oleh tanah

ii.ditimpa dinding,tangga

iii.benda jatuh semasa

penyenggaraan

iv.dihempap oleh lain-lain

benda

985

828

7,349

4,323

61

71

526

395

8

10

10

24

Terpijak benda

i.terpijak sesuatu objek

ii.terkena objek pegun

iii.terkena objek bergerak

iv. terhempap benda melayun

1,871

9,270

16,097

8,385

180

614

2,218

645

5

12

252

52

Tersepit di dalam atau di

antara benda


47/122

i.tersepit di dalam objek

ii.tersepit antara objek pegun

iii.tersepit antara objek

bergerak

3,955

3,136

1,306

943

495

207

16

6

19

Pergerakan yang berat

i.terseliuh apabilamengangkat objek

ii.terseliuh apabila menolak

objek

iii.terseliuh apabila melontar

objek

iv. pengerakan yang berat

1,675

478

154

451

70

24

15

66

1

0

0

0

Terdedah/tersentuh objek

panas

i. terdedah haba yang panas

ii terdedah hawa dingin

bekuiii. tersentuh objek panas

iv. tesentuh objek sejuk

567

20

1,076

11

27

17

79

19

3

1

2

0

Terdedah/tersentuh karan

elektrik

i.tersentuh arus elektrik 75 20 8

Terdedah kepada bahan

merbahaya

i.terhidu/terserap bahan

merbahaya

ii.terdedah sinaran

radiasi/ion

iii.terdedah kepada lain-lain

radiasi

820

119

107

39

9

17

1

0

0

Lain-lain kemalangan

i.kemalangan yang tidak

dijeniskan

ii.kemalangan tidak

diklasifikasikan

4,151

1,402

779

144

313

68

JUMLAH 86,767 9,672 1,162


PERKESO 2003)


48/122

3.4 Penutup

Bab ini telah membincangkan amalan-amalan keselamatan dan kesihatan

pekerjaan yang dipraktiskan di Malaysia. Dalam bab ini juga mebincangkan tentang

statistik kemalangan yang berlaku bagi meneliti sejauhmana tahap keselamatan dan

kesihatan dalam pelbagai cabang industri di Malaysia.


49/122

BAB IV

PENGUMPULAN DATA

4.0 Pengenalan

Setelah mengaji amalan keselamatan dan kesihatan pekerjaan di tapak

pembinaan secara teori melalui kajian literatur, proses seterusnya adalah untuk

mencapai objektif kajian ini melalui cara yang lebih praktikal iaitu mendapat

maklumat daripada kontraktor yang terlibat dalam projek pembinaan. Bab ini akan

menfokuskan kepada hasil kaji selidik yang telah dijalankan.

Terdapat banyak kaedah yang boleh digunakan untuk medapatkan data-data

yang diperlukan daripada pihak kontraktor seperti kaedah temubual dan kaedah

borang soal selidik. Bagi kajian ini, kaedah yang paling sesuai digunakan adalah

kaedah borang soal selidik. Pengendalian soal selidik akan dibincangkan dalam

bahagian seterusnya


50/122

4.1 Pengumpulan Data Kajian

Data yang dikumpulkan dalam kajian ini secara amnya dapat diklasifikasikan

kepada dua sumber iaitu sumber primer dan sumber sekunder. Sumber primer ialah

data terkini yang diperlukan dalam penyelidikan. Biasanya data jenis ini sentiasa

berubah-ubah mengikut keadaan pembinaan semasa. Data jenis ini juga lebih objektif

dan memenuhi kriteria serta matlamat penyelidikan ini. Ini kerana ia berkait terus

dengan keadaan sebenar dalam pembinaan seperti yang telah dinyatakan sebelum ini.

Dalam membuat analisis, rumusan dan cadangan bagi penyelidikan, data

primer digunakan kerana lebih sesuai. Walaupun terdapat pelbagai kaedah empirikal

yang dapat digunakan bagi mengumpul data dari sumber primer seperti soal selidik,

temubual dan pemerhatian, hanya kaedah yang bersesuaian akan digunakan. Kaedah

yang bersesuaian yang digunakan telah dibincangkan secara terperinci dalam Kaedah

Penyelidikan. Kaedah pemerhatian tidak digunakan kerana, ia memerlukan

penyelidik untuk berada sendiri di tapak pembinaan bagi memerhatikan dan

mengalami sendiri situasi yang berlaku dalam jangka masa yang tertentu. Jadi, faktor

masa yang agak terhad yang dimiliki oleh penyelidik membataskan kaedah ini

daripada digunakan.

Bagi sumber data sekunder pula, ia merupakan sumber data yang diterbitkan

oleh sektor awam dan sektor swasta secara rasmi. Sumber data ini dapat diperolehi

melalui kajian literatur seperti yang dibincangkan dalam kaedah penyelidikan dalam

Bab II. Walaupun tidak digunakan di dalam menjalankan analisis, data ini mesti

diperolehi juga memandangkan ia dapat memberi pemahaman kepada penyelidik

dalam bidang yang hendak dikaji. Semasa proses soal selidik dijalankan, pemahaman

ini yang diperlukan oleh penyelidik dan memastikan penyelidik tahu dan faham apa

yang sedang berlaku atau penerangan yang diberikan oleh responden.


51/122

Melalui kaedah soal selidik, pengumpulan data-data atau maklumat terkini

dapat diperolehi. Dalam mempraktikkan kaedah ini, ia biasanya melibatkan satu

turutan aktiviti yang harus diikuti untuk memudahkan kajian dilakukan. Turutan

aktiviti yang dimaksudkan ialah seperti berikut

a) Perancangan awal

b) Penyediaan borang soal selidik

c) Pemilihan responden

d) Pengumpulan data

e) Pemindahan data

f) Penganalisisan

g) Rumusan

4.2 Penyediaan Borang Soal Selidik

Seperti yang telah dibincangkan, kajian ini merupakan kajian berbentuk

penyelidikan tinjauan. Oleh itu, satu set lengkap borang soal selidik untuk setiap

responden disediakan untuk tujuan pengumpulan data-data. Soalan-soalan disediakan

berdasarkan kepada amalan-amalan pengurusan keselamatan dan kesihatan di tapak

pembinaan yang diperoleh melalaui kajian literatur.

Jenis-jenis soalan yang dikemukakan secara umum dalam borang soal selidik

terdiri daripada soalan-soalan objektif yang berkaitan dengan amalan sebenar tentang

keselamatan dan kesihatan di tapak pembinaan. Soalan yang disediakan dipecahkan

kepada empat bahagian ( rujuk Lampiran A ) iaitu Bahagian A, B, C dan D seperti

berikut:


52/122

i. Bahagian A ialah tentang latar belakang responden atau syarikat

kontraktor.

ii. Bahagian B ialah tentang pengurusan keselamatan dan kesihatan

pekerjaaan yang diamalkan oleh pihak responden atau syarikat

kontraktor.

iii. Bahagian C ialah tentang kemudahan perubatan yang terdapat di tapak

pembinaan respoden atau syarikat kontraktor.

iv. Bahagian D ialah tentang prosedur kerja yang diamalkan oleh

responden atau pihak kontraktor di tapak pembinaan.

4.3 Kaji Selidik

Kajian yang dijalankan merupakan satu penyelidikan yang berbentuk tinjauan

(survey research) yang memerlukan kepada pelbagai kaedah kajian. Pemilihan

kaedah-kaedah tersebut perlu dilakukan secara sistematik dan berkesan agar hasil

kajian yang diperolehi memenuhi kehendak objektif atau matlamat yang ingin

dicapai. Dengan itu, perancangan yang rapi dan teliti harus dilakukan terhadap setiap

tindakan yang ingin diambil. Dalam penyelidikan ini, kaedah kajian yang digunakan

ialah kaedah kajian empirikal.

Melalui kaedah empirikal, ia dijalankan dengan mengaplikasikan dua kaedah

iaitu kaedah soal selidik dan kaedah temu ramah. Melalui kaedah soal selidik,

pengumpulan data-data atau maklumat terkini dapat diperolehi. Dalam

mempraktikkan kaedah ini, ia biasanya melibatkan satu turutan aktiviti yang harus

diikuti untuk memudahkan kajian dilakukan. Turutan aktiviti yang dimaksudkan

ialah seperti berikut


53/122

Kelebihan yang diperolehi dalam mempraktikkan kaedah ini ialah data yang

dikehendaki boleh didapati secara terus daripada borang soal selidik, masa menjawab

yang singkat dan memudahkan responden untuk memberi jawapan. Ini kerana

kesemua jawapan yang dikehendaki telah tersedia dalam borang soal selidik dan

responden hanya perlu menanda sahaja pada jawapan yang difikirkan sesuai. Dengan

itu, kaedah ini paling sesuai dipraktikkan bagi tujuan pengumpulan data

memandangkan pihak responden yang terlibat dalam industri pembinaan sentiasa

sibuk dan mempunyai masa terluang yang sangat singkat.

Namun begitu, tidak kesemua data dapat diperolehi dengan menggunakan

borang soal selidik sahaja. Maklumat-maklumat seperti pandangan, komen dan

penjelasan terhadap punca-punca yang berlaku oleh responden bagi mencerminkan

praktis sebenar dengan jelas dan efektif amat sukar dimasukkan bersama dengan

borang soal selidik. Oleh itu, bagi menampung kelemahan ini, kaedah temu ramah

telah dijalankan. Melalui temu ramah, pemahaman yang jelas dan dalam juga dapat

diperolehi memandangkan wujudnya komunikasi dua hala antara penyelidik dengan

responden. Pemahaman yang jelas ini amat penting dalam membantu penyelidik

menyediakan sebuah laporan yang baik.

4.3.1 Pengagihan Borang Soal Selidik

Dalam kajian ini, dua kaedah penyerahan borang soal selidik telah digunakan.

Kaedah yang dimaksudkan ialah melalui pos dan melalui serahan tangan oleh

penyelidik sendiri. Walaupun terdapat pelbagai kaedah lain yang dapat dipraktikkan

dalam mengagihkan borang kepada responden, penyelidik berpendapat kaedah ini

sudah cukup untuk memenuhi objektif kajian ditambah pula dengan faktor masa

yang terhad membolehkan hanya dua kaedah ini digunakan.


54/122

4.3.1.1 Kaedah Pengagihan Melalui Pos

Dalam kaedah ini, sebanyak 50 responden telah dipilih. Sebelum proses

penghantaran dilakukan,setem dan sampul surat beralamat sendiri turut dikirimkan

bersama-sama dengan borang soal selidik. Ini bagi memudahkan responden untuk

mengembalikan borang yang dikirim. Tempoh masa yang dijangka untuk

menghantar dan mengumpul kembali borang soal selidik ini ialah lebih kurang satu

bulan bermula dari tarikh penghantaran borang yang pertama. Setelah borang

dihantar, penyelidik akan menghubungi melalui telefon firma yang berkenaan untuk

tujuan mendapat maklum balas dari responden.

4.3.1.2 Kaedah Pengagihan Melalui Serahan Tangan

Dalam kaedah ini pula, pemilihan kontraktor sebagai responden dibuat

secara rawak dengan mengenal pasti projek-projek yang sedang dijalankan. Projek-

projek dikenal pasti melalui tinjauan bergerak yang dilakukan oleh penyelidik.

Setelah dikenal pasti projek yang ingin dipilih sebagai responden, proses penyerahan

borang soal selidik melalui serahan tangan bolehlah dibuat. Kontraktor yang

mengendalikan projek yang dipilih dipastikan tidak terdapat dalam senarai kontraktor

dalam kaedah agihan melalui pos. Ini bagi mengelakkan berlaku pengisian borang

soal selidik oleh 2 atau lebih responden yang sama. Dalam kaedah ini 12 responden

dipilih.

Dalam mempraktikkan kaedah ini, pelbagai cara penyerahan dan

pengumpulan balik borang dapat dilakukan. Namun, untuk kajian ini, penyerahan

dilakukan dengan menyerahkan borang kepada pihak kontraktor yang terbabit di

tapak bina dan pengumpulan balik borang dibuat sejurus selepas borang lengkap diisi

oleh responden. Ini bermakna, responden akan diminta oleh penyelidik untuk

mengisi borang yang diserahkan pada masa itu juga.


55/122

Kaedah ini dipilih kerana ia dapat memudahkan penyelidik mengumpul balik

borang yang diedarkan tanpa perlu kembali semula pada tempat yang sama pada hari

yang berlainan. Walaupun dilihat agak memakan masa, namun peratusan borang

yang dihantar untuk diperoleh kembali adalah tinggi. Malah penyelidik juga dapat

memastikan borang yang dihantar diisi oleh personel yang sepatutnya. Ini kerana

proses pengisian borang dilakukan di hadapan penyelidik.

4.3.1.3 Temuramah

Maklumat yang diperolehi dalam borang soal selidik di lihat masih tidak

mencukupi. Bagi mendapatkan maklumat yang lebih terperinci berkenaan sesuatu

perkara, kaedah temu ramah telah diaplikasikan. Soalan-soalan yang akan

dikemukakan semasa temu ramah telah disediakan terlebih dahulu dalam bentuk

yang mudah difahami. Secara amnya, soalan yang dikemukakan merupakan soalan

jenis terbuka yang berkaitan dengan industri pembinaan dan bersangkut paut dengan

isu kelewatan.

Responden-responden yang sesuai untuk temu ramah akan dikenal pasti

melalui pengalaman mereka dalam mengendalikan projek. Pengalaman bekerja ini

diperolehi dengan bertanya terus kepada responden semasa borang diserahkan secara

serah tangan dan pada masa berkenaan juga jika difikirkan responden mempunyai

kriteria yang dikehendaki sebagai responden untuk temu bual, maka penyelidik akan

meminta kebenaran responden untuk ditemu bual selepas responden mengisi borang

soal selidik.

Daripada 15 responden yang diserahkan borang soal selidik, seramai 3 orang

responden dipilih untuk temu bual kerana memenuhi kriteria. Kriteria yang dilihat

ialah berdasarkan pengalaman mengendalikan projek lebih dari 5 tahun dan jawatan

yang dipegang dalam struktur organisasi projek iaitu sebagai pengurus projek.


56/122

Temu bual dijalankan dalam tempoh masa yang terkawal. Tujuan kawalan

masa dilakukan ialah agar temu ramah yang dijalankan tidak mengambil terlalu lama

masa pengurus projek kerana difahami, masa terluang pengurus projek adalah sangat

terhad memandangkan mereka perlu melakukan pelbagai kerja. Kesemua bahan

perbincangan akan dicatat semasa temu bual dijalankan.

Setelah dipersetujui oleh responden untuk menerbitkan bahan temu bual yang

dijalankan, kesemua data yang dibincangkan dan dicatatkan akan disimpan dan

disusun semula mengikut kesesuaian bagi pencapaian objektif kajian.

4.3.2 Penyusunan dan Pemindahan Data

Kesemua data yang telah dikumpulkan melalui kedua-dua kaedah yang telah

dibincangkan akan disusun dalam susunan yang berasingan untuk tujuan

penganalisisan. Data-data tersebut akan dibahagikan mengikut soalan-soalan yang

ditanya. Bagi data temu bual, data yang diperolehi tidak dianalisis secara berasingan

tetapi dimasukkan ke dalam analisis borang soal selidik dan jawapan yang diperolehi

melalui temu bual akan di masukkan ke dalam soalan-soalan yang terdapat dalam

borang mengikut kesesuaian.

Bagi data yang terdapat dalam borang soal selidik pula, dengan menggunakan

bantuan komputer data-data yang diperolehi akan disimpan sebelum dianalisis

mengikut pembahagian yang telah dibuat. Setelah lengkap kesemua data disimpan,

baru proses analisis dengan menggunakan komputer dapat dijalankan.


57/122

4.3.3 Penganalisisan Data

Bagi mencapai objektif penyelidikan, penganalisisan data terhadap maklumat

yang berkaitan telah dijalankan. Bagi memudahkan proses analisis dijalankan,

perisian komputer telah digunakan. Perisian komputer yang dimaksudkan ialah

perisian Statistical Package For Social Science(SPSS 10.0for Windows). Perisian

ini menganalisis data yang dikumpulkan secara statistik. Ia juga dapat

membentangkan hasil analisis dalam bentuk graf atau carta yang lebih mudah

difahami serta menarik minat.

Dalam menggunakan kaedah statistik berbantukan perisian SPSS 10.0 untuk

menganalisis data, pelbagai pecahan kaedah statistik dapat diaplikasikan oleh

pengguna. Antaranya ialah statistik deskriptif, analisis purata, analisis kolerasi,

analisis linear model am, klafikasi data, analisis regresi dan banyak cara lagi.

Namun, dalam penyelidikan ini hanya kaedah kekerapan (frequency) sahaja

digunakan. Analisis statistik kekerapan secara amnya menunjukkan peratusan

kekerapan bagi setiap pembolehubah atau soalan jika merujuk kepada kajian ini.

Secara amnya, data-data yang dikumpulkan akan dibahagi kepada 2 bahagian

sebelum dianalisis iaitu bahagian analisis awal dan bahagian analisis terperinci.

Analisis awal dilakukan terhadap data-data tentang latar belakang responden dan

projek manakala analisis terperinci pula merupakan penganalisisan terhadap data

bagi tujuan mencapai objektif-objektif penyelidikan.

Pada peringkat akhir kajian, hasil data yang telah dianalisis akan dirumuskan

dan cadangan mengikut pandangan penyelidik berdasarkan hasil kerja yang telah

dibuat juga akan disediakan untuk panduan di masa akan datang.


58/122

4.4 Latar Belakang Responden atau Syarikat

Dalam kajian ini, responden yang dipilih untuk kajian soal selidik adalah

terdiri daripada pihak yang bertanggungjawab dalam pengurusan keselamatan dan

kesihatan di tapak pembinaan. Borang soal selidik dihantar kepada pelbagai kelas

kontraktor bagi mendapatkan jawapan yang berlainan dan tidak bertumpu kepada

kontraktor kelas A sahaja. Kebanyakan responden terdiri daripada pekerja yang

berjawatan pertengahan dan atasan dalam sesebuah syarikat pembinaan tersebut.

Senarai nama syarikat kontraktor diperolehi dengan merujuk kepada Buku Panduan

CIDB 2003-2004 dan Senarai Syarikat Untuk Latihan Industri dari Pejabat Fakulti

Kejuruteraan Awam, Universiti Teknologi Malaysia.

4.5 Masalah Yang Dihadapi

Walaupun perancangan yang telit telah dilakukan sebelum proses

penghataran borang soal selidik bagi mendapatkan data, pelbagai masalah timbul.

Masalah yang timbul ini boleh menjejaskan pengumpulan data dari borang soal

selidik.

Antara masalah yang telah dihadapi ialah pengumpulan balik borang soal

selidk setelah diedarkan. Bagi kaedah serahan tangan, masalah kurang berlaku

disebabkan responden telah mengisi borang soal selidik dengan segera selepas

diberikan dan mengembalikannya sebaik sahaja siap diisi. Masalah yang timbul bagi

kaedah pengagihan borang secara pos yang memerlukan tempoh agak lama untuk

dikembalikan. Penyelidik telah membuat andaian bagi menjelaskan tentang masalah

yang timbul ini. Antara andaian yang telah dibuat ialah;


59/122

i. Masalah mungkin berlaku semasa proses penghantaran oleh pihak

yang menguruskan urusan pos.

ii. Responden tidak mempunyai kelapangan masa untuk mengisi borang

yang telah dihantar.

iii. Tiada kerjasama yang sepatutnya diberikan oleh responden bagi

menjaga nama syarikat mereka dan enggan mendedahkan maklumat

syarikat mereka.

Borang soal selidik yang tidak lengkap juga menjadi masalah kepada

penyelidik bagi mendapatkan data-data daripada pihak responden. Terdapat

beberapa jawapan yang sepatutnya diisi ditinggalkan kosong sahaja oleh responden.

Masalah ini berlaku bagi borang yang diserahkan secara pos kerana bagi borang

serahan tangan peyelidik akan meyemak terlebih dahulu selepas diisi oleh responden

dan mengembalikan semula sekiranya terdapat soalan yang belum diisi kepada

responden.

Secara kesimpulannya, masalah yang timbul telah menjejaskan pengumpulan

data-data daripada responden-responden yang terlibat. Oleh itu, tiada apa-apa

langkah susulan yang dapat diambil oleh penyelidik bagi mengatasi masalah ini

memandangkan tempoh masa yang sangat terhad dalam menjalankan soal selidik.

4.6 Analisis Awal

Setelah borang soal selidik dapat dikembalikan oleh responden, proses

seterusnya yang terlibat dalam kajian ini ialah menganalisis data yang diperolehi

melalui borang berkenaan. Analisis yang perlu dibuat ialah analisis awal dan analisis

terperinci. Analisis awal akan menganalisis dan membincangkan tentang agihan

borang soal selidik, latar belakang syarikat dan latar belakang projek. Analisis ini


60/122

akan dibincangkan di dalam bab ini manakala analisis terperinci pula akan

dibincangkan secara terperinci di dalam bab 5. Analisis yang dibuat lebih kepada

pencapaian objektif utama kajian yang melibatkan analisis terhadap amalan-amalan

keselamatan dan kesihatan yang dipraktikan di tapa pembinaan.

4.6.1 Agihan Maklum Balas Borang Soal Selidik

Daripada sejumlah 40 borang yang diedarkan (30 melalui serahan pos dan 10

melalui serahan tangan) hanya sebanyak 15 borang sahaja yang berjaya diterima

balik.. Secara peratusannya, daripada jumlah borang yang diedarkan 37.5 peratus

borang yang diterima balik dan dapat digunakan untuk analisis. Jika dibandingkan

borang yang boleh diterima untuk analisis dengan jumlah borang yang diterima, 83%

borang boleh digunakan untuk tujuan analisis.

4.6.2 Analisis Soalan Bahagian A

Bagi latar belakang syarikat pula, daripada borang yang dianalisis, 73.3

peratus responden adalah terdiri daripada kontraktor kelas A, 6.7 peratus adalah

terdiri daripada kontraktor kelas B,13.4 peratus kontraktor kelas C dan 6.7 peratus

terdiri daripada kontarktor kelas D. Semua kontarktor yang dipilih beroperasi di

Semenanjung Malaysia iaitu 40 peratus beroperasi di Kelantan, 26.7 peratus

beroperasi di Kuala Lumpur, masing-masing 13.3 peratus beroperasi di Johor dan

Selangor manakala 6.7 peratus lagi beroperasi di Perak.


61/122

Bilangan Responden Mengikut Negeri Operasi

0

1

2

3

45

6

7

Perak Johor Selangor Kuala

Lumpur

Kelantan

Negeri

B

ilangan

Rajah 4.1 : Bilangan responden mengikut negeri operasi

Bilangan Responden Mengikut Kelas Kontraktor

0

2

4

6

8

10

12

A B C D

Kelas Kontraktor

Bilang

anRespondem

Rajah 4.2 : Bilangan responden mengikut kelas kontraktor


62/122

4.6.3 Analisis Soalan 2

Bagi tempoh penubuhan syarikat pula,daripada borang yang dianalisis, 20

peratus syarikat kontraktor telah beroperasi selama 2 hingga 5 tahun, 13.3 peratus

telah beroperasi selama 5 hingga 10 tahun, manakala 66.7 peratus telah beroperasi

lebih dari 10 tahun.

Jadula 4.1 :Bilangan dan peratus responden mengikut tempoh

penubuhan syarikat

Tempoh Penubuhan Bilangan Responden Peratus (%)

2 hingga 5 tahun 3 20

5 hingga 10 tahun 2 13.3

Lebih dari 10 tahun 10 66.7

4.6.4 Analisis Soalan 3

Analisis terakhir dalam bahagian analisis awal ialah tentang bilangan projek

yang telah dijalankan oleh pihak kontraktor. Daripada analisis yang telah dibuat,

masing-masing 13.3 peratus responden telah menjalankan 4 hingga 8 projek dan 9

hingga 13 projek manakala 73.3 peratus laggi responden telah menjalankan lebih dari

10 projek semenjak penubuhan syarikat tersebut.


63/122

Jadula 4.2 : Bilangan dan peratus responden mengikut bilangan projek

yang telah dijalankan

Bilangan Projek Bilangan Responden Peratus (%)

4 hingga 8 projek 3 13.3

9 hingga 13 projek 2 13.3

Lebih dari 13 projek 10 73.3

4.7Penutup

Secara keseluruhannya, bab ini membincangkan pengumpulan data dan

analisis awal kajian. Dua kaedah empirikal yang digunakan ialah kaedah soal selidik

dan kaedah temu ramah. Selain itu, analisis tentang latar belakang responden dan

projek yang dijalankan turut dibentangkan sebagai analisis awal.

Sebagai kesimpulan, kedua-dua kaedah empirikal amat bersesuaian bagi

memenuhi keperluan kajian. Dalam kaedah soal selidik, berbanding serahan borang

secara pos, serahan borang secara tangan dilihat lebih efektif memandangkan

kesemua borang berjaya dikumpul balik. Malah, pemantauan terhadap responden

yang mengisi borang juga dapat dilakukan. Cuma, faktor masa dan kewangan yang

terhad membataskan serahan borang secara tangan mendapat jumlah responden yang

tinggi. Rumusan yang dapat dibuat ialah hasil pengumpulan data untuk kajian adalah

memuaskan.


64/122

BAB V

ANALISIS TERPERINCI

5.0 Pengenalan

Dalam Bab IV, perbincangan yang terperinci tentang kaedah empirikal yang

dipraktikkan telah dijalankan meliputi kaedah soal selidik dan temu ramah. Juga

telah dijalankan analisis awal bagi data-data yang telah dikumpulkan. Di dalam bab

ini pula, analisis terperinci bagi setiap aspek pengurusan keselamatan dan kesihataan

pekerjaan di tapak pembinaan bagi tujuan pencapaian objektif-objektif penyelidikan

akan dilakukan.

Di dalam menjalankan proses analisis, terdapat pelbagai kaedah statistik dan

matematik yang boleh diaplikasikan untuk tujuan penganalisisan data. Antaranya

ialah seperti kaedah kolerasi, penentuan purata atau min, hubungan regresi,

penentuan sisihan piawai, dan lain-lain kaedah lagi. Namun, kaedah analisis yang

sesuai sahaja akan digunakan dalam kajian ini dan pemilihan kaedah analisis

dilakukan terhadap kaedah yang dapat menghasilkan keputusan yang penting untuk

pencapaian objektif kajian serta membantu di dalam membuat kesimpulan yang

munasabah.


65/122

5.1 Analisis Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan

Apabila responden ditanya tentang polisi keselamatan di tapak pembinaan,

kekerapan jawapan yang diperoleh daripada responden adalah seperti yang

gambarkan dalam Rajah 5.1 di bawah.

Kewujudan Polisi Keselamatan Di Tapak

Pembinaan

15

0

0

2

4

6

8

10

12

14

16

Ya Tidak

Bilangan

responde

Rajah 5.1 : Kewujudan polisi keselamatan di tapak pembinaan

Berdasarkan kepada keputusan analisis (Rajah 5.1), didapati 100% daripada

responden memberi jawapan bahawa syarikat mereka mempunyai polisi keselamatan

di tapak pembinaan. Jelas menunjukkan kepada kita bahawa, setiap syarikat

pembinaan diwajibkan mempunyai polisi keselamatan seperti yang dikehendaki oleh

Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994.

Manakala, apabila responden ditanya adakah semua pekerja, pengurus tapak

dan peyelia tahu tentang fungsi polisi keselamatan ini frekuensi jawapan yang

diperoleh adalah seperti Rajah 5.2


66/122

Pengetahuan tentang fungsi polisi

keselamatan

9

6

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Ya Tidak

Bilanganresponden

Ya

Tidak

Rajah 5.2 : Pengetahuan tentang fungsi polisi keselamatan

Berdasarkan kepada hasil analisis seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 5.2,

60 peratus menyatakan pekerja di tapak pembinaan mereka tahu tentang fungsi polisi

keselamatan, manakala 40 peratus memberikan jawapan yang pekerja di tapak

pembinaan mereka tidak tahu tentang fungsi polisi keselamatan tersebut.

Keadaan ini terjadi mungkin disebabkan oleh beberapa faktor. Antaranya

mungkin kerana pekerja-pekerja di syarikat terbabit terdiri daripada pekerja-pekerja

asing yang yang tidak mengetahui apakah itu polisi keselamatan yang terdapat di

tapak pembinaan.

Bagi soalan-soalan lain yang berkaitan dengan pengurusan keselamatan dan

kesihatan pekerjaan ditunjukkan dalam rajah-rajah di bawah.


67/122

Kemudahan perubatan di tapak

pembinaan

11

2 2

0

2

4

6

8

10

12

Ya Tidak Tidak Tahu

Bilangan

responden

Ya

Tidak

Tidak Tahu

Rajah 5.3 : Kemudahan yang terdapat di tapak pembinaan

Rajah 5.3 menunjukkan analisis kepada soalan yang berkaitan dengan

kemudahan perubatan di tapak pembinaan. Sebanyak 73.3

laporan industri kesihatan dan keselamatan pekerjaan.pdf

Documents