kerajaan negeri

4.2 Kerajaan Negeri

Pengajian Am 1

Negeri dan Pemerintah

Kedah, Perak, Selangor, Johor, Kelantan, Terengganu, Pahang

Ketua Negeri:

Sultan

Ketua Kerajaan: Menteri Besar

Perlis Ketua Negeri:

Raja

Negeri Sembilan Ketua Negeri:

Yang Di-Pertuan Besar

Melaka, Pulau Pinang, Sabah, Sarawak

Ketua Negeri:

Yang Di-Pertua Negeri

Ketua Kerajaan:

Ketua Menteri

Bidang Kuasa Kerajaan Negeri Kerajaan Negeri berkuasa mentadbir

perkara-perkara dalam Senarai Negeri

Kerajaan Persekutuan/Pusat dan kerajaan Negeri berkuasa mentadbir bersama dalam perkara-perkara yang terdapat dalam Senarai Bersama

Senarai Negeri dan Senarai Bersama

Senarai Negeri Senarai Bersama

Hukum syarak

Undang-undang diri dan keluarga Isalam

Tanah pertanian dan perhutanan

Kerajaan tempatan di luar wilayah Persekutuan

Kerja air

Hari pelepasan negeri

Penyu dan penangkapan ikan

Undang-undang dan adat istiadat bumiputera

Perbadanan dan pihak berkuasa negeri

Ukuran tanah

Perpustakaan

Muzium

Kebajikan masyarakat

Biasiswa

Perlindungan binatang dan hidupan liar

Taman negara

Penternakan

Perancangn bandar dan kampung

Kutu rayau dan penjaja beredar

Kesihatan awam

Kebersihan dan pencegahan penyakit

Perparitan dan pengairan

Pemulihan tanah lombong

Perkahwinan

Penjagaan anak

Pemberian nafkah*

Pengambilan anak angkat*

Wasiat*

Pencemaran makanan*

Perkapalan*

Perikanan*

*Sabah dan Sarawak sahaja

4.3 Sistem Kerajaan Negeri

Pengajian Am 1

Sistem Kerajaan Negeri

Terdiri daripada Sultan/Raja/YDP Dewan Undangan Negeri Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Jabatan-jabatan Agensi Awam Perbadanan Awam Suruhanjaya

*Struktur penuh kerajaan Negeri – Rujuk buku rujukan

1. Sultan/Raja/YDP

Ketua Negeri mengikut perkara 70 Perlembagaan Persekutuan

Antara kuasa yang terkandung dalam perlembagaan; 1. Kuasa eksekutif 2. Kuasa perundangan 3. Kuasa kehakiman 4. Kuasa budi bicara

Bidang Kuasa Raja/Sultan/YDN

Bidang/Kriteria Raja/Sultan/YDB YDN

Cara Pelantikan Dipilih berdasarkan pewarisan takhta kerajaan Negeri

Pertabalan dilaksanakan sebelum menjadi Ketua Negeri

Kerajaan Negeri mengemukakan calon YDN kepada PM (tertakluk pada persetujuan 2/3 ahli DUN)

PM akan persembahkan kepada YDPA

YDPA melantik untuk tempoh 4 tahun, tetapi boleh dilantik semula untuk penggal seterusnya.

Keahlian Majlis Raja-raja

Ahli MRR

Terlibat dalam pelantikan YDPA

Ahli MRR

Tidak terlibat dalam pelantikan YDPA



Hak didakwa Hanya boleh didakwa di Mahkamah Khas Raja-raja berkenaan kesalahan sivil dan jenayah melibatkan sifat peribadinya. (selepas 1993)

Boleh didakwa di mahkamah awam

Hanya boleh dipecat oleh YDPA dengan persetujuan tidak kuran 2/3 ahli DUN

Pelantikan Ketua Kerajaan Negeri

Melantik Menteri Besar yang beragama Islam untuk mengetuai MMK

Melantik Ketua Menteri iaitu tidak semestinya beragama Islam untuk mengetuai MMK

Peranan sebagai Ketua Agama Islam Peringkat Negeri

Ketua agama Islam dalam negeri masing-masing

Bukan ketua agamaYDPA berperanan sebagai ketua agama Islam di negeri berkenaan



Kuasa Eksekutif Bertindak mengikut nasihat MMK yang diketuai Menteri Besar(MB)

Berhak mendapat maklumat mengenai pentadbiran kerajaan negeri

Melantik MB dan melantik ahli MMK berdasarkan nasihat MB

Bertindak mengikut nasihat MMK yang diketuai Ketua Menteri (KM)

Berhak mendapat maklumat mengenai pentadbiran kerajaan negeri

Melantik KM dan melantik ahli MMK berdasarkan nasihat KM

Kuasa Perundangan Sebahagian daripada badan perundangan negeri, DUN

Merasmikan persidangan penggal pertama DUN

Boleh membubarkan DUN atas nasihat MB atau menolak permintaan membubarkan DUN

Sebahagian daripada badan perundangan negeri, DUN

Merasmikan persidangan penggal pertama DUN

Boleh membubarkan DUN atas nasihat KM atau menolak permintaan membubarkan DUN

Bidang Kuasa Raja/Sultan/YDNBidang/Kriteria Raja/Sultan/YDB YDN

Kuasa Kehakiman Berkuasa melantik majistret, mufti, penghulu

Berkuasa mengampuni kesalahan di negerinya kecuali kesalahan di Mahkamah Tentera, mengikut nasihat Jemaah Pengampunan Negeri (selaku pengerusi mesyuarat)

Berkuasa melantik majistret, penghulu

Berkuasa mengampuni kesalahan di negerinya kecuali kesalahan di Mahkamah Tentera, mengikut nasihat Jemaah Pengampunan Negeri

Kuasa budi bicara Melantik MB

Bersetuju/menolak pembubaran DUN

Meminta supaya mesyuarat MRR diadakan tentang hak istimewa raja-raja

Melantik waris, permaisuri, pemangku rj

Menganugerahkan bintang kehormatan, pangkat atau gelaran kemuliaan

Melaksanakan tugas sebagai ketua agama Islam

Menentukan peraturan istana

Menyetujui rang undang-undang

Melantik KM

Bersetuju/Menolaj pembubaran DUN

Menyetujui rang undang-undang



Had kuasa Tidak boleh terlibat secara aktif dalam perniagaan dan politik

Tidak boleh memegang jawatan berpendapatan

Tidak boleh mengampuni diri sendir, permaisuri dan anak-anak

Boleh didakwa di Mahkamah Khas Raja-raja

Boleh diturunkan takhta dari kerajaan ketika perbicaraan berlangsung/dijatuhkan hukuman

Jika disabitkan kesalahan, hanya boleh diampuni oleh MRR

Tidak boleh terlibat secara aktif dalam perniagaan dan politik

Tidak boleh memegang jawatan berpendapatan

Tidak boleh mengundi dalam MRR

Boleh di dakwa di Mahkamah Awam atas sifat peribadi dan rasmi

Mesti seorang w/negara

Boleh dipecat oleh YDPA (majoriti 2/3)

Menteri Besar/Ketua Menteri

Ketua eksekutif dalam kerajaan negeri Mendapat sokongan majoriti DUN dan dilantik oleh

raja/sultan/YDN Tugas:

Mengetuai jentera pentadbiran Mengetuai MMK Mengiring raja/sultan/YDN ke MRR Memberi maklumat kepada Ketua Negeri ttg dasar dan hal-

ehwal dalam negeri Pengerusi Majlis Tindakan Negeri Pengerusi Jawatankuasa Keselamatan Negeri

2. Dewan Undangan Negeri

Berfungsi sebagai Parlimen di peringkat Negeri Badan tertinggi peringkat negeri Tempoh DUN ialah 5 tahun Keahlian:

Wakil rakyat di peringkat negeri yang dipilih melalui pilihan raya

Fungsi: Membuat, menggubal dan meminda undang-undang dalam

Senarai Negeri dan Senarai Bersama Sekiranya bercanggah dengan Perlembagaan Persekutuan

yang digubal di Parlimen (Dewan Rakyat), undang-undang tersebut akan terbatal.

3. Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MMK)

Menyerupai kabinet di peringkat Persekutuan Keahlian:

4 hingga 12 orang dari DUN dan diketuai oleh MB atau KM Majlis dibantu oleh 3 orang pegawai kerajaan (ex-officio) iaitu

Setiausaha Kerajaan Negeri Pegawai Kewangan Negeri Penasihat Undang-undang Negeri

Fungsi: Bertanggungjawab kepada DUN Membuat dasar-dasar kerajaan Mentadbir kerajaan negeri Mengurus hal-hal seperti tanah rezab Melayu, permit dan lesen

perlombongan, perumahan dan pindah milik tanah Menggubal undang-undang

3. Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MMK)Kriteria Semenanjung Sabah Sarawak

Sistem Ahli Exco Menteri

(Kabinet)

Menteri

(Majlis Tertinggi)

Tempoh Keahlian

Selama mana diperkenankan oleh raja/sultan/YDN



Pembabitan Pegawai Kerajaan

Bagi negeri-negeri beraja;

Ex-officio boleh menghadiri prosiding DUN tetapi tidak boleh mengundi

Di Pulau Pinang dan Melaka;

Penasihat Undang-undang Negeri dibenarkan mengikuti prosiding tetapi tidak boleh mengundi

Ex-officio tidak boleh menghadiri persidangan DUN

Ex-officio tidak boleh menghadiri persidangan DUN

Had kuasa Tidak boleh terbabit dalam perniagaan atau pekerjaan yang berhubung kait dengan jawatan mereka

Tidak boleh terbabit dalam perniagaan atau pekerjaan yang berhubung kait dengan jawatan mereka

Tidak boleh terbabit dalam perniagaan atau pekerjaan yang berhubung kait dengan jawatan mereka

4. a) Jabatan Negeri

Fungsi: Agensi pelaksana dan berkait rapat dengan Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri

Jabatan di peringkat Negeri dibahagikan kepada; Jabatan negeri

Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri Pejabat Kewangan Negeri Pejabat Penasihat Undang-undang Negeri Unit Perancangan Ekonomi Negeri

Cawangan jabatan persekutuan

Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri

Jabatan negeri yang utama Dikenali sebagai Pejabat Ketua Menteri Diketuai oleh Setiausaha Kerajaan Negeri

Bertindak sebagai Ketua Perkhidmatan Awam Negeri, penasihat kepada menteri dan MMK

Fungsinya sama seperti Jabatan Perdana Menteri di peringkat Persekutuan Merancang dan menyelaras dasar-dasar kerajaan negeri Memastikan agensi kerajaan Negeri melaksanakan dasar yang

ditetapkan oleh kerajaan Mempengerusikan jawatankuasa peringkat negeri untuk

menyelaras agensi-agensi negeri Menyelaras perhubungan antara kerajaan Negeri dengan

kerajaan Persekutuan

Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri

Setiausaha Kerajaan Negeri di bawah Jabatan Perkhidmatan Awam Persekutuan

Pulau Pinang, Melaka, Pahang, Perak, Selangor, N.9, Sabah, Sarawak

Setiausaha Kerajaan Negeri di bawah Jabatan Perkhidmatan Awam Negeri

Negeri2 selain di atas

Pejabat Kewangan Negeri

Diketuai oleh Pegawai Kewangan Negeri Berfungsi sebagai Perbendaharaan iaitu merancang

dan menguruskan kewangan negeri Melaksanakan dasar kewangan negeri Menyediakan belanjawan kewangan negeri Memeriksa belanjawan tahunan negeri Mengagihkan sumber kewangan negeri kepada agensi

negeri Merancang penggunaan wang dan aliran kewangan negeri

melalui cukai dan pinjaman negeri

Unit Perancangan Ekonomi Negeri Diketuai oleh Ketua Pengarah Perancangan

Ekonomi Negeri Fungsi Utama

Merancang pembangunan ekonomi 5 tahun Menyelaras dan melaksanakan program-program

pembangunan Membuat pelaburan dalam negeri Memberi nasihat kepada kerajaan negeri berkaitan hal

pembangunan negeri Mengkaji dan menganalisis kedudukan ekonomi negara

Pejabat Penasihat Undang-undang Negeri

Diketui oleh Penasihat Undang-undang Negeri

Fungsi Bertanggungjawab memberi nasihat berkaitan

undang-undang kepada kerajaan negeri terutamanya kepada Raja/sultan/YDN, Jabatan negeri, MMk, KM/MB

4. b) Cawangan Jabatan Persekutuan

Bertanggungjawab terhadap kerajaan Persekutuan Di bawah kawalan sesebuah menteri Ketua cawangan juga menghadiri mesyuarat j/kuasa MMK dan Majlis

Tindakan Negeri, di samping menjadi ahli j/kuasa pembangunan negeri dan j/kuasa negeri lain

Antara Cawangan Jabatan Persekutuan Jabatan Pelajaran Jabatan Imigresen Jabatan Sumber Tenaga Manusia Jabatan Polis Jabatan Bomba Jabatan Pendaftaran

Fungsi; Memudahkan penyelarasan dan pentadbiran di setiap negeri

Pejabat Setiausaha Persekutuan (S&S) Diketuai oleh Pegawai Kewangan

Persekutuan Fungsi;

Menjalinkan hubungan erat antara kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri

Menyelaras dan menjalankan pentadbiran aktiviti-aktiviti Jabatan Persekutuan

Menyelaras dan menguruskan pentadbiran aktiviti-aktiviti Perbadanan Awam Persekutuan

Pejabat Kewangan Persekutuan (S&S) Diketuai oleh Pegawai Kewangan

Persekutuan Fungsi;

Mengaudit dan memeriksa belanjawan agensi-agensi Kerajaan Persekutuan

Mengurus perbelanjaan agensi-agensi Persekutuan S&S

Mempercepat proses membuat keputusan tanpa merujuk kepada kementerian atau jabatan Persekutuan di Kuala Lumpur

5. Agensi Awam

Agensi awam terdiri daripada jabatan-jabatan, Badan-badan Berkanun Negeri dan Suruhanjaya

Agensi ini menyediakan khidmat sokongan kepada institusi khas suruhanjaya dan kakitangannya terdiri daripada anggota-anggota perkhidmatan awam.

6. Perbadanan awam

Kerajaan Negeri dibenarkan menubuhkan perbadanan-perbadanan awam iaitu; Badan berkanun

Perbadanan Kemajuan ekonomi Negeri Yayasan Sabah Yayasan Johor

Badan Tidak Berkanun Amanah Saham Pahang Berhad Syarikat Gula Perak Syarikat Air Johor Berhad

Cawangan Perbadanan Awam Persekutuan di Peringkat Negeri

Cawangan-cawangan FAMA Cawangan-cawangan FELDA Cawangan-cawangan FELCRA Cawangan-cawangan MARA

7. Suruhanjaya Perkhidmatan Negeri Keahlian dilantik oleh sultan/YDN Hanya terdapat di negeri berikut

Johor, Kedah, Kelantan, Pahang, Terengganu, Perak, Selangor

Sabah, Sarawak Negeri-negeri lain bergantung pada Suruhanjaya

Perkhidmatan Awam Persekutuan Fungsi

Melantik, menguruskan kenaikan pangkat, mengenakan tindakan tatatertib, dan menukar penempatan ke bahagian atau daerah yang memerlukan

Peringkat Pentadbiran Negeri-negeri di Semenanjung

Peringkat Pentadbiran di Semenanjung Setiap negeri dibahagikan kepada

Daerah Mukim

Kampung

Setiap daerah, mukim dan kampung diketuai oleh individu tertentu

Peringkat Daerah

Diketuai oleh Pegawai Daerah yang bertanggungjawab langsung kepada Setiausaha Kerajaan Negeri

Daerah dikenali sebagai jajahan di Kelantan Peranan;

Merancang dan menyelaras projek-projek pembangunan daerah Mendapatkan bantuan dari agensi pusat dan negeri untuk

pembangunan daerah Melaporkan perkembangan dan kemajuan daerah kepada Ketua

Setiausaha Kerajaan Negeri Menyelaraskan aktiviti cawangan agensi kerajaan negeri dan

Persekutuan di peringkat negeri

Peringkat Mukim

Diketuai oleh seorang Penghulu atau Penghawa(Kelantan)

Peranan; Membantu Pegawai Daerah dan menyelaraskan

projek-projek pembangunan di peringkat kampung

Peringkat Kampung

Diketuai oleh Ketua Kampung / Penghulu(Kelantan) Peranan;

Membantu agensi-agensi kerajaan melaksanakan projek-projek pembangunan di peringkat kampung dan mempengerusikan Jawatankuasa Kemajuan dan Keselamatan Kampung (JKKK)

Peranan JKKK Memberi peluang kepada penduduk kampung untuk turut serta

dalam pembangunan, perancangan dan pelaksanaan projek-projek pembangunan

Penghubung antara penduduk kampung dengan projek pembangunan

Menyelaras dan menyatukan semua peringkat pentadbiran di Semenanjung Malaysia, iaitu kampung, mukim, daerah dan negeri

Peringkat Pentadbiran

Negeri Sabah dan Sarawak

Peringkat Pentadbiran Negeri Sabah Terbahagi kepada dua peringkat

Daerah Kampung

Pegawai Daerah dibantu oleh Penolong Pegawai Daerah Ketua Daerah: mentadbir hal suku-suku di daerah tersebut Setiap suku diketuai oleh Ketua Anak Negeri/Ketua

Bumiputera (Kakitangan Kerajaan) Peringkat Kampung

Ketua Kampung: Mengetuai pentadbiran peringkat kampung dan menjalankan tugas seperti ketua kampung di Sem. Malaysia (jawatan ini bukan kakitangan awam)

Peringkat Pentadbiran Negeri Sarawak Terbahagi kepada dua peringkat

Bahagian Daerah

Daerah Kecil Kampung

Peringkat Bahagian Sarawak dibahagikan kepada 7 bahagian Diketuai oleh Residen (ketua pentadbir bahagian) Residen dibantu oleh Temenggung (ketua masyarakat peribumi)

Peringkat Daerah Diketuai oleh Pegawai Daerah Pegawai Daerah dibantu oleh Pemanca (Ketua suku kaum)

Daerah Kecil Diketuai oleh Pegawai Perkhidmatan Tadbir Sarawak

Kampung Diketuai oleh Penghulu (dilantik oleh kerajaan Negeri)

4.4 Sumber Kewangan Negeri

Pengajian Am 1

Sumber Kewangan Negeri

Kira-kira 25% hasil kerajaan negeri adalah daripada pemberian Kerajaan Persekutuan

Jenis pemberian Kerajaan persekutuan Pemberian berkanun

Pemberian mengikut bilangan penduduk Pemberian penyelenggaraan jalan raya Serahan sebahagian cukai eksport timah Pemberian khas kepada S&S

Pemberian tidak berkanun Pendahuluan kepada kerajaan negeri Caruman bantuan cukai Bayaran perkhidmatan Pinjaman kepada kerajaan negeri

Kerajaan Persekutuan melalui Akta Kerajaan Tempatan 1976 memberi kuasa kepada parlimen untu Menggubal undang-undang dan dasar Kerajaan Tempatan untuk mendapatkan

keseragaman Memberikan khidmat nasihat Memberikan penyaluran peruntukan kepada Kerajaan Tempatan

Sumber Kewangan Negeri

Terdapat 3 sumber utama kerajaan negeri Cukai langsung

Cukai tanah, cukai pertanian, hasil lombong dan hasil tanah

Cukai tak langsung Cukai hiburan

Hasil bukan cukai Royalti petroleum, gas dan perhutanan

Kuasa Autonomi Kerajaan Negeri Kerajaan Tempatan diberi kuasa untuk menggubal

undang-undang kecil berdasarkan; Akta Kerajaan Tempatan 1976 Akta Perancang Bandar dan Desa 1976 Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974

Fungsi; Berkhidmat untuk masyarakat Menjadi wakil untuk penduduk tempatan bersuara Berperanan sebagai penyelaras kerajaan untuk

memelihara undang-undang dan peraturan supaya pentadbiran lebih lancar

Tugas Kerajaan Tempatan

Bentuk Jenis Aktiviti

Perlindungan Menjaga kebersihan dan keselamatan dengan mengawal pencemaran, pemeriksaan mknn dan ubatan di kedai, serta pemeriksaan timbang di pasar-pasar

Alam Sekitar Membuat perancangan penggunaan tanah secara optimum untuk mengekalkan keseimbangan sistem ekologi melalui padang rekreasi

Perdagangan Menggalakkan akt ekonomi setempat sbgai sumber hasil kpd kerajaan tempatan dengan pembinaan pasar, ruang perkhidmatan, tempat berjaja dsb

Perkhidmatan Menyediakan perkhidmatan pembayaran untuk elektrik, air dan sebagainya.

kerajaan negeri

Documents