keberkesanan pengurusan sistem lif di rumah pangsa awam

SPE 3112 Perkhidmatan BangunanKeberkesanan Pengurusan Sistem Lif Di Rumah Pangsa Awam

BAB 1

PENGENALAN

1.1) Pengenalan

Salah satu daripada pelbagai keputusan yang harus dibuat oleh seseorang

perekabentuk bangunan berbilang tingkat adalah mengenai pemilihan peralatan

untuk sebuah sistem pengangkutan dalam bangunan khususnya sistem

pengangkutan menegak, iaitu lif penumpang, barang atau perkhidmatan dan juga

tangga bergerak atau lebih dikenali sebagai eskalator.

Peralatan ini merupakan perbelanjaan bangunan yang utama. Sebagai

contoh, sebuah bangunan 25 tingkat kemungkinan menelan 10 peratus dari jumlah

kos keseluruhan binaan bangunan tersebut. Kualiti perkhidmatan dalam bangunan

merupakan faktor yang penting yang diambil kira oleh seseorang bakal penyewa

ruang dalam bangunan tersebut. Lazimnya, arkiteklah yang memutuskan jenis

peralatan yang dipilih tetapi dia perlu mendapatkan khidmat pakar runding dalam

bidang yang berkenaan dengan pengangkutan dalam bangunan.

http://tangkapgambar.blogspot.com/


1.2) Latar belakang masalah

Pengurusan dan penyenggaraan lif merupakan aspek penting yang perlu

diambil kira dalam memastikan keselamatan pengguna adalah terjamin. Terdapat

banyak salah laku seperti vandalisme yang boleh mengganggu perjalanan sistem

lif yang seterusnya membawa kepada kerosakan pada sistem lif itu sendiri. Selain

itu, kecuaian pihak pengurusan untuk menjalankan tanggung jawab mereka untuk

memperbaiki dan menyenggara sistem lif turut menyumbang kepada masalah

kerosakan yang sering dihadapi pada sistem lif.

Kejadian terbaru yang melibatkan kemalangan pada lif ialah kejadian di

mana seorang pelajar tahun dua yang cedera parah setelah lif yang dinaiki di

tingkat 17 di Blok F, Taman Damai, jatuh terhempas pada 11 Oktober yang lalu

(Utusan Online, 12 Oktober 2006). Difahamkan bahawa sebaik menaiki lif

berkenaan, ia tiba-tiba tidak berfungsi dan tersekat di antara tingkat 17 dan 16.

Mangsa dan rakan mangsa yang terperangkap dikatakan berusaha untuk membuka

pintu lif berkenaan sebaik sahaja ia tersekat sambil dibantu oleh penduduk yang

lain dari luar lif. Namun, hanya rakan mangsa sahaja yang sempat untuk

memanjat keluar dan mangsa tidak sempat untuk keluar daripada lif berkenaan

dan lif berkenaan tiba-tiba bergerak dan terus terhempas ke bawah.



1.3) Pernyataan masalah

Lif merupakan satu sistem kemudahan bangunan yang berfungsi sebagai

pengangkutan menegak dalam sesebuah bangunan. Keperluan lif dalam bangunan

adalah untuk menjamin kebajikan dan keselesaan serta memberi kesenangan

kepada pengguna, di samping untuk membantu meningkatkan kecekapan dan

menjimatkan masa pengguna sesebuah bangunan ( G. C Barney 1977). Seksyen

124 Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam menyatakan keperluan

pemasangan lif pada bangunan tinggi. Ini menunjukkan bahawa pemasangan lif

pada bangunan diperlukan bukan sekadar untuk memberikan imej bangunan

malah ia juga sebagai pematuhan kepada kehendak undang-undang.

Pada bangunan tinggi, lif adalah akses utama. Apabila pengoperasiannya

diberhentikan, maka semua aktiviti pengguna akan tergendala dan akan

memberikan kesan kepada semua pihak yang memerlukan perkhidmatan lif. Ini

terbukti melalui rungutan orang ramai apabila salah satu perkhidmatan lif di

Hospital Batu Pahat telah diberhentikan. Pemberhentian salah satu lif ini

menyebabkan orang ramai terpaksa menunggu dengan lebih lama untuk

mendapatkan perkhidmatan lif, terpaksa menggunakan tangga sebagai akses

kedua. Keadaan ini kritikal kerana berlaku di hospital yang sebahagian besar

penggunanya adalah pesakit. Dengan keadaan yang sakit atau kurang sihat

sanggupkah mereka menggunakan tangga atau berdiri untuk menunggu lif dengan

lebih lama?



Rajah 1.0 : Bangunan Kediaman Yang Memerlukan Lif

Ini jelas menunjukkan bahawa perkhidmatan lif amat penting sebagai

pengangkutan dalam bangunan tinggi yang penggunanya terdiri daripada pelbagai

golongan seperti kanak-kanak, orang dewasa serta orang tua. Walau

bagaimanapun lif adalah satu sistem yang dicipta bagi membantu kecekapan

manusia, dan setiap sistem yang dicipta memerlukan penyenggaraan.

Penyenggaraan merupakan satu proses kerja untuk menjaga, membaik

pulih atau meningkatkan kecekapan semua kemudahan bangunan, bangunan dan

kawasan sekitarnya (Hasnan Abdullah, 1994). Penyenggaraan sebenarnya adalah

satu kerja yang sinonim kerana ia melibatkan bukan sahaja kerja pembaikan

malah ianya cuba melindungi keperluan untuk pembaikan itu sendiri. (R.Chudley

1981). Kerja-kerja penyenggaraan pada asasnya merupakan satu aspek penting

bagi bangunan. Walau bagaimanapun masih ramai yang beranggapan bahawa

kerja penyenggaraan adalah tidak lebih daripada kerja pembaikan kerosakan.



Disebabkan ketidakfahaman ini maka, kerja penyenggaraan seringkali dianggap

tidak penting dan kurang diberi perhatian.

Pada peringkat perancangan dan rekabentuk keputusan yang dibuat

melibatkan semua peringkat pembangunan dan menghasilkan kos pembinaan

dapat namun setelah pembangunan siap apa yang sebenarnya berlaku dan

bagaimana dengan kos untuk penyenggaraan serta apakah elemen yang perlu

diselenggarakan? Persoalan ini seringkali dianggap perkara yang kedua walhal

penyenggaraan amat penting kerana merupakan satu proses yang berterusan

apabila siapnya sesebuah bangunan sehingga mencapai tahap keusangan.

Penyenggaraan bukanlah isu baru, malah merupakan satu isu yang sering

diperkatakan dan sering menjadi rungutan semua pihak terutamanya pengguna.

Kenyataan ini dibuat berdasarkan satu keratan akhbar yang mendakwa bahawa

terdapat banyak aduan mengenai kurangnya penyenggaraaan dibuat pada

bangunan tinggi menyebabkan timbulnya kesulitan kepada penghuni. Antara

rungutan yang kerap diterima ialah kerosakan lampu, lif dan kebersihan

bangunan. Berikutan itu Datuk Dr Ting Chew Peh (yang pada ketika itu Menteri

Perumahan Dan Kerajaan Tempatan) menyatakan bahawa banyak masalah

pengurusan penyenggaraan bangunan terutamanya bagi bangunan kediaman

tinggi. (Berita Harian 2 Julai 1997).



Rajah 1.1 : Lif Tidak Dapat Digunakan

Berdasarkan kenyataan ini, satu kajian akan dijalankan terhadap

pengurusan penyenggaran bagi sistem kemudahan lif di kediaman tinggi.

Bangunan kediaman tinggi jenis rumah pangsa kos rendah dipilih kerana

berdasarkan tinjauan yang dibuat ianya merupakan bangunan yang paling kritikal

menghadapi masalah lif. Contohnya lif di Rumah Pangsa Awam, Johor Bahru.

Sistem lif dipilih kerana ia merupakan kemudahan paling asas yang berfungsi

sebagai akses utama dalam sesebuah bangunan kediaman tinggi. Sebagaimana

yang berlaku di Hospital Batu Pahat, ianya seakan sama dengan apa yang berlaku

di rumah pangsa kos rendah. Memandangkan rumah adalah pusat yang

menempatkan keluarga serta pusat kegiatan hidup pelbagai kemungkinan boleh

berlaku, contohnya jika berlaku kecemasan, sanggupkah pengguna menggunakan

tangga sebagai akses? Bagaimana pula untuk mengangkut barang yang berat

seperti perabot, sanggupkah pengguna menggunakan tangga dengan membawa

beban perabot yang berat?



Rajah 1.2 : Rumah Pangsa Awam P

Oleh sebab itu, bagi menangani masalah ini, sejauhmanakah pihak yang

menguruskan penyenggaraan berfungsi? Bagaimana pula penerimaan pengguna

terhadap sistem yang disediakan itu. Situasi ini berlainan dengan situasi

bangunan kediaman mewah seperti kondominium. Bagi kondominium,

pengurusan penyenggaraan dibuat oleh pihak swasta (Perbadanan Pengurusan).

Bayaran akan dikenakan terhadap perkhidmatan penyenggaraan menyebabkan

tiada masalah kritikal yang timbul dengan gaya hidup mewah yang ditonjolkan di

kondominium.

Berlainan pula dengan rumah pangsa kos rendah kerana tiada pihak

khusus yang menguruskan penyenggaraan dan ianya bergantung kepada kerajaan

tempatan semata-mata. Oleh sebab itu sejauh manakah kerajaan tempatan

menguruskan penyenggaraan kemudahan bangunan di rumah pangsa kos rendah.

Adakah memenuhi kepeluan serta menjaga kebajikan atau hanya sekadar pada

nama, bersesuaian dengan imej iaitu rumah pangsa kos rendah, semua pihak

menganggapnya sebagai satu masalah yang remeh.



Rajah 1.3 : Lif Yang Kotor

Rajah 1.4 : Keadaan Di Luar Pintu Lif



1.4) Persoalan kajian

Berikut merupakan antara persoalan kajian yang dijadikan panduan dalam kajian

yang dijalankan:

Apakah sistem lif yang digunakan di Flat?

Apakah sistem penyenggaraan lif yang digunakan?

Siapakah yang bertanggung jawab dalam mengendalikan pengurusan lif di

tempat kejadian?

1.5) Objektif kajian

Antara objektif kajian yang dijalankan ialah:

Mengenalpasti sistem lif yang digunakan di Flat.

Mengenalpasti sistem penyenggaraan lif yang digunakan.

Mengenalpasti pihak yang bertanggung jawab dalam mengendalikan

pengurusan sistem lif di tempat kejadian.

1.6) Rasional kajian

Berikut merupakan rasional daripada kajian yang dijalankan:

Dapat mewujudkan kesedaran dan sikap prihatin masyarakat dan penduduk

terhadap kepentingan penjagaan lif.

Membantu pihak kerajaan mempertingkatkan tahap kesedaran sivik

masyarakat dan penduduk terhadap kesan tingkah laku vandalisme.

Membantu pihak pengurusan Flat P mencari langkah terbaik bagi mengatasi

masalah lif yang berlaku di Flat.



BAB 2

DAPATAN DAN PERBINCANGAN KAJIAN

2.1) Sistem Lif Yang Digunakan

2.1.1 Sistem Lif Penumpang

Lif penumpang digunakan untuk membawa penumpang-penumpang dan

dipasang di dalam bangunan-bangunan pejabat, hotel dan rumah pangsa atau

pangsapuri. Kelajuannya lebih tinggi berbanding dengan lif-lif di hospital atau di

antara 1.0 m/s ke 10.0 m/s bergantung kepada ketinggian bangunan.

Rajah 2.0 : Keadaan Lif Di Rumah Pangsa Awam P



Ciri-ciri prestasi sebuah lif yang unggul hendaklah merangkumi aspek-

aspek yang berikut:

a) masa menunggu kereta lif yang minimum di mana-mana tingkat dalam

bangunan

b) pecutan lif yang selesa

c) kadar pengangkutan yang cepat

d) rencatan pergerakan lif secara licin dan cepat semasa lif berhenti

e) arasan (levelling) yang tepat secara automatik di setiap pendaratan

f) mengankut dan memunggah dengan cepat di setiap perhentian dalam

perjalanan lif

Selain daripada faktor-faktor di atas, faktor lain yang penting ialah:

a) operasi pintu lif mestilah cepat dan senyap

b) petunjuk secara visual kedudukan tingkat/ paras bangunan serta arah

perjalanan lif harus diperuntukkan di dalam kereta lif dan juga pendaratan

(luar) lif

c) kendalian peralatan mekanikal lif yang lancar, senyap dan selamat untuk

semua keadaan bebanan lif dalam operasinya

d) pencahayaan dalam lif yang mencukupi dan selesa

e) persekitaran dalam kereta lif yang ceria pada amnya

f) aspek dari segi keserasian binaan kereta dan pintu sesalur lif (shaftway

door) dengan senibina bangunan

g) peralatan kecemasan dan keselamatan yang boleh diharap

h) integrasi sesalur lif dalam bangunan kerana ia merupakan elemen ruang

yang sangat penting



2.1.2 Susunatur Bahagian-Bahagian Lif

Sesebuah sistem lif mengandungi bahagian-bahagian utama yang berikut:

a) kereta lif (lift car)

b) kabel-kabel lif

c) mesin menarik lif (lif machine)

d) peralatan kawalan (control equipment)

e) penimbang berat (counterweight)

f) sesalur lif (lift hoistway)

g) rel panduan (guide rails)

h) bilik mesin atas (penthouse)

i) lubang lif (pit)

j) penimbal (buffer)

Perincian komponen-komponen lif

a) kereta lif

a. kereta lif merupakan sebuah sangkar yang diperbuat daripada bahan

yang kalis api

b. ia terkandung dalam sebuah rangka struktur dan digantung di bahagian

atasnya dengan kabel penarik lif

c. di tepi kereta terdapat kekasut panduan yang memandu kereta lif

secara menegak di dalam sesalur lif

d. mempunyai pintu keselamatan

e. mempunyai peralatan kendalian dan kawalan

f. mempunyai petunjuk aras atau tingkat

g. mempunyai sistem pencahayaan yang memuaskan

h. mempunyai pintu keluar kecemasan

i. mempunyai sistem pengudaraan untuk penumpang lif



b) kabel-kabel lif

a. kabel atau lif disambung kepada bahagian rasuk di atas lif

b. ia menanggung beban lif dan muatan dalam lif

c. diperbuat daripada keluli yang direka khas untuk pemasangan lif

d. bilangan kabel berbeza mengikut keperluan kelajuan dan kapasiti lif

disusun secara selari, lazimnya empat hingga lapan tali

e. kabel berbilang diamalkan untuk tujuan keselamatan walaupun hanya

salah satu dari kabel-kabel tersebut sudah mencukupi untuk

menanggung ke semua beban lif

f. faktor keselamatan adalah seperti berikut:

i. 7.6 hingga 12 untuk sesebuah lif penumpang

ii. 6.6 hingga 11 untuk sebuah lif barang

g. kabel melalui sebuah kerek yang mempunyai alur-alur untuk

perjalanan kabel

h. kabel dipasang ke sebuah penimbang berat di bahagian bawah lif

c) penimbang berat

a. terdiri daripada kepingan-kepingan keluli terpotong yang dipasang

dalam sebuah rangka. Penimbang berat dipandu perjalanannya melalui

dua buah rel panduan di bahagian dinding belakang sesalur lif.

b. berat penimbang berat bersamaan dengan berat kereta yang kosong

campur dengan 40% daripada berat muatan dalam sebuah lif

c. penimbang berat mempunyai beberapa fungsi:

i. membantu menarik kerata lif

ii. mengurangkan saiz mesin menarik lif

iii. mengurangkan permintaan kuasa dan kos penggunaan tenaga

d. 75% daripada tenaga yang digunakan dalam menarik lif dipulangkan

semasa lif menurun. Proses ini dipanggil penjanaan semula kerana

semasa kereta lif menurun , fungsi motor bertukar sebagai janakuasa



e. selain kabel penarik, terdapat juga kabel pemampasan (compensating

ropes) yang dipasang di bahagian bawah kereta lif bertujuan

mengimbangkan beban lif, terutama dalam bangunan yang tinggi

d) mesin lif

a. memusingkan kerek kabel lif untuk menaik/menurunkan kereta lif.

b. terdiri dari sebuah rangka berat yang bersama-sama

i. kerek

ii. motor

iii. pemacu

iv. gear

v. brek

vi. brek keselamatan kendalian magnetik

vii. lain-lain alat tambah yang perlu

c. kebanyakan lif yang sedia ada, dibekalkan tenaga oleh sebuah set

motor-janakuasa (motor-generator set) berasingan yang akan

beroperasi semasa mengangkut penumpang atau barang.

d. Pemasangan lif yang terkini peralatan kuasa dan kawalan jenis pepejal

(solid-state) mengambil tempat set motor-janakuasa

e. Terdapat sebuah penguasa had laju berhampiran dengan mesin lif

untuk menghadkan kelajuan perjalanan lif pada kadar yang selamat.

e) Peralatan kawalan

Ini terbahagi kepada 3 kumpulan

i. Kawalan pemacu

- berkaitan dengan kelajuan, pecutan, penentuan kedudukan dan arasan

kereta lif

ii. Kawalan kendalian



- merangkumi bidang kendalian pintu kereta lif, fungsi punatekan-

punatekan paras dan peranti-peranti petunjuk yang lain.

iii. Kawalan penyeliaan

- berkaitan dengan perjalanan secara berkumpulan pemasangan lif

berbilang kereta. Peralatan ini bersifat elektromekanikal dalam

pemasangan yang dahulu tetapi kini telah diganti dengan jenis

yang bercorak keadaan pepejal (solid-state) dan kesemua peranti

petunjuk seperti punatekan di dalam kereta, di lobi lif, dan

peranti lain yang berbunyi diselaraskan secara bersepadu untuk

memberikan pengangkutan yang cepat, selamat dan selesa.

Rajah 2.1 : Punatekan Di Dalam Lif



f)Sesalur lif

i. Merupakan saluran menegak untuk kandungkan kereta dan penimbang

berat lif.

ii. Dibahagian sisi sesalur lif terdapat rel panduan kereta lif dan penimbal

untuk menahan hentakan dari penimbang berat semasa ia menurun ke

bawah sesalur ke bawah sesalur lif.

g) Bilik mesin lif atas

i. Lazim di bahagian teratas sesalur lif.

ii. Ketinggian di antara 1 hingga 2 paras bangunan

iii. Kandungan di dalam bilik termasuklah:

- motor penarik lif (traction motor)

- set motor-janakuasa (motor-generator set)

- peralatan kawalan

Akhir kata, kesemua mesin-mesin dan peralatan di atas direkabentuk

untuk memberi perkhidmatan lif yang senyap dan bebas dari getaran.

Rajah 2.2 : Keadaan Pintu Lif Di Tingkat 5



2.1.3 Keperluan Lif Dalam Sebuah Bangunan

Sesebuah bangunan perlu dikaji dengan teliti untuk justifikasi

memasang sebuah sistem lif kerana kos dan faktor-faktor yang lain. Di

antara faktor-faktor yang mempengaruhi keputusan sama ada memasang

atau tidak, sebuah sistem lif di dalam sesebuah bangunan adalah seperti

berikut:

i. kehendak undang-undang

ii. kepentingan pengguna bangunan

iii. mengatasi keadaan kecemasan dalam bangunan

1) Kehendak undang-undang kecil bangunan

Undang-undang Kecil Bangunan Seragam 1984 tempatan menetapkan

bangunan yang bersifat kediaman wajib dipasang sistem lif sekira

bangunan tersebut melebihi 4 tingkat. Bilangan minimum adalah sebuah.

Dalam hal ini, pemilik bangunan tidak mempunyai pilihan dan mesti akur

kepada undang-undang ini.

2) Kepentingan pengguna

Pejabat, hospital, pusat membeli-belah atau pangsapuri merupakan tempat

tumpuan orang ramai. Pemilik-pemilik sesebuah bangunan tersebut sudah

tentu mempunyai kepentingan ekonomi masing-masing dan inginkan

seramai pengunjung yang boleh. Tanggungjawab pemilik adalah untuk

menyediakan seberapa banyak boleh, kemudahan kepada pengunjung

tersebut. Perkhidmatan lif yang selesa merupakan salah satu kemudahan

yang dimaksudkan.



3) Mengatasi keadaan kecemasan dalam bangunan

Pemilik bangunan bertanggungjawab menjamin keselamatan pengguna

dan menjadi kehendak pihak bomba supaya bangunan yang mempunyai lif

mesti juga sediakan sebuah lif kecemasan bomba. Oleh kerana lif bomba

jarang sekali digunakan maka adalah mencukupi sekadar menyediakan

sebuah lif biasa kepada pihak bomba bila berlakunya kebakaran,

umpamanya.

2.1.4 Faktor-Faktor Dalam Membuat Pilihan Lif

a) Fungsi bangunan

b) Pengguna bangunan

c) Batasan-batasan seperti rekabentuk bangunan, kewangan, bekalan kuasa

elektrik, dan kehendak-kehendak

d) Undang-undang dan pihak berkuasa

e) Beban kontrak lif

f) Kelajuan kontrak lif

g) Pilihan lif

a) Fungsi bangunan

Fungsi bangunan harus difahami telah terlebih dahulu sebelum pilihan sistem

lif yang tepat dapat dilakukan. Bangunan yang mempunyai fungsi sebagai pusat

membeli-belah, contohnya, mestilah diselaraskan dengan tujuan tersebut. Lif yang

digunakan di dalam hospital tentunya tidak sesuai diamalkan di dalam sebuah

pusat membeli-belah.



b) Pengguna bangunan

Jenis pengguna sesebuah bangunan haruslah dikenalpasti daripada beberapa

aspek, seperti psikologi dan sosiologi pengguna itu sendiri. Umpamanya, di dalam

sebuah hospital, terdapat pelbagai jenis pengguna, iaitu yang terdiri daripada

kalangan doktor, pesakit, pelawat dan kakitangan sokongan hospital tersebut.

Tahap keselesaan yang dialami akan menjadi berbeza-beza di antara pengguna-

pengguna tersebut. Pemilihan sistem lif mestilah memenuhi sekurang-kurangnya

kehendak minimum sesuatu golongan pengguna tersebut.

Aktiviti pengguna harus juga diambil kira. Contohnya, di pusat membeli-

belah, didapati setengahnya pula penjual. Bagi pihak penjual mungkin penting

baginya supaya sistem lif dapat memberi khidmat mengangkut barang yang ia

jual, maka lif barang perlu disediakan.

Bagi kalangan pembeli pula, mereka mestilah diyakini bahawa pusat membeli

belah mengamalkan konsep membeli-belah dalam keadaan selesa dan mempunyai

daya tarikan supaya pengguna menjalankan aktiviti membeli. Segala aspek

bangunan dan pengguna mestilah dikaji sebelum keputusan memilih sesuatu

sistem lif untuk bangunan tersebut.

c) Batasan-batasan

Setelah diambil kira aspek fungsi bangunan dan penggunanya, aspek

pemasangan fizikal lif juga perlu dikaji. Antara batasan-batasan yang harus

diketahui ialah:

a. rekabentuk bangunan

- Arkitek lazimnya menentukan kedudukan sesalur lif dalam bangunan,

saiznya, ruang gerak atasnya dan bilangan lif yang perlu. Saiz sesalur lif



yang tidak sempurna boleh jejaskan perkhidmatan lif sekiranya saiznya

tidak mencukupi untuk menentukan arus trafik yang sesuai untuk sesebuah

bangunan dengan terpaksa mengikut kehendak untuk sesebuah bangunan

bukan jenis kediaman. Seorang pengguna hanya perlu menunggu selama

tidak lebih dari 30 saat daripada masa ia tekan punat memanggil sebelum

mendapatkan perkhidmatan lif. Untuk mencapai matlamat tersebut dari

segi rekabantuk lif, kemungkinannya perlukan kereta lif lebih besar dari

saiz sesalur lif yang disediakan oleh pihak arkitek. Ini bererti masa

menunggu akan menjadi lebih panjang dari yang telah direkabentuk.

b. Kewangan

- kedudukan kewangan pemilik bangunan tidak seharusnya menjadi

ukuran dalam menyediakan perkhidmatan lif dalam sebuah bangunan. Kos

sistem lif amat berbeza dengan mutu perkhidmatan lif tersebut.

c. Bekalan kuasa elektrik

- semasa membuat pilihan lif perlu diketahui berapakah tenaga bekalan

elektrik yang diperlukan untuk sistem lif. Semakan perlu dibuat dengan

pihak pembekal tenaga supaya dapat memastikan yang sedai ada dapat

diperolehi. Berhubung dengan perkara ini, pihak jurutera mekanikal

hendaklah berhubung rapat dengan pihak berkuasa.

d. Kehendak-kehendak pihak berkuasa yang tertentu

- kehendak-kehendak pihak berkuasa yang tertentu mestilah diambil kira

dan disesuaikan semasa membuat pilihan lif dan sistem kawalannya. Di

antara kehendak-kehendak undang-undang adalah seperti yang berikut:

Undang-undang Kecil Bangunan Seragam 1984

Peraturan-Peraturan (Lif Elektrik dan Lif Barang) Kilang dan

Jentera



Kehendak-kehendak piawaian dalam pemasangan lif seperti

Jabatan Kilang dan Jentera BS dan AS.

Setakat ini masih boleh merujuk kepada mana-mana satu dari

piawai yang tersebut. Kehendak-kehendak Bomba disertakan bersama di

dalam Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam 1984.

d) Beban kontrak

Beban kontrak adalah beban maksimum yang boleh dibawa oleh sesebuah lif

mengikut rekabentuk dan binaan lif tersebut. Ia seharusnya diselaraskan dengan

perkara-perkara yang telah disebut di atas.

e) Kelajuan kontrak

Kelajuan kontrak merupakan had laju sesebuah lif yang bergerak ke atas atau

bawah. Lazimnya, seseorang perekabentuk yang menentukan laju kontrak yang

bersesuaian dengan diselaraskan dengan faktor-faktor yang disebut di atas.

f) Pemilihan lif

Berdasarkan faktor-faktor yang disenaraikan di atas, jenis lif yang sesuai

dapat ditentukan untuk sesebuah bangunan. Setelah beban dan kelajuan kontrak

diketahui, dimensi lif dapat diperolehi daripada jadual dalam piawai BS5655 Part

5 1981. Ukuran sesalur lif dan lain-lain ukuran kemudiannya disemak dengan

ukuran dalam pelan bangunan daripada pihak arkitek untuk memastikan ia

menepati keperluan rekabentuk lif untuk bangunan itu.



2.1.5 Sistem Kendalian dan Penyeliaan Lif

1. Keperluan Sistem Kawalan

Sistem kendalian lif boleh ditakrifkan sebagai kawalan tindakbalas secara

automatik (tanpa operator) sebuah atau sekumpulan kereta lif kepada panggilan

untuk memberi perkhidmatan lif. Sistem yang efektif:

Mengambil kirakan semua panggilan dari lobi lif atau dari dalam kereta lif

itu sendiri.

Mengenali arah tuju kereta dan kedudukan kereta.

Hubungkait antara panggilan dengan kedudukan kereta daam sistem.

Sebuah sistem yang baik haruslah dapat menjangkakan permintaan

perkhidmatan lif dan bukannya bertindak semata-mata kepada permintaan

tersebut. Ini adalah supaya kecekapan yang maksimum dapat diperoleh.

Sistem kendalian lif mengambilkira semua faktor di atas dan menghantar

kereta lif mengikut priority. Panggilan lif tidak statik dan sistem kawalan canggih

serta besar perlu untuk menunaikan tugasnya dengan sempurna dan sambil dapat

memuaskan kedua pihak pemilik bangunan dan juga pengguna dalam bangunan.

Sistem yang kecil memadai untuk memasang lif yang kecil.

2. Kawalan Kereta Lif

a) Kawalan Punatekan Automatik Tunggal

- Kaedah ini merupakan sistem kawalan yang paling mudah untuk

kawalan automatik sistem lif yang dikendalikan penumpang. Ia boleh



kendalikan hanya satu panggilan pada satu-satu masa. Ini bermakna setiap

panggilan pada satu-satu masa. Ini bermakna setiap panggilan itu akan

mendapat khidmat lif sampai ke destinasi yang diingini. Sebuah punatekan

di lobi lif hanya boleh memanggil kereta lif apabila kereta tidak berjalan.

Punatekan menunjukkan samada kereta lif sedang digunakan. Panggilan

boleh dibuat apabila mendapatkan lampu hijau. Sistem kawalan ini sesuai

untuk bangunan yang rendah, di mana permintaan khidmat lif dalam kadar

5 atau ke bawah panggilan sejam. Ia sesuai di dalam bangunan jenis

pangsapuri, rumah bersifat kediaman dan bangunan industri yang

menggunakan lif barang.

b) Kawalan Mengumpul

- Sistem ini tidak lagi diamalkan dalam sistem lif terkini. Sekiranya trafik

dalam bangunan meningkat sistem kawalan tunggal tidaklah sesuai lagi,

kerana sistem tunggal tidak mempunyai kemudahan menerima dan

menyimpan panggilan. Masalah ini boleh meningkatkan masa menunggu

untuk dapatkan khidmat lif. Ia sesuai digunakan untuk bangunan yang

sederhana tinggi. Di dalam sistem ini, setiap pelantar lif mempunyai

sebuah punatekan. Di setiap pelantar lif, pengguna lif boleh mendaftar

panggilan masing-masing dan lif yang sampai ke paras berkenaan akan

mengumpul penumpang. Punatekan akan menunjukkan arah perjalanan lif

dan sekiranya ia sehaluan pengguna, maka lif akan memberi khidmat yang

di minta. Sistem hanya sesuai untuk bangunan seperti bangunan industri

ringan atau untuk memberi perkhidmatan bersifat industri.



c) Kawalan Operasi Mengumpul Terpilih

- Sistem ini sesuai untuk trafik sederhana seperti yang terdapat di dalam

rumah apartment, pejabat yang kecil dan juga hospital. Beberapa buah

kereta lif disediakan untuk sistem dan bilangan kereta lazimnya tidaklah

kurang daripada 3. Kereta lif yang terdekat akan menjawab panggilan

berkenaan di mana-mana pelantar lif. Kereta-kereta lif juga berhenti di

tingkat bawah bangunan secara automatik melainkan sebuah yang lain.

Ciri-ciri sistem:

Lif putar balik apabila sudah menjawab panggilan yang tertinggi.

Set motor-janakuasa berhenti setelah kesemua panggilan dilayan.

Mempunyai kecenderungan kereta-kereta lif berkumpul sama.

Zon Lif

- Untuk mengelakkan masalah di atas konsep zon lif dalam bangunan telah

diperkenalkan. Ini memerlukan kajian dibuat tentang corak trafik dalam

sesebuah bangunan. Waktu memuncak dan menurun dikenalpasti terlebih

dahulu dan perkhidmatan lif diberi mengikut keperluan semasa. Mod

operasi lif boleh ditukar bila dan seorang attendan lif boleh

melakukannya.

d) Kawalan Sistem Komputer

- Hanya sistem berkomputer sahaja yang dapat mengesan dan mengawal

pergerakan kereta dalam sebuah sistem pengangkutan lif yang kompleks.

Kendalian sistem lif hendaklah dilakukan dengan kadar yang optimum

dengan strategi rekabentuk sistem yang canggih. Sebuah logaritma

digunakan untuk mengendalikan perkara ini untuk memberi perkhidmatan

lif yang memuaskan semua pihak. Program yang berunsurkan ’artificial



intelligence’ (kepintaran ciptaan) sesuai sekali untuk corak panggilan

kereta yang rumit dikendalikan oleh sistem yang biasa.

Sistem Kuasa Kecemasan untuk Lif Mengikut Undang-Undang Kecil Bangunan

Seragam 1984

Undang-undang Kecil No.253 – Ekstrak

1) Beban yang sesuai ataupun cukup untuk semua beban penting

termasuk operasi serentak bagi semua lif-lif bomba dan satu lif yang

lain.

2) Menyediakan atau membekalkan kuasa di waktu kecemasan bagi

pencahayaan dan kuasa yang penting untuk keselamatan nyawa.

3) Bekalan kuasa kecemasan untuk satu atau lebih bagi:

Bateri simpanan

Set janakuasa standby

Kehendak-kehendak Bangunan Bagi Lif

1. Separator atau rasuk bersilang (cross beam) akan disokong oleh

struktur R.C atau steel angles

2. Lubang lif dengan drains yang sesuai, kalis air , mild steel cat ladder

dan electrical outlet.

3. Pengudaraan di dalam bilik mesin untuk memastikan suhu ambient

bilik mesin tidak melebihi 40˚C. Penggunaan penyaman udara

adalah lebih baik.

4. Hoisting beam atau hook

5. Kuasa elektrik sementara atau tetap dan pencahayaan kepada lif shaft

dan bilik motor dan switchgears



6. Sensing cables dari sambungan bantuan bagi automatik changeover

contactors dan fire alarm panel diakhiri di dalam mesin.

7. Pembetulan faktor kuasa, jika diperlukan pada punca bekalan masuk

utama ke bangunan.

Undang-undang Kecil Bangunan Seragam 1984

Undang-undang Kecil Bangunan 1984 mengenai pemasangan lif dan

perkara-perkara yang berkaitan hendaklah dipatuhi. Ini diterangkan di

bawah:

Undang-undang Kecil 124

Bagi semua bangunan bukan kediaman yang melebihi empat tingkat di

atas atau di paras akses utama, sekurang-kurangnya satu lif hendaklah

disediakan.

Undang-undang ini adalah di bawah Kehendak-Kehendak Pembinaan.


Jika ruang bagi lubong lif tidak disambungkan kepada ruang terlindung,

lubong lif tersebut hendaklah dilengkapkan dengan liang udara yang tidak

kurang daripada 0.09m² bagi setiap lif dan terletak di bahagian atas lubong

itu. Jika liang udara itu tidak keluar terus ke udara lepas, lubong lif itu

hendaklah diudarakan ke luar melalui suatu saluran yang mempunyai

TKA yang dikehendaki bagi lubong lif.


1. Tiap-tiap ruang buka dalam lubong lif atau pintu masuk lif

hendaklah membuka ke satu lobi terlindung melainkan cara

perlindungan lain yang sesuai bagi ruang buka itu yang memuaskan

pihak berkuasa tempatan disediakan. Kehendak-kehendak ini tidak



terpakai bagi bangunan perindustrian jenis terbuka atau bangunan

khas yang lain yang diluluskan oleh KPBB.

2. Pintu pelantar hendaklah mempunyai TKA yang tidak kurang

daripada setengah dari TKA bagi struktur api yang mempunyai TKA

minimum setengah jam.

3. Tiada apa-apa kaca yang boleh digunakan untuk atau di dalam pintu

pelantar kecuali untuk penglihatan yang mana sesuatu panel

penglihatan hendaklah digilap dengan kaca keselamatan berdawai

dan hendaklah tidak lebih daripada 0.0161 meter persegi dan jumlah

keluasan satu atau lebih panel penglihatan dalam pelantar hendaklah

tidak lebih daripada 0.0156 meter persegi.

4. Setiap ruang buka panel terang hendaklah menolak bebola yang

berdiameter 150 mm.

5. Peruntukan hendaklah dibuat bagi semua pintu pelantar dengan

bantuan kunci keselamatan tanpa mengira kedudukan kereta lif.

Undang-undang ini di bawah Kehendak-Kehendak Menentang Kebakaran.


1. Semua lif hendaklah dilengkapkan dengan pengesan asap.

2. Lif yang tidak membuka ke suatu ruang asap tidak boleh

menggunakan alat membuka semula pintu yang dikawal oleh

pancaran cahaya atau pengesan-foto melainkan digabungkan dengan

ciri daya penutup yang menyebabkan pintu itu tertutup dalam masa

yang ditetapkan dahulu selepas 30 saat daripada apa-apa gangguan

pada pancaran itu.

Undang-undang ini di bawah Kehendak-Kehendak Menentang Kebakaran.




1. Dalam suatu bangunan di mana tingkat atas yang diduduki adalah

lebih daripada 18.8m di atas paras akses perkakas bomba, lif bomba

hendaklah disediakan.

2. Sesuatu penthouse yang diduduki tidak lebih daripada 50 peratus

keluasan lantai yang sebaik sahaja di bawahnya hendaklah

dikecualikan daripada ukuran ini.

3. Lif bomba hendaklah di tempatkan dalam lubong terlindung

berasingan jika ia membuka ke ruang berasingan.

4. Lif bomba hendaklah disediakan pada kadar satu lif dalam tiap-tiap

kumpulan lif yang mengeluar ke dalam kepungan terlindung yang

sama atau ruang asap yang mengandungi sesalur pancur, dengan

syarat bahawa lif bomba itu ditempatkan tidak lebih daripada 61

meter jarak perjalanan daripada titik lantai itu yang terjauh sekali.

Undang-undang ini di bawah Penggera Kebakaran, Pengesan Api,

Pemadam Api dan Akses Menentang Kebakaran.



2.2) Sistem Penyenggaraan Lif

Bagi memudahkan kerja penyenggaraan satu sistem yang baik amat

diperlukan agar penyenggaraan yang dijalankanberkesan. Menurut teori

pengurusan penyenggaraan, kaedah menjalankan kerja penyelenggaraan boleh

dibuat melalui dua cara iaitu:

1. sistem terus

2. sistem kontrak

2.2.1 Sistem Terus

Sistem terus ialah kerja penyenggaraan yang dilakukan oleh

kakitangan yang diambil bekerja secara terus oleh organisasi tersebut.

Sistem ini mengambil pekerja dan menyerapkan kedalam organisasi

penyemnggaraan bagi menjalankan kerja penyenggaraan. Dengan kata

lain, pekerja yang diambil bekerja adalah sebahagian daripada organisasi.

Pekerja yang diambil bekerja mestilah mempunyai pengetahuan tentang

bidang kerja yang akandilakuakan. Perkhidmatan penyenggaraan yang

akan dibuat oleh pekerja adalah berdasarkan perancangan arahan dan

kawalan organisasi yang dipersetujui oleh kedua-dua pihak.



2.2.2 Sistem kontrak.

Sistem kontrak ialah pihak pengurusan akan memeterai perjanjian

atau membuat persetujuaan secara kontrak dengan kontraktor yang berjaya

memasuki tender bagi menjalankan kerja-kerja penyenggaraan lif. Sistem

ini sangat sesuai digunakan kerana penyenggaraan lif merupakan kerja

yang memerlukan kepakaran yang tinggi (specialist work). Di bawah

sistem kontrak ini, kontraktor akan menjalankan kerja-kerja perkhidmatan

pembaikan, dan penggantian terhadap kompenen kompenen lif yang

didapati rosak supaya ianya dapat memenuhi fungsi lif. Kontraktor

kontrak yang yang ditawarkan tertakluk kepada suatu tempoh yang telah

ditetapkan oleh pihak pengurusan dan kebiasaannya mengambil tempoh

dua tahun untuk suatu kontrak. Dalam sistem ini, terdapat dua jenis

kontrak iaitu kontrak komprehensif (untuk lif yang beroperasi) dan bukan

komprehensif (untuk penukaran kompenen atau pemasangan semula lif

yang mencapai tahap keusangan. Kontraktor akan menjalankan kerja

penyenggaraan mengikut kontrak dikenali sebagai kos penyenggaraan

berjadual dan kos penyenggraan disebabkan oleh kerosakan vendalisma

dan penukaran kompenen dikenali sebagai kos penyenggaraan tidak

berjadual.

2.2.3 Sistem yang digunakan.

Di Rumah Pangsa Awam P, pengurusan penyenggaran diserahkan

sepenuhnya oleh Jabatan Perumahan Negeri kepada JKR. Oleh itu, sistem

kontrak telah digunakan. Sistem kontrak dipilih kerana terdapat beberapa

kelebihan berbanding sistem terus iaitu kos penyenggaraan dapat

dikurangkan dengan ketiadaan sebut harga yang berbeza untuk setiap kali



penukaran kompenen lif. Ini kerana, hanya kompenen terus dirujuk kepada

JKR yang merupakan tempat rujukan sumber harga. Tambahan pula,

pekeliling Arahan Perbendaharaan terkini telah dilakukan mewakili kerja

penyenggaraan lif dilakukan oleh syarikat pengeluaran lif. Syarikat yang

mengeluarkan lif pula mestilah berdaftar Jabatan Keselamatan Dan

Kesihatan Pekerja (JKKP).

2.2.4 Kawalan Kerja Penyengaraan.

Pengurusan penyenggaran memerlukan satu system perekodan dan

laporan yang bertujuan untuk pengawasan bagi memudahkan rujukan

dibuat apabila diperlukan. Melalui laporan dan rekod pengawasan dapat

dijalankan dimana setiap kerja akan direkodkan. Selain itu ia digunakan

sebagai rujukan untuk mendapatkan satu sistem penyenggaraan yang lebih

efisyen untuk jangka masa akan datang. Perbandingan antara laporan

dengan rekod penyenggraan tersebut akan digunakan untuk analisis bagi

mendapatkan satu kaedah pemeriksaan dan kawalan yang lebih baik.

Kontraktor yang menjalankan kerja penyenggaraan akan menghantar satu

laporan berkenaan lif tersebut. Laporan ini kemudiaannya akan

dikemaskini dan disimpan bagi menjadikannya satu rekod.



2.2.5 Masalah yang Dihadapi Oleh Pihak Pengurusan Penyenggaraan.

Dalam menjalankan kerja penyenggaraan masalah utama yang

dihadapi oleh pihak pengurusan ialah menangani masalah kekerapan

kerosakan lif yang disebabkan oleh sikap pengguna. JKR bahagian

Mekanikal telah mendakwa majoriti kerosakan lif yang berlaku adalah

berpunca daripada perbuatan tidak bermoral pengguan lif seperti

melakukan vendalisme, mengotorkan bahagian dalam lif dan mencuri

kompenen lif. Kerosakan yang disebabkan perbuatan yang tidak bermoral

ini, merupakan penyumbang terbesar kepada peningkatan kos

penyenggaraan yang tidak efektif.

Rajah 2.3 : Keadaan Lif Yang Kotor

Pihak pengurusan mendakwa tiada masalah teknikal yang dihadapi

oleh pihak pengurusan dalam menangani penyenggaraan kerana system

kontrak telah digunakan dan tanggungjawab utama ialah menjalankan

pengawasan dan pengawalan keatas kerja kontraktor.



Rajah 2.4 : Keadaan Pintu Lif Yang Usang



Rajah 2.5 : Kerja Pembaikan Lif Apabila Berlaku Kerosakan


LIF ROSAK Kontaktor penyenggaran (perkhidmatan 24 jam

Aduan Jabatan Perumahan NegeriJKR bahagian MekanikalKontraktor penyenggaraan

Kerja pembaikan dan pemeriksaan

Penyediaan laporan kerosakan

Tindakan pengguna

Arahan pembaikan kerosakan


2.2.6 Kesimpulan

Sistem yang digunakan dalam menjalankan kerja penyenggaraan

lif dirumah pangsa ialah sistem terus dan sistam kontrak. Sistem kontrak

merupakan sistem terbaik kerana diserahkan secara kontrak kepada

kontraktor penyenggaraan lif yang mempunyai kemahiran yang tinggi

selaras dengan kerja penyenggaraan lif yang memerlukan kepakaran

(specialist work). Sistem terus pula bergantung pada pekerja yang diambil

bekerja oleh organisasi. Pekerja akan dibayar gaji mengikut persetujuan

kedua-dua pihak. Dari segi kepakaran kerja sistem kontrak lebih baik

kerana dibuat kontraktor lif. Jika terdapat penukaran komponen sebut

harga komponen terkawal berbanding sistem terus organisasi pengurusan

terpaksa merujuk kepada pihak tertentu seperti JKR untuk mendapatkan

sebut harga yang berpatutan.



2.3) Pihak yang bertanggungjawab dalam penyenggaraan lif

2.3.1 Jabatan kerja Raya (JKR)

a) Skop kerja penyenggaraan oleh JKR

Kerja penyenggaraan lif yang telah dibuat oleh JKR (Bahagian

Mekanikal) merangkumi:

1. membuat pemeriksaan rutin, menyelaraskan, melincirkan

kompenen lif seperti jentera dan motor, janaretor, pengawal

kereta, lif, gear, brek moto, kasut brek dan semua bahagian

mekanikal dalam lif.

2. membersihkan semua jentera (machinery), tali, alat pengawal,

kompenen pintu lif, wayar dan keperluan keselamatan.

3. melindungi dan menggantikan keperluan yang telah rosak atau

berkurangan bagi melincirkan pergerakan lif seperti minyak

pelincir, lambu isyarat petunjuk dan pencahayaan, serta fius yang

mengawal isyarat lif.

4. membuat pemeriksaan terhadap “Guide Shoe Gibes” atau kasut

panduan apabila perlu bagi melancarkan perjalanan lif.

5. menyemak dan membekalkan semuja tali yang perlu digantikan

atau diselenggarakan dari masa kesemasa dengan mengambil

kira factor keselamatan.

6. membuat pemeriksaan rutin terhadap semua kompenen

keselamatan dan governor serta melakukan ujian terhadap

kompenen tersebut.



b) Program kerja penyenggaran.

Bagi menghasilkan kerja penyenggaraan yang berkesan memerlukan

satu kajian yang teliti. Penghasilan program kerja ini juga

merupakan sebahagian daripada tanggungjawab pihak pengurusan

ataupun pemilik bangunan. Satu program kerja yang menyeluruh

terhadap kerja penyenggraan bangunan perlu dilaksanakan bagi

memastikan bangunan tersebut berada dalam keadaan yang baik.

Perancangan dan penyeliaan yang teratur akan memberikan

pengurusan penyenggaraan yang cekap. Program dan perancangan

ini hendaklah mengambil kira semua aspek yang diperlukan dari

masa kesemasa ketika menjalankan kerja. Tujuan utama program ini

perlu disediakan adalah untuk memastikan kerja penyenggaraan

dijalankan secara berkesan mengikut tempoh yang ditetapkan.

Perancangan program kerja dibuat dalam tempoh tertentu yang telah

ditetapkan bersesuaian dengan sistem dan perisian.



Program jangka pendek

- Program jangka pendek adalah kerja penyenggaraan rutin yang

dilakukan setiap dua minggu dan sebulan sekali tujuan kerja

penyenggaraan jangka pendek ini adalah untuk memastikan

peralatan berkeadaan baik. Kebiasaannya kerja penyenggaraan

ini tidaklah melibatkan kepakaran yang tinggi dan ianya

merupakan kerja pemeriksaan semata-mata.

Kerja Penyenggaraan Setiap 2 Minggu

a) Check all bearings, oil, oil rings, oil chain etc. all machines should be carefully

checked by abnormal temperature rise.

b) Check all load wires of relays and contacts, check their movement.

c) Clean traction machine, M-G set, relay panel, control panel starting panels,

selectors, governor, car top car gate, sill and pit.

d) Check break action and adjust if necessary.

e) Check movement of door switches, gate switches and emergency stop switch.

f) Check indicator lamps and indicator.

g) Check annunciator lights, buzzers and car lights.

h) Check leveling difference, brake slippage, acceleration, deceleration and riding

comfort.

i) Check movement of car control.

j) Check operation of weighing devices.



Kerja Penyenggaraan Setiap Bulan

a) turn grease cups for speed governor and compensating pulley.

b) Check and oil selector.

c) Top up rail lubricators.

d) Clean ropes. Oil if necessary

e) Clean M-G sets brushes, brush holder and inside frame. Adjust slip rings if

necessary.

f) Oil electric brake pins.

g) Oil all pins of door openings mechanisms and door levers.

h) Clean hoist way, beams slow down cams, outside cages, rails and counterweight

rails.

i) Clean, oil and adjust door closers and levers.

j) Clean main sheaves, secondary sheaves and rope sheaves on car top and

counterweight top.

k) Clean brake wheels.

l) Oil compensating rope tensioning pulleys.

Program Jangka Sederhana.

- Program penyenggaraan jangka sederahana merangkumi kerja

pemeriksaan bagi tempoh setiap 2 bulan dan setiap 3 bulan. Ianya

melibatkan kerja- kerja pemeriksaan rutin dan pembersihan serta

penukaran konponen yang dirasakan perlu bagi tempoh yang

ditetapkan.



Kerja Penyenggaraan Bagi Setiap 2 Bulan

a) Clean and oil door hangers, door rails, interior of hangers case. If necessary adjust

eccentric rollers, car door hangers, door connecting rope and chains.

b) Check door shoe.

c) Clean and oil safety gears.

d) Clean and oil car and counterweight guide shoe. Adjust if necessary.

e) Clean and oil interior of terminal limit switches and position switches. Check

rubber roller of terminal limit switches.

f) Check oil and clean interior of door switches, gate switches.

g) Check flexible cables.

h) Check movement of limit switches.

i) Clean and oil interior of car control switches.

j) Clean and check push button of car control panels.

k) Check the voltage of exciter and automatic voltage regulators.

l) Check the condition of commutator and brushes of rotors.

m) Check and clean the sleeve and plunger of electromagnetic brakes.

Kerja penyenggaraan setiap 3 bulan

a) Check the operation of terminal limit switches and final limit switches.

b) Check the governor switches.

c) Clean the brush holders and commutators of the door motors.

d) Check the traction rope of broken wires, wear, elongation and even tension. If

necessary.

e) Using the electric blower, remove the dust inside the M-G set’s, traction machines

and control panels.

f) Clean the indicators.

g) Check the voltage of rectifiers.



Program Jangka Panjang.

- Program jangka panjang melibatkan kerja-kerja pemeriksaan rutin

yang dilakukan mengikut tempoh enam bulan dan setiap dua belas

bulan. Kerja penyenggaraan lif untuk program jangka panjang

melibatkan pemeriksaan peralatan, perkhidmatan, pembaikan dan

juga penggantian komponen jika perlu serta pengujian peralatan.

Kerja Penyenggaraan Setiap 6 Bulan

a) check the operation of safety gears.

b) Check oil of oil buffers.

c) Check and clean the hall buttons and contact.

d) Check the compensating chain or ropes.

e) Check and oil the bearing of door motors.

f) Grease the secondary sheaves car top sheaves.

g) Check the wear of guide shoe of car and counterweights.

h) Grease the bearing of generators.

Kerja Penyenggaraan Setiap 12 Bulan

a) clean the connection boxers of every floor, car cage. Tighten all screw and check

the condition of tables at conduit inlet and outlets.

b) Check the condition of worm gears of thrust bearing of gear boxes.

c) Check and tighten screw of controls panels, starting panels and relay panels.

d) Remove the dust inside the landing inductor switches by electric blower.

e) Test all the safety devices.

f) Dismantle, clean and adjust the electromagnetic brakes of gearless machines.



2.3.2 Jabatan keselamatan dan kesihatan pekerjaan (JKKP)

a) Keperluan penyenggaraan berdasarkan akta-akta keselamatan dan

kesihatan pekerjaan 1994 ( Akta 514) dan Akta Kilang dan Jentera

( Akta 139)

Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (JKKP) merupakan

satu badan yang bertanggunjawab untuk memastikan keselamatan,

kesihatan dan kebajikan orang yang sedang bekerja dan melindungi

orang lain daripada bahaya keselamatan dan kesihatan yang berpunca

daripada aktiviti-aktiviti pekerjaan di sektor-sektor berikut :

Perkilangan

Perlombongan dan penguarian

Pembinaan

Pertanian, perhutanan dan perikanan

Kemudahan – gas, elektrik dan air dan perkhidmatan

pembersihan

Pengangkutan, penyimpanan dan komunikasi

Perdagangan borong dan runcit

Hotel dan restoren

Kewangan, insuran dan harta tanah dan perkhidmatan perniagaan

Perkhidmatan awam dan pihak berkuasa berkanun

Dalam pemasangan lif pula ianya tertakluk dibawah Jabatan

Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (JKKP) kerana lif merupakan

jentera yang bergerak dan ia merupakan mesin angkat yang

memerlukan pengawasan dan pengawalan daripada pihak berkuasa

untuk mengeluarkan kelulusan bagi memastikan ianya selamat



digunakan oleh pengguna. Oleh sebab itu, bagi pemasangan lif JKKP

merupakan pihak yang bertanggungjawab dalam memastikan lif

berada dalam keadaan selamat digunakan dan tidak merbahaya kepada

pengguna. Di bawah Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994

( Akta 514) dan Akta Kilang dan Jentera ( Akta 139) dan 15 peraturan

dibawahnya yang memperuntukkan kehendak dan keperluan terhadap

keselamatan lif dalam bangunan. Oleh sebab itu pemasangan lif di

bangunan adalah tertakluk di bawah kelulusan pihak Jabatan

Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan.

b) Fungsi dan peranan JKKP

Menjadi sekretariat dan memberikan input kepada Majlis Negara

bagi keselamatan dan kesihatan pekerjaan.

Mengkaji, mengenalpasti dan merangka dasar, peraturan-

peraturan, tata amalan dan garis panduan yang berkaitan dengan

keselamatan dan kesihatan di tempat kerja.

Menyemak dan memperakukan rekabentuk jentera-jentera

berperakuan yang terdiri daripada dandang stim, pengandung

tekanan tak berapi, mesin angkat dan lif.

Menyediakan sukatan peperiksaan dan penilaian serta

mengendalikan peperiksaan untuk pengiktirafan orang yang

kompeten.

Menyediakan kriteria pengiktirafan dan membuat kerja

pengiktirafan firma dan organisasi berkebolehan. Contohnya

firma kontraktor lif yang akan membuat pemasangan terhadap lif

memerlukan kelulusan dan pengiktirafan daripada pihak JKKP.

Mengenalpasti, menyemak laporan keselamatan dan pelan

tindakan kecemasan jika membuat pemeriksaan audit ke atas

pemasangan berbahaya besar.



Membuat pemeriksaan berkala dan audit keselamatan dan

kesihatan ke atas kilang, jentera dan tempat-tempat kerja yang

lain yang diliputi oleh Akta 514.

Membuat pemantauan bahaya kesihatan di tempat kerja.

Menyemak laporan pemantauan bahaya kesihatan oleh orang

yang kompeten.

Menyiasat kemalangan dan kejadian berbahaya yang berlaku di

tempat kerja serta aduan yang berkaitan. Contohnya apabila lif

terhempas siasatan akan dilakukan terhadap kejadian tersebut

bagi mengenalpasti punca kejadian.

Memberikan khidmat nasihat berkaitan keselamatan dan

kesihatan pekerjaan kepada agensi-agensi awam dan swasta serta

persatuan-persatuan. Contohnya memberikan khidmat nasihat

kepada klien dalam merekabentuk lif bagi sesebuah bangunan

dan kegunaan.

c) Aspek Pengawasan Lif Mengikut JKKP

Pengawasan terhadap lif dilihat daripada aspek rekabentuk yang

dicadangkan oleh klien serta spesifikasi lif tersebut. Dalam

mengawasi pemasangan lif di bangunan, Jabatan Keselamatan dan

Kesihatan Pekerjaan (JKKP) telah menetapkan beberapa peringkat

iaitu bermula dengan:

Kontraktor yang berdaftar dengan JKKP akan menghantar

cadangan lif yang akan dipasang beserta spesifikasi yang

dikenali sebagai ”First Schedule” kepada ibu pejabat JKKP.

Penyediaan spesifikasi lif adalah berdasarkan kehendak Akta

Kilang dan Jentera 1970.



JKKP akan menyemak spesifikasi lif yang dicadangkan dan akan

membuat pertimbangan berdasarkan kehendak-kehendak akta

yang sama.

Jika memenuhi semua kriteria yang dikehendaki, maka kelulusan

akan diberikan bagi rekabentuk tersebut.

Membuat pemeriksaan dan ujian ke atas lif yang dipasang

berdasarkan peraturan-peraturan ( pemberitahu, perakuan dan

pemeriksaan) Kilang dan Jentera 1970 mengikut peraturan 17(c).

( First Checking)

Mengeluarkan perakuan bahawa lif boleh digunakan dengan

selamat oleh pengguna bagi tempoh 15 bulan pertama

(maksimum), jika terdapat perkara yang tidak mengikut

kehendak dan peraturan pihak JKKP berhak memberikan tempoh

penggunaaan kurang daripada tempoh tersebut dan berhak

menghentikan pengoperasian lif tersebut. Lif akan diberi

nombor siri yang menandakannya ianya telah diakui oleh JKKP.

Setelah beroperasi pemeriksaan ulangan ( annual cheaking)

dibuat keatas lif berkenaan.



2.3.3 Kesimpulan

Lif mempunyai beberapa jenis mengikut fungsi penggunaan seperti

lif penumpang dan lif barang. Pengoperasian lif terbahagi kepada dua jenis

iaitu melalui tekanan hidroulik dan tarikan motor menggunakan tali dan

pemberat. Kedua-dua operasi menggunakan kuasa elektrik. Lif terdiri

daripada beberapa komponen utama untuk menggerakkan kereta lif dan

dikawal oleh beberapa jenis sistem kawalan. Komponen lif memerlukan

kerja penyenggaraan untuk menggelakkan kerosakan dan melicinkan

pengoperasian. Kerja penyenggaraan lif terbahagi kepada penyenggaraan

berjadual dan tidak berjadual. Untuk melaksanakan kerja penyenggaraan

lif memerlukan perancangan, kawalan, organisasi, dan arahan yang

bertindak sebagai pengurus kepada kerja penyenggaraan.

Rajah 2.6 : Lif Yang Tidak Dapat Digunakan



BAB 3

CADANGAN

3.1) Pengenalan

Kesedaran masyarakat, komitmen daripada pihak kerajaan dan swasta,

teknologi terkini dan kelengkapan yang cukup adalah faktor utama dalam

menentukan keberkesanan sistem pengurusan lif terutamanya dalam aspek

pengangkutan. Di Malaysia , sikap prihatin, rasa tanggungjawab dan kesedaran

tentang kepentingan menjaga kemudahan lif masih lagi berada pada tahap yang

rendah. Ramai lagi di antara kita masih lagi kurang menyedari tentang

kepentingan penjagaan lif sebenarnya bermula daripada rumah. Dengan adanya

kesedaran tentang kepentingan penjagaan lif secara tidak langsung akan dapat

meminimakan kerosakan sistem pengangkutan tersebut.

Kempen kesedaran dan pengetahuan masyarakat secara berterusan yang

dijalankan oleh pihak berkuasa adalah faktor utama dalam menentukan

keberkesanan penjagaan sistem lif. Penjagaan lif yang berterusan akan dapat

mnegurangkan kos pentadbiran serta penyenggaraan. Selain itu keadaan ini pasti

akan dapat memastikan keselamatan pengguna lif.



Keberkesanan sistem pengurusan akan menjadi lebih berkesan jika pihak-

pihak berkuasa yang diberi tanggungjawab dapat memainkan peranan yang lebih

serius dalam mengatasi masalah persekitaran. Selain itu, ketelusan pihak

pengurusan juga amatlah penting bagi memastikan lif yang diguanakan sentiasa

selamat untuk digunakan.

3.2) Cadangan Menangani Masalah.

a) Mewujudkan penjaga lif.

- Penjaga lif merupakan orang yang bertugas untuk mengawal keadaan serta

keselamatan dalam lif. Dengan kewujudan jawatan penjaga lif, kerosakan lif

akan dapat dikurangkan kerana salah satu penyebab iaitu vandalisme

kerosakan lif telah dapat dihapuskan.

b) Meningkatkan lagi kesedaran sivik.

- Kesedaran sivik adalah satu elemen yang amat penting dalam suatu ahli

masyarakat. Kesedaran sivik merupakan satu disiplin yang sepatutnya ada

dalam diri setiap individu. Jadi untuk meningkatkan tahap disiplin tersebut

beberapa langkah yang efektif sangat perlu dilaksanakan supaya setiap

kemudahan yang disediakan akan dapat digunakan dengan selamat dan dapat

digunakan oleh setiap ahli masyarakat.



3.3) Kesimpulan

Hasil kajian yang telah dijalankan terhadap keberkesanan sistem

pengurusan lif di Rumah Pangsa Awam P mendapati perkhidmatan yang

diberikan adalah kurang memuaskan. Pihak pengurusan lif didapati kurang

membuat penyeliaan dan pengawasan secara teratur dan berkesan terhadap kerja-

kerja pemungutan oleh kontraktor di kawasan pentadbirannya.

Prestasi kontraktor juga dikatakan kurang memuaskan hasil daripada

aduan dan rungutan penduduk sekitar. Malah apa yang diperolehi melalui

pemerhatian, didapati bahawa pihak kontraktor dan sub-kontraktor yang diberikan

tanggungjawab menjalankan pengurusan penyenggaraan sistem lif mementingkan

keuntungan semata-mata berbanding keberkesanan pengurusan sistem itu sendiri.

Namun begitu, antara punca lain yang dapat dilihat menyumbang kepada

permasalahan ini ialah sikap dan tanggungjawab penduduk di kawasan kediaman

terhadap kemudahan lif yang disediakan.

Selain itu, tiada usaha daripada pihak yang terlibat untuk mengetahui

permasalahan penduduk setempat agar dapat meningkatkan mutu perkhidmatan

mereka. Justeru, mereka tidak dapat mengenalpasti kelemahan mereka dalam

melakukan penyelenggaraaan dan memberikan perkhidmatan.

Sistem penyenggaraan lif yang bersesuaian juga perlu dikaji mengikut

jenis flat serta kepadatan penduduk yang menghuni flat tersebut. Oleh itu sebelum

sesebuah bangunan dibina perkara-perkara sebegini perlu diambil kira.



GAMBAR-GAMBAR RUMAH PANGSA AWAM P


keberkesanan pengurusan sistem lif di rumah pangsa awam

Documents