ib.ismail

84739534

84817170

84494202

84837288

84887832

84272340

TAJUK

KAJI SELIDIK MENGENAI PENYEDIAAN KEMUDAHAN DAN PERKHIDMATAN BAGI JEMAAH HAJI SEBELUM DAN SEMASA MENGERJAKAN HAJI DI TANAH SUCI YANG DISEDIAKAN OLEH LEMBAGA URUSAN DAN TABUNG HAJI

Disediakan oleh s

Ibrahim bin Ha ji Ismai1 Noorhafizan Mohd. Noor Abdul Razak bin

Othman Suhaina Abu Talib .

Roziana Othman Lina Muhammad

DIPLOMA IN BUSINESS STUDIES,

KAJIAN PERNIAGAAN DAN PENGURUSAN, INSTI TUT TEKNQLOSI

MARA,

SHAH ALAM SELANGOR.

Tarikh Penyerahan : 19hb Oktober, 1987 Tempat ; Institut Teknologi

Mara,

Shah Alam,

Selangor Darul Ehsan,

< i :>

<ii >

1 1 3

3

3

4

COPYRIGHT © UiTM

Mukasurat

SEKAPUR SIRIH

PEN6HARGAAN *

A. PENGENALAN

1. Sejarah Ringkas '

a) Perkembangan Pengurusan Urusan Haji di-Malaysia pada abad ke 20

b) Pendaftaran pertama bagi orang-orang yang datang ke Tanah Suci.

c) Pengerjaan Haji sebagai percubaan dalam perniagaan.

cl) Ujudnya kesedaran politik.

e) Penubuhan pengurusan dan kumpulan wang 1SS9.

ISI KANDUNGAN

2. Sejarah Penubuhan Tabung Haji. 7

3. Objektif Koperat. 8

4 . Matlamat Penubuhan Tabung Haji. 3

5. Operasi Lembaga Urusan dan Tabung Haji . 10

a) F’engenalan. 10

b ) Institusi Tabungan. 11

c) Jabatan haji : 13

(i) Perkhidmatan Untuk Jemaah Haji 13

(ii) Pendaftaran Bakal-bakal Haji 13

(iii) Pengeluaran paspot dan Visa 13

Civ) Pemeriksaan Kesihatan dan Suntikan 14

Cv) Kursus Bimbingan Haji 14

(vi) Pengangkutan 15i

~ Laut

- Udara

Cvii) Penerbangan Berjadual.

d) Perkhidmatan di Tanah Buci. 16

e) Jabatan Kewangan dan Pelaburan. 18

i> Aktiviti Kewangan dan Pelabur an 18

ii> Aktiviti Simpanan dan Pengeluaran 18

6.

Wang Ahli -

Penyata Masai ah19

a) Pengarah Ekonomi • 19

b) Kerjasama Antara Dua Pihak 19

7. Ob jekt i f Ka.)i Sel idi k . 20

8 . Hipotesis 22

9. Skop Dari Pembatasan 23

a) Masa 23 '

b> Ketepatan 23

c ) Kos 24

10. Definasi 1sti1 ah. 25

11» Andaian 26

a> Keadaan Ekonomi 26

b) Rasa Tidak Puashati 26

cl Kekurangan kakitangan 26

12. Kajian bahan Terdahulu 26

13. Kaedah kaji selidik. 28

a) Ker ja-kerja Penye1enggaraan Pejabat 28

b) Pengumpulan Data Sekunder 28

il Bahan Perpustakaan -

ii) Bahan-bahan dari LUTH

c) Pengumpulan Data Utama 29

i) TemubualC l ' Y R I G H T © UiTM

' OPYRIGHT © UiTM

29

30

31

31

32

OJ

31

33

35

36

36

37

d) Persampelan e> Pemerosesan Data

f) Analisa dan Interpretasi Data

g) Penulisan lapuran

14. lapuran Mengenai Ujian Perintis B. PENGUMPULAN DAN

PENGANALISAAN DATA

1. Kursus Haji a!) Masa

b) Masai ah

2. Si stem Muasasah

a) Keberkesanan Media b!> Sambutan Terhadap

Si stem

i) Tempat Penginapan

ii) Makanan 39f5

. iii) Kenderaan 39

iv) Tandas 39

. v) Petugas Haji 39

3. Urusan Melapur Diri 40

4. Urusan Dal am Penerbangan 41

a> Layanan anak-anak kapal 41

b) Makanan 42

5. Urusan Haji Di Arab Suadi 43

a) Urusan Ketibaan 43

b > Per khidmatan Pengangkutan 47

c) Perkhidmatan Petugas Haji 48

d) Layanan Petugas Haji 50

e) Sambutan Petugas Haji 51

COPYRIGHT © UiTM

f) Layanan Ke atas Aduan 53

g) Kematian 57

i > Urusan Pengkebumian t '

h> Tempat Tinggal 59

i ') Rawatan Kesihatan 61

j) F'engunisan Pengebumian 01 eh Maktab Massasah 63 k'i Kesulitan Dal

am Mendapatkan Rawatan 64

1) Kekerapan Pegawai Perubatan Membuat Rondaan 68 70 Kebajikann*> Perkhidmatan Perubatan Dari Kawasan 74

Ke Kawasan

6. Operasi Balik Di Malaysia 75

a> Kesulitan Pemeriksaan Kastam 76

7. Pendapat Orang Ramai Mengenai Kadar 77

Bayaran LUTH

8. Sebab-sebab Perkhidmatan LUTH masih 79

digunakan.

9. Pengaruh Ekonomi Terhadap Kadar Lembaga 80

LUTH' t

10. Kesulitan Bahasa Di Tanah Suci 82

11. Demografik Responden 84

a) Umur 85

b) Jantina 88

c) Pekerjaan 91

d> Pendapatan 94

COPYRIGHT © UiTM

SEKAPUR SKRiH

Rada 4 hb April 1387, perjumpaan kumpulan pertama . kali telah diadakan untuk memilih tajuk yang

sesu'ai bagi tujuan projek 'Business Research'.

Kami telah bersepakat untuk meninjau dengan lebih dalam lagi tentang LUTH kerana

perkhidmatannya meluas kepada orang ramai dan operasinya secara menopoli.

Setel ah menimbangkan kebaikan dan keburukan mengenai tajuk ini, kami akhirnya bersetuju

menjadikannya sebagai tumpuan pengkajian kami.

Kami rasa dalam menjalankan projek ini kami dapat menambahkan pengalaman dan pengetahuan

yang tidak boleh didapati dalam kuliah atau kelas perbincangan, yang mana pengalaman yang akan

kami perolehi adalah amat berguna di dalam menghadapi masa akan datang iaitu setelah tamat

pengajian kami di I.T.M. nanti.

(i)PEN3WGAAN

Didalam msnjayakan projek ini kami mengucapkan setinggi-tinggi penghargaan

kepada Puan Ncraini Ismail, Pensyarah dari Kajian Perniagaan dan Pengurusan,

COPYRIGHT © UiTM

diatas galakan, bimbingan, nasi hat dan kritik yang memtoina serta panduan yang

tel ait diberi untuk melengkapkan lapuran ini.

Di sa/nping itup kami juga ingin mengucapkan ribuan terima kasih

kepada irtdividu-individu yang ter cat it di bawah ini kerana

tel aii member i kan kerjasama yang sangat-sangat kami perlukan

bagi menjayakan projek ini.

1. Haji Asnan Darwis,Penolong Pengarah Bahagian Penqendalian dan Kebajikan jemaah Haji,Lembaga Urusan dan Tabung Haji.

2. Ustaz Mchd kamal bin Hj» MuhammadPenolong Pengarah Penyelidikan dan Latihan, Lembaga Urusan dan Tabung Haji.

3. Hj. Sharif Ismai1,Ketua Unit bekalan dan Legistik, Lembaga Urusan dan Tabung haji.

4. Cik Halilah Harcn,Pensyarah Kajian Sains Matematik dan Komputer I.T.M., £J->ah Alam.

Akhir sekali tidak ketinqgalan juga ucapan terima kasih kami ditujukan kepada r

espenden-r esponden yang tel ait turut member i kerjasama mereka dalam

menjawab seal selidik yang telah diberikan.

lu)

COPYRIGHT © UiTM

A. PENGENALAN ■

1. Sejarah Ringkas Pengurusan Haji cJi Malaysia

Menurnt s umber dar i Chi na, I si am mul a memasuki T an ah Mel ayu

pada abad ke 7. Pakta ini tel ah di per kuatkan lagi oleh Al —Mas'uud yang dat ang ke daer ah ini pada 316, di mana bel i an

mendapati tidak kuranq daripada 10,000 oranq Arab yang asalnya" " ' 1 daripada Oman, Basrah dan Baghdad barada di Tanah

Melayu.

Pada abad ke 13 dan awal abad ke 14, Islam telah mula tersebar di Asia Tenggara.

Haji adalah merupakan Rukun Islam yang

kelima dan telah mula hendak di tunaikan pada masa ini.

Namun begitu tiada rekod mengenai siapakah dan bila jemaah per tama dar ipada r smtau

ini yang pergi menunai kan Haji - di Mekah. - -

Pada abad ke 15, Sultan Alauddin Riaayat Shah (1477 -14881

anak kepada Sultan Mansur Shah (1456 - 14771 telah memutuskan untuk menunaikan haji

riemi untuk mencapai hajat ayahanda baginda, yang mana tidak dapat menunaikan haji

atas sebab kesihatan. Kisah ini telah disahkan oleh ahli-ahli sejarah Mai aysi a.

1

COPYRIGHT © UiTM

Pada abad ke 19, menurut rekod yang ada, terdapat juga beberapa oranq yang tel ah pergi

ke tlekah untuk menunaikan ha .ji , mereka adal ah seperti berikut :

(Sumber :Kertas Kerja yang dibentangkan oleh Haji Ahmad bln Haji Yeop Abdul hamid, Timbal an Pengayah Besar, Haji, “Lembaga Tabung dan Pengurusan Jemaah Haji Malaysia.")^. ”

Nama T ahun Masa yang di ambil dayi Tanah Melayu ke Jeddah.

Syed Muhammad bin Zainal Abidin Al-Idri s

Trengganu 1815 Tidak diket ahui

Munshi Abdullah bin Abdul Kadir 1854 88 - 89 hari

Mohamad Yusof bin Abdullah

Kelantan 1856

3 bulan padakebiasaan tetapi kerana ker osakan kapal, masa yang di ambi1 ialah 6 bulan

Wan Hussain bin Mohd Nasir bin MohdTaib Al-Mas'uud Al-Banjari

Kelantan 1892 la pul.ang keTanah Melayu pada 1S96.

COPYRIGHT © UiTM

a) Perkembagan Pengurusan Urusan Haji di Malaysia pada a load ke 20

Pada awal abad ini, polisi yang dijalankan oleh pihak

pentadbiran Tabung Haji dengan terang dan nyata

menunjukkan bahawa ianya adalah terikat dengan pentadbiran penjajahan

Kerajaan British yang kemudiannya dijalankan juga di India dan di Selat

penempatan.

Pada 1882, seorang doktor India Muslim telah dilantik oleh wakil Konsul di

Jeddah untuk menjaga kesihatan orang-orang yang beraaa dibawah Jajahan

British yang datang melawat ke Tanah Suci.

b. Pendaftaran pertama bagi orang-orang yang datang melawat ke Tanah Suci.

Pada 1924 Encik Abdul Majid bin Zainuddin telah dilantik untuk

menguruskan pendaftaran bagi bakal-bakal haji sebaik sahaja3

mereka sampai ke Jeddah.

c. Pengerjaan haji sebagai percuhaan dalam perniagaan.

Pada waktu ini pengerjaan haji telah dianggap sebagai satu percubaan

perniagaan di Pelabuhan-pelabuhan di Selat. Peraturan juga telah

diperkenalkan dibawah Ordinan Saudagar Perkapalan 1932 untuk mengatur

kapal bagi bakal-bakal haji dan laluan sementara oleh kapal-kapal. Kapal

Kargo (Blue Funnel Line) telah digunakan dan bakal-bakal haji telah diberi

layanan yang buruk seperti ;

- jadual perjalanan kapal yang tidak memuaskan dan tidak

tersusun.

3

COpYRIGHT © UiTM

- keadaan dek kapal yang tidak memuaskan,

- kekurangan udara yang mencukukpi dalam kapal

- makanan yang disediakan adalah tidak memuask an, dan

- ketidakeekapan dal am memperuntukan tempat-tempat dalam kapal untuk bakal-bakal haji dari negara

yang ber1ainan.

d. Ujudnya kesedaran politik.

Selepas perang dunia ke 2, dengan ujudnya kesedaran politik di kal angan or an g-orang Mel ayu, beber apa per

ubahan tel ah di1akukan contohnya pada tahun 1949 sebuah jawatankuasa penasihat bagi lembaga haji tel ah

ditubuhkan pada taraf bersekutu.

— Per aturan Jemaah Haji 1926

- Peraturan Perkapalan bagi Jemaah Haji 1929

- Peraturan bagi Jemaah Haji' dan Per kapal an 1929

- Peraturan Tiket bagi Jemaah Haji 1937

- Jawatan Kuasa Penasihat Haji 1949 ~ 1369.

Sebuah jawatankuasa tel ah ditubuhkan untuk menyusun kembal i per tadbiran di dalam menyelenggarakan bakal-

bakal haji, di antar anya s

- menetapkan jadual perjalanan kapal.

- menghantar pengutusan perubatan

~ melantik pegawai kebajikan .

- melantik guru-guru agama untuk member i tunjuk. ajar dan penerangan kepada bakal-bakal haji semasa

dalam

perjalanan, dan

- memperbaiki mutu ma kart an yang disediakan dal am per jalanan.

CSumber s Kertas Kerja yang dibentangkan oleh Haji Ahmad bin Haji Veop Abdul Hamid, Timbalan Pengarah'Besar Haji, "Lembaga Tabung dan Pengurusan Jemaah Haji Mai ay si a, 11 (23 June 1986) m. s - 5 >

COPYRIGHT © UiTM

Walau bagaimanapun pada mulanya jawatankuasa ini tidak berjaya untuk menyel esai kan (nasal ah tambang yang

sesuai bagi per jal anan ke Tanah Suei kerana ianya ditetapkan oleh saudagar perkapalan.

Dalam tahun 1951, masalah ini dapat diatasi apabila penggunaan kapal—kapal tempahan. Pada masa yang sama juga

pentadbir an bakal-bakal haji seperti pendaf tar an, persediaan, penyediaan paspot dan penempatan bakal-bakal haji

adalah di bawah tanggungjawab kerajaan negeri melalui pejabat daerah.

e. Penubuhan pengurusan bagi bakal-bakal ■ haji dan per badanan kumpulan wang 1869

F'ada tahun 1951, di bawah Akta Drdinan 1951 sebuah Jabatan perhubungan bagi bakal-bakal haji tel ah

ditubuhkan di Pulau Pinang, ia adalah di bawah Pengawalan Penziarahan ke Tanah Suei. Jabatan ini tel ah

mengambi1 alih operasi pentadbiran bagi bakal-bakal haji,

5

Pelancaran kedua perbadanan ini tidak mencapai yang cemer1ang yang mana pada tahun 1969, kedua-

dua akta ini tel ah disatukan kepada Akta Pengurusan Bakal--Bakal Haji dan Perbadanan Kumpul an Wang

1969 dan ia tel ah d:i. tubuhkan dengan rasnunya.4

COPYRIGHT © UiTM

6

2. SeJarah Penubuhan Tabung Haji .

COPYRIGHT © UiTM

COPYRIGHT © UiTM

Walaupun dengan bertambahnya 'jumlah penyi mpan-penyi mpan dan si mpan an, nainun

Lembaga Urusan dan Tabung Ha.ji tetap peka terhadap persaingan dal am pasaran simpanan

deposit.

Oleh itu, Lembaga Urusan dan Tabung Haji akan meneruskan dan mempertingkatkan strategi-

strateginya untuk: menarik. lebih ramai penyimpan agar meneruskan urusan mereka dengan

Lembaga Urusan dan Tabung Haji sebuah institusi ta^bungan yang bersih dari riba dal am

jangkamasa yang panjang.

b) Institusi Tabungan

Dal am melaksanakan fungsinya sebagai Institusi Tabungan, Lembaga Urusan dan Tabung

Haji menggunakan prinsip "Wadi ah" iaitu Wadi ah al wakalah A1 Mut1aqah di mana

penyimpan-penyimpan memberi kebesaran kepada Tabung Haji untuk menguruskan simpanan

mereka bagi tujuan pelaburan.

Keuntungan yang diterima daripada pelaburan akan diagihkan kepada penyimpan-penyimpan

dal am bentuk bonus. Ini dilakukan selepas Tabung Haji tel ah menentukan keuntungan bersih

untuk tahun tersebut selepas pembayaran zakat.

Fungsi utama LUTH ialah sebagai institusi yang menguruskan jemaah haji. la juga berfungsi

sebagai institusi kewangan atau tabungan, Tabung Haji mempunyai 1 mej sebagai institusi

tabungan yang sel amat dan mempunyai rekod yang balk.

11

(Jntuk mengukuhkan lagi imej tersebut, kerajaan Malaysia manlieri jaminan

kepada setiap ringgit yang di sitnpan oleh penyimpan-penyimpan. ini

memberikan keyakinan kepada penyimpan-penyimpan bahwa simpanan

mereka berada di da lam keadaan selamat.

COPYRIGHT © UiTM

Adalah menjadi hasrat Tabung Haji untuk memudahkan aturan simpanan dan

menambahkan lagi cawa nga n-cawanga n ke seluruh negara untuk menjamin

kemudahan penyimpan.

Begitu juga dengan pengeluaran simpanan, Tabung Haji akan cuba untuk

memudahkan lagi cara pengeluaran agar setanding dengan institusi kewangan

yang lain.

Tabung Haji sedia maklum bahwa didalam persaingan pasaran,- - kecekapan

dan perkbidmatan yang cepat kepada penyimpan- penyimpan memainkan

peranan yang penting untuk menarik lebih ramai lagi penyimpan-penyimpan.

12c) Jabatan Haji

i) Perkhidmatan untuk jemaah baji

Perkhidmatan yang dibarikan oleh Tabung Haji adalah mehyeluruh dan

diiktirafkan sebagai yang tatbaik di dunia. Sebelum seseorang jemaah

haji itu bertolak ke* Tanah Suci, Tabung Haji membantu mereka

menyediakan segala keperluan dan persediaan untuk menunaikan

COPYRIGHT © UiTM

ibadah haji, Tidak ada satupun aseek perkhidmatan dan kebajikan yang

tidak diusahakan oleh Tabung Haji untuk diberikan kepada setiap jemaah

haji dengan sebaik- baiknya. Perkhidmatan-perkhidmatan y3ng

diberikan

ialah :

ii) Pendaftaran bakal-bakal haji

Bakal-bakal haji boleh mendaftar di mana-mana pejabat cawangan

Lembaga Urusan dan Tabung Haji.

iii) Pengeluaran paspot dan visa haji

Paspot haji dikeluarkan untuk rakyat Malaysia dan residen kekal sahaja.

Visa haji diuruskan oleh

Lembaga Urusan dan Tabung Haji bagi pibak bakal-bakal haji dan

dikeluarkan oleh Kedutaan Arab Saudi di Kuala Lumpur.

13iv) Pemeriksaan kesihatan dan sunt 1kan

Pemeriksaan kesihatan termasuk X-Ray dada dan suntikan kolera diberi di hospital

teinpatan dan pusat kesihatan. Jika per 1u, mereka diberi rawatan dan dimasukkan ke

wad sebelum “enjit kesihatan" untuk menunaikan ibadah haji dikeluarkan.

v) Kursus bimbingan haji

Kursus bimbingan haji diberikan kepada bakal-bakal haji di peringkat negeri dan daerah

setiap kumpulan yang mengandungi 100 - 200 orang bakal-bakal haji diberi kefcerangan

COPYRIGHT © UiTM

mengenai ibadah haji selama 2 jam dal am sehari, selama 2 hari. „..

Hari ' pertama : bimbingan mengenai ibadah haji dan umr ah serta soalan dan

jawapan.

Hari kedua : Ceramah mengenai pent adbir an haji dan kesihat an dan

pengedaran risalah dan poster kepada bakal-bakal haji semasa kursus

Sebulan sebelum perjalan bakal-bakal haji, suratkhabar, televisyen dan stesyen-stesyen

radio juga menerbit dan menyiarkan artikel atau program mengenai ibadah haji, yang

ditulis dan diterbitkan oleh pegawai-pegawai Lembaga Urusan dan Tabung Haji.

14

seper ti

COPYRIGHT © UiTM

vi> Pengangkutan

Urusan pengangkutan bakal-bakal haji ad a 1 ah berikut s—

- Melalui 1 aut --- eekiranya permintaari yangdibuat melebihi 3000 orang bakal-bakal haji

(memadai untuk sekurang-kurangnya 2 perjalanan),■ 9pengangkutan air boleh diurusikan.

- lielalui udara — i> penerbangan khas sebanyak 60 hingga 70 penerbangan dengan

DC 10 (muatan 380 orang) atau BOENG 747 (muatan SOOorang) diurus oleh

Lembaga Urusan dan Tabung Haji tiap-tiap musim haji .

i) Penerbangan berjadual. Bakal-bakal haji juga

boleh menggunakan penerbangan ber jadual MAS sekiranya penerbangan khas

tidak mencukupi.

15

ib.ismail

Documents