hsl 333

8/2/2019 hsl 333

1/17

8/2/2019 hsl 333

2/17

2

mengetengahkan beberapa perkara penting berkaitan pemodenan Meiji agar memperlihatkan

kesannya sehingga tahun 1920an. Tetapi, esei secara asasnya berpendirian bahawa restorasi

Meiji telah mewujudkan kesannya secara positif dan negatif terhadap masyarakat jepun

sehingga tahun 1920an .

Pemodenan Meiji

Tarikh sebenar kepada pemodenan Meiji secara dasarnya telah dipersetujui oleh para sarjana

bahawa permulaan kepada pemodenan Meiji adalah pada tahun 1868. Dengan pemansuhan

kekuasaan keshogunan Tokugawa serta perlantikan Maharaja Meiji (1868-1912) sebagai

maharaja Jepun yang baru telah membawa kepada pemodenan Jepun melalui tindak tanduk

Meiji terhadap politik jepun secara keseluruhannya.4

Tetapi , tanpa disedari bahawa

terdapatnya satu arus atau penggerak kepada perkembangan yang berlaku dalam isu

pemodenan itu sendiri iaitu kemasukan pengaruh barat secara langsung yang mendedahkan

kelemahan Jepun dalam menghadapi asakan barat khususnya daripada Amerika Syarikat

yang mengambil peluang daripada kelemahan pemerintahan feudalisme keshogunan

Tokugawa pada kurun ke 19 .5

Amerika Syarikat melalui Komodor Mathew C Perry telah

berjaya mendapatkan beberapa keistimewaan daripada kerajaan Jepun melalui Perjanjian

Kanagawa yang ditandatangani antara Keshogunan Tokugawa dengan Komodor Perry6

Antara Perincian utama Perjanjian ini adalah seperti menubuhkan sebuah konsul Amerika

Syarikat di Jepun, perlindungan kepada kapal

kapal Amerika khususnya kapal pemburu

paus Amerika serta membenarkan dua pelabuhan Jepun iaitu Shimonoseki dan Hakodate .7

Implikasi perjanjian ini telah memberi kesan besar kepada pihak jepun iaitu pihak Jepun

melalui kuasa Keshogunan Tokugawa yang menjalankan dasar tutup pintu sejak 1614 ekoran

4W.G. Beasly(1999) Rise Of Modern Japan, London: George Weidenfield and Nicolson Ltd, hlm 55

5Ibid

6

W. Scott Morton (2006) Jepun: Sejarah Dan Budaya, diselenggarakan oleh Md Sidin Ahmad Ishakditerjemahkan oleh Azhar Mad Aros, dan Kuala Lumpur: Penerbitan Universiti Malaya, hlm 1517Ibid

8/2/2019 hsl 333

3/17

3

krisis antara agama Buddha dan Kristian telah dipaksa melalui perjanjian itu untuk membuka

pintunya kepada pihak luar.8

Secara tidak langsung, orang Jepun mula menerima pengaruh

asing dan terpaksa bertolak ansur terhadap kegiatan bangsa barat di Jepun. Selanjutnya, ia

juga secara tersirat telah mendedahkan kelemahan keshogunan Tokugawa lantas membawa

zaman Tokugawa ke arah kemerosotan dan akhirnya kekuasaan kembali kepada Maharaja

pada 1868 melalui pemulihan Meiji itu sendiri.9

Perubahan ini yang berlaku secara pantas ini

telah mengubah sama sekali struktur Jepun khasnya dari aspek politik. Pemansuhan sistem

feudal yang bertapak sejak tahun 1185 yang diasaskan oleh Kamakura Yoritomo itu

digantikan dengan suatu bentuk baru pentadbiran serta pengenalan polisi baru yang

berasaskan nilai-nilai barat sungguhpun masih mengekalkan sifat kejepunan itu yang

akhirnya membentuk apa yang dinamakan sebagai pemodenan dengan acuan Jepun itu

sendiri.10

Dalam membincangkan soal pemodenan ini, terdapat dua fasa penting di dalam

pemodenan Jepun itu sendiri . pertama Jepun antara tahun 1868-1888 terdapat penerimaan

membuta tuli jepun terhadap pemodenan dan fasa selepas tahun 1888an pula terdapat sikap

selektif di dalam pemodenan Meiji terhadap pengaruh barat ekoran daripada kegagalan

mengubah perjanjian berat sebelah antara Jepun dengan kuasa barat.11

Dalam hal ini, isu utama yang berbangkit dalam soal pemodenan Jepun adalah penggerak

kepada proses pemodenan itu sendiri. Tambahan pula pemodenan yang ditakrifkan sebagai

usaha mengubah corak hidup kepada suatu bentuk baru yang lebih elok telah mendorong

tindak tanduk ke arah pemodenan tersebut.12

Dalam hal ini, para sarjana misalnya Morton

menganggap bahawa pemodenan telah digerakkan oleh suatu kesedaran dalam kalangan

golongan muda Jepun pada masa itu tentang perlunya suatu pembaharuan dijalankan oleh

8W. Scott Morton (2006) Jepun: Sejarah Dan Budaya, diselenggarakan oleh Md Sidin Ahmad Ishak

diterjemahkan oleh Azhar Mad Aros, Kuala Lumpur: Penerbitan Universiti Malaya, hlm 1539ibid

10

Hugh Barton (1970)Japans Modern Century, New York: The Roland Press Company, hlm 7911Abu talib Ahmad (2004) Tamadun Jepun, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm 178

12ibid

8/2/2019 hsl 333

4/17

4

Jepun demi memastikan bahawa Jepun terselamat daripada kesan-kesan buruk masalah yang

berlaku di sekitar Jepun khususnya imperialisme barat. Hal ini tidak menghairankan kerana

peristiwa-peristiwa di China seperti kekalahan China dalam perang Candu 1(1839-1842) dan

perang Candu 2(1863) sudah pastinya diketahui oleh rakyat Jepun khususnya golongan

modernise tersebut lantas menyedarkan mereka bahawa suatu angin perubahan perlu

dilakukan terhadap Jepun agar dapat mengawal diri daripada ancaman imperialisme Eropah

ke atas Asia Timur yang sedang rancak pada kurun ke 19. Tambahan pula, kegagalan

pemerintahan Shogun yang gagal meneruskan dasar hubungan terhad dengan kuasa-kuasa

barat pada tahun 1854 telah menambahkan lagi keyakinan mereka bahawa suatu perubahan

perlu dilakukan dalam mengatasi kemelut itu dengan cara mengadakan pemodenan Jepun

sendiri. Para pegawai baru Jepun yang rata-ratanya berusia di bawah 35 tahun merupakan

pegawai yang bukan sahaja terdedah kepada pemikiran barat tetapi juga menerima pengaruh

aliran pemikiran zaman akhir Tokugawa seperti Mito, Neo Kungfutzeisme dan sebagainya.

Malah mereka juga turut menguasai sebahagian besar sistem politik di awal pemerintahan

Meiji.13

Tambahan pula, usaha pemodenan yang digerakkan oleh golongan muda itu pastinya

turut mendapat restu daripada Maharaja Jepun sendiri yang merasakan bahawa para pegawai

muda yang berjumlah seratus orang ini mampu membantu baginda dalam mengukuhkan

kuasa.14

Sebagai maklumat tambahan , kebanyakan pegawai-pegawai muda yang

menggerakkan ini adalah terdiri daripada puak-puak yang menyokong Maharaja semasa

usaha pihak imperial mengalahkan Shogun pada tahun 1867 iaitu Satsuma, Tosu, Chosu dan

Hizen . Sikap dan sokongan mereka terhadap Maharaja telah memudahkan lagi proses

pemodenan Jepun kerana mereka dididik semasa di peringkat Han(wilayah) sebagai pegawai-

pegawai tinggi dalam sistem bakufu di Han masing-masing seperti penterjemah, penasihat

13Hugh Barton (1970)Japans Modern Century, New York: The Roland Press Company, hlm 82

14W. Scott Morton (2006) Jepun: Sejarah Dan Budaya, Kuala Lumpur: Penerbitan Universiti Malaya, hlm 165

8/2/2019 hsl 333

5/17

5

Daimyo dan sebagainya.15

Kebolehan mereka (pegawai) yang sebahagian telah menerima

asas pentadbiran dan pendidikan zaman Tokugawa pastinya telah dimanfaatkan sepenuhnya

oleh pemerintahan imperial Meiji di Jepun di dalam menggerakkan pemodenan Meiji itu

sendiri.

Selanjutnya, dalam membicarakan isu pemodenan politik jepun dalam tempoh

pemodenan Meiji, kita wajar melihat kepada perubahan struktur undang-undang dan

perlembagaan jepun. Undang-undang dari segi istilah adalah suatu set peraturan yang diguna

pakai dalam mentadbir negara.16

Pihak Meiji telah merevolusikan institusi politik dan

pentadbiran bagi negara Jepun. Faktor pendorong kepada fenomena Meiji ini kerana Jepun

melihat pengaruh Eropah atau barat pada sebagai suatu aspek penting kepada negara Jepun

secara keseluruhannya. Sikap pemerintah jepun terhadap perkembangan politik baru serta

pengenalan undang-undang baru adalah positif kerana kesedaran jepun khususnya para

pentadbir Meiji bahawa jika sesuatu tindakan tidak diambil di dalam soal pembaharuan

politik dan pentadbiran, Jepun bukan sahaja tidak mampu menghadapi kuasa barat, malah

Jepun dilihat sebagai sebuah negara yang lemah yang boleh mendedahkan Jepun kepada

ancaman imperialisme barat17

. Keseluruhannya, objektif pemulihan Meiji oleh negara Jepun

sebenarnya di dalam tempoh ini berjuang adalah untuk mempertahankan kedaulatan negara

Jepun dan pemulihan Meiji merupakan suatu cara untuk mempertahankan kedaulatan jepun

daripada asakan imperialisme barat.18

Perkembangan politik Meiji secara asasnya boleh dikaitkan dengan zaman Tokugawa,

kebanyakan ahli politik Jepun seperti Tokugawa Ieyayasu(1600-1613) sendiri sangat

15Ibid

16Teuku Iskandar, (1998) Kamus Dewan Edisi Ketiga, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka, hlm

17

Kenneth B Pyle (1996) The Making of Modern Japan second edition, Lexington: D.C. Heath And Company.Ltd, hlm 7218

Ibid

8/2/2019 hsl 333

6/17

6

mengagumi budaya barat khususnya budaya Rangaku dari Belanda.19

Perhubungan terhad

dengan kuasa Eropah ini telah memudahkan Jepun memahami sikap kuasa barat . Tambahan

pula, semasa pemerintahan Keshogunan Tokugawa, sudah wujud suatu hubungan baik

dengan kuasa barat khususnya Belanda yang menjadi asas utama di dalam membentuk sikap

masyarakat Jepun terhadap pemulihan. Kekaguman terhadap barat seperti peristiwa

pengeboman Shikoko pada tahun 1862 yang menonjolkan kehebatan teknologi ketenteraan

barat ini telah membentuk nilai masyarakat jepun yang melihat barat sebagai lebih hebat

berbanding china. Secara tidak langsung, masyarakat Jepun mudah untuk mengadaptasi

pengaruh Meiji yang bercorak kebaratan itu sendiri.20

Antara tindakan terawal pihak Meiji adalah dengan menyatukan seluruh negara jepun di

bawah suatu kekuasaan pusat yang berteraskan Maharaja di Tokyo. Penyatuan ini menjadi

asas kepada pemodenan kerana melalui penyatuan, wilayah dapat dikawal secara langsung

lantas menyebarkan idea-idea Meijisme kepada seluruh rakyat Jepun.21

Meiji turut

memperkuatkan politiknya dengan menubuhkan beberapa dewan perundangan yang

berfungsi terus kepada maharaja Jepun seperti Dewan Negara( Dajo Kan) pada tahun 1871

yang berkuasa terhadap perundangan serta pembentukan enam kementerian penting seperti

kementerian pelajaran , pertahanan dan sebagainya .22

Di samping itu, Kerajaan Meiji juga

turut membahagiakan lagi sistem Dewan kepada tiga cabang penting iaitu dewan kiri yang

berkaitan dengan perundangan jepun, dewan kanan yang berkuasa dalam hal ehwal

kementerian-kementerian jepun serta dewan pusat yang berfungsi di dalam hal ehwal

peperangan Shinto serta menjaga dua dewan rendah yang lain. Kesan daripada tindakan

tersebut sudah pastinya akan membentuk suatu hierarki baru pentadbiran dan secara tidak

19Ibid

20W. Scott. Morton(Morton (2006) Jepun: Sejarah Dan Budaya, diselenggarakan oleh Md Sidin Ahmad ishak

dan diterjemahkan oleh Azhar Mad Aros, Kuala Lumpur: Penerbitan Universiti Malaya, hlm 15821Ibid

22Ibid, hlm 165

8/2/2019 hsl 333

7/17

7

langsung akan dapat memulihkan pentadbiran serta mewujudkan kecekapan dalam

pemerintahan Jepun kerana setiap kementerian dan dewan dalam pentadbiran Meiji telah

dikhususkan kepada pengkhususan tertentu dan sudah pastinya dapat mengelakkan

pertindihan tugas yang boleh mengganggu gugat sistem pentadbiran jepun.23

Perkembangan utama dalam sistem politik Jepun adalah dengan pengenalan sistem

kabinet yang seakan-akan seperti sistem kerajaan di Eropah. Sistem kabinet Jepun telah

diwujudkan pada tahun 1885.24

Sistem kabinet di negara Eropah telah memainkan peranan

penting dalam menggerakkan sistem kerajaan dan Meiji di Jepun melihat sistem kabinet ini

berjaya mengekalkan kestabilan jepun bagi tempoh jangka panjang.25

Dalam mengkaji soal

ini, kita boleh merujuk kepada sikap orang jepun terhadap maharaja jepun. Orang jepun

menganggap bahawa Maharaja Jepun adalah daripada keturunan Dewa Amaterasu iaitu Dewa

Matahari mengikut kepercayaan klasik jepun.26

Mereka menganggap bahawa Maharaja Jepun

adalah suci (Kami) serta berada dalam kedudukan yang tinggi dalam hierarki masyarakat

Jepun.27 Persoalan utama para pegawai jepun adalah tentang kedudukan maharaja dalam

sistem kabinet Jepun. Dalam isu ini, masalah utama adalah dengan mewujudkan kabinet,

mereka bimbang bahawa maharaja tidak mempunyai kuasa dalam pentadbiran kerana

kebanyakan sistem beraja Eropah yang cuba diadaptasi oleh Jepun, Raja hanyalah bersifat

ceremonial dan kabinet lebih banyak membuat keputusan berbanding dengan raja itu

sendiri.28

Raja adalah lambang semata-mata. Mengikut sistem Eropah khususnya sistem

British adalah suatu yang tidak relevan serta tidak sesuai dengan pandangan masyarakat

jepun terhadap keagungan Maharaja jepun dan akan menimbulkan isu di kemudian hari.

23Hugh Barton (1970)Japans Modern Century, New York: The Roland Press Company , hlm 88

24Ibid

25Ibid.hlm 151

26Abu Talib Ahmad (2004) Tamadun Jepun, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, hlm 7

27

ibid28W. Scott Morton (2006) Jepun: Sejarah Dan Budaya, diselenggarakan oleh Md Sidin Ahmad ishak dan

diterjemahkan oleh Azhar Mad Aros, Kuala Lumpur: Penerbitan Universiti Malaya, hlm 178

8/2/2019 hsl 333

8/17

8

Penyelesaian isu ini hanya dapat diatasi oleh Ito Hirobumi iaitu seorang ahli politik Jepun

telah mencadangkan agar sistem Jerman digunakan dalam pentadbiran jepun29

Kemuncaknya

adalah pada tahun 1885 iaitu dengan penubuhan sistem kabinet sebenar dan pada tahun 1889

iaitu perlembagaan Meiji yang menjadi asas pemerintahan moden jepun yang digunakan

sehingga tamatnya perang dunia kedua pada Ogos 1945.

Pemodenan Meiji dan Ekonomi

Kajian selanjutnya akan difokuskan kepada kepentingan ekonomi dalam pemodenan

Meiji. Antara perkara yang boleh diambil kira dalam menganalisis tentang pemodenan Jepun

di bawah kekuasaan Meiji adalah tentang peranan yang dimainkan oleh sektor ekonomi

dalam perkembangan pemodenan Meiji itu sendiri. Sememangnya kepentingan ekonomi amat

penting dalam pengukuhan Meiji kerana ekonomi adalah asas penting dalam sesebuah negara

serta menjadi paksi kepada keutuhan negara. Ekonomi juga sebagai alat bagi mencapai

kemakmuran negara. Tambahan pula, maksud ekonomi merujuk kepada suatu kajian tentang

usaha manusia dalam soal pengagihan sumber yang terhad.30

Dalam hal ini, pihak Meiji

telah menjadikan ekonomi sebagai suatu alat untuk mempertahankan negara serta

mengaktifkan peranan mereka (kerajaan) dalam industri keseluruhannya31

Malah turut

menjadi faktor penentu dalam kejayaan pemodenan Meiji yang dilaksanakan mulai tahun

1868 sehingga tahun 1912.

Antara langkah utama kerajaan Meiji dalam pembentukan ekonomi baru bagi jepun ialah

dengan mengadakan arahan kepada para Daimyo agar bertindak dengan memulangkan

29Ito semasa di Eropah, beliau telah berjumpa dengan Otto Von Bismarck serta mempelajari sistem

pemerintahan Eropah melalui Albert Von Stein. Beliau berada di sana selama enam minggu pada tahun 1882.30

Teuku iskandar, (1998) Kamus Dewan Edisi Ketiga, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka, hlm

31W. Scott Morton (2006) Jepun: Sejarah Dan Budaya, diselenggarakan oleh Md Sidin Ahmad Ishak dan


8/2/2019 hsl 333

9/17

9

kembali tanah mereka kepada maharaja. Serta memusatkan kuasa serta menyatukan wilayah

di bawah kekuasaan Maharaja. yang di pusatkan di Edo ( Tokyo) .

Usaha memusatkan kuasa penting bagi mengawal ekonomi Jepun serta mengekalkan

kestabilannya pada masa panjang. Kerajaan Meiji juga dapat memastikan sumber-sumber

penting khususnya hasil pertanian berada dalam genggaman mereka yang boleh dimanfaatkan

bagi membiayai pemulihan Meiji.32

Tindakan ini dijalankan oleh Kid Koin di chosu dan

Okubu Toshimachi di Satsuma yang berjaya memujuk daimyo mereka agar menyerahkan

tanah kepada Maharaja pada tahun 1869. Selanjutnya, dari sudut ekonomi, pihak kerajaan

Meiji telah cuba menetapkan dan menyusun semula cukai cukai mengikut kesesuaian

semasa negara jepun pada waktu itu. Meiji telah bertindak menghapuskan beberapa cukai

yang dijalankan semasa zaman feudal serta menghapuskan pengharaman aktiviti jual beli

tanah yang dianggap oleh kerajaan Meiji sebagai tidak sesuai lagi dijalankan serta merugikan

Kerajaan dari banyak segi.33

Perubahan penting yang dilakukan adalah pada tahun 1873,

cukai tanah dibayar dengan berdasarkan wang , bukan lagi menggunakan hasil tanaman. 34

Perubahan impak ini telah memberikan impak penting terhadap penguasaan ekonomi dalam

kalangan masyarakat jepun kerana apabila cukai ditentukan oleh wang, secara tidak langsung

perkembangan ekonomi dapat bergerak dengan lebih rancak lagi kerana wang merupakan alat

yang mudah digunakan bagi menjalankan aktiviti ekonomi. Pastinya melalui kaedah ini,

memberikan keuntungan kepada kerajaan. Secara tidak langsung , kerajaan Meiji mendapat

hasil dengan segera melalui cukai lantas mendapat faedah ekonomi seperti yang diharapkan.35

Selanjutnya, dalam membicarakan soal pemulihan Meiji dan ekonomi, tidak dapat tidak

usaha untuk memperoleh sumber ekonomi adalah menjadi nadi utama dalam pembaharuan

32Ibid

33W.G. Beasley (1999) Rise Of Modern Japan, London: George Weidenfield and Nicolson Ltd, hlm 62

34

Abu Talib Ahmad (2004) Tamadun Jepun, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, hlm 184

35ibid

8/2/2019 hsl 333

10/17

10

Meiji. Antara tindakan yang berkaitan dengan pemodenan Meiji adalah dengan melalui usaha

menghubungkan bandar-bandar jepun dengan kemudahan asas seperti jalan raya , kereta api

dan sebagainya.36

Dalam hal ini , usaha yang dijalankan sebenarnya mempunyai dua konotasi

penting. Misalnya, dari sudut lain ia mampu membuka peluang ekonomi kepada Jepun dalam

jangka masa panjang kerana dengan kemudahan asas yang sempurna pastinya kegiatan

ekonomi dapat dijalankan secara cekap dan efisien serta memberikan keuntungan dalam

tempoh jangka panjang. Di samping itu, ia juga turut berkaitan dengan usaha pertahanan

khususnya bagi menggerakkan tentera bagi mengawal sebarang penentangan dalam negeri.

37Oleh sebab itulah pada tahun 1872, sebagai contoh telah menjadi tahun asas pembinaan

infrastruktur utama iaitu Jalan kereta api menghubungkan Tokyo dengan Yokohama serta

pembinaan telekomunikasi telegraf di seluruh bandar di Jepun pada tahun 188038

.

Perindustrian dan industri secara keseluruhannya telah membawa kesan kepada

pemodenan jepun. Kesedaran jepun tentang perlunya usaha untuk mencapai tahap

perindustrian tertinggi dalam kerangka ekonomi Jepun era Meiji harus dicapai demi

kemakmuran negara secara keseluruhannya. Dalam isu ini, Jepun semasa Meiji telah cuba

untuk membina asas perindustrian Jepun. Dalam hal ini, secara tidak langsung Kerajaan Meiji

cuba untuk membawa Jepun ke arah revolusi Industri.39

Kerajaan telah memutuskan untuk

campur tangan serta membabitkan diri dalam industri secara keseluruhannya. Misalnya, pada

tahun 1874, Kerajaan Meiji telah mengambil alih Lombong Arang Batu British di Hizen

serta mengambil alih lapan buah lombong yang lain. Selain itu, Ito Hirobumi semasa menjadi

Menteri Industri dari tahun 1870-1878 telah mengadakan Industri kain bulu biri-biri bagi

36Ibid.hlm 185



Menjelang tahun 1900, terdapat hampir 5000 batu jalan kereta api. Menurut Morton, pada mulanya

pembinaan kereta api adalah di bawah tanggungan Kerajaan dan usaha persendirian pihak swasta. Tetapi,

atas dasar nasionalisasi pihak kerajaan Jepun telah memonopoli sistem pengangkutan kereta api pada tahun1906.39

8/2/2019 hsl 333

11/17

11

tujuan pakaian pegawai kerajaan dan anggota tentera. Tambahan pula, pihak kerajaan Meiji

turut memberikan pinjaman kepada industri tertentu seperti industri mesin, perkapalan dan

sebagainya. Kesan langsung daripada bantuan kerajaan ini telah membentuk suatu kebaikan

kepada jepun buat masa panjang iaitu berlakunya perkembangan sektor industri hasil usaha

kerajaan Meiji dalam bidang ekonomi itu sendiri. Malah usaha ini telah membebaskan Jepun

daripada sistem ekonomi feudal kepada suatu gaya ekonomi baru berdasarkan perindustrian

yang setaraf dengan negara-negara barat menjelang kurun ke 20.40

Kesan Pemodenan Meiji Sehingga Dekat 1920an.

Esei sebelum ini telah memperincikan Pemodenan Meiji dengan memberi tumpuan

kepada aspek pemodenan politik dan ekonomi. Pada bahagian ini, tumpuan adalah kepada

kesannya kepada rakyat Jepun keseluruhannya sehingga dekat 1920an. Dalam aspek cara

hidup, masyarakat Jepun telah mula mengamalkan suatu cara hidup berasaskan kebaratan.41

Dalam mengkaji isu ini, kita harus merujuk kepada cara pengaruh luar itu masuk ke dalam

sesebuah negara. Pengaruh luar secara dasarnya masuk ke dalam sesebuah negara dan

berakar umbi ke dalam masyarakat melalui peranan agama, intelektual, perdagangan dan

penggunaan bahasa.42

Meiji turut membawa sama sekali pengaruh barat ke dalam

ketamadunan Jepun dan masyarakat jepun kurun ke 19 dan awal kurun ke 20. Antara bukti

jelas yang boleh diperhatikan ialah penggunaan rambut gaya barat yang menggantikan gaya

rambut gaya samurai yang dianggap ketinggalan zaman . Di samping itu, terdapat juga

masyarakat Jepun yang memakai Haikara iaitu kolar tinggi yang sememangnya menjadi



41Ibid

42Ibid. Hlm17

8/2/2019 hsl 333

12/17

12

budaya di barat khususnya dalam kalangan bangsawan.43

Keadaan ini memperlihatkan

tentang kewujudan suatu budaya baru dalam masyarakat Jepun kesan daripada pemodenan

Meiji. Masyarakat Jepun telah keluar daripada kepompong cara berfesyen lama ala jepun dan

digantikan oleh suatu bentuk gaya berasaskan kebaratan. Tindakan mengenakan pakaian ala

barat ini berlaku kerana kesediaan masyarakat jepun untuk menerima perubahan yang berlaku

dalam masyarakat mereka kesan daripada pemodenan Meiji. Tanpa kawalan kerajaan Meiji

sekalipun, Perubahan tetap akan berlaku khususnya berkaitan dengan cara pengadaptasian

fesyen pengaruh barat itu sendiri.44

Selain itu, dalam kalangan golongan bangsawan Jepun

semasa era Meiji, terdapat kecenderungan terhadap majlis-majlis keramaian berasaskan barat.

Majlis seperti ini yang diwarnai dengan persembahan muzik barat dan adalah suatu perkara

yang diberikan perhatian khususnya dalam kalangan bangsawan, fenomena ini bukan sahaja

berlaku pada zaman Meiji semata-mata , malah berterusan sehingga kini.45

Keadaan ini

memperlihatkan bahawa masyarakat jepun pada era Meiji dan Taisho sudah menjadi suatu

masyarakat yang berubah serta terbuka di dalam mengadaptasikan pengaruh barat yang

diterapkan Meiji sebelum ini lantas mengubah gaya hidup rakyat jepun khususnya dari sudut

fesyen itu sendiri.

Kesan langsung pemulihan Meiji juga boleh dilihat daripada sikap masyarakat Jepun

terhadap imperialisme oleh jepun terhadap negara-negara sekitarnya. Pemodenan Meiji yang

berteraskan kepada pembangunan politik dan ekonomi serta berteraskan kepada falsafah

memakmurkan negara melalui kekuatan tentera telah mula mengubah sikap masyarakat

Jepun terhadap imperialisme. Masyarakat jepun khususnya dalam kalangan ahli politik jepun

berpendapat bahawa kedudukan negara jepun akan lebih tinggi bersama-sama kuasa barat


diterjemahkan oleh Azhar Mad Aros, Kuala Lumpur: Penerbitan Universiti Malaya, hlm 17144Ibid

45Hugh Barton (1970)Japans Modern Century, New York: The Roland Press Company. Hlm 240

8/2/2019 hsl 333

13/17

13

sekiranya jepun menjadi suatu kuasa imperialisme penting bagi Asia timur.46

Hal ini juga

turut dikaitkan dengan perlembagaan Meiji yang menonjolkan kesetiaan kepada maharaja

serta sifat niponism yang mendorong masyarakat jepun menjadi keras di medan peperangan

serta sanggup berbuat apa sahaja demi kepentingan negara dan maharaja . Hal ini juga turut

dikaitkan dengan corak pendidikan jepun yang berteraskan patriotisme dan berteraskan

kepada sistem nilai jepun.

Oleh itu, Kesan daripada proses pendidikan jepun pada zaman meiji , telah menjadikan

rakyat jepun lebih bersifat imperialis khususnya dalam kalangan ahli politik dan pegawai

tentera jepun .47

hasil daripada perubahan dan pemodenan Meiji telah menyebabkan Jepun

mula menjalankan imperialisme di Asia Timur antara tahun 1895-1920 dengan melihat

kepentingan strategik negara jepun sebagai pemangkin kepada kejayaan imperialisme Jepun

lalu menjadi kebanggaan rakyat Jepun itu sendiri .48

Kesannya rakyat Jepun melihat bangsa

lain sebagai bangsa yang amat rendah nilainya berbanding orang Jepun. Misalnya, Rakyat

Jepun seperti Kolonel Suzuki pernah menganggap bahawa bangsa Korea adalah hina dan

tidak wajar diberikan kebebasan. Pegawai jepun serta golongan kapitalis Jepun juga turut

melayan bangsa Korea yang dipaksa bekerja di jepun sebagai bangsa kelas kedua dan tidak

dapat menikmati hak-hak kemanusiaan seperti bangsa jepun.49

Tindakan ini banyak berpunca

daripada sikap pendidikan Meiji yang berteraskan kesetiaan kepada Maharaja serta

menonjolkan sikap Nipponese yang tinggi telah menyebabkan rakyat Jepun mempunyai

nilai-nilai kebangsaan yang fanatik terhadap Jepun. Sikap ini juga turut ditonjolkan terhadap

China dan jepun melihat bahawa China bukan lagi sebagai role model tetapi merupakan

46ibid

47Hugh Barton (1970)Japans Modern Century, New York: The Roland Press Company. Hlm 241

48Kenneth B Pyle (1996) The Making of Modern Japan second edition, Lexington: D.C. Heath And Company Ltd,

hlm 13549Abu Talib Ahmad (2007) Pendudukan Jepun Dan Asia Tenggara( 1941-1945), dalam Siri Syarahan Umum

Perlantikan Profesor, Pulau Pinang: Penerbitan Universiti Sains Malaysia , hlm 12

8/2/2019 hsl 333

14/17

14

musuh utama yang mesti ditamadunkan oleh Jepun.50

Malah, istilah Shiina oleh masyarakat

Jepun yang merujuk kepada yang menghina juga menonjolkan sikap masyarakat Jepun

terhadap China yang dianggap sudah ketinggalan zaman berbanding dengan Jepun yang

dianggap sudah moden bagi kawasan Asia Timur.

Pemodenan Meiji sungguhpun telah menyebabkan masyarakat Jepun memandang hina

terhadap bangsa lain serta berfikiran imperialis , tetapi dari sudut yang lain khususnya

daripada aspek kesenian , masyarakat jepun era Meiji dan era Taisho (1912-1945) telah

banyak berubah dari sudut kesenian. Kesenian masyarakat Jepun pada era ini adalah sangat

berpaksikan kepada kebaratan dan pemodenan Meiji yang bersifat tolak ansur terhadap

perubahan modenisme itu telah membuatkan rakyat Jepun meniru corak kesenian daripada

barat.51

Antaranya dari sudut kesenian, Para pelukis jepun telah mengubah cara mereka

melukis daripada menggunakan berus China kepada penggunaan pensel yang diasaskan oleh

Kawakami Togai pada tahun 1868. Beliau sebagai seorang lulusan luar negara yang dihantar

oleh kerajaan bagi mendalami sistem lukisan barat khususnya Belanda telah diarah untuk

memperkenalkan sistem pelajaran kesenian di sekolah kerajaan.52

Kejayaan usaha awal

beliau telah menyebabkan beliau berjaya memberikan impak kepada kesenian jepun,.

Misalnya pada tahun 1889, telah tertubuh sekolah pertukangan Tokyo yang menumpukan

kepada bidang seni dan pertukangan. Penubuhan sekolah seni juga merupakan asas penting

dalam membawa kesan ke atas orang Jepun kerana orang Jepun mula berminat kepada seni

baru berasaskan barat dan bidang kesenian baru ini dilihat sebagai suatu role model penting

di dalam pemikiran masyarakat Jepun kerana ini menonjolkan bahawa mereka adalah

Tamadun moden yang berbeza berbanding dengan golongan lain di Asia.53

Pada tahun 1920

pula, sudah wujud sistem filem dan drama Jepun yang berpandukan corak filem yang diambil

50Abu Talib Ahmad (2004) Tamadun Jepun, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka, hlm 268

51

ibid52Ibid.hlm 269

53W.G. Beasley (1999) Rise Of Modern Japan, London: George Weidenfield and Nicolson Ltd.hlm 125

8/2/2019 hsl 333

15/17

15

dari barat. Ketika rakyat china masih lagi menghadapi konflik dalaman, rakyat Jepun sudah

merasai kehebatan seni baru yang boleh memperkembangkan seninya sehingga tahun

1920an.54

Perkembangan penting bagi masyarakat jepun sehingga tahun 1920 adalah terbentuknya

masyarakat kelas bandar yang bekerja didalami sektor perindustrian baru serta mewujudkan

budaya korporat orang Jepun melalui Zaibatsu . Kewujudan masyarakat industri di jepun

adalah berpunca daripada galakan kerajaan Meiji terhadap perkembangan industri melalui

dasar-dasar membantu industri di jepun serta campur tangan di dalam sektor-sektor tertentu.

Misalnya pada tahun 1920, dianggarkan seramai 1-6 juta rakyat jepun bekerja di bandar-

bandar perindustrian seperti di Tokyo, Yokohama dan Osaka.55

Perkembangan ini adalah

kesan terhadap masyarakat Jepun hasil daripada pemodenan Meiji kerana sebelum

berlakunya proses pemulihan, masyarakat Jepun khususnya masyarakat zaman Tokugawa

sebahagian besar adalah masyarakat pertanian yang dikawal oleh sistem feudalisme Jepun.

Polisi ekonomi dan matlamat Meiji yang ingin menjadi negara yang hebat setanding dengan

kuasa-kuasa Eropah turut menyumbang kepada berlakunya perkembangan perindustrian.

Dengan galakkan dari kerajaan terhadap ekonomi melalui bantuan kepada bidang ekonomi

dan infrastruktur awam telah mengubah struktur masyarakat jepun. Kesan terhadap

masyarakat jepun ialah, sebahagian besar penduduk jepun lebih banyak terlibat di dalam

industri moden serta tinggal di bandar-bandar besar lalu mengakibatkan masyarakat jepun

mengalami perubahan struktur sosial yang berbeza berbanding dengan zaman sebelumnya.56

54

Abu Talib Ahmad (2004) Tamadun Jepun, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.hlm 27155W.G. Beasley (1999) Rise Of Modern Japan, London: George Weidenfield and Nicolson Ltd.hlm 125

56Ibid

8/2/2019 hsl 333

16/17

8/2/2019 hsl 333

17/17

17

Bibliografi.

Abu Talib Ahmad (2004) Tamadun Jepun, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Abu Talib Ahmad (2007) Pendudukan Jepun dan Asia Tenggara ( 1941-1945), dalam Siri

Syarahan Umum Perlantikan Profesor, Pulau Pinang: Penerbitan Universiti Sains Malaysia.

Hugh Barton (1970)Japans Modern Century, New York: The Roland Press Company.

Kenneth B Pyle (1996) The Making of Modern Japan second edition, Lexington: D.C. Heath

And Company.

Robert F. Hackett (1965), The Meiji Leaders And Modernization: The Case Of Yamagata

Aritomo, dalam Changing Japanese Toward Modernization, Diselenggarakan oleh Maris. B

Jansen, Princeton: Princeton University Press.

Teuku Iskandar, (1998) Kamus Dewan Edisi Ketiga, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa DanPustaka.

W. Scott Morton (2006) Jepun: Sejarah Dan Budaya, diselenggarakan oleh Md Sidin

Ahmad Ishak dan diterjemahkan oleh Azhar Mad Aros, Kuala Lumpur: Penerbitan Universiti

Malaya.

W.G. Beasley (1999) Rise Of Modern Japan, London: George Weidenfield and Nicolson

Ltd.

hsl 333

Documents