tanaman sayuran

Tanaman

Say ran

Hamisah Binti ZulkipleeKPLI Sains 609

Kepentingan Sayuran Kepentingan Domestik (Sara Diri)

Sumber Makanan dan Nutrien yang penting Vitamin, Garam Mineral, Protein, Karbohidrat, Serat dan

Lemak Jimat perbelanjaan keluarga

Kepentingan Komersial Sumber ekonomi negara Menyediakan peluang pekerjaan Mengurangkan import sumber makanan Memperkenalkan negara ke mata dunia Buah Pisang, Mangga, Nona, Durian

Sebagai Hiasan landskap. Mencantikkan kawasan kediaman, landskap

Jenis-Jenis Sayuran Sayuran Berdaun

Daun hijau besar, lembut dan lebat Bayam, Sawi Bunga, Sawi Putih, Kobis, Kailan, Ulam Raja,

Cekur Manis, Salad, Kangkung dan sebagainya Sayuran Kekacang

Sayuran jenis buah Kacang Botor/Kelisa, Kacang Buncis, Kacang Tanah,

Kacang Pea, dan Kacang Panjang Sayuran Berbuah

Buah berbagai bentuk, rasa dan warna Bendi, Cili, Kundur, Terung, Petola, Timun, Tomato

Sayuran Akar/Umbisi Ubi/akar berkembang di dalam tanah Halia, Lobak Putih, Lobak Merah, Ubi Keledek, Ubi

Sengkuang, Keladi

Selain itu, terdapat bahagian sayur-sayuran seperti batang pucuk, sulur, bunga dan juga struktur pembiakannya yang dimakan Bunga

Bunga Kobis, Bunga Kailan, Bunga Kantan dan Jantung Pisang

Pucuk Asparagus, Cekur Manis, Pucuk Paku dan Rebung

Struktur Pembiakan Cendawan dan Bebawang

Jenis-Jenis Sayuran

Sayuran Berdaun

Sayuran Berbuah

Penyediaan Tapak Iklim Khatulistiwa

Suhu tinggi dan kadar hujan yang tinggi

Pemuliharaan tanah Kesuburan tanah

Keupayaan sesuatu tanah untuk menampung pengeluaran hasil tanaman yang memuaskan

Faktor yang mempengaruhi kesuburan tanah Kandungan nutrien rendah

Proses luluhawa dan larut resap Keadaan tanah yang berasid

Penyediaan Tapak Tanah Asid Sulfat

Kurang subur, hasil tanaman dicemari Aluminium, Ferum, dan Mangan

Tanah Gambut Kekurangan mikronutrien spt Kuprum, Mangan, Zink,

Ferum, Molibdenum dan Boron

Tanah Berlempung Kandungan tanah liat yang tinggi Lekit bila basah dan berketul bila kering Kadar saliran dan peresapan air sangat rendah

Tanah Berpasir Tanah Bekas Lombong dan Tanah Bris Kadar saliran air tinggi Tidak berstruktur dan Kurang daya tahan air pH tanah dalam julat 4.3 dan 5.8

Faktor yang mempengaruhipemilihan tapak

Lokasi Berhampiran dengan kawasan urban/bandar atau pekan Memudahkan proses pemasaran

Berhampiran sumber air Kolam, Sungai, Perigi, Air paip Memudahkan penyiraman dan pencucian hasil tanaman

sebelum dipasarkan

Keluasan Kawasan luas, lapang dan terbuka

Pencahayaan matahari penting bagi fotosintesis Mengelakkan persaingan terhadap air dan nutrien

Faktor yang mempengaruhipemilihan tapak Jenis tanah yang subur

Mudah dikerjakan dan sesuai bagi penanaman sayuran

Kemudahan Infrastruktur Elektrik dan alat perhubungan

Topografi Tanah rata- Memudahkan penanaman Teres

Jauh dari sumber agen perosak dan penyakit Berdekatan dengan kawasan penempatan/rumah

Memudahkan pengurusan dan sekuriti

Penyediaan Batas Proses bagi menyediakan kawasan pertanian

sebelum penanaman sayuran dilakukan: Membuang rumput-rumpai dan batu

Membakar rumput Mengelakkan serangan serangga perosak dan penyakit. Abu = baja Daun kering = sungkupan

Menggali dan menterbalikkan tanah 25-30 cm Menggembur tanah Membunuh haiwan perosak dan akar-akar rumpai

Penyediaan BatasMenggembur tanah

Tanah lebih halus Memperbaiki saliran dan pengudaraan tanah

Pembinaan batas Batas Rata

15-25 cm Batas Tunggal

20-25 cm

Sungkupan

Penutupan batas dengan bahan-bahan yang sesuaiRumput yang dipotongDaun pelepahKompos

Tidak boleh terlalu tebalMenghalang percambahan anak benihSerangan haiwan perosak dan penyakit

Sungkupan

Fungsi SungkupanMengurangkan suhu tanah

Mengurangkan kadar sejatan kandungan air tanah Mengelakkan kematian organisma penting

Memelihara kelembapan Air yang dipelihara akan didapati oleh anak benih dan

hidupan tanah

Mengelakkan tanah daripada terlalu keras dan padat Tumbesaran akar sukar Organisma tanah sukar untuk hidup

Cacing Tanah, Serangga, Lipan, Ular, Tikus dan sebagainya

Mengelakkan tumbesaran rumpaiMengelakkan hujan lebat dari menghakis tanah,

menghanyutkan biji atau anak benihSebagai baja Organik pabila reput

Sungkupan

Lapisan luar kerak bumiMenampung hidupan

Jenis dipengaruhi bahan indukBatu batuan, umur dan komposisi.

Tanaman sayuranSuburMudah dikerjakanStabil

Tanah?

KandunganButiran mineral, bahan organik, air, udara, dan

organisma tanahMenentukan ciri tanah

Kesuburan, keasidan, tekstur, struktur dan aktiviti biologi hidupannya.

Mengapa kajian ke atas sampel tanah perlu sebelum pemilihan tapak? Penyesuaian tanah bagi penanaman sayuran

Tanah?

Biji Benih Pemilihan biji benih

Perlu dilakukan dengan sempurna dan teliti Menjamin kadar percambahan dan pertumbuhan anak

benih yang sihat Pulangan tinggi

Ciri-ciri biji benih yang baik Besar dan berisi penuh Cukup matang dan bernas Bebas dari haiwan perosak dan penyakit Tidak rosak atau cacat

Kaedah Penyimpanan: Keringkan biji benih

Tidak bercambah/diserang penyakit

Simpan di dalam bekas kedap udara Elak serangan haiwan perosak

Labelkan biji benih Mudah dikenali

Simpan di tempat kering dan sejuk Elak kerosakan

Gunakan racun serangga dan racun kulat Elak serangan penyakit

Biji Benih

Bekas menanam/menyemai benih sayuran

Penyemaian biji benih Mengikut saiz 3 kaedah:

Semaian terus Biji Benih Besar Semaian terus secara tetap pada jarak yang

tertentu Peraturan sebelum menyemai:

Rendamkan biji benih seharian Mempercepatkan percambahan

Tanam sebiji atau dua biji selubangSelepas bercambah, lakukan penjarangan

Penyemaian terus Biji Benih Besar/kaedah Poket

Penyemaian biji benihSemaian terus Biji Benih Kecil

Sayuran jenis daun; Cili, Tomato, Terung dll.

2 kaedah:Semaian terus ke Batas Tetap (Kaedah

alur) Buat alur yang cetek dengan jarak tertentu Tabur sedikit benih pada alur dan timbuskan

sedikit dengan tanah Beri perlindungan (sungkupan) dan air Selepas percambahan, jarangkan anak benih

dan tinggalkan pokok pada jarak tertentu

Semaian terus ke Batas Tetap/kaedah Alur

Penyemaian biji benih

Semaian di dalam Kotak SemaianKebaikan:

Penjagaan anak benih lebih mudah Anak benih yang sihat boleh dipilih untuk

diubah ke batas tetapMemastikan hasil bertambah.

Anak benih yang sama saiz boleh dipilih Kadar tumbesaran yang sama. Pokok yang rosak dibatas tetap mudah

diganti dari batas semaian.

Penyemaian biji benihMenyemai secara Semai Tabur

Kaedah: Tabur biji benih atas batas Timbus dengan lapisan tanah yang nipis Beri perlindungan

Sungkupan dan air Selepas percambahan

Jarangkan anak benihTinggalkan pokok pada jarak tertentu

Menabur Biji Benih

Penyemaian biji benih Penjarangan

Satu proses pembuangan anak benih/pokok yang tumbuh terlalu rapat di antara satu sama lain

Tujuan Mengurangkan persaingan terhadap

cahaya, air dan nutrien Untuk menentukan tumbesaran yang

sekata dan hasil yang tinggiKaedah:

Penjarangan dilakukan dengan mencabut pokok atau memotong batang dengan pisau yang tajam.

Penyemaian biji benih Menyulam

Satu proses mengubah anak benih di bahagian yang terlalu jarang di antara anak pokok

Tujuan Mengelak pembaziran tempat dan

pengurangan hasil pengeluaran Mengelak peningkatan kos Membuang atau menggantikan anak benih

yang tidak bercambah, mati, diserang perosak, terbantut tumbesaran atau tidak sihat

Proses ini dinamakan Penyulaman Anak Benih

Penyemaian biji benih

PenanamanPenting bagi mengurangkan persainganMemudahkan kerja penjagaanAntara sistem yang biasa digunakan dalam

penanaman sayuran:

Bil.

Kaedah Bentuk

1. Empatsegi

2. Tigasegi

3. Kuinkuk/Siku Keluang

Kaedah-kaedah Penanaman Sayuran:

Penyemaian biji benih

Teknik mengubah anak benih:Segarkan anak benih sebelum diubahLakukan waktu pagi atau petangSiram batas semaian untuk lembutkan

tanah dan untuk mengelakkan dari tanah pecah semasa mengubah.

Dengan menggunakan sudip, cungkil tiap-tiap anak benih dengan ketul tanah di sekeliling akar.

Penyemaian biji benih Teknik mengubah anak benih (samb):

Mesti dilakukan dengan cermat untuk mengurangkan kerosakan akar.

Tanam anak benih di batas tetap pada jarak yang disyorkan

Tekan tanah disekeliling anak benih padat-padat supaya akar dapat pegangan yang kuat.

Bekalkan perlindungan dan air.Buangkan perlindungan sedikit demi sedikit

selepas beberapa hari

Penyemaian biji benih Naungan

Anak benih muda/baru diubah Mengurangkan pancaran cahaya matahari

yang terik ke atas anak benihAnak benih layu dan mati

Mengelakkan timpaan hujan yang terus ke atas anak benih mudaMerosak atau menghanyutkan anak benih.

Penyemaian biji benih (samb.)Bahan-bahan biasa yang digunakan;

Pelepah kelapa, lalang/rumput yang dipotong, kertas plastik dan jaring

Tidak boleh terlalu tinggi Cahaya matahari yang terik dan air hujan

boleh masuk menerusi tepi naungan

Harus dibuang sedikit demi sedikit ketika anak benih membesar Membolehkannya menerima cahaya matahari

untuk membina makanan.

Penjagaan Tanaman Penjagaan tanaman sayuran:

Menyiram 2 kali sehari

pagi dan petang

Membantu melarutkan nutrienDiserap oleh akar pokok

Kesegahan sel-sel dan juga untuk kesegaran tumbuhan

Tidak boleh terlalu kuatMerosakkan anak benih dan menghanyutkan tanahGunakan penyiram yang mempunyai lubang siraman

yang halus.

Penjagaan Tanaman Merumput

Semua jenis tumbuhan yang tidak dikehendaki Mengelakkan persaingan terhadap nutrien, air,

cahaya dan ruang Memusnahkan tempat tinggal dan tempat

pembiakan agen perosak dan penyakit. Dilakukan semasa proses penyediaan tanah dan

pada peringkat tumbesaran anak benih sayur-sayuran

Rumpai kecil boleh dicabut dengan tangan Rumpai besar atau terlalu banyak boleh dicabut

dengan menggunakan serampang tangan Tajak

Lorong batas Ladang luas

Kawalan kimia.

Penjagaan Tanaman Membaja

Sayur-sayur memerlukan makanan atau nutrien untuk tumbesaran yang sihat

Terdapat tiga jenis nutrien utama: Nitrogen, Fosforus dan Kalium (NPK)

Kalsium, magnesium dan sulfur Kuantiti yang sedikit

Menambah nutrien tanahBaja organik dan baja kimia.

Penjagaan Tanaman Membuat sokongan

Setiap jenis sayur-sayuran mempunyai tabiat tumbesaran yang berbeza

Menjalar, melilit atau mempunyai batang yang lemah Sayur-sayuran yang memanjat seperti timun dan

kacang panjang memerlukan kayu pancang Sayur-sayuran yang berbatang lemah memerlukan

sokongan untuk menyokong buahnya yang berat.Mendapat cahaya matahari yang secukupnyaMemudahkan kerja pengurusan

Merumput, membaja, memungut hasil dan mengelakkan buahnya daripada menjadi kotor kerana terkena tanah.

Penjagaan Tanaman Mengawal Perosak dan penyakit

Haiwan perosak atau hidupan lain yang menyerang sayur-sayuran Menjejaskan mutu sayur-sayuran Membantutkan tumbesarannya Kebanyakan perosak sayuran adalah dari kumpulan

serangga Penyakit biasanya di sebabkan oleh kulat dan bakteria

Bagi mendapat hasil yang bermutu tinggi.Simptom penyakit:

Melecur ataupun kelihatan daunnya bertompok-tompok kehitaman

Simptom perosak Daun yang berlubang atau tepinya telah dimakan ulat Ulat Beluncas, siput babi, kutu daun, kumbang,

pianggang, koya, teritip dan bari-bari.

Penjagaan Tanaman

Penyakit-penyakit biasa sayur-sayuranMelecur anak benihBintik daunLayu bakteria

Penjagaan Tanaman

Penyakit Agen Simptom

Melecur anak benih Kulat Anak benih layu dan mati

Reput akar Kulat atau bakteria Pokok layu dan mati

Bintik daun Kulat Daun dengan bintik perang atau hitam

Layu bakteria Bakteria Urat daun menjadi hitam. Pokok akan layu dan mati

Kulapok Bakteria Daun yang diserang layu dan mati

Karat batang/ daun atau lengai

Kulat Tompok kuning/perang daun terjangkit akan jatuh