darah (anatomi dan fisiologi)

JABATAN PENDIDIKAN JASMANI DAN KESIHATAN, IPG KAMPUS TENGKU AMPUAN AFZAN, KUALA LIPIS, PAHANG.

PJM 3063E

PENSYARAH : EN.ROSDAN

DARAH

• Pengenalan dan fungsi darah

• Komposisi darah• Plasma Bentuk elemen• Hemostasis

Pengenalan dan Fungsi darah• Darah ialah sejenis tisu khusus yang terkandung

dalam sistem peredaran darah.• Darah adalah cecair yang mengalir ke seluruh

badan manusia danTisu penghubung dalam bentuk cecair.

• Diangkut oleh sistem vaskular untuk membenarkannya menghampiri sel dalam badan.

• Darah terhasil di sekitar 8 % daripada berat badan manusia .

• Contoh : berat 45 kg = 3.6 kg darah• Sel Darah : 55% plasma 45% sel darah

FUNGSI DARAH

• Pengangkutan – Membekalkan oksigen dan nutrien (glukose, amino asids, fatty acids, dan glycerol) kesemua sel badan. – Pengangkutan karbon dioksida dan bahan-bahan kumuhan (urea,latic acids dari sel ke organ-organ perkumuhan)

• Membentuk pembekuan darah – Mencegah kehilangan darah melalui luka – Mencegah kemasukan bakteria.

• Sistem pertahanan badan dari jangkitan bakteria• Mengawal Hormon dan bahan kimia

yang mengawal fungsi organ dan sistem dalam badan.

KOMPOSISI DARAH• Darah terdiri daripada sel yang terapung

dalam sejenis cecair berwarna kuning pucat yang dikenali sebagai plasma.

• Darah manusia terdiri daripada 55% plasma dan 45 % sel darah.

• Plasma/serum darah - 55 %- air (92%)- protein (7%)- lain-lain (1%)

• Sel-sel Darah – 45%- platlet (4.8%)- sel darah putih (0.1%)- sel darah merah (95.1%).

Plasma• Plasma merupakan bahagian cecair darah dan berwarna

kuning pucat.• Plasma terdiri daripada :

a) Air – lebih kurang 90 %. Air menyebabkan darah mudah mengalir dan berfungsi sebagai pelarut.

b) Protein – I. Fibrinogen : peranan penting dalam proses pembekuan darah. – II. Albumin : peranan penting dalam pengawalan tekanan

osomosis darah. – III. Globumin : peranan penting dalam pertahanan badan .

• Nutrien- Asid amino , vitamin, glukosa dan dihantar ke seluruh sel badan.

• Garam-garam mineral : NaCl, KCL, fosfat, sulfat, bikarbonat dan sebagainya.

• sisa/buangan (urea,karbon dioksida, asid urik, kreatin)

• Gas –Oksigen dan Karbon Dioksida –sistem pernafasan.

• Hormon – Hormon yang diangkut ( dari sistem endokrin badan seperti hormon tumbesar, ADH, insulin, adrelina, dan sebagainya.

• Fungsi plasma darah adalah mengangkut sari makanan ke sel-sel serta membawa sisa pembakaran dari sel ke tempat pembuangan serta menghasilkan zat kekebalan tubuh terhadap penyakit atau zat antibodi.

BENTUK ELEMEN DARAH

Eritrosit

• Dikenali sebagai sel darah merah .• Bentuk cakera dwi-cengkung (diameter 8µm &

tebal 2µm. Berfungsi sebagai pengangkut O2&CO2.

• Warnanya kuning kemerahan, kerana di dalamnya mengandungi zat yang disebut hemoglobin( warna ini akan bertambah merah jika didalamnya banyak mengandung oksigen).

• Pengangkut oksigen dan karbon dioksida dari paru-paru ke seluruh tubuh dan sebaliknya.

LEUKOSIT

• Dikenali sebagai sel darah putih.• Tidak berwarna.• Bernukleus & mempunyai saiz yg lebih besar daripada

eritrosit. • Setiap 700 eritrosit, terdapat 1 leukosit.

• Terbahagi kepada dua iaitu granulosit dan agranulosit.

• Menjaga sistem kekebalan tubuh.• Mengepung daerah yang terkena jangkitan atau

cedera.• Menangkap organisma hidup dan

menghancurkannya.

PLATLET

• Cebisan sel sumsum tulang yang terdapat dalam darah.

• Tidak mempunyai nukleus.• Platelet membantu proses pembekuan darah

(atau pembekuan) dengan mengumpul di tapak kecederaan, melekat pada lapisan saluran darah yang cedera, dan membentuk satu platform di mana pembekuan darah boleh berlaku dan menggalakkan penyembuhan.

HEMOSTASIS

• Hemostasis boleh dikatakan sebagai pencegahan kehilangan darah yang berlebihan berikutan kecederaan.

• Proses bermula dengan serta merta selepas kecederaan .

• 3 Tahap dalam proses menghentikan darah • Vaskular Spasma (pencerutan vaskular) • Formation of platelet plug (Pembentukan sumbatan

platelet) • Blood Coagulation (Pembekuan Darah )

I. Vascular Spasm (Pencerutan Vaskular)• Apabila saluran darah rosak/luka, otot lembut

di dinding saluran akan kejang – mengalami spasma (spasm dan Vasokonstriksi)

• Mengurangkan aliran darah.• Vasokonstriksi – berlaku akibat pengecutan

otot licin pada dinding salur darah.

II.Formation of platelet plug (Pembentukan palam platlet )• Trambosit (platelet ) bergerak bebas dalam

saluran darah. Apabila dinding saluran darah pecah/rosak, ini akan menyebabkan kawasan luka platelet akan terurai dan membebaskan sejenis protein iaitu tromboplastin.• Trombosit (platelet akan mula mengembang,

terurai dan mula membuat rantaian antara satu sama lain dan menjadi kelompok.

• Platelet yang terkumpul pada tempat kecederaan mengeluarkan ADP (adenosine disphospate) yang menggalakkan lebih banyak platelet berkumpul pada tempat itu dan sumbatan platelet pun membesar.• Hasilnya, plug trombosit (platelet plug) akan

menyembuhkan kawasan yang luka.

• Jika kawasan cedera adalah kecil, plug trombosit (platelet plug ) akan menutup kawasan yang tercedera dalam masa beberapa saat dan boleh menghentikan pendarahan.• Walaubagaimanapun, jikalau luka lagi besar,

proses pembekuan darah akan berlaku.

III. Blood Clotting (Pengumpalan darah)• Apabila darah menyentuh permukaan asing , proses

pembekuan diaktifkan.• Proses ini melibatkan tindak balas kimia dan

menghasilkan jaringan fiber protein bersama darah.• Terdapat 12 jenis bahan yang terlibat dalam

pembekuan darah .

• 3 faktor utama pembekuan darah iaitu prothrombin activator, thrombin dan fibrinogen.

• Apabila platelet dibahagian luka terdedah kepada udara, platelet akan terurai dan membebaskan sejenis protein , iaitu tromboplastin.

• Tromboplastin ditukarkan kepada trombin yang aktif.

• Trombin memangkinkan penukaran protein larut, fibrinogen, kepada bentuk larut, fibrin.

• Fibrin membentukkan satu jaringan dan menutup luka.

• Eritrosit hilang keluar oleh jaringan itu.• Platelet Vitamin Protombin K Ca ²⁺ Trombosin

Trombin Fibrinogen Fibrin Mekanisme pembekuan darah.

• Beberapa minit selepas pembekuan darah akan mula mengecut dan dalam masa 30- 60 minit sejenis bendalir jernih akan dikeluarkan. • Bendalir ini ialah serum, iaitu plasma

tanpa fibrinogen yang telah digunakan. Darah beku itu akan menjadi satu keruping dan luka dibawahnya akan sembuh.• Apabila kulit baru terbentuk, keruping itu

akan tanggal dengan sendirinya.

Rujukan • Evelyn C.Pearce (2001),Anatomi Dan Fisiologi

Untuk Jururawat. Selangor.Golden Books Centre Sdn.Bhd.

• http://ashaario-ashaario. blogspot.com/2010/03/darah-manusia.html (ATAS TALIAN :15.1.2015)

• https://www.scribd.com/doc/51966490/Fungsi-Elemen-Darah ( ATAS TALIAN: 16.1.2015)

• http://www.slideshare.net/azxie/darah-anatomi-fisiologi-edit3 (ATAS TALIAN: 16.1.2015)

Terima kasih