REKOD KERJA

Rekod kerja adalah satu perancangan yang terperinci tentang proses pembuatan pakaian. Ia bertujuan supaya proses menyusun kerja dalam sesuatu pembuatan pakaian dapat dijalankan dengan lancar dan lebih sistematik. Dengan adanya rekod kerja, penggunaan fabrik, bahan, tenaga dan masa dapat diuruskan dengan lebih teratur.

KANDUNGAN REKOD KERJA

Kandungan rekod kerja bermaksud perkara berkaitan dengan pembuatan pakaian yang terkandung dalam rekod kerja dan perlu dilakukan sebelum pakaian dihasilkan. Ia perlu dilakukan dengan sistematik bagi memastikan pakaian yang akan dihasilkan lebih berkualiti dan mengikut spesifikasi yang diperlukan. Kandungan rekod kerja terdiri daripada beberapa perkara iaitu :

Lakaran dan huraian stail pakaian

Senarai ukuran badan

Pola

Fabrik dan bahan

Pengekosan

Susun atur pola

Langkah menjahit

CatatanLAKARAN PAKAIAN

Lakaran stail pakaian menjelaskan tentang rupa bentuk dan ciri yang terdapat pada pakaian yang akan dibuat dalam bentuk lakaran. Manakala huraian stail pakaian pula menjelaskan dengan teliti tentang setiap ciri yang terdapat pada pakaian tersebut, sebagai contoh, lisu, belah, bahu mendatang ( yoke ) , kolar, kelim, lengan dan kancing.lakaran dan huraian stail pakaian perlu dirancang dan dibuat denga teliti supaya pakaian yang dihasilkan menepati apa yang dikehendaki. Lakaran stail pakaian ialah pandangan hadapan dan belakang sesuatu stail pakaian yang hendak dibuat. Ia juga menunjukkan reka bentuk dan ciri-ciri yang terdapat pada pakaian tersebut.

LUKISAN KERJA

Lukisan kerja ialah lukisan lengkap tentang stail dan maklumat pada bahagian hadapan dan belakang pakaian. Lukisan kerja digunakan sebagai panduan kepada pelakar pola, pemotong fabric dan tukang jahit bagi memudahkan kerja membuat pakaian. Di samping itu, ia juga dapat menjimatkan masa dan tenaga, mengelakan daripada berlakunya kesilapan serta dapat menghasilkan pakaian mengikut stail yang telah direka cipta.

HURAIAN STAIL PAKAIAN

Huraian stail pakaian menjelaskan tentang ciri yang ada pada sesuatu pakaian yang meliputi kegunaan, jenis, kedudukan dan cara kemasan. Berikut ialah huraian atau penerangan tentang ciri stail balus yang dipilih : SENARAI UKURAN BADAN

Untuk menghasilkan sesuatu pakaian yang selesa dipakai, ukuran badan yang tepat perlu diberikan penekanan. Peraturan tertentu perlu dipatuhi semasa mengambil ukuran badan. Ini adalah bagi memastikan pakaian yang dihasilkan berpadanan dengan pemakai. Jadual di bawah menunjukan senarai ukuran badan untuk menghasilkan blaus yang telah dipilih .

Jadual Ukuran Bahagian Badan Lelaki

Bil Bahagian badanUkuran (cm)1/21/41/6

1Leher 38*

2Dada 85*

3Pinggang 82*

4Punggung 97*

5Keliling hujung lengan19*

6Bidang hadapan42*

7Bahu 44*

8Bidang belakang39*

9Garisan tengah belakang48

10Labuh punggung28

11Labuh lengan59

POLA

Terdapat dua cara dalam melakar pola pakaian sama ada secara manual atau dengan penggunaan komputer ( CAD ). Ada yang melakar secara terus sehingga siap mengikut stail pakaian dan ada juga yang menggunakan cara mengadaptasi pola asas. Terdapat perbezaan maksud antara pola asas, pola adaptasi dan pola.

POLA ASAS

Dilakar mengikut bentuk badan asas seseorang berdasarkan ukuran pelanggan atau mengikut ukuran piawai ( standart ) mengikut saiz tertentu.

POLA ADAPTASI

Dilakar dengan membuat pengubahsuaian pada pola asas mengikut rekaan stail pakaian.

JENIS POLA

POLA DAGANGAN / KOMERSIAL

Pola dagangan / komersial ialah pola pakaian yang dilakar siap sepenuhnya menggunakan ukuran piawai. Boleh didapati di pasaran daalm pelbagai saiz mengikut stail pakaian. Digunakan oleh orang perseorangan , suri rumah tangga, pelajar dan mereka yang kurang mahir dalam melakar pola.

POLA SECARA COUTURE

Merupakan pola pakaian yang dilakar siap sepenuhnya menggunakan ukuran pelanggan. Dibuat mengikut stail pakaian pelanggan. Digunakan oleh tukang jahit, orang perseorangan dan juga pengusaha butik. FABRIK DAN BAHAN

Fabric, bahan dan trimin adalah tiga perkara utama untuk menjadikan sesuatu rekaan itu sebagai pakaian sebenar. Fabric ialah kain yang digunakan untuk membuat pakaian. Ia terdiri daripada fabric pakaian, lapis dalam dan lapik dalam. Manakala bahan pula merupakan sesuatu yang digunakan bersama fabric untuk menjalanakan kerja-kerja menjahit contohnya benang. Trimin bermaksud sesuatu yang digunakan pada pakaian bertujuan untuk menghias, merapi dan mengemas seperti jalur serong tepat.

FABRIK

Fabric ialah bentangan kain daripada yarn yang dibina sama ada ditenun, tanpa tenun atau dikait. Contoh fabric tenun ialah genggang. Contoh fabric tanpa tenun ialah felt dan contoh fabric berkait ialah jersi. Antara ketiga jenis fabric ini, fabric tenun lebih kerap digunakan kerana cirinya yang stabil dan mudah dikendalikan. Factor utama pemilihan fabric bergantung kepada stail pakaian. Di samping itu, factor lain yang perlu dipertimbangkan ialah iklim , ativiti, budaya, corak dan warna.

Huraian fabric perlu diberikan penekanan daripada aspek jenis, nama, rupa, rasa dan cara pembinaannya. Terdapat pelbagai jenis, fabric di pasaran yang mudah didapati pada masa kini. Antaranya ialah fabric kapas, polyester, linen, sutera dan bulu biri-biri. Ada yang berkilat dan kesat seperti satin. Ada yang berkilat dan kasar seperti broked, dan ada yang bertekstur, kelihatan timbul seperti fabric bercorak emboss.

Fabric boleh dikategorikan kepada tiga jenis iaitu nipis, sederhana tebal dan tebal. Fabrik nipis seperti sifon, sesuai untuk dibuat pakaian yang berkedut kerana drepnya yang elok. Fabric sederhana tebal seperti tetron cotton pula, sesuai untuk dibuat pakaian seragam sekolah kerana menyerap peluh. Manakala fabric tebal seperti gaberdin, lebih sesuai untuk membuat seluar kerana ia kukuh dan tahan lasak.

Terdapat pelbagai jenis corak fabric misalnya berbunga, abstrak, kekotak dan berjalur. Pilihannya bergantung kepada kegemaran dan juga stail pakaian. Fabric juga terdiri daripada pelbagai warna menarik yang boleh disesuaikan mengikut cita rasa seseorang, warna kulit dan stail pakaian.

Fabric lapis dalam ialah fabric yang digunakan untuk melapis atau mengalas fabric pakaian yang nipis, jarang, berbulu dan kesat supaya pakaian selesa dipakai. Penggunaan fabric dalam juga menghasilkan drep dan bentuk yang elok. Pilihan fabric lapis dalam biasanya lebih ringan daripada fabric pakaian. Sebagai contoh, fabric pongee dan habotai sesuai untuk lapis dalam pakaian dan satin pula sesuai untuk lapis dalam pakaian seperti kot dan jaket yang diperbuat daripada fabric drill dan tweed.

Fabric lapik dalam ialah sekeping fabric yang diletakan di antara fabric pakaian dengan lapik. Ia bertujuan untuk member dan mengekalkan bentuk, mengeraskan, mengukuhkan bahagian tertentu pakaian seperti ikatan pinggang, kolar, kaf dan belah. Pilihan lapik dalam perlulah bersesuaian dengan bahagian pakaian yang hendak dibuat. Misalnya bagi kolar tegak, gunakan lapik dlam tebal dank eras serta berperekat yang diperbuat daripada fabric kanvas. Bagi belah kelepet sama lebar pula, lapik dlam lembut dan nipis paling sesuai digunakan.

Lapik dalam terdiri daripada tiga jenis iaitu nipis, sederhana tebal dan tebal yang diperbuat daripada fabric bertenun dan tanpa tenun, berperekat dan tanpa perekat. Lapik dalam bertenun lebih mahal harganya berbanding tanpa tenun dan ia perlu digunting mengikut ira. BAHAN DAN TRIMIN

Bahan ialah sesuatu yang digunakan bersama fabric untuk membuat pakaian. Benang adalah antara bahan penting yang diperlukan semasa menjahit pakaian. Pilih benang yang kukuh untuk menjahit pakaian. Bagi kerja menjelujur pula, benang yang kurang kukuh adalah lebih sesuai supaya senang untuk ditangalkan. Antara bahan lain yang digunakan dalam pembuatan pakaian ialah span bahu, butang, cangkuk dan zip.

Trimin pula ialah sesuatu yang digunakan unutk menghias, dan mengemas pakaian. Antara trimin yang selalu digunakan pada pakaian ialah pita jalur serong tepat, renda, pita brid dan tali pintal.

Bahan dan triminKeterangan

Benang

Pilihan benang mestilah bersesuaian dengan fabric. Sebagai contoh benang kapas digunakan untuk fabric kapas.

Warna benang hendaklah sama dengan fabric. Pilih warna benang yang lebih gelap jika ada warna yang sama.

Terdapat tiga jenis benang yang digunakan iaitu beneng pengemas tepi, benang jelujur dan benang untuk mencantum fabric pakaian.

Butang

Butang hendaklah bersesuaian dengan stail pakaian yang dibuat.

Bagi blaus separa sendat yang mempunyai ciri belah kelepet sama lebar, butang berlubang dua boleh digunakan untuk dipadankan dengan lubang butang melintang.

Selain butang berlubang dua, terdapat juga butang berlubang empat dan yang bertangkai ataupun berkaki.

PENGEKOSAN

Pengekosan ialah pengiraan kos fabric, bahan dan trimin serta kepakaran ( kos prima ) termasuk kos sampingan, tambah harga ( mark up ) dan harga jualan dalam pembuatan pakaian. Pengekosan dibuat bagi mendapatkan keuntungan seperti yang dirancang.

BahanKuantitiUnitJumlah

Benang 2 gulungRM 1.50RM 3.00

Fabric Merah/ hitam 1 MeterRM 8.00RM 16.00

Butang 5 bijiRM 0.50RM 2.50

Jumlah RM 21.50

KOS SAMPINGANElektrik

1 jam RM 0.20 x 8 jam = RM 1.60Upah Kepakaran a) Menjahit = RM 5.00

b) Menggunting = RM 4.00

c) Menyediakan pola = RM3.00

Jumlah RM 13.60

Jumlah keseluruhan kos bahan + kos sampingan = RM 21.50 + RM 13.60

= RM 35.10SUSUN ATUR POLA

Susun atur pola dilakukan dengan menyusun kepingan pola pakaian di atas fabric yang terbentang rata. Tujuan susun atur pola ialah untuk mengelakkan berlakunya pembaziran dan kesilapan semasa memotong fabric. Selain itu susun atur pola juga bertujuan supaya kerja-kerja memotong fabric menjadi lebih kemas, teratur dan mengikut turutan.

Ada beberapa perkara yang perlu diberi penekanan semasa menyusun atur pola jenis fabric iaitu:

Tentukan sama ada jenis fabik corak sehala atau tidak

Pastikan sebelah luar fabric berada di luar dan bahagian lipatan fabric berada di bahagian tepi meja memotong. Atur bahagian pola yang besar diatur terebih dahulu dan diikuti bahagian pola yang kecil.

Susun pola mengikut tanda-tanda pola seperti tanda ira, tanda lipatan dan bilangan kepingan.

LANGKAH KERJAPenyediaan kolar Mandrin.

Langkah 1: Menyediakan kolar Temukan sebelah luar fabric dan semat di garisan pemadan.

Jahit di kedua-dua tepi kolar di garisan pemadan.

Trim basi jahitan hingga 0.6 cm. snip penjuru kolar.

Langkah 2: Meratakan kolar.

Terbalikkan kolar ke sebelah luar dan tekan.

Jelujur pada tepi kolar.

Jelujur tegak pada tengah kolar.

Penyediaan badan pakaian.

Langkah 3: menyediakan badan pakaian.

Cantum kelim bahu dan kemaskan.

Lekatkan lapik dalam ke bahagian kelepet sama lebar.

Kemas tepi kelepet.

Langkah 4: menyediakan belah kelepet.

Lipat kelepet pada garis lipatan ke sebelah luar.

Jelujur dan jahit mesin pada garis leher dari garisan lipatan ke garisan tengah hadapan.

Trim basi leher.

Snip sudut basi leher hingga G.T.H.

Langkah 5: memadan garis bahu dengan kelepet.

Terbalikkan kelepet ke sebelah dalam pakaian.

Padankan garis leher lapik ke garis leher badan hadapan.

Padankan hujung kelepet dengan kelim bahu.

Langkah 6: mencantumkan kolar ke badan. Letakkan kolar aas pada sebelah dalam pakaian di garis pemadan. Tentukan hujung kolar terletak di garistengah hadapan (G.T.H) dan garis tengah belakang (G.T.B).

Jelujur kolar atas pakaian di sepanjang garis leher. Jahit dengan jahitan mesin.

Trim basi jahitan hingga 0.2 cm. Jahit basi jahitan.

Langkah 7: mengemas kolar Masukkan basi kelim kedalam kolar. Letakkan bahagian bawah 0.2 cm di bawah jahitan mesin.

Semat dan jelujur kolar bawah garis leher di sebelah luar.

Jahit mesin dari sebelah dalam pakaian di garis pemadan.

Tekan supaya kolar kemas dan rata.

Lengan padanan rata.Langkah 1: menyediakan lengan

Jahit dua barisan jahitan longgar di atas garis pemadan di atas garis pemadan di kepala lengan.

Baris yang pertama dijahit 0.3 cm di atas garis pemadan dan yang kedua dijahit 0.3 cm dibawah garis pemadan.

Langkah 2: menjahit kelim lengan.

Tentukan garis pemadan lengan d sebelah luar fabric. Jahit kelim dan tekan kelim lengan supaya terbuka.

Langkah 3: mengemaskan hujung lengan

Kemaskan hujung lengan dengan kelepet, kun, lapik, atau manset.

Langkah 4: menyediakan lubang lengan

Sedia badan pakaian.

Cantum kelim bahu dan kemaskan.

Tekan buka kelim.

Cantum kelim rusuk dan kemaskan.

Tekan buka kelim.

Langkah 5: mencantumkan lengan

Masukkan lenan ke lubang lengan dengan sebelah luar fabric bertemu. Temukan garis tengah lengan (G.T.L) dengan kelim bahu.

Temukan juga kelim lengan bertemu dengan tanda imbang hadapan baju dan tanda belakang lengan bertemu dengan tanda imbang belakang baju.

Sematkan dan jelujur di garis pemadan bahagian lengan.

Langkah 6: menjahit lengan.

Jahit mesin di garis pemadan lubang lengan untuk memudahkan mengawal keserataan kedut supaya lengan dapat dijahit dengan elok. Tindakan mata jahitan yang akhir di atas mata jahitan yang awal 3 cm hingga 4 cm untuk mengukuhkan kelim.

Langkah 7: mengemaskan kelim lubang lengan.

Kelim lubang lengan boleh dikemaskan dengan:

a) Jahitan mesin

b) Balutan sendiri

c) Jahit lilit ubi

d) Jahit insang pari

e) Jahit kemas tepi

REFLEKSI

Pertama sekali saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada pensyarah pembimbing saya iaitu Pn Rosmawati bt Ahmad yang tidak jemu-jemu mencurahkan ilmu beliau serta bimbingan beliau kepada saya semasa menyiapkan projek ini. Tidak juga saya lupakan kepada rakan-rakan seperjuangan saya yang banyak memberi tunjuk ajar dan sokongan kepada saya. Semasa menyiapkan projek ini saya telah mendapat pelbagai input yang sangat bernilai kepada saya tentang teknologi jahitan. Segala pengetahuan ini boleh saya gunakan pada masa akan datang semasa berada di sekolah kelak untuk saya sampaikan kepada murid-murid yang saya bakal ajar nanti.

Menjahit jua banyak mengajar saya erti kesabaran kerana menjahit bukanlah satu kemahiran yang mudah untuk dipelajari. Menjahit memerlukan ketekunan dan ketelitian yang tinggi untuk menghasilkan sesuatu yang berkualiti. Banyak perkara yang saya telah lalui semasa menyiapkan projek jahitan ini sama ada perkara manis ataupun perkara pahit untuk menyiapkan projek ini. Namun dengan dorongan dan sokongan yang diberikan oleh pensyarah pembimbing serta rakan-rakan saya maka dapat juga saya menyiapkan tugasan projek jahitan ini dengan jayanya.

Akhir kata dari saya, sekali lagi saya mengucapkan jutaan terima kasih kepada semua yang telah terlibat secara langsung mahupun tidak langsung dalam menyumbangkan tenaga, idea, ataupun masa dalam menyiapkan projek jahitan saya ini. Semoga Allah membalas jasa baik mereka semua Amin.sekian terima kasih.