TEORI GELAGAT PENGGUNA

• Menerangkan bagaimana penguna memperuntukkan sumber pendapatan untuk pelbagai kombinasi barangan/perkhidmatan untuk memaksimakan utiliti(kepuasannya)

• Pilihan pengguna− Hasilkan sendiri: pengeluaran isirumah

− Proses pembelian: bekerja mendapatkan wang untuk pembelian

• Dengan sumber terhad, pilihannya melibatkan kos melepas (opportunity cost)

TEORI UTILITI

• Utiliti merupakan suatu kepuasan yang diperolehi melalui pengunaan barangan/perkhidmatan

• Dua pendekatan− Teori Utiliti Kardinal (cardinal utility), TUK

− Teori Utiliti Ordinal (ordinal utility), TUO

• Teori Utiliti Kardinal (Cardinal utility)− Dapat diukur secara kuantitif

− Konsep jumlah utiliti (TU) dan Marginal Utiliti (MU)

TEORI UTILITI (Samb.)

• Teori Utiliti Ordinal (Ordinal utility)

− Dapat diukur secara kualitatif dan bukannya kuantitatif tetapi hanya menyenaraikan pilihan utama (keluk puas sama & garis belanjawan)

• Manusia rasional akan memilih untuk memaksimakan utiliti dengan memilih utiliti paling tinggi

• Utiliti berbeza mengikut pengguna

TEORI UTILITI (Samb.)

• Dalam pemilihan , andaikan :

Pengguna boleh membuat keputusan samada lebih suka kombinasi pertama @ sebaliknya, atau suka kedua-dua.

Keutamaan pengguna transitif : keutamaan

Durian > Manggis > Rambutan Durian > Rambutan

pengguna lebih suka barang dgn kuantiti lebih banyak.

TEORI UTILITI KARDINAL

− Jumlah utiliti (TU)

jumlah utiliti yg diperolehi oleh pengguna drpd penggunaan sejumlah barangan yg tertentu.

− Marginal Utiliti (MU)

Perubahan jumlah utiliti hasil drpd perubahan satu unit penggunaan barangan.

Formula :

MU = Perubahan jumlah utiliti

Perubahan kuantiti

TEORI UTILITI KARDINAL (Samb.)

• Hukum Pulangan Berkurangan = Semakin banyak barangan digunakan, semakin berkurang pertambahan utiliti

• Bila jumlah utiliti maksimum marginal utiliti = 0

• Bila jumlah utiliti mula berkurang, marginal utiliti = negatif (-ve)

TEORI UTILITI KARDINAL (Samb.)

• Keluk Jumlah Utiliti (TU)

Utiliti

TU max

Kuantiti

TEORI UTILITI KARDINAL (Samb.)

• Keluk Marginal Utiliti

Utiliti

MU = 0

Kuantiti

JENIS UTILITI

• Utiliti masa = barangan/perkhidmatan terdapat pd masa ia diperlukan

• Utiliti tempat = barangan/perkhidmatan terdapat pd tempat ia diperlukan

• Utiliti pemilikan = pengguna dapat guna dan menikmati barangan/perkhidmatan yang dimiliki

• Utiliti bentuk = barangan/perkhidmatan dibentuk hasil dai proses pengeluaran

KESEIMBANGAN DAN PEMAKSIMUMAN UTILITI

• Satu barang (X), MUx = Px

• 2 jenis barang (X & Y),

MUx/Px = MUy/Py

Cth: Seorang pengguna memaksimumkan kepuasannya dengan membeli 4 unit barang X dan 8 unit barang Y. Harga barang X ialah RM8 seunit dan harga Y ialah RM4 seunit. Diberi MUx =8 dan MUy=4

Drpd syarat ke dua : MUx/Px = MUy/Py

8/8 = 4/4

1 = 1

FAKTOR MEMPENGARUHI PEMAKSIMUMAN UTILITI

• Kuasa beli

- Faktor harga & pendapatan

PxQx + PyQy M

• Masa

- Ada wang banyak tapi kurang masa utk menikmati barangan/aktiviti

• Konstren (kekangan) di pasaran

- Terdapat barangan di pasaran dr. segi kualiti & citarasa

KELUK PUAS SAMA

• Keluk di mana titik-titiknya mewakili kombinasi barangan apabila pengguna berada dalam keadaan sama puas.

• Paksi-paksi : kuantiti barangan

• Bagi kombinasi yg menghasilkan tingkat kepuasan yg lebih tinggi, keluknya ke kanan (IC2) dari keluk pertama (IC1)

• Sebaliknya, keluknya ke arah kiri (ke dalam, IC-1)

KELUK PUAS SAMA

Y

O

Barangan

KELUK PUAS SAMA

7

Y

O

X

IC2

IC1

M

IC-1

114

Barangan

SA

B

C

DT

SIFAT KELUK PUAS SAMA

• Bercerun ke bawah dari kiri ke kanan : ini menunjukkan penambahan dlm kuantiti sesuatu barang.

• Cembung ke titik asalan : kadar penggantian marginal (MRS) berkurangan

− MRS = kuantiti brg Y yg sanggup ditukar utk mendapatkan satu unit brg X & penggantian ini mengekalkan kedudukannya pada tahap kepuasan yg sama.

• Tidak boleh bersilang : keutamaan pengguna transitif

− Cth : kuantiti X dan Y bagi komb A > komb B ; utiliti A > B*

Bila bersilang = C; jadi utiliti A = C & B = C; utiliti A = B = C. Ini tidak lagi transitif spt di atas*

• IC yang berlainan menunjukkan tingkat kepuasan berlainan. Semakin jauh dari asalan, semakin tinggi kepuasannya.

Keluk IC tidak boleh bersilang

Barang Y

C IC1

A

B

IC2

Barang Y

GARIS BELANJAWAN (BL)

• Garis yang menunjukkan semua kombinasi barangan yg boleh dibeli bagi sesuatu tingkat pendapatan (M) ;

M =PxQx + PyQy

• Kecerunan bergantung kpd harga brg X dan Y, kecerunan = Px/Py

• Cerun –ve : utk guna lebih brg X, perlu kurangkan Y & sebaliknya

• Pd paksi X, bila kuantiti Y = 0, semua M digunakan utk membeli X; M = PxQx Qx =M/Px

• Pd paksi Y, bila kuantiti X = 0, semua M digunakan utk membeli Y; M = PyQy Qy =M/Py

FAKTOR-FAKTOR PERALIHAN GARIS BELANJAWAN

• Perubahan harga barangan X

Y

Px Px

X

KESAN PERUBAHAN HARGA KE ATAS GARIS BELANJAWAN

• Bila harga brg X meningkat, kuantiti X menjadi kurang (dgn mengekalkan kuantiti Y) & sebaliknya.

Titik pd paksi X beralih ke kiri (kuantiti X kecil)

• Bila harga brg Y meningkat, kuantiti Ymenjadi kurang (dgn mengekalkan kuantiti X) & sebaliknya.

Titik pd paksi Y beralih ke bawah(kuantiti Y kecil)

FAKTOR-FAKTOR PERALIHAN GARIS BELANJAWAN

• Perubahan harga barangan Y

Y

Py

Py

X

FAKTOR-FAKTOR PERALIHAN GARIS BELANJAWAN

• Perubahan pendapatan

Y

I I

X

KESAN PERUBAHAN PENDAPATAN KE ATAS GARIS BELANJAWAN

• Bila M meningkat, Qx dan Qy boleh dibeli lebih banyak, titik pd paksi X beralih ke kanan & titik pd paksi Y beralih ke atas; & sebaliknya bila M berkurang.

KESEIMBANGAN PENGGUNA• Dengan pendapatan (M) tertentu, pengguna memilih

kombinasi barang yang memberikan kepuasan tertinggi

• Keluk puas sama dan garis belanjawan dihubungkan

• Titik di mana keluk IC dan BL bersentuh (tangen)

• Kecerunan IC = BL

• Pilihan pengguna dipengaruhi oleh pendapatan

• Dengan meningkatnya pendapatan, titik keseimbangan pengguna meningkat

PENGGUNA MEMAKSIMUM KEPUASAN

F

E

B

A D

C

Y

OX

IC1

IC2

IC3

IC4

M1

M

PENGGUNA MEMAKSIMUMKAN KEPUASAN

Garis Belanjawan (BL)

Keluk Puas Sama (IC)

KELUK HARGA PENGGUNAAN (PCC)• Perubahan Px

Y

Keluk Harga Penggunaan(PCC)

X

PCC = Garis yang menyambungkan titik-titik keseimbangan, E apabila berlaku perubahan ke atas harga barangan.

Pembentukan Keluk Permintaan(Dd)

• Terbitan drpd PCC

Px

Dd

Qty X

Keluk Permintaan Bagi Barang Normal dan Bawahan

• Paksi X, kuantiti barang & paksi Y, harga barang

• Px

Barang normal

Barang bawahan Qty X

• Barang normal = P , Dd

• Barang bawahan = P , Dd

KELUK PENDAPATAN – PENGGUNAAN (ICC)

• Jika harga barang tetap dan pendapatan meningkat, garis belanjawan beranjak ke kanan, dengan itu titik keseimbangan beranjak tinggi

• Titik keseimbangan barang beberapa pendapatan dihubungkan dengan garisan –dapat keluk pendapatan –penggunaan(ICC)

• ICC menunjukkan titik-titik bagi kombinasi barang yang boleh dibeli bila pendapatan berubah dan harga tetap

KELUK PENDAPATAN - PENGGUNAAN

Y

OX

IC3

IC2

M3

M

KELUK PENDAPATAN - PENGGUNAAN

IC1

M2M1

ICC

MENDAPATKAN KELUK ENGEL DARI KELUK PENDAPATAN – PENGGUNAAN

Y

OX

I3

I2

M3

M

KELUK PENDAPATAN - PENGGUNAAN

I1

M2M1

KELUK ENGEL

OX20

M

1612 22

40

Keluk Engel bagi X

20

10

30

KELUK ENGEL

• Hubungan pendapatan dengan kuantiti terhadap sesuatu barangan

• Diperolehi dari ICC

• Dapatkan kuantiti barang X atau barang Y yang boleh dibeli dgn sesuatu pendapatan

• Plotkan kuantiti X atau Y melawan pendapatan

• Mengaitkan perubahan pendapatan dengan perubahan permintaan terhadap sesuatu barang pada harga tetap

KELUK ENGEL (SAMB.)

• Bagi barang normal, bila pendapatan meningkat, permintaan meningkat; cerun positif

• Barang normal ada 2: barang perlu dan barang mewah

• Barang perlu, bila pendapatan meningkat, permintaan meningkat sedikit sahaja; keluk curam

• Barang mewah, bila pendapatan meningkat, permintaan meningkat banyak keluk landai

• Bagi barang bawahan (biasa) pula, pendapatan meningkat menyebabkan permintaan berkurangan; cerun positif (ciri barang normal) dan kemudian negatif

KELUK ENGEL BAGI BARANG MEWAH DAN BARANG PERLU

M

X

Barang Perlu

Barang Mewah

O

KELUK PENDAPATAN – PENGGUNAAN BAGI BARANG BAWAHAN

M

X

Keluk pendapatan - penggunaan

O

KESIMPULAN• TGP menunjukkan bagaimanan pengguna memperuntukkan sumber

pendapatan utk pelbagai kombinasi barangan/perkhidmatan.

• Terdapat 2 jenis teori utiliti :

− Kardinal TU dan MU

− Ordinal Keluk IC dan BL

• Keseimbangan dan pemaksimuman utiliti boleh diperolehi samada TUK @ TUO

• Sambungan titik-titik keseimbangan menghasilkan PCC (perubahan harga) & ICC (perubahan pendapatan)

• Terbitan drpd PCC = Keluk Dd & ICC = Keluk Engel (KE)

• Jenis-jenis barang diperolehi drpd perubahan harga ataupun pendapatan.