AUDIT SYARIAH:TEORI DAN PELAKSANAANAzizi Che SemanAkademi Pengajian Islam,Universiti Malaya

Kandungan

Pengenalan

Audit SyariahMenurut Rangkakerja

Tadbir Urus BNM

Audit Syariahmenurut APKI 2013

Objektif PelaksanaanAudit Syariah

Kepentingan Audit Syariah

Proses Audit Syariah

Pengenalan

• Audit Syariah telah diperkenalkan dalam institusikewangan Islam (IKI) setelah Bank Negara Malaysiamengeluarkan Rangkakerja Tadbir urus Syariah padatahun 2011

• Fungsi Audit Syariah di sesebuah IKI diperkukuhkan lagidengan pengenalan Akta Perkhidmatan Kewangan Islam2013 (APKI 2013)

Audit Syariah Menurut Rangkakerja TadbirUrus BNM• Merujuk kepada penilaian berkala yang dijalankan dari

semasa ke semasa, untuk memberi penilaian bebas danjaminan objektif bertujuan untuk menambah nilai danmeningkatkan tahap pematuhan berkaitan denganoperasi perniagaan IKI, dengan objektif utama untukmemastikan sistem yang kukuh dan berkesan sistemkawalan dalaman bagi pematuhan Syariah

Audit Syariah menurut APKI 2013

• Seksyen 37 APKI 2013:▫ 37. (1) Bank boleh menghendaki suatu institusi untuk

melantik mana–mana orang sebagaimana yang Bankboleh luluskan, untuk menjalankan audit pematuhanShariah oleh institusi itu.

Objektif Pelaksanaan Audit Syariah

Untuk menentukankecukupan, keberkesanan

dan kecekapan aktivitioperasi harian terhadap

produk dan perkhidmatanyang ditawarkan oleh IKI.

Untuk memastikan kawalanyang mencukupi dan segala

keputusan JawatankuasaSyariah telah dilaksanakan

oleh IKI sepenuhnya.

Untuk mengenal pasti mana-mana penambahbaikan yang perlu dipertimbangkan olehpihak Pengurusan IKI dalam

mengetatkan lagipematuhan Syariah.

Kepentingan Audit Syariah

• Meningkatkan nilai dan keyakinan para pemegangsaham dan pelanggan

• Mengurangkan risiko ketidakpatuhan syariah dalamproduk dan perkhidmatan yang ditawarkan

• Meningkatkan kawalan pengurusan risiko Syariahdalaman IKI

• Sebagai “check and balance” kepada pematuhanterhadap fatwa yang dikeluarkan oleh JawatankuasaSyariah IKI.

Proses Audit Syariah

Perancangan

Pelaksanaan

Pelaporan

Pemantauan

1. Perancangan Audit Syariah

• Perancangan Pelan Tahunan Audit Syariah▫ Unit Audit Syariah perlu membuat perancangan audit

Syariah tahunan dan dibentangkan kepadaJawatankuasa Syariah/Jawatankuasa LembagaPengarah Audit untuk kelulusan.

• Perancangan bagi proses penilaian Audit Syariah▫ Unit Audit Syariah perlu menentukan skop penilaian

serta saiz sampel yang ingin dinilai sebelumpelaksanaan sesuatu proses penilaian yang akandijalankan.

2. Pelaksanaan Audit Syariah

• Skop Audit dan Liputan/ Audit Scope and Coverage• Sumber Berkuasa/ Authorities• Tahap Keprihatinan/ Level of Concern• Penyediaan dokumentasi sokongan bagi pelaporan/

Provide support documentation for reporting

Skop Audit dan Liputan/ Audit Scope and Coverage• Skop dan liputan penilaian akan meliputi perkara-

perkara berikut:

Audit penyata kewangan IKI

Audit pematuhan ke atas struktur organisasi, orang, proses dan sistem aplikasi teknologi maklumat

Menilai kecukupan proses tadbir urus Syariah

Sumber Berkuasa/ Authorities

• Rujukan sumber-sumber berkuasa bagi proses penilaianadalah seperti berikut:▫ Akta Perkhidmatan Kewangan Islam 2013▫ Rangkakerja Tadbir urus Syariah▫ Resolusi Syariah dalam Kewangan Islam▫ Dokumen Polisi dan Piawaian Syariah▫ Fatwa dan kelulusan Jawatankuasa Syariah IKI▫ Polisi dan Prosedur Pengendalian Standard (SOP)

dalaman IKI

Tahap Keprihatinan/ Level of Concern

• Semua dokumentasi yang berkaitan produk yangditawarkan telah diluluskan oleh Jawatankuasa Syariahtermasuk kelulusan Syariah mengenai Struktur Produk,Dokumentasi Undang-undang, Manual Produk danProsedur Pengendalian Standard

• Keberkesanan Organisasi Syariah contohnya:Penyelidikan Syariah, Pengurusan Risiko Syariah danPenilaian Syariah dalam usaha untuk memastikan produkdan perkhidmatan mematuhi sepenuhnya keperluanSyariah dalaman dan luaran.

3. Pelaporan Audit Syariah

• Membuat laporan lengkap bagi sesuatu proses penilaianyang dibuat dengan menyenaraikan perkara-perkaraberikut:▫ Menyenaraikan pemerhatian dan dapatan yang

diperolehi semasa proses penilaian dibuat.▫ Sertakan dokumentasi sokongan terhadap

pemerhatian dan dapatan dibuat▫ Pembentangan laporan kepada Jawatankuasa

Pengurusan, Jawatankuasa Syariah dan JawatankuasaLembaga Pengarah Audit bagi kelulusan.

Samb…

• Proses penilaian dan pelaporan kepada JawatankuasaSyariah

Semakan dan penilaianUnit Audit Syariah

Laporan penemuan dandapatan daripada prosessemakan dan penilaiandibentangkan kepadaJawatankuasa Syariah

untuk pengesahan dankelulusan

Proses tamat

Bukan isu Syariah

Penyediaan pelan pemulihan dan laporan

kepada BNM dibuat

Isu Syariah

Samb…

• Sekiranya terdapat isu-isu ketidakpatuhan Syariah dalamlaporan yang dibentangkan, isu tersebut perludilaporkan mengikut Dokumen Polisi Operational RiskIntegrated Online Network (ORION) .

Samb…

• Isu Syariah yang berpotensi:▫ IKI hendaklah melaporkan sebarang kejadian SNC

yang berpotensi kepada ORION dalam tempoh 1 haribekerja setelah pengesahan oleh pegawai Syariahyang berkelayakan.

▫ Kejadian ini mesti dibentangkan dalam mesyuarat JSdalam tempoh 14 hari bekerja dari pengesahan isuoleh pegawai Syariah yang berkelayakan.

Samb…

• Kejadian sebenar SNC:▫ IKI perlu melaporkan sebarang kejadian SNC sebenar

kepada ORION dalam tempoh 1 hari bekerja daritarikh pengesahan JS.

▫ IKI hendaklah melaporkan kepada ORION pelanpemulihan seperti yang diluluskan oleh LembagaPengarah dan JS dalam tempoh 30 hari kalendar daritarikh laporan SNC sebenar kepada Bank.

4. Pemantauan Audit Syariah

• Syor dan cadangan terhadap pemerhatian dan dapatanperlu dipantau oleh pihak IKI bagi memastikan ianyadilaksanakan mengikut saranan oleh Pengurusan/Jawatankuasa Syariah/ Jawatankuasa Lembaga PengarahAudit

• Laporan pelaksanaan perlu dibentangkan semula kepadaJawatankuasa bagi memaklumkan status pelaksanaandan tindakan selanjutnya.

Audit Syariah – Perspektif JawatankuasaSyariah• Perlukah Jawatankuasa Syariah menentukan skop audit

dan pelan audit Syariah?• Perlukah audit Syariah dilaksanakan oleh seorang

pegawai Syariah berkelayakan (Qualified ShariahOfficer)?

• Salah satu skop audit Syariah adalah untuk mengauditJawatankuasa Syariah bagi menguatkan tadbir urus sertamemastikan kebebasan Jawatankuasa dalammengeluarkan keputusan tanpa terikat dengan mana-mana pihak…..Audit syariah ke atas JawatankuasaSyariah?

TERIMA KASIH