SISTEM BEKALAN AIR SEJUK UNTUK BANGUNAN BERTINGKAT Pembekalan air sejuk untuk bangunan bertingkat dilakukan dengan cara mengepam air bekalan dari salur utama ke tangki simpanan dalam bangunan. Namun begitu, sebelum merekabentuk sistem bekalan, kadar tekanan yang diperlukan hendaklah dianggar berdasarkan tekanan dimasa penggunaan air paling maksimum. Beberapa kaedah pembekalan air sejuk bagi kegunaan di bangunan bertingkat iaitu kaedah pengepaman langsung dari saluran utama dan kaedah pengepaman tak langsung dari saluran utama. 1.1Kaedah Pengepaman Langsung Dari Saluran Utama Kaedah ini membenarkan bekalan air sejuk untuk bangunan dibekalkan melalui 2 bahagian atau zon utama iaitu bahagian bawah dan atas. Bagi bahagian bawah, air dibekal ke dalam bangunan tanpa bantuan pam sehinggalah ke aras paling tinggi air boleh dibawa iaitu mengikut keupayaan tekanan sedia ada dari paip salur bekalan lembaga air. Manakala bahagian atas pula, bekalan air ke tingkat yang lebih tinggi dan yang selebihnya dalam bangunan yang sama akan disalur dengan bantuan pam. Kelebihan kaedah ini ialah ianya menjimatkan kos tangki pecahan dan ruang dalam bangunan. Kelemahannya pula ialah jika penggunaan air untuk bahagian atas lebih besar dari bahagian bawah, jumlah air yang dipam dari saluran utama boleh menyebabkan kejatuhan tekanan yang banyak. Ini boleh menjejaskan bekalan air untuk bahagian bawah. Pemasangan kaedah ini boleh dilihat berdasarkan rajah 9 yang ditunjukkan di bawah.

Rajah 9: Kaedah Pengepaman Langsung Bagi Bangunan Bertinkat(Sumber: Buku Teknologi Perpaipan, F.Hall)

1.2Kaedah Pengepaman Tak Langsung Dari Saluran Utama Kaedah ini hanya membenarkan bekalan air ke bangunan dilakukan dengan bantuan pam. Namun begitu, bagi tujuan minuman, air yang dipam disalurkan terus ke utiliti minuman sebelum dimasukkan ke dalam tangki.

Rajah 10 : Kaedah Pengepaman Tak Langsung dari Saluran Utama (Sumber: Buku Teknologi Perpaipan, F.Hall) 20 KAEDAH PENYAMBUNGAN PAIP BEKALAN AIR UTAMA KEPADA PAIP AGIHAN Proses menyalurkan air kepada pengguna memerlukan satu sistem agihan lengkap yang merangkumi : Paip utama paip cabang pili air

meter pam tangki simpanan injap Pembekalan air ke pengguna diberikan apabila terdapat permintaan dari pengguna itu sendiri. Notis bertulis perlu diberikan sekurang-kurangnya tujuh hari sebelum kerja-kerja penyambungan ke sesalur air dilakukan. Maka apabila permohonan diluluskan, kerja-kerja penyambungan akan dijalankan berdasarkan pelan keratan yang ditunjukkan di bawah.

Rajah 11 : Pelan keratan Keadaan Penyambungan ke Kediaman (Sumber: Buku Kemudahan dan Peralatan Asas Bangunan, F.Hall) 10 JENIS DAN SAIZ PAIP BEKALAN AIR DALAM BANGUNAN Secara amnya objektif bekalan air adalah untuk membekalkan air yang bekualiti sesuai dan kuantiti yang mencukupi untuk kegunaan penduduk. Adalah menjadi hasrat kerajaan dan

jabatan yang terlibat untuk membekalkan kepada setiap penduduk di negara ini dengan air yang bersih dan mencukupi. Terdapat sepuluh ( 10 ) jenis paip utama yang biasa digunakan dalam sistem bekalan air di Malaysia. Jenis-jenis paip tersebut ialah :a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. Paip besi galvani (galvanised pipe) Paip HDPE Paip asbestos simen Paip tembaga (copper pipe) Paip besi tuang (cast iron pipe) Paip keluli Paip PVC Paip UPVC Paip besi mulur (ductile iron) Paip poli

1.1 Paip Besi Galvani ( Galvanised Ion Pipe G.I )

Saiz rujuk jadual 1 15 mm 150 mm > 6 m panjang Class B & C > MWP 8 Bar Sambungan, socket bebenang Sistem paip dalaman Kuat dan tahan lama tetapi senang berkarat Tidak di galakkan ditanam dalam lantai dan dinding

Jadual 1 : Saiz paip PRELIMINARY SELECTION OF PIPE SIZE

Diameter of distribution pipe100 mm 80 mm 65 mm 50 mm 40 mm 32 mm 4' 3' 2 1/2 " 2" 1 1/2" 1 1/4"

4' 3'1 2 1

Diameter of branch pipe 2 1/2 " 2" 1 1/2" 1 1/4" 1"4 1 1 6 3 2 1 12 6 3 2 1 16 9 6 3 2 1 30 16 12 6 3 2

3/4" 1/2"60 30 31 12 6 4 180 87 48 32 16 10

25 mm 20 mm 15 mm

1" 3/4" 1/2"

1

2 1

6 3 1

(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

1.1 Paip HDPE

Dari campuran bahan tambah kimia Warna hitam dan biru Jadual 3.2 Saiz sehingga 1000 mm dan panjang 6 12 m Sambungan kimpalan Butt dan secara Elektrofusion Ringan, kurang geseran dalam dan tahan karat Perlu perkakas khas dan oprasi mahir Mahal. Jadual 2 : Saiz paip,tekanan paip dan panjang. NB ( inci ) Tekanan (bar) Gulung/panjang 0.62 10 100/200/300 0.75 10 100/200/300 1.0 6/10 100/200/300 1.5 6/10 50/100

Saiz( mm ) 20 25 32 50

63 90

2.0 3.0

6/10 50/100 6/10 50

(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

1.1 Paip Asbestos Simen

Daripada campuran simen Portland dan asbestos 80 mm 600 mm dan panjang 6 m Kelas 20 & 25 ( 10 & 12.5 Bar ) Harga murah Tahan karat Senang tapping Mudah rosak oleh hentakan

1.1 Paip tembaga (copper pipe)

Dibuat daipada tembaga Tiada lapisan rintangan Saiz sehingga 54 mm Mempunyai tekanan kerja tinggi Penyambungan : pemasangan kapilari secara penekanan Dapat menahan tekanan dan suhu yang tinggi Rintangan karat yang baik Kuat dan tahan lama Mahal

1.1 Paip besi tuang (cast iron pipe)

Dari jenis grey cast ion Disalut bitumen 80 mm 250 mm dan panjang 3 m 5 m. Penyambungan Spigot Socket Tinggi daya tahanan, kuat, high bearing Loading, tahan karat dan tak mudah serap bahan cemar luaran Rapuh dan lemah beban hentakan. 1.1 Paip keluli Dari keluli karbon Sambungan :

Kimpalan VJC Lapisan konkrit ( dalam ) dan bitumen (dalam) Saiznya sehingga 2 m ( selalunya 150 mm 900 mm) dan panjang 6 m Kuat dalam bengkokan dan tegangan Mudah karat 1.1 Paip PVC

1.2 Paip UPVC

Saiznya sehingga 300 mm dan panjang 6 m Sambungan Upvc coupling Upvc sleeve Getah gelung Saiznya sehingga 300 mm dan 6 m panjang Ringan , mudah diselenggara dan tahan karat Serap cahaya ultra-violet jangan letak direct di bawah cahaya matahari Mudah rosak alat pengorek. 1.1 Paip besi mulur (ductile iron)

Dari jenis bahan logam Disalut bitumen ( luar ) dan Simen mortar ( dalam ) 80 mm 1600 mm dan panjang 4 m 6 m. Sambungan spigot socket Kuat dan tegar Pumping mains dan dibawah beban luaran yang tinggi Tidak serap pencemaran luar Menanamnya mudah 1.1 Paip poly

20 JENIS-JENIS PENYAMBUNGAN PAIP Jenis pepasang biasanya bergantung kepada jenis paip yang digunakan. Ini kerana setiap jenis paip akan berlainan penyambungan diantara satu sama lain. Faktor pemilihan ini bergantung : Jenis paip Kaedah sambungan Kelas paip

Rajah 12 : Alat Pepasang untuk penyambungan paip(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

1.1 JENIS - JENIS PENYAMBUNGAN PAIP

Saluran air paip adalah dibuat dengan menyambungkan batang-batang paip, injapinjap dan specials. Sambungan ini dibuat menggunakan penyambung tertentu bergantung kepada jenis, kelas paip, injap dan pepasang yang digunakan. Diantara penyambung-penyambung adalah :1.1.1 Penyambung Asbestos Simen ( AC Joint ) Dikenali juga sebagai kolar simen Menyambung paip asbestos sahaja Penyambungan ini adalah flexible

Gambarajah 13 : Penyambungan Simen Asbestos(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

1.1.1

Gibault Joint Terdiri dari satu lengan gibault dan dua keeping bebiri, dua lengkaran gelang getah dan bolt serta nut Digunakan untu menyambung AC paip ke AC paip dan CI ke AC

Kos mahal

Gambarajah 14 : Penyambungan Gibault(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

1.1.1

UPVC joint Hanya menggunakan glue sahaja Senang dan murah

Gambarajah 15 : Penyambungan UPVC(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

1.1.1

Spigot socket joint Digunakan untuk paip besi tuangan sahaja Satu hujung mempunyai spigot dan hujung satu lagi mempunyai soket Rumit dan memerlukan kemahiran tinggi Jarang digunakan

Gambarajah 16 : Penyambungan Spigot Socket(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

1.1.1

Viking Johnson Coupling Hampir sama dengan Gibault joint Lengan dan bebibir diperbuat daripada besi keluli lembut Menyambung paip jenis GI shaja

Gambarajah17 : Penyambungan Vicking Johnson Coupling

1.1.1

Penyambung bebibir Flange joint adalah rigid dan lazimnya untuk tekanan tinggi Lubang pada kedua belah bebibir disamakan dan bolt dipasang dan skrew diketatkan

(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

Gambarajah 18 : Penyambungan Bebibir(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

1.1.1

Penyambung berpatri Digunakan pada paip saiz 24 keatas Dipatri bahagian luar dan dalam Kuat serta menahan bocor Perlu kemahiran Tidak tahan karat

1.1.1

Kolar bersekeru Memerlukan bebenang untuk disambung Gambarajah 19 Penyambungan Pateri Perlu menggunakan white tape :untuk elak kebocoran

(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)

Gambarajah 20 : Penyambungan Bersekeru(Sumber: Buku Ciri-ciri dan Sifat Paip, Program Kursus Paip Servis)