a) Apakah maksud konsep khalifah.

1. Khalifah dalam bahasa Arab bererti penganti. Dalam konteks tersebut peganti Nabi Muhammad s.a.w. akan memerintah dan mentadbir kerajaan Islam.

2. Khalifah dalam kontek agama bermaksud tanggungjawab memelihara kemurnian Islam dan mengekalkan keharmonian serta kestabilan umat Islam.

b) Apakah syarat pemilihan khalifah.

1. Lelaki merdeka beragama Islam.2. Memiliki pengetahuan tentang Islam.3. Mematuhi perintah Allah dan melaksanakan hukum Allah.4. Adil dan berakhlak baik.5. Tubuh sihat, sempurna, cergas fikiran, warak.6. Pandai mentadbir kerajaan Islam.

c) Bagaimanakah cara pemilihan khalifah.

1. Pertama, musyawarah atau syura – perlantikan Saidina Abu Bakar atas cadangan Saidina Umar dipersetujui ramai.2. Kedua, cadangan nama dari khalifah terdahulu sebelum wafat – Saidina Umar mencadangkan Saidina Abu Bakar sebelum wafat.3. Ketiga, pemilihan dari beberapa calon – 6 orang nama diusulkan dan Saidina Uthman terpilih.4. Keempat, pencalonan sekolompok masyarakat – Saidina Ali telah terpilih.5. Keempat – empat cara ini tetap melalui musyawarah/syura.6. Khalifah ini perlu mengangkat sumpahatau lafaz taat setia iaitu baiah semasa perlantikan menjadi khalifah.7. Syura bermaksud permuafakatan atau consensus.

d) Apakah tugas khalifah.1. Memelihara keduduk agama Islam.2. Mentadbir negara mengikut hukum syariah berpandukan al – Quran dan sunnah.3. Menitik beratkan sistem politik, sosial dan ekonomi.4. Mempertahankan negara dari ancaman musuh.5. Melantik dan melucut pegawai pentadbiran negara.6. Menjaga kebajikan rakyat agar bahagia dunia akhirat.7. Meneruskan ajaran Allah yang disampaikan melalui Nabi Muhammad s.a.w.8. Mengekalkan perpaduan ummah melalui musyawarah.9. Menguruskan kewangan, perbendaraan, kharaj, jizyah, zakat.

( 2 ) Sumbangan Khulafa al – Rasyidin.

a) Apakah sumbangan Khalifah Abu Bakar al –siddiq.

1. Digelar al – Siddiq bermaksud yang membenarkan kerana beliau sentiasa yakin kebenaran kata – kata nabi.2. Sifatnya ikhlas, jujur dan setia pada baginda.3. Saidina Abu Bakar dicadangkan oleh Saidina Umar.4. Beliau berjasa menghapuskan orang Islam yang murtad dan tidak mahu membayar zakat.5. Mempertahankan Madinah daripada ancaman Parsi dan Rom Timur.6. Membahagikan Tanah Arab kepada 10 wilayah antaranya Makkah, Taif, Yaman, dan melantik Amir mentadbirnya.

7. Memperkenalkan bayaran gaji tentera, undang – undang tanah, hak golongan mawali.8. Memerintahkan Zaid b. Thabit mengumpulkan tulisan al – Quran pada batu, kayu, kulit binatang kerana ramai orang hafiz al – Quran syahid, salinan al – Quran ini disimpan oleh Saidina Umar, Hafsah, (isteri nabi ) dan Saidina Uthman.9. Khalifah Abu Bakar digelar penyelamat umat Islam.

b) Apakah sumbangan Khalifah Umar al – Khattab.

1. Bersifat berani, tegas, berterus – terang.2. Pelantikannya hasil cadangan Abu Bakar ketika sakit.3. Dianggap zaman keemasan Kerajaan Islam Madinah.4. Pembaharuan politik – Mengamalkan dasar pentadbiran dan melantik pegawai, menubuhkan majlis syura ( dianggotai wakil mujhirin dan Ansar ), membahagikan jajahan Islam kepada wilayah dan melantik wali ( gabenor).5. Penubuhan jabatan – Jabatan tentera, polis, percukaian. Setiap jabatan diketuai oleh katib ( setiausaha).6. Jabatan Kehakiman – dilantik hakim bergaji bulanan.7. Sosial – pendidikan al – Quran di Masjid, menghantar guru agama ke wilayah ( Abu Sufyan ) dihantar ke Badwi).8. Kalendar – tahun hijrah menjadi tahun pengiraan Islam.9. Tentera – tentera tetap dan sukarela, bergaji, berpakaian seragam, markas tentera dibina seperti di Madinah, Kufah.10. Terusan dan tali air – menambah hasil pertanian seperti Terusan Amirul Mukminin di Mesir.11. Rakyat digalakkan meneroka tanah dan mengusahakan tanah terbiar.12. Pengenalan cukai – cukai jizyah dikenakan kepada Zimmi (bukan Islam yang yang rela diperintah kerajaan Islam), cukai kharaj berdasarkan jenis tanaman dan kesuburan tanah seperti tanaman gandum, barli, anggur.13. Baitulmal ditubuhkan untuk mengawal pendapatan negara.14. Digelar Amirul Mukminin atau Panglima Agung Mukmin.

c) Apakah sumbangan Khalifah Uthman bin Affan.

1. Seorang hartawan yang dermawan, lemah lembut tolak ansur, bersimpati.2. Digelar Zun Nurain (menpunyai 2 cahaya) kerana pernah mengahwini 2 orang puteri Rasulullah selepas salah seorang daripadanya meninggal dunia.3. Dilantik daripada 6 cadangan calon, undi sama banyak diterima Uthman dan Ali. Tinjauan persetujuan orang ramai memilih Saidina Uthman menjadi khalifah.4. Dari segi politik – meluaskan empayar seperti ke Cyprus, Afghanistan, Tripoli dan khalifah pertama membina angkatan tentera laut Islam.5. Mengisyitiharkan naskah al-Quran Mushaf Uthmani.6. Membina jambatan, jalan raya rumah rehat pengembara.7. Baitulmal digunakan untuk mengukuhkan tentera laut Islam – membeli senjata dan kapal.8. Jizyah dikekalkan – antara sumber pendapatan baitulmal.

d) Apakah sumbangan Khalifah Ali bin Abu Talib.

1. Seorang yang berani, pahlawan, berpengetahuan luas tentang perundangan Islam.2. Dilantik hasil persetujuan sokongan suara terbanyak.3. Banyak menyelesaikan masalah berhubung masyarakat dan perundangan Islam.4. Menghentikan Perang Siffin bila musuh mengangkat al-Quran dan menjalankan rundingan.5. Membina markas tentera di Parsi dan Syria.

6. Meneruskan cukai jizyah kepada Zimmi.

(3) Kerajaan Bani Umaiyah

a) Latar belakang kemunculan kerajaan Bani Umaiyah.

1. Nama kerajaan ini diambil sempena nama keturunan Bani Umaiyah iaitu Umaiyah b. Abdu Shams (peniaga terkenal).2. Diasaskan oleh Muawiyah b. Abu Sufyan, selepas peristiwa penyerahan kuasa daripada Saidina Hassan b. Ali untuk menggelakkan perpecahan umat Islam.3. Tahap 1- pemerintahan berpusat di Damsyik. Menggunakan geralan khalifah, diasakan oleh Khalifah Muawiyah.4. Tahap 2 – berpusat di Codova menggunakan gelaran amir diasaskan oleh Abdul Rahman al – Dakhil.

b) Sumbangan kerajaan Bani Umaiyah – bidang politik.

Sistem khalifah – ketua pemerintah pengganti Nabi Muhammad s.a.w. Sistem wazarah – pelantikan wazir yang mengetuai pentadbiran kerajaan pusat. Sistem Gabenor – mengetuai pentadbiran wilayah. Sistem urus setia – pegawai utama dilantik mengumpulkan rekod, mengurus, mengurus

surat dan dibahagikan pula kepada beberapa bahagian seperti bahagian cukai, ketenteraan, polis dan kehakiman.

Sistem hijabah – menjaga keselamatan dan memeriksa orang yang ingin menemui Khalifah. Penubuhan 4 jabatan – jabatan cukai, surat menyurat, urusan am dan urusan cap mohor

pemerintah. Penubuhan Diwanul Jundi (jabatan Ketenteraan). Penubuhan angkatan tentera darat dan tentera laut. Bidang perundangan – hukuman berdasarkan ijtihad berpandu al-Quran, sunnah atau ijmak.

Hakim mestilah bebas dan adil

c) Sumbangan kerajaan Bani Umaiyah – bidang sosial.

Ilmu pengetahuan – Kota Basrah menjadi pusat pengajaran dan penyebaran ilmu. Lahir ilmuan seperti Khalili ibn Ahmad ( bahasa dan filologi Arab ), Sibawayhi (nahu Arab),

Jarir (sasterawan). Bahasa Arab dijadikan bahasa rasmi negara. Tanda bunyi atau baris dalam tulisan al – Quran diperkenalkan untuk memudahkan umat

Islam bukan Arab. Ilmu agama – Ibn Zihat al – Zuhri (hadis), Ibn Jarith (tafsir al- Quran), Hasan al- Bakri

(usuluddin). Hospital pertama- dibina oleh Khalifah al – Walid Abdul Malik di Damsyik. Hospital penyakit kusta – dibina oleh Khalifah Umar Abdul Aziz. Terjemahan pelbagai ilmu ke bahasa Arab – Ibn al – Nafis menterjemahkan buku berkaitan

pembedahan. Perkembangan ilmu moden lain – kimia, astronomi.

d) Sumbangan kerajaan Bani Umaiyah ke – 2 di Andalusia.

Pusat pengajiaan tinggi di Carova – diasaskan oleh Abdul Rahman III, kemudian berkembang ke Eropah.

Perpustakaan Cardova diasaskan oleh al – Hakam II.

Bandar ilmu yang lain – Seville, Toledo, Granada. Pusat penjermahan karya Yunani ke dalam bahasa Arab terdapat di Toledo. Cardova juga menjadi jambatan ilmu antara dunia Islam dan Eropah. Seni bina Islam – masjid Cardova lengkap dengan menara, kubah, dan tiang daripada

marmar. Penubuhan baitulmal – mendapat sumber pendapatan daripad kharaj (cukai tanah), jizyah

( cukai perlindungan), usyur ( hasil pertanian), ghanimah (harta rampasan perang) dan zakat ( wajib bagi umat Islam).

Cordova menjadi pusat ekonomi dan perdagangn antarabangsa contohnya perusahaan orang Islam seperti tembikar, perhiasan emas/perak, kulit, membuat senjata.

Pertanian – sistem saliran dan penyelidikan benih tanaman.

(4) Kerajaan Bani Abbasiyah

a) Latar belakang kemunculan kerajaan Bani Abbasiyah.

1. Pada peringkat akhir pemerintahan Bani Umaiyah, golongan Mawali (orang Islam bukan arab seperti Parsi dan Barbar) merasa didiskrimisikan (tidak dapat jawatan dan dikenakan cukai yang lebih tinggi).2. Bani Umaiyah yang mentadbir pula mula mengabaikan ajaran Islam.3. Kesannya golongan Mawali menyertai gerakan Abbasiyah.4. Sistem warisan Umaiyah juga telah ditentnag oleh orang Islam Syiah dan Khawarij.5. akhirnya gerakan Revolusi Abbasiyah berjaya menumbangkan kerajaan Bani Umaiyah.6. Gerakan ini dimulakan oleh Ali b. Abdullah atas nama ahlul bait (keluarga Nabi Muhammad s.a.w) agar mendapat sokongan.7. Pusat operasi mereka di Khurasan, Kufah dan Humaimah.8. Pemimpin terkenalnya ialah Abu Salamah dan Abu Muslim.9. Ketika pemerintahan Abu Jaafar al – Mansur pemerintahan kerajaan ini berpindah dari Damsyik ke Baghdad.10. Kerajaan ini berakhir apabila ditawan tentera Monggol yang diketuai oleh Hulagu Khan.11. Kerajaan ini mengamalkan sistem warisan atau monarki (pemerintahan keturunan raja).12. Nama kerajaan ini diambil sempena nama al – abbas (bapa saudara Nabi Muhammad s.a.w).

b) Sumbangan kerajaan Bani Abbasiyah.

1. Semasa pemerintahan Khalifah Harun al-Rasyid dan anaknya al-Makmun – Baghdad menjadi kota intelektual.2. Karya asing seperti falsafah dan sains Yunani diterjemahkan ke dalam bahasa arab.3. Baitulhikmah (institusi keilmuan) telah dibina.4. Kegiatan penulisan terbahagi kepada 3 tahap iaitu mencatat segala idea atau percakapan, mengumpul idea yang serupa atau hadis Nabi Muhammad s.a.w. mengarang (dalam bahagian dan bab yang berbeza antara satu sama lain).5. Penglibatan ulama dalam penulisan – fikah, tafsir, sejarah.6. Iman terkenal seperti Ibn Ishaq (sejarah hidup Nabi Muhammad s.a.w), Abu Hanifah (fiqah dan ijtihad).7. Ketika ini berlaku pemisahan ilmu tafsir, sirah dan hadis.

c) Sumbangan Bani Abbasiyah dalam penterjemahan.

1. Terjemahan ke bahasa Arab dibuat daripada bahsa yunani, Suriani dan Yunani.2. Orang Islam Islam menterjemah dan mencipta serta membuat pembaharuan, menghurai, menambahbaik karya tersebut ke bahasa Arab.

3. Islam memelihara warisan ilmu itu ketika Eropah dilanda Zaman Gelap (Eropah kurang menghargai ilmu).4. Penyelidikan sarjana Islam kemudiannya diterjemaah pula ke bahsa asing(Eropah) yang membawa kebangkitan Eropah seperti Zaman Renaissance.

(5) Kerajaan Turki Uthmaniyah.

(a) Latar belakang kemunculan Kerajaan Turki Uthmaniyah.

1. Kelemahan Kerajaan Abbasiyah menyebabkan munculnya kerajaan kecil seperti Saljuk di Turki.2. Salah sebuah pemerintahan di bawah pengaruh Saljuk ialah Anatolia, tetapi pemerintah Anatolia bebas mentadbir.3. Kemudian kerajaan kecil Anatolia ini menguasai kerajaan lain hingga membentuk kerajaan Turki Uthmaniyah.4. Uthmaniyah berasal dari nama pengasas kerajaan ini iaitu Uthman b. Ertughrul. Beliau ialah amir (gabenor Saljuk) kawasan barat Anatolia yang bersempadan empayar Byzantine (Rom Timur) maka ancaman disini amat tinggi.5. Kemudian Byzantine ditumpaskan oleh Uthman, maka ramai ghazi (pahlawan tentera) dan pemimpin masyarakat bersatu di bawah uthman memperluaskan taklukan.

b) Perluasan empayar Kerajaan Turki Uthmaniyah.

1. Empayar bermula di sekitar Anatolia, kemudian Bursa dijadikan ibu negeri ketika pemerintahan Uthman.2. penggantinya iaitu Orhan I meluaskan jajahan seperti Marmara, Ankara.3. Kemudiannya Murad I dan Bayezid I menguasai jajahan seperti Bulgaria, Sofia, Albania, Kosovo.4. Mehmed II pula berjaya menawan Istanbul (Constantinople) iaitu ibu kota Ron Timur.5. Pada awal abad ke-20, empayar ini merosot keranan pemimpin lemah, keruntuhan sistem cukai dan pemberontakan.

c) Sumbangan Kerajaan Turki Uthmaniyah

1. Bertahan selama 600 tahun sebagai empayar Islam sehingga berperanan membentuk kesatuan orang Islam seluruh dunia.2. Istanbul menjadi pusat pentadbiran dunia Islam.3. apabila Sultan Selim I menguasai Makkah kerajaan ini dianggap pelindung umat Islam seluruh dunia.4. Kanun Suleiman diperkenalkan sebagai perundangan yang melindungi nyawa, harta dan kehormatan individu tanpa mengira bangsa dan agama.5. Kerajaan ini memperkenalkan sistem jawatan seperti kadi dan mufti. Jawatan Sheikh-ul-Islam pila ialah ketua ulama yang mengeluarkan fatwa.6. Dari segi ekonomi- Istanbul menjadi kota perdagangan timur dan barat, dunia Islam dan bukan Islam.7. Hubungan perdagangan Turki meliputi pelabuhan di sepanjang Laut Mediterranean, Tengah, Merah dan Hindi.8. Menukarkan sistem bangsawan berasaskan susun lapis masyarakat kepada sistem menggalakan kecemerlangan individu – mobility sosial meluas khasnya di jajahan Eropah.9. Sistem pendidikan – sistem madrasah, sekolah pendidikan akademik, sekolah sastera, maktab tentera, kolej perubatan.10. Penulisan ensiklopedia – berkaitan sains Islam.

11. Perpustakaan ditubuhkan di masjid, hospital, rumah.12. Seni bina – masjid Sultan ahmed (masjid biru) di Istanbul.(6) Faktor penyebaran Islam ke Eropah.

a) Kekuatan pasukan tentera Islam.

1. Pegangan akidah dan akhlak yang kukuh menjadi asas kekuatan kerajaan Islam menentang Eropah.2. Semangat Ghazi Zaman Uthmaniyah membentuk semangat pahlawan berkorban jiwa raga demi menyebarkan Islam. Kesannya – kejayaan memperluaskan kuasa ke Eropah.3. Sistem ketenteraan Uthmaniyah – senjata moden (meriam besar), tentera berkuda, kumpulan infantry yang kuat.4. Kumpulan Janissari Uthmaniyah ialah kumpulan elit terlatih dalam perang.5. Kekuatan armada laut – pada zaman Suleiman al-Kanuni armada ini mengawal kawasan Laut Mediterranean.

b) Politik tidak stabil di Eropah.

1. Perang antara kerajaan kecil di Eropah memudahkan Islam meluaskan kuasa.2. Kemasukkan tentera Uthmaniyah ke Eropah pada awalnya atas permintaan Maharaja John VI Cantacuzens yang meminta bantuan Orhan menuntut takhta kerajaan Byzantine.3. Kejatuhan Byzantine – memberi peluang kepada penyebaran Islam di Eropah.4. Institusi gereja di Eropah runtuh – penyalahgunaan kuasa, pergaduhan para pemimpinnya. Maka rmaai penganut Kristian memeluk Islam.

c) Dasar pemerintahan Islam.

1. Dasar diplomasi dan toleransi – masyarakat Eropah tidak dipaksa memeluk Islam.2. Kedudukan, perundangan dan harta Gereja Ortodok diiktiraf, kerajaan Uthmaniyah tidak mencampuri hal keagamaan Kristian.3. Dasar berasaskan kecemerlangan individu dan bukan keturunan menarik minat orang Eropah memeluk Islam.4. Kerajaan Islam tetap membina sekolah, rumah sakit dan kawasan perdagangan rakyat di jajahan Eropah.

d) Peranan penghijrah Turki dan pendakwah Islam.

1. Ramai orang Turki berhijrah ke Balkan seperti kawasan Thrace, utara Bulgria dan Albania yang didiami ahli sufi.2. Mereka bersama ahlisufi menarik minat orang Kristian memeluk Islam kerana sifat toleransi. Ahli sufi.(7) Perembungan tamadun Islam dengan tamadun lain.

a) Kawasan pertembungan tamadun.

1. Khalifah al-Rasyidin (Khalifah Umar) bertembung dengan tamadun Yunani Rom ketika bertapak di Mesir.2. Kemudian perluasan kuasa ke Baghdad pula menyebabkan pertembungan dengan tamadun Parsi dan Islam.3. Apabila Bani Umaiyah menakluki Afrika Utara dan Sepanyol berlakulah pertembungan antara tamadun Islam dan Eropah.

b) Cara pertembungan berlaku.

1. Perdagangan – Nabi Muhammad s.a.w pernah berniaga di Syam(Syria). Pedagang Islam juga berniaga di kawasan Teluk Parsi hingga ke China ( bertembung dengan tamadun China).2. Diplomatik – kerajaan Bani Umaiyahh menghantar peneroka ke utara Selat Gibraltar di selatan Sepanyol. Mereka bertemu petempatan bukan Islam seperti di Cordova, Valencia untuk membuat hubungan diplomatic. Kesannya mereka memahami konsep aman dalam cara hidup orang Islam.3. Penaklukan – kerajaan Islam membentuk ekspedisi tentera dan bertembung dengan tamadun luar, contohnya menakluk Iran/Iraq (tamadun Parsi), Mesir/Afrika Utara (tamadun rom-empayar Byzantine).4. Kebudayaan – kemasukan Islam ke Sepanyol menyebabkan bahasa Arab menjadi bahasa utama di situ. Lahir golongan Mozarab iaitu orang tempatan beragama Kristian tetapi mengamalkan budaya Islam dan berbahasa Arab.5. Intelektual – Ilmuan Islam mendalami ilmu tamadun Eropah dan berlaku pertembungan antara ahli fikir Islam dengan bukan Islam.

c) Kesan pertembungan tamadun dari segi agama, ekonomi dan sosial.

1. Keagamaan – mengubah akidah penduduk taklukan kepada kepercayaan kepada Allah, tetapi Islam tidak menghapuskan adat dan budaya yang tidak bertentangan Islam.2. Kesan perluasan kawasan yang diperintah Islam – kawasan penyebaran pengaruh Islam diperluaskan.3. Lahir pelbagai kerajaan Islam – kerajaan Delhi/Mughal di India, kerajaan Umaiyah, Abbasiyah, Uthmaniyah.4. Penguasaan ekonomi – keselamatan lalauan pedagang dikawal oleh kerajaan Islam. Pedagang Islam berdagang meliputi ke India, Ceylon, alam Melayu dan China di timur, Sepanyol, Perancis di barat.5. Urbanisasi – berlaku kesan kemajuan pedagang Islam.6. Organisasi sosial – Islam memberi penyelarasan undang – undang yang saksama kepasa semua lapisan masyarakat.7. pendidikan – merangkumi penguasaan pendidikan agama, sains, teknologi, sejarah, matematik.8. Tatatertib kehidupan harian seperti cara berpakaian, berfikir, bertutur telah berubah. Di Sepanyol, ketika pemerintahan Bani Umaiyah orang Eropah bertutur bahasa Arab dan berpakaian seperti orang Islam.9. Golongan Mudejar ialah orang Islam minority di bawah pemerintahan Kristian, mereka menyebarkan cara hidup Islam tersebut.

d) Kesan pertembungan tamadun dari segi ilmu pengetahuan.

1. Cendekiawan Islam dan bukan Islam bertukar pendapat dan ilmuan Islam menterjemah karya Yunani seperti Aristotle, Plato, Galen.2. Penterjemahan pesat berlaku kerana adanya perpustakaan yang membolehkan bahan kajian ini disimpan.3. Ilmu perubatan – Zakaria al-Razi menterjemah karya Galen menghasilakn kitab Al-Hawi.4. Matematik dan astronomi – al-Khawarizmi, al-Batani.5. Politik dan undang-undang – al Farabi, al-Mawardi.6. Ilmu Mantik dan falsafah – Ibn Sina, Ibnu Rushd.7. Seni bina – Masjid Cordova, istana Alhambra di Granada.8. Kesusteraan – Omar Khayyam, Jalal ad-Din.

9. Pengembaraan – Ibn Battuta, al – Mascudi.

Pengenalan:Khutbah terakhir Nabi Muhamad menjelaskan aspek berikut:1. umat islam mesti bersatu padu2. mencintai perdamaian3. berpegang teguh jepada agama islam Ini kerana selepas kewafatan baginda umat islam menghadapai dugaan besar antaranya:1. mendapatkan calon pengganti nabi muhamad.2. munculnya individu yangf mengaku nabi3. golongan yang tidak membayar zakat4. murtad – golongan al riddah. Kerajaan Khulafa Al- RasyidinSelepas wafat 632M – sistem pemerintahan islam dikenali sebagai khalifah. – dikenali dengan khulafa al rasyidin. Antara khalifahnya:1. Abu Bakar Assiddiq – Bani Tamim – 632 M – 634 M2. Omar Al Khattab – bani Adi – 634M – 644M3. Uthman bin Affan – Bani Umaiyah – 644M – 656M4. Ali bin Abu Talib – Bani Hasyim – 5656M – 661M Konsep Khalifah:Arab – pengganti yang melaksanakan tanggungjawab pemerintahan dan pentadbiran kerajaan.Agama – tanggungjawab memelihara kemurnian agama islam yang disampaikan Nabi saw, dan tanggungjawab kekalkan kehormonian serta kestabilan Islam. Syarat1. lelaki yang merdeka2. beragama islam3. memiliki pengetahuan islam4. mematuhi perintah allah5. sanggup melaksanakan hukum islam6. bersifat adil dan akhlak yang mulia7. tubuh badan yang sihat dan sempurna8. berfikiran cerdas, warak9. pandai mentadbir. Kaedah atau Cara:1. musyarawarah atau syura ( Syura bermaksud – Permuafakatan atau konsesnsus)2. cadangan satu nama sahaja3. pemilihan beberapa calon4. pencalonan sekelompok masyarakat.5. Baiah atau lafaz taat setia selepas dilantik jadi khalifah. Kepentingan Baiah dan syuara:1. jamin bakal pentadbir yang tepat berkelayakan dan berhemah tinggi.2. Pentadbiran kerajaan lancar. Tugas Khalifah

Aspek Agama1. memelihara kedudukan agama serta2. mentadbir mengikut hukum syariah.3. menitikberatkan sistem politik, ekonomi, sosial supaya berlaku keseimbangan antara keperluan rohani dan jasmani. Politik:1. memastikan kelicinan pentadbiran negara.2. mempertahankan negara islam daripada musuh3. bertanggungjawab melantik dan melucutkan jawatan pegawai.4. ketua negara Sosial:1. menjaga kebajian rakyat supaya nikmati hidup sejahtera di dunia dan akhirat2. menjaga dan meneruskan ajaran Allah swt.3. mengekalkan perpaduan melalui konsep musyawarah dan syura4. memantapkan sistem perundangan Islam. Ekonomi:1. menguruskan hal ehwal kewangan dan perbendaharaan negara-baitulmal2. mengatur pungutan kharaj, jizyah, dan zakat. Sumbangan Khulafa Al RasyidinAbu Bakar As SiddiqLahir 573M – nama sebenar Abdullah bin Abu Quhafah. As Siddiq bermaksud yang membenarkan kerana sentiasa meyakini kebenaran nabi saw. Ikhlas, jujur dan setia. Juga digelar penyelamat umat islam. 1. Berjaya mengatasi masalah perpecahan masyarakat Islam . Berpunca daripada:a. Orang islam yang murtad dan gerakan golongan al Riddah yang menyalahtafsirkan ayat al Quran sehingga tidak mahu bayar zakat.2. Mempertahan Madinah daripada ancaman kuasa luar spt Parsi, Rom Timur, Menghantar Khalid Al Walid tentang Pars di Iraq, Usamah bin Zaid ke Ghassan.3. Melicinkan pentadbiran dengan pembahaian 10 wilayah spt:

a. Makkahb. Taifc. Yamand. Al Junde. Khalwanf. Bahring. Jarshh. Zabidi. Hadrahmaut, danj. Nijran

4. Memperkenalkan bayaran bergaji untuk tentera melalui hasil rampasan perang5. Perkenalkan undang-undang tanah dan hak rakyat terutama golongan Mawali – orang bukan arab yang peluk Islam – hanya perlu bayar cukai tambahan.6. Mengumpulkan kitab al Quran – arahkan Zaid bin Thabit. Sebab kumpul:a. Ramai hafiz al quran gurgur shahid semasa gerakan ar riddah.

i. Sebelumnya ayat al quran disalin dalam bentuk:ii. batu

iii. kulit binatangiv. kayu dan tulang

b. Disimpan oleh Khalifah Umar, Hafsah ( Isteri Nabi saw.) dan Uthman bin Affan Umar Bin Al-Khattab1. Berasal daripada Bani Adi , Lahir pada 583M. Nama sebenar Umar bin Al Khattab bin Naufal – Keturunan Quraish. Terkenal dengan sifat berani, tegas dan berterus terang.Dikenali dengan Amirul Mukminin atau Panglima Agung Mukmin.2. Pelantikan dicadang oleh Abu Bakar As Siddiq dan dipersetujui para sahabat.3. Jangka masa pemerintahan beliau dianggap zaman keemasan sebab:

a. Banyak perubahan dan pembaharuan dilakukan.4. Bidang politik:

a. Perkenalkan dasar pentadbiran dan pelantikan pegawaib. Tubuhkan Majlis Syura dianggotai Muhajirin dan Ansarc. Bahagikan jajahan takluk kepada beberapa wilayahd. Melantik wali atau gabenor sebagai ketua – bertindak sebagai ketua pentadbir dan tentera.e. Tubuhkan beberapa jabatan seperti Jabatan Tentera, Polis, Percukaian, dan Perbendaharaan. Negara. Diketuai Khatib atau setiausaha.f. Jabatan kehakiman dipisahkan daripada jabatan lain untuk elak salah laku oleh hakim dan dibayar gaji bulanan – 500 dirham.

5. Bidang Sosiala. Pendidikan – sediakan guru dan tempat belajar serta kembangkan pembelajaran al quran. i. Sebagai contoh ; Abu Sufyan dihantar ke kawasan orang badwib. Perkenalkan kalendar Islam dan Tahun Hijrah.c. Susun semula sistem ketenteraan bentuk tentera tetap dan sukarela.d. Markas tentera dibina dibandar utama.e. Kubu Pertahanan di sempadan yang menghadap musuh seperti Di Madinah, Kufah, Fustat dan Basrah.

6. Bidang Ekonomi.a. Bina terusan dan tali air – tambah hasil pertanian seperti empanagan Abu Musa di Basrah dan Terusan Amirul Mukminin – 111km di Mesir.b. Rakyat digalak teroka tanah baru dan usaha tanah terbiar.c. Perkenal pelbagai cukai spt:

i. Kharaj – berdasarkan jenis tanaman dan kesuburan tanahii. Jizyah – dikenakan terhadao golongan zimmni – orang bukan Islam yang duduk dalam wilayah Islam dan kekal dengan tradisinya. Mereka bebas daripada perkhidmatan tentera dan pembayaran zakat.

d. Baitul diperkenalkan bagi kawal aliran zakat Khalifah Uthman Bin AffanLatar belakang1. Nama sebenar Uthman bin Affan Bin Abil As bin Umaiyah. Lahir pada 576M.2. Hartawan yang dermawan, lemah lembut, bertolak ansur, sikap simpati,3. Digelar Zun Nurain – mempunyai dua cahaya kerana pernah kahwini dua orang puteri Nabi saw.4. Pelantikan melalui majlis syura. Enam calon dicadangkan :5. Ali Abu Talib dan Uthman bin Affan mendapat undi sama banyak. Abd Rahman bin Auf mendapatkan pendapat orang ramai dan bersetuju yang Uthman layak menjadi khalifah yang ketiga. Sumbangan :1. Berjaya meluaskan wilayah Islam hingga ke Afganistan, Smarkand, Cyprus,dan Tripoli.

2. Memperkukuhkan pertahanan dan membina tentera Islam .3. Menjadi satu nashkah Al Quran sebagai bacaan yang rasmi – Mushaf Uthmaniah.4. Membina jalan raya, jambatan, rumah rehat.5. Mengukuhkan peranan baitulmal untuk biayai pembangunan negaa dan perkuat tentera islam spt pembelian senjata dan kapal.6. Jizyah dikekalkan. Khalifah Ali Abu TalibLatar Belakang.1. Lahir 602 M. Bani Hasyim.2. Terkenal dengan sifat keberanian dan kepahlawanannya.. Tegas serta berpengetahuan luas dalam Islam.3. Pelantikan mendapat sokongan terbanyak.4. Kepakaran dalam perundangan Islam. Sumbangan:1. Berusaha mengekalkan kestabilan dan keharmonian negara. Cth dalam Perang Siffin . Sanggup berdamai dan berunding.2. Membina markas tentera di Parsi dan Sempada Syria.3. Ekonomi :Kutipan Jizyah diteruskan. Spt dalam surat kepada al-Asytar. Kesimpulan:1. Sistem pemerintahan Khulafa Ar Rasyidin menitikberatkan :Kesejahteraan agama, rakyat dan negara.2. Kerajaan Islam Madinah dapat berkembang dengan kukuh dan berkembang menjadi negara yang kuat.3. Kerajaan Islam dapat bersaing dengan Rom dan Parsi. Khalifah tidak mementingkan diri dan tidak mengamalkan kehidupan mewah.4. Berjuang mengekalkan pembangunan,kesejahteraan dan kebahagiaan rakyat jelata.5. Rakyat dapat menikmati kesejahteraan dan kemakmuran hidup.6. Pada akhir pemerintahan Khulafa ArRasyidin digantikan dengan pemerintahan sistem warisan iaitu pemerintahan dibuat secara turun temurun atau monarki. 7. Sebelumnya sistem syura. Sistem syura bermaksud pelantikan dibuat secara musyawarah dan dipersetujui sama ada sebulat suara ataupun secara demokrasi. Pandangan para sahabat dan umat Islam dilakukan bagi mendapatkan pengganti yang baik. Kerajaan Bani Umaiyah. 1. Sempena mengambil nama Umaiyah bin Abdul Shams bin Abd Manaf. Tokoh peniaga terkenal dan dipadang tinggi pada waktu itu.2. Diasaskan oleh Muawiyah Bin Abu Suffian.- berikutan penyerahan oleh Hassan Bin Ali.3. Penyerahan dilakukan bagi mengelakkan umat Islam berpecah belah.4. Bermula dari 661M hingga 750M berpusat di Damsyik. Merupakan tahap pertama dan masih guna gelaran Khalifah.5. Tahap kedua di Sepanyol diasaskan oleh Abdul Rahman al- Dakhil atau Abd Rahman 1 di Cordova dengan Andalusia sebagai ibu kota.6. Bermula dari 756M hingga 1031M. Gelaran ketua negara ialah Amir. Sumbangan:Politik:

1. 4 aspek utama:a. Sistem Khalifah – pelantikan khalifah menggantikan Nabi saw.b. Sisten wazarah – pelantikan wazir – mengetuai sistem pentadbiran di bahagian kerajaan pusat, dan gabenor dilantik bagi mengetuai pentadbiran wilayah.c. Sistem urus setia – beberapa pegawai dilantik bagi mengumpul rekod, mengurus surat, Bahagian yang diwujudkan – Surat menyurat, cukai, ketenteraan, polis, dan kehakiman.d. Sistem hijabah – Seorang pegawai ditugas untuk menjaga keselamatan khalifah.2. Satu sistem politik sistematik dan jelas.3. 4 sistem diatas diperkukuhkan dengan penubuhan:4. Jabatan cukai, Jabatan Surat menyurat, Jabatan Urusan Am, dan Jabatan Cap Mohor Pemerintaha( diasaskan oleh Muawiyah)5. Tahap pertama sistem ketenteraan di perkemaskan – Jabatan Ketenteraan, diikuti dengan penubuhan tentera darat dan laut. Sosial:1. Kota Basrah pusat pengajaran dan penyebaran ilmu. Lahir ilmuan spt:

i. Khalili bin Ahmad – pakar bahasa dab filologi arab.ii. Sibawayhi – ahli nahu arabiii. Al- Farazdaq, Jarir, Umar ibn Abi Rabiah dan Jamil al-Uzri – sasterawan.

b. Bahasa Arab menjadi bahasa rasmi negara. Orang bukan Arab juga mendapat faedah dengan adanya tanda bunyi atau baris dalam al Quran.2. Perkembangan ilmu agama terutama dalam era Umar Abdul Aziz. Lahir tokoh spt:a. Urwah bin al-Zubayr – Hadisb. Zihat al Zuhri – Hadisc. Ibn Jarih – tafsird. Hasan al Basri – Usuluddine. Wasil bin Ata - Usuluddin3. Taraf Kesihatan meningkat – pembinaan hospital di Damsyik oleh al-Walid bin Abdul Malik. Hospital Kusta oleh Umar Abdul Aziz.a. Buku diterjemahkan ke dalam bahasa Arab.b. Ibn al Nafis – pakar bedah menghasilkan al Shamsil fis Sinaah al-Tabibiyah ( Kajian Umum Profesion Kedoktoran) – bincang eknik pembedahan dan rawatan selepas bedah.c. Ilmu dalam bidang kimia dan astronomi turut berkembang.4. Sistem perundangan.a. Hakim mengenakan hukum berdasarkan itjihad berpandukan quran, hadis dan ijmak.b. Hakim tidak boleh mempengaruhi. Sumbangan Bani Umaiyah Tahap Kedua – Andalusia.1. Pendidikan:a. Pusat Pengajian Tinggi di Cardova. Diasaskan Abd Rahman III. Menjadi pusat ilmu pengetahuan di eropah.b. Perpustakaan dibina – al-Hakam II.c. 17 pusat pengajian dan 70 perpustakaan di Andalusia.d. Pusat ilmu – Seville, Toledo, dan Granada.2. Pusat terjemahana. Terjemah karya yunani ke Arab di Toledob. Cardova pusat kegemilangan ilmu – jambatan dunia Islam dan Eropahc. Ilmu Islam faedah kepada Eropah3. Seni Binaa. Masjid Cardova 36 meter, kubah berasaskan kayu berukir, tiang marmar 1293, 4700 lampu guna 11 tan minyak setahun.

4. Baitulmala. Sistem kewangan – imbang pendapatan dan perbelanjaan.b. Sumber pendapatan berdasarkan Kharaj –cukai tanah, Jizyah – cukai perlindungan, zakat, Usyur – cukai satu persepuluh daripada hasil pertanian, Ghaninah – rampasan perang.c. Caodova pusat ekonomi dan perdagagan antara bangsad. Andalusia buat tembikar/perhiasan perak dan emas, memproses kulit, senjata.e. Sektor pertanian – sistem saliran ,penyelidikan untuk dapat benih terbaik. Kesan:1. Tunjuk kebijaksanaan pemerintahmerancang dan melaksana pembaharuan.2. Selaraskan pentadbiran kerajaan.3. Pembangunan dan perkembangan tamadun perlu menyeluruh , merangkumi politik, ekonomi dan sosial. Sebab Keruntuhan Umaiyah dan Kemunculan Abbasiyah.1. Penentangan luar dan dalam negara kerana: a. Orang Islam bukan Arab spt Parsi dan barbar merasakan mereka tidak diberi jawatan dan didiskriminasikan.b. Kena kadar cukai yang tinggi daripada orang Arab Islam.2. Abai tanggungjawab terhadap rakyat dan agama Islam.3. Pemilihan Khalifah secara warisan ditentang sebilangan besar orang Islam spt Siah dan Khawarij. Kerajaan AbbasiyahPembentukan Kerajaan1. Mula 750M ditaja oleh Ali bin Abdullah.2. Peringkat awal sulit kemudian terbuka.3. Gunakan kempen Ahlul Bait ( Keluarga Nabi saw)4. Pusat Operasi di Khurasan, Kufah dan Humaimah.5. Diperkukuhkan dengan sokongan 2 pahlawan besar – Abu Salamah Al-Khallal di Kufah dan Abu Muslim al-Khurasani di Khurasan.6. Ambil sempena nama bapa saudra Nabi saw – Abbas.7. Amal sistem monarki warisan.8. Zaman Abu Jaafar, pusat pemerintahan ke Bagdad.9. Berakhir dengan serangan tentera mongol pimpinan Hulagu Khan-cucu Genghiz Khan. Mengusir Sultan al Mutasim. Meninggal Dunia di pulau Shahi setelah memeluk Islam Sumbangan Abbasiyah1. Zaman kegemilangan dalam zaman Harun A-Rashid, dan Al Makmun.2. Baghdad menjadi pusat intelektual dan penyebaran ilmu – melalui aktiviti terjemahan bahasa asing ke bahasa arab. Bahasa asing spt: Yunani, Sanskrit, Suriani .3. Baitulhikmah – institusi keilmuan diasas oleh Harun Al Rashid – berkembang pada zaman al-Makmun Harun al rashid.4. Kegiatan utama:a. Terjemahan falsafah dan sains, terutama dari Yunani. 3 tahap:

i. Catat segala idea atau percakapanii. Kumpul idea yang serupa atau kumpul hadis nabi dalam buku.iii. Mengarang – lebih teliti kerana dicatat dan diatur ke dalam bab tertentu..

b. Penglibatan golongan ulama dalam penulisan – susun Hadis dan hasilkan buku fikah, tafsir, sejarah. Ulama terkenal spt Imam Malik ( Al- Muwatta), Ibn ishaq ( Sejarah hidup Nabi), Abu Habifah ( Fikah dan Itjihad), Imam Abu Hanifah, Imam Malik, Imam Shafei, Imam Ahmad Hanbal.c. Wujud pemisahan dalam ilmu tafsir, sirah dan hadis.

5. Kelebihan terjemahan:a. Terjemahan/penciptaan dapat buat perubahan karya.Hurai dan buat penambaikkan dengan memuatkan keterangan dan ulasan.b. Peranan besar dalam kebudayaan dunia – pelihara ilmu daripada lenyap dan pupus kerana terima hasil penulisan daripada zaman gelap di Eropah.c. Penubuhan institusi tingkatkan kegiatan penyelidikan hingga ke Eropah , kemudian diterjemah ke bahasa asing dan mula kebangkitan Eropah.6. Kesan perkembangan ilmu:a. Mula zaman pemulihan budaya @ Renaissance.b. Tingkat pengetahuan manusia dan warisan yang tidak ternilai.c. Ketrbukaan dan kesediaan terjemah daripada bahasa asing bagi faedah umat Islam.d. Cendikiawan Islam memperbaiki dan meningkatkan karya asal.e. Berlaku percambahan dan perkembangan ilmu. Kerajaan Turki Uthmaniyah.Latar Belakang:Terbentuk daripada kerajaan kecil semasa wujud kelemahan dalam kerajaan Abbasiyah. Pembentukan Kerajaan.1. Daripada Uthman bin Erturgul bin Sulaiman Shah – suku Qayi – Amir Saljuk bagi kawasan barat Anatolia.2. Bersempada dengan Byzantine@Rom Timur.3. 1301 berjaya mengalahkan Byzantine menyebabkan ghazi@pahlawan bersatu dibawah Uthman.4. Meninggal dunia 1326 gantinya Orhan 1.5. 1336-1354 Orhan 1 menguasai Marwara dan Pantai Aegean, Ankara, Galliph. Murad 1 dan Bayezid 1 kuasai Balkan Selatan, Utara Bulgaria, Philippopolis, Sofia, Salonia, Kosovo, Utara Albania dan Wallachia.6. Mehmed 11 menawan Istanbul ( Constantinople) ibu negeri Roma Timur.7. Pengukuhan empayar bermula dengan penaklukan Istanbul. 1453 – 1566 sehingga kematian Suleiman 1. Faktor Kemerosotan Uthmaniyah.1. Pemimpin yang lemah2. Keruntuhan sistem pungutan cukai3. Pertambahan penduduk sangat pesat dan sukar dikawal. Sumbangan Kerajaan Uthmaniyah.1. Empayar Islam yang mewujudkan kesatuan bagi umat Islam selama 600 tahun. Menjadikan Istanbul pusat pentadbiran dunia Islam. Sultan Selim 1 digelar Pelindung Dua Bandar Suci.2. Sistem Perundangan.- Dikenali sebagai Kanun Suleiman.a. Suleiman 1 mempertahankan dan membela nyawa, harta,kehormatan setiap individu. Perkenalkan Kanun Suleiman3. Sistem organisasi dan pentadbiran perundangan Islam.a. Jawatan kadi, mufti, Sheikhul Islam - Ketua Ulama keluarkan fatwa. Fatwa sebagai sumbangan utama kepada agama dan sains undang-undang.4. Sektor ekonomi – jalinan perdagangan Timur dan Barat / Dunia Islam dan Bukan.a. Meliputi Laut Tengah, Laut Merah, Laut Hindi dan Mediterranean.b. Membentuk Jalinan Perdagangan Dunia Islam berpusat di Istanbul.5. Di Balkan perkenalkan sistem yang menggalakkan kecemerlangan individu – wujud mobiliti sosial. Sebelum Islam . Sebelum Islam – sistem berasaskan keturunan dan susun lapis masyarakat.6. Perkembangan Ilmu pengetahuan,pendidikan,budaya, penerbitan, penterjemahan.

a. Pendidikan Sistem madrasah ,sekolah pengetahuan akedemik, sekolah sastera, maktab tentera, maktab teknik dan kolej perubatan.b. Penulisan ensiklopedia sains Islam – Penulis: i. Mehmed al-Fanari ii. Mofla Lufti iii. Katib Clebic. Kepentingan perpustakaan – wujud di masjid, hospital dan rumah.7. Seni Bina – Minar Sinan 1490 – 1588 menghasilkan Masjid Sultan Ahmad ( Masjid Biru). Faktor Penyebaran Islam Ke Eropah 1. Semangat Ketenteraan – Ghazi.a. Tidak gentar untuk berjuang bagi penyebaran agama.2. Penaklukan kawasan Sicily, Selatan Sepanyol, - Zaman Umaiyah. Zaman Uthmaniyah takluk Constantinople ( Kejatuhan Kerajaan Byzantine)– sebarkan ke kawasan Balkan dan Eropah Timur.3. Pegangan Aqidah yang kukuh dan akhlak yang tinggi.4. Sistem ketenteraan tersusun serta penggunaan peralatan modena. – meriam besarb. tentera berkuda / infantric. kumpulan janisari – elit dan terlatih 5400 orang.d. Tentera laut – 300 buah kapal – kawal laut Mediteranean.5. Keadaan politik Eropah yang tidak stabil.a. Pertelingkahan dan peperangan, kerajaan kecil bantu kerajaan Islamb. Tentera Islamke Eropah atas jemputan Maharaja John VI Cantacuzens.untuk dapatkan bantuan Uthmaniah ( Orhan ) bagi dapatkan Kerajaan Byzantine.6. Kelemahan dan Kejatuhan Kerajaan Byzantine.7. Kejatuhan institusi gereja, pergaduhan pemimpin dan kekurangan wang.8. Aspek politik dan keagamaan.a. Dasar diplomasi, tiada paksaanuntuk pelukIslam.b. Penganut Kristian bebas amal agama , urus sendri gereja, Islam tidak campur tangan.9. Tertarik dengan dasar sosial Islam.a. Berasaskan kecemerlangan individu, bukannya keturunan.b. Membina sekolah, rumah sakit, dan kawasan perdagangan.10. Penghijrahan orang Turki ke Balkan dan usaha dakwah.a. Terutama ke Thrace, Lembah Maritsa, Utara Bulgaria, Albania pd abad 14 dan 15Mb. Bina petempatan yang didiami mubaligh dan ahli sufi – menekankan tolenransi dan assimilasi, Kesannya: i. Islam tersebar ke Utara Albania, Montenegero, dan Selatan / Barat Macedonia serta Crete. Pertembungan Tamadun Islam dengan Tamadun Lain Cara pertembungan:1. Perdagangan dan perniagaana. Zaman Nabi pertembungan dengan Syamb. Penguasaan Islam di Teluk Parsi,Laut Merah dan Timur Mediteranean pertembungan dengan Tamadun Rom dan Yunanic. Orang Islam menetap dan berdagang di Canton Cina .2. Hubungan diplomatika. Penghantaran kumpulan peneroka ke Gibraltar, Selatan Sepanyol.

b. Bertemu dengan orang bukan Islam di Cardova, Valencia, dan Rhonda dan berjaya buat hubungan diplomatik. Boleh memahami cara hidup, pandangan politik,keagamaan, ekonomi dan pentadbiran.3. Penaklukan dan ketenteraana. Kerajaan-kerajaan Islam membentuk ekpedisi ketenteraan.Menguasai Iraq dan Iran. Bertembung dengan Tamadun Parsi.b. Penaklukan Mesir dan Afrika Utara bertembung dengan Tamadun Eropah.4. Kebudayaana. Kemasukan Islam ke Sepanyol wujud kebudayaan baru. Bahasa Arab menjadi bahasa utama.berpusat di Cardova.b. Lahir golongan Mozarab – orang Kristian yang ambik kebudayaan Islam dan Berbahasa Arab.5. Intelektuala. Berlaku antara ahli fikir Islam dan bukan Islam.b. Ilmuan islam berjaya mendalami ilmu dan keilmuan Eropah. Kesan Pertembungan1. Dapat dilihat melalui sumbangan tamadun Islam kepada peradaban dunia.a. Keagamaan sendiri.- satu nilai akidah – percaya kepada Allah swt. Sediakan sistem perundangan berdasarkan Quran dan Hadis. Berasakan syariah dan akidah mudah diterima kerana sarwajagatnya. Islam tidak menghapuskan amalan, cara hidup dan adat setempat.2. Perluasan kawasan penyebaran Islama. Melahirkan bentuk kerajaan dan masyarakat spt i. Kerajaan Delhi Mughal ii. Cina wujud masyarakat islam iii. Umaiyah, Abbasiyah dan Uthmaniah wujud kerajaan pusat yang kuat.b. Memboleh orang Islam menguasai ekonomi. Dengan ememastikan keselamatan laluan perdagangan. Dibuat dengan cara i. Uthmaniah mempunyai Armada laut yang kuat .Menguasai Laut Merah, Mediteranean dan Teluk Parsi.c. Pedagang Islam berjaya berdagang hingga ke India,Ceylon, Kepulauan Melayu, Cina, Sepanyol, Selatan Perancis, Armenia, dan selatan gurun Sahara.d. Menguasai Istanbul pusat pertembungan dunia timur dan barat.3. Mempengaruhi proses urbanisasi dan organisasi sosiala. Mempengaruhi penyelarasan undang-undang yang saksama – cth di Balkan Zaman Uthmaniyah.b. Kebudayaan dan Intelektual i. Perkembangan pendidikan agama dan bukan agama spt Matematik, Sains dan Teknologi. Zaman Abasiyah pelajar diwajbkan belajar - Ilmu Mantik ( Logik ), Geografi, Sejarah, Sains Fizikal dan Biologi. ii. Tatatertib berpakaian, berfikir, bertutur, berdagang dan berpolitik. Zaman Uthmaniyah , Sepanyol – orang bukan Islam mengamalkan cara hidup Islam.1. Betutur dalam bahasa Arab, berpakaian Islam, tatasusila kehidupan. – dilakukan sehingga zaman Renaissance2. Peranan penting dimainkan oleh golongan Mudejar – orang Islam setempat yang menetap di kawasan majoriti Kristian.

4. Pertukaran pendapat antara cendikiawan.a. Peringkat awal cendikiawan Islam mengumpul maklumat dan teks penulisan.b. Diterjemahkan daripada penulis Greek spt Aritotle, Plato, Galen dan Hipocrates.c. Proses penterjemahan wujudkan perpustakaan – Baituhikmah, Zaman Abbasiyahd. Wujudkan budaya keilmuan dan intelektual yang tinggi.e. Ahli fikir Islam yang terawal menjalankan penyelidikan ialah:-

i. Abu al-Aswad al- Duali 7M ii. Hunayn bin Ishaq 873M – terjemah karya Greek iii. Al-Fazari – terjemahan hasil karya Tamadun India.5. Perkembangan penterjemahan dan intelektual.a. Zaman kemuncak antara 8M- 1258M , mula runtuh Kerajaan Abbasiyah.b. Lahirkan cendikiawan Islam spt:-i. Zakaria al-Razi ( 865 -925M) – Perubatan – Kepentingan klinikal, Hasilkan 20 karya spt Al-Hawi( Ensiklopedia perubatan) Terjemahkan hasil Galen-ahli perubatan Greekii. Al-Zahrawi ( 936-1013M) – Kajian Perubatan dan Farmasiiii. Al-Khawarizmi – Matematik dan Astronomi.iv. Al-Battani – Matematik dan Astronomiv. Abu Ishaq - Matematik dan Astronomivi. Al-Biruqi – Matematik dan Astronomivii. Al-Bitruni - Matematik dan Astronomiviii. Al-Farabi – Pemikiran politik dan Undang-undangix. Al-Miskawayh – Pemikiran politik dan Undang-undang

x. Al-Mawardi - Pemikiran politik dan Undang-undangxi. Ibn-Sina – Ilmu Mantik dan falsafahxii. AL-Kindi – Ilmu Mantik dan falsafahxiii. Fakhr al-Din – Ilmu Mantik dan falsafahxiv. Al-Razi – Ilmu Mantik dan falsafahxv. Ibn al-Arabi – Ilmu Mantik dan falsafahxvi. Ibn Rushd – Ilmu Mantik dan falsafahxvii. Imam Ghazali - Ilmu Mantik dan falsafah

A Latar Belakang

Khutbah terakhir Nabi Muhammad penting sebab ia panduan hidup bagi umat Islam iaitu:1 Asas pegangan umat Islam ialah al-Quran dan Sunnah Nabi.2 Perpaduan melalui konsep persaudaraan adalah asas kekuatan ummah3 Perjuangan terulung ummah ialah pengekalan perdamaian dan keharmonian.

B Kerajaan Khulafa al-Rasyidin

1 Latar Belakang dan Konsep Khalifaha Ketuanya digelar khalifah, yang bermaksud pengganti dalam bahasa Arab.i Dalam konteks politik dan ekonomi, ia bermaksud pengganti yang melaksanakan bentuk kerajaan Islam Madinah yang diasaskan oleh Nabi Muhammad s.a.w.ii Dalam konteks agama, ia bermaksud pengganti yang bertanggungjawab memelihara ajaran Islam yang berteraskan al-Quran dan Sunnah Nabi.iii Dalam kontek sosial, ia bermaksud pengganti yang bertanggungjawab mengekalkan keharmonian dan kestabilan ummah melalui perpaduan yang berteraskan konsep persaudaraan serta mencintai perdamaian

2 Syarat Pemilihan Khalifaha Jasmani : lelaki yang merdeka, tubuh yang sihat dan sempurnab Emosi : sanggup melaksanakan hukum Allahc Intelek : pengetahuan tentang Islam, berfikiran cerdas, pandai mentadbir kerajaand Rohani : warak, akhlak yang baik

3 Cara Pemilihan Khalifaha Melalui musyawarah atau syura, iaitu perundingan untuk mengambil sesuatu keputusan seperti perlantikan Abu Bakar al-Siddiq sebagai khalifah al-Rasyidin yang pertama.b Melalui cadangan satu nama sahaja seperti perlantikan Umar al-Khattab yang diusulkan oleh Abu Bakar al-Siddiq

c Melalui pemilihan daripada beberapa orang calon seperti pemilihan Uthman bin al-Affan daripada sejumlah enam nama yang telah diusulkan.d Melalui pencalonan oleh sekelompok masyarakat seperti pencalonan Ali bin Abu Talib

Nota : Kesemua kaedah tersebut di atas harus melalui proses musyawarah atau syura dan diperkukuh dengan upacara angkat sumpah ataubaiah.

4 Tugas Khalifah

a Ketua Negarai Memelihara kedudukan agama Islam dan mentadbir negara mengikut hukum syariahii Menitikberatkan keseimbangan antara keperluan rohani dengan jasmani.

b Politiki Memastikan kelicinan pentadbiran negaraii Mempertahankan negara daripada ancaman musuhiii Melantik atau melucutkan jawatan pegawai pentadbiran negara.

c Sosiali Menjaga kebajikan rakyat supaya mereka sejahtera di dunia dan di akhirat.ii Menjaga dan meneruskan dakwah Islamiah, mengekalkan perpaduan ummah melalui konsep persaudaraan dan memantapkan sistemperundangan Islam.

d Ekonomii Menguruskan hal ehwal kewangan dan perbendaharaan negara serta Baitumalii Mengatur pungutan cukai kharaj, jizyah dan zakat

5 Sumbangan Khulafa al-Rasyidin

a Khalifah Abu Bakar al-Siddiqi Bergelar al-Siddiq yang bermaksud yang membenarkan kerana beliau sentiasa bersifat ikhlas, jujur dan setia.ii Berjaya menghadapi tiga cabaran utama terhadap pemerintahan beliau iaitu:· Cabaran daripada Saad bin Ubadah yang dicalonkan oleh golongan Ansar untuk menjadi pengganti Nabi Muhammad s.a.w. Cabaran ini diselesaikan melalui proses musyawarah dan semangat persaudaraan Islam.· Cabaran perpecahan perpaduan yang berpunca daripada golongan murtad dan gerakan al-Riddah yang telah menyalahtafsirkan ayat al-Quran hingga tidak mahu membayar zakat.· Cabaran daripada ancaman kuasa luar, iaitu Parsi di timur dan Rom Timur di barat. Cabaran diselesaikan melalui penghantaran panglima Khalid bin al-Walid menentang Parsi di Iraq dan panglima Usamah bin Zaid menentang Rom Timur di Ghassan.

iii Melicinkan pentadbiran dengan membahagikan Tanah Arab kepada sepuluh wilayah dan melantik seorang amir untuk mentadbir setiap wilayah.

iv Memperkenalkan bayaran gaji untuk tentera melalui hasil harta rampasan, undang-undang tanah dan cukai yang dibayar oleh golongan mawali.

v Mengusahakan pengumpulan ayat-ayat al-Quran kerana kebimbangan akibat kematian ramai hafiz sewaktu menentang golongan al-Riddah. Zaid bin Thabit ditugaskan menghimpunkan

tulisan ayat al-Quran pada batu, kulit binatang, kayu dan tulang serta menyalinnya semula. Salinan itu seterusnya telah disimpan oleh Umar bin al-Khattab, Hafsah (isteri Nabi Muhammad s.a.w.) dan Uthman bin Affan. Sebagai pengiktirafan terhadap sumbangannya, beliau telah digelar Penyelamat Umat Islam.

b Khalifah Umar bin al-Khattabi Zaman Keemasan kerajaan Islam di Madinah kerana banyak pembaharuanii Beliau bergelar Amirul Mukminin atau Panglima Agung Mukminiii Antara pembaharuan yang diperkenalkan oleh beliau ialah :

· PolitikÞ Memperkenalkan dasar pentadbiran dan perlantikan pegawaiÞ Menubuhkan majlis syura yang dianggotai oleh golongan Muhajirin dan Ansar.Þ Membahagikan jajahan takluk Islam kepada beberapa wilayahÞ Melantik wali atau gabenor sebagai ketua yang bertindak sebagai pentadbir awam dan panglima tentera untuk wilayah tersebutÞ Menubuhkan Jabatan Tentera, Jabatan Polis, Jabatan Percukaian dan Jabatan Perbendaharaan Negara. Setiap jabatan ini diketuai oleh katib atau setiausaha.Þ Jabatan Kehakiman pula telah dipisahkan daripada jabatan lain untuk mengelakkan salah laku oleh hakim dan mereka telah diberikan gaji bulanan yang tinggi, iaitu sekitar 500 dirham.

· SosialÞ Mengembangkan pengajaran al-Quran dengan1. Menyediakan tempat pembelajaran di kawasan masjid2. Menghantar guru agama ke pelbagai wilayahÞ Memperkenalkan kalendar Islam / Hijrah dengan menjadikan tahun Hijrah sebagai titik permulaan pengiraan tahun menurut Islam

· KetenteraanÞ Membentuk tentera tetap (bergaji dan berpakaian seragam) dan tentera sukarelaÞ Markas tentera dibina di bandar utamaÞ Kubu pertahanan dibina di sempadan.

· EkonomiÞ Pertanian1. Membina sistem pengairan seperti Empangan Abu Musa di Basrah dan Terusan Amirul Mukminin sepanjang 111 kilometer di Mesir.2. Rakyat digalakkan meneroka tanah baru dan mengusahakan tanah terbiar.Þ Percukaian1. Cukai jizyah yang tidak membebankan terhadap golongan Zimmi2. Cukai kharaj berdasarkan jenis tanaman dan kesuburan tanah3. Baitumal telah didirikan untuk menguruskan kedua-dua jenis cukai tersebut

c Khalifah Uthman bin Affani Seorang dermawan, bersifat lemah lembut, bertolak ansur, dan bersimpati.ii Beliau bergelar Zun Nurain (mempunyai dua cahaya) kerana pernah mengahwini dua orang puteri Nabi Muhammad s.a.w.

iii Sumbangan beliau termasuk:

· PolitikÞ Meluaskan wilayah Islam hingga ke Afghanistan, Samarkand, Cyprus dan Tripoli.Þ Membina angkatan tentera laut Islam yang pertama

· SosialÞ Menyelaraskan cara bacaan (qiraat) ayat al-Quran di pelbagai wilayah melalui perisytiharan sebuah naskah al-Quran yang dikenali sebagai Mushaf Uthmani.Þ Membina infrastruktur seperti jalan raya, jambatan dan rumah rehat.

· EkonomiÞ Menggunakan Baitumal untuk pembangunan negara dan angkatan tentera laut Islam.Þ Cukai jizyah dikekalkan sebagai sumber pendapatan baitumal.

d Khalifah Ali bin Abu Talibi Terkenal dengan sifat keberanian dan berpengetahuan luas dalam perundangan Islamii Antara sumbangan beliau ialah :

· Sosial

Þ Menyelesaikan masalah masyarakat dan undang-undang IslamÞ Berusaha mengekalkan kestabilan dan keharmonian negara. Dalam Perang Siifin, beliau sanggup berdamai walaupun hampir mencapai kemenangan, hanya kerana pihak lawan mengangkat al-Quran

· Ketenteraan

Þ Membina markas tentera di Parsi dan di sempadan Syria.

· Ekonomi

Þ Kutipan cukai jizyah yang dikenakan kepada golongan zimmi diteruskan demi pembangunan, seperti ternyata dalam surat beliau kepada al-Asytar, iaitu gabenor bagi wilayah Islam di Iraq dan Syria.

C Kerajaan Bani Umaiyah

1 Latar Belakanga Ia melantik khalifah melalui sistem warisan, iaitu jawatan khalifah itu diwarisi secara turun-temurun atau dikenali sebagai sistem monarki.b Ia diasaskan oleh Muawiyah bin Abu Sufyan dari keturunan Bani Umaiyah

c Ia terdiri daripadai Tahap pertama yang diasaskan oleh Muawiyah bin Abu Sufyan dan berpusatkan Damsyik di Syria, di mana pemerintahnya menggunakan gelarankhalifahii Tahap kedua yang diasaskan oleh Abdul Rahman al-Dakhil / Abdul Rahman I dan berpusatkan Cordova di Andalusia (Sepanyol), di mana pemerintahnya menggunakan gelaran amir.

2 Sumbangan Kerajaan Bani Umaiyah di Damsyik, Syria

a Politiki Terdapat empat aspek utama dalam sistem pentadbirannya iaitu :· Sistem khalifah : Diteruskan tetapi dengan melalui sistem warisan.· Sistem wazarah : Perlantikan wazir untuk mengetuai pentadbiran kerajaan pusat, sementara gabenor dilantik untuk mengetuai pentadbiran wilayah.· Sistem urus setia : Beberapa orang pegawai utama dilantik untuk menguruskan rekod dan surat-menyurat pentadbiran yang dibahagikan kepada bahagian surat-menyurat, bahagian cukai, bahagian ketenteraan, bahagian polis dan bahagian kehakiman· Sistem hijabah : Seorang pegawai ditugaskan memeriksa orang yang mahu menemui khalifah, mengawal keselamatan khalifah, dan juga sebagai pemegang amanah

ii Menubuhkan empat buah jabatan iaitu Jabatan Cukai, Jabatan Surat-Menyurat, Jabatan Urusan Am dan Jabatan Urusan Cop Mohor Pemerintah

b Ketenteraani Diwanul Jundi (Jabatan Ketenteraan) ditubuhkan untuk pertahanan negaraii Angkatan tentera darat dan tentera laut ditubuhkan.

c Sosiali Kota Basrah berkembang menjadi pusat pengajaran dan penyebaran ilmu· Bahasa Arab dijadikan bahasa rasmi negara· Tanda bunyi atau baris diperkenalkan pada tulisan al-Quranii Taraf kesihatan meningkat· Hospital pertama dibina di Damsyik oleh Khalifah al-Walid bin Abdul Malik· Hospital penyakit kusta dibina oleh Khalifah Umar ibn Abdul Aziz· Penterjemahan buku rujukan pelbagai sains ke dalam bahasa Arab

Þ Ibn al-Nafis, pakar bedah termasyhur di Damsyik, telah menghasilkan buku al-Shamil fis Sina’ah al-Tabibiyah yang membicarakan teknik pembedahan dan rawatan selepas pembedahan. Beliau juga telah membetulkan kesilapan Galententang sistem peredaran darah.

iii Dalam sistem perundangan· Hakim mengenakan hukuman berdasarkan ijtihad dengan berpandukan al-Quran, Sunnah Nabi atau ijmak.· Konsep kebebasan kehakiman

3 Sumbangan Kerajaan Bani Umaiyah II di Cordova, Andalusia

a Sosiali Sebuah universiti diasaskan oleh Abdul Rahman III di Cordova· Sebuah perpustakaan diasaskan oleh al-Hakam II· Cordova menjadi jambatan pengetahuan antara dunia Islam dengan Eropahii Sebuah pusat penterjemahan dibina di Toledo· Untuk menterjemahkan karya Yunani ke dalam bahasa Arabiii Masjid Cordova menjadi contoh kegemilangan seni bina Islam

b Ekonomii Menubuhkan Baitumal bagi menguruskan kewangan negara· Cukai yang dikutip ialah kharaj, jizyah, usyur dan ghanimahii Cordova menjadi pusat kegiatan ekonomi dan perdagangan antarabangsa.

· Perkembangan pembuatan barangan tembikar serta daripada perak dan emas.· Kegiatan memproses kulit dan membuat senjata.· Sistem pengairan dibina untuk memajukan pertanian· Penyelidikan dilakukan untuk mendapatkan benih yang bermutu

4 Faktor-faktor Keruntuhan Kerajaan Bani Umaiyah

a Faktor Dalamani Golongan mawali (bangsa Parsi dan Barbar) menganggap mereka telah didiskriminasikan· Tidak mendapat jawatan yang dianggap layak oleh mereka· Mereka dikenakan kadar cukai yang lebih tinggi berbanding orang Arab Islamii Kepimpinan khalifah yang lemah· Mereka mengabaikan tanggungjawab terhadap rakyat· Mereka mengabaikan ajaran Islam· Pemilihan khalifah melalui sistem warisan ditentang oleh golongan Syiah dan Khawarij.

b Faktor Luarani Gerakan Revolusi Abbasiyah· Ditaja oleh Ali bin Abdullah· Menggunakan nama Ahlul Bait (keluarga Nabi Muhammad s.a.w)· Menjadikan Khurasan, Kufah dan Humaimah sebagai pusat operasi.Mendapat keanggotaan penting daripada Abu Salamah al-Khallal dan Abu Muslim al-Khurasani.

D Kerajaan Bani Abbasiyah

1 Latar Belakanga Mengambil sempena nama al-Abbas (bapa saudara Nabi Muhammad s.a.w.)b Ia masih mengamalkan sistem warisan atau sistem monarki.c Pada ketika Abu Jaafar al-Mansur, ibu kotanya diubah dari Damsyik ke Baghdad.d Ia berakhir apabila Baghdad ditawan oleh tentera Hulagu Khan.

2 Sumbangan Kerajaan Bani Abbasiyaha Zaman kegemilangannya ialah ketika Khalifah Harun al-Rasyid dan puteranya al-Makmun.b Kota Baghdad berperanan sebagai pusat intelektual dan penyebaran ilmu.c Baitulhikmah telah dibina oleh Khalifah Harun al-Rasyid di Baghdad.i Untuk menterjemahkan karya falsafah dan sains Yunaniii Untuk kegiatan penulisan yang dilakukan pada tiga tahap· Mencatat segala idea atau percakapan· Mengumpulkan idea yang serupa dan hadis Nabi Muhammad ke dalam sebuah buku· Mengarang secara teratur ke dalam bahagian dan babd Melibatkan golongan ulama dalam bidang penulisane Usaha terjemahan dibuat daripada bahasa Sanskrit, Suriani dan Yunani

Kepentingan usaha penterjemahan ini kepada tamadun manusia ialah

i Orang Islam telah mencipta dan membuat pembaharuan ke atas karya yang diterjemahkan ke dalam bahasa Arab. Merekamenghuraikan dan membuat penambahbaikan terhadap karya tersebut dengan memuatkan keterangan dan ulasan yang sangat bernilai

ii Orang Islam telah memelihara warisan ilmu daripada lenyap kerana mereka telah menerima hasil penulisan itu ketika Eropah masih dalam Zaman Gelap

iii Penubuhan dan peranan universiti telah mempertingkatkan lagi kegiatan penyelidikan hingga kedapatan hasil kajian sarjana Islam yang telah sampai ke Eropah. Sejumlah kajian itu juga telah diterjemahkan ke dalam bahasa asing, yang membawa kepadakebangkitan semula Eropah pada zaman Renaissance.

E Kerajaan Turki Uthmaniyah

1 Latar Belakanga Ia diasaskan oleh Uthman bin Erthughrul,b Pada tahun 1301, kemenangan terhadap empayar Byzantine menyebabkan ramai ghazi bersatu di bawah Uthman.c Uthman menjadikan bandar Bursa sebagai ibu kotanya.d Kemuncak perluasan wilayah ialah ketika Mehmed II menawan Istanbul (Constantinople), ibu kota empayar Byzantine pada tahun 1453e Antara faktor-faktor yang menyebabkan keruntuhan empayar ini pada awal abad ke-20 ialahi pemimpin yang lemahii keruntuhan sistem pungutan cukaiiii pemberontakaniv pertambahan penduduk yang pesat.

2 Sumbangan Kerajaan Turki Uthmaniyah

a Politiki Kerajaan Islam terulung yang berjaya bertahan hampir 600 tahunii Selepas penawanan Makkah oleh Sultan Selim I pada tahun 1517, ia dilihat sebagai pelindung kepada umat Islam di seluruh dunia.iii Kota Istanbul dianggap sebagai pusat pentadbiran dunia Islam.iv Sultan Suleiman I memperkenalkan Kanun Suleimanv Jawatan Kadi dan Mufti dijadikan sebahagian organisasi pentadbiran agama Islam.vi Jawatan Sheikh ul-Islam, iaitu ketua ulama diperkenalkan untuk mengeluarkan fatwa yang mana koleksinya digunakan hingga kini.

b Ekonomii Kota Istanbul merupakan pusat pertemuan yang menghubungkan jalinan perdagangan di antara Timur dan Barat serta antara Dunia Islam dengan Dunia Bukan Islamii Kota Istanbul juga menjadi pusat kepada Jalan Perdagangan Dunia Islam

c Sosiali Memperkenalkan sistem hierarki sosial yang menggalakkan kecemerlangan individu berbanding dengan sistem bangsawan di Eropah yang berasaskan keturunan.ii Memperkenalkan sistem madrasah dalam bidang pendidikan.iii Terdapat juga sekolah pengetahuan akademik, sekolah sastera, maktab tentera, maktab teknik dan kolej perubataniv Menggalakkan penulisan ensiklopediav Menubuhkan perpustakaan di masjid, hospital dan juga rumah.vi Memajukan seni bina Islam terutamanya seni bina masjid.

F Faktor-faktor Penyebaran Islam ke Eropah

1 Penaklukan

a Pengasasan kerajaan Bani Umaiyah II di Cordova telah menyebarkan Islam ke kawasan Sicily dan selatan Sepanyol.b Penaklukan kota Istanbul (Constantinople) menandakan penyebaran Islam ke kawasan Balkan di Eropah Timur

2 Kekuatan akidah dan semangat ghazia Pegangan akidah yang kukuh dan akhlak yang tinggi merupakan tunjang kepada penyebaran Islam ke Eropah pada zaman Bani Umaiyah dan Turki Uthmaniyahb Tentera Turki Uthmaniyah mempunyai semangat ghazi, iaitu semangat kepahlawanan yang tidak gentar berkorban jiwa demi penyebaran agama Islam

3 Kekuatan ketenteraana Kerajaan Turki Uthmaniyah mempunyai sistem ketenteraan yang tersusuni Ia mempunyai tentera berkuda dan tentera infantri yang kuatii Ia mempunyai tentera Janissari, iaitu kumpulan elit yang sangat terlatih dalam selok-belok peperanganb Kerajaan Turki Uthmaniyah mempunyai peralatan senjata yang modeni Ia mempunyai senjata moden seperti meriam besarii Ia mempunyai armada laut yang kuat dengan 300 buah kapal

4 Keadaan politik yang tidak stabil di Eropaha Perebutan takhta dan persaingan kuasa di kalangan kerajaan-kerajaan kecil di Eropah sering berlaku. Contohnya, kemasukan tentera Islam Uthmaniyah pada awalnya adalah kerana permintaan Maharaja John VI Cantacuzens dalam usaha beliau menuntut takhta kerajaan Byzantineb Kejatuhan kerajaan Byzantine memberi laluan kepada penyebaran Islam di Eropahi Gereja Greek Ortodoks tidak lagi menjadi pelindung masyarakatii Terdapat penyalahgunaan kuasa, pergaduhan para pemimpin serta masalah kekurangan kewangan melemahkan institusi gereja.

5 Dasar politik dan sosial Kerajaan Turki Uthmaniyaha Ia menjalankan dasar hubungan keagamaan berteraskan diplomasi dan toleransi.i Masyarakat Balkan tidak dipaksa memeluk agama Islamii Ia mengiktiraf kedudukan, perundangan dan harta Gereja Greek Ortodoksiii Ia membenarkan Gereja Greek Ortodoks melindungi kepentingan masyarakat Kristian di kawasan Balkan

b Ia menjalankan dasar sosial yang berteraskan kecemerlangan individui Sistem ini membolehkan setiap individu mendapat imbuhan hasil daripada usahanya sendiri berbanding sistem yang berteraskan keturunan.ii Kerajaan Turki Uthmaniyah membina semula sekolah, rumah sakit dan kawasan perdagangan demi kemudahan rakyat

6 Penghijrahan orang Turki ke kawasan Balkan dan usaha para pendakwaha Ramai orang Turki telah berhijrah ke kawasan Balkan.b Mereka telah membina petempatan di kawasan kumpulan Sufic Pengajaran ahli kumpulan Sufi yang menekankan toleransi dan asimilasi telah menarik ramai orang Kristian memeluk agama Islam.

G Pertembungan Tamadun Islam dengan Tamadun Lain di Dunia

1 Cara Pertembungan a Perdagangan dan perniagaan

i Nabi Muhammad s.a.w. sendiri pernah berniaga ke Syam.ii Penguasaan Islam terhadap kawasan Teluk Parsi, Laut Merah dan timur Laut Mediterranean telah membolehkan perdagangan jarak jauh lautiii Seawal abad ke-7 M, orang Islam telah menetap dan berdagang di Canton, China.

b Hubungan diplomatikii Kerajaan Bani Umaiyah telah menghantar kumpulan peneroka ke utara Selat Gibraltar di selatan Sepanyol di mana mereka telah bertembung dengan orang bukan Islam di Cordova, Valencia dan Rhonda

c Penaklukan dan ketenteraani Apabila tentera Islam menguasai kawasan Iraq dan Iran, tamadun Islam telah bertembung dengan tamadun Parsi.ii Apabila tentera Islam menakluk kawasan Mesir dan Afrika Utara, tamadun Islam bertembung pula dengan tamadun Eropah.

d Kebudayaani Bahasa Arab telah menjadi bahasa utama di Sepanyol semasa zaman kerajaan Bani Umaiyah II yang berpusat di Cordova.ii Kesannya ialah lahir golongan Mozarab, iaitu orang tempatan yang beragama Kristian tetapi mengamalkan kebudayaan Islam dan berbahasa Arab

e Intelektuali Berlaku melalui kegiatan penterjemahan karya Eropah ke dalam bahasa Arabii Ilmuwan Islam telah memperkembangkan lagi keilmuan Eropah menurut pandangan intelektual Islam.

2 Kesan Pertembungan

a Islam mengubah sistem kehidupan penganutnya dan juga mereka yang di bawah taklukannyai Ia membawa satu nilai akidah yang terpenting, iaitu kepercayaan kepada Allah s.w.t..ii Ia juga menyediakan sistem perundangan syariah Islamiii Ia mudah diterima kerana bersifat sawarjagativ Ia tidak menghapuskan secara mutlak cara hidup, adat dan budaya masyarakat setempat

b Perluasan kawasan penyebaran Islam dan kawasan yang diperintah oleh orang Islami Lahir kerajaan dan masyarakat Islam seperti kerajaan Delhi Mughal di India dan masyarakat Islam di Canton, China.ii Kerajaan Islam seperti Umaiyah, Abbasiyah dan Uthmaniyah telah mengamalkan sistem kerajaan pusat yang kuat, yang berasaskan akidah dan syariah

c Orang Islam berjaya menguasai ekonomi perdagangan antarabangsai Pedagang Islam telah berjaya berdagang sehingga ke China di timur dan Sepanyol di barat serta selatan gurun Sahara di Afrikaii Jaminan keselamatan oleh armada laut Islam di laluan perdagangan antarabangsa telah membolehkan kegiatan ekonomi berjalan dengan liciniii Pedagang Islam berjaya menguasai perdagangan di Laut Merah, Teluk Parsi, Laut Mediterranean, Lautan Hindi dan Laut China Selatan

iv Kota Istanbul merupakan pusat perdagangan antarabangsa yang strategik sebagai jambatan di antara dunia Timur dengan dunia Barat

d Islam telah mempengaruhi proses urbanisasi dan organisasi sosial di bandar dan kawasan sekitarnya

i Kerajaan Uthmaniyah telah mempengaruhi penyelarasan undang-undang yang saksama di kawasan naungannya di Balkan.ii Orang Islam telah mempengaruhi perkembangan pendidikan melalui penekanan kurikulum yang seimbang merangkumi bidang-bidang agama, sains, matematik dan teknologi.iii Orang Islam yang bergelar Mudejar juga telah mempengaruhi tatatertib kehidupan harian sehingga terdapat orang bukan Islam di Sepanyol yang bergelar Mozarab yang telah mengamalkan cara hidup orang Islam

e Para cendekiawan Islam dan bukan Islam berpeluang bertukar pendapatProses penterjemahan karya tamadun bukan Islam telah menghasilkan satu budaya keilmuan dan intelektual yang tinggi di kalangan orang Islam sehingga berjaya melahirkan cendekiawan Islam dalam setiap bidang keilmuan seperti:

i Perubatan : Zakaria al-Razi (perubatan klinikal, kitab Al-Hawi, terjemahan karya Galen), Al-Zahrawi (kajian perubatan dan farmasi)ii Matematik dan Astronomi: al-Khawarizmi, al-Battani, Abu Ishaq al-Biruji dan al-Bitruniiii Politik dan Undang-undang : al-Farabi, al Miskaway dan al-Mawardiiv Ilmu Mantik dan Falsafah : Ibn Sina (buku perubatan Qanun fi al-Tibb atau Canon of Medicine), al-Kindi, Fakhr al-Din, al-Razi, Ibn al-Arabi, Ibn Rushd (Tahafut-al-Tahafut) dan Imam Ghazaliv Kesusasteraan : Omar Khayyam (Ruba’iyah), al-Jahiz (kitab al-Bayan), Jalal ad-Din Rumi (puisi bertemakan ketuhanan), Rabi’ah al-Adawiah (pemuisi wanita terkemuka)vi Geografi dan Sejarah : Ibn Battuta (menggembara ke China, India dan Afrika), al-Mascudi (menggembara ke China, Parsi, India dan timur Afrika), Ibn Fadhlan (menggembara ke utara Eropah)

f Kesenian dan seni bina Islam telah menyumbang kepada ketamadunan duniai Masjid Cordova di Sepanyolii Masjid Sultan Ahmed (Masjid Biru) di Istanbuliii Istana Alhambra di Granada.

H Rumusan

1 Perpaduan amat penting dalam menentukan penerusan sesuatu ummah2 Kepimpinan kerajaan sangat penting dalam menentukan nasib sesuatu tamadun3 Dasar kompromi dan toleransi amat penting dalam sesebuah negara yang mempunyai pelbagai kaum dan agama4 Penguasaan terhadap bidang-bidang politik, ekonomi, perdagangan dan sosial membolehkan sesebuah negara mencapai kegemilangan dalam sejarah tamadun manusia

Sumbangan Islam Dalam Bidang Ilmu Pengetahuan Dan Kesenian.

Bidang Tokoh Sumbangan

Perubatan Ibn Sina Peggarang buku perubatan yang digunakan Universiti di Eropah.

Zakaria al Razi Perubatan klinikal dan menghasilkan sebuah ensiklopedia perubatan. Penterjernah karya Galen ahli perubatan Greek.

al-Zahrawi Arif dalam kajian perubatan dan farmasi.

Ibn al-Nafis Pakar bedah dengan membicara teknik pembedahan dan rawatan selepas

pembedahan.

Matematik Al-Kwarizmial-Battani

Karya mereka diterjemah dan digunakan oleh orang Eropah.

Astronomi

Abu Ishak al-Biruji

al-Bitrunial-Kindi

Karya mereka diterjemah ke dalam bahasa Latin dan menjadi rujukan ahli astronomi Barat.

Pemikiran Politik dan

Undang-Undang Islam

Al-Farabial-Miskawayh

al-Mawardi

Menghasilkan yang memberi kesan mendalam kepada pemikiran politik orang Islam dan dunia Barat.

Falsafah dan Mantiq

Ibn-Rushd Idea falsafah dan mantiq menjadi rujukan dan membawa kepada Zaman Renaissance di Eropah.

Ibn Sinaal-Kindial-Razi

Ibn-FarabiIbn al-Arabi

Imam Ghazali

Mereka ini memberi kesan mendalam terhadap perkembangan pemikiran usuluddin, falsafah sains, pemikiran kritis dan agama.

Kesusasteraan

Omar Khayyam Penulis puisi dan novel yang diterjemahkan oleh Barat.

Al-Jahiz Terkenal dengan kitab al-BayanJalal ad-Din

Rumi Penghasilan puisi ketuhanan.

Rabiah al-Adawiyah

Penghasilan puisi bertemakan ketuhanan dan hubungan manusia dengan tuhan.

PelayaranIbn BattutaAI -MascudiIbn FadhIan

Catatan pelayaran menjadi rujukan sejarawan hari ini. Mengembara ke China, Parsi, India dan Afrika Timur.

Seni Ukir dan Seni Bina

Pembinaan Masjid Cordova di Sepanyol, Masjid Sultan Ahmad di Istanbul (Masjid Biru), Istana Alhambra di Granada.

Seni Khat Arab Terdapat di Masjid Cordova di Sepanyol, Masjid Sultan Ahmad di Istanbul

(Masjid Biru), Istana Alhambra di Granada.

iktibar yang boleh diperoleh daripada kejayaan kerajaan Turki Uthamaniyah untuk kegemilangan negara dan bangsa Malaysia.

F1 mampu meneroka bidang baruF2 ada kecerdasan fizikal dan mentalF3 pengamalan akhlak muliaF4 mengamalkan budaya hidup sihatF5 mengekalkan kestabilan politik

1. Pada pendapat anda, apakah faktor yang menyebabkan kerajaan yang dipimpin oleh Khalifah Islam mencapai kejayaan dalam pelbagai bidang?

F1 Khalifah berwibawaF2 Perancangan rapi F3 Sedia melaksana pembaharuanF4 BerwawasanF5 MusyawarahF6 Mengikut hukum IslamF7 Kemajuan ilmuF8 Kemajuan ekonomiF9 Kemajuan sosialF10 Kekuatan tenteraF11 Perkembangan pendidikanMana-mana jawapan munasabah

2. Apakah iktibar yang boleh diambil daripada kerajaan khalifah Islam dalam memperkukuhkan kedaulatan negara Malaysia?

F1 Akidah kukuhF2 Cinta negaraF3 BerilmuF4 Tolak ansurF5 berdisiplin/bermoralF6 Semangat patriotismeF7 menghormati tokoh-tokoh dan pejuangF8 Semangat jihadF9 Memperkukuhkan ketenteraan negaraF10 Berkorban untuk negaraF11 Senjata berteknologiF12 Perpaduan kaumMana-mana jawapan munasabah

3. Berdasarkan pengetahuan sejarah anda mengenai kemajuan ilmu pengetahuan zaman kegemilangan Islam, bagaimanakah kita boleh memajukan bidang pendidikan kita hari ini?

F1 Mencari ilmu hukumnya wajibF2 Mencintai pengetahuanF3 Membina universitiF4 Pelbagai jurusanF5 BerdisiplinF6 MenterjemahF7 Membawa masuk karya asingF8 Aktiviti penyelidikanF9 Mengukuhkan ekonomiF10 Pendidikan untuk semua

BAB 6 : PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA. -Kemunculan, perkembangan dan kejatuhan kerajaan Islam dalam sejarah perkembangantamadun manusia memberikan banyak pengajaran kepada manusia pada hari in. Zaman kerajaan Islam di Madinah terutamanya selepas kawafatan Nabi Muhammad s.a.wmengajar kita bahawa perpaduan amat penting dalam menentukan penerusan sesuatu ummah

-Pemimpin kerajaan Islam sentiasa menekankan perpaduandalam kalangan penduduk Islam untuk memastikan perkembangan Islam berterusan.

-Perkembangan kerajaan Islam juga menunjukkan bahawa pemerintahan dan kepemimpinan kerajaan sangat penting dalam menentukan jatuh bangun sesebuah tamadun, misalnya dalam aspek kegemilangan kailmuan pada zaman kerajaan IslamUmaiyah dan Abbasiyah.

-Selain sumbangan golongan cerdik pandai, peranan pemerintah juga penting sekali.Pihak pemerintah bukan sahaja telah memberikan galakan ke arah tersebut tetapi juga telah membina kemudahan seperti kawasan pembelajaran dan perpustakaan demimemajukan perkembangan intelektual.

-Kerajaan Umaiyah dan Uthmaniyah yang berkembang di Eropah juga mengajar kita bahawa dasar kompromi dan toleransiamat penting dalam sesebuah negara yangmempunyai pelbagai kaum dan amalan agama.

-Dasar kerajaan Islam di kedua-dua buah kawasan ini yang mengamalkan toleransi dan memberikan kebebasan beragama kepada rakyatnya bukan sahaja untuk menjagakeamanan tetapi juga membawa kerajaan tersebut ke zaman kegemilangannya.

SPM 2007Soalan

Sekiranya anda dilantik menjadi pemimpin Malaysia, bagaimanakahanda mengamalkan ciri-ciri kepimpinan Islam dalam pentadbiran anda?

Jawapan:- Mentadbir berdasarkan keadilan-Bersifat amanah-Berfikiran cerdas-Bijak dalam pentadbiran-Mematuhi perintah Allah s.w.t.-Berakhlak mulia-Sihat tubuh badan-Warak

Apakah nilai yang boleh diambil daripada kemajuan bidang intelektual pada zaman kerajaan Bani Abbasiyah?

Antara nilainya ialahF1 perlu meningkatkan ilmu pengetahuan sedia adaF2 sifat keterbukaan terhadap ilmu luar

F3 perlu melahirkan ilmuwan dan ulamaF4 memelihara dan menghargai ilmuF5 membaiki lagi mutu karya asalF6 membina kekuatan tamadun sendiri