Penerbit UMTUniversiti Malaysia Terengganu (UMT)

21030 Kuala NerusTerengganu

2018

Dasar Penyelidikan dan Inovasi Universiti Malaysia Terengganu

Hak Cipta Terpelihara @ 2018. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa juga bentuk dan dengan apa cara sekalipun sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat izin bertulis daripada Pengarah, Penerbit UMT, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu.

@2018 All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or trasmitted on any form or by any means, electronic or mechanical including photocopy, recording or any information storage and retrieval system, without permission in writing from Director, Penerbit UMT, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Nerus, Terengganu.

Diterbitkan oleh/Published in Malaysia byPenerbit UMTUniversiti Malaysia Terengganu21030 Kuala Nerus,Terengganu, Malaysiahttp://penerbit.umt.edu.myE-mel: penerbitumt@umt.edu.my

Perpustakaan Negara Malaysia Cataloguing-in-Publication Data

Penerbit Universiti Malaysia Terengganu DASAR PENYELIDIKAN DAN INOVASI UNIVERSITI MALAYSIA TERENGGANU ISBN XXX-XXXX-XX-X1. Penerbit Universiti Malaysia Terengganu--Publishing. 2. Publisher and PublishingTerengganu.3. Education, HigherTerengganu.l. Judul.XXX.XXXXXXXXXXX

Set in Optima

Reka bentuk: Penerbit UMTReka letak: Penerbit UMT

KANDUNGAN

BAHAGIAN 1.0 PENGENALAN 1

Seksyen 1.1 Am 1

Seksyen 1.2 Objektif 2

BAHAGIAN 2.0 DEFINISI 3

BAHAGIAN 3.0 MODAL INSAN 6

BAHAGIAN 4.0 HASIL PENYELIDIKAN 7

BAHAGIAN 5.0 KEWANGAN DAN SUMBER

PENYELIDIKAN 7

BAHAGIAN 6.0 JARINGAN USAHA SAMA 8

BAHAGIAN 7.0 PENGANTARABANGSAAN 8

BAHAGIAN 8.0 FASILITI PENYELIDIKAN 8

BAHAGIAN 9.0 PERKHIDMATAN PERUNDINGAN 9

BAHAGIAN 10.0 PENGKOMERSIALAN 9

BAHAGIAN 11.0 HARTA INTELEK 9

BAHAGIAN 12.0 ETIKA PENYELIDIKAN 10

BAHAGIAN 13.0 PEMAKAIAN DASAR 10

BAHAGIAN 14.0 RUJUKAN 11

PENGHARGAAN 13

1

BAHAGIAN 1.0: PENGENALAN

Seksyen 1.1: Am

1.1.1 Mendukung visi dan misi universiti untuk

menjadi institusi pembelajaran dan

penyelidikan yang ulung berfokuskan

marin dalam usaha menyumbang kepada

pembangunan modal insan, penerokaan ilmu

dan pembangunan negara.

1.1.2 Menyediakan persekitaran kondusif bagi

aktiviti intelektual seperti penyelidikan,

pembelajaran, pengajaran dan pendidikan

untuk berkembang. Universiti berpegang

teguh kepada prinsip bahawa pengetahuan

disediakan untuk manfaat seluruh masyarakat.

1.1.3 Menyokong matlamat universiti untuk

menyediakan pensyarah yang menjana

ilmu demi kelestarian sejagat melalui hasil

penyelidikan.

1.1.4 Semua saranan projek dan hasil penyelidikan

termasuk data, rekod, lakaran pelan dan

manuskrip penulisan adalah hak milik

universiti.

1.1.5 Dasar ini hendaklah dibaca bersama

peraturan dan garis panduan universiti dan

kerajaan yang berkuat kuasa berserta dasar-

dasar berkaitan iaitu punca kuasa asalnya

adalah berasaskan Akta Universiti dan Kolej

Universiti (AUKU) pindaan 2012.

2 / Dasar Penyelidikan & Inovasi Universiti Malaysia Terengganu

Seksyen 1.2: Objektif

1.2.1 Mengukuhkan kedudukan UMT sebagai

sebuah universiti berfokuskan penyelidikan

dan pengajaran yang memberikan tumpuan

kepada penyelidikan dan inovasi dalam

bidang tujahan ilmu kelautan dan sumber

akuatik.

1.2.2 Membudayakan penyelidikan dan

membangunkan prestasi penyelidik untuk

terus berdaya saing di peringkat nasional dan

antarabangsa.

1.2.3 Memperkasa usaha sama keserakanan

merentasi pelbagai disiplin dan bidang

kepakaran.

1.2.4 Mempertingkatkan jalinan usaha sama antara

universiti, agensi kerajaan, industri dan

komuniti untuk pemindahan ilmu.

3

BAHAGIAN 2.0: DEFINISI

2.1 Dasar Penyelidikan dan Inovasi ini adalah dirujuk, melainkan

jika konteksnya menghendaki makna yang lain:-

a) Fasiliti Penyelidikan ertinya kemudahan atau prasarana

penyelidikan yang disediakan oleh universiti bagi

menjalankan penyelidikan dan inovasi di Universiti

Malaysia Terengganu;

b) Felo Penyelidik ertinya pensyarah pusat pengajian yang

dilantik ke institut penyelidikan sebagai dual appointment

bagi menjalankan aktiviti penyelidikan di Universiti

Malaysia Terengganu;

c) Felo Penyelidik Bersekutu ertinya penyelidik yang

dilantik dalam kalangan pensyarah atau tenaga pakar

dari luar dan dalam Universiti Malaysia Terengganu dan

ditempatkan di institut penyelidikan bagi menjalankan

aktiviti penyelidikan;

d) Geran ertinya dana penyelidikan yang didaftarkan di

bawah universiti;

e) Hak Harta Intelek ertinya apa-apa yang termasuk

dalam daya cipta, kerja yang mempunyai hak cipta dan

cap dagangan harta penyelidikan yang nyata. Hak Harta

Intelek adalah tidak terhad kepada perkara yang dilindungi

oleh undang-undang statut atau perundingan seperti

patent, hak cipta, rahsia perniagaan dan sijil perlindungan

kepelbagaian tanaman, malah Hak Harta Intelek juga

termasuklah penjelmaan fizikal usaha intelektual

seperti kertas cadangan, model (termasuklah model

perniagaan), mesin, peralatan, reka bentuk, perkakas,

instrumentasi, litar, program komputer, penggambaran,

bahan biologi, komposisi jirim dan tumbuhan;

4 / Dasar Penyelidikan & Inovasi Universiti Malaysia Terengganu

f) Inovasi ertinya satu proses transformasi pengetahuan

kepada produk dan sesuatu yang baharu; tindakan

menggunakan sesuatu yang baharu; yang boleh memberi

kelebihan/manfaat kepada pengguna;

g) Jaringan Usaha Sama ertinya aktiviti penyelidikan yang

dijalankan bersama pihak luar;

h) Ketua Penyelidik ertinya pensyarah/pegawai penyelidik

yang mengetuai sesuatu projek penyelidikan/kumpulan

penyelidikan;

i) Mentor ertinya seseorang pensyarah yang berjawatan

Profesor/Profesor Madya yang bertanggungjawab

membimbing pensyarah muda yang mempunyai

pengalaman kurang lima (5) tahun dalam penyelidikan;

j) Pelajar Antarabangsa ertinya pelajar bukan warganegara

Malaysia yang mengikuti pengajian siswazah di universiti;

k) Penaja ertinya pihak yang menyumbang sejumlah

peruntukan untuk membiayai penyelidikan;

l) Pensyarah ertinya seseorang yang dilantik menjadi

pensyarah di universiti dan termasuklah Profesor Kanan,

Profesor, Profesor Madya, Pensyarah Kanan dan Pensyarah;

m) Penyelidik ertinya individu/kumpulan yang terlibat

dalam melaksanakan penyelidikan;

n) Penyelidikan ertinya aktiviti bersistematik yang

diguna pakai untuk menyelesaikan masalah yang akan

menyumbang kepada penemuan ilmu pengetahuan,

kemajuan manusia serta pembangunan negara;

o) Pegawai Penyelidik ertinya pegawai yang menjalankan

kerja-kerja berkaitan pembangunan penyelidikan;

5

p) Penyelidikan Antarabangsa ertinya geran yang diperoleh

melalui penaja dari luar Malaysia/proses membida di

peringkat antarabangsa;

q) Pengkomersialan ertinya menjual, mengilangkan,

menyerahkan hak, melesenkan, memfrancaiskan,

memasarkan atau menggunakan harta intelek untuk tujuan

menjana pendapatan atau pulangan kewangan yang lain.

r) Perkhidmatan Perundingan ertinya semua jenis aktiviti

khidmat nasihat, khidmat profesional dan khidmat pakar

yang diberikan oleh perunding atau kumpulan perunding

kepada klien dengan upah atau yuran profesional dan

tidak termasuk penyelidikan yang dibiayai oleh kerajaan

yang bukan untuk tujuan keuntungan. Perkhidmatan

perundingan boleh dalam bentuk analisis, reka bentuk,

laporan, kertas kerja atau penghasilan produk.

s) Penyelidikan Berkontrak ertinya semua aktiviti

penyelidikan dan pembangunan (R&D) serta kerja-kerja

berkaitan yang dijalankan atas permintaan dan dibayar oleh

syarikat, agensi atau organisasi luar daripada universiti.

t) Pihak Luar ertinya termasuk pihak industri tetapi tidak

terhad dengan pihak industri bahkan agensi kerajaan dan

swasta, badan profesional, komuniti serta pihak individu

perseorangan sama ada dalam atau luar negara;

u) Universiti ertinya Universiti Malaysia Terengganu.

6 / Dasar Penyelidikan & Inovasi Universiti Malaysia Terengganu

BAHAGIAN 3.0: MODAL INSAN

3.1 Pensyarah dan pegawai penyelidik wajib menjalankan

penyelidikan yang bersesuaian dengan bidang kepakaran

dan keperluan strategik universiti.

3.2 Pensyarah perlu menganggotai sekurang-kurangnya

satu kluster penyelidikan di peringkat universiti.

3.3 Pensyarah yang mempunyai pengalaman penyelidikan

kurang dari 5 tahun perlu mengenal pasti seorang mentor

sebagai pembimbing dalam penyelidikan.

3.4 Pensyarah di pusat pengajian juga boleh dilantik menjadi felo

penyelidik/felo penyelidik bersekutu di institut penyelidikan.

3.5 Penyelidik luar UMT boleh dilantik sebagai felo penyelidik

bersekutu.

3.6 Pensyarah tidak boleh menggunakan dasar ini sebagai

alasan untuk dikecualikan daripada tugas pengajaran dan

tanggungjawab lain di pusat tanggungjawab.

3.7 Penyelidikan yang bersifat aplikasi hendaklah mempunyai

elemen pemindahan ilmu secara berkumpulan.

BAHAGIAN 4.0: HASIL PENYELIDIKAN

4.1 Hasil penyelidikan universiti adalah merangkumi keseluruhan

penyelidikan tetapi tidak terhad kepada penerbitan, laporan

penyelidikan, polisi dan garis panduan, karya kreatif,

kertas kerja, produk, harta intelek, pengkomersialan, dana

penyelidikan, pengiktirafan, liputan media massa dan

penyeliaan.

4.2 Pensyarah dan pegawai penyelidik wajib menjalankan

penyelidikan dan menghasilkan penerbitan ilmiah yang

bersesuaian dengan bidang kepakaran dan keperluan

strategik universiti.

7

4.3 Hasil penyelidikan universiti merupakan indikator prestasi

penyelidikan dan keterlihatan universiti di peringkat nasional

dan antarabangsa.

4.4 Universiti mempunyai hak terhadap semua hasil penyelidikan

yang dinyatakan dalam dasar ini.

BAHAGIAN 5.0: KEWANGAN DAN SUMBER PENYELIDIKAN

5.1 Universiti perlu menyediakan sejumlah peruntukan untuk

menyokong keperluan strategik penyelidikan universiti.

5.2 Penyelidikan yang ditaja oleh dana kerajaan Malaysia adalah

tertakluk kepada peraturan kewangan universiti dan kerajaan.

5.3 Penyelidikan yang ditaja oleh sumber dana yang lain,

termasuk penyelidikan berkontrak juga tertakluk kepada

peraturan kewangan universiti dan kerajaan.

5.4 Penggunaan sumber penyelidikan tidak boleh melibatkan

kepentingan peribadi dan wajib mematuhi dasar, peraturan

dan garis panduan yang berkuat kuasa.

BAHAGIAN 6.0: JARINGAN USAHA SAMA

6.1 Jaringan usaha sama penyelidikan bertujuan meningkatkan

penerbitan, penyeliaan, pengkomersialan serta asimilasi ilmu

dan teknologi.

BAHAGIAN 7.0: PENGANTARABANGSAAN

7.1 Pengantarabangsaan penyelidikan bertujuan memantapkan

dan membangunkan budaya penyelidikan yang berdaya

saing dan berinovasi di peringkat global.

8 / Dasar Penyelidikan & Inovasi Universiti Malaysia Terengganu

7.2 Penyelidikan bertaraf antarabangsa berpotensi untuk

menyediakan rangkaian yang lebih luas kepada sumber luar,

memanfaatkan pengetahuan baharu dan teknologi terkini,

serta menarik penyelidik dan pelajar antarabangsa yang

cemerlang untuk menjalankan penyelidikan di universiti.

BAHAGIAN 8.0: FASILITI PENYELIDIKAN

8.1 Universiti sentiasa berusaha menyediakan kemudahan fasiliti

penyelidikan.

8.2 Semua aset penyelidikan termasuk peralatan, perisian dan

bahan penyelidikan yang diperoleh adalah menjadi hak

milik universiti kecuali hak milik tersebut dituntut oleh

pemberi dana mengikut perjanjian atau garis panduan yang

ditetapkan.

BAHAGIAN 9.0: PERKHIDMATAN PERUNDINGAN

9.1 Pensyarah boleh menjalankan projek perundingan

berdasarkan bidang kepakaran tertakluk kepada garis

panduan perkhidmatan perundingan.

9.2 Pengurusan kewangan hendaklah diuruskan dengan cekap

dan telus serta akauntabiliti yang jelas.

9.3 Bayaran perundingan hendaklah mengikut garis panduan

perkhidmatan perundingan.

BAHAGIAN 10.0: PENGKOMERSIALAN

10.1 Universiti menggalakkan aktiviti pengkomersialan bagi

menjana pendapatan menerusi harta intelek dengan merujuk

Polisi Harta Intelek Universiti.

10.2 Aktiviti pengkomersialan perlu diterajui oleh pereka cipta.

9

10.3 Pendapatan daripada aktiviti pengkomersialan diberi

keutamaan kepada pereka cipta dan pihak universiti

berpandukan Polisi Harta Intelek Universiti.

BAHAGIAN 11.0: HARTA INTELEK

11.1 Harta intelek merupakan hak-hak yang dilindungi oleh

undang-undang membolehkan pemilik harta intelek tersebut

melaksanakan kawalan eksklusif ke atas eksploitasi hak-

hak tersebut, biasanya dikaitkan dengan tujuan keuntungan

komersil. Kaedah-kaedah yang diguna pakai oleh universiti

adalah seperti yang digariskan dalam buku Polisi Harta

Intelek Universiti.

11.2 Hasil penyelidikan yang melibatkan sumber asli dan

komoditi, budaya dan mana-mana hasil penyelidikan yang

memberi kepentingan kepada negara perlu dilindungi melalui

pendaftaran harta intelek dalam negara.

BAHAGIAN 12.0: ETIKA PENYELIDIKAN

12.1 Semua penyelidik yang menjalankan penyelidikan perlu

berpandukan Garis Panduan Etika Penyelidikan universiti.

BAHAGIAN 13.0: PEMAKAIAN DASAR

13.1 Senat berhak mengubah mana-mana peruntukan dasar ini

dari semasa ke semasa.

13.2 Dalam keadaan di mana terdapat percanggahan di antara

peruntukan dasar ini dengan mana-mana peruntukan Akta

Universiti dan Kolej Universiti 1971, Perlembagaan universiti

atau kaedah-kaedah Universiti Malaysia Terengganu 2009

termasuk pindaan-pindaannya hendaklah terpakai.

13.3 Pemakaian dasar ini berkuat kuasa dengan kelulusan

Mesyuarat Senat bermula pada 1 Jun 2018.

10 / Dasar Penyelidikan & Inovasi Universiti Malaysia Terengganu

BAHAGIAN 14.0: RUJUKAN

Pejabat Pendaftar. (2016). Kod Etika Ahli Akademik. 21030, Kuala

Nerus, Terengganu, Malaysia: Universiti Malaysia Terengganu.

Pesuruhjaya Penyemak Undang-Undang, Malaysia. (2012). Akta

Universiti dan Kolej Universiti 1971. Kuala Lumpur, Malaysia:

Percetakan Nasional Malaysia Berhad.

Universiti Kebangsaan Malaysia. (2011). Guide to Assessing Good

Governance in Malaysian Universities. UKM, Bangi, Selangor

Darul Ehsan, Malaysia: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Universiti Malaya. (2012). Dasar Penyelidikan dan Inovasi. Universiti

Malaya, 50603 Kuala Lumpur, Malaysia: Universiti Malaya.

Universiti Malaysia Terengganu. (2009). Intellectual Property

Policy. 21030 Kuala Terengganu, Terengganu, Malaysia: Pusat

Perhubungan Universiti-Industri.

Universiti Malaysia Terengganu. (2013). Garis Panduan Dasar

Penerbitan Universiti Malaysia Terengganu. 21030 Kuala

Terengganu, Terengganu, Malaysia: Penerbit UMT.

Universiti Malaysia Terengganu. (2014). Garis Panduan Etika

Penyelidikan. 21030 Kuala Terengganu, Terengganu, Malaysia:

Penerbit UMT.

Universiti Malaysia Terengganu. (2016). Dasar Penerbitan Universiti

Malaysia Terengganu. 21030 Kuala Terengganu, Terengganu,

Malaysia: Penerbit UMT.

PENGHARGAAN

Penasihat

Prof. Dato Dr. Nor Aieni Haji Mokhtar

Naib Canselor

Pengerusi

Prof. Dr. Mazlan Abd Ghaffar, FASc

Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi)

Setiausaha

Encik Zul-Atfi Hashim

Ketua Pentadbiran, Pusat Pengurusan Penyelidikan dan Inovasi

Puan Che Ku Noor Fatihah Che Ku Ahmad

Jawatankuasa 1 (Modal Insan, Kewangan & Sumber Penyelidikan

& Fasiliti)

1) Prof. Dr. Mazlan Abd Ghaffar - Ketua

2) Prof. Dr. Noraaini Hj Ali

3) Ir. Haji Mohd Zaideen Yusoff

4) Prof. Madya Dr. Amiza Mat Amin

5) Prof. Madya Dr. Safiek Mokhlis

6) Prof. Madya Dr. Khairul Anuar Mat Amin

7) Encik Asrul Azani Mahmood

8) Encik Zul Atfi Hashim

9) Puan Nor Amalina Elias - Pencatat

Jawatankuasa 2 (Pengantarabangsaan, Jaringan Usahasama &

Output Penyelidikan)

1) Prof. Dato Dr. Mohd Tajuddin Abdullah - Ketua

2) Haji Abu Hassan Ghazali

3) Prof. Dr. Wan Mohd Norsani Wan Nik

4) Prof. Dr. Fadzilah @ Adibah Abdul Majid

12 / Dasar Penyelidikan & Inovasi Universiti Malaysia Terengganu

5) Prof. Madya Dr. Marinah Mohd Ariffin

6) Dr. Nazli Aziz

7) Dr. Mohd Nazli Mohd Nor

8) Puan Hasmadiana Che Mohd Aasdik - Pencatat

Jawatankuasa 3 (Pengkomersialan, Harta Intelek & Etika

Penyelidikan)

1) Prof. Dr. Mohd Effendy Abd. Wahid - Ketua

2) Prof. Dato Dr. Aziz Deraman

3) Prof. Emeritus Dr. Faizah Mohd Sharoum

4) Prof. Dr. Hamdan Suhaimi

5) Prof. Dr. Tengku Sifzizul Tengku Muhammad

6) Prof. Dr. Abol Munafi Ambok Bolong

7) Dr. Mohd Nizam Lani

8) Puan Hazniyati Hassan - Pencatat

Jawatankuasa 4 (Perundingan)

1) Prof. Madya Dr. Mustafa Man - Ketua

2) Puan Zahara Kedri

3) Cik Roslina Ghazali

4) Prof. Madya Dr. Aidy @ Mohamed Shawal M Muslim

5) Prof. Madya Dr. Zalailah Salleh

6) Dr. Hailan Salamun

7) Puan Asniah Abdullah - Pencatat