perkahwinan bugis ..wajib !!! baca !!

7/29/2019 perkahwinan Bugis ..wajib !!! baca !!

1/6

Masyarakat Melayu yang beragama Islam akan mengadakan adat merisik dan

meminang. Berbeza pula bagi adat perkahwinan etnik Bugis kerana adat pertunangan

tidak begitu digalakkan. Bagi mereka perkahwinan merupakan satu ikatan yang

menghalakan perhubungan antara lelaki dan perempuan menurut Islam. Ibu bapa

beranggapan bahawa pertunangan boleh menimbulkan fitnah dan pelbagai syak

wasangka dalam kalangan masyarakat. Tempoh pertunangan yang paling lama pun

adalah dalam masa 2 minggu. Walau bagaimanapun, terdapat majlis yang menyerupai

adat bertunang tetapi masyarakat bugis tidak menganggapnya adat bertunang. Majlis

ini digelarMapendrek doikyang membawa naik duit (wang hantaran).

Mapendrek doikatau naik duit (wang hantaran) dalam majlis ini, pihak lelaki akan

membawa wang hantaran yang telah ditetapkan semasa meminang. Sebilangan besar

di keluarga pihak perempuan akan menerima kesemua wang hantaran dan selebihnya

hanya menerima sebahagian sahaja. Oleh yang demikian, semasa dulang hantaran

diberikan ketka majlis pernikahan, dulang wang hantaran sekadar simbolik sahaja

kerana wang hantaran telah pun diserahkan kepada pihak perempuan untuk

menampung kos perbelanjaan majlis persandingan. Semasa majlis ini berlangsung,

pihak pengantin lelaki akan menyarungkan cincin sebagai tanda ikatan sebelum tiba

majlis pernikahan yang berlangsung selepas tiga hingga tujuh hari setelah majlis naik

duit.

UNDANGAN PERKAHWINAN

Seminggu sebelum majlis persandingan, proses mengundang atau menjemput

tetamu menggunakan khidmat dua orang wanita untuk mappisengatau erti kata lain

memanggil. Wanita yang belum berkahwin tidak dibenarkan untuk menjemput tetamu

kerana tidak manis dipandang oleh masyarakat lain. Kedua-dua wanita ini digelar


2/6

pattampa yang bermaksud pemanggil tetamu. Pattampa akan mattampa, iaitu

berkunjung dari rumah ke rumah. Pattampa akan membawa dulang yang dibalut

dengan kain berwarna dan bermanik. Dulang diisi dengan dua bungkus rokok pelbagai

jenama beserta mancis atau gula-gula. Rokok, suatu ketika dahulu merupakan lambang

prestij sesebuah keluarga. Hanya golongan yang berkemampuan sahaja mampu

memilikinya. Tetamu yang dijemput akan membuka dulang dan mengambil sebatang

rokok lalu membakarnya. Adat ini penting kerana bagi tetamu yang mempunyai anak

dara, kerana dengan cara ini diharapkan anak mereka pula akan menemui jodoh. Adat

mattampa ini berbeza dengan adat kaum lain yang menggunakan kad undangan.

MALAM MAPPACI

Malam mappaciatau lebih dikenali sebagai malam berinai yang dilakukan pada

malam sebelum hari pernikahan. Majlis ini dilakukan di rumah pengantin perempuan

dan. Majlis berinai ini akan dimulakan dengan majlis khatam al-Quran, disusuli dengan

majlis berzanji. Setelah selesai menginai pengantin perempuan, rombongan gadis

muda yang memakai inai kepada pengantin perempuan akan bersiap untuk berkunjung

ke rumah mempelai lelaki. Tujuannya untuk menghantar lebihan inai daripada bakal

isteri kepada pengantin lelaki. Adat ini merupakan satu usaha agar kedua-dua

mempelai hidup harmoni.

Sebelum pengantin perempuan memakai inai, adat memakai bedak dilakukan

dengan meriah. Majlis ini dianggap penting untuk melicinkan kulit dan menambahkan

seri wajah pengantin perempuan. Bedak tersebut digelar bedak kecekyang bermaksud

sejuk. Bedak ini dibuat sendiri dengan menggunakan beras dan diadun dengan bahan

lain termasuk kunyit dan ditumbuk dengan lesung. Lebihan bedak pengantin

perempuan akan disapu pada wanita yang belum berkahwin.


3/6

Kemeriahan malam berinai turut disertakan dengan permainan domino yang

dipertandingkan kepada kaum lelaki. Cabutan undi dilakukan untuk membentuk

kumpulan yang terdiri daripada empat pemain. Dalam permainan ini, golongan muda

tua beradu kemahiran dan berkumpul dalam suasana yang muhibbah. Sementara kaum

lelaki bermain domino, kaum wanita akan menyediakan jamuan seperti kopi dan kuih-

muih.

SOMPA

Dalam adat resam perkahwinan etnik ini, mas kahwin yang akan diberikan

kepada pengantin perempuan tidak dihias dengan bunga dan dipegang begitu sahaja.

Pengantin lelaki perlu menyediakan sompa terlebih dahulu. Sompa dianggap

menyimpan harga diri bakal isteri. Sompa merupakan kain putih yang diisi dengan wang

mas kahwin. Di dalam kain putih tersebut terdapat juga beras, buah pala, kayu manis

dan jarum. Makna yang tersirat disebalik sompa sangat mendalam bagi kaum ini.

Justeru, sompa harus disimpan di tempat yang paling berharga dan selamat.

Barang-barang yang disertakan dengan mas kahwin melambangkan cabaran dan

dugaan yang perlu ditempuhi oleh pasangan pengantin semasa hidup bersama.

Cabaran digambarkan dengan meletakkan jarum di dalam beras, sedangkan beras itu

pula melambangkan keperluan asas dalam kehidupan. Perisa dan keharmonian rumah

tangga digambarkan dengan buah pala dan kayu manis termasuklah rezeki yang bakal

diterima.

Saudara lelaki pengantin perlu bersiap sedia membawa sompa. Amanah ini

bukan satu tanggungjawab yang ringan kerana sompa dikatakan lambang panjang atau

pendek jodoh seseorang. Sompa tidak boleh jatuh daripada kendungan. Jika jatuh,

masyarakat Bugis percaya bahawa itulah peranda yang tidak baik. Selain sompa, bakul

sugi perlu disediakan sebelum menjadi raja sehari. Bakul ini diisi dengan buah-buahan

tempatan seperti nangka, pisang, betik dan lain-lain. Buah-buahan ini melambangkan

kemanisan dalam berumah tangga. Sompa dan bakul sugi akan diserahkan kepada

pihak perempuan setibanya rombongan lelaki di rumah perempuan. Buah-buahan ini


4/6

tidak boleh dihidangkan kepada semua orang tetapi hanya untuk saudara perempuan

yang belum berkahwin agar mereka juga menerima jodoh.

MAJLIS PERNIKAHAN DAN PERSANDINGAN

Majlis persandingan etnik ini berlangsung sama seperti umat Islam yang lain.

Sebelum melafazkan akad nikah, pengantin lelaki akan duduk di atas kain pelekat yang

disusun sebanyak 9 atau 12 susunan. Kain ini dilipat dengan membawa kesemua

hujung kain ke tengah. Adat ini bagi menghormati pengantin lelaki yang akan bernikah.

Susunan kain ini menggambarkan pangkat dan darjat seseorang.

Wakil pengantin lelaki membawa

sompa

Rombongan lelaki membawa bakul

sugi

Pengantin lelaki duduk di atas

susunan lipatan kain pelekat


5/6

Majlis persandingan selalunya akan diadakan di luar rumah. Sarapo atau

khemah kahwin adalah tempat di mana persandingan ini akan diadakan. Sarapo

diperbuat dari bambu yang didirikan menjadi sebuah khemah yang besar. Proses

membina sarapo ini selalunya akan dibuat seminggu sebelum majlis. Dan akan

diusahakan oleh ahli keluarga, saudara mara, kawan-kawan dan jiran tetangga.

Semangat kekitaan sangat dititikberatkann dalam etnik bugis. Segala kerja dilakukan

bersama-sama. Di bahagian dapur juga begitu, segala aktiviti masak memasak akan

dilaksanakan sesama mereka.

Di samping itu, anak-anak gadis yang menyerikan majlis akan memakai baju

bodo. Pakaian ini menjadi begitu bernilai kerana baju bodo diperagakan oleh golongan

istana pada zaman Kesultanan Bugis. Hidangan utama dalam majlis perkahwinan ialah

beppa richa yang bermaksud kuih basah. Apabila tetamu datang, mereka akan

dihidangkan dengan kuih basah. Selepas itu, barulah tetamu akan menikmati hidangan

nasi putih dan pelbagai jenis lauk. Kuih-muih disediakan oleh jennang, seorang tukang

masak.

Majlis persandingan di rumah pengantin perempuan akan berlangsung sehingga

larut malam. Ada pasangan pengantin yang terus memperagakan baju bodo pelbagai

jenis dan warna sehingga malam. Pada malam ini juga pemenang permainan domino

akan diumumkan oleh mempelai.

Pelamin etnik BugisTempayan (tempat solo) : Tetamu

memasukkan sumbangan berupa duit


6/6

Apabila selesai majlis di rumah perempuan, pada keesokannya persandingan

akan terus berlangsung di rumah lelaki. Kehadiran pengantin perempuan di rumah

pasangannya digelarmerolla atau berkunjung ke rumah mentua. Adat mamettoa atau

mengenali keluarga mentua dilakukan di rumah pihak lelaki. Semasa adat ini, kedua-

dua mempelai duduk di satu penjuru ruang tamu.

Pengantin perempuan akan diperkenalkan kepada seluruh ahli keluarga

suaminya. Seorang demi seorang akan bersalaman dan berpelukan dengan kedua-dua

mempelai yang didahului dengan ibu bapa lelaki. Lazimnya, ibu dan saudara

perempuan pihak lelaki sahaja yang akan memberikan hadiah kepada orang baharu

dalam keluarga mereka. Ibu mentua akan menyarungkan cincin atau rantai emas. Bagi

mereka, semakin tinggi nilai pemberian maka semakin tinggi penghargaan yang

diberikan kepada pengantin perempuan.

Rombongan pengantin disambut

dengan tarian Bugis

Disambut dengan tikar mengkuang

Sesi penggambaran seisi keluarga

perkahwinan bugis ..wajib !!! baca !!

Documents