pemerkasaan gis dalam konteks perancangan...

PEMERKASAAN GIS DALAM KONTEKS

PERANCANGAN BANDAR :

Faedah & Kelebihan

Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia

Jalan Cenderasari, 50646 Kuala Lumpur

1

PENGENALAN - EVOLUSI KAEDAH TEKNIKAL DLM

PERANCANGAN

EVOLUSI PENGGUNAAN SISTEM MAKLUMAT

GEOGRAFI (GIS) DI MALAYSIA – PENGALAMAN

JPBDSM

PENGGUNAAN GIS DALAM RANCANGAN PEMAJUAN

GIS DAN ANALISIS PERANCANGAN

I-PLAN – SISTEM MAKLUMAT GUNATANAH

PERANCANGAN BERSEPADU

CABARAN PENGGUNAAN GIS

PENUTUP

KANDUNGAN

2

Maklumat Spatial

EVOLUSI KAEDAH TEKNIKAL DLM PERANCANGAN

• Perancangan melibatkan

maklumat spatial dan bukan

spatial

• Maklumat spatial dilukis dalam

bentuk peta

• Maklumat bukan spatial spt

statistik kependudukan,

perumahan, kemudahan

masyakarat serta ekonomi

dimasukkan dalam jadual dan

dianalisis menggunakan model

model statistik seperti mod,

median, frekuensi dll serta

unjuran dikira secara manual -

berasingan3

Maklumat Bukan Spatial

Data Statistik Pertambahan Penduduk

Pelan Mukim Negeri Pulau Pinang

PERALATAN TEKNIKAL DIGUNAKAN UTK

PEMETAAN


Secara tradisinya para perancang

bandar menggunakan peralatan

lukisan teknikal spt pen teknikal,

stencil plate, t-square & drawing

board untuk menghasilkan pelan

gunatanah dan pelan susunatur4

5


80s

Raster Desktop GIS

90s

Vector Desktop GIS

1993Perisian MapInfo 1.0

• RT Parit Buntar & Bagan Serai

• LA Development Control

(SMaRT) – Majlis Daerah

Kerian, Perak

1996

Perancangan

University

Commonwealth

guna Arc/Info

1997

Pengenalan

Sistem Maklumat

Perancangan

Era Suku Kedua 90an

• Pemetaan terhad kpd pegawai

sokongan

• Kurang pengetahuan/minat oleh

staf professional/pengurusan

• Latihan & pengenalan ArcInfo /

MapInfo

• Seminar/bengkel/road show

1999

Panduan

Pelaksanaan GIS

Struktur Pangkalan

Data GIS2001

GIS salah satu komponen

dlm Manual Penyediaan RT

2000

Penggunaan GIS

dalam

Penyediaan RFN

Awal Era 2000an

• GSARD Program

• JPBD Dataware

• Townplan GDC

• Pangkalan Data GIS

oleh PPZ - EIS

2003

Pemetaan Internet

utk Rancangan

Pemajuan

2004

Catalog Metadata

2008

Manual GIS

2009

Planning

GeoData

Centre

2013

IPLAN

2006

LandUse Portal

2013

1980anGIS mula gunakan – kemasukan data

secara input kekunci dan digitizing

(maklumat x, y koordinat)

• Perisian yg digunakan seperti

terrasoft

• Menggunakan command line

EVOLUSI PENGGUNAAN GIS DI JPBDSM

6

Perisian

Teknologi

Pangkalan Data

Kaedah

Perkakasan

7

EVOLUSI PENGGUNAAN GIS DI JPBDSM

PENGGUNAAN GIS DALAM

RANCANGAN PEMAJUAN

8


Rancangan Pemajuan

Rancangan Fizikal Negara (RFN)

Rancangan Struktur bagi Negeri (RSN)

Rancangan Tempatan Daerah (RTD)

Rancangan Kawasan Khas (RKK)

Penyelidikan dan Pembangunan

Geotechnical Spatial Analysis Research And

Development (GSARD) –

Kajian penyelidikan berkaitan amalan perancangan

melibatkan : penjanaan pelan, penilaian pelan, analisis

kesensitifan, pemantauan perancangan, analisis impak

dan sistem sokongan membuat keputusan perancangan

spatial (SPDSS)

9

BIL. RANCANGAN

PEMAJUAN

PENGGUNAAN GIS

1. Rancangan

Fizikal Negara

(RFN)

• Pembangunan data maklumat gunatanah kategori makro

merangkumi Semenanjung Malaysia

• Spatial analisis digunakan untuk menghasilkan pelan indikatif

bagi Negara.

• Cth spatial analisis : Analisis kesediaan tanah dan kesesuaian

tanah.

• Sistem Maklumat Gunatanah Negara

2. Rancangan

Struktur bagi

Negeri (RSN)

• Pembangunan data maklumat gunatanah kategori makro

merangkumi Negeri

• Spatial analisis digunakan untuk menjana gambarajah utama.

• Sistem Maklumat Eksekutif (EIS)

3. Rancangan

Tempatan

Daerah (RTD)

• Pembangunan data maklumat gunatanah kategori mikro daerah

• Spatial Analisis digunakan untuk menghasilkan pelan

cadangan gunatanah

• Sistem Maklumat Eksekutif (EIS)

• Sistem Pemantauan & Penguatkuasaan (I-ME Cameron

Highland)


10

Peta Interaktif RFN


Contoh Pelan

Gunatanah

Rancangan Fizikal

Negara

11

Peta Interaktif RSN

cPENGGUNAAN GIS DALAM RANCANGAN PEMAJUAN

Contoh Pelan

Gunatanah Tanah

Rancangan

Struktur Negeri

12

Peta Interaktif RT


Contoh Pelan

Gunatanah

Semasa

Rancangan

Tempatan

13


Model Pangkalan Data Rancangan Tempatan

14


Model Pangkalan Data Rancangan Struktur

07_ALAM SEKITAR

06_UTILITI

05_PENGANGKUTAN

08_PENTADBIRAN

09_PETA ASAS

01_PERANCANGAN_ FIZIKAL 02_PENDUDUK

AIR

BISING

UDARA

SUNGAI1

SUNGAI2

KSAS

RISIKO

TOPO

TTANIH

BANJIR

RISIKO

BETUNG1

BETUNG2

PARIT1

PARIT2

BKLAIR1

BKLAIR2

ELEKTRIK1

ELEKTRIK2

TELEKOM1

TELEKOM2

GAS1

GAS2

SPEPEJAL1

SPEPEJAL2

JALANRS

PGK1RS

PGK2RS

REL

03_EKONOMI

EKONOMI

PERTANIAN

PERDAGANGAN

INDUSTRI

PLANCONG

04_SOSIAL

KMYARAT

REKREASI

LANDSKAP

KSEJARAH

KMYARAT

PDDK2

PDDK3

GTNSMS

GTNCDG

GTNKOM

NEGERI

DAERAH

MUKIM

TOPOINDEK

NEGERI

DAERAH

MUKIM

KWSN PILIHANRAYA

SEMPADAN PARLIMEN

SEMPADAN DUN

SEMPADAN PBT

PDDK1

PDDK2

PDDK3

PBANDAR

15


Klasifikasi gunatanah

Format data

Data model

Warna

Struktur

MANUAL GIS – Bagi Tujuan

Penyelarasan

16

Klasifikasi dan Kod Gunatanah


Kod ini telah dimasukkan

dalam MS 1759 – di bawah

tajuk Demarcation (DD)

DD 1000 – Gunatanah Semasa

DD 2000 – Gunatanah Komited

DD 3000 – Gunatanah Zoning

DD 4000 – Kebenaran Merancang17

GIS DAN ANALISIS

PERANCANGAN

18


Ian McHarg memperkenalkan “Design with Nature” pada

tahun 1969 ;

i. Konsep yang menilai keupayaan dan keserasian ruang/tanah

dengan mengambilkira alam persekitaran sekeliling

ii. Proses analisis kesesuaian mengguna teknik analisa tapisan

(sieving)

iii. Kaedah mencadangkan kriteria dari aspek fizikal bagi

menjana analisa tapisan .

Pelbagai aspek alam

persekitaran dianalisis bagi

melihat kesesuaian

pembangunan

KONSEP GIS

19

Aplikasi Analisis Tapisan Dalam

Kajian Rancangan Fizikal Negara


1. Analisis bagi menentukan kesesuaian

tanah untuk pembangunan di

Semenanjung Malaysia

2. Mempraktikkan kaedah Ian McHarg

dengan menjana kriteria fizikal, sosial

dan ekonomi

3. Antara kriteria yang digunakan :-

Kemudahsampaian (accessibility)

Fizikal - KSAS, Kecerunan

Proximity – Kedekatan dengan

kawasan-kawasan tepubina,

infrastruktur dll

4. Menggunakan kaedah Analytical

Hierarchical Process (AHP) bagi

memberi faktor pemberat setiap kriteria

yang dibangunkan di dalam memilih

alternatif pembangunan,Pelan yang dihasilkan dari

analisis tapisan20

SISTEM MAKLUMAT GUNATANAH

PERANCANGAN BERSEPADU (I-PLAN)

21

SISTEM MAKLUMAT GUNATANAH PERANCANGAN

BERSEPADU (I-PLAN)

22

Mengatasi masalah pengemaskinian

maklumat gunatanah secara ad-hoc

perubahan gunatanah hanya dikemaskini mengikut kajian

rancangan pembangunan.

Tiada maklumat gunatanah yang terkini (up to date data) selari dengan perubahan pembangunan yang berlaku.

Pertindihan kerja dan maklumat-

Pelbagai agensi (JPBD Negeri, PBT dan agensi teknikal)

membangunkan data gunatanah.

Tiada keseragaman data -menyebabkan data perlu diproses sebelum digunapakai.

0102

0304

Keperluan Sistem I-plan


BERSEPADU (I-PLAN)

23

Ciri-Ciri Sistem I-Plan

Pengumpulan, Pengemaskinian & Perkongsian Maklumat Gunatanah yang seragam

Menyediakan Pangkalan Data Gunatanah

Penggunaan Teknologi Open Source

Memudahkan Pemantauan Perubahan Data Gunatanah

Memudahkan perkongsian data

Mempercepat/

memudahkan proses

pengemaskinian dan

aksesibiliti

maklumat gunatanah

perancangan serta

mengatasi masalah

pertindihan data dan

kerja di antara

jabatan/agensi

Membekalkan

maklumat yang

terkini (up-to-

date) selari

dengan

perubahan

maklumat

gunatanah

yang berlaku

Open source

GIS, pangkalan

data, sistem

pengoperasian

(OS) – (Ubuntu,

OpenGeo,

PostGIS,

PostGresSQL)

Data dapat

dipaparkan

secara online

melalui sistem

I-Plan.

Pengemaskinia

n akan

dilaksanakan

secara dalam

talian

Antara agensi

secara vertical

dan horizontal.

01 02 03 04 05


BERSEPADU (I-PLAN)

24

2013 2014FASA 01 FASA 02 FASA 03

Fasa Pembangunan I-Plan

2015


BERSEPADU (I-PLAN)

25

Pembangunan pangkalan data melibatkan 3 jenis data :-

SemasaGunatanah semasa

merupakan

gunatanah sediada di

atas tanah.

Perubahan sentiasa

berlaku dengan

begitu dinamik.

KomitedGunatanah yang

telah diberikan

kelulusan KM oleh

PBT untuk

menjalankan

pemajuan di atas

tanah yang terlibat.

ZoningGunatanah yang

ditetapkan oleh RT

(Warta) bagi sesuatu

lot/kawasan untuk

satu tempoh yang

ditetapkan.

Pembangunan Pangkalan Data I-Plan


BERSEPADU (I-PLAN)

26

Peranan Agensi Dalam Pengemaskinian Data :

DATA PENGUBAHAN RTD

DATA KEB. MERANCANG

DATA C.C.C

KUMPUL DATA

TRANSFORMASI DATA

VERIFIKASI DATA

SENGGARA DATA

PBT BEKAL DATA SOKONGAN MENGENAI

PENGUBAHAN RTD (WARTA),

KEBENARAN MERANCANG DAN

CERTIFICATE OF COMPLETION AND

COMPLIANCE (CCC);

OSC PBT BEKAL DATA CCC;

JPBD NEGERI

- VERIFIKASI DATA YANG DIBEKALKAN

OLEH PBT/OSC;

- MEMBANTU PBT TERTENTU

MENGEMASKINI DATA GUNATANAH;

BMGN DAN PEJABAT PROJEK ZON

MEMBANTU JPBDN MENGEMASKINI

DATA GUNATANAH MENGIKUT ZON ;

BMGN PINDAHKAN DATA SAH ANTARA

SERVER SERTA MENYELENGGARAKAN

SISTEM


BERSEPADU (I-PLAN)

27


BERSEPADU (I-PLAN)

Aplikasi I-Plan : Laman Utama

28

Menu Utama I-Plan :


BERSEPADU (I-PLAN)

29

Contoh Paparan I-Plan : MAKLUMAT GUNATANAH MENGIKUT NEGERI


BERSEPADU (I-PLAN)

Menu Utama I-Plan :

30

Contoh Paparan Pelan Gunatanah dalam Pemetaan Interaktif

Pemetaan Interaktif :


BERSEPADU (I-PLAN)

31


BERSEPADU (I-PLAN)


Contoh Paparan Maklumat (table) dalam Pemetaan Interaktif

32


BERSEPADU (I-PLAN)


Contoh Carian Lot dalam Pemetaan Interaktif

33


BERSEPADU (I-PLAN)


Contoh Carian Lot dalam Pemetaan Interaktif

34

Contoh Paparan Pelan Gunatanah Daerah dalam Pemetaan Interaktif



BERSEPADU (I-PLAN)

35

Sistem I-PLAN memberi implikasi positif seperti berikut

:-i. Memudahkan Pihak Berkuasa Negeri (PBN) memantau perubahan

gunatanah dan memastikan PBT dan agensi teknikal negeri yang terlibat

melaksanakan pengurusan dan kawalan gunatanah secara berhemah dan

sistematik;

ii. Meningkatkan integriti maklumat data gunatanah yang terkini, lebih tepat

dan sahih melalui pembaharuan dan penambahbaikan ke atas

pelaksanaan proses kerja pengemaskinian data;

iii. Membolehkan perkongsian maklumat antara agensi;

iv. Mengurangkan kos dan masa operasi pengemaskinian data gunatanah;

v. Mengelakkan pertindihan kerja antara agensi di mana tugas

pengemaskinian data gunatanah dapat digalas secara bersama

vi. Meningkatkan kepuasan hati pelanggan.


BERSEPADU (I-PLAN)

36


37

Kemampuan bidang perancangan menerima kepesatan teknologi GIS –

Tahap penerimaan teknologi, perkakasan dan perisian baru yang

sentiasa diperbaharui

Kos ;

Kos perolehan perisian GIS terkini yang semakin meningkat

Perisian berasaskan web server yang tinggi

Pembayaran lesen (maintainance cost) yang meningkat setiap tahun

Kemahiran sumber manusia

Kekurangan tenaga mahir

Polisi keterbukaan Jabatan/Agensi – GIS sebagai kumpulan

‘specialist’

Latihan berterusan – kemahiran mengendali perisian ArcGIS, MapInfo

ataupun perisian open source

Kurang pendedahan dan kolaborasi


38

TERIMA KASIHwww.townplan.gov.my

39

pemerkasaan gis dalam konteks perancangan...

Documents