nurul atiqah mohamad kemapanan sumber tidak boleh diperbaharui

Kemapanan Sumber Tidak Boleh Diperbaharui

Di muka bumi ini terdapat dua jenis sumber tenaga iaitu sumber tenaga yang

boleh diperbaharui dan sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui. Tenaga yang

boleh diperbaharui adalah tenaga yang boleh digantikan apabila telah habis digunakan

manakala sumber tenaga yang tidak boleh diganti adalah sumber tenaga yang tidak

boleh diganti apabila telah habis digunakan.

Nurul Atiqah Mohamad 1

Contoh sumber tenaga

yang tidak boleh

diperbaharui

Petroleum

Gas Asli

Arang Batu/

Arang Kayu

Tenaga Nuklear

Isu: Kemapanan Sumber Tenaga Tidak Boleh Diperbaharui

Oleh: Nurul Atiqah Binti MohamadPISMP SAINS JANUARI 2010


Contoh sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui terdiri daripada bahan api

fosil. Bahan api fosil merupakan sisa tinggalan tumbuh-tumbuhan dan haiwan darat

dan laut yang telah lama mati dan tertimbus di bawah timbunan batuan dalam kerak

bumi. Ia tersimpan kira-kira 400 juta tahun dahulu dalam keadaan tekanan dan suhu

yang tinggi dan akan berubah secara semula jadi lalu membentuk arang batu,

petroleum dan gas asli. (Murtedza Mohamed, 1991:11). Sumber tenaga tersebut tidak

boleh digantikan dalam masa yang singkat sekiranya ia habis digunakan.

Bahan api fosil terdiri daripada arang batu, petroleum dan gas asli. Bahan api

fosil merupakan sumber yang tidak boleh diperbaharui. Ketiga-tiga sumber ini terhad

dan akan semakin berkurangan dan pupus jika digunakan dan dieksploitasi secara

berterus-terusan walaupun banyak kawasan baru ditemui. Bahan api fosil mengandungi

karbon dan hidrokarbon, maka ia sesuai digunakan untuk menjana sumber tenaga. Di

Malaysia, kita masih lagi bergantung kepada bahan api fosil dalam penjanaan elektrik

dan pengangkutan. Selain bahan api fosil iaitu petroleum, arang batu dan gas asli,

tenaga nuklear juga merupakan sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui. Tenaga

nuklear (nuclear energy) adalah tenaga yang tersimpan dalam nucleus atom (nuckeus

of an atom). Tindak balas yang menghasilkan tenaga nuklear adalah pembelahan nuklear (nuclear fission) dan pelakuran nuklear (nuclear fision).

Sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui yang terkenal di dunia adalah

petroleum. Petroleum merupakan sumber minyak mentah yang terdapat di perut bumi.

Petroleum terbentuk dari fosil-fosil hidupan bumi dan memakan masa berjuta-juta tahun

untuk terbentuk. Petroleum digali di tengah laut dan juga digali di kawasan daratan di

sesetengah tempat. Hasil tapisan petroleum ialah petrol, diesel, kerosin, tar dan lain-

lain.

Perkataan Petroleum berasal daripada perkataan Greek iaitu "petros" dan Latin,

"oleum" yang membawa maksud "batu" dan "minyak". Sebelum "petroleum" diberi

nama oleh Mineralogist German, Georg Bauer pada tahun 1556 orang ramai

menyebutnya sebagai "minyak batu".



Gas asli ialah gas yang terbentuk dalam lapisan magma di dalam bumi. Gas ini

terperangkap di dalam lapisan-lapisan bumi, biasanya bersama-sama petroleum.

Komposisi juga hampir sama, sebatian hidrokarbon terutamanya gas Metana. Pusat

Elektrik Paka berfungsi sebagai pusat pengeluaran utama gas asli. Jepun adalah

merupakan pengguna gas asli cecair ang utama di dunia dan mengimport lebih separuh

gas asli cecair dunia. Jepun turut mengimport gas asli cecair dari Malaysia.

Seterusnya, jika tumbuh-tumbuhan mati dan tertimbus lalu terawet dalam jangka

masa berjuta-juta tahun, maka tumbuhan tersebut akan menjadi pepejal hitam iaitu

arang batu. Arang batu merupakan batuan yang keras dan mudah terbakar. Hal ini

kerana ia mengandungi karbon dan hidrokarbon selain sebatian dan unsur-unsur

lain, terutamanya sulfur. Apabila arang batu tersebut dibakar, tenaga purba yang

tersimpan di dalamnya akan dilepaskan sebagai haba. Stesen jana kuasa elektrik

Sultan Salahudin Abd. Aziz, dan Tanjung Bin merupakan stesen jana kuasa yang

menggunakan arang. Tanjung Bin merupakan stesen jana kuasa yang terbesar di Asia.

Malaysia mempunyai simpanan arang batu di negeri Sabah dan Sarawak. Namun

begitu, ia hanya dilombong dalam peratusan yang kecil. Oleh itu, kebanyakan sumber

arang batu diimport dari negara luar.


http://ms.wikipedia.org/wiki/Karbon

http://ms.wikipedia.org/wiki/Petroleum

http://ms.wikipedia.org/wiki/Gas


Dari aspek sejarah, perkembangan petroleum bermula pada pertengahan abad

ke-19. Petroleum mentah diambil dari tempat dimana terdapat “kebocoran” naik ke

permukaan bumi. Oleh kerana ianya bercampur dengan sumber air dimana binatang-

binatang menghirup melepas dahaga serta bercampur dengan air dalm telaga-telaga air

yang digali manusia, bahan yang hari ini disebut petroleum ini dahulunya adalah seperti

“menyusahkan”.

Pada 1850an manusia mula mengkaji kegunaan petroleum ini untuk

menjadikannya bahan penghidup api pelita. Edwin L. Drake telah menemukan

“simpanan” petroleum pada kedalaman 21 meter pada 27 Ogos 1859. Oleh kerana

petroleum memberi hasil lebih baik dari usaha penangkapan ikan (untuk membuat

minyak dari lemak) dan kosnya lebih murah untuk menyalakan lampu minyak, maka

sudah tersedia permintaannya dalam pasaran dagangan, lalu bermulalah era

petroleum.

Allah telah mengaturkan komposisi kewujudan zat petroleum ini untuk

dimanfaatkan bagi pelbagai kegunaan dalam aspek kehidupan manusia. Setengah dari

manfaatnya yang cukup dikenali ialah bahan api dan minyak parafin. Yang lainnya

seperti dalam perusahaan lilin, penggilap, pewangi dan kosmetik, sehinggalah pada

pengeluaran keju iaitu sebagai bahan awet. Tidak ketinggalan manfaat petroleum

dalam pembuatan racun serangga, getah tiruan, bahan plastik, kimia bahan pencuci,

malah sesetengah ubat-ubatan juga mempunyai unsur-unsur yang berasal dari

petroleum. Komposisi produk tekstil juga mempunyai unsur yang berasal dari

petroleum.


SEJARAH


Kisah hebat tentang petroleum yang berlarutan sehingga hari ini bermula dari

proses pereputan bahan-bahan organik sejak dari jutaan tahun dahulu, diteruskan pula

dengan episod pembentukan deposit petroleum pada kedalaman bumi, digantikan pula

episod pengeluaran pelbagai alat dan bahan dari kilang-kilang. Dalam ayat 4-5 surah

Al-A’la, tedapatnya “bayangan” kepada emas hitam yang dikenali petroleum. Dalam 3

ayat yang sebelumnya Allah menyebutkan bahawa tiap-tiap sesuatu itu adalah menurut

“aturan” dan “kadar” (ketentuan/ aturan/ hukum/ prinsip/ formula) yang telah ditentukan

olehNya iaitu:

Perkembangan penggunaan petroleum di Malaysia bermula pada abad ke-19.

Rakyat Bumiputera di Sabah dan Sarawak telah menyedari wujudnya serapan

minyak atau “minyak tanah” seperti dikenali di setengah-setengah tempat

terutamamya di sekitar kampung Miri. Pada Julai 1882, Residen British di daerah

Baram telah mencatatkan adanya penemuan minyak. Beliau mencatatkan penduduk

Melayu tempatan menggunakan minyak untuk tujuan perubatan dan untuk

menghidupkan lampu minyak dan juga sebagai campuran dammar untuk menampal

perahu.

Pada tahun 1909, syarikat minyak Anglo-Saxon iaitu syarikat asal kepada

Syarikat Sarawak Shell hari ini telah diberi hak untuk mengeksploitasi sumber

petroleum yang terdapat di seluruh Sarawak. Pada bulan Ogos 1910, minyak

dijumpai di Kampung Miri. Pada mulanya, sebanyak 8 tong minyak sehari telah


Bertasbihlah mensucikan Tuhan mu Yang Maha Tinggi

Yang telah menciptakan lalu menyesuaikan dengan aturan

yang tertentu

Yang telah mengatur (menetapkan kadar) lalu memberi

hidayah petunjuk.

(Surah Al-A’laa:1-3)


dikeluarkan. Miri dapat dikatakan sebagai tapak bermulanya industry petroleum

secara komersial di Malaysia. Pada tahun 1029, pengeluaran minyak adalah

sebanyak 29 000 tong sehari. Manakala aktiviti carigali minyak pula hanya tertumpu

di dataran bandar Miri sahaja.

Pada tahun 1941-1945, telaga minyak Miri telah rosak teruk. Pengeluaran gagal

dijalankan dan terpaksa ditutup pada Oktober 1972 sehingga ke hari ini. Pada tahun

1968, telaga minyak luar pantai yang pertama, West Lutong memulakan

pengeluaran. 4000 tong minyak sehari dikeluarkan pada tahun 1968. 4 medan

minyak telah diusahakan.

Perkembangan sumber petroleum di Malaysia

Tenaga nuklear juga merupakan sumber tenaga yang tidak boleh

diperbaharui. Sejarah pekembangan tenaga nuklear di Malaysia bermula dengan

penubuhan sebuah Pusat Penyelidikan Atom Tun Ismail (PUSPATI), di bawah

Kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar pada 19 September 1972.

Penubuhan pusat ini diilhamkan oleh bekas Timbalan Perdana Menteri Malaysia,

Tun Dr. Ismail Dato' Abdul Rahman, yang memikirkan Malaysia perlu memainkan

peranan penting dalam pembangunan sains dan teknologi untuk kegunaan secara



aman. Pada 10 Ogos 1972, Jawatankuasa Perancang Pembangunan Negara

(JPPN) telah bersetuju agar pusat nuklear negara yang dibangunkan ini

dinamakan Pusat Penyelidikan Atom Tun Ismail (PUSPATI) bersempena dengan

nama Allahyarham Tun Dr. Ismail.

PUSPATI terus berkembang apabila diberikan taraf sebagai Pusat

Penyelidikan Kebangsaan pada 12 Mac 1975, setelah syor yang dikemukakan

oleh Jawatankuasa Penasihat Kebangsaan Mengenai Tenaga Nuklear (JPKTN)

mendapat persetujuan Jemaah Menteri. Pada 16 Jun 1983, PUSPATI ditukar

nama kepada Unit Tenaga Nuklear dan diletak di bawah Jabatan Perdana

Menteri, dan kemudiannya dipindahkan ke Kementerian Sains, Teknologi dan

Alam Sekitar pada 10 Oktober 1990. Pada 10 Ogos 1994, pusat ini ditukar nama

kepada Institut Penyelidikan Teknologi Nuklear Malaysia (MINT). Mulai daripada

28 September 2006, ianya dikenali sebagai Agensi Nuklear Malaysia (Nuklear

Malaysia) selaras dengan keutamaannya dalam bidang pembangunan dan

penyelidikan (P&P) kepada enam bidang utama, terdiri daripada bahan termaju,

pembuatan termaju, bioteknologi, teknologi maklumat dan komunikasi, sumber

alternatif dan teknologi nano.

Era P&P nuklear di Malaysia mula berkembang apabila Reaktor TRIGA

PUSPATI (RTP) model Triga MK 11 memulakan operasi pada 28 Jun 1982, setelah

mencapai tahap kegentingan pertama. Perkataan TRIGA adalah singkatan kepada

Training, Research, Isotope Production dan General Atomic. Pembinaan RTP yang

dimulakan dalam bulan November 1981 ini bertujuan untuk membangunkan bidang

latihan, penyelidikan dan pengeluaran radiosotop yang terdapat di Agensi Nuklear

Malaysia. RTP adalah reaktor jenis kolam yang direka bentuk bagi membolehkan

eksprimen dijalankan di teras reaktor. Reaktor ini di reka agar sesuai digunakan

dalam pelbagai bidang sains nuklear dan pendidikan. RTP juga menyediakan

kemudahan untuk penggunaan neutron termaju dan kajian sinaran gama termasuk

analisis pengaktifan neutron (NAA), analisis neutron tertunda (DNA), pengeluaran Nurul Atiqah Mohamad 7


radiosotop untuk kegunaan perubatan, perindustrian dan pertanian, radiografi

neutron dan penyerakan neutron sudut kecil (SANS).

Sejak awal penubuhan agensi ini, tujuannya bukanlah untuk membangunkan

mahupun membina senjata nuklear bagi peperangan ataupun mencipta bahan yang

bersifat pemusnah kepada manusia sejagat. Malaysia adalah antara negara terawal

di rantau ini yang menandatangani Triti Ketiakcambahan Senjata Nuklear (NPT),

Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu yang melarang sebarang pembangunan

senjata nuklear mahupun menerima apa jua bentuk bantuan dari luar mengenai

senjata nuklear; dan Triti Pengharaman Menyeluruh Ujian Senjata Nuklear (CTBT).

Sebuah stesyen pemantauan CTBT telah didirikan di Malaysia bagi tujuan

pemantauan dan pengesanan ujian senjata nuklear.

Pengawalan ke atas penggunaan benda-benda radioaktif di negara ini bermula

sejak tahun 1968 lagi, apabila Parlimen meluluskan Akta-akta Benda radio aktif

1968. Berikutan daripada perkembangan pesat aktiviti-aktiviti tenaga atom di negara

ini, pada April 1984, Parlimen telah meluluskan Akta Perlesenan Tenaga Atom (Akta

304). Pada 1 Februari 1985, selaras dengan kehendak Seksyen 3, Akta 304,

Lembaga Perlesenan Tenaga Atom (AELB) telah ditubuhkan di bawah Jabatan

Perdana Menteri. AELB bertanggungjawab terhadap peraturan dan perlaksanaan

Akta Bahan-bahan Radioaktif (Radioactive Substances Act), dasar negara mengenai

tenaga nuklear dan keselamatan radiasi dan keselamatan. Mulai 27 Oktober 1990

AELB telah diletakkan di bawah Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi. AELB

dianggotai oleh lima orang ahli yang dilantik oleh menteri. Ahli-ahlinya terdiri

daripada pakar-pakar yang berkelayakan dalam bidang sains dan teknikal berkaitan

tenaga atom.

Pengumuman Perdana Menteri, Dato' Seri Mohd Najib Tun Abdul Razak ketika

dalam lawatan rasmi ke Korea Selatan pada Jun 2009, bahawa Malaysia berminat

untuk membina loji nuklear berskala kecil sebagai sumber penjanaan elektrik telah

memberikan suntikan baharu dalam bidang tenaga nuklear negara yang selama ini

tertumpu kepada bidang penyelidikan dan pembangunan dalam bidang perubatan,



perindustrian, pertanian dan pemeliharaan alam sekitar. Tenaga nuklear kini dilihat

sebagai sumber alternatif terbaik untuk menjana kuasa elektrik negara bagi

menampung permintaan tenaga yang kian meningkat dan penyusutan sumber

tenaga minyak. Tenaga elektrik yang dihasilkan daripada teknologi kuasa nuklear

disifatkan sebagai teknologi sihat dan lebih murah daripada sumber alternatif yang

lain.

Sesungguhnya loji janakuasa nuklear yang dicadang dibina dengan anggaran

kos RM 9.75 billion dan dijangka beroperasi pada 2021 ini dilihat mampu

menyumbang ke arah kemakmuran ekonomi dan pembangunan negara. Ianya juga

selaras dengan hasrat negara yang mahu bergerak ke arah ekonomi karbon-rendah

bagi menangani perubahan iklim dunia akibat pembebasan karbon dioksida.

Baru-baru ini Perdana Menteri Malaysia telah mengumumkan bahawa Malaysia

akan menggunakan tenaga nuklear sebagai penjana tenaga elektrik negara. Dengan

itu, Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air telah diminta mengenal pasti lokasi

pembinaan loji nuklear negara pertama. Loji ini dijangka mula beroperasi pada tahun

2021. Tenaga nuklear dipilih kerana ia dianggap "effisien dan efektif" apatah lagi

dalam keadaan dunia masa kini yang menunjukkan bahawa penggunaan petroleum

dan arang batu untuk menjana elektrik negara sebagai tidak lagi sesuai kerana

kenaikan harga kedua-dua sumber tersebut dan juga tekanan terhadap alam sekitar

akibat penggunaan bahan api fosil tersebut.



Agensi Nuklear Malaysia yang bertempat di Bangi, Selangor

Dari aspek agama pula, dalam Al-Quran Allah SWT telah menyebut di dalam

sepotong ayat berikut:

Petroleum adalah hasil proses pereputan rumput-rampai, tumbuh-tumbuhan,

alga dan paku-pakis, yang mana proses ini memakan masa jutaan tahun lamanya.

Proses ini terjadi apabila bahan-bahan organik yang disebutkan tadi terdedah kepada

kesan-kesan kimia yang berasal dari pelbagai jenis bakteria.

Hari ini petroleum dipercayai berasal dari unsur organik. Tumbuh-tumbuhan yang

dijadikan Allah lebih awal dari kejadian manusia, telah ditetapkan untuk bertukar

(melalui perubahan masa) dalam kerangka ekologi (yang seimbang) bumi. Sisa-sisa

organik yang mempunyai sifat berminyak juga terurai/mereput dibawah dasar lautan

dalam jangka waktu jutaan tahun. Zat-zat yang mempunyai ciri-ciri berminyak inilah


(Dan Allah) telah menumbuhkan tumbuh-tumbuhan. Dan Dia menjadikannya kering hitam.

(surah Al-A’laa:4-5)

AGAMA


yang telah bertukar (dengan kekuasaan Allah) menjadi bahan yang hari ini kita kenali

sebagai petroleum.

Dalam ayat Al-Quran yang dinyatakan di atas, petroleum diwakili oleh

terjemahan “hitam” dan sesetengah tafsir Quran berbahasa Inggeris menterjemahkan

“hitam” itu sebagai “blackish floodwater” yang membawa maksud “cecair hitam yang

mengalir”. Simpanan petroleum dalam bumi pada kebiasaannya akan “bergerak” dari

tempat pembentukannya kerana ianya tidak mempunyai sifat “berdiam” dalam bumi.

Petroleum mempunyai sifat seperti cecair. Dengan kata lain petroleum juga “mengalir”.

Petroleum “mengalir” dari suatu lokasi ke lokasi lain dalam jarak yang sangat jauh lalu

berkumpul di lokasi yang mana terdapat struktur batuan yang tidak mempunyai liang.

Maknanya petroleum yang dicarigali hari ini adalah petroleum yang telah berkumpul

akibat tersekat dari jalan alirannya dalam bumi.

Secara ringkas, dapat kita ertikan tujuan perkataan “hitam” yang disebut Allah

dalam ayat di atas ialah petroleum yang:



Dari aspek kepentingan, perkembangan sumber tenaga tidak boleh

diperbaharui di Malaysia tidak kurang hebatnya. Pelbagai kepentingan yang telah

disumbangkan oleh sumber tenaga ini dalam menjana ekonomi dunia.

Pembangunan negara Malaysia yang sedang kita nikmati ini adalah kerana dengan

adanya petroleum dan gas asli. Kepentingan petroleum bukan sahaja dari aspek

politik dan pertahanan tetapi ia turut mempengaruhi kehidupan kita. Maju mundurnya

sesebuah negara amat bergantung kepada petroleum. Krisis tenaga pada tahun

1973-1974 menggambarkan bagaimana pentingnya petroleum bagi perkembangan

sesebuh negara.

Kepentingan petroleum di Malaysia adalah ia digunakan sebagai bahan bakar

bagi menggerakkan kenderaan.. Selain sebagai bahan bakar dan pelincir, petroleum

turut digunakan dalam pelbagai industri seperti pembuatan pelarut, baja serta racun

perosak, sabun dan detergen, pewangi, plastik, bahan letupan dan lain-lain

Kepentingan teknologi nuklear di Malaysia juga semakin diakui oleh ramai pihak.

Terdapat beberapa kelebihan penggunaan tenaga nuklear untuk menghasilkan

elektrik. Antaranya, tenaga nuklear dikatakan dapat menjana tenaga dalam jumlah

yang banyak dan pada satu jangka masa yang panjang berbanding penjanaan

tenaga elektrik menggunakan bahan api fosil seperti petroleum dan arang batu. Ini

kerana penggunaan bahan uranium (bahan utama logi tenaga nuklear) akan

menghasilkan lebih banyak tenaga untuk jangkasama yang panjang. Dikatakan, satu

tan uranium boleh menghasilkan lebih banyak tenaga berbanding penggunaan


Terjadi dari unsur

organik

Bewarna hitam Mengalir seperti air

(cecair)

KEPENTINGAN


beberapa million tan arang batu atau beberapa million barrel minyak. Keadaan ini

pastinya merupakan satu berita baik kerana bahan api fosil semakin berkurangan.

Tenaga nuklear juga dikatakan sangat mesra alam. Penghasilan tenaga elektrik

dengan menggunakan tenaga nuklear tidak akan mencemarkan udara. Ini kerana

logi tenaga nuklear tidak akan membebaskan gas-gas rumah hijau seperti

karbon, methane, ozon dan CFC semasa beroperasi dan dengan itu tidak

mencemarkan udara. Dalam hal ini, ia akan membantu mengurangkan kesan rumah

hijau. Selain itu, pembinaan logi nuklear juga tidak memerlukan kawasan yang besar

dan dalam jangka masa panjang, tenaga nuklear akan menghasilkan tenaga elektrik

yang lebih murah kerana kos operasinya yang rendah. Ini pastinya satu berita baik

kepada pengguna.

Dalam Persidangan Antarabangsa Nuklear 2009, Memperkukuh Perkongsian

Dalam Tenaga Nuklear (ICN 2009), Menteri Sains, Teknologi dan Inovasi, Datuk Dr.

Maximus Johnity Ongkili berkata, penggunaan tenaga nuklear dapat menjamin

permintaan penggunaan tenaga negara menjangkaui tahun 2020 di samping

mengurangkan kesan perubahan iklim dunia. Selain itu, jelasnya, perkembangan

teknologi nuklear juga perlu dimanfaat kepada sektor-sektor yang tidak melibatkan

tenaga seperti kesihatan, pertanian, perikanan serta pengurusan sumber dan

penjagaan alam sekitar. "Aplikasi teknologi nuklear perlu diperluas dan dibangunkan

dalam bidang-bidang yang mempunyai teknologi berkaitan seperti sains material,

nanoteknologi, bioteknologi dan pelbagai bidang dalam kejuruteraan," katanya.


Loji Nuklear

KESAN


Dari aspek kesan, penggunaan bahan api fosil iaitu petroleum, gas asli dan

arang batu dalam penjanaan tenaga elektrik di Malaysia turut membawa kesan yang

negatif. Pembakaran bahan api fosil dalam penjanaan tenaga elektrik telah

membebaskan asap yang mengandungi berjuta-juta ton bahan-bahan terampai seperti

karbon dioksida, sulfur dioksida, hidrokarbon dan sebagainya ke udara. Masalah ini

menyebabkan udara menjadi semakin tercemar kerana ditambah pula dengan

pembebasan gas-gas pencemar oleh industri-industri perkilangan lain dan kenderaan-

kenderaan bermotor. Maka, hal ini telah memburukkan lagi keadaan sehingga boleh

menyebabkan berlakunya kejadian hujan asid, jerebu, dan peningkatan suhu yang juga

boleh mendatangkan kesan buruk kepada manusia.

Hujan asid secara semulajadi adalah berasid. Hal ini disebabkan oleh air hujan

yang turun akan bergabung dengan karbon dioksida dan gas-gas berasid contonya

seperti sulfur dioksida yang terdapat di atmosfera. Pada masa kini, peningkatan

penggunaan tenaga elektrik telah menyebabkan bahan api fosil dibakar dalam jumlah

yang banyak. Pembakaran bahan api fosil seperti minyak dan arang batu oleh loji

tenaga membebaskan banyak bahan-bahan pencemar.

Bahan-bahan pencemar ini kemudiannya disebarkan oleh angin dan akan

bergabung dengan titisan air yang turun sebagai air hujan lalu membentuk asid sulfurik

dan asid nitrik. Hujan asid yang turun ke bumi akan terkumpul menjadi pemendapan

berasid. Hal ini berlaku apabila asid terkumpul dan menjadi semakin pekat. Asid yang

terlalu pekat boleh menyebabkan tumbuh-tumbuhan dan hidupan di dalam tasik mati,

bangunan dan batu menjadi lemah dan rapuh, warna bangunan, kereta dan lain-lain

menjadi pudar, mudah rosak, dan cepat berkarat.


Hujan Asid


Selain itu, hujan asid juga merosakkan kesihatan manusia terutama kepada

golongan kanan-kanak dan golongan warga emas, serta mereka yang berpenyakit

seperti penghidap asma.

Proses pembentukan hujan asid

Jerebu pula merupakan zarah-zarah kecil yang boleh wujud secara semulajadi

ataupun wujud akibat daripada aktiviti manusia. Masalah jerebu sering kali berlaku di

Malaysia. Keadaan ini berpunca apabila berlaku pembakaran bahan api fosil yang tidak

lengkap dari stesen jana kuasa serta proses perindustrian yang mengeluarkan asap

hitam. Apabila zarah-zarah kecil ini berkumpul dalam jumlah yang banyak, bertaburan

dan terapung di udara maka ia akan bertindak menyerap dan menghalang cahaya

matahari dari sampai ke permukaan bumi. Keadaan ini kemudiannya akan menyekat

pemandangan dan menurunkan kadar penglihatan.

Jerebu adalah satu fenomena yang begitu merunsingkan pada suatu ketika

dahulu. Contohnya pada 11 Ogos 2005, Malaysia pernah mengisytiharkan darurat

akibat jerebu di Selangor dan Pelabuhan Klang setelah bacaan Indeks Pencemaran


Jerebu


Udara (IPU) melebihi paras 500. Hal ini telah menyebabkan kesihatan dan kadar

penglihatan penduduk di kawasan tersebut terjejas. IPU diperolehi daripada

pengukuran habuk yang halus (10 mikron ke bawah) dan beberapa jenis gas yang

boleh menjejaskan kesihatan iaitu karbon monoksida, sulfur dioksida, nitrogen dioksida

dan ozon. Jerebu selalunya berlaku di kawasan bandar.

Kesan-kesan yang akan dialami setelah terdedah secara berterusan kepada

jerebu termasuklah terasa gatal-gatal di bahagian kerongkong dan batuk-batuk,

kesukaran untuk bernafas atau kesesakan nafas, mata pula terasa pedih dan berair,

hidung berair dan kerap bersin, kulit badan terasa gatal-gatal dan terasa sakit dada.

Keadaan jerebu yang berlaku di Kuala Lumpur


Peningkatan Suhu

Bumi


Kenaikan suhu bumi dan penipisan lapisan ozon menjadi punca kepada

pemanasan global yang dapat dirasakan oleh seluruh dunia termasuk Malaysia.

Kenaikan suhu bumi berlaku disebabkan oleh pembebasan gas-gas pencemar seperti

gas karbon dioksida ke udara. Hal ini menyebabkan hutan tidak dapat lagi berfungsi

sebagai penyerap gas karbon dioksida. Maka, kandungan gas karbon dioksida semakin

meningkat dalam udara.

Gas karbon dioksida yang terlalu banyak ini telah bertindak menyerap haba,

maka menyebabkan haba tidak dapat terbebas ke udara dan lalu menyebabkan suhu

bumi meningkat dan persekitarannya menjadi panas. Penyusutan lapisan ozon juga

menyebabkan kejadian pemanasan global ini. Kesannya adalah, permukaan bumi

menjadi panas, ekosistem terganggu, banjir berlaku secara kerap dan juga berlakunya

kejadian alam seperti gempa bumi, letusan gunung berapi dan sebagainya.

Di sebalik kelebihan tenaga nuklear ini, terdapat juga beberapa keburukan

penggunaan tenaga nuklear. Antara keburukan tersebut ialah, tenaga nuklear boleh

memberi kesan tidak baik kepada kesihatan manusia. Ini kerana, tenaga nuklear

menghasilkan radiasi. Radiasi ini sangat berbahaya kepada tubuh badan manusia

kerana radiasi itu boleh merosakkan sel badan. Selain itu, bahan radioaktif yang terhasil

daripada aktiviti penjanaan tenaga elektrik menggunakan tenaga nuklear juga amat

berbahaya dan kos menguruskannya juga amat tinggi. Bahan radioaktif ini, jika

dilepaskan ke alam sekitar, akan bertahan untuk satu jangka masa yang lama sebelum

ia mencecah tahap selamat kepada manusia. Tenaga nuklear bergantung kepada



bahan uranium. Uranium dikategorikan sebagai bahan api tidak boleh diganti (non

renewable energy) sama seperti petroleum dan arang batu. Walaupun buat masa ini,

sumber uranium masih banyak tetapi ia juga akan berkurangan jika terus digunakan.

Oleh itu, ia juga akan habis pada satu masa nanti.

Kekurangan lain yang juga sering dikaitkan dengan penggunaan tenaga nuklear

ialah risiko kemalangan di loji tenaga nuklear. Jika kemalangan ini berlaku, masalahnya

sangat besar dan kesannya akan mengambil masa yang panjang untuk hilang. Sebagai

contoh, kemalangan reaktor nuklear di Chernobyl pada April 1986. Dikatakan

bahawa, tragedi letupan reaktor nuklear ini merupakan yang terburuk dalam sejarah

dunia. Letupan ini telah membebaskan 300 kali lebih bahan radioaktif berbanding

peristiwa pengeboman Bandar Hiroshima.

Radioaktif itu tersebar luas hingga ke bahagian Barat Kesatuan Soviet, Timur

dan Barat Eropah, daerah-daerah Scandinavia, British Isles dan Timur Amerika Utara.

Di samping itu, kontaminasi teruk berlaku di kawasan-kawasan Ukraine, Belarus, dan

Rusia hingga memaksa lebih daripada 336,000 orang penduduk dipindahkan dari

rumah-rumah mereka. Satu laporan yang disediakan oleh International Atomic Energy

Agency (IAEA) and World Health Organization (WHO), menunjukkan

bahawa berlaku 56 kematian serta-merta. Manakala, dianggarkan dalam 6.6 juta orang

yang telah terdedah kepada radiasi letupan itu, 9000 daripadanya dijangkakan akan

mati akibat pelbagai jenis penyakit kanser.

Akhir sekali, isu keselamatan. Logi nuklear berpotensi untuk disalahgunakan

bagi tujuan keganasan. Sama ada keganasan berbentuk manipulasi bahan itu untuk

tujuan tidak baik ataupun kemungkinan logi diserang atau diambil alih oleh pengganas.

Dalam keadaan ini, kawalan keselamatan yang sangat ketat amat diperlukan.

Berdasarkan penjelasan ini, nyata bahawa terdapat banyak cabaran yang perlu

diambil kira jika tenaga nuklear ingin digunakan. Walaupun penggunaan tenaga nuklear

punya beberapa faedah, namun timbangan baik-buruknya harus dilakukan sebaik,



seadil dan secara sangat terperinci agar implementasi rancangan ini tidak membawa

mudarat sama ada kepada manusia mahupun alam secara keseluruhan.

Peranan kerajaan dan masyarakat adalah sangat penting bagi mengatasi

masalah dan kesan-kesan negatif yang timbul akibat daripada penggunaan sumber

tenaga yang tidak boleh diperbaharui.

Penggunaan bahan api fosil seperti minyak, arang batu dan gas asli sebagai

bahan bakar dalam penjanaan elektrik oleh stesen jana kuasa sememangnya

mengundang kepada masalah pencemaran udara. Maka, langkah-langkah pencegahan

dan pengawalan yang efektif telah diambil oleh pihak stesen jana kuasa untuk

meminimakan pelepasan sisa gas dan cecair ke persekitaran dengan menggunakan

teknologi terkini supaya ia tidak menjejaskan alam sekiatar fizikal dan alam sekitar

manusia.

Antara langkah-langkah yang akan diambil bagi meminimumkan pencemaran

udara akibat penggunaan arang batu sebagai bahan bakar adalah melalui pemasangan

‘Electrostatic Precipitator’ (ESP) iaitu sejenis perangkap habuk yang berupaya untuk

memerangkap 99.7% habuk produk pembakaran dari terlepas ke udara.

Di samping itu, penggunaan ‘Flue Gas Desulphurization’ (FGD ) boleh diguna

pakai dalam operasi stesen janakuasa bagi tujuan menyerap sulfur yang terhasil

daripada pembakaran arang batu, manakala penunu rendah NOx atau ‘Low Nox

Burner’ pula dapat digunakan bagi mengawal kandungan Nitrogen Oksida (NOx).

Seterusnya, pepejal yang terhasil daripada pembakaran arang batu seperti abu terbang

dapat diguna pakai dalam industri simen.


PERANAN KERAJAAN DAN MASYARAKAT


Penjana stim yang digunakan pula mempunyai rekabentuk jenis ‘supercritical

once-through’, jenis panas semula yang dilengkapkan dengan relau yang disejukkan

oleh air, ‘superheater’, ‘reheater’, dan ‘economizers’. Ia berfungsi menghasilkan stim

bertekanan tinggi memutarkan turbin stim seterusnya menjana kuasa elektrik. Sistem

pembakaran akan dilengkapi dengan penunu rendah NOx lanjutan jenis vorteks dengan

senapang minyak api di tengah penunu. Pembakaran dengan menggunakan bekalan

udara ‘over-fire’ dilaksanakan untuk pengurangan NOx dan pembakaran zarah arang

batu yang lebih lengkap.

Selain itu, dari segi pengurusan air sisa buangan pula, loji jana kuasa juga perlu

dilengkapi dengan sistem merawat air kumbahan bagi memastikan sisa air yang dirawat

memenuhi piawaian yang telah ditetapkan oleh Jabatan Alam Sekitar (JAS). Di stesen

jana kuasa arang batu, air hujan yang terkumpul di lapangan arang batu akan dialirkan

dan disimpan di dalam kolam takungan. Hal ini bagi tujuan pemendapan pepejal

terampai sebelum ia dipam ke kolam abu. Manakala,air sisa buangan yang selebihnya

pula akan dikumpul di loji rawatan air sisa untuk proses perawatan sebelum dilepaskan.

Alat hembus campuran akan dipasang untuk melaraskan pH air buangan sebelum ia

dilepaskan.

Sementara itu, pemasangan stesen-stesen pengesan kualiti udara di kawasan

yang berdekatan penempatan penduduk juga perlu dilakukan supaya maklumat

mengenai tahap kualiti udara dapat disalurkan secara berterusan. Maklumat ini

seterusnya perlulah dipantau oleh Jabatan Alam Sekitar (JAS) bagi memastikan tahap

pencemaran udara berada pada paras yang telah ditetapkan.


CADANGAN DAN PANDANGAN


Bagi mengatasi masalah-masalah yang timbul daripada penggunaan sumber

tenaga yang tidak boleh diperbaharui, terdapat beberapa cadangan dan pandangan saya mengenai langkah-langkah yang boleh dilakukan.

Bagi mengurangkan masalah pencemaran udara yang berlaku daripada

pembakaran petrol, rakyat Malaysia perlu menyahut seruan kerajaan untuk sama-sama

berusaha menjimatkan penggunaan petrol. Antaranya adalah berkongsi kenderaan ke

tempat kerja. Tindakan berkongsi kenderaan akan membantu mengurangkan jumlah

kenderaan di atas jalan raya dan seterusnya akan membantu mengurangkan

pencemaran udara

Rakyat Malaysia boleh menggunakan kenderaan awam yang telah disediakan

oleh pihak kerajaan seperti bas, komuter dan LRT. Menggunakan perkhidmatan

kenderan awam juga akan turut membantu dalam mengurangkan kesesakan jalan raya.

Menggunakan sumber-sumber alternatif yang dihasilkan daripada tenaga yang

boleh diperbaharui juga boleh mengurangkan kesan negatif yang timbul daripada

penggunaan tenaga yang tidak boleh diperbaharui ini. Contoh sumber tenaga yang

boleh diperbaharui adalah:


Sumber Tenaga Yang

Tidak Boleh Diperbaharui

Tenaga

SolarTenaga

HidroHidrogen

Biojisim

Tenaga Angin

Tenaga

Solar


Tenaga solar merupakan salah satu tenaga alternatif yang boleh diperbaharui dan

tidak akan kehabisan. Tenaga solar adalah daripada cahaya matahari. Malaysia

merupakan negara yang beriklim panas dan lembap sepanjang tahun. Malaysia

mendapat sebanyak 10 jam tenaga suria setiap hari dan masa matahari tegak diatas

kepala merupakan satu masa yang memancarkan tenaga suria secara maksimum.

Oleh itu pada ketika matahari tegak diatas kepala, tenaga suria boleh dijana secara

maksimum melalui penggunaan kaedah pengumpul penumpu. Dengan menggunakan

kaedah ini, ia dapat menghasilkan suhu yang sangat tinggi untuk menghasilkan tenaga.

Pantai barat semenanjung Malaysia dan pulau-pulau kecil di pantai barat

semenanjung Malaysia mempunyai potensi yang amat luas untuk menjana tenaga solar

kerana kawasan ini mendapat sinaran matahari sepanjang tahun. Hal ini adalah kerana

kawasan ini tidak mengalami musim tengkujuh seperti yang berlaku di kawasan pantai

timur semenanjung Malaysia yang akan mengalami musim tengkujuh sekali setiap

tahun. Maka, kawasan pantai timur semenanjung Malaysia tidak sesuai untuk dijanakan

tenaga suria.


Tenaga

Hidro

Panel Solar


Tenaga hidro juga merupakan salah satu tenaga alternatif yang popular di

negara-negara membangun untuk menggantikan bahan api fosil. Manusia telah

menggunakan tenaga ini untuk menjalankan kehidupan sejak beribu-ribu tahun dahulu

lagi dengan menggunakan air bagi memusingkan roda pedal untuk mengisar

gandum.Tenaga ini dapat dijalankan jika terdapatnya sungai yang mempunyai aliran

deras.

Aliran sungai yang deras seperti air terjun membolehkan tenaga elektrik yang

tinggi dihasilkan. Hal ini demikian kerana aliran air yang jatuh dari puncak air terjun

membolehkan turbin digerakkan dan seterusnya menyebabkan generator elektrik

menghasilkan tenaga elektrik. Malaysia mempunyai aliran sungai yang deras maka,

membolehkan empangan hidroelektrik dibina. Contohnya seperti Empangan Bakun di

Sarawak, Empangan Kenyir di Terengganu dan lain-lain. Maka, dapat dilihat bahawa

tenaga alternatif seperti tenaga hidroelektrik kini penting kepada seluruh penduduk di

dunia termasuklah Malaysia dalam pembekalan tenaga elektrik.

Tenaga hidroelektrik ini juga bersih dan tidak mencemarkan

udara. Penghasilan tenaga ini tidak membebaskan gas karbon dioksida yang

mampu mencemarkan kandungan udara dan bahan radio aktif atau bahan kimia lain

yang boleh mencemarkan sungai. Hal ini berbeza pula dengan tenaga konvensional

seperti petroleum yang mampu mencemarkan kandungan udara di sekeliling ketika

proses pembakarannya di stesen jana kuasa. Tenaga hidroelektrik juga telah

menjadi komersial kerana tenaga ini selamat digunakan dan sangat efisien kepada

pengguna.

Tambahan lagi, tenaga hidroelektrik juga amat murah untuk dijanakan. Hal ini

bersesuaian dengan keadaan kewangan negara-negara membangun seperti

Malaysia yang masih belum begitu kukuh. Melalui penjanaan hidroelektrik ini, ia

mampu memberikan pulangan yang agak lumayan kerana tenaga ini merupakan

salah satu tenaga yang komersial di dunia.



Stesen Janakuasa Hidroelektrik

Hidrogen merupakan unsur paling ringan, dengan dua atom hidrogen

membentuk satu molekul hidrogen. Hidrogen wujud secara bebas, dan juga sebagai

sebahagian daripada air, bahan galian, dan bahan organik. Hidrogen dibebaskan

semula melalui elektrolisis air dan melalui pemprosesan petroleum. Hidrogen tidak

terbakar, tetapi meletup apabila bercampur dengan oksigendan didedahkan kepada

api.

Hidrogen juga merupakan bahan pengganti kepada bahan api fosil. Hidrogen

boleh digunakan sebagai sejenis bahan api untuk menggerakkan kenderaan.

Hidrogen akan dibakar dalam enjin melalui kaedah yang serupa seperti kereta petrol

tradisional. Dalam penukaran sel bahan api, hidrogen akan bertindak balas dengan

oksigen untuk menghasilkan air dan elektrik untuk menjana motor tarikan elektrik.

Kenderaan yang menggunakan hidrogen sebagai bahan bakar dapat mengurangkan

pembebasan gas rumah hijau dan gas perosak lapisan ozon.

Namun begitu, untuk mendapatkan bahan ini adalah sukar kerana hidrogen

diperoleh melalui kaedah termokimia yang menggunakan gas asli, arang, gas


Hidrogen

http://ms.wikipedia.org/wiki/Oksigen

http://ms.wikipedia.org/wiki/Air

http://ms.wikipedia.org/wiki/Air


petroleum cecair, dan biojisim, melalui proses termolisis atau dihasilkan dari air

melalui elektrolisis. Oleh itu, hidrogen dikenali sebagai kaedah yang paling kurang

cekap dan paling mahal untuk mengurangkan gas rumah hijau.

Tenaga biomass salah satu sumber tenaga yang tertua di dunia. Tenaga

biomass ini mudah diperoleh kerana merupakan sumber tenaga yang bergantung

sepenuhnya dengan alam sekitar. Tenaga biomass ini juga dikenali dengan nama

tenaga biojisim ataupun tenaga biogas. Pada masa dahulu masyarakat menggunakan

tenaga biomass dengan mengambil kayu-kayan sebagai bahan bakar utama untuk

mendapatkan tenaga. Namun kini ekoran daripada aktiviti pertanian yang giat

dijalankan hasil hampas daripada sisa pertanian ini boleh digunakan sebagai sumber

tenaga biomass. Contohnya negara Brazil banyak menggunakan hampas daripada tebu

untuk menghasilkan tenaga elektrik daripada sumber biomass ini.

Biomass juga merupakan salah satu alternatif untuk menggantikan bahan bakar fosil. Ia merujuk kepada bahan buangan dan sisa-sisa organik seperti sisa tumbuhan, sisa tanaman, sisa makanan dan najis haiwan serta sisa domestik khususnya sampah


Biojisim


sarap. Tenaga biomass dapat di gunakan untuk pelbagai tujuan, antaranya ialah menghasilkan tenaga elektrik, menghasilkan tenaga haba secara langsung dan menghasilkan bahan api berbentuk gas, cecair dan pepejal. Biomass menghasilkan karbon dioksida yang jauh lebih sedikit jika dibandingkan dengan bahan bakar fosil yang sememangnya mencemarkan udara.

Biomass dapat terurai dan sumber bahan buatan biomass adalah terjamin serta mampu mengelakkan daripada rumah hijau. Malaysia berpotensi menghasilkan tenaga biomass kerana terdapat banyak bahan buangan dan sisa organik. Bahan buangan industri sawit seperti tandan sawit dan air sisa sawit terutamanya daripada kilang minyak sawit berpotensi dapat digunakan sebagai sumber bahan bakar bagi menghasilkan tenaga elektrik dan sebagainya. Selain sisa kelapa sawit, sisa padi seperti jerami, dan sekam padi serta sisa kilang papan sperti kulit kayu, reja kayu dan habuk gergaji juga dapat digunakan untuk mengahasilkan tenaga biomass.

Angin adalah udara yang bergerak. Ia tidak boleh dilihat tetapi boleh dirasai.


Tenaga

Angin


Angin yang melalui penjana (turbin) akan memusingkannya dan pergerakan ini

membolehkan tenaga elektrik dihasilkan. Ia berubah daripada tenaga kinetik kepada

tenaga elektrik. Penjanaan jenis ini bergantung kepada kekuatan tiupan angin. Ia

memerlukan kekuatan tiupan angin yang kuat.

Kincir Angin

Sebagai kesimpulannya, sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui telah

memberi 1001 kebaikan dan manfaat kepada kita. Walaupun penggunaannya sedikit

sebanyak membawa kesan yang negatif seperti pencemaran, kita sebagai rakyat

Malaysia perlulah berganding bahu bersama-sama pihak kerajaan dalam usaha

menggunakan sumber tenaga ini secara berhemah dengan tidak membawa kepada

kemusnahan kepada negara Malaysia yang tercinta ini.

RUJUKAN



Artikel Dewan Siswa (2011) Perkembangan Tenaga Nuklear Malaysia dipetik daripada

http://www.arkib.gov.my/perkembangan-tenaga-nuklear-malaysia1 pada 30 Ogos 2013

Azrina Bt. Sobian. Tenaga Nuklear Sebagai Penjana Tenaga Elektrik Negara dipetik

daripada http://www.ikim.gov.my/index.php/ms/artikel/8146-tenaga-nuklear-sebagai-

penjana-tenaga-elektrik-negara pada 15 Ogos 2013

Cikgu Naza (2011) Sains 123: Tenaga Nuklear dipetik daripada

http://www.sains123.cikgunaza.com/2012/07/tenaga-nuklear.html pada 1 Julai 2013

Isma (2012) Assigment Hgf3032 : Penggunaan Bahan Api Fosil Dalam Penjanaan

Elektrik Di Malaysia dipetik daripada

http://isma1991.blogspot.com/2012/01/assigment-hgf3032-penggunaan-bahan-api.html pada 4 Julai 2013

Samsuri, Ariffin and A. Rahman, M. Azmi Perkembangan Industri Petroleum Dan

Sumbangannya Kepada Negara. In: Kongress Sains dan Teknologi Malaysia 1992,

Sesi Johor, Seminar Peranan Sains dan Teknologi Dalam Pertumbuhan Industri Johor,

Johor. Dipetik daripada http://eprints.utm.my/3735/ pada 6 Julai 2013

Tiada Pengarang (2010) Sejarah Petronas dipetik daripada http://impossible-

informations.blogspot.com/2010/02/sejarah-petronas.html pada 20 Julai 2013

Utusan Online (2007) Bersiap Sedia Guna Tenaga Nuklear dipetik daripada

http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?

y=2007&dt=1112&sec=Rencana&pg=re_01.htm pada 5 September 2013

Utusan Online (2009) Nuklear Sebagai Sumber Tenaga Alternatif dipetik daripada

http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?


http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0630&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_20.htm

http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=1112&sec=Rencana&pg=re_01.htm

http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=1112&sec=Rencana&pg=re_01.htm

http://impossible-informations.blogspot.com/2010/02/sejarah-petronas.html%20pada%2020%20Julai%202013

http://impossible-informations.blogspot.com/2010/02/sejarah-petronas.html%20pada%2020%20Julai%202013

http://eprints.utm.my/3735/

http://isma1991.blogspot.com/2012/01/assigment-hgf3032-penggunaan-bahan-api.html

http://isma1991.blogspot.com/2012/01/assigment-hgf3032-penggunaan-bahan-api.html

http://www.sains123.cikgunaza.com/2012/07/tenaga-nuklear.html%20pada%201%20Julai%202013

http://www.ikim.gov.my/index.php/ms/artikel/8146-tenaga-nuklear-sebagai-penjana-tenaga-elektrik-negara%20pada%2015%20Ogos%202013

http://www.ikim.gov.my/index.php/ms/artikel/8146-tenaga-nuklear-sebagai-penjana-tenaga-elektrik-negara%20pada%2015%20Ogos%202013

http://www.arkib.gov.my/perkembangan-tenaga-nuklear-malaysia1%20pada%2030%20Ogos%202013


y=2009&dt=0630&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_20.htm pada 10

September 2013


http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0630&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_20.htm

nurul atiqah mohamad kemapanan sumber tidak boleh diperbaharui

Documents