Shamrahayu A. Aziz, (Profesor Madya, Dr) Kulliyyah Undang-Undang Ahmad Ibrahim Universiti Islam Antarabangsa Malaysia srahayu@iium.edu.my; shamrahayu@gmail.com

• Pendahuluan

• Mengenali Perlembagaan Secara Umum - Apa itu perlembagaan - Kenapa Perlembagaan diperlukan -Fungsi utama Perlembagaan -Sifat utama Perlembagaan • Mengenali Perlembagaan Malaysia - Pengenalan kepada Perlembagaan Malaysia -Sejarah Perlembagaan Malaysia -Sifat-Sifat umum Perlembagaan Persekutuan -Krisis-Krisis Perlembagaan • Isu-isu Semasa - Kedudukan Islam, Melayu dan keistimewaan Melayu - Kedudukan dan fungsi raja-raja Melayu -Perjanjian sosial -Isu-isu berkaitan Pengasingan kuasa dan badan kehakiman - Sistem Persekutuan

Apa itu Perlembagaan Seluruh sistem pentadbiran negara

Gabungan peraturan yang dilaksanakan untuk mentadbir negara Wujud sebelum wujudnya sebuah negara dan para pemerintah

yang sah Mengesahkan kuasa pemerintah Walaupun perlembagaan merupakan sumber (bertulis) utama

pentadbiran negara, masih wujud perkara-perkara lain yang diperlukan (yang tidak bertulis) untuk pentadbiran dan pengurusan yang lebih sempurna dan berkesan.

• Simbol kemerdekaan • Perjanjian antara negara dan rakyatnya –

hak-hak rakyat yang perlu dijamin • Dalam kes negara persekutuan seperti

Malaysia, Perlembagaan merupakan terma perjanjian antara negeri-negeri merdeka yang membentuk negara persekutuan tersebut – hak-hak negeri dan persekutuan disebut dengan jelas dan terperinci

Perlembagaan mencipta badan pemerintahan yang terdiri daripada 3 komponen:

Eksekutif – pentadbiran negara Perundangan - menggubal undang-undang Kehakiman – menafsir perlembagaan,

menyelesaikan pertelingkahan (e.g. antara rakyat & rakyat ; rakyat & negara; negeri & negeri; negeri & persekutuan)

Perlembagaan memberi kuasa kepada badan-badan pemerintah yang tiga tersebut

Perlembagaan menyekat kuasa yang diberikan kepada badan pemerintah tersebut (bagi mengelak penyalahgunaan kuasa) –

Ini juga menjadikan pemerintahan bersandarkan perlembagaan dikenali juga sebagai pemerintahan berperlembagaan (constitutionalism)- iaitu kerajaan yang terikat; melalui prinsip ketinggian perlembagaan, kedaulatan undang-undang, konsep kesaksamaan dan kesamarataan serta konsep semak dan imbang

Kerajaan yang bertanggungjawab Menghormati undang-undang Menghormati hak-hak asasi Mengawal kuasa budibicara Kebebasan kehakiman

• Sebuah negara yang mempunyai perlembagaan hendaklah mengamalkan sistem beperlembagaan;

1. Mengiktiraf dan mengamal pengasingan kuasa (dua model

pengasingan kuasa utama dunia – Amerika Syarikat dan British – atau dikenali sebagai Westminster model)

2. mengiktiraf dan mengamal kedaulatan undang-undang

dan tiada siapa yang terlepas dari undang-undang. 3. mengitktiraf dan mengamal hak kebebasan 4. Mengiktiraf dan mengamal keluhuran/ketinggian

Perlembagaan

3. Merupakan manifesto atau ideologi negara, seperti - sistem yang di amalkan – sama ada sistem beraja,

atau sistem demokrasi berparlimen, atau apa saja sistem yang digunakan di dalam negara tersebut.

- agama yang diiktiraf Sebuah negara akan dikenali sifatnya menerusi sifat

Perlembagaan

4. Perlembagaan hanya boleh dipinda menerusi peruntukan perlembagaan itu sendiri

• Tamadun Melayu dan Perlembagaan • Kedatangan kuasa asing • Proses mencapai kemerdekaan • Kemerdekaan 1957 • Pembentukan Malaysia 1963 • Singapura keluar Malaysia 1965 • Perkembagan selepas kemerdekaan sehingga

kini

1. Perlembagaan adalah Undang-undang tertinggi negara (maksudnya kesemua perlakuan badan-badan pemerintah

hendaklah senantiasa selari dengan peruntukan perlembagaan – undang-undang lain hendaklah menepati peruntukan-peruntukan perlembagaan)

2. Perlembagaan adalah undang-undang asasi / asas negara

yang membentuk negara (sebuah negara mempunyai 4 komponen, iaitu, kawasan, rakyat, pemerintah dan undang-undang)

- Malaysia mengamalkan sistem negara persekutuan – perkara ini perlu dinyatakan dengan jelas di dalam peruntukan perlembagaan

- Perkara-perkara berkaitan kewarganegaraan - Hak-hak rakyat perlu disebut di dalam perlembagaan

1. Membentuk sebuah negara persekutuan, 2. Mengiktiraf dan menjamin Kedudukan Yang di-

Pertuan Agong dan Majlis Raja-Raja 3. Menjadikan Islam sebagai agama bagi Persekutuan 4. Menjadikan Perlembagaan sebagai undang-undang

tertinggi negara 5. Mengandungi beberapa elemen warisan: Raja-raja

Melayu; Bahasa Melayu; Keistimewaan Melayu; Agama Islam

6. Menjamin hak asasi (warganegara dan bukan warganegara)

7. Perkara berkaitan subversif dan darurat

1983 – Perkara 150 dan 66 1988 – Krisis Badan Kehakiman – Pindaan

kepada Perkara 121 1993 – Imuniti raja-raja

1. Perlembagaan Kita atau Perlembagaan British?

- Legasi tinggalan British? - Krisis-krisis dan pindaan perlembagaan

Kedudukan Islam, Melayu dan Keistimewaan Melayu

Cabaran ke atas Islam sebagai agama bagi Persekutuan

Isu murtad dan kebebasan beragama Fungsi Majlis Raja-Raja

Cabaran Tugas Yang di-Pertuan Agong/raja-raja Melayu dalam Parlimen/Dewan Undangan Negeri yang parti pemerintah mempunyai majoriti rendah

• Perjanjian sosial - Maksud asal Perjanjian Sosial ialah proses

kompromi atau negotiation antara negara dan penduduknya

- Dalam konteks Malaysia Perjajian Sosial dianggap sebagai “rundingan, kompromi, tolak ansur dan toleran” antara kaum-kaum utama di negara ini, iaitu, Melayu, Cina dan India.

• Perjanjian sosial: Hak keistimewaan Melayu dan Hubungan antara kaum

• Perjanjian sosial antara Kerajaan Persekutuan dan negeri-negeri Sabah dan Sarawak.

Konsep pengasingan kuasa Pindaan Perelmbagaan 1988 – mengeluarkan

‘vesting clause’ untuk badan kehakiman Perlantikan hakim – penubuhan suruhanjaya

perlantikan hakim

Prinsip asas negara persekutuan Masalah yang mungkin timbul dalam senario

politik masa kini – terutamanya di negeri-negeri yang diperintah oleh parti-parti pembangkang

• Perlembagaan merupakan tunggak

kemerdekaan negara. • Walau apa isu yang timbul dari keadaan politik,

apa yang perlu kita ingat ialah, tugas menjaga kestabilan dan keharmonian negara ini terletak di tangan rakyatnya sendiri, walau seindah mana peruntukan di dalam perlembagaan, sekiranya ia tidak dapat direalisasikan maka negara akan tetap gagal.