FAKULTI PENDIDIKAN DAN BAHASA

HBAE 3103

KRAF TRADISIONAL

JANUARI 2014

NAMA : CHUNG SHOUK FUI

NO. MATRIKULASI :

NO. KAD PENGENALAN :

NO. TELEFON :

E-MEL :

PUSAT PEMBELAJARAN : KENINGAU LEARNING CENTRE

SMP PPG NOV 2013

Kandungan Muka Surat

1. Pengenalan 1- 2

2. Jenis Kraf tradisional 3

2.1 Batik 3 - 4

2.2 Ukiran 5

2.3 Tenunan 6

2.4 Anyaman 7 - 8

2.5 Wau 8- 9

3. Proses Pengarapan Motif 10

4. Analisis Kraf Tradisional 11 - 12

5. Kesimpulan 13

6. Rujukan

7.

1.0 Pengenalan

Menurut Kamus Dewan Bahasa (1998) Edisi 3, perkataan kraf membawa maksud

‘perusahaan ( kerja, seni ) yang memerlukan kemahiran terutamanya menggunakan tangan’,

manakala kraftangan pula membawa makna ‘perusahaan ( kerja, seni ) yang memerlukan daya

cipta dan kemahiran menggunakan tangan’.

Kraf juga didefinisikan Sebagai “Keluaran Kraftangan” iaitu apa-apa keluaran artistik yang

mempunyai daya tarikan kebudayaan atau tradisional dan adalah hasil dari sesuatu proses yang bergantung

semata-mata atau sebahagiannya kepada kemahiran tangan dan termasuklah apa-apa barang, walau

bagaimanapun dihasilkan, yang mempunyai rekabentuk batik pada atau di mana-mana bahagiannya.”

(Akta 222-Akta perbadanan Kemajuan KraftanganMalaysia 1979).

Kraf tradisional adalah hasil seni yang dicipta untuk digunakan, tetapi digubah dengan

memasukkan unsur-unsur seni untuk memberi bentuk yang indah dan menarik hati. Penciptaan

kraftangan itu memerlukan keaslian dan kecekapan dalam penggunaan bahan-bahan asas yang

teratur sejak dari proses awal hinggalah sesuatu hasil kraftangan itu tercipta. Proses penciptaan

tersebut memerlukan daya estetika demi untuk memberikan rekabentuk yang indah dan menarik.

Selain itu, seni kraf Melayu melambangkan hubungan yang erat antara orang Melayu

dengan kepercayaannya iaitu Islam.Kehadiran agama Islam telah mengubah haluan kepercayaan

dan pegangan orang-orang Melayu sebelum ini.Mereka telah mengetahui den menyedari tentang

keesaan tuhan yang sebenar. Mereka menggangap alam ini sebagai suatu hiasan yang berfungsi

untuk menyerikan kehidupan sementera di dunia dan kehidupan kekal di akhirat. Kesedaran

inilah lahirnya ciptaan yang berfungsi dan memenuhi keprluan hidup di dunia dan akhirat. Hasil

ciptaan seni kraf Melayu ini jelas menujukkan pengaruh Islam dalam penghasilanya.Ini jelas

digambarkan dalam ragam hias atau motif yang dihasilkan.Ianya juga mengambarkan sebahagian

daripada kehidupan seharian masyarakatnya yang menunjukkan ciri-ciri Islam.

            Ketiadaan figura manusia dan binatang dalam ragam hias,  membuktikan kraf tradisional

Melayu adalah melambangkan seni Islam. Unsur-unsur ini adalah diharamkan dalam Islam. Ciri-

ciri seni Islam lain diperlihatkan dalam raga hias seperti  penggunaan arabes, motif yang

berulang dan unsur geomatri.Subjek daripada flora paling banyak diilhamkan sebagai motif dan

ragam hias kraf Melayu seperti rupa daun,bunga dan sebagainya selain itu penggunaan ayat-ayat

Al-Quran turut diilham bersama.

Malaysia juga mempunyai sejarah kraftangan yang lama walaupun tidak mempunyai

rentetan yang jelas namun beberapa penemuan yang boleh dikaitkan kepada budaya penemuan

kraftangan tradisional yang boleh dibanggakan. Contohnya, pada tahun 1954 satu ekspidisi yang

diketuai oleh Dr. G. de. G. Sieveking dari Muzium Kebangsaan Persekutuan telah menemui

beberapa peninggalan kraf orang zaman Neolitik di bukit kapur Perlis dan Kelantan. Objek yang

ditemui termasuk pisau batu , barangan tembikar berkaki serta serpihan yang jarang ditemui

dirantau ini. (Beamish, 19:54.) Penemuan ini telah membuka mata masyarakat dunia terhadap

kesenian dan kraftangan tradisional tempatan.

Menurut William Hunt (1952:20) dalam bukunya “An Introduetion to The Malayan

Aboriginese” mengatakan bahawa budaya kraf dan seni di Malaysia dibawa oleh pendatang

keturunan Melayu dari Gugusan Kepulauan Melayu, serta pendatang asing dari rantanu Asia

dengan asimilasi budaya pribumi. Menurut Dato Sulaiman Osman (20: 1994) sebagai negara

berbilang kaum, kraftangan tradisi juga turut dipengaruhi oleh budaya kaum pendatang yang

kaya bentuknya serta bercampur gaul dengan budaya purba mereka.

2.0 Jenis Kraf Tradisional

Pelbagai jenis kraf melayu seperti batik, ukiran, tenunan, anyaman, tembikar, tekat, wau,gasing dan

perhiasan diri. Kraf-kraf ini dihasilkan dengan penuh terliti. Dalam penghasilan kraf ini, elemen reka bentuk

seperti garisan, warna, bentuk dan tekstur telah digunakan untuk menghasilkan sesuatu reka bentuk kraf.

Mengikut perspektif orang melayu, seni merupakan keindahan yang menarik minat, pandangan dan

perasaan. Di samping itu, estetika dan kecantikan kraf mereka selalunya berkait rapat dengan latar belakang

budaya mereka terutamanya yang melibatkan konsep islam.

2.1 Batik

Batik merupakan kraf tradisional yang unik malahan ianya terkenal di Gugusan

Kepulauan Melayu. Justeru itu, batik melambangkan hasil seni yang mempunyai kreativiti yang

tinggi. Di Malaysia, kini batik telah dikenali sebagai salah satu daripada seni warisan bangsa yang menjadi

kebanggaan negara. Perusahaan batik dipercayai bermula pada awal abad ke 12 iaitu di Kepulauan Jawa

dan kemudiannya berkembang ke Semenanjung Tanah Melayu, khususnya di Kelantan dan Terengganu.

Semenjak itu seni kemahiran batik terus berkembang ke negeri-negeri lain di Malaysia. Batik di negara ini

dihasilkan dengan teknik dan reka corak yang beridentitikan Melayu dan Islam.

Terdapat pelbagai jenis teknik batik seperti batik blok, batik canting, batik pelangi, dan batik skrin.

Batik blok merupakan antara teknik pembuatan batik yang terawal di negara. Teknik pembuatan batik yang

terawal di Negara ini ialah batik blok. Batik blok atau cop diperbuat daripada bongkah kayu atau logam

kemudian diukir dengan motif-motif yang bersesuain untuk mengecap kain tertentu. Selain daripada kain

kapas, penggunaan kain sutera danorganza dalam pengeluaran batik blok telah menghasilkan tekstil batik

yang sesuai untuk rekaan fesyen, perhiasan serta kelengkapan rumah yang eksklusif. Batik lukis juga

disebut batik canting. Prosesnya dimulakan dangan lilin cair dilakar menggunakan canting dan diwarna

mengikut kesesuaian reka corak. Selain dari kain kapas, kain rayon, voile, organza dansutera turut

digunakan. Reka corak yang menarik dengan pilihan warna yang ceria menampilkan batik bukan sahaja

sesuai untuk fesyen pakaian malah boleh juga dijadikan sebagai kelengkapandan hiasan rumah serta hadiah

dan cenderamata yang eksklusif. Batik skrin pula dikenali jugasebagai batik stensil atau batik sutera saring.

Batik jenis ini merujuk kepada teknik lakaran corak dan terapan warna dilakukan di atas skrin yang

diperbuat daripada poliester diregang di atas pemidang. Motif-motif dilukis atas skrin yang telah ditetapkan

ukurannya. Kebiasaannya beberapa keping pemidang dengan reka corak yang berbeza disediakan. Ini

adalah kerana satu pemidang hanya untuk satu warna sahaja. Skrin kemudian dilekapkan di atas sehelai

kain putihbagi melakukan proses pewarnaan. Proses pewarnaan ini dilakukan beberapa kali bagi

melengkapkan corak dan warna sehelai kain batik.

Selain itu, Motif batik di Malaysia adalah lebih berunsur flora yang terdiri daripada motif

seperti bunga, kudup, putik, akar menjalar,  daun, ranting dan pucuk digunakan untuk menghias

kain  batik ela. Setiap Motif ini mempuyai motif yang tersendiri dihiasi pada kain batik.

Contohnya pada kepala kain motif pucuk rebung digunakan selain itu reka corak digubah bukan

secara realistik tetapi campuran gaya organik dan geometri. Unsur fauna seperti motif rama-

rama, kumbang, burung, ayam dan sebagainya. Unsur geometri seperti susunan garis-garis halus,

kisi-kisi, cengkerang, bentuk bujur, jalur dan sebagainya.Unsur ini seringkali digabungankan

dengan unsur flora dan mendapat permintaan di kalangan peminat batik. Contoh batik yang

dihasilkan :

Rajah 1 : Contoh Batik Skrin

2.2 Ukiran

Hasil catatan sejarah dari perjumpaan di zaman batu Neolitik di Asia Tenggara

menunjukkan terdapatnya pengukir-pengukir handal telah wujud di zaman dahulu. Ini terbukti

ukiran yang terdapat pada belanga, gelang, kendi dan pinggan mangkuk. Sejarah awal mengenai

ukiran kayu di negara ini boleh diketahui setelah kita membaca buku Sejarah Melayu atau

Sulalatus Salatin. Buku yang dikarang oleh Tun Sri Lanang itu ditulis pada abad ke-17. Dalam

tulisan Tun Sri Lanang, tercatat keindahan seni bina istana Sultan Mansur Syah yang memerintah

Melaka pada tahun 1459 hingga tahun 1477.

Istana berukir indah itu digelar oleh rakyat Melaka sebagai ‘Istana Hawa Nafsu’. Seni

ukir di negara ini telah pun berkembang lebih awal lagi daripada catatan Tun Sri Lanang, namun

tidak ada catatan mengenainya. Satu lagi catatan silam mengenai seni bina ialah Hikayat Misa

Melayu. Dalam hikayat itu digambarkan mengenai seni ukir di istana yang terletak di Pulau

Indera Sakti, sebuah tempat di Kuala Sungai Kinta, Perak Darul Ridzuan semasa pemerintahan

Sultan Iskandar Zulkarnain (1756 - 1780).

Dikata bahawa kebanyakan ukiran kayu adalah terpengaruh dengan motif ukiran negara

Siam, kerana pada suatu masa dahulu negeri ni di bawah pengaruh Siam. Ini adalah berdasarkan

corak ukiran masjid, wakaf, istana dan rumah-rumah lama banyak persamaan dengan seni ukir

negeri Siam. Tidak menghairankan kalau dikatakan bahawa seni ukir di negara ini telah

didatangi dari selatan negeri Thailand iaitu Patani.Terdapat 4 jenis ukiran seperti layang, tebukan

tembus, timbul, dan alat dan bahan.

Rajah 2 . Contoh Ukiran Kayu

2.3 Tenunan

Malaysia terkenal dengan seni tekstil iaitu tenunan. Hasil tenunan dapat melambangkan

kehalusan dan kemahiran dapat aripada jalinan benang lonseng dengan benang pakan. Ia dapat

menghasilkan ciptaan seni tampak yang indah dan menjadi kebanggaan bangsa. Terdapat tiga

jenis tenunan iaitu Tenunan Pahang, Tenunan Songket, dan Tenunan Pua. Bagi topik ini, saya

akan menfokuskan tenunan songket. Terengganu merupakan pusat tenunan bermula. Kini,

Terengganu dan Kelantan menjadi pusat pengeluaran kain tenunan.

Nama “kain songket” berasal daripada teknik membuat songket, iaitu menyongket atau

menyolek bunga (emas) pada tenunan sutera. Pada amnya songket terbahagi kepada dua jenis,

iaitu tekat tiga dan tekat lima. Nama tekat itu berkaitan dengan penggunaan bilangan lembaran

benang sutera dan jarak antara lembaran benang emas yang disongket. Tekat tiga lebih sukar dan

rumit daripada tekat lima dan hasilnya lebih halus. Penggunaan benang emas yang dikembar dua

yang dilakukan dengan selembar benang sutera akan menghasilkan tenunan yang lebih bermutu

dari segi teknik dan kesan.

Reka bentuk kain songket mengandungi badan, kepala, pucuk rebung, atau bunga lawi

ayam (dalam bentuk pucuk rebung), diapit di antara kepala dan tepi kain. Motif songket yang

diilhamkan daripada tumbuh-tumbuhan ialah pucuk rebung, bunga lawi ayam, bunga baling,

tapak kecupu, bunga tanjung, bunga cermai, bunga setelop, tampuk kesemak, tampuk manggis,

dan buah delima. Manakala corak-corak songket yang abstrak dinamakan kasap, pecah lapan,

tapak kacip, potong wajik, bunga tiga dara, bunga logam, bunga kerongsang, dan jong sarat.

Motif yang diilhamkan daripada alam sekitar pula dinamakan bintang buta, air molek, awan

larat, dan teluk berantai. Manakala motif yang diilhamkan daripada haiwan dikenali sebagai

bunga lawi ayam, unduk-unduk, bunga hati, dan sisik kelah.

2.4 Anyaman

Seni anyaman adalah suatu bentuk kraf yang tidak dapat dipisahkan daripada cara hidup

tradisional masyarakat Melayu dan rumpun nusantara. Daripada tikar hingga kepada dinding

pelindung kediaman, hasil kerja menganyam membentuk persekitaran hidup yang boleh dilihat

di mana-mana. Ini tidak menghairankan kerana tumbuh-tumbuhan tropika merupakan jenis yang

sesuai untuk dijadikan bahan anyaman. Menganyam merupakan proses menjalin jaluran daun,

lidi, rotan, akar, buluh dan beberapa jenis tumbuhan yang lain. Beberapa jenis reka bentuk

kraftangan dihasilkan melalui nyaman demi untuk mencipta sesuatu alat keperluan harian

contohnya menghasilkan topi, tudung saji, bakul dan menganyam tikar untuk mengalas tempat

duduk.

Anyaman berkembang sehingga sekarang, kegunaanya agak terbatas dewasa ini

berbanding waktu silam . Terdapat dua ciri-ciri penting dalam ragam hias anyaman, iaitu

penciptaan kelarai (motif) dan corak. Istilah kelarai dikhususkan kepada motif yang "berbentuk"

(selalunya unsur alam) sementara corak dimaksudkan kepada susunan warna tanpa

memperlihatkan kepada susunan warna dan bentuk motif. Anyaman tanpa kelarai disebut sebagai

"gadas". Terdapat kira-kira 51 jenis kelarai yang berdasarkan unsur-unsur alam semulajadi

Seperti unsur-unsur tumbuhan dan binatang.

Di sesetengah tempat kelarai dimaksudkan kepada anyaman yang diperbuat daripada

buluh dan digunakan sebagai dinding atau penyekat ruang rumah. Sementara di sesetengah

tempat lain anyaman seperti ini diperbuat daripada bahan bertam yang disebut sebagai tupas.

Ciptaan kelarai atau tupas lebih kukuh, tegas dan kasar bersesuaian dengan fungsinya sebagai

penyekat ruang. Tiada bukti yang jelas untuk menetapkan tarikh bermulanya penciptaan kelarai.

Melalui kajian yang dibuat dapat dikatakan bahawa penciptaan kelarai dalam anyaman

merupakan satu perlakuan yang telah lama berlaku. Antara buluh yang sering digunakan ialah

buluh akan, buluh bentung, buluh minyak dan buluh gading.

Buluh yang cukup tua dipotong mengikut ukuran yang dikehendaki. Mengikut cara

tradisional buluh akan direndam di dalam air selut (air tanah) bercampur asam selama satu

Rajah 3: Contoh Songket

minggu. Tetapi kini cara yang paling mudah, buluh direbus bersama soda bagi mengeluarkan

kandungan gulanya. Namun begitu buluh yang direndam tetap dianggap lebih cantik dan

menarik.

Rajah 4 : Contoh Anyaman Buluh

2.5 Wau

Sejak beratus-ratus tahun dahulu, permainan tradisional orang-orang Melayu ialah

permainan Wau. Permainan ini mengandungi unsur-unsur budaya Melayu asli yang dapat kita

lihat melalui bentuk dan rekaan coraknya. Walaupun buku Sejarah Melayu telah menceritakan

tentang permainan ini, namun asal usulnya masih belum diketahui sebenar. Berdasarkan buku

Sulalatus Salatin, permainan wau bermula sejak pemerintahan Sultan Mahmud Shah (1488-

1511).

Di Utara Semenanjung, permainan wau merupakan dalah satu hobi mereka.

Umpamanya,penduduk Perlis tidak terpisah dengan permainan layang-layang atau wau sejak

dahulu kala lagi. Ini kerana, masyarakat dahulu kebanyakan bekerja sebagai nelayan dan

pesawah padi. Oleh itu mereka mempunyai banyak masa lapang. Maka dengan itu, permainan

wau merupakan salah satu hiburan mereka untuk mengisi masa lapang mereka. Pelbagai rupa

bentuk wau yang indah terutama dari segi reka bentuk, hiasan dan juga penggunaan warna. Pada

ketika dahulu, kanak-kanak melayu hanya bermain Wau Bulan, Wau Helang dan Wau Kemetek.

Kini, pelbagai jenis wau telah dihasilkan seperti Wau Jala Budi, Wau Kucing, Wau Daun, Wau

Sewah dan lain-lain lagi.

Motif bagi reka corak wau yang diukir dengan menggunakan kertas warna dengan dua

dimensi kemudian disusun dan digubah menjadikan pola atau corak hias. Reka corak utama pada

hiasan wau terdiri daripda unsur yang memberi sifat tersendiri dalam seni rupa iaitu motif

tumbuh-tumbuhan. Kebanyakan semua jenis wau menggunakan motif tumbuh-tumbuhan

Sebagai reka corak hiasan. Bagi sebuah struktur wau, bahagian terbesar pada wau ialah sayap

yang menyerupai bentuk daun. Konsep ini juga sama dengan Wau Helang yang mempunyai

bahagian sayap, ekor dan tanduk (kepala).

Motif yang digunakan berasaskan tumbuh-tumbuhan seperti bunga-bungaan, awan larat

dan sulur kacang sebagai rangkaian corak tersebut. Pohon yang bersifat lemah-lembut ini

diangggap bentuk yang indah dan bersesuaian dijadikan motif reka corak hiasan pada sesebuah

wau.

Rajah 5 : Contoh Wau Kuching

3.0 Proses Penggarapan Motif

Seni bagi sesuatu kraf mempunyai perkaitan dan persamaan dengan perkataan manual atau corak

pekerjaan yang lebih menggunakan tangan. Berkaitan dengan pekara ini, tenun juga digolongkan dalam

kraf tradisi. Kraf yang dihasilkan oleh pereka merangkumi dua perkara, iaitu seni dan reka bentuk yang

dikategorikan sebagai aktiviti secara kecil-kecilan yang menggunakan tangan. Individu yang terlibat dalam

kraf selalunya melalui beberapa proses seni reka dan dikaitkan dengan aktiviti yang inovatif. Kesenian

biasanya menekankan kepada sesuatu perkaraatau suasana yang mementingkan aspek keindahan dan bukan

menekankan kepada aspek gunaan.(Syed Ahmad Jamal, 1992).

Mengikut teori seni yang dikemukakan oleh Mohamed Najib (1995) pula, karya seni merupakan

kerja yang harus melalui beberapa tahap dan proses pengkaryaan yang bertitik tolak daripada penggunaan

akal yang dianugerahkan oleh Allah S.W.T kepada manusia. Mengikut beliau kegiatan ini merangkumi

Bahan Mentah Input Mental objek subjek Berdasarkan konsep diatas, proses peringkat pertama yang

dikemukakan ialah pemilihan bahan mentah yang dipilih, diproses oleh pengkarya.peringkat ini melibatkan

penglihatan mental dan tenaga buruh pembuat. Ia melibatkan tahap pengkarya dalam memindah imeh

mentalnya yang  bersifat „preconceived‟ (gagasan) kepada bahan yang terdiri daripada bentuk

pemukaan seperti kanvas atau kain putih.

Peringkat kedua pula ialah merupakan bahan seni yang dibuat dalambentuk imej. Selepas peringkat

ini barulah sesuatu karya itu dibuat penilaian oleh khalayak mengikut kemampuan masing-masing. Dalam

banyak perkara, seni reka ialah sesuatu yang kreatif dan ciptaan merupakansesuatu karya yang tidak

mempunyai jawapan yang tepat bagi permasalahan. Hasil seni reka merupakan sesuatu yang dapat

disampaikan oleh perekanya kepada khalayak yang melihatnya. Komunikasi tampak dan idea seperti

garisan, warna, dan bentuk lebih berkesan bagi menerangkan sesuatu kepada khalayak. dalam penghasilan

reka bentuk pula,pengkarya harus membuat manipulasi bagi melahirkan kebebasan.dalam proses ini,

perubahandan penyesuaian bagi penyelesaiaan masalah unyuk melihat kesan. Proses ini diiikuti dengan

melukis sehinggalah masalah dalam reka bentuk dapat diselesaikan dalam kraf.

Dua perkara yang harus difahami, iaiyu seni dan sains selain tahu melukis. Dalam hal ini, seni reka

merujuk pada prose penyelesaiaan masalah yang dilalui oleh pereka yang melibatkan satu aktiviti

yangdipanggil reka bentuk. (Lawson 1994). Dalam penghasilan sesuatu karya kraf yang menarik,

iamelibatkan daya kreativiti berbanding dengan prinsip gunaan. Proses penghasilan sesuatu rekabentuk

melibatkan tiga perkara iaitu memikir, melihat, dan membuat.

4.0 Analisis Kraf Tradisional

Kini, kraf yang semakin mendapat sambutan ramai adalah batik. Ia juga menjadi

kebanggaan negera kerana batik diminati ramai di seluruh dunia malahan turut menjadi lambang

rasmi negara yang dapat melambangkan bangsa Malaysia. Contohnya, pada hari Khamis, setiap

kakitangan kerajaan disarankan supaya berpakaian batik. Bukan itu sahaja, untuk upacara rasmi,

mereka juga diwajibkan memakai pakaian batik. Oleh itu, batik kian menjadi kebangaan

Malaysia yang menunjukkan warisan bangsa Melayu.

Dalam kajian ini, saya memilih batik Sebagai topik perbincangan garapan idea yang

berkonsepkan Islam. Saya membuat kajian dan analisis melalui pembacaan serta mendapatkan

maklumat daripada guru sejarah sekolah menengah iaitu Cikgu Ng. Setelah arus perubahan sejak

turun temurun, penghasilan batik tidak lagi berunsurkan kepada sejenis motif sahaja. Terdapat

penghasilan batik yang mempunyai kombinasi motif berunsurkan flora dan unsur geometri.

Penghasilan motif ini bukan sahaja memerlukan kreativiti dan estetika bahkan memerlukan

pemikiran saintifik dan juga matematik. Umpamanya, reka bentuk penghasilan motif batik

merupakan kombinasi motif dan corak yang indah dan simetri.Tanpa disedari, semua ini

memerlukan pemikiran kebijaksanaan di dalam ilmu matematik.

Hasil seni batik banyak digunakan oleh orang melayu dan kebanyakannya berkait rapat dengan

keindahan yang tertakluk kepada bahan dan teknik. Bahan daripada alam semulajadi pula merupakan tahap

pengalaman terpenting bagi orang melayu. Keadaan alam semulajadi yang kaya dan indah menjadi tarikan

kepada pengkarya melayu untuk menghasilkan dan membuat sesuatu untuk keperluan dan kegunaanya.

Penggunaan bahan alam yang dihasilkan mereka melibatkan dua perkara iaitu teknik dan estetika. Teknik

dikaitkan dengan kaedah atau proses yang dilalui sehingga dapat menghasilkan sesuatu yang mempunyai

nilai estetika. Nilai estetika yang dihasilkan dalam kraf melayu adalah berkaitan halus, berguna, bersatu,

berlawan, dan prinsip berlambang (Mohd Sabrizaa ,1987) supaya penghasilanya dapat member kepuasan

kepada perekadan penghayat kraf. Kraf melayu yang bercorak islam ini juga telah mengubah pemilihan

penghasilan motif daripada kehidupan yangdipengaruhi agama semasa hindu yang diamati sebelum ini

kepada motif daripada tumbuh-tumbuhan atau alam semulajadi yang tidak bercanggah dengan nilai islam.

Selain itu, unsur islam ini juga telah menggalakkan susunan motif yang berbentuk geometri

yangmenitikberatkan prinsip harmoni dan kesatuan garisan yang tidak bercanggah dengan Islam (Ku Zam

Zam Ku Idris 1984).

Rajah 6 : Contoh Batik berunsur flora dan geometri

5.0 Kesimpulan

kraftangan tradisi yang akan mengalami arus perubahan yang berlaku sensibiliti serta

hati budi tradisi itu tidak akan dilenyapkan hanya dengan hasrat kita untuk meletakkannya ke

persada globalisasi. Harapan agar kraf tradisional akan terus berkembang dan mengalami

perubahan mengikut zaman kini serta menggetarkan alam sekeliling tetapi intipati serta semangat

kraf tangan tetap kukuh berakar tunjangkan nilai serta estetik yang tidak lapuk.

Dalam bidang seni, seni kraftangan dan tradisional Melayu mahupun bangsa lain adalah

di antara kandungan yang disenaraikan dalam kurikulum kebangsaan selain daripada lukisan dan

catan. Kandungan kurikulum seni memberi penegasan untuk identiti dan rupa diri kebangsaan

dalam struktur dan filosofinya. Bukan sahaja seni tetapi mata pelajaran lain seperti sejarah,

geografi, kesusasteraan telah direncanakan untuk memberi tumpuan kepada kandungan

tempatan.

Tujuannya ialah untuk mengembangkan perpaduan kebangsaan dalam masyarakat

berbilang kaum dan kebudayaan di Malaysia di samping menekankan aspek aksiologi

keilmuannya kepada generasi muda, sistem pendidikan adalah untuk menerapkan nilai-nilai

petriotisme di samping menghargai tradisional dan budaya sendiri.

(2976 patah perkataan)

Rujukan

1998. Kamus Dewan Edisi Ketiga. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Dolmer, P. (1997). The Culture of Craft. Manchester : Manchester University Press.

Khairuddin Talib, (2011) .HBAE3103 Kraf Tradisional.Selangor: Meteor Doc.Sdn.Bh.

Ku Zam Zam Ku Idris (1984) Nilai Keindahan Dalam Seni Kraftangan Melayu.

Mohd. Nor Ismail & Mohd Arifin Muda. Buluh Dalam masyarakat Melayu Tradisional. Muzium Negeri Terengganu.

Prof. Madya Dr. Mohd Sabrizaa (1987), Penafsiran Falsafah “ibu Dalam Awan Larat Warisan Estetikka Seni Ukiran Melayu, Jabatan Senibina Dalaman Fakulti senibina, Perancangan dan Ukur UITM Perak.

Siti Zainon Ismail (1997). The Tradisional Handicraft Design. Kuala Lumpur.

William P. Malm. 1996. Music Cultures Of The Pacific The Near East and Asia. New Jersey: Prentice Hall, Upper Saddle River.

Zakaria Ali. 1984. Seni Lukis Satu Penghantar. Kuala Lumpur: Fajar Bakti Sdn. Bhd.

www. kraftradisional.com

www. batik.com.my

Edwin Ng (2014, Januari 28). Personal Interview: Tenom.