KEMISKINANdalam A ^

PembangunanEkonomi Malaysia

Disunting olehCHAMHURI SIWARNORAINIHJ.IDRIS

Kandungan

Senarai Jadual, Carta, Lampiran dan Rajah ... 7Singkatan ... 12Petunjuk Utama Ekonomi ...14Penyumbang ...15Prakata ...19

BAHAGIAN I: PERSPEKTIE KEMISKINAN

Bab 1 Pertumbuhan dan Kemiskinan: Satu Sorotan ... 27Chamhuri Siwar & Nor Aini Hj. Idris

Bab 2 Hubungan antara Pertumbuhan Ekonomi denganAgihan Pendapatan: Kes Malaysia ...40Hassan Haji Ali & Rahmah Ismail

Bab 3 Pembasmian Kemiskinan: Dasar dan Strategi ... 59Rahmah Kassim

Bab 4 Kemiskinan dan Pembasmian Kemiskinan MengikutPerspektif Islam ...70Surtahman Kastin Hassan

Bab 5 Isu Kemiskinan dan Alam Sekitar dalam KonteksPembangunan Malaysia ...82Nik Hashim Mustapha

Bab 6 Perindustrian, Kemiskinan dan Alam Sekitar: Satu KajianKes di Kampung Kuala Juru, Pulau Pinang ... 97Tan Siew Heok & Chamhuri Siwar

BAHAGIAN II: DIMENSI KEMISKINAN DESA - BANDAR

Bab 7 Wanita dalam Sektor Tidak Formal: Satu DimensiKemiskinan Bandar ... 118Nor Aini Hj. Idris

Bab 8 Kemiskinan Bandar: Keperluan Perumahan danKemudahan Asas Bagi Penduduk Miskin ... 133Chamhuri Siwar

Bab 9 Pembiayaan Awam untuk Pembasmian Kemiskinan ... 156Md. Zyadi Md. Tahir

Bab 10 Kemudahan Asas dan Kemiskinan Luar Bandar:Kajian Kes di Bachok ... 183Md. Zhahir Kechot

Bab 11 Kemiskinan Nelayan di Kawasan Pembangunan Nelayan,Pantai Timur Semenanjung Malaysia ... 203Abd. Malik Ismail, Chamhuri Siwar, Basri Abdul Talib& Nik Hashim Mustapha

Bab 12 Pembasmian Kemiskinan Petani Padi: Kajian Kesdi Kawasan Bukan Jelapang Padi ... 221Abd. Malik Ismail

Bab 13 Keperluan Asas, Pembangunan Rakyat Termiskindan Pusat Perkhidmatan Desa: Pengajaran dariHulu Terengganu ... 238Katiman Rostam & Abd. Hamid Abdullah

Bab 14 Program Pembangunan Rakyat Termiskin (PPRT)yang Bersepadu: Satu Analisis dari PandanganPengurusan Sibernetiks ... 260Hasmiah Kasimin

Bab 15 Pembandaran dan Kemiskinan Bandar di MalaysiaPada Ambang Abad ke-21 ... 292Mohd Yusof Kasim

Rujukan ... 309Lampiran ... 321Indeks ... 325

Senarai Jadual, Carta, Lampiran & Rajah

Jadual 2.1 Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK)/Keluaran Negara Kasar(KNK) Malaya/Malaysia, 1955-62 ... 45

Jadual 2.2 KDNK Malaysia Barat 1965-70(RM Juta Mengikut Harga 1965) ... 45

Jadual 2.3 Agihan Pendapatan Kesemua Isi Rumah SemenanjungMalaysia dari 1957-90 (Peratusan dari Jumlah Pendapatan)... 47

Jadual 2.4 Hasil Regresi Model Kuadratik ... 49Jadual 2.5 Hak milik dalam Sektor Korporat di Semenanjung

Malaysia, 1970 ... 51Jadual 2.6 Petunjuk-petunjuk kepada Ketidaksetaraan Pendapatan

di Antara Kaum di Semenanjung Malaysia, 1970-87 ... 52Jadual 2.7 Agihan Pendapatan Isi Rumah Melayu/Bumiputera

Semenanjung Malaysia, 1970-87 ... 53Jadual 2.8 Agihan Pendapatan Isi Rumah Bandar dan Luar Bandar

Semenanjung Malaysia, 1957-89 ... 54Jadual 2.9 Keluaran Dalam Negeri Kasar Per Kapita Mengikut

Negeri, 1980-2000 (Mengikut Harga 1978) ... 56Jadual 3.1 Matlamat dan Pencapaian Pembasmian Kemiskinan Bagi

Seluruh Negara ...61Jadual 3.2. Matlamat dan Pencapaian Pembasmian Kemiskinan

Mengikut Negeri ... 61Jadual 3.3 Kadar Kemiskinan dan Bilangan Isi Rumah Miskin 1990

dan 2000 Bagi Seluruh Negara ...64Jadual 3.4 Kadar Kemiskinan dan Bilangan Isi Rumah Miskin 1990

dan 1993 Bagi Seluruh Negara ... 64Jadual 3.5 Bilangan Rakyat Termiskin Bagi Semenanjung Mengikut

Kumpulan Umur ...66Jadual 4.1 Ceraian Asnaf Fakir/Miskin ... 72Jadual 5.1 Status Pendidikan Golongan Fakir dan Miskin, 1990 ... 86Jadual 5.2 Perbelanjaan Makanan, Keadaan Rumah dan Kemudahan Asas

Masyarakat Miskin Semenanjung Malaysia, 1990 ... 88Jadual 5.3 Nisbah dan Pertumbuhan Setinggan Mengikut Etnik, Kuala

Lumpur 1970-90 ... 90Jadual 5.4 Bilangan Kemalangan Tumpahan Minyak Mengikut Lokasi

1980-92 ... 93

Jadual 5.5 Punca Utama Pencemaran Air: Pengagihan Mengikut JenisIndustri dan Negeri, 1991 ... 94

Jadual 6.1 Taburan Saiz Isi Rutnah Kampung Kuala Juru ... 109Jadual 6.2 Pendapatan Ketua Isi Rumah Kampung Kuala Juru ... 109Jadual 6.3 Pendapatan Garis Kemiskinan dengan Saiz Isi Rumah 4.8

Orang, Semenanjung Malaysia ... 110Jadual 6.4 Pekerjaan Utama Penduduk Kampung Kuala Juru ... 110Jadual 6.5 Purata Hasil Tangkapan Bulanan Purata Bagi Setiap

Nelayan, 1968-90 ... 112Jadual 6.6 Purata Pendapatan Bulanan Kampung Kuala Juru ... 114Jadual 6.7 Peratus Perubahan Pendapatan Nelayan Pantai ... 114Jadual 7.1 Taburan Tenaga Kerja Mengikut Jantina dan Status

Pekerjaan, 1980-90 ... 726Jadual 8.1 Kadar Kemiskinan dan Bilangan Isi Rumah Miskin

di Semenanjung Malaysia: Luar Bandar dan Bandar,1970-93 ... 135

Jadual 8.2 Harga Rumah Mampu Dibeli ... 141Jadual 8.3 Peruntukan Perumahan Awam Kos Rendah di Malaysia,

1971 (RM Juta) ... 145Jadual 8.4 Peruntukan Kewangan Program Peramahan Awam Kos

Rendah (PAKR) dalam RM-6 ... 746Jadual 8.5 Prestasi Perumahan Awam di Malaysia, 1971-85 ... 147Jadual 8.6 Prestasi Peramahan Awam dan Swasta di Malaysia,

Rancangan Malaysia Keempat (1981-85) ... 148Jadual 8.7 Program Perumahan, Sasaran dan Kedudukan Sektor Awam

dan Swasta di Bawah RM-5 ... 149Jadual 8.8 Prestasi Kewangan Pelaksanaan Program PAKR di Bawah

RM-5 dan RM-6 ... 151Jadual 9.1 Malaysia: Perbelanjaan Pembangunan Sebenar Sektor Awam

(RM Juta) dan Kadar Pertumbuhan KDNK MengikutRancangan Lima Tahun ... 159

Jadual 9.2 Malaysia: Kadar Kemiskinan dan Bilangan Isi RumahMiskin Mengikut Kumpulan Etnik, 1970-90 ... 161

Jadual 9.3 Malaysia: Kadar Kemiskinan dan Bilangan Isi RumahMiskin 1985-2000 ... 162

Jadual 9.4 Malaysia: Perbelanjaan Pembangunan Kerajaan Persekutuan1966-95 ... 164

Jadual 9.5 Perbelanjaan Pembangunan Awam yang Diagihkan olehSektor-sektor Lain kepada Pembangunan Desa, 1966-95(RM Juta) ... 170

Jadual 9.6 Malaysia: Kadar Kemiskinan Mengikut Negeri, 1976-90... 174

Jadual 9.7 Peruntukan Perbelanjaan Pembangunan Ekonomi MengikutNegeri ... 175

Jadual 9.8 Malaysia: Peruntukan Perbelanjaan Pembangunan KerajaanPersekutuan Untuk Pembasmian Kemiskinan danPenyusunan Semula Masyarakat, 1971-95 ... 178

Jadual 9.9 Malaysia: Bilangan Isi Rumah Miskin Mengikut KumpulanEtnik, 1984 dan 1987 ... 181

Jadual 9.10 Malaysia: Bilangan Isi Rumah Miskin Mengikut KawasanBandar dan Desa ('000) ... 182

Jadual 10.1 Keluaran Dalam Negara Kasar Mengikut Negeridi Malaysia (RM Juta Mengikut Harga 1970) ... 185

Jadual 10.2 Keluaran Dalam Negeri Kasar Per Kapita dan PendapatanPurata Bulanan Isi Rumah Mengikut Negeri, 1985-90... 187

Jadual 10.3 Hubungan Pengeluaran Per Kapita Sektor Pembuatan danPeratus Insiden Kemiskinan Mengikut Negeri, 1990 ... 188

Jadual 10.4 Bilangan Kampung dan Pengguna Yang Belum MenerimaBekalan Elektrik Sehingga 1990 ... 189

Jadual 10.5 Liputan Bekalan Air Bandar, 1985-95 ... 797Jadual 10.6 Nisbah Doktor-Penduduk Mengikut Negeri, 1985-90 ... 792Jadual 10.7 Bilangan Guru dan Sekolah Rendah Bantuan Penuh

Kerajaan, 1990 ... 193Jadual 10.8 Bilangan Guru dan Sekolah Menengah Bantuan Penuh

Kerajaan, 1990 ... 193Jadual 10.9 Taraf Pendidikan Ketua Isi Rumah ... 194Jadual 10.10 Taburan Ketua Isi Rumah Mengikut Jenis Pekerjaan dan

Pendapatan Bulanan (RM) ... 195Jadual 10.11 Sebaran Bekalan Elektrik, Air, Perkhidmatan Kesihatan dan

Pendidikan ... 196Jadual 10.12 Bekalan Elektrik Mengikut Kelas Pendapatan ... 797Jadual 10.13 Bilangan Isi Rumah Tanpa Bekalan Air Mengikut Kelas

Pendapatan ... 198Jadual 10.14 Sebaran Perkhidmatan Kesihatan Mengikut Kelas

Pendapatan Isi Rumah (RM/Bulanan) ... 198Jadual 10.15 Tujuan Penggunaan Elektrik ... 799Jadual 10.16 Pilihan Jenis Perkhidmatan Kesihatan ... 200Jadual 10.17 Taburan Pelajar Mengikut Tahap Pendidikan ...207Jadual 11.1 Penentuan Status Kemiskinan ... 205Jadual 11.2 Kawasan Pembangunan Nelayan Sehingga 1990 ... 207Jadual 11.3 Taburan Purata Pendapatan Isi Rumah Nelayan ... 208Jadual 11.4 Peratus Taburan Saiz Isi Rumah Nelayan di Kawasan

Pembangunan Nelayan (KPN) ... 209Jadual 11.5 Keadaan Tempat Kediaman dan Pemilikan Tanah Tempat

Kediaman Nelayan di KPN (%) ... 270Jadual 11.6 Harga Ikan yang Ditentukan oleh Orang Tengah di KPN

Kuala Pahang, 1990 ... 276

Jadual 11.7 Anggaran Fungsi Pendapatan Purata Isi Rumah ... 217Jadual 12.1 Taburan Bilangan Ahli Isi Rumah Petani Padi di Kawasan

Kajian ... 222Jadual 12.2 Penentuan Status Kemiskinan ... 223Jadual 12.3 Taburan Bilangan Ketua Isi Rumah (KIR) Mengusahakan

Padi dan Kemiskinan Mengikut Pekerjaan Utamadi Kawasan Kajian ... 223

Jadual 12.4 Daya Pengeluaran Padi/Beras Bagi Beberapa NegaraTerpilih di Asia, 1991 ... 225

Jadual 12.5 Daya Pengeluaran Padi di PPPB Utama (tan metrik/hektar),1985-90 ... 225

Jadual 12.6 Kos Purata Pengeluaran dan Pengimportan Berasdi Semenanjung Malaysia, 1975-85 ... 227

Jadual 12.7 Tingkat Umur Petani Kecil Padi yang Miskin dan Termiskindi Kawasan Kajian ... 231

Jadual 13.1 Susunan Fungsi Pusat Perkhidmatan Desa di HuluTerengganu Mengikut Keutamaan ... 247

Jadual 13.2 Bilangan 30.0 Peratus Isi Rumah Termiskin di Daerah HuluTerengganu Berbanding dengan Jumlah Penduduk MengikutMukim, 1991 ...249

Jadual 13.3 Keterlibatan Isi Rumah Miskin di Hulu Terengganu dalamKegiatan Ekonomi ... 257

Jadual 13.4 Pengakuan Tentang Penglibatan Secara Langsung Isi RumahMiskin di Hulu Terengganu dalam Program Bantuan/Subsidi/Projek Pertanian ... 257

Jadual 13.5 Pusat yang Dikunjungi Bagi Pembelian Barangan Keperluandan Penggunaan Perkhidmatan Asas di Kalangan Isi RumahTermiskin di Hulu Terengganu ... 253

Jadual 13.6 Pilihan bagi Pembelian Barangan Keperluan Asas Isi RumahMiskin di Hulu Terengganu ... 255

Jadual 13.7 Pilihan Jenis Perkhidmatan yang Digunakan oleh Isi RumahMiskin di Hulu Terengganu ... 255

Jadual 13.8 Jarak Sebenar yang Ditempuhi oleh Isi Rumah MiskinUntuk Mendapatkan Barangan Keperluan Asas di HuluTerengganu ... 256

Jadual .13.9 Jarak yang Ditempuh untuk Menggunakan PerkhidmatanPendidikan, Kesihatan dan Pos di Kalangan Isi RumahMiskin di Hulu Terengganu ... 256

Jadual 14.1 Cadangan Jenis Projek PPRT oleh UPP, 1989 ... 268Jadual 15.1 Malaysia: Jumlah Penduduk Bandar, 1911-95 ... 293Jadual 15.2 Semenanjung Malaysia: Taburan Penduduk Bandar dan

Desa Mengikut Etnik, 1980-90 ... 295

Jadual 15.3 Malaysia: Bilangan Kawasan Bandar Mengikut Negeri,1980 dan 1991 .... 296

Jadual 15.4 Malaysia, Taburan Penduduk Bandar Mengikut Saiz Bandar... 296

Jadual 15.5 Malaysia: Kadar Kemiskinan Bandar-Desa 1970, 1976,1981, 1987 dan 1990 ... 298

Jadual 15.6 Kadar Kemiskinan dan Bilangan Isi Rumah Miskin 1990,1993 dan 1995 ... 299

Carta 14.1 Perancangan dan Pelaksanaan Pembangunan: StrukturPelbagai Peringkat dan Rantaian ... 262

Lampiran 3.1 Dasar dan Strategi Pembasmian Kemiskinan ... 327Rajah 2.1 Hipotesis U-Terbalik Kuznets ...42Rajah 2.2 Perhubungan antara Pertumbuhan Ekonomi dengan Agihan

Pendapatan di Malaysia, 1957-90 ...48Rajah 2.3 Trend Jangkaan Bahagian Pendapatan di Malaysia ... 50Rajah 4.1 Hubungan antara Golongan Pakir/Miskin dengan

Keperluan ... 77Rajah 12.1 Daya Pengeluaran Bagi Petani Padi Miskin dan Termiskin

di Kawasan Kajian ... 226Rajah 12.2 Kos Purata Bagi Petani Padi Miskin dan Termiskin di

Kawasan Kajian ... 228Rajah 12.3 Pulangan Bersih Penanaman Padi (Per Bulan) Bagi Petani

Miskin dan Termiskin di Kawasan Kajian ... 228Rajah 12.4 Keluasan Tanah Sawah yang Diusahakan oleh Petani Padi

Miskin dan Termiskin di Kawasan Kajian ... 230Rajah 13.1 Daerah Hulu Terengganu: Petempatan Utama dan Jaringan

Pengangkutan ... 242Rajah 13.2 Taburan Kemudahan Sosial di Hulu Terengganu ... 244Rajah 13.3 Hierarki Fungsi Pusat Perkhidmatan Desa di Hulu

Terengganu ... 245Rajah 14.1 Model Sistem Viable ... 265Rajah 14.2 PPRT Sebagai Sistem Viable di Peringkat Sistemi Tertinggi

(Pertama) ... 272Rajah 14.3 Peringkat Sistemis Kedua: Subsistem Aktiviti Pertanian

... 250Rajah 14.4 Peringkat Sistemis Ketiga: Subsistem Agensi Pelaksana -

Persekutuan ... 281Rajah 14.5 Peringkat Sistemis Keempat: Aktiviti Pertanian di Negeri

Johor ... 253Rajah 14.6 Peringkat Sistemis Kelima: Aktiviti Pertanian di Cawangan

Daerah ... 284