rdik Publications Sdn. Bhd. (203370-D) Pihak penerbit ingin merakamkan setinggi-tinggi hulunya dikenali sebagai Mahir Publications Sdn. Bh peWhargaan kepada pihak-pihak yang berikut:

I No. 39, Jalan Nilam 112, Subang Square FITS. Suba Hi-Tech Industrial Park. 0 lntekma Reson &Convention CenUe, Shah Alam, Batu Tiga, 40000 Shah Aldm. Selangor Selangor Darul Ehsan. 0 Jabatan Penanian. Jalan Kebun, Klang, Selangor Tel: 03-5637 9044 (5 talian) 0 Kerosang Enterprise, Batu Kurau, Per& Faks 03-5637 9043

0 MARDI, Jalan Kebun, Klang, Selangor I Cetakan Ke-17 2008 0 MARDI. Serdang, Selangor

O Cerdik Publications Sdn. Bhd. 203370-D 2003 0 Pengetua, SMK Redang Panjang. Batu Kurau,

ISBN: 983-70-1451-2 Perak

0 Sekolah lnlegrasi As-Syakirin. Seksyen 13, Shah Perpustakaan Negara Malaysia Data Pengkatalogt dalam-Penerbium

0 Sekolah Menengah Kebangsaan Agama Kuala Zulkifli Mohd Salleh, 1965- Selangor. Selangor

Kemahiran hidup bersepadu tingkatan lnulki

ISBN 983-70-1451-2 tidak langsung dalam menghasilkan buku ini. 1. Industrial arts--Problems, exercises, etc. 2. Commerce --Problems, exercises, etc. Pihak penerbit telah membuat pelbagai usaha untuk 3. Home economics--Problems, exercises, elc. mengesan pemegang hak cipta bahan, namun bagi I. Zainal Abdul Rahim. 1962.. 11. Tuslah Abd sesetengah kes, pemegang hak cipta bahan gagal 1958-. m. ~udul. 745.2076 dikesan. Oleh itu, penerbit ingin memohon maaf kepada

Semua hak cipla letpelihara. Semua bahagian dalam bu pihak yang terbabit. Penerbit mengalu-alukan maklumat

ini tidak boleh dilerbitkan semula, dalam cara yang tQ yang membolehkan kami merakamkan penghargaan

digunakan lagi, ataupun dipindahkan dalam sebara dalam edisi akan datang.

bentuk atau dengan sebarang cara, baik dalam c; elektronik, mekanikal, pmggambaran semula, perakan atau sebaliknya, tanpa izin terlebih dahulu daripada Cen Publications Sdn. Bhd. (203370-D)

~ k a Taip Teks: Times New Roman izTuipTeks: 12/14

Reka bentuk: Mohd Aswadi Hassan Konsep kulit: Mohd Nabil Nakim PengaNr humf: Cerdik Publications Sdn. Bhd.

Dicetak oleh: MONOSETIA SDN. BHD. (220796-V)

1 Plot46(B), Lorong Perinduslrian Bukit Minyak 9, Seberang Pmi Tengah, 14000 Bukit Minyak.

'

. .

, . , .. -4-. ... , . . ................. . . . . . . . . . . . . . .- - .- .. ., ~ - -- -. . ----. - .. -.. -. , . ~ - ......

- - -- -- -- -

BAB 6: PERNlAGAAN DAN I K E U S A R A W ~ U I ,

DAD 1: r&lYlrl5lYALAII U r A U A

PERNIAGAAN

DAD bi r m * u D u I w x UAII r b l ~ c I f i n u m I A L I

PERNIAGAAN 321 I

larihan 192 Latihan ....a ' . i

PRQWV4: r n . 3.1 ~ K u i h T ~ 195 . , 3.2 Penyddiaan Malarnan 196 lkumm bob, 2Xto Lati,& 200

<.' . . . '"- ..* ~.

I.* i .... 1 i a 4.1 Aabrik 202 IJI

I .u. : ,, 4' . P e o n . 4.2 PaniUhan pBlraian 2W M w ~ ~ 302 . - *-.,09. . +!. '7 4.3 Penjagam Pakaian 298 13 'Batukh Jenia PCml&mn 368 - - 'S1*; .: ,, *.,- RYmoganbb 211

1 4 MiiiPpmiagann %M I " ~ I L \ ,

*;a4 - Latihnn 1.3 FaktorMampOaganrbiFk&&@m 316

I rxn5.Q 3 18 111 rtumusan bab k , \..,r,*; .- -2 ,ti Ln.!dhm 319 I . ;. +m~PI .,. Y . 1. :<. j:

3.1 ~mse-s lahitan i t ' . . c .- .. Projek lahitan a23

i i ..? 2a Z28 ' I 2.1 L s l Y g l a h - l ~ Mamtb-

Pemhgau Kmil 322 2.2 Pcmg&lisn FernkpI 333 IImm bab I33

33B

941

' 4.4 Kaitan Pengeluaran dengan Permintaan YS,9

4.5 Proses Pengeluaran 160 4.6 Pengiraan Kos 362 Rumusan bab 365

366

SENARAI RUJUKAN

- -- ---- . . Kata Pengantar vii Peodahuluan

... Vlll

6.1 Pembiakan Secars Kem!m M a q TERM: REKA BEMUK DAU lEMOLOGl 6 3 Penanaman Anak Pokok

6.3 Penjagaan Anak Pokok Rumusan bab 111

A . .- Latihan 111 . * - a .,,. , .+ 2.

1. I Pengurusan Organisas1 Bengkel dan I - -,.,.- Keselamatan 3 PIl.Iw 1: fmwiuw mwK& <. : . "..- t . ..,..~: Rumusan bab r . ~ . , & .

B 1: ELEKTRl . ,*.'-L1

> .=,-.<* Latihan

.. :17"L 1. I h i s Litm Elektrik

- . . -% AB 2: REKA BE= DAN PENGHASILN 1.2 Penggunaan Meter Pelbagai 125 , .. ... -. ,." .

PROJEK 1.3 Unit Kawalan Utam Bekalan 11'' 6

2.1 Pengenenalan Reka E Elekhik Domestik 129 1.4 Kuasa Elekbik

... Telologi 10

2.2 Fakt01 Reka Bentuk 10 Rumusan bab

2.3 Iepis Bahan dan Pengikat 11 Latihan

2.4 Alatan Tangan dan Mesin 15 2.5 Pmses Reka Benhlk 22 2.6 Reka Bentuk Projek 38

- 2.1 Pengmalan Pergerakan Mekanikf

Rumusan bab 42 2.2 Pengenalan Pergerakan

Latihan 43 Elektromekanikal

Rumusan bab

I Latihan

3.1 Sum& dan Kegunaan Elekhik @ 3: PERNIAGAAN DAN 3.2 Jenis Wayar dPn Kerja Pendawaian 52 R m w bab 62

p KEUsmwm

3.1 Peqenah~ kepada . 14: Rumusan bab 161

162 ,

PMLUVEMlMYMClRlMHTMlGWl

4.3 Jenis dan Kdengkapan Paip . 76 4.4 Kcija Penyenggaraan &i 67 . I. I Met Seunvang

1.2 Perancangan Menu 87 1.3 Prinsip Memasak

1.4 Kaedab Memasak 1.5 Penyediaan dan Penyajian

Makanan 17: 5.2 Penghasilan Artikel 9 6 1.6 Reka Cipta Resipi Rumusan bab 101 Rumusan bab - Latihan - - -~ ...-- -..,-- ..,, -.- - - - - - ..... ~.--.--.?--.. -- -- .. .- , - - -. - - -* . . .- -. . . I . . - . . . -. . - - . . . . - , r

. . - . - .!( - ~ . ~ - - . -.. - -" .

~ . ~~ ~ -~ ~

:--<;A:,:,< ..- .:-:-":.=.,-J

BUKU TEKS KEMAHIRAN HlDUPBERSEPADU TINGKATAN 1 ini ditulis selaras denean hasrat mumi =

Rukun Negara. Falsafah Pendidikan Kebangsaan, serta H'awasan 2020. Sukatan Pelajarmt KBS.\I Kemahiran

Keistimewaan Buku Teks KBSM Kemahiran Hidup f Bersepadu Tingkatan Satu ini disebabkan oleh ciri-ciri j khasnya seperti yang berikul: t

Hidup Bersepadu dan ~ u r a i a n Sukatan Pelajaran Kemahiran Hidup Bersepadu Tingkatan 1 Semakan 2002 dan 1992 ~nenjadi panduan utama penulisan buku ini, di samping bahan-bahan mjukan yang lain.

Semua bahan, isi, maklumat, dan aktiviti yang terkandung telah diraneang, direka, diolah, disusun, dan d i i lus i dengan teliti. Penekanan khusus d ikr i terhadap domain kognitif dan psikomotor, di samping perkembangan intelek, rohani, emosi, dati jasmani murid tanpa menyisihkan nilai-nilai mumi sejagat. Bahasa dan kaedah penyampaian yang digunakan juga mudah dan sejajar dengan tahap umur dan perkembanganmurid Tingkatan Satu yangpelbagai latar belakang.

Tujuannya adalah untuk mencapai matlamat mata prlqaran ini, iaitu melahirkan insan yang berdikari, kenal faham teknologi dan ekonomi, h t i f , berinisiatif, dan yakin diri dalam keadaan teknologi yang sentiasa bembah untuk keperluan kehidupan harian. Setemsnya ke arah mempertingkat produktiviti negara melalui penglibatan masyarakat secara kreatif, inovatif, dan produktif.

Penghastlan buku teks ini juga berasaskanpersepsi wawasan negara, iaitu uutuk mencapai taraf negara maju sepenuhnya dari segi kemajuan ekonomi, keadilan sosial, dan kekuatan rohani, moral d m etika ke arah mewujudkan suatu masyarakat yang bersatu padu, demokratik, liberal, dan dinamik.

Diharap buku teks ini bempaya menjadi sumber yang relevan bagi memenuhi inspirasi dan aspirasi negara, khususnya dalam melabirkab warganegarayang dapat menguasai ilmu dan kemahiran yang diperlukan serta betakhlak mulia bagi menghadapi cabaran kehidupan masa kini dan m a akan &tang.

T ~ P Keselamatan

Menerangkan panduan keselamatan yang perlu diiku oleh murid.

Menggalakkanmuridmelayari laman web yang berkaitan ; dengan kandungan sesuatu tajuk. Murid digalakkan melayari laman web terkini jika laman web yang ' dicadangkan tidak aktif.

Mengutanka~t penoalan herbentuk kemahiran berfikir secara kritis dan kreatif. t

L

I Memberi pengetahuan tambahan kepada murid dalam 1

sesuatu tajuk. i Kerja laTip

Memberi penerangan tentang cara kerja yang betul. I

Pengurusan bena;%el bertujw untuk memastikm kelanwan pelaksman tugasan, p e r a m dipatuhi dengm k.tul, kebmihan ben&kel dijaga, penyimpanan a l e dan bahan yang kernas dm siatematik sera &pat menghinsarkan kemalangan apabila murid mempunyai sifat b e r k q p & a M kkerj@ama, berdisiplia, dan menepati mim.

Feugumsan bengkel ywgbai mestitah mtmpmyai &orang km dan penolbng ya& dipilih di !=hm murid mg, amb d a h menjaradan tug@ yang d i d . Pemiliian formen dan penolong hmm ini dilakukan oieh murk4 sendiri bagi mendapatkerjasama darjp& cahan sekelas. *

J

A B C D

R C D A

D A B

D A U C

r ' .

A P h keselmatan mestilah diamalb agar kemslangm &pat

Ri

dihindaskan. @&!larnataL. I P$~tikanbahnnmudab t ' #% I terb&at dm baban I bacur~ diasingkan dan

disimpan di dalrim almariberhmi.

I .----,--------.--r

Cambar foto 1.1 Mesin penyedut hampagas digunakan untuk menyedut habuk.

Murid mesti mematuhi peraturan

f '! melaks&n tunasan vane diberi. Gambar foto 1.2 Mesin pemampat udara digunakan untuk menghasilkan lekanan udara yang h a t .

Peraturan keselamatan boleh dibahagikan kevada tiaa bahanian, iaitu . - - .

keselamatan bengkel, keselamatan alatan, dan keselamatan diri. fw-lp-l O Bengkel mestilah seotiasa O Sebeium menggunakan

1 dalam keadaan bersih dan 11 alatan, pastikan alatan 1

I teratur. I I berada dalam keadaan 0 Muid mesti ~nengenalpasti selamat untuk digunakan.

temmtkhasvanedirmnakan 0 Gunakan alatan vane I Laman web yang sesuai dilawati untuk mengetahui keselarnatan bengkel: http:llwww.mech.ed. ac.uk.rafety Cari perbezaan dan

I * - -

untuk menyimpan alatan I I sesuai bagi sesuatu kerja

' I I persamaan dengan

dan bahan. yang hendak dibuat. peraturan keselamatan

O Pastikan semua alat O Bersihkan alatan yang yang anda amalkan di sekolah.

kawalan dan suis elektrik di telah diaunakan dan I bengkel berfungsi.

O Bengkelmestilahmyai kotak pertolongan cemas dan alat pemadam api.

d Murid dikehendaki melaporkan kepada gum dengan segera jika berlaku kemalangan di bengkel.

O Pastikan semua suis

- simpan semula di tempat yang telah dikhaskan.

O Laporkan kepada guru jika terdapat alatan yang hilang atau rosak dengan segera.

O Jika murid menggunakao alatan elektrik, pastikao murid telah mendapal

dipadamkan sebelum hrnjukJardankebwanur Gambar foto 1.3 meninggalkan bengkel. 1 ) 1 g u r u J Pane, alatan tangan

0 Murid mesti mematuhi segala peraturan yang telah ditetapkan di bengkel.

O Murid mesti mempersiapkan diri dengan pengetahuan asas pertolongan cemas.

O Murid mesti memakai apron semasa melakukan kerja amali di bengkel.

D Murid mesti memakai kasut bertutup dan bertapak getah semasa berada di bengkel bagi mengelakkan - memakai. L---

kemalangan. apron O Murid dilamng bermain, bergurau, makan, dan minum

semasa di bengkel. O Murid hendaklah meminta kebenaran guru terlebih \ 7-

memakai kasut dahulu sebelum menggunakan mana-mana peralatan 6

I atau mesin. I Gamhar b t o 1.4 Pakaian yang U Murid ditegah berbual semasa menggunakan peralatan sesuai untuk kerja amali,

atau mesin. 17 Mund mesti mematuh~ penggunaan alat perlindungan dui

seperti gogal, sarung tangan, mark, dan penuhlp telmga. U Murid mesti melaporkan kepada guru jika berlaku

kemalangan.

Gambar foto 1.5 Peralatan dl dalam peti pertolongan cemas.

Di bengkel, terdapat bahan yang mudah terbakar. Kebakaran boleh dielakkan jika murid prihatin dan tahu cara untuk mengawal kebakaran. Salah satu daripada cara yang boleh digunakan untuk mengawal kebakaran adalah dengan menggunakan alat pemadam api. Alat ini perlu diletakkan di tempat yang mudah dilihat dan diambil.

< '1

-- ylL

s r8ikan tempat kosong deng.11 ~awapan yang diberi.

I peti pertolongan cemas alman berkunc~ gogal formen panel alatan I 1 Murid yang dipilih menjadi ketua di bengkel ialah /. 2 Alatan yang digunakan untuk melindungi mata semasa ke rja menggerudi ialah -.

1 1 3 Ubat pencuci luka boleh didapati di dalam 4.

4 Bahan beracun yang digunakan di bengkel mestilah disimpan di dalam A.

I 5 Alatan tangan yang telah digunakan hendaklah diletakkan semula di d.

B Lengkapkan teka silang kata dengan perkataan yang sesuai.

Melintnng 1 Perbuatan yang perlu dielakkan semasa berada di bengkel. 3 Sebelum meninggalkan bengkel, yang ditutup bagi mengelakkan

, 5 Antara etika ke ja yang perlu ada semasa menjalankan kerja.

yang perlu diberitahu tentang kerosakan atau kehilangan alatan di bengkel ialah &.

4 Sejenis ubat untuk menyapu luka. ?€ C Tiap-tiap soalan diiknti oleh empat pilihan jawapan, iaitu A, B, C, dan D. Bagi Gap-tiap

soalan, pillh satu jawapan sahaja.

1 Apakah yang perlu dilakukan jika anda memakai baju lengan panjang semasa membuat keja amali? - A Buka baju yang dipakai itu

. - + B Biarkan lengan baju begitu sahaja C Lipat lengan baju hingga ke paras siku . -

:;* D Kancing butang pada hujung lengan baju "-

2 Antara berikut, yang manakah pembalut luka di dalam peti pertolongan cemas? A Iodin C Plaster B Dettol D Panadol

3 Pemadam api yang boleh digunakan untuk semua jenis kebakaran ialah A air C debu kering B buih D karbon dioksida

4 Apakah yang perlu dilakukan sebelum murid meninggalkan bengkel?

I Bersihkan bengkel I1 Susun alatan tangan di tempatnya

111 Biarkan pintu dan tingkap sentiasa terbuka IV Pastikan suis telah ditutup A I, 11, dan 111 C I, 111, dan IV B 1,11, dan IV D 11,111, dan IV

1 Setelah mempelajari bab ini, anda dapat:

I Menyatakan reka bentuk dan teknologi.

I Mengenal pasti faktor utama reka bentuk.

Mengenal pasti jenis-jenis bahan pembinaan perabot dan pembinaan am,

/ termasuk saiz, sifat, penggunaan, dan kesesuaian bahan tersebut.

1 e Mengenal pasti jenis-jenia pengikat serta can-caa penggunaannya.

1 8 Mengenal pasti nama, fungsi alatan t a n p , mesin, dan EM penggunaannya. I &[) Mengenal pasti proses membuat lukisan ke ja.

Mengenal pasti proses mengukur, menanda, memotong, dan membina produk. k / 8 Membuat kerja kemasan produk dan mengenali bahan kemasan serta kaedah

penggunaannya. C / @ Mereka bentuk produk dan aspek-aspek yang berkaitan dengannya.

I 8 Menguji, menilai, dan mengubah suai produk.

L ' PENGENALAN

1 4@ Mendohrmentasikan d m membuat persembahmpmjek.

ka bentuk dan teknologi amat penting dalam kehidupan nusia pada masa kini. Kehadiran pelbagai jenis barangan u di pasapan menandakan keboleban mencipta dan mereka ltuk barangan dengan menggunakan pelbagai teknologi lggih semakin meningkat. Murid didedahkan dengan igetahuan dan kepentingm reka bentuk dan teknologi sebagai 1s untuk menghasilkan sesuatu produk.

~ l t d t r ~ ~ T ~

2 . 1 M n W Rslrnr h t u k dan TobndogC ekr batnk ialah swunrin h a n g ygng diancrulg untuk

m h - t u w a t a w i m p a L . -10$islah peagtjb mwoipta d a n m e n w

u n t u l c n l e m H a n

mwtn d a l a ~ ~ ~ ~

-- WmemM&kerja;dijalaakan dangm ~epaf &&I@, mudeh, dan pmhktif. Selain iiu,

Kererualan bahan Keselamatan

Produk yang dihasilkan perlulah menggunakan Barangan yang dikeluarkan mestilah selamat bahan yang sesuai dan mudah diperoleh. digunakan, mesra pengguna, dan mesra alam.

Kaedah pembinaan

Kaedah pembinaan yang dipilih mestilah sesuai, tepat, dan mudah.

Ketahanan

-

Cambar foto 2.2 Barangan elektik mestilah Produk yang dihasilkan mestilah kukuh serta mempunyai kelulusan SIRIM sesuai dengan tujuan dan fungsi reka bentuk.

Nilai komenial Kos

Reka bentuk yang menarik, menepati cita rasa Perkara yang perlu diberi perhatian semasa pengguna, dan b leh dipasarkan. mereka bentuk sesuatu produk ialah kas yang berpatutan untuk menghasilkannya.

Kemasan

Penggunaan bahan kemasan haruslah bersesuaian dengan kegunaan dan tujuan produk yang dihasilkan. Gambar foto 2.3 Pelbagai jenis reka bentuk

lampu hiasan.

Jmis Bahan dan P8ngik.t

B2.3.1 Bahm Bagi menghasilkan perabot, pelbagai bahan kayq papan lapis, MDF (medium denrityfbre board), dan mounting board boleh digunakan. Murid boleh menggunakan bahan ini untuk menghasilkan projek yang d i icang.

K ~ Y U - K a y yang terdapat di negara kita terbahagi kepada dua jenis, iaitu: o Kayu keras seperti kayu cengal dan kayu jati. Kayu ini digunakan

untuk mernbuat perabot. 0 Kayu lembut seperti kayu memti dan kayu nyatoh. Kayu ini

digunakm untuk membuat perabot clan p e m b i i am.

rahukah anda darl rnana iatangnya kayu, papan lapis,

pecah apabila dipaku 0 Mudah reput jika terdedah kepada an

1 Papan lap~s d~perbuat daripada bebempa Iapisan kayu nip~s yang d~namakan vernier. Papan lapis yang ada dl pasaran terbahagi kepada dua jen~s, ia~tu:

' 0 Papan lap~s t~dak kal~s alr Papan lapis digunakan untuk membuat perabot dan pemb~naan am. Ketebalan papan lapis boleh d~peroleh dalam pelbagai ukuran Salz papan lapis yang biasa di pasaran ialah 1220 mm x 2440 mm.

Rajah 2.1 Papan lapis. Cambar foto 2.4 Contoh jenis-jenis papan lapis.

Im Ringan dan mudah digunakan. I 0 Lapisan kayu nipis mudah lekang apabila Pmnbannya lebar dan rata. tekena air. Ti&& mudah mengecut dm meleding. 0 Tidak sesuai digunakan di luar rumah dan Bahagian hujung dan tepi tidak mudah pecah ban-.

MDF ialah sejenis gentian yang diperbuat daripada serat kayu lembut. Bahan ini dihasilkan daripada kayu yang telah dileraikan melalui proses mampatan sehingga menjadi kepingan papan. Saiz yang biasa didapati ialah 1220 mm x 2440 mm dengan pelbagai ketebalan. Bahan ini biasanya disadur dengan bahan kemasan untuk mendapatkan permukaan yang . -. berwama atau bercorak ira kayu. Bahan ini digunakan untuk membuat

Gambar foto : m

perabot. Bahan MDF.

Komctsan boleh dibuat seperti kayu semula jadi. 0 Mudah lerai jika ada kecacatan. Tldak akan retak apabila dipaku pada I I

bengkok dm tidak meleding. I L Bahan ini ialah sejenis kadbod yang dihasilkan daripada kertas. Bahan ini boleh didapati dalam pelbagai saiz, ketebalan, dan wama. Mounting board sering digunakan untuk membuat bahan hiasan, model barangan, kraf tangan, dan bingkai gambar. Saiz yang biasa didapati ialah 1220mmx610mmdan910mmx610mm.

Warna mudah lunhu.

Apabila kita membuat sesuatu projek, kita perlu mencantumkan bahan seperti kayu atau papan lapis ,. , -I

. I . .

menggunakan pengikat. Paku, skru, dan glu adalah jenis-jenis pengikat. -,G& :9* $;;;

Paku - Paku kepala rata diperbuat daripada keluli lembut dan digunakan untuk kerja am. Paku panel digunakan dalam kerja membuat perabot. Kepala paku panel dibenamkan ke bawah p e r m h bahan untuk tujuan kemasan. Tukul kuku kambiig dan tukul wanington digunakan untuk mengetuk paku. Saiz paku (a) Paku kepala @) Paku panel. ditentukan oleh panjang batangnya. rata.

&]ah 2.2 Jenis-jenis paku,

S h diperbuat daripada keluli lembut, kuprum, atau loyang. Skru digunakan untuk mengikat bahan kayu dan logam serta memasang cngsel. Skru dipasang menggunakan pemutar sh rata atau pemutar skru Phillips. Skru yang biasa digunakan ialah skru kepala benam dan skru bulat. Rajah 2.W) Jenis- ke~ala bulat. Cengkaman skru lebih kuat

Rajah 2.S(a) jenis-jcnis jenis pernutar s h . berbanding dengan paku. s h .

Glu - Glu digunakan untuk mencantum bahan projek supaya kukuh dan ketat. Terdapat dua jenis glu, iaitu: 0 Glu sentuh digunakan untuk mencantum dua bahan yang berlainan jenis, seperti

kayu dan logam. 0 Glu PVA (polyvinylacetate) digunakan dengan meluas untuk canturnan kayu. Gambar foto 2.6

Glu PVA mudah digunakan, tetapi tidak kalis air. Glu sentuh.

Alat ini mempunyai saiz 3 meter hingga 6 meter. Alat ini digunakan untuk rnengukur jarak. Unit ukuran adalah &lam mm, om, dan meter.

ini digunakan untuk mengukur jarak dan memindahkan jarak.

Sesiku L berbentuk humf L. Bilah kelulinya bersudut 90" dengan tonggak. Saiz sesiku L ditentukan oleh panjang bilahnya. Sesiku L digunakan untuk:

0 Menguji kerataan permukaan bahan. 0 Membuat garisan bersudut tepat.

Rajah 2.13(a) Menguji Rajah 2.13@) Mernbuat Rajah 2.13(c) Menguji kepersegian ketepatan sudut 90°. garisan bersudut tepat 90°. dan kerataan permukaan.

; Tolok penand -

Llat ini digunakan untuk membuat garisan selari dengan muka dan tepi kayu untuk menandakan lebar dan tebal kayu. + I

taji

I Cambar foto 2.9 Tolok penanda. Rajah 2.15(a) Cara mengambil ukuran dengan tolok penanda. I

bilah Cambar foto 2.10 Gergaji puling. Rajah 2.18 Cam menggunakan gergaji puling.

. .

Alat ini digunakan untuk menggergaji bentuk lengkung pada bahan yang nipis. Mata gergaji perlu dipasang menghala ke pemew'g.

$t pandu

Cambar foto 2.11 Gergaji lengkung halus.

lapis * Rajah 2.19 Menggunakan gergaji lengkung halus. I

I hulu

Gambar foto 2.17 Pahat tepi serong. 'b -----,--,,-----,- *

Mesin ini digunakan untuk kerja menggemdi kayu, logam nipis, atau f dikunci ketat serbelum 1 plastik lembut. Gerudi ini beropensi menggunakan kuasa elektrik mula menggerudi. I

(berwayar) dan bateri (tanpa wayar). Mesin ini mudah alih dan senang 12. Tentukan bahan yang I

akan digemdi diapit ; iigunakan. i ketat oada raeurn I

Gambar foto 2.18 Mesin gemdi mudah alih berwayar. Gambar foto 2.19 Mesingerudi mudah alih

-7'l Dihekalkan denean

- tanpa wayar.

lWobmClrbl

-. Alat ini digunakan bersama-sama mesin gemdi mudah alih atau mesin gemdi lantai. Mata gemdi ,, . ini diperbuat daripada keluli tahan lasak. Saiznya ditentukan oleh diameter batangnya.

-I..- /

pemotong

. Gambar foto 2.20 Mata gerudi pintal. Gambar foto 2.21(a) Menggemi' 11 secara menaarar.

Gambar foto 2.21@) Menggerudi secara menegak.

a -a &: reY; * ,-

r +. =. & -

Mesin gerudi lantai dipasang dan diboltkan ke lantai. Kegunaannya adalah untuk kerja menggemdi lubang pada kayu, logam nipis, atau plastik. Benda kerja yang hendak digerudi perlu diapit pada

Menurunkan dan Melonggarkan dan mengetatkan menaikkan bindu. rahang dengan menggunakan kunci bindu.

Mencengkam mata gemdi.

Melaraskan aras meja

Melonggarkan atau mengetatkan bindu.

Rajah 2.26 Kegunaan bahagian utama mesin gemdi lantai Rajah 2.27 Ragum g e ~ d l . - I

usat lubang pada bah Kuncikan bindu dengan kemas.

I

bahan

5 2 Apit Wan pada r a m geflldi.

9.5 Proses Reka Bentuk

2.5.1 Lukirn Projek Sebelum menghasilkan sesuatu projek, rnurid perlu membuat satu lakaran berdasarkan tema projek yang dipilih. Lukisan projek dihasilkan untuk menggarnbarkan bentuk dan saiz projek yang hendak dibuat. Lakaran projek boleh dibuat dalam bentuk tiga dirnens~ (3D) dan dua dimensi (2D).

Cara membuat lakaran bebas tiga dimensi dalam bentuk isometrik

Contoh lakaran bebas tiga dimenst isomemk. Bahan yang diperlukan lalah pensel clan kertas gnd. I

Lakaran benudut 30"

... .... . .. Lakaran bersudut 30

Cara membuat lakaran bebas dua dimensi

2. Luliisan oblik ialah

Pandangan hadapan

I Pelan ialah objek dilihat dari atas. Pandangan hadapan ialah objek dilihat dari hadapan, manakala pandangan sisi ialah objek dilihat dari sisi atau tepi.

hm m b m t bkrran bebas tiga dimanti drbm bantuk oblik

lontoh lakaran bebas tiga dimensi oblik. Bahan yang diperlukan ialah pensel dan kertas grid.

................. lit- \

........................... ....................... ....................... Pandangan hadapan kiub - Lakaran bersudut 45 ~karan kiub bentuk oblL tepat 90'

bra membuat lrkaran beb8a dalam bentuk perspektif dua titik "

' * * aran bebas dalam bentuk perspektif dua titik.

.Y ---------

.- TI GU 2 I

TLI

I

.,*--. Q T@

TLZ

. . . .. -.-.....

mhalall VVJGK prr ,U ~ ~ ~ ~ r n p u n y a i dimensi yang lengkap. Dimensi lakaran menunjukkan ukuran sebeh projek. I

Rajah 2.29 Contoh cara mendimensi.

0 Semua lakaran hendaklah dibuat dalam kertas lukisan. Contoh format kertas lukisan dan butiran Semua ukuran mestilah

3.1.- adalah seperti rajah di bawah. Garisan sempadan dilukis dengan jarak 10 mm dari tepi kertas lukisan.

0 Menilai dan memilih lakaran yang paling sesuai berdasarkan tema yang diberi. Contoh-tem Penyimpanan dan pengasingan. i

Uii semula ke~ersenian tannnam temu dennan sesiku L. ' 1

ranggam parit lebih kukuh daripada anggam temu. Biasanya digunakan untuk

, gemasangan tetingkat, almari, dan rak. Terdapat dua jenis tanggam parit, iaitu tanggam parit terus dan tanggam parit buntu.

P

Membuat tanggam pari - .

1 ( Kedalaman duar tanggam ialah Fdaripada tebal kap. 3

Tanggam lekap T

,=rdapat dua jenis tanggam lekap, iaitu tanggam lekap palang dan tanggam lekap T (berbentuk T). daripada tebal kayu Tanggam ini digunakan dalam pembinaan bingkai pintu, kabinet, bangku, dan lain-lain.

daripada tebal kayu

latan yang diperlukan -*

L Membuat Tanggam Leknp Palang

1 Tandakan tanggam yang 2 Uji ketepatan kedudukan 3 Gergaji mengikut &mu akan dibina. yang ditanda.

4 Pahat bahagian kayu yang 5 Uji ketepatan dan sapu glu. 6 Pasang kedua-dua perlu dibuang. tanggam.

hhan Pemaungan Bahan projek yang telah dipotong dan dibentuk boleh dibina dan dicantum dengan menggunaka bahan pemasangan.

Engsel digunakan untuk memasang pmtu, tingkap, dan bahagian yang perlu dibuka clan ditutup. Saiz engsel ditentukan oleh panjang buku sendinya. S h digunakan untuk memasang engsel.

Rajah 233 Jenis breket. rtipwpaaabWm m-bhm

n. Penyangkut dip~rbuat

pgds batsngnyil supaya mudab di&fub pi& balm.

Rajah 2.34(a) Jenis-jenis Rajah 2.34@) Memasang penyangkut. penyangkut.

eat at~tlnpdantin aalopas digmim. L

&In-- . -- -- 2 ~ k b 9 n t 5 d a n ~ l B i n m & m m ~ W o a t @ &ma

3 G l m a K a n & p g m a s u n t u l i ~ i b ~ u s , jab .... 2.55 . . ~ a + ~ & e r a t I

-. C . U .

a --- ------ - ------------. \

Rajah 2.37 Bongkah kertas las.

fl -CI - . '.=:*\BR * i IF - 'ara menggunakan kertas las

1 Pilih gred kertas yang sesuai. Mulakan dengan gred kasar.

2 Balut bongkah kayu dengan kertas las untuk mendapatkan tekanan yang sama. B

3 Sapu permukaan kayu dengan kain basah. Rajah 238 Cara menggunakan

4 Gosok permukaan menglkut ira kertas las. kayu.

C d

,ems serbuk tepung berwama putih yang digunakan sebelum menyapu syelek atau lekax Tepung penyumbat ini digunakan untuk menutup lubang paku liang

1 Banceb. tepung penyumbat 2 Bers~hkan permukaan dengan 3 Crosok dengan kertas 1%. d & p scdikit air atau pengikjs atau b in . p a m a dm k x a rata.

4 Gunakan pengkrs atau kain untnk menyapu tepung penyumbat. Kefnadian, biarkun kering.

5 Uf&g p-s 2,3, dan 4 untuk mendapat permukaan yang lebii

Lid - -

Sejenis bahan kemasan akhii yang disapu pada kayu dan logam. Cat in] disapu setelah projek disapu dengan cat alas. Pelarut cat ialah thupentin. Terdapat juga cat jenis semburan di pasaran.

Kelebihan cat

1 Menghasilkan kemasan yang lic~n, berkilat, dan cantik. 2 Kalis air. ~t abi@b oat leplC. 3 Mencegah karat bagi bahan logam. ~ w B ~ ~ P & 4 Didapati dalam pelbagai warna.

bebas daripada habuk. 2. Tunggu sehingga cat

benar kering sebelum menyapu cat lapisan

3. Be~s~befusdengan pelarut, kelingkan, dan

Sejenis bahan kernasan akhir yang disernbur pada kayu dan loeam. Pelarut cat ialah turnentin.

( (i) Menyembur cat daripada tin

1 Bersihkan permukaan projek. 1 Sapukan cat alas, biar kering.

3 Sernbur cat mengikut satu arah. 4 Ulangi langkah yang sama untuh

la~isan kedua. biar kerine.

ripada anggota badan.

hendaklah digunakan.

I Sejenh b b kernam kayu. Syelek disapu pada permukw SBtiep IspisensytIek kayu dmpbrus gyelek Selain melidun~i p a m h m kw, I yane w g -ah syelek j u g 9 m e ~ ~ ~ p m j e k . Pelarut bagi syelek idah spirit I d i dengan kmas ; mstil. Syekk h ~ & y pa& perabDt kayu di daJm rwrnah I halw M p h i

ssbelummenyapu I I 1 : l a p h s ~ ~ s n y a . # I

-----------------a'

2.6.1 Pernyataan Masalah atau K e p e h n Sebelum membuat sesuatu projek, murid perlu mengenal pasti masalah atau keperluan yang hendak diselesaikan serta mengumpul maklumat dan data.

Masalah atau kaparkran

Anda memiliki sejumlah pen, pensel, dan alat tulis berselerak di atas meja tulis. Anda perlu membuat satu bekas khas untuk menyimpan alat tulis ini supaya suasana meja tulis anda sentiasa ceria.

Csdangan reh hentuk

Reka bentuk yang dicadangkan bertema "penyimpanan". Anda akan membuat satu bekas khas untuk menyimpan alat tulis yang kemas dan menarik untuk diletakkan di atas meja tulis anda.

Meagnmpul maklumat dan data

Jumlah pen, pensel, dan alat tulis. 0 Saiz yang sesuai.

0 Bahan yang sesuai atau yang ada. Tempat projek ini akan digunakan.

; sesuai.

L - ' ~ 4 +

saiz pemadarn

7 Kelemahan yang dikeran perlu dibaiki. Kelcmahan mungkin berlaku semasa proses pembinaan. Pengubahsuaian projek adalah untuk ~neningkatkan nilai kualiti kerja.

Pendokumentasian Projek Semua projek yang telah selesai dibuat perlu direkodkan. Maklumat yang dikumpul liendaklah direkodkan dan d i shpan dengan rapi. Perkara yang pcrlu untuk pendokumentasian ialah:

1 Tema. 6 Bahan kernasan. 2 Pemyataan masalah. 7 Jadual kerja. 3 Lakaran bebas. 8 Menguji dan menilai. 4 Lakaran yang paling scsuai. 9 Mengubah suai projek. 5 Senarai bahan &an alatan tangan. 10 Pengiraan kos.