KEBERKESANAN FUNGSI BANDAR PENAWAR SEBAGAI BANDAR PERKHIDMATAN PELANCONGAN

NORIAH BINTI HUSSAIN

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

PSZ 19:16 (Pind. 1/07)

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS*

JUDUL : KEBERKESANAN FUNGSI BANDAR PENAWAR SEBAGAI

BANDAR PERKHIDMATAN PELANCONGAN

SESI PENGAJIAN : 2011/2012

NORIAH BINTI HUSSAIN

Saya ____________________________________________________________________________ (HURUF BESAR)

mengaku membenarkan tesis (PSM / Sarjana / Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan

pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara

institusi pengajian tinggi. 4. **Sila tandakan ()

Disahkan oleh:

Alamat Tetap: NO 2 JLN DATO JAAFAR 1 PROF. DR. AMRAN HAMZAH 81930 BANDAR PENAWAR, Nama Penyelia JOHOR

Tarikh: 6 SEPTEMBER 2012 Tarikh: 6 SEPTEMBER 2012

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972)

TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD

CATATAN: * Potong yang tidak berkenaan. ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. ♦ Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertai bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan, atau

Laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

ii

PENGESAHAN

“Saya mengakui bahawa saya telah membaca latihan ilmiah ini dan pada pandangan

saya latihan ilmiah ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk

tujuan penganugerahan Sarjana Sains Perancangan Pelancongan”

Tandatangan : ………………………………………

Nama Penyelia : PROF.DR. AMRAN BIN HAMZAH

Tarikh : 6 SEPTEMBER 2012

iii

KEBERKESANAN FUNGSI BANDAR PENAWAR SEBAGAI BANDAR

PERKHIDMATAN PELANCONGAN

NORIAH BINTI HUSSAIN

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi syarat penganugerahan

Sarjana Sains Perancangan Pelancongan

Fakulti Alam Bina

Universiti Teknologi Malaysia

SEPTEMBER 2012

iv

PENGAKUAN

“Saya akui tesis yang bertajuk “Keberkesanan Fungsi Bandar Penawar Sebagai Bandar

Perkhidmatan Pelancongan” adalah hasil kerja saya kecuali nukilan dan ringkasan

yang tipa-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya”.

Tandatangan : ……………………………………..

Nama : NORIAH BINTI HUSSAIN Tarikh : 6 SEPTEMBER 2012

v

DEDIKASI

Khas untuk suami tercinta, terima kasih kerana memberi dorongan dan kepercayaan serta sentiasa sabar sepanjang tempoh ini…..

dan

Untuk untuk anak-anak tersayang, Muhammad Dzulfadhli, Muhammad Dzulhazmi dan Muhammad Dzulfikri, semoga ini menjadi pembakar semangat untuk kalian terus berusaha untuk mencapai impian masing-masing…

vi

PENGHARGAAN

Dengan Nama ALLAH yang maha pengasih lagi penyayang, pertama sekali saya ingin

merakamkan setinggi-tinggi penghargaan dan ucapan terima kasih kepada penyelia

kajian saya, Prof. Dr. Amran Hamzah kerana telah banyak membantu, memberi tunjuk

ajar, menyumbang idea dan komen sepanjang kajian penyelidikan ini dijalankan. Ribuan

terima kasih kepada semua pensyarah yang telah menabur ilmu seikhlasnya dan secara

langsung membolehkan kajian ini dijalankan dengan lancar. Semoga semuanya

dirahmati oleh Nya dan sihat sejahtera sentiasa.

Penghargaan juga saya tujukan kepada pihak Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA) di

atas kerjasama semasa kajian lapangan dijalankan.

Setinggi-tinggi penghargaan kepada rakan-rakan seperjuangan terutama Wani dan

Hidayah di atas pengorbanan masa dan tenaga ke atas kajian ini.

Semoga usaha ikhlas yang dicurahkan dibalas dengan kesejahteraan hidup oleh ALLAH

S.W.T, Insya ALLAH...

vii

ABSTRAK

Kajian ini merupakan satu penilaian terhadap fungsi Bandar Penawar sebagai

Bandar Perkhidmatan Pelancongan. Matlamat kajian ini adalah untuk mengenalpasti

fungsi sebuah bandar perkhidmatan. Untuk mencapai matlamat kajian ini, kajian ini

telah menggunakan pendekatan kualitatif dan kuantitatif melalui pengumpulan data

secara borang kaji selidik terhadap pelancong yang dijalankan di Pantai Tg Balau, Lotus

Desaru Beach Resort, The Pulai Desaru Beach Resort & Spa dan Pusat Informasi

Bandar Penawar. Maklum balas mereka dianalisa menggunakan perisian data

berkomputer (SPSS) untuk mendapatkan nilai min setiap kriteria. Keputusan analisis

menunjukkan kemudahan hiburan, makan minum dan internet perlu ditambahbaik.

Empat kumpulan stakeholders iaitu Pengurusan Lembaga Kemajuan Johor Tenggara,

Pengusaha Hotel, Pengusaha Pengangkutan dan Pengusaha Restoran telah ditemubual

berdasarkan tema persepsi, kesanggupan, keupayaan, hasrat dan kemahuan. Keempat-

empat kumpulan ini berharap supaya Bandar Penawar akan lebih cemerlang dalam

tempoh dua tahun daripada sekarang. Di samping itu, pengkaji juga telah

mencadangkan beberapa penambahbaikan untuk menjadikan Bandar Penawar sebuah

Bandar Perkhidmatan Pelancongan yang sentiasa dikunjungi iaitu pusat rekreasi dan

makanan laut, pusat pameran dan jualan kraftangan tempatan, agensi pelancongan dan

pemandu pelancong, pentas kebudayaan, dan pusat latihan perhotelan dan kecantikan

antarabangsa. Di harap semua cadangan ini dapat membantu KEJORA untuk

meningkatkan fungsi perkhidmatan pelancongan di Bandar Penawar.

viii

ABSTRACT

This study is about an evaluation of the function Bandar Penawar as the tourism service town. The aim of this study is to identify the function of the service town. In order to achieve the aim of this study, qualitative and quantitative approach has been used. The researcher has carried out questionnaires to the tourist at Tg Balau Beach, Lotus Desaru Beach Resort, Pulai Desaru Beach Resort & Spa and Bandar Penawar Information Center. Four safety attributes were tested to tourists in order to identify their expectation and perception toward the effectiveness of the facilities provided. Their feedback has been analyzed in Statistical Packages for Social Science (SPSS) to know the mean of each attributes. The result showed that entertainment facilities, food and internet services were the important factors to the tourists. Apart from that, four groups of stakeholders, Lembaga Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA) management team, Hotel and Resort Owners, Transport Operators, and Restaurant Owners were interviewed based on the theme of perception, willingness, ability, desire and will. On overall, each and everyone is looking forward for a better improvement in tourist flow to Bandar Penawar as a result of surrounding mega developments. In addition, the researcher has also proposed several recommendations to improve the service in Bandar Penawar such as Exotic Seafood Center, Local Craft Center, Travel Agents and Tour Guides, Cultural Village and International Hospitality and Beauty College. Hopefully, these recommendations will help KEJORA to improve the function of Bandar Penawar as a tourism service town.

ix

ISI KANDUNGAN

MUKA SURAT

TAJUK KAJIAN i

PENGESAHAN ii TAJUK KAJIAN iii PENGAKUAN iv

DEDIKASI v PENGHARGAAN vi ABSTRAK vii ABSTRACT viii SENARAI KANDUNGAN ix SENARAI JADUAL xiv SENARAI RAJAH xvi

BAB 1

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1 1.2. Kenyataan Isu Dan Masalah 2 1.3 Matlamat Dan Objektif Kajian 4 1.4 Persoalan Kajian 4

x

1.5 Skop Kajian 5 1.6 Kepentingan Kajian 6 1.7 Kaedah dan Instrumen Kajian 6 1.7.1 Pemerhatian 6

1.7.2 Temubual 7

1.8 Rangka Kerja Penyelidikan 8

BAB 2

KAJIAN LITERATUR

2.1 Pengenalan 12 2.2 Bandar Perkhidmatan 13 2.2.1 Bandar 13 2.2.2 Persempadanan Bandar Baru (Frontier New Town) 15

2.2.3 Kemudahan Perkhidmatan (Infrastruktur) 16 2.2.4 Jenis Bandar Pelancongan 17

2.3 Perkaitan Bandar Perkhidmatan dengan Pelancongan 18 2.4 Perlakuan Pelancong 19 2.5 Komponen Kemudahan Perkhidmatan dan Infrastruktur 21 Pelancongan 2.6 Kajian Kes Bandar Perkhidmatan Pelancongan 23 2.6.1 Cancun Island, Mexico 23

2.6.2 Hua Hin, Thailand 25

2.6.3 Cornwall Council, United Kingdom 26

2.6.4 Tuaran, Sabah 26

2.7 Perbandingan Komponen Kemudahan Bandar Perkhidmatan 27 Dengan Kawasan Kajian

xi

2.8 Model Komponen Kemudahan Bandar Perkhidmatan 29 2.9 Rumusan 31

BAB 3:

METODOLOGI

3.1 Pengenalan 32 3.2 Metodologi 33 3.3 Latar Belakang Kawasan Kajian 36 3.3.1 Lokasi Kawasan Kajian 36

3.3.2 Pihak Berkuasa Tempatan 38

3.3.3 Pembangunan Kemudahan dan Infrastruktur 38

3.4 Justifikasi Pemilihan Kawasan Kajian 39 3.5 Rekod Ketibaan Pelancong 40 3.6 Pembangunan di Bandar Penawar 41

3.6.1 Pembangunan Semasa 42 3.6.2 Pembangunan di Sekitar Bandar Penawar 42

3.6.3 Pembangunan Akan Datang 44

3.7 Rumusan 48

xii

BAB 4

ANALISIS DAN SINTESIS 4.1 Pengenalan 49

4.2 Sampel Saiz Kajian 51 4.3 Analisis Responden 51 4.3.1 Profil Pelancong 52 4.3.2 Perlakuan Pelancong 54

4.3.3 Persepsi Umum 55 4.4 Analisis Persepsi Pelancong 57 4.4.1 Kemudahan Penginapan 57 4.4.2 Kemudahan Makanan dan Minuman 58 4.4.3 Kemudahan Hiburan 59 4.4.4 Kemudahan Internet 60 4.4.5 Kemudahan Perbankan 60 4.4.6 Kemudahan Informasi 61 4.4.7 Kemudahan Pengangkutan 62 4.4.8 Kemudahan Keselamatan 63 4.5 Analisis Temubual 64 4.5.1 Analisis Persepsi Stakeholders 65 4.5.2 Analisis Keupayaan Sumber Manusia 67

4.5.3 Analisis Kesanggupan Komuniti 69

xiii

4.5.4 Analisis Hasrat Dan Kemahuan Terhadap Bandar Penawar 69

4.5.5 Analisis Halangan dan Kelemahan Bandar Penawar 70

4.6 Analisa SWOT 70 4.7 Rumusan 72 4.8 Kesimpulan 72 4.8.1 Kemudahan Pengangkutan 72

4.8.2 Kemudahan Makanan 73

4.8.3 Modal Insan 73

4.8.4 Kemudahan Sokongan 73

BAB 5

CADANGAN 5.1 Pengenalan 75 5.2 Cadangan Meningkatkan Fungsi Bandar Penawar Sebagai 75

Bandar Perkhidmatan Pelancongan

5.2.1 Cadangan Untuk Memantapkan Kemudahan Pengangkutan 76

5.2.2 Cadangan Untuk Memantapkan Kemudahan Makanan 76

5.2.3 Cadangan Untuk Memantapkan Pembangunan Modal Insan 78

5.2.4 Cadangan Memantapkan Kemudahan Sokongan 80

5.3 Rumusan 83

xiv

BAB 6

PENUTUP

Penutup 84

SENARAI RUJUKAN Rujukan 85

SENARAI JADUAL Jadual 1.1 : Set Soalan Temubual Separa Berstruktur 7

Jadual 2.1 : Perincian Hierarki Bandar . 14

Jadual 2.2 : Jenis-jenis Bandar dan Fungsinya 19

Jadual 2.3 : Faktor-faktor Yang Akan Dipertimbangkan Semasa 20

Memilih Destinasi pelancongan Oleh Pelancong Eropah.

xv

Jadual 2.4 : 10 Aspek Terpenting bagi Kemudahan Perkhidmatan di 21

Sesebuah Destinasi pelancongan

Jadual 2.5: Elemen-elemen Infrastruktur Pelancongan 22

Jadual 2.6: Kumpulan Perkhidmatan Utama di dalam Sesebuah 23

Bandar Perkhidmatan Pelancongan

Jadual 2.7: Perbandingan Komponen Kemudahan Perkhidmatan 27

Pelancongan

Jadual 3.1: Butiran Responden di Kawasan Kajian 34

Jadual 3.2: Rekod Ketibaan Pelancong Berdasarkan Statistik 41

Imigresen dan Hotel ke Desaru

Jadual 3.3: Rekod Kadar Purata Peratusan Penginapan 41

Jadual 4.1 : Aspek-Aspek Analisis Fungsi Bandar Penawar 50

Jadual 4.2: Sampel Saiz Responden 51

Jadual 4.3: Min Kemudahan Penginapan 57

Jadual 4.4: Min Kemudahan Makanan dan Minuman 58

Jadual 4.5: Min Kemudahan Hiburan 59

Jadual 4.6: Min Kemudahan Internet 60

Jadual 4.7: Min Kemudahan Perbankan 61

Jadual 4.8: Min Kemudahan Informasi 62

Jadual 4.9: Min Kemudahan Pengangkutan 63

Jadual 4.10: Min Kemudahan Keselamatan 64

Jadual 4.11: Butiran Pihak yang Ditemubual 65 Jadual 4.12: Analisa SWOT Bandar Penawar 71

Jadual 5.1 : Perincian Cadangan Untuk Memantapkan Kemudahan 77

Makanan

Jadual 5.2: Perincian Cadangan Memantapkan Pembangunan Modal 79

Insan

xvi

Jadual 5.3: Perincian Cadangan Penambahbaikan dan Pembangunan 81

Kemudahan

SENARAI RAJAH

Rajah 1.1 : Carta Alir Rangka Kerja Penyelidikan 11

Rajah 2.1 : Peta Lokasi Cancun Island dan Kawasan Sekitarnya 24 Rajah 2.2 : Pemandangan Sekitar Hua Hin, Thailand 25

Rajah 2.3 : Sektor Pelancongan di Cornwall Council, United Kingdom 26

Rajah 2.4: Peta Lokasi Tuaran dan Hutan Paya Bakau 27

Rajah 2.5: Model Komponen Kemudahan Bandar Perkhidmatan 30

Rajah 3.1 : Rangka Kerja Teoritikal di Bandar Penawar 35

Rajah 3.2 : Peta Lokasi Kawasan Kajian (Bandar Penawar) 37

Rajah 3.3 : Kemudahan- Kemudahan Yang Disediakan Di Bandar 39

Penawar

Rajah 3.4 : Pembangunan Pelancongan Sekitar Bandar Penawar 43 Rajah 3.5 : Perubahan Pembangunan Pelancongan Di Desaru 44

Rajah 3.6 : Taburan Pembangunan di sekitar Bandar Penawar 45 Rajah 3.7 : Fasa Pembangunan Pelancongan Desaru 46

Rajah 3.8 : Pelan Pembangunan Fasa 1 Khazanah Berhad dan Desaru 47

Development Corporation

Rajah 3.9 : Komponen Utama Bio Desaru 48

xvii

Rajah 5.1: Cadangan Untuk Memantapkan Pembangunan Modal 78

Insan

Rajah 5.2: Cadangan Penambahbaikan dan Pembangunan 81

Kemudahan Sokongan

BAB 1 PENDAHULUAN

1

BAB 1

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Pelancongan merupakan salah satu Bidang Ekonomi Utama Negara (NKEA)

utama di Malaysia yang mana ianya menyumbang terbesar yang berada ditangga ke

7 dengan nilai Pendapatan Negara Kasar (GNI) sebanyak USD 12.3 bilion dan

berada ditangga ke 3 dalam kadar tukaran wang asing (Menteri Pelancongan, Dato'

Sri Dr. Ng Yen Yen, 2011). Berdasarkan Laporan United Nations World Tourism

Organisation (UNWTO) pada tahun 2011, Malaysia telah diiktiraf pada peringkat

global sebagai antara destinasi pelancongan utama dengan kedudukan tangga ke-9

dari segi bilangan ketibaan pelancong dan 15 antara teratas dari segi pendapatan

daripada industri pelancongan (tourist receipts). Pada tahun 2011, Malaysia

menerima 24.7 juta orang pelancong dari seluruh dunia dengan pendapatan

pelancongan sebanyak RM58.3 bilion yang telah mewujudkan lebih banyak peluang

pekerjaan dan perniagaan serta meningkatkan pendapatan negara. Pada tahun 2010,

seramai 16.5 juta pelancong telah menggunakan Negeri Johor sebagai pintu masuk

ke Malaysia dan ini menunjukkan peningkatan sebanyak 14.4% berbanding tahun

2009 iaitu sebanyak 15.4 juta pelancong. (Jabatan Imigresen Johor dan Jabatan

Pelancongan Negeri Johor, 2011). Manakala daripada jumlah tersebut hanya 3%

iaitu 512,192 orang sahaja yang berkunjung ke kawasan Pelancongan KEJORA.

2

Justeru dengan kedatangan pelancong ke kawasan Pelancongan KEJORA,

pihak berkuasa tempatan iaitu Lembaga Bandaran Johor Tenggara perlu

menyediakan pelbagai kemudahan yang diperlukan pelancong semasa percutian

mereka di Bandar Penawar iaitu bandar terdekat dengan kawasan pelancongan

Desaru. Menurut Laporan Johor Tenggara Regional Master Plan (1971), Bandar

Penawar pada asalnya dibangunkan bertujuan untuk menyokong pembangunan

pelancongan wilayah KEJORA terutamanya Desaru. Walau bagaimanapun setelah

lebih 30 tahun bandar ini dibangunkan, Bandar Penawar masih lagi tidak menonjol

sebagai bandar perkhidmatan bagi memenuhi kehendak pelancong. Ini kerana ianya

dibangunkan bagi memenuhi keperluan penempatan penduduk sebagai bandar baru

dan bukannya berasaskan pelancongan.

1.2. Kenyataan Isu dan Masalah

Bandar Penawar adalah sebuah bandar yang dibangunkan untuk dijadikan

sebagai pusat serantau (Regional Center) dan bandar perkhidmatan bertujuan

menyokong pembangunan pelancongan Desaru dan disasarkan untuk menjadi nadi

atau catalyst untuk pertumbuhan ekonomi wilayah dan membantu dalam

mengimbangkan pembangunan antara wilayah-wilayah di negeri Johor.

Pembangunan ini juga bertujuan untuk dijadikan pusat penempatan kakitangan

kerajaan dan swasta.

Bandar Penawar adalah salah satu bandar baru (frontier new town) yang

dibangunkan dikawasan pendalaman bagi menarik penempatan luarbandar bagi

meningkatkan ekonomi serantau. Walaubagaimanapun, kebanyakan bandar-bandar

baru ini gagal dikembangkan kerana tidak berjaya menarik pelaburan dan seterusnya

tidak dapat meningkatkan peluang pekerjaan (Lee 1987,1989).

3

Selain daripada itu lokasi perletakkan bandar ini yang agak jauh ke dalam

serta jauh dari jalan utama menyebabkan pelancong sukar untuk sampai ke bandar

tersebut. Ini turut disokong dengan permasalahan pengangkutan di pintu masuk ke

Negeri Johor seperti terminal feri Tanjung Belungkor dan Tanjung Pengelih ke

Bandar Penawar, daripada hotel-hotel sekitar Desaru ke Bandar Penawar, dari Pusat

Bandar Johor Bahru ke Bandar Desaru dan sebagainya. Kesannya sistem

perhubungan yang kurang efisyen ini menyebabkan Bandar Penawar terpinggir

daripada pembangunan pelancongan yang sepatutnya memberi faedah kepada

penduduk serta pembangunan di kawasan sekitarnya.

Bandar Penawar juga mempunyai masalah dari segi menawarkan kemudahan

tempatmakan serta makanan yang pelbagai seperti makanan laut, makanan

segera(fast food), makanan tradisional dan sebagainya. Ini kerana kedai makanan

yang terhadap di Bandar Penawar hanya memfokus kepada makanan tempatan dan

hanya beroperasi pada hari-hari bekerja sahaja. Waktu operasi kedai ini juga

bergantung kepada pemilik kedai makan tersebut dan biasanya tidak beroperasi pada

hujung minggu di mana hujung minggu merupakan waktu tumpuan pelancong ke

Desaru. Begitu juga dengan makanan laut yang hanya boleh didapati di Sungai

Rengit iaitu dengan jarak 35 km daripada Bandar Penawar. Sepatutnya banyak

tempat makan yang menyediakan hidangan makanan laut memandangkan Bandar

Penawar terletak berdekatan dengan kawasan sungai, pantai dan ianya juga menjadi

lokasi utama mata pendapatan bagi nelayan di sini.

Seterusnya permasalahan dari segi kemudahan seperti agen pelancongan,

pusat membeli belah, cenderahati, money changer, kemudahan kesihatan 24jam dan

seumpamanya. Seharusnya sebagai bandar yang menyokong pembangunan

pelancongan, bandar ini perlu memiliki segala kemudahan di atas bagi memberi

keselesaan kepada pelancong yang datang melancong ke sini. Pada masa yang sama

juga, penduduk akan mendapat faedah daripada limpahan pembangunan pelancongan

jika kemudahan seperti ini disediakan melalui peluang perniagaan dan seterusnya

4

menjana pendapatan mereka.Kesan daripada permasalahan ini menyebabkan para

pelancong sukar untuk memanjangkan tempoh masa menginap serta perbelanjaan

mereka juga adalah terhad.

Akhir sekali adalah kemudahan pusat informasi pelancongan (TIC) yang

hanya beroperasi pada waktu pejabat sahaja dan bukannyapada hujung minggu.Ini

akan menyukarkan para pelancong untuk mendapatkan informasi berkaitan dengan

produk-produk pelancongan yang ditawarkan di Wilayah Kejora. Kesannya apabila

pelancong ke Desaru, mereka hanya menginap serta melakukan sebarang aktiviti

yang ditawarkan oleh pihak hotel dan segala keperluan mereka akan diuruskan oleh

pihak hotel beserta dengan bayaran yang dikenakan bergantung kepada kehendak

pelancong tersebut. Kos yang dibayar pelancong juga biasanya tinggi setaraf dengan

kualiti perkhidmatan yang diberikan kepada pelancong oleh pihak pengurusan hotel

tersebut.

Walaupun Bandar Penawar dibangunkan untuk menyokong pembangunan

pelancongan Desaru, namun pembangunan Desaru tidak memerlukan sokongan

perkhidmatan secara langsung (self sufficient) daripada Bandar Penawar.

Oleh hal yang demikian, sejauh manakah kebenaran terhadap

permasalahan yang dihadapi oleh Bandar Penawar sebagai bandar perkhidmatan seperti yang telah dibincangkan seperti di atas?

1.3 Matlamat dan Objektif Kajian

Matlamat kajian ini adalah untuk menilai keberkesanan Bandar Penawar

sebagai bandar perkhidmatan pelancongan.

5

Oleh itu, objektif kajian adalah untuk:

i Memahami keperluan bandar perkhidmatan dalam membangunkan ekonomi

setempat kawasan kajian

ii Mengenalpasti perbezaan antara Bandar Penawar dengan bandar

perkhidmatan yang lain

iii Mengenalpasti faktor yang menghalang perlaksanaan Bandar Penawar

sebagai bandar perkhidmatan

iv Merumuskan dan mencadangkan mekanisme untuk membolehkan Bandar

Penawar menjadi sebuah bandar perkhidmatan

1.4 Skop Kajian Skop kajian dalam penyelidikan ini adalah seperti berikut:

i Melakukan inventori dan pemerhatian terhadap kemudahan yang disediakan

di Bandar Penawar

ii Mengkaji kriteria bandar-bandar perkhidmatan yang lain

iii Menjalankan temubual bersama pengusaha untuk mengetahui kesediaan

mereka terhadap Bandar Penawar sebagai bandar perkhidmatan

iv Menjalankan temubual bersama pelancong untuk mengetahui keperluan

pelancong terhadap sesebuah bandar pelancongan

v Menjalankan temubual bersama pihak berkuasa tempatan untuk mengetahui

fungsi sebenar Bandar Penawar samada ianya menepati fungsi sebagai bandar

perkhidmatan

vi Merumus dan mencadangkan tindakan untuk menjadikan Bandar Penawar

sebagai bandar perkhidmatan

6

1.6 Kepentingan Kajian

Hasil daripada kajian ini adalah untuk menjadikan Bandar Penawar sebagai

sebuah bandar yang mempunyai ciri-ciri bandar perkhidmatan yang lengkap dan

seterusnya menggalakkan lagi aktiviti pelancongan di Wilayah Kejora.

1.7 Kaedah dan Instrumen Kajian

Pendekatan kajian yang akan digunakan adalah berbentuk kualitatif di mana

pendekatan ini akan berupaya menghuraikan maklumat secara terperinci berdasarkan

interaksi pengkaji dalam memahami fenomena yang berlaku didalam kes kajian

(Creswell 1994:56). Kaedah kajian kualitatif juga mengandungi ciri-ciri

pemerhatian yang sistematik dengan menggunakan metodologi untuk

menggambarkan dan menganalisis budaya serta tingkah laku individu atau kumpulan

(responden) daripada pandangan mereka yang ditemubual untuk mengenalpasti

fenomenasosial sebenar yang berlaku.

Pengkaji juga akan menggunakan kaedah kuantitatif untuk mengukur tahap

kepuasan, persepsi dan keperluan pelancong terhadap kemudahan perkhidmatan yang

disediakan. Kaedah ini adalah lebih sesuai untuk memberi keputusan yang lebih

tepat dan dipercayai (Ryan, 1995) dan data yang terkumpul dapat di analisa dengan

lebih tepat dan cepat menggunakan perisian komputer.

7

1.7.1 Pemerhatian

Pemerhatian akan melibatkan pengumpulan maklumat serta data berkaitan

kemudahan perkhidmatan dan fasiliti yang sedia ada di Bandar Penawar dalam usaha

untuk mendapatkan gambaran sebenar kawasan kajian untuk memudahkan analisis

keadaan semasa kawasan tersebut dilaksanakan.

1.7.2 Temubual

Temubual separa berstruktur akan dijalankan untuk mendapatkan maklumat

berkaitan dengan kes kajian yang melibatkan beberapa kategori responden yang telah

dikenalpasti seperti di jadual 1.1. Untuk menyelaras maklumat, satu set soalan temu

bual separa berstuktur telah dirangka bagi memastikan maklumat yang diperolehi

dapat dikelaskan mengikut kategori maklumat tertentu. Ini bertujuan bagi

memudahkan soalan yang dikemukan dalam keadaan tersusun dan juga memastikan

maklumat dapat direkodkan secara mudah.

Jadual 1.1: Set Soalan Temubual Separa Berstruktur

BUTIRAN RESPONDEN BENTUK SOALAN 1. Lembaga Bandaran Johor Tenggara

Pengurus Besar- Encik Azizan Bin Md. Rais

Timbalan Pengurus Besar Pembangunan- Tuan Haji Zainal Abidin Bin Ali

Pengurus Kerajaan Tempatan- En. Hamzah Bin Isa

Soalan akan memfokus kepada: Pandangan terhadap Bandar

Penawar sebagai bandar perkhidmatan

Perancangan dan usaha meningkatkan kemudahan perkhidmatan (infrastruktur) di Bandar Penawar

Halangan dan masalah

2. Pengusaha Restoren Din Corner Medan Selera Dataran Penawar Kedai Serbaneka

Soalan akan memfokus kepada: Kesedaran terhadap fungsi Bandar

Penawar Kesediaan ke arah bandar

perkhidmatan pelancongan

8

Pengusaha Hotel-Lotus Desaru, Pulai Desaru & Damai Resort

Halangan dan masalah

3. Pelancong Seramai 15 orang untuk 3 buah

hotel

Soalan akan memfokus kepada: Mengenalpasti kesedaran

pelancong mengenai kewujudan Bandar Penawar sebagai Bandar Penawar

Kriteria kemudahan perkhidmatan pelancongan

Pandangan mengenai kemudahan perkhidmatan yang telah disediakan di Bandar Penawar

1.8 Rangka Kerja Penyelidikan

Rangka kerja penyelidikan memainkan peranan dalam melaksanakan kajian

ini. Ini kerana ia akanmerumuskan kajian ini secara keseluruhannya sehinggalah ke

penemuan akhir kajian ini. Peringkat penyelidikan dibahagikan kepada 5 bahagian,

iaitu : -

i. Kajian awalan

ii. Kajian literatur

iii. Pengumpulan maklumat

iv. Analisis data dan sintesis

v. Rumusan kajian (cadangan)

i. Kajian Awalan

Ia meliputi pemahaman awal terhadap isu-isu semasa dalam membangunkan

kemudahan perkhidmatan termasuk mengenalpasti isu dan masalah terhadap

kawasan kajian. Maklumat ini akan diperolehi daripada pembacaan dan rujukan awal

terhadap persoalan yang berkaitan dengan kemudahan perkhidmatan pelancongan di

9

Bandar Penawar. Seterusnya matlamat dan objektif dibentuk hasil daripada

pemahaman awal terhadap isu pembangunan kemudahan perkhidmatan pelancongan

ini di Bandar Penawar. Di samping itu penentuan skop kajian juga dilakukan

berdasarkan matlamat dan objektif yang telah dikenalpasti dengan

mempertimbangkan faktor masa kajian ini dilakukan. Daripada skop kajian juga,

pendekatan kajian pula disediakan dan seterusnya mengarah kepada pembentukan

cadangan di akhir kajian ini.

ii. Kajian Literatur

Melibatkan pengumpulan data untuk pemahaman yang lebih terperinci

terhadap konsep sebenar pembangunan kemudahan perkhidmatan pelancongan

beserta dengan teori yang akan digunakan untuk kajian ini. Pengumpulan maklumat

sekunder dari kajian terdahulu dibuat bagi melihat konsep yang digunakan oleh

bandar-bandar perkhidmatan pelancongan di dalam dan luar negara dalam

penyediaan kemudahan yang diberikan kepada para pelancong. Melalui pembacaan

yang dilakukan, kriteria-kriteria kemudahan perkhidmatan pelanconganbagi sesebuah

bandar pelancongan akan dapat dikeluarkan berdasarkan kajian literatur ini.

iii. Pengumpulan Maklumat

Pengumpulan maklumat/data akan melibatkan pengumpulan data primer dan

juga data sekunder. Pengumpulan data primer dijalankan melalui pemerhatiandan

inventori pengkaji terhadap kemudahan perkhidmatan pelancongan di Bandar

Penawar. Manakala bagi data sekunder pula, temubual dan borang soal selidik akan

diedarkan kepadapelancong, pengusaha dan pihak berkuasa tempatan yang terlibat

dengan pembangunan kemudahan perkhidmatan pelancongan yang terdapat di

kawasan kajian.

10

iv. Analisis Data dan Sintesis

Data yang diperolehi akan dianalisis bagi mengetahui perbezaan antara

kemudahan perkhidmatan pelancongan di Bandar Penawar dan bandar-bandar

perkhidmatan pelancongan yang lain di dalam dan di luar negara. Hasil akhir yang

bakal dikeluarkan adalah kriteria keperluan tambahanterhadap bandar perkhidmatan

pelancongan bagi Bandar Penawar bertujuan untuk menyokong pembangunan

pelancongan di Wilayah Kejora.

v. Rumusan Kajian (cadangan)

Hasil akhir kajian ini adalah rumusan terhadap cadangan penambahbaikkan

kemudahan perkhidmatan pelancongan bagi Bandar Penawar untuk memastikan

fungsi sebenar Bandar Penawar semasa kewujudannya tercapai dan menepati

kehendak pelancong yang berkunjung ke Wilayah Kejora. Seterusnya ia akan

mengarah kepada cadangan di akhir kajian ini.

11

Rajah 1.1 : Carta Alir Rangka Kerja Penyelidikan

BAB 2 KAJIAN LITERATUR

12

BAB 2

KAJIAN LITERATUR

2.1 Pengenalan

Dalam bahagian ini, penghuraian secara teoritikal terhadap perkara yang

berkaitan dengan kajian akan diperincikan. Bahagian ini juga merupakan hasil

rumusan daripada bahan bacaan yang telah dijalankan oleh pengkaji. Di antara

perkara-perkara yang diperincikan adalah menjurus kepada konsep bandar

perkhidmatan seperti definisi bandar dan kemudahan perkhidmatan (infrastruktur),

jenis-jenis bandar pelancongan, perkaitan antara bandar perkhidmatan dengan

pelancongan, perlakuan pelancong dalam pemilihan kemudahan perkhidmatan

pelancongan di bandar, perbandingan di antara bandar-bandar perkhidmatan lain

dengan kajian kes iaitu Bandar Penawar di Negeri Johor dan akhir sekali rumusan

keseluruhan bagi bab dua (kajian literatur) dapat dikeluarkan mengikut kesesuaian

bahan bacaan yang berkaitan dengan bandar perkhidmatan pelancongan

(infrastruktur).

13

2.2 Bandar Perkhidmatan

Bahagian ini akan menerangkan tentang definisi bandar dan ciri-ciri bandar

serta kemudahan perkhidmatan (infrastruktur) yang terdapat di bandar pelancongan.

2.2.1 Bandar Menurut Badrul Hisham Baharuddin (2009), bandar merupakan satu unit

sempadan pentadbiran dengan kepadatan penduduk yang relatif, di mana

penduduknya bekerja untuk menyara diri dengan membuat pengkhususan dalam

pelbagai bidang yang berkaitan dengan bukan pertanian. Selain itu, sebuah bandar

haruslah mempunyai ciri-ciri seperti berikut:

i. Entiti fizikal yang tersendiri seperti jalan, dinding, rumah, pasar, tempat

ibadat, kawasan pentadbiran dan kawasan perusahaan;

ii. Penduduk yang berkelompok dengan kepadatan yang tinggi;

iii. Ketidakwujudan kegiatan pertanian;

iv. Mempunyai kerajaan sendiri;

v. Menggambarkan mutu kehidupan yang lazim atau perkhidmatan bandar;

vi. Populasi penduduk melebihi daripada 10 ribu orang;

vii. Adanya proses perbandaran seperti perkembangan bandar dari segi

keluasan, kawasan, penduduk, kegiatan perdagangan, perniagaan,

perindustrian dan perkhidmatan;

viii. Organisasi pentadbiran.

Bandar terbahagi kepada dua iaitu bandar berasaskan perundangan (statutory

town) dan bandar yang mengikut bancian (census town). Ini dibuktikan melalui

14

kajian yang dilakukan oleh Census of India pada tahun 2001 yang menerangkan

bandar berasaskan perundangan sebagai kawasan bandar yang diisytiharkan oleh

undang-undang negeri manakala bandar yang mengikut bancian mempunyai kriteria

seperti di bawah:

i. Penduduk minimum sebanyak 5000 orang;

ii. Sekurang-kurangnya 75 peratus daripada penduduk lelaki yang

bekerja terlibat dalam pelbagai sektor (pekerjaan) kecuali pertanian;

iii. Kepadatan penduduk sekurang-kurangnya 400 orang per km persegi.

Manakala di Malaysia pula, Jabatan Perancangan Bandar dan Desa,

Semenanjung Malaysia (2001), telah menggariskan piawaian perancangan bagi

sebuah bandar berdasarkan hierarki bandar. Hierarki tersebut mengandungi ibu

negara, pusat wilayah negara, pusat wilayah negeri, pusat separa wilayah negeri,

pusat tempatan utama, pusat tempatan kecil dan desa. Maklumat terperinci mengenai

hierarki bandar adalah seperti Jadual 2.1:

Jadual 2.1: Perincian Hierarki Bandar

Jenis No. Hierarki Status Populasi penduduk

Pentadbiran

Pusat Negara/ Wilayah

1 Ibu negara Bandaraya Lebih 500,000 Ibu negara 2 Pusat

Wilayah Negara

Bandaraya Lebih 300,000 Ibu negeri

Pusat Wilayah/ Negeri

3 Pusat Wilayah Negeri

Bandaraya 100,000 hingga 300,000

Ibu negeri

4 Pusat Separa Wilayah Negeri

Bandar 30,000 hingga 100,000

Pusat daerah/ Bandar utama

Pusat Tempatan

5 Pusat Tempatan Utama

Bandar 10,000 hingga 30,000

Bandar/ Pekan

6 Pusat Tempatan Kecil

Bandar Kecil / Separa Bandar

Kurang 10,000 Pekan

15

7 Desa Pusat Desa 2,500 hingga 5,000

Kampung

Sumber: Jabatan Perancangan Bandar dan Desa, Semenanjung Malaysia (2001)

Berdasarkan jadual di atas, kawasan bandar terletak pada tangga kelima

daripada tujuh hierarki bandar yang telah dinyatakan oleh pihak Jabatan Perancangan

Bandar dan Desa (JPBD). Oleh yang demikian, kawasan bandar boleh digolongkan

di dalam kategori pusat tempatan utama di mana semua aktiviti perniagaan,

pelancongan, penempatan dan perkhidmatan terdapat di kawasan bandar ini.

2.2.2 Persempadanan Bandar Baru (Frontier New Town)

Di bawah Dasar Ekonomi Baru (1970 hingga 1990), rancangan pembangunan

wilayah adalah salah satu cara untuk membasmi kemiskinan dan penyusunan semula

masyarakat dari segi pembangunan sosial, keseimbangan ekonomi dan penempatan.

Sejajar dengan itu, Kerajaan Malaysia telah mengambil langkah untuk

membangunkan bandar baru di kawasan pendalaman dan membangunkan kawasan

luar bandar sedia ada (in-situ) dengan menyediakan kemudahan untuk aktiviti

ekonomi di kawasan kurang membangun dan juga membangunkan pusat

pembangunan baru (Alden and Awang, 1985). Konsep pembangunan ini

dilaksanakan berdasarkan strategi yang dilaksanakan di Amerika Selatan oleh John

Friedmann pada 1960. Rancangan pembangunan ini menggunakan Growth Pole

Concept dimana ia dijangka akan menarik aktiviti dan pertumbuhan disekitar bandar

yang dibangunkan dan penyebaran pembangunan ekonomi kawasan sekitar akan

berlaku (Perroux, 1955; Aydalot, 1965; Boudeville, 1968).

16

Growth Pole Concept adalah:

“..... centers (pole or foci) from which centrifugal forces emanate and to

which forces are attracted. Each center being a center of attraction and repulsion

has its proper field, which is set in the field of all othe center.” (Perroux 1950)

2.2.3 Kemudahan Perkhidmatan (Infrastruktur)

Judd (2003) menerangkan infrastruktur boleh dikategorikan kepada

infrastruktur urban, infrastruktur awam dan infrastruktur fizikal seperti jalan raya,

sistem utiliti, komunikasi dan pendidikan, kesihatan serta kemudahan kerajaan untuk

pembangunan ekonomi di sesebuah kawasan bandar. Walau bagaimanapun, pada

masa sekarang infrastruktur bukan hanya merangkumi jalan raya tetapi juga

perkhidmatan pengangkutan, sistem komunikasi, media, perumahan, pendidikan,

rangkaian komputer dan jaringan lebuhraya.

Manakala menurut Pearce (1992), kemudahan perkhidmatan atau

infrastruktur tergolong di dalam salah satu elemen penawaran yang disediakan

kepada pelancong selain tarikan pelancongan, penginapan dan kemudahan tambahan.

Tambahan pula, kebanyakan infrastruktur yang terdapat di sebuah bandar bergantung

kepada populasi penduduknya dan jenis pembangunan yang dijalankan, contohnya

kemudahan kesihatan yang disediakan mestilah bergantung kepada populasi di

sebuah bandar tersebut. Mengikut piawaian yang ditetapkan oleh Jabatan

Perancangan Bandar dan Desa, Semenanjung Malaysia (2001), kemudahan

perkhidmatan yang disediakan di bandar merangkumi klinik dan hospital, kedai 24

jam, kolej, stesen minyak dan lain-lain. Kesemua elemen ini memudahkan serta

memberi keselesaan kepada pelancong apabila berkunjung ke sesuatu destinasi

pelancongan.

17

2.2.4 Jenis Bandar Pelancongan Fainstein dan Judd (1999) menegaskan bahawa aktiviti ekonomi sangat

mempengaruhi perkembangan setiap bandar dan motivasi untuk pelancong memilih

sesuatu destinasi adalah berbeza. Hasil daripada itu, keduanya telah mengenalpasti

tiga jenis bandar pelancongan iaitu:-

i. Bandar Peranginan (Resort City)

Kawasan metropolitan yang dibangunkan khas sebagai kawasan

peranginan yang mempunyai kemudahan tempat tinggal, pusat

makanan, hiburan dan pusat membeli belah. Contohnya adalah bandar

Cancun di Mexico dan Las Vegas, Amerika Syarikat.

ii. Bandar Pelancongan Sejarah (Tourist Hisctoric City)

Kawasan yang mempunyai identiti sejarah dan budaya yang boleh

dihayati oleh pelancong. Bandar ini bukan dibangunkan khas untuk

tujuan pelancongan tetapi kualiti struktur bangunan yang unik dan

antik menjadikan ia sebagai tarikan kepada pelancong contohnya

Prague, Jurusalem dan Boston.

iii. Bandar Peralihan (Converted City)

Judd (1999) menerangkan bandar ini dicipta bagi membolehkan

pelancong menikmati kemudahan lain di luar kawasan peranginan

yang dilawati. Sebagai contohnya adalah kemudahan yang

dibangunkan di New York’s Times Square adalah papan iklan

18

gergasi, panggung wayang bertingkat, restoran ekslusif dan pusat

membeli belah. Mengikut Ehrlich dan Dreier (1999) Bandar Boston

yang hanya mula dikenali apabila sebuah Pusat Konvensyen dibina

pada awal 1990 dan terus pesat berkembang sebagai sebuah bandar

tarikan pelancong yang mempunyai pusat kewangan, pendidikan,

perubatan dan perkhidmatan perniagaan.

2.3 Perkaitan Bandar Perkhidmatan Dengan Pelancongan Sebuah bandar yang maju mestilah mempunyai kemudahan perkhidmatan

yang lengkap dari semua segi seperti pengangkutan awam, tempat penginapan dan

bangunan perniagaan. Ini adalah kerana kebanyakan aktiviti pelancongan

berlangsung di bandar dan pelancong lebih suka memilih bandar sebagai tempat

bercuti dan menggunakan perkhidmatan di situ (Ashworth, 2009). Mengikut artikel

yang bertajuk Tourism Development Framework for Cape Town – Tourism Spatial

Framework (2004), Bandar Cape Town mempunyai permintaan yang tinggi di

kalangan pelancong yang tertarik dengan perniagaan, hiburan, sukan dan lain-lain

tarikan di kawasan bandar. Oleh yang demikian, kerajaan Cape Town telah sedaya

upaya memastikan bahawa pelancongan dibangunkan dan diurus dengan baik untuk

kepentingan pelancong dan juga penduduk.

Di samping itu juga, terdapat dua ciri-ciri pelancongan di kawasan bandar

seperti yang diterangkan oleh Ashworth (2009) iaitu (a) kepelbagaian pelancongan

dan (b) jenis-jenis pengalaman percutian pelancong. Walaupun kemudahan yang

disediakan tidak digunakan sepenuhnya oleh pelancong, fungsi bandar tersebut

masih kekal sebagai bandar pelancongan. Oleh yang demikian, jelaslah bahawa

fungsi sesuatu bandar pelancongan itu bergantung kepada jenis dan fungsi sebenar

bandar itu dan juga aktiviti pelancong ketika melawat bandar. Secara tidak langsung,

apabila aktiviti pelancongan dibangunkan di bandar, kesannya bukan hanya kepada

19

aliran pelancongan tersebut tetapi juga terhadap jenis bandar yang menampungnya.

Jadual di bawah menerangkan fungsi sebenar bandar pelancongan yang menyediakan

kemudahan perkhidmatan berbanding dengan jenis bandar-bandar yang lain.

Jadual 2.2: Jenis-jenis Bandar dan Fungsinya

Jenis Bandar Fungsi Bandar tradisional Pelancongan dikenali sebagai penyumbang kepada

struktur ekonomi yang kukuh Pelancongan dengan suasana kehidupan bandar perlu

diseimbangkan

Bandar Pelancongan Pelancongan sebagai penggalak pembangunan kepada pengangkutan

Perlu berhadapan dengan pelancong dan kepelbagaian bekalan pelancongan

Bandar bukan pelancongan

Pelancongan sebagai peluang untuk menggiatkan semula ekonomi penduduk tempatan

Perlu mencipta imej yang baru dan meningkatkan daya tarikan sesuatu destinasi

Sumber: Key Challenges for City Tourism Competitiveness, 2005

2.4 Perlakuan Pelancong

Perlakuan pelancong biasanya boleh didefinisikan sebagai tindakan yang

diambil seseorang apabila melakukan pembelian, menggunakan produk dan

perkhidmatan, termasuklah proses membuat keputusan yang akan menggambarkan

perbuatan ataupun perlakuan. Berdasarkan kenyataan tersebut, jelas menunjukkan

bahawa perlakuan atau tindakan yang diambil oleh pelancong adalah sangat penting

bagi pembangunan industri pelancongan (McColl, 1994). Berdasarkan kajian yang

dijalankan oleh The Eurocouncil of the European Bureau (2009), pelancong Eropah

yang pergi melancong akan mempertimbangkan aspek-aspek sepertimana di dalam

Jadual 2.3. Semasa kajian dilaksanakan lebih daripada 6000 orang telah menjadi

20

responden dan 61% menyatakan faktor keselamatan adalah paling utama. Manakala

cuaca dan kualiti tempat penginapan telah mendapat 8.3 mata daripada 10.

Jadual 2.3: Faktor-Faktor Yang Dipertimbangkan Semasa Memilih Destinasi

Pelancongan Oleh Pelancong Eropah

Faktor-Faktor Pemilihan Destinasi 1. Keselamatan 2. Cuaca 3. Penginapan 4. Kawasan semulajadi 5. Kawasan pantai 6. Hospitaliti 7. Pengangkutan 8. Kos taraf hidup 9. Makanan dan minuman 10. Kemudahan penginapan 11. Harga pengangkutan untuk ke sesuatu destinasi 12. Bilangan pelancong di sesuatu tempat tarikan pelancongan 13. Keadaan politik 14. Alam Sekitar 15. Sistem jaringan perhubungan 16. Aktiviti menjelajah dan mengembara 17. Kemudahan bersukan 18. Aktiviti pada waktu malam 19. Pengangkutan awam

Sumber: Safety is Highest Priority for Europeans on Holiday, 2009

Manakala menurut European Commission (2003), semasa kajian dijalankan

di 10 destinasi pelancongan, terdapat 10 aspek penting bagi kemudahan

perkhidmatan yang disediakan bagi memastikan kualiti pelancongan di sesebuah

destinasi tersebut. Keputusan yang diperolehi berdasarkan kajian ini menunjukkan

kemudahan hotel dan pengangkutan berada pada tangga pertama dan tangga kedua

terpenting dalam mempengaruhi pelancongan di sesuatu destinasi pelancongan.

Penyewaan bilik pula berada pada tangga yang paling bawah kerana kualiti

kemudahan penginapan ini berada pada tahap yang rendah. Jadual 2.4 menunjukkan

10 aspek terpenting bagi kemudahan perkhidmatan bagi sesebuah destinasi

pelancongan.

21

Jadual 2.4: 10 Aspek Terpenting bagi Kemudahan Perkhidmatan di Sesebuah

Destinasi pelancongan

Kemudahan Perkhidmatan Mengikut Kedudukan Ranking 1. Hotel 2. Pengangkutan 3. Makanan dan minuman 4. Tarikan pelancongan 5. Aktiviti sukan dan rekreasi 6. Penginapan yang tidak melibatkan perkhidmatan (apartment,

kondominium, cottage, villa dll) 7. Tapak perkhemahan 8. Kedai Runcit 9. Penginapan yang melibatkan perkhidmatan (hotel, inn, bed and breakfast,

motel dll) 10. Bilik yang di sewa (Rumah tumpangan)

Sumber: A Manual for Evaluating the Quality Performance of Tourist

Destinations and Services, 2003

2.5 Komponen Kemudahan Perkhidmatan dan Infrastruktur Pelancongan Mengikut kajian yang dibuat oleh Reutsche (2006), beliau menyatakan

bahawa komponen kemudahan perkhidmatan atau infrastruktur terbahagi kepada

beberapa bahagian iaitu elemen utama, elemen sekunder dan elemen tambahan.

Kenyataan ini disokong juga oleh Page (1995) berdasarkan Jansen-Verbeke (1986)

iaitu kemudahan perkhidmatan dikelaskan seperti berikut:

a) Elemen utama

Tempat aktiviti, iaitu semua elemen penawaran di antara bandar

terutamanya kawasan tarikan pelancong;

Tempat yang digunakan pada masa lapang yang dapat memberi imej

dan ‘sense of place’ kepada pengunjung

22

b) Elemen sekunder ialah perkhidmatan atau infrastruktur yang menyokong

keperluan pelancong di sesuati destinasi;

c) Elemen tambahan pula infrastruktur yang disediakan mengikut keadaan

tempat yang dikunjung seperti pengangkutan awam.

Kesemua elemen ini boleh dilihat dengan jelas dan lebih terperinci

berdasarkan jadual di bawah:

Jadual 2.5: Elemen-Elemen Infrastruktur Pelancongan

ELEMEN UTAMA ELEMEN SEKUNDER Tempat aktiviti Tempat untuk masa

lapang Hotel dan

perkhidmatan katering

Pasaraya Kemudahan

membeli-belah

Kemudahan kebudayaan Dewan konsert Pawagam Muzium dan galeri seni Teater Tempat pameran Kemudahan sukan Indoor and outdoor

facilities Kemudahan hiburan Kelab malam Kasino Penganjuran acara

Ciri-ciri fizikal Pelabuhan Taman dan kawasan

hijau Tugu dan monumen Tempat bersejarah Bangunan yang

menarik Kawasan berair, sungai

dan terusan Ciri-ciri sosio-budaya Cerita warisan

(folklore) Keramahan Bahasa Suasana tempat Keselamatan Adat dan warisan

tempatan

ELEMEN TAMBAHAN Kemudahan

pengangkutan dan tempat meletak kenderaan

Kemudahan pelancongan seperti pusat informasi pelancong, pemandu pelancong, penunjuk arah, peta dan brosur

Sumber: Page (1995) berdasarkan Jansen-Verbeke (1986)

Mengikut rencana yang diperolehi di dalam laman sesawang

www.olicognography yang bertajuk Tourism Infrastucture and Ecologic Anthropy

telah menggariskan 3 kumpulan perkhidmatan utama yang perlu di dalam sesebuah

bandar perkhidamatan pelancongan.

23

Jadual 2.6: Kumpulan Perkhidmatan Utama Di Dalam Sesebuah Bandar

Perkhidmatan Pelancongan

Utama Kedua Ketiga a. Tempat penginapan

Resort/Hotel Bajet

b. Tempat makan/minum c. Perkhidmatan

pelancong

a. Pusat membeli belah b. Rekreasi c. Hiburan d. Pusat informasi e. Pengangkutan

a. Pusat kesihatan b. Perkhidmatan

Kewangan

Sumber: Tourism Infrastructure and Ecologic Anthropy, 2011

2.6 Kajian Kes Bandar Perkhidmatan Pelancongan

Kajian kes ini akan menerangkan beberapa contoh bandar perkhidmatan

pelancongan iaitu Cornwall Council di United Kingdom, Cancun Island di Mexico

dan Hua Hin di Thailand.

2.6.1 Cancun Island, Mexico Empat dekad lalu, Cancun bukanlah sebuah tempat yang dikenali walaupun ia

mempunyai siri sand dune yang berbentuk nomber 7 dan dikelilingi paya bakau,

hutan dan pantai yang bersih. Cancun adalah sebuah pulau yang terlindung dan

berkeluasan 17 kilometer panjang dan 100 hingga 400 meter lebar. Ia juga

mempunyai sebuah lagun yang cetek dan berkedudukan menghadap ke Lautan

Carribean. Lagunnya dipenuhi dengan pokok bakau yang menjadi tempat

24

persinggahan burung seabirds dan sea turtles serta kehidupan marin. Nama Cancun

bermaksud sarang ular oleh penduduk tempatan. Semasa pembangunannya, tiga

perkara utama telah digariskan iaitu:

i. Membina zon pelancongan tanpa pendudukan tetap seperti koridor

pelancongan dengan penambahan hotel, pusat membeli belah, padang

golf dan marina.

ii. Membina zon penempatan di kawasan utara yang dilengkapi dengan

perumahan, komersial, jalan, bangunan pejabat, sekolah, hospital dan

lain-lain.

iii. Membina lapangan terbang antarabangsa bersebelahan dengan

Lebuhraya Cancun – Tulum di kawasan selatannya.

Rajah 2.1: Peta Lokasi Cancun Island dan Kawasan Sekitarnya

25

2.6.2 Hua Hin, Thailand

Bandar Hua Hin adalah bandar pelancongan tradisional dan tertua di Negeri

Thailand semenjak ia dibuka oleh King Rama IV pada tahun 1922 . Huan Hin pada

asalnya adalah sebuah perkampungan nelayan yang terletak di Pantai Barat Teluk

Gulf dan berkedudukan sejauh 200 km daripada Bangkok. Semenjak ia dibuka, Hua

Hin bukan sahaja menjadi tumpuan pembesar-pembesar Thailand tetapi juga

keluarga Diraja Thailand. Sebuah Istana yang dinamakan Far From Worries yang

dibina pada tahun 1928 masih lagi digunakan oleh kerabat diraja dan ia juga boleh

dilawati oleh orang awam. Perhubungan awal yang wujud adalah perkhidmatan

keretapi sahaja tetapi Hua Hin kini telah mempunyai sebuah lapangan terbang dan

sistem jalanraya yang baik. Hua Hin menawarkan pelbagai aktiviti riadah

termasuklah golf. Ia dikelilingi oleh beberapa tempat menarik seperti Khao Sam Rol

Yat National Park yang terletak 50 km ke Selatan Bandar Hua Hin, Kaeng Krachan

National Park dan Air terjun Pa La-U adalah kira-kira 68 km daripada Hua Hin.

Rajah 2.2: Pemandangan Sekitar Hua Hin, Thailand

26

2.6.3 Cornwall Council, United Kingdom Cornwall telah wujud daripada zaman Pra Rom lagi dan aktiviti utama pada

abad yang ke 19 adalah perlombongan tembaga dan penangkapan ikan.

Perkembangan industri pelancongan wujud pada awal abad ke 20 dan kini ia menjadi

satu destinasi yang popular kerana mempunyai budaya yang unik, lanskap yang

menakjubkan dan iklim yang baik. Cornwall sangat ikonik kerana ia dikelilingi oleh

Selat Inggeris dan Laut Celtic. Dianggarkan 24% daripada keluaran dalam negara

nya adalah daripada sektor pelancongan.

Rajah 2.3: Sektor Pelancongan di Cornwall Council, United Kingdom

2.6.4 Tuaran, Sabah Tuaran adalah sebuah bandar dan daerah yang terletak di bahagian Pantai

Barat, di Barat Laut Sabah. Berkeluasan 1166 kilometer persegi dengan jumlah

penduduk seramai 108360 orang yang berbilang etnik seperti Dusun, Bajau dan Cina.

Tuaran mempunyai mercu tanda yang menarik iaitu Pagoda Cina setinggi sembilan

tingkat. Tuaran adalah pintu masuk ke Utara dan Timur Negeri Sabah iaitu ke Kota

Belud, Kudat, Ranau, Sandakan, Lahad Datu, Semporna dan Tawau. Tawau

27

mempunyai hutan simpan bakau yang luas di Telok Mengkabong dan Telok

Sulaman. Tuaran juga mempunyai beberapa resort yang terkenal termasuklah Nexus

Karambunai Resort.

Rajah 2.4: Peta Lokasi Tuaran dan Hutan Paya Bakau

2.7 Perbandingan Komponen Kemudahan Bandar Perkhidmatan Dengan Kawasan Kajian

Berikut merupakan perbandingan komponen kemudahan bandar

perkhidmatan berdasarkan model komponen kemudahan bandar perkhidmatan

pelancongan dan dibuat perbandingan dengan kawasan kajian.

Jadual 2.7: Perbandingan Komponen Kemudahan Perkhidmatan Pelancongan

Komponen Kemudahan Perkhidmatan

Contoh Kajian Kes Kawasan Kajian

Cancun Island, Mexico

Hua Hin, Thailand

Cornwall Council, United Kingdom

Tuaran, Sabah

Bandar Penawar

ELEMEN UTAMA Tempat aktiviti Kemudahan kebudayaan

28

Dewan konsert Pawagam Muzium dan galeri seni Teater Tempat pameran

√ √ √ √

√ √ √ √

√ √ √ √

√ √ √ √

Kemudahan sukan Indoor and outdoor

facilities

√

√

√

√

√

Kemudahan hiburan Kelab malam Kasino Penganjuran acara

√ √ √

√ √ √

√ √

√ √

√

Tempat untuk riadah Ciri-ciri fizikal Pelabuhan Taman dan kawasan

hijau Tugu dan monumen Tempat bersejarah Bangunan yang

menarik Kawasan berair,

sungai dan terusan

√ √ √ √ √ √

√ √ √ √ √ √

√ √ √ √ √ √

√ √ √ √ √

√

Ciri-ciri sosio-budaya Cerita warisan

(folklore) Keramahan Bahasa Suasana tempat Keselamatan Adat dan warisan

tempatan

√ √ √ √ √

√ √ √ √

√ √ √ √ √

√ √ √ √ √

√ √

ELEMEN SEKUNDER Hotel dan

perkhidmatan katering

Pasaraya Kemudahan membeli-

belah

√ √ √

√ √ √

√ √ √

√ √ √

√ √

ELEMEN TAMBAHAN Kemudahan

pengangkutan dan tempat meletak

√

√

√

√

√

29

kenderaan Kemudahan

pelancongan seperti pusat informasi pelancong, pemandu pelancong, penunjuk arah, peta dan brosur

√ √ √

√ √ √

√ √ √

√ √ √

√ √

Sumber: Olahan Pengkaji, 2012

Perbandingan ini dibahagikan kepada tiga komponen utama yang

merangkumi dua puluh satu kriteria dan dalam eleman utama pula ia dikategorikan

kepada dua iaitu kemudahan tempat aktiviti dan tempat untuk riadah. Manakala

elemen sekunder pula diwakili oleh tiga kriteria dan elemen tambahan meliputi dua

kriteria kemudahan pengangkutan dan kemudahan pelancongan. Terdapat dua puluh

tujuh elemen yang dibandingkan kepada lima bandar yang meliputi empat bandar

kajian kes dan kawasan kajian. Melalui perbandingan ini, dapat dilihat dengan jelas

keempat-empat bandar kajian kes telah menyediakan kemudahan dengan peratusan

melebihi 80% dengan menawarkan sekurang-kurangnya dua puluh elemen

perkhidmatan berbanding dengan kawasan kajian. Dapat dilihat dengan jelas

kemudahan yang disediakan di Bandar Penawar hanya lima puluh peratus daripada

kemudahan yang ada di bandar kajian kes. Bandar Penawar hanya menawarkan

sepuluh elemen perkhidmatan dan hanya dua daripadanya daripada kategori elemen

utama.

2.8 Model Komponen Kemudahan Bandar Perkhidmatan Berdasarkan kajian literatur, dapat dirumuskan keperluan perkhidmatan

bandar pelancongan adalah sepertimana model dibawah:

30

Rajah 2.5: Model Komponen Kemudahan Bandar Perkhidmatan

Sumber : The Infrastructure of Play Building the Tourist City (Judd 2003)

Sumber : Human Resource Management (Mondy R. W, 2008)

Sumber : The Tourist City (Fainstein & Judd, 1999)

31

2.9 Rumusan

Berdasarkan kajian literatur ini, dapat dirumuskan bahawa sesebuah bandar

perkhidmatan pelancongan perlu menyediakan sekurang-kurangnya tujuh peratus

ataupun dua puluh elemen secara keseluruhannya sepertimana yang nyatakan di

jadual 2.6 di atas. Walau bagaimanapun untuk sesebuah bandar perkhidmatan

pelancongan ceria, menarik dan selesa untuk pelancong berkunjung adalah dengan

memastikan kemudahan utama dan modal insan di titik beratkan. Kemudahan

sokongan juga penting tetapi tidak sepenting aksesibiliti atau kemudahan

pengangkutan yang disediakan, pusat makanan yang mengajikan pelbagaian jenis

menu, kemudahan perbankan dan kedai serbanika ataupun pasaraya keluarga.

Kemudahan sokongan seperti hotel bajet, pusat bowling, pusat karaoke dan lain-lain

adalah sebagai nilai tambah untuk meningkatkan lagi keceriaan bandar perkhidmatan

tersebut.

BAB 3 METODOLOGI

32

BAB 3

METODOLOGI

3.1 Pengenalan

Bab tiga akan membincangkan dengan lebih mendalam mengenai metodologi

dan kawasan kajian iaitu Bandar Penawar yang terletak di Daerah Kota Tinggi Johor.

Ianya akan dimulakan dengan metodologi keseluruhan bagi kajian ini iaitu kaedah

pengumpulan maklumat primer dan sekunder serta penetapan saiz sampel. Manakala

instrumen kajian yang digunakan pula adalah soal selidik pelancong dan temubual

bersama pengusaha, pihak berkuasa tempatan dan sebagainya. Ini diikuti dengan latar

belakang kawasan kajian yang terperinci, lokasi kawasan kajian, pihak berkuasa

tempatan, pembangunan kemudahan dan infrastruktur, justifikasi pemilihan kawasan

kajian, rekod ketibaan pelancong dan seterusnya pembangunan di Bandar Penawar

melibatkan pembangunan semasa dan akan datang di Bandar Penawar. Akhir sekali

adalah rumusan bagi bab tiga secara keseluruhannya.

33

3.2 Metodologi

Secara keseluruhannya metodologi bagi kajian ini akan memfokus kepada

kaedah kajian iaitu melibatkan kaedah kualitatif dan juga kuantitatif. Kaedah kualitatif

digunakan bagi temubualbersama penggusaha, pihak berkuasa tempatan, pelabur dan

seumpamanya. Seterusnya kaedah kuantitatif digunakan bagi menganalisis soal selidik

pelancong di mana maklumat yang diperolehi akan dikeluarkan dalam bentuk nilai min,

graf dan sebagainya. Soalan kaji selidik terbahagi kepada 4 bahagian iaitu:

a) Bahagian A: Profil Pelancong

b) Bahagian B: Perlakuan Pelancong

c) Bahagian C: Persepsi Umum

d) Bahagian D: Persepsi Pelancong

Data berkaitan dengan kemudahan bandar perkhidmatan pelanconganakan

diperolehi daripada sumber primer dan sekunder. Data primer akan diperolehi

daripada pemboleh ubah secara langsung oleh pengkaji untuk tujuan kajian (Sekaran,

2006). Data primer juga akan diperolehi daripada hasil temuduga terhadap empat

kumpulan yang berkepentingan dan berkaitan dengan Bandar Penawar iaitu

kakitangan Lembaga Kemajuan Johor Tenggara, pengusaha, penduduk dan

pelancong. Data sekunder diperolehi daripada sumber yang sedia ada seperti buku

rujukan, journal dan kajian sebelum ini. Bagi menghimpunkan semua data dan

informasi berkaitan dengan bandar perkhidmatan pelancongan, kebanyakan buku

rujukan dipinjam daripada Perpustakaan UTM, journal dan kajian sebelumnya pula

diperolehi daripada World Wide Web dan secara online daripada laman sesawang

UTM.Untuk menentukan saiz yang akan ditemuramah adalah berdasarkan kumpulan

yang mempunyai kaitan secara langsung dan tidak langsung dengan Bandar Penawar.

Sasaran adalah sepertimana berikut:-

34

Jadual 3.1 : Butiran Responden di Kawasan Kajian

Butiran Responden 1. Lembaga Bandaran Johor Tenggara

Pengurus Besar- Encik Azizan Bin Md. Rais Timbalan Pengurus Besar Pembangunan- Tuan Haji Zainal Abidin Bin

Ali Pengurus Kerajaan Tempatan-Encik Hamzah Bin Isa Pengurus Perancang Bandar – Encik Daud bin Abd Rahman

2. Pengusaha Restoren Din Corner Medan Selera Dataran Penawar Kedai Serbaneka Pengusaha Hotel-Lotus Desaru, Pulai Desaru & Damai Resort Pengurusan Khazanah Holdings Pengurusan Bio Desaru

3. Penduduk Bandar Penawar seramai 20 orang 4. Pelancong

Seramai 80 orang untuk 3 hotel

Untuk memperincikan komponen bandar perkhidmatan pelancongan, satu

rangka kerja teoritikal telah dirangka bagi memudahkan pengkaji memahami

keperluan Bandar Penawar sebagai bandar perkhidmtan pelancongan. Rajah 3.1

menunjukkan rangka kerja teoritikal bagi kawasan kajian.

35

Rajah 3.1: Rangka Kerja Teoritikal di Bandar Penawar

3.3 Latar Belakang Kawasan Kajian

Bahagian ini akan memperincikan berkaitan dengan lokasi kawasan kajian,,

pihak berkuasa tempatan, kemudahan dan infrastruktur Bandar Penawar sebagai

pemahaman awal terhadap kawasan kajian ini. Pembangunan Bandar Penawar amat

berkait rapat dengan pembangunan pelancongan di Desaru.

36

3.3.1 Lokasi Kawasan Kajian

Bandar Penawar terletak di sebahagian mukim Pantai Timur dan mukim Tg

Surat di dalam daerah Kota Tinggi Negeri Johor. Berdasarkan hierarki pusat

penempatan di Negeri Johor (RSN Johor, 1986), Bandar Penawar di kategorikan

sebagai Pusat Separa Wilayah Negeri. Kedudukan Bandar Penawar agak strategik

iaitu berada di antara pusat konurbasi pertumbuhan wilayah atau pusat separa

wilayah negeri iaitu Bandar Kota Tinggi dengan penempatan kecil Sungai Rengit.

Jarak Bandar Penawar dengan pusat Bandar Kota Tinggi adalah 50 kilometer

manakala dari pekan Sungai Rengit pula adalah sejauh 30 kilometer. Bandar

Penawar mempunyai keluasan 256.60 hektar dan telah dibahagikan kepada 6 zon

utama guna tanah iaitu zon perdagangan, zon institusi dan kemudahan masyarakat,

son kediaman, zon perindustrian, zon infrastuktur dan utiliti serta kawasan lapang

dan rekreasi. Pembangunan Bandar Penawar amat berkait rapat dengan

pembangunan pelancongan di Desaru, Tg Balau dan Batu Layar.

Bandar Penawar mempunyai keluasan 256.60 hektar dan telah dibahagikan

kepada 6 zon utama guna tanah iaitu zon perdagangan, zon institusi dan kemudahan

masyarakat, son kediaman, zon perindustrian, zon infrastuktur dan utiliti serta

kawasan lapang dan rekreasi. Mengikut laporan, zon institusi dan kemudahan

masyarakat serta kediaman merupakan pecahan terbesar iaitu sebanyak 31 peratus.

Daripada peratusan tersebut, zon institusi dan kemudahan masyarakat menggunakan

sejumlah 84.94 ekar manakala perumahan pula adalah 83.94 ekar. Populasi

penduduk Bandar Penawar pula mengikut bancian yang dijalankan pada tahun 2009

mendapati jumlah keseluruhan adalah seramai 10315 orang termasuk pelajar IPTS

dan pekerja ladang di dalam kawasan ini. Daripada bancian juga didapati majoriti

bangsa atau keturunan yang mendiami Bandar Penawar adalah bangsa Melayu iaitu

seramai 1212 buah keluarga, 99 buah keluarga berbangsa Cina dan 9 buah keluarga

berbangsa India.Pembangunan infrastruktur dan kemudahan di Bandar Penawar

adalah dibawah bidang kuasa Lembaga Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA) iaitu

37

sebuah agensi pembangunan luarbandar dibawah Kementerian Kemajuan Luar

Bandar dan Wilayah. Selain itu, Bandar Penawar juga telah dibangunkan bagi

menyokong industri pelancongan DESARU.

Bandar Penawar Desaru

Rajah 3.2: Peta Lokasi Kawasan Kajian (Bandar Penawar)

38

3.3.2 Pihak Berkuasa Tempatan

Kawasan kajian iaitu Bandar Penawar terletak di bawah pentadbiran

Lembaga Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA) bermula pada tahun 1972. Sebelum

kawasan kajian dibuka, tetuan Hunting Technical Services Ltd telah menyatakan

didalam Johor Tenggara Regional Master Plan bahawa pelancongan adalah sumber

ekonomi bagi penempatan baru ini. Pada tahun 1976, KEJORA diberi peranan

sebagai Kerajaan Tempatan dibawah Akta Kerajaan Tempatan (Akta 171). Selain

daripada itu, KEJORA juga berperanan untuk membangunkan kawasan kajian

kepada sebuah bandar baru yang berfungsi sebagai pusat penempatan kakitangan

kerajaan dan hotel disekitarnya.

3.3.3 Pembangunan Kemudahan atau Infrastruktur

Pembangunan kemudahanatau infrastruktur di Bandar Penawar adalah

dibawah bidang kuasa Lembaga Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA) iaitu sebuah

agensi pembangunan luarbandar dibawah Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan

Wilayah. Selain itu juga Bandar Penawar telah dibangunkan bagi menyokong

industri pelancongan DESARU.

Pintu Masuk Bandar Penawar Masjid As Syifa’ Bandar Penawar

39

Rajah 3.3: Kemudahan- Kemudahan Yang Disediakan Di Bandar Penawar 3.4 Justifikasi Pemilihan Kawasan Kajian Bagi pemilihan Bandar Penawar sebagai kawasan kajian ini, ia

mengambilkira beberapa kriteria bertujuan memudahkan pemilihan ini dijalankan.

Antara kriteria pemilihan adalah pertama Bandar Penawar dibangunkan khusus

sebagai Bandar perkhidmatan pelancongan bagi menyokong pembangunan

pelancongan Desaru. Sebagai bandar perkhidmatan pelancongan diharap dengan

kajian ini dilaksanakan dapat membantu untuk mengetahui sejauhmana kemampuan

Bandar Penawar sebagai bandar perkhidmatan pelancongan untuk menyokong

pembangunan pelancongan wilayah KEJORA. Selain daripada itu, pihak KEJORA

Dataran Tasek Bandar Penawar Pusat Informasi Bandar Penawar

Pusat Pengajian Tinggi Bandar Penawar

Klinik dan Makanan Segera Bandar Penawar

40

telah membangunkan pelbagai kemudahan infrastruktur untuk memastikan

keselesaan penduduk setempat dan pelancong. Walaupun begitu setelah lebih tiga

puluh tahun Bandar Penawar dibuka kewujudan pelancong yang memasuki bandar

ini tidak serancak yang dijangka. Maju mundurnya Bandar Penawar amat bergantung

kepada pembangunan pelancongan Desaru. Ini kerana pelancongan di kawasan

berhampiran bukannya sebuah industri sebaliknya terdiri daripada gugusan pelbagai

industri yang berkaitan antara satu sama lain.

3.5 Rekod Ketibaan Pelancong

Rekod ketibaan pelancong terbahagi kepada dua iaitu rekod ketibaan

pelancong daripada hotel ataupun rekod berdasarkan kemasukkan pelancong

daripada pihak imigresen. Bagi kajian ini di mana kawasan kajian melibatkan Bandar

Penawar, rekod ketibaan pelancong daripada hotel adalah lebih sesuai digunakan

memandangkan sebahagian besar hotel adalah terletak sekitar kurang 10km radius.

Jadual 3.2 menunjukkan rekod ketibaan pelancong ke Desaru berdasarkan bilangan

pelancong yang menginap di hotel. Dapat dirumuskan daripada jadual di bawah,

rekod ketibaan pelancong ke Desaru pada tahun 2009jumlah kedatangan pelancong

telah menurun sebanyak 20 peratus berbanding tahun sebelumnya.

Penurunan ini berlaku akibat penularan wabak influenza A H1N1 yang

menyebabkan ramai orang tidak mahu melancong serta mereka mengelak daripada

berdepan risiko dijangkiti penyakit ini. Akan tetapi pada tahun 2010, rekod

kedatangan pelancong kembali menunjukkan peningkatan iaitu sebanyak 10 peratus

bagi pelancong tempatan dan pelancong asing. Ini kesan daripada pertumbuhan

ekonomi serta pendapatan yang semakin baik dan terkawalnya penyakit H1N1.

Walaubagaimanapun jumlah kedatangan pelancong sekali lagi menunjukkan

penurunan sebanyak 12 peratus pada tahun 2011 kerana perkhidmatan feri daripada

Singapura ke Tanjung Belungkor yang tidak konsisten sepanjang tahun tersebut.

41

Jadual 3.2: Rekod Ketibaan Pelancong Berdasarkan Statistik Imigresen danHotel ke

Desaru

Tahun Jumlah Pengunjung Peratus 2008 271309 - 2009 217240 Penurunan 20% 2010 238964 Peningkatan 10% 2011 208844 Penurunan 12%

Sumber: Bahagian Pelancongan KEJORA (2012)

Manakala untuk kadar peratusan penginapdi hotel seperti Jadual 3.3 di

bawah, terdapat peningkatan peratusan dari tahun 2009 sehingga 2011. Ini

menunjukkan pelancong masih menginap di hotel berdekatan Bandar Penawar

walaupun tidak melawat Bandar Penawar. Selain itu, ia juga menunjukkan bahawa

faktor tiada kemudahan feri pada awal tahun 2011 bukan satu isu kepada pelancong

untuk melawat Bandar Penawar.

Jadual 3.3 Rekod Kadar Purata Peratusan Penginapan

Tahun Kadar Peratusan Penginapan 2009 27.65%

2010 30.24%

2011 31.54%

Sumber: Bahagian Pelancongan KEJORA (2012)

3.6 Pembangunan di Bandar Penawar Pembangunan di Bandar Penawar terbahagi kepada tiga iaitu pembangunan

semasa, pembangunan di sekitar Desaru dan pembangunan akan datang. Secara

42

keseluruhannya, ia menunjukkan perubahan pembangunan di Bandar Penawar

mengikut peredaran masa.

3.6.1 Pembangunan Semasa

Bandar Penawar telah dibangunkan pada tahun 1972 di mana pada awal

penubuhannya ia berfungsi sebagai pusat penempatan untuk kakitangan kerajaan.

Pada ketika itu, hanya terdapat lebih kurang 100 buah rumah pada fasa pertama,

namun begitu setelah 35 tahun kewujudan Bandar Penawar, pelbagai infrastruktur

telah disediakan untuk menyokong pembangunan pelancongan Desaru serta

menyediakan perkhidmatan kepada penduduk setempat. Walaubagaimanapun, mulai

awal tahun 2010, pembangunan yang lebih rancak berlaku seperti pertambahan

kedai-kedai serbaneka, kedai makan, restoran makanan segera, pasaraya dan taman-

taman perumahan.baru di Bandar Penawar

3.6.2 Pembangunan di Sekitar Bandar Penawar

Bandar Penawar merupakan bandar perkhidmatan di mana ia bertindak

sebagai penyokong kepada pembangunan pelancongan Desaru. Pembangunan di

Bandar Penawar berkait rapat dalam menyediakan kemudahan tempat tinggal kepada

kakitangan yang berkhidmat di hotel dan resort di sekitar Desaru, kemudahan

keperluan harian, pusat informasi pelancong, kemudahan perkhidmatan kesihatan

dan keselamatan, perkhidmatan pengangkutan dalaman dan antara bandar,

kemudahan telekomunikasi, kemudahan sukan dan rekreasi seperti gelanggang tenis,

futsal dan stadium. Rajah 3.4 menunjukkan pembangunan produk-produk

pelancongan yang wujud di sekitar Bandar Penawar. Manakala Rajah 3.5 pula

43

menunjukkan perubahan pembangunan di Desaru antara tahun 1970an dan 1990an.

Perubahan tersebut adalah pembangunan chalet-chalet dan resort untuk menyokong

industri pelancongan di Desaru.

Rajah 3.4: Pembangunan PelanconganSekitar Bandar Penawar

44

Rajah 3.5: Perubahan Pembangunan Pelancongan Di Desaru

3.6.3 Pembangunan Akan Datang

Taburan pembangunan yang akan berlaku sehingga tahun 2020 dijangka

melibatkan hampir keseluruhan semenanjung Pengerang dan kebanyakannya akan

tertumpu di sepanjang pantai Johor Tenggara. Keluasan keseluruhan pembangunan

tersebut adalah 30000 hektar dan hampir 80 peratus dimiliki oleh individu dan

pelabur swasta untuk tujuan pembangunan pelancongan. Terdapat beberapa

pembangunan yang berimpak tinggi yang akan mempengaruhi pembangunan

kawasan kajian seperti pembangunan Bio Desaru yang mempunyai keluasan 9000

ekar, pembangunan pelancongan Buckingham by the Sea yang berkeluasan 300 ekar,

pembangunan pelancongan oleh Khazanah dan Desaru Development Corporation

yang berkeluasan sebanyak 4000 ekar serta Pembangunan Penapisan Minyak dan

Petrokimia seperti Rajah 3.6 di bawah:

1970an 1990an

45

Rajah 3.6: Taburan Pembangunan di sekitar Bandar Penawar

Di antara pembangunan yang dinyatakan di atas , dijangkakan hanya dua

pembangunan yang akan benar-benar memberi impak terus kepada pembangunan

Bandar Penawar iaitu Pembangunan Pelancongan Desaru oleh Khazanah Nasional

Berhad bersama Desaru Development Corporation dan Pembangunan Bio Desaru.

Kedua-dua pembangunan ini berada di dalam anggaran kurang daripada 10km radius

daripada kawasan kajian. Pertama,pembangunan yang akan dilaksanakan oleh

Khazanah Nasional Berhad bersama Desaru Development Corporation akan

merangkumi 3 fasa utama seperti Rajah 3.7.

1

1 22

3

4

5

6

46

Rajah 3.7: Fasa Pembangunan Pelancongan Desaru

Konsep pembangunan pelancongan yang dirancang oleh Khazanah Nasional

Berhad adalah pelancongan mewah.Rajah 3.8 menunjukkan fasa pertama yang

dijangka akan siap pada tahun 2015. Di antara komponen pembangunan yang akan

disiapkan pada Fasa 1 adalah seperti padang Golf Ernie Erls 27 lubang dan padang

Golf Vijay Singh 18 lubang dan keduanya dilengkapi dengan rumah kelab serta

perumahan mewah, 3 buah hotel dan resort iaitu Sheraton Desaru Resort &

Convention Center, Aman Country Club dan Datai Desaru Hotel, taman tema air dan

marin serta taman hiburan Riverwalk.

47

Rajah 3.8: Pelan Pembangunan Fasa 1 Khazanah Berhad dan Desaru Development Corporation

Kedua adalah kawasan pembangunan ‘Bio Desaru’ seluas 9,000 ekar yang

akan menjadi sebuah hub lembah makanan organik terbesar di Malaysia.Rajah 3.9

pula menunjukkan komponen pembangunan terdiri daripada kawasan agro,

akuakultur, ladang ternakan dan kawasan pelancongan serta perkhidmatan dan

dijangka 4000 peluang pekerjaan akan dijana melalui pembangunan ini. Fasa

pertama pembangunan telah dilaksanakan bermula pada tahun 2011 dan dijangka

siap pada tahun 2015.

48

Rajah 3.9: Komponen utama Bio Desaru

3.7 Rumusan

Keberkesanan fungsi bandar perkhidmatan adalah bergantung terus kepada

kemudahan dan fasiliti yang disediakan oleh pihak berkuasa tempatan dan juga

kesediaan penduduk. Perbandingan kemudahan yang disediakan di Bandar Hua Hin,

Thailand dan Cancun, Mexico adalah amat jauh berbeza tetapi kedua-dua bandar ini

berskala besar dan bertaraf daerah. Bandar Penawar hanyalah sebuah bandar baru,

walaubagaimanapun kemudahan-kemudahan yang disediakan di kedua-dua bandar

tersebut boleh dijadikan sebagai panduan untuk meningkatkan lagi kemudahan di

Bandar Penawar sekiranya sesuai.

BAB 4 ANALISIS DAN SINTESIS

49

BAB 4

ANALISIS DAN SINTESIS

4.1 Pengenalan

Bab ini merupakan analisis data dan sintesis daripada soal selidik yang

dijalankan di empat lokasi iaitu Pusat Informasi Bandar Penawar, Pantai Tg Balau,

The Pulai Desaru Beach Resort & Spa dan Lotus Desaru Beach Resort. Analisis ini

akan terbahagi kepada lima bahagian iaitu bahagian pertama profil pelancong,

bahagian kedua perlakuan pelancong, bahagian ketiga persepsi umum, bahagian

keempat persepsi pelancong dan bahagian kelima analisis temubual bersama agensi

kerajaan, pengusaha hotel dan resort, pengusaha pengangkutan dan pengusaha

restoran. Borang soal selidik ini akan memperincikan 4 aspek iaitu profil pelancong,

perlakuan/motivasi pelancong, persepsi umum mengenai kawasan kajian dan

persepsi pelancong terhadap kemudahan yang disediakan di kawasan kajian. Jadual

4.1 menunjukkan aliran aspek-aspek analisis yang akan dirumus berdasarkan apa

yang telah ditanya kepada pelancong. Manakala temubual pula memfokus kepada

beberapa aspek seperti pandangan terhadap fungsi bandar perkhidmatan

pelancongan,kesediaan dan kesanggupan untuk melatih kakitangan serta menghadiri

latihan, perancangan dan usaha meningkatkan kemudahan serta akhir sekali halangan

dan masalah. Analisis SWOT juga dijalankan bagi mengetahui kekuatan, kelemahan,

peluang dan ancaman di Bandar Penawar. Seterusnya, bahagian ini akan

50

menganalisis faktor-faktor berkaitan dengan persepsi dan kesanggupan stakeholders

terhadap Bandar Penawar sebagai Bandar Perkhidmatan Pelancongan. Selain itu,

analisis ini juga akan menghuraikan tahap keupayaan stakeholders terhadap

perkhidmatan pelancongan, kesanggupan penyedia perkhidmatan, kehendak dan

kemahuan pelancong serta masalah-masalah yang dihadapi untuk membangunkan

Bandar Penawar sebagai sebuah bandar perkhidmatan pelancongan Seterusnya

sintesis dilakukan sebagai rumusan untuk analisis dan diikuti dengan rumusan

keseluruhan bagi bab ini. Aspek-aspek yang dikaji di dalam menilai Bandar Penawar

sebagai Bandar Perkhidmatan Pelancongan adalah seperti Jadual 4.1 di bawah:

Jadual 4.1: Aspek-Aspek Analisis Fungsi Bandar Penawar

Analisis Ukuran

A: Profil Pelancong

1. Jantina 2. Umur 3. Asal 4. Status pekerjaan 5. Pendapatan

B: Perlakuan/motivasi pelancong

1. Tempoh masa melancong 2. Bilangan orang melancong bersama 3. Bersama siapa pergi melancong 4. Tujuan utama melancong ke 5. Tempat penginapan semasa bercuti

C: Persepsi Umum 1. Sumber Mengenai Bandar Penawar 2. Keinginan untuk Berkunjung 3. Kekerapan kunjungan 4. Motivasi untuk berkunjung 5. Kemudahan yang boleh diperolehi di Bandar Penawar 6. Keutamaan kemudahan yang dipilih semasa bercuti 7. Apakah yang membuat Banadar Penawar lain daripada bandar-bandar lain. 8. Cadangan penambahbaikan

D: Persepsi Pelancong 1. Kemudahan tempat tinggal 2. Makanan dan Minuman 3. Hiburan 4. Kemudahan Interner 5. Kemudahan Bank 6. Kemudah Informasi 7. Kemudahan Pengangkutan 8. Keselamatan

51

4.2 Sampel Saiz Kajian

Bagi menentukan saiz sampel kajian,semakan dibuat di Pejabat Pelancongan

KEJORA dan mendapati kedatangan pelancong ke pusat informasi pada tahun 2011

hanyalah 11 orang. Berdasarkan jumlah tersebut pengkaji memutuskan untuk

mendapatkan 100 orang responden untuk tujuan soal selidik seperti di Rajah 4.2.

Walau bagaimanapun saiz sampel sebenar yang telah diperolehi adalah 60 orang

pelancong kurang daripada target sepatutnya iaitu 26 (52%) pelancong asing dan 34

(68%) pelancong domestik. Kedua-dua kategori pelancong tidak mencapai target

seperti yang telah ditetapkan.kerana mereka tidak tidak pernah singgah di Bandar

Penawar dan faktor cuaca yang tidak menentu membuatkan mereka tidak selesa

berkunjung ke Bandar Penawar.

Jadual 4.2: Sampel Saiz Responden

TARGET SAMPEL (RESPONDEN) SAMPEL TERKUMPUL

Domestik Asing Jumlah Domestik Asing Jumlah

50 50 100 51 39 90

4.3 Analisis Responden

Bahagian ini akan menganalisis profil umum pelancong dari aspek profil

pelancong, perlakuan serta motivasi pelancong, persepsi umum dan persepsi

pelancong terhadap kemudahan perkhidmatan yang disediakan di kawasan kajian..

Pelancong juga diberi peluang untuk menyatakan keperluan semasa melancong dan

cadangan untuk menambahbaik kemudahan dan perkhidmatan di kawasan kajian.

Bagi analisis ini juga maklum balas dari pelancong tempatan dan pelancong asing

52

akan diasingkan bagi memudahkan lagi analisis ini dijalankan. Antara analisis bagi

bahagian ini adalah seperti berikut:

4.3.1 Profil Pelancong

PELANCONG DOMESTIK PELANCONG ASING

1. Jantina

Majoriti adalah pelancong lelaki iaitu

52.9%

Majoriti pelancong asing juga lelaki

iaitu 53.8%

2. Umur

Majoriti adalah pelancong di

peringkat umur 41 hingga 55 tahun

Peratusan yang sama untuk peringkat

umur daripada 18 hingga 55 tahun.

53

PELANCONG DOMESTIK PELANCONG ASING

3. Pekerjaan

Majoriti adalah penjawat awam iaitu

41.2%

Majoriti adalah professional iaitu

30.8%

4. Pendapatan

Majoriti berpendapatan RM1501

hingga RM3000 iaitu 52.9%

Majoriti pendapatan adalah RM3001

hingga RM5000 iaitu 38.5%

54

4.3.2 Perlakuan Pelancong

PELANCONG DOMESTIK PELANCONG ASING

1.. Tempoh Masa Melancong

Majoriti adalah pelancong lelaki

iaitu 52.9%

Majoriti pelancong asing juga lelaki iaitu

53.8%

2. Melancong bersama siapa

Majoriti melancong bersama

keluarga iaitu 82.4%

Majoriti melancong bersama kawan-

kawan iaitu 38.5%

55

4.3.3 Persepsi Umum

PELANCONG DOMESTIK PELANCONG ASING

1.. Sumber Maklumat Mengenai Bandar Penawar

Majoriti maklumat diperolehi

daripada kawan-kawan dan

saudara iaitu 47.1%

Majoriti maklumat diperolehi daripada

pihak hotel iaitu 38.5%

2. Keinginan Melawat Bandar Penawar

Majoriti pelancong berkeinginan

untuk ke Bandar Penawar iaitu

76.5%. Peratusannya lebih rendah

dibandingkan dengan pelancong

asing.

Majoriti pelancong berminat untuk ke

Bandar Penawar 84.6%

56

PELANCONG DOMESTIK PELANCONG ASING

3. Motivasi Untuk Ke Bandar Penawar

Majoriti maklumat diperolehi

daripada kawan-kawan dan

saudara iaitu 47.1%

Majoriti maklumat diperolehi daripada

pihak hotel iaitu 38.5%

4. Fasiliti Yang Boleh Diperolehi Di Bandar Penawar

Majoriti pelancong menyatakan

kedai makan dengan 76.5%

Majoriti menyatakan kedai serbaneka

iaitu 30.8%

57

4.4 Analisis Persepsi Pelancong 4.4.1 Kemudahan Penginapan

Pelancong domestik dan pelancong asing secara keseluruhannya bersetuju

bahawa kemudahan penginapan mudah dicari, berbaloi, berkualiti dan kakitangan

yang bertugas memberi layanan yang mesra dan peramah. Ini berdasarkan purata

yang diperolehi untuk kemudah sampaian dan staf yang peramah dan mesra adalah

melebihi 4.0, manakala pelancong domestik mempunyai purata 4.0 dan pelancong

asing adalah 3.92 untuk kategori berbaloi/pulangan nilai wang. Kedua-dua

pelancong berpendapat bahawa kualiti perkhidmatan di tempat penginapan hanya

pada tahap memuaskan. Ini mungkin disebabkan oleh keadaan fizikal bangunan yang

tiada seliaan.

Jadual 4.3: Min Kemudahan Penginapan

Pelancong Kemudah sampaian

Berbaloi/ Pulangan nilai wang

Kualiti perkhidmatan

yang tinggi

Staf yang peramah

dan mesra

Domestik Mean 4.00 4.00 3.76 4.18

N 51 51 51 51 Std.

Deviation .791 .935 .437 .728

Asing Mean 4.08 3.92 3.62 4.15 N 39 39 39 39

Std. Deviation .494 .954 .870 .689

Total Mean 4.03 3.97 3.70 4.17

N 90 90 90 90 Std.

Deviation .669 .928 .651 .699

58

4.4.2 Kemudahan Makanan dan Minuman

Pelancong domestik dan pelancong asing bersetuju dengan kemudah

sampaian ke tempat kemudahan makanan dan minuman di Bandar Penawar kerana

kebanyakan tempat makan terletak di pusat bandar. Kedua-dua kumpulan pelancong

bersetuju dengan kualiti perkhidmatan yang agak baik. Tahap kebersihan dan

pelbagaian makanan adalah pada tahap biasa dan tiada yang istimewa pada pendapat

kedua-dua pelancong.

Jadual 4.4: Min Kemudahan Makanan dan Minuman

Pelancong Kemudah sampaian

Kepelbagaian makanan

Tahap kebersihan

Kualiti perkhidmatan

Domestik

Mean 3.82 3.29 3.4118 3.5882

N 51 51 51 51 Std.

Deviation .529 .849 .71229 .61835

Asing

Mean 4.00 3.46 3.4615 3.6154 N 39 39 39 39

Std. Deviation .577 .776 .77625 .65044

Total

Mean 3.90 3.37 3.4333 3.6000 N 90 90 90 90

Std. Deviation .548 .809 .72793 .62146

59

4.4.3 Kemudahan Hiburan

Kedua-dua kumpulan pelancong berpendapat bahawa acara hiburan yang

dijalankan tidak dipromosikan dengan baik. Oleh yang demikian, pihak yang

bertanggungjawab perlu memperkukuhkan lagi kegiatan promosi bagi setiap acara

yang dianjurkan. Kekerapan menganjurkan aktiviti juga perlu dipertingkatkan.

Walaubagaimanapun kekerapan penganjuran tidak akan mendapat reaksi positif

sekiranya kegiatan promosi tidak dipertingkatkan

Jadual 4.5: Min Kemudahan Hiburan

Pelancong Promosi acara yang dirancang sangat baik

Kekerapan yang mencukupi

Domestik Mean 2.8824 3.412 N 51 51 Std. Deviation .99262 .6183

Asing Mean 3.0000 3.308 N 39 39 Std. Deviation .70711 .4804

Total Mean 2.9333 3.367 N 90 90 Std. Deviation .86834 .5561

60

4.4.4 Kemudahan Internet

Pelancong domestik dan pelancong asing bersetuju dengan kewujudan spot

WIFI dan pusat internet walaubagaimanapun kedua-duanya tidak berpuas hati

dengan kelajuan capaian internet. Purata untuk kelajuan capaian hanyalah 2.76..

Jadual 4.6: Min Kemudahan Internet

Pelancong Wujud spot WIFI dan pusat internet

Kelajuan capaian tinggi

Domestik Mean 3.1176 2.5294

N 51 51 Std. Deviation .85749 .79982

Asing Mean 3.1538 3.0769

N 31 31 Std. Deviation .55470 .64051

Total Mean 3.1333 2.7667

N 90 90 Std. Deviation .73030 .77385

4.4.5 Kemudahan Perbankan

Kedua-dua kategori pelancong hanya berpuashati dengan kemudahan bank

yang terdapat di Bandar Penawar

61

Jadual 4.7: Min Kemudahan Perbankan

Pelancong Kemudah sampaian

Kemudahan perbankan mencukupi (ATM,Money

Changer)

Domestik Mean 3.6471 3.0588

N 51 51 Std. Deviation .78591 .96635

Asing Mean 3.6923 3.4615

N 39 39 Std. Deviation .63043 .66023

Total

Mean 3.6667 3.2333

N 90 90

Std. Deviation .71116 .85836

4.4.6 Kemudahan Informasi

Pelancong domestik dan asing bersetuju mengenai kakitangan Pusat

Informasi peramah dan mesra tetapi masih belum memuaskan lagi ini mungkin

disebabkan oleh masalah komunikasi kakitangan yang ditugaskan. Mengikut

pandangan mereka papan tanda dan brosur yang disediakan di Pusat Informasi adalah

mencukupi Walaubagaimanapun, pelancong asing agak kurang mengetahui

mengenai kewujudan pusat informasi berbanding dengan pelancong domestik tetapi

berbezaan purata keduanya agak kecil iaitu 3.23 berbanding 3.41.

62

Jadual 4.8: Min Kemudahan Informasi

Pelancong Wujud Pusat

Informasi Pelancongan

Papan tanda dan brosur yang

mencukupi

Staf di Pusat Informasi peramah

dan mesra

Domestik

Mean 3.41 3.41 3.65

N 51 51 51 Std.

Deviation .870 .618 .493

Asing

Mean 3.23 3.38 3.69

N 39 39 39 Std.

Deviation .725 .650 .480

Total

Mean 3.33 3.40 3.67

N 90 90 90 Std.

Deviation .802 .621 .479

4.4.7 Kemudahan Pengangkutan

Pelancong domestik adalah lebih berpuas hati mengenai perkhidmatan

pengangkutan awam yang disediakan berbanding pelancong asing ini

berkemungkinan disebabkan oleh kebanyakan pelancong domestik jarang

menggunakan perkhidmatan pengangkutan awam. Walaupun begitu, kedua-dua

kumpulan pelancong ini bersetuju dengan tambang yang dikenakan adalah

berpatutan.

63

Jadual 4.9: Min Kemudahan Pengangkutan

Pelancong Perkhidmatan

pengangkutan awam yang baik

Tambang yang berpatutan

Domestik

Mean 3.41 3.88 N 51 51

Std. Deviation 1.004 .697

Asing

Mean 3.15 3.69 N 39 39

Std. Deviation .899 .480

Total

Mean 3.30 3.80 N 90 90

Std. Deviation .952 .610

4.4.8 Kemudahan Keselamatan

Pelancong asing berpandangan bahawa Bandar Penawar adalah sebuah

bandar yang selamat kerana purata pelanconga asing adalah 3.62 berbanding dengan

purata pelancong domestik hanyalah 3.41. Kedua-dua kategori berpendapat bahawa

operasi klinik pada tahap biasa kerana kedua-duanya mempunyai purata yang hampir

sana iaitu 3.56 dan 3.46 seperti di Jadual 4.10.

64

Jadual 4.10: Min Kemudahan Keselamatan

Pelancong Tahap keselamatan yang tinggi

Waktu operasi klinik yang fleksibel

Domestik Mean 3.41 3.59

N 51 51 Std. Deviation .712 .939

Asing Mean 3.62 3.46

N 39 39 Std. Deviation .506 .660

Total Mean 3.50 3.53

N 90 90 Std. Deviation .630 .819

4.5 Analisis Temubual

Berdasarkan keperluan semasa industri pelancongan yang turut menuntut

komitmen dan kerjasama pihak-pihak kerajaan dan bukan kerajaan, analisis ini juga

melibatkan beberapa pihak kerajaan dan swasta untuk melihat sokongan-sokongan

dan bentuk kerjasama yang sanggup disumbangkan kepada pembangunan Bandar

Penawar sebagai bandar perkhidmatan pelancongan dan seterusnya menarik lebih

ramai lagi pelancong untuk melawat ke Bandar Penawar.

Empat kumpulan stakeholders telah dikenalpasti iaitu Pengurusan KEJORA,

Pengusaha Pelancong atau Pembangunan, Pengusaha Makanan, dan Pengusaha

Pengangkutan. Daripada kesemua kumpulan tersebut, pengkaji berharap aspek-aspek

fizikal seperti kemudahan-kemudahan asas, infrastuktur dan aspek sosio-ekonomi

65

juga dapat dikaji bagi melihat masalah-masalah dan potensi daripada aspek-aspek

tersebut yang boleh mempengaruhi kesediaan dan perkembangan Bandar Penawar

sebagai Bandar Perkhidmatan Pelancongan. Hasil daripada analisis akan

merumuskan tahap kesediaan dan sejauh mana keberkesanan Bandar Penawar

sebagai Bandar Perkhidmatan Pelancongan. Antara butiran pihak yang terlibat adalah

seperti Jadual. 4.11.

Jadual 4.11: Butiran Pihak yang Ditemubual Bil Pihak yang ditemubual Tema A1 Encik Azizan Md Rais 1-Persepsi

2- Keupayaan 5- Halangan dan kelemahan

A2 Tuan Haji Zainal Abidin bin Ali A3 Encik Hamzah Isa B1 Ms Indra Ghandhi 1-Persepsi

2- Keupayaan 3- Kesanggupan 4- Hasrat dan kemahuan 5- Halangan dan kelemahan

B2 Encik Azmi Sharuddin B3 Lt Col Jamal Salleh B4 Encik Ramadhan

C1 Din’s Corner

2- Keupayaan 3- Kesanggupan 4- Hasrat dan kemahuan 5- Halangan dan kelemahan

C2 Elias : Bahtera Mas

D1 Parman (Teksi) 2- Keupayaan 3- Kesanggupan 4- Hasrat dan kemahuan 5- Halangan dan kelemahan

D2 Maraliner

4.5.1 Analisis Persepsi Stakeholders

Daripada persepsi Pengurus Besar KEJORA, beliau mengakui bahawa

Bandar Penawar berpotensi untuk terus maju dengan adanya tiga pembangunan

mega yang akan dilaksanakan dalam tempoh terdekat iaitu Refinery and Petroleum

Integrated Development (RAPID), Pembangunan Pelancongan Khazanah Desaru

Development Corporation dan BioDesaru.

66

”Saya melihat Bandar Penawar akan terus berkembang, walaupun agak perlahan

sebelum ini mungkin salah satu faktor adalah tiada perkhidmatan bank. Pihak

KEJORA telah mengenalpasti tindakan jangka pendek yang perlu bagi Bandar

Penawar adalah penyediaan keperluan asas seperti pembinaan rumah dan juga

memastikan keindahan bandar dan kawal selia kemudahan yang sedia ada

dipertingkatkan.”( A1)

Manakala beliau menyatakan bahawa aktiviti tarikan pelancong di Bandar

Penawar adalah agak terhad.

”Saya tidak menafikan bahawa kebanyakan program atau aktiviti yang dilaksanakan

di Bandar Penawar ini hanya berskala kecil walaubagaimanapun aktiviti tarikan

pelacong ini perlu dipertngkatkan dan pihak KEJORA sedang mengkaji keperluan

untuk MICE dan showcasee kebudayaan di sini” (A1)

Bandar Penawar akan berkembang dengan lebih pesat dan penduduk Bandar

Penawar harus bersedia untuk menerima perubahan ini.

“Saya menjangkakan dalam tempoh 3 hingga 5 tahun yang akan dating Bandar

Penawar sekurang-kurangnya akan menjadi tempat tumpuan penempatan untuk

ketiga-tiga pembangunan mega ini”. (A2)

“Satu perkembangan yang positif dan penduduk setempat perlu mengambil manfaat

daripada pembangunan ini” (A3)

Bandar Penawar tidak mempunyai keistimewaan yang boleh ditawarkan

kepada pelancong.

67

“Nothing special in Bandar Penawar,I would rather send my guests to Sg Rengit for

seafood” (B1)

“Pelancong yang tinggal di Resort sentiasa mencari sesuatu yang berbeza terutama

yang tinggal lebih daripada 2 hari” Tetapi mereka tidak bersedia untuk menempuh

perjalanan yang jauh” (B2)

4.5.2 Analisis Keupayaan Sumber Manusia

Beliau juga menyatakan kebimbangan sekiranya perkembangan Bandar

Penawar tidak bergerak seiring dengan pembangunan yang akan dibangunkan

terutamanya kesediaan modal insan penduduk sekitar terutamanya di Bandar

Penawar. Beliau menegaskan bahawa :

”Saya hanya khuatir Bandar Penawar dan kawasan sekitarnya tidak dapat

menyediakan modal insan yang secukupnya terutama diperingkat profesional dan

pengurusan di dalam ketiga-tiga pembangunan mega ini. Kelemahan KEJORA

adalah peruntukan yang disalurkan tidak setanding dengan agensi-agensi lain

seperti Iskandar Regional Development Authotiry (IRDA)” (A1)

”Walaupun keupayaan dari segi bajet untuk membangunkan modal insan yang

berkemahiran agak terhad tetapi ia boleh dilaksanakan dengan konsep kolabrasi

dengan institusi pengajian dan NGO.Kebimbangan saya adalah penerimaan

penduduk setempat untuk berubah dan menyahut kehendak pembangunan ini.” (A2)

”Kami mempunyai masalah untuk mendapatkan pekerja tempatan sama ada tenaga

mahir ataupun tidak. Bekerja sehari sudah cabut ”(B1)

68

Sumber manusia adalah satu aset penting dalam industri pelancongan dan

kesemua pengusaha meluahkan rasa kesusahan untuk mendapatkan semua peringkat

tenaga kerja daripada rank and file hingga ke peringkat profesional.

”Apabila Desaru dibuka nanti kami memerlukan sekurang-kurangnya 200 pekerja

untuk fasa pertama. Melalui pengalaman saya masalah utama untuk mencari

kakitangan eksekutif dan pengurusan. Sesetengahnya bersedia untuk berkhidmat

tetapi mempunyai masalah komunikasi dalam bahasa inggeris, walaupun lepasa

ijazah”(B3)

”Janji Bio Desaru kepada kerajaan Negeri adalah tidak menggaji pekerja asing dan

keutamaan kepada penduduk sekitar kerana kami tidak bercadang untuk

menyediakan tempat tinggal. Mereka tidak dibenarkan tinggal di dalam kawasan Bio

Desaru. Kesediaan penduduk disini untuk menceburi bidang perladangan menjadi

tanda-tanya”(B4)

”Tiada masalah pekerja kerana hanya guna 6 orang saja. Mereka telah bekerja

dengan kami lebih 10 tahun. Pergi kursus? Semua mereka yang kerja dengan kami

ni sudah berumur dan sudah tidak berminat untuk kursus lagi (C1)

Kesemua pengusaha hotel sanggup untuk melatih tenaga kerja mereka untuk

mengikuti kursus dan latihan berkaitan dengan perkhidmatan pelancongan. Antara

beberapa kenyataan responden adalah seperti berikut :

” Pihak kami bersedia untuk melatih kakitangan samada ssecara dalaman atau ke

pusat latihan untuk latihan jangka pendek bagi meningkatkan mutu perkhidmatan.

Kami membuat caruman HRDF pada setiap bulan, sudah tentulah latihan dan

kursus berkaitan boleh dilaksanakan tanpa ragu-ragu”(B2)

69

4.5.3 Analisis Kesanggupan Komuniti

Temubual telah dijalankan ke atas kepada Pengusaha Pelancongan,

Pengusaha Makanan,dan Pengusaha Pengangkutan bertujuan untuk melihat

sejauhmana keupayaan dan kesanggupan terhadap pelancongan secara tersurat dan

juga tersirat.

”Buka kedai setiap haripun, pelanggan tidak ramai dan gaji pekerja kena bayar

juga. Baik berniaga semasa hari bekerja sahaja. Hujung minggu akan dibuka kalau

ada tempahan.” (C1)

4.5.4 Analisis Hasrat Dan Kemahuan Terhadap Bandar Penawar

Beliau berhasrat ingn menjadikan Bandar Penawar sebuah bandar

perkhidmatan yang lengkap dan makmur. Beliau menjelaskan bahawa:

Bandar Penawar menjadi satu detinasi persinggahan untuk semua lapisan dan

golongan untuk menggunakan perkhidmatan yang disediakan. (A1)

Kesemua pengusaha hotel menaruh harapan yang tinggi terhadap Bandar

Penawar agar menjadi satu tempat One Stop Center bagi memudahkan urusan

mereka dan pelancong yang bermalam dihotel mereka”

70

”Harap pusat informasi dapat dibuka 7 hari seminggu untuk membolehkan

pelancong mendapat maklumat mudah dan tepat”(B1)

Harapan para peniaga supaya pihak KEJORA dapat merancang sesuatu untuk

menghidupkan Bandar Penawar semoga lebih ceria dan meriah.

”KEJORA mungkin boleh adakan pasar karat di pusat bandar supaya ia lebih

meriah terutama waktu malam yang suram”(C1)

4.5.5 Analisis Halangan dan Kelemahan Bandar Penawar

Beliau meluahkan rasa sedikit terkilan kerana pertumbuhan Bandar Penawar

agak perlahan berbanding dengan Sg Rengit.

Bandar Penawar sepatutnya lebih dikenali dan maju daripada Sg Rengit kerana ia

berhampiran dengan Desaru. KEJORA perlu mempertingkatkan lagi usaha supaya

para pelabur yang telah dikurniakan tanah pelancongan di sini untuk

mengusahakannya. Ini untuk merancakkan lagi pembangunan kawasan ini. (A1)

4.6 Analisa SWOT Analisa SWOT ke atas Bandar Penawar adalah untuk mengetahui kekuatan,

kelemahan, ancaman dan potensi yang wujud di Bandar Penawar. Butiran analisis

adalah seperti rajah di bawah:-

71

Jadual 4.12:Analisa SWOT Bandar Penawar

Kekuatan Tanah yang banyak untuk

dibangunkan

KEJORA mempunyai kuasa

untuk merangka Rancangan

Pembangunan Bandar

Hub Pendidikan

Sumberjaya pelancongan yang

banyak

Jalinan jalan darat yang baik

dengan adanya Senai Desaru

Expressway

Hampir dengan Singapura

Kelemahan Tidak tegas dalam penguatkusaan

pembangunan tanah-tanah

pelancongan

Tiada peruntukan untuk kerja-

kerja penyelenggaraan dan

penyeliaan kemudahan dan

fasiliti sedia ada

Jalinan jalan laut yang tidak

konsisten

Tiada kemudahan untuk

pelancong seperti travel agent dan

money changer

Tiada aktiviti malam

Kedatangan pelancong yang

bermusim

Peluang Pembangunan industri minyak

dan gas, Bio Desaru dan

pelancongan Desaru Khazanah

Limpahan daripada

pembangunan Iskandar

Ancaman Kuasa Kerajaan Tempatan akan

tamat pada pertengahan 2013.

Sistem pengangkutan feri yang

tidak menentu operasinya

Waktu operasi perniagaan

makanan yang tidak konsisten

Operasi pengangkutan laut yang

tidak konsisten

72

4.7 Rumusan

Secara keseluruhannya, bab empat ini merupakan analisis tahap keberkesanan

Bandar Penawar sebagai Bandar Perkhidmatan Pelancongan. Berdasarkan soal selidik

dan temubual yang dijalankan, dapat dirumuskan bahawa Bandar Penawar perlu

menambahbaik perkhidamatan sedia ada dan untuk memastikan ia sentiasa seiring

dengan tiga pembangunan mega yang sedang rancak dibangunkan.

4.8 Kesimpulan

4.8.1 Kemudahan Pengangkutan

Hasil analisa tidak menunjukkan keperluan yang tinggi terhadap kemudahan

darat terutama kepada pelancong domestik berbanding pelancong asing.

Walaubagaimanapun, perkara ini perlu titik beratkan kerana dalam tempoh 3 tahun

akan datang jumlah pekerja dan pelancong dijangka akan meningkat kepada

lebihkurang 6000 orang. Terminal bas dan teksi Bandar Penawar sebagai terminal

utama di kawasan ini maka kemudahan pengakutan seperti bas mungkin perlu

dilebarkan ke kawasan Sedili, Tanjung Pengelih dan Tanjung Belungkor.

Pelancong Singapura adalah komponen besar yang melancong di kawasan ini

maka kemudahan pengangkutan laut perlu dipertingkatkan dengan menyediakan

kemudahan feri kereta dan ia mestilah konsisten.

73

4.8.2 Kemudahan Makanan

Bandar Penawar kini mempunyai 30 buah kedai makanan tempatan dan

sebuah restoran makanan segera. Kesemua kedai makanan ini menawarkan menu

yang hampir sama seperti masakan melayu tradisional dan makanan ala thai.

Daripada pemerhatian pengkaji hampir 70% kedai makanan ini beroperasi daripada

jam 7.30 pagi hingga jam 6.00 petang dan tidak beroperasi pada hujung minggu.

Kualiti perkhidmatan perlu dipertingkatkan lagi terutamanya pada hujung

minggu dan hari kelepasan am kerana tempoh penyediaan makanan adalah lebih

daripada 30 minit untuk setiap hidangan yang ditempah.

4.8.3 Modal Insan

Tahap perkhidmatan dari segi etika dan perilaku kakitangan hotel dan kedai

makan terhadap pelanggan perlu ditingkat. Hasil daripada tinjauan yang

dilaksanakan hampir 60% pekerja ini adalah lepasan sekolah dan tiada latihan formal

diberikan.

4.8.4 Kemudahan Sokongan

Selain daripada itu Bandar Penawar juga perlu ada kemudahan asas untuk

kemudahan pelancong seperti agensi pelancongan dan perkhidmatan tiket, pengurup

wang dan pusat informasi yang beroperasi sepanjang minggu.

74

Selain daripada itu, Bandar Penawar perlu pelbagaikan aktiviti yang lebih santai

dan menghiburkan terutama pada waktu malam. Penganjuran acara hiburan perlu

diperhalusi, terancang, konsisten dan dipromosikan secara meluas dan teratur. Bandar

Penawar perlu memperbanyakkan zon internet tanpa wayar dan memastikan juga

mempunyai capaian yang laju. Pihak berkuasa tempatan harus sentiasa membuka

peluang kepada mana-mana agensi sama ada kerajaan, swasta atau NGO untuk sama-

sama membangunkan Bandar Penawar.

BAB 5 CADANGAN

75

BAB 5

CADANGAN

5.1 Pengenalan

Bahagian ini akan memfokus kepada cadangan-cadangan untuk

meningkatkan fungsi bandar pelancongan di kawasan kajian. Terdapat dua kategori

cadangan iaitu pertama, cadangan penambahbaikan dan pembangunan kemudahan

seperti kemudahan pengangkutan, kemudahan makanan dan kemudahan sokongan

manakala cadangan kedua adalah memantapkan pembangunan modal insan.

5.2 Cadangan Meningkatkan Fungsi Bandar Penawar Sebagai Bandar Perkhidmatan Pelancongan Sepertimana yang telah dianalisa di Bab 4 terdapat 4 kemudahan utama yang

perlu ditambahbaik bagi menjadi Bandar Penawar sebuah bandar perkhidmatan yang

ceria dan menjadi tumpuan kepada pelancong yang berkunjung ke destinasi pelancongan

sekitarnya.

76

5.2.1 Cadangan Untuk Memantapkan Kemudahan Pengangkutan Bagi memantapkan aksesibiliti ke Bandar Penawar beberapa kemudahan

pengangkutan perlu dipertingkatkan seperti:

i. Menyediakan satu rangkaian perkhidmatan bas berjadual daripada

Terminal Bas Bandar Penawar ke destinasi tarikan pelancong seperti

Ostrisch Fram, Fruit Farm, Batu Layar, Tg Balau, Sedili dan Tg

Belungkor

ii. Menyediakan pondok bas berjadual di semua kawasan yang dinyatakan

di para 5.2.1 (i) untuk memudahkan pelancong mengetahui dan

merancang perjalanan mereka.

iii. Kemudahan pengangkutan darat daripada Jeti Tg Belungkor dan Tg

Pengelih mesti selaras dengan perkhidmatan feri bagi menyelesaikan

rungutan kos pengangkutan yang tinggi dikenakan oleh teksi dan

pengusaha hotel dan resort.

iv. Menyediakan kemudahan pengangkutan feri berkereta bagi

meningkatkan lagi keselesaan pengunjung Singapura yang membawa

kereta sendiri.

5.2.2 Cadangan Untuk Memantapkan Kemudahan Makanan Bandar Penawar berpotensi untuk menjadi destinasi makanan untuk menyokong

pembangunan pelancongan sekitar. Langkah pertama yang mesti diambil oleh pihak

77

berkuasa tempatan adalah memastikan waktu operasi yang tetap terutama pada hujung

minggu atau cuti am dan menambahkan pelbagaian jenis menu yang ditawarkan.

Jadual 5.1: Perincian Cadangan Untuk Memantapkan Kemudahan Makanan

Insentif untuk pemilik kedai

makanan.

Dicadangkan agar pihak berkuasa tempatan untuk

memberi ganjaran dan insentif kepada peniaga yang

menyediakan perkhidmatan yang cemerlang dan

mengikut peraturan yang ditetapkan.

a. Menyediakan satu sistem penilaian oleh

pengguna terus kepada pihak KEJORA

melalui laman sesawangnya.

b. Penilaian pada setiap hujung tahun dan ini

akan menentukan samada sewaan boleh

disambung atau ditamatkan dan juga peniaga

layak menerima pengurangan sewaan

sebanyak 30% setahun sekiranya markah

penilaian adalah 90% ke atas.

Pusat Makanan Eksotik di atas

restoran terapung

1. Restoran Makanan Eksotik / Laut Terapung

2. Bangunkan di kawasan kolam berhampiran Medan

Selera Bandar Penawar.

3. Menu berkonsepkan makanan laut, dan eksotik

seperti belangkas dan siput gonggong.

Pusat Memancing dan DIY BBQ 1. Pelantar memancing di tapak takungan air Bandar

Penawar berhampiran dengan Stadium Bandar

Penawar.

2. Bangunkan di kawasan lapang bersebelahan

sebagai tapak berkelah bergazebo dan kemudahan

BBQ

3. Pengunjung dibenarkan untuk memasak hasil

tangkapannya sendiri.

78

Kerjasama dengan INSTEDT, KPM, IKBN dan Kolej Komuniti

1 Membangunkan sebuah pusat latihan kecantikan bersepadu bertaraf antarabangsa

2

5.2.3 Cadangan Untuk Memantapkan Pembangunan Modal Insan

Antara cadangan untuk memantapkan pembangunan modal insan adalah seperti

Rajah 5.1 manakala perincian untuk setiap cadangan adalah seperti Jadual 5.1.

Rajah 5.1: Cadangan Untuk Memantapkan Pembangunan Modal Insan

Pihak Lembaga Kemajuan Johor Tenggara perlu menjadi tunggak utama dalam

memantapkan pembangunan modal insan secara kolobrasi dan kerjasama dengan

institusi pengajian tinggi di wilayah ini seperti Institut Darul Takzim (INSTEDT),

Kementerian Pelancongan Malaysia (KPM), Institut Kemahiran Belia Negara (IKBN)

dan Kolej Komuniti.

Selain itu, membangunkan sebuah pusat latihan kecantikan bersepadu bertaraf

antarabangsa sebagai langkah pertama menarik pelancong ke Bandar Penawar. Ini bukan

sahaja dapat meningkat mutu perkhidmatan tetapi ia juga dapat mengangkat martabat

Bandar Penawar ke taraf antarabangsa.

79

Jadual 5.2: Perincian Cadangan Memantapkan Pembangunan Modal Insan

Cadangan Penerangan

Kerjasama dengan INSTEDT,

KPM, IKBN dan Kolej Komuniti

1. Menjalankan kajian keperluan latihan secara

menyeluruh bersama penyedia latihan dan

pengusaha

2. Menyediakan modul kursus dan latihan

mengikut kehendak pengusaha

3. Memantapkan kemahiran dalam bidang

pelancongan

4. Penganjuran kursus pendek oleh institusi dan

dibiayai oleh KEJORA

5. Menyediakan tenaga mahir dan separa mahir

dalam bidang pelancongan bagi menyahut

keperluan pembangunan pelancongan sekitar

terutamanya Khazanah/Desaru Development

Corporation

6. Membudayakan Think Tourism Act Tourism

Membangunkan sebuah pusat

latihan kecantikan bersepadu

bertaraf antarabangsa

Konsep Pembangunan:

-Menyediakan 6 jurusan kecantikan iaitu:-

Jurusan Kecantikan Muka dan Badan

Jurusan Kecantikan Rambut

Jurusan Solekan

Jurusan Minyak Wangi

Jurusan Rias Kuku

Jurusan Operasi, Kewangan dan Pengurusan

Spa

-Mendapat akreditasi daripada jenama unggul dunia

-Konsep yang sama telah dilaksanakan di NYC’s

West Village, NoLitaand SoHo;; Paris’ Haute

Marais dan Montmartre

80

Sasaran Utama -Golongan remaja yang berminat dengan jurusan

kecantikan

-Pengusaha butik-butik kecantikan

Tempoh Pengajian -Kolej ini menawarkan tempoh pengajian selama 6

bulan hingga 1 tahun

Manafaat Yang akan Diperolehi: 1. Mencipta kelainan di Bandar Penawar dan yang

pertama di Asia

2. Membawa masuk pelajar luar negara

3. Memberi peluang penduduk setempat untuk

mendalami bidang kecantikan secara formal

teratur dan diiktiraf antarabangsa

5.2.4 Cadangan Memantapkan Kemudahan Sokongan Rajah 5.2 menunjukkan cadangan penambahbaikan dan pembangunan

kemudahan yang perlu ada di Bandar Penawar sebagai sebuah Bandar perkhidmatan

pelancongan. Manakala Jadual 5.3 menunjukkan perincian untuk setiap cadangan yang

dikemukakan.

81

Rajah 5.2: Cadangan Penambahbaikan dan Pembangunan Kemudahan Sokongan

Jadual 5.3: Perincian Cadangan Penambahbaikan dan Pembangunan Kemudahan

Cadangan Penerangan

Pusat Pameran dan jualan

kraftangan tempatan

1.Membantu mengetengahkan produk kraftangan

tempatan secara secara teratur.

2. Memastikan kualiti kraftangan yang dihasilkan

konsisten

3. One Stop Center kraf dan akan menjadi daya

tarikan pelancong

Pusat Informasi Yang berjadual Pusat informasi hanya beroperasi pada hari Isnin

hingga Jumaat sahaja. Waktu operasi pula mengikut

Penambahbaikan dan

Pembangunan Kemudahan

Sokongan

Perkhidmatan Pusat

Informasi Berjadual

Agensi Pelancongan

dan Pemandu Pelancong

Pentas Kebudayaan dan Kesenian

Menyediakan dewan

konvensyen

Pusat Pameran dan

jualan kraftangan tempatan

82

waktu pejabat. Oleh yang demikian adalah wajar

untuk menetapkan waktu operasinya pada setiap

hari mulai 9.00 pagi hingga 6 petang.

Agensi Pelancongan dan

Pemandu Pelancong

1. Agensi Pelancongan bagi membantu promosi dan

koordinasi perjalanan pelancong di Wilayah ini.

2. Pemandu pelancong untuk menjadikan setiap

kunjungan menjadi lebih bermakna dan bermanafaat.

Pentas Kebudayaan dan

Kesenian

1. Bekerjasama dengan Yayasan Warisan Johor

dengan mengadakan persembahan dan pementasan

kebudayaan pada setiap Sabtu dan Ahad.

2. Pembangunan sekitar tidak menyediakan

kemudahan seumpamanya.

Menyediakan dewan konvensyen 1. Selain daripada pelancongan, Bandar Penawar

juga mempunyai institusi pendidikan yang

mempunyai lebih daripada 1000 pelajar dan ini perlu

untuk majlis graduasi

2. Dewan ini juga akan dapat menampung

persidangan dan konvensyen industry pelancongan

serta minyak dan gas

Kemudahan membeli belah 1. Penawar Street Bazaar

Pada setiap hari Jumaat, Sabtu dan Ahad mulai jam

9.00 malam hingga 2.00 pagi. Jualan ubatan

tradisional, peralatan tradisional lama dan perhiasan.

2. Gedung Membeli belah Keluarga MYDIN

Pusat Hiburan dan Riadah 1. Panggung Wayang dan Pusat Karaoke

Akan membantu menceriakan Bandar Penawar

dengan populasi pelajar IPT dan pekerja-pekerja

83

daripada 3 pembangunan mega yang hanya

mendapat cuti satu hari cuti mingguan sahaja dan

tiada kenderaan persendirian.

2. Spa Fitness and Wellness Center

Sinonim dengan nama Penawar, seharusnya sebuah

pusat sebegini adalah amat diperlukan bukan sahaja

untuk pelancong tetapi juga penduduk setempat.

5.3 Rumusan

Bab ini dirumuskan dengan beberapa cadangan dalam usaha untuk meningkatkan

funsi Bandar Penawar sebagai Bandar Perkhidmatan Pelancongan.. Antara cadangan

yang telah dicadangkan adalah pertama memantapkan pembangunan modal insan.

Kedua, dicadangkan pembangunan kemudahan tambahan yang unik bagi menarik

pelancong ke Bandar Penawar. Akhir sekali adalah dicadangkan dengan pembentukkan

Jawatankuasa Pemantau dan Penilai iaitu sebuah badan bebas untuk menilai

kebekesanan kemudahan di bandar perkhidmatan pelancongan Dengan adanya cadangan

ini, diharapkan fungsi bandar perkhidmatan pelancongan di kawasan kajian akan

bertambah baik dan berupaya menarik pelancong serta penduduk untuk terus singgah ke

kawasan kajian.

BAB 6 PENUTUP

84

BAB 6

PENUTUP

Bab terakhir ini akan merumuskan keseluruhan kajian. Ia dimulakan dengan isu-

isu utama di mana melibatkan fungsi Bandar Perkhidmatan Pelancongan. Isu utama

adalah kekurangan kemudahan dan fasiliti yang berkait secara langsung atau tidak

langsung dengan industri pelancongan. Walaupun di dalam kawasan kajian telah

disediakan kemudahan dan fasiliti asas, namun kegagalan untuk dikawal selia

menyebabkan imej Bandar Penawar terjejas. Selain daripada itu juga, dengan

pembangunan mega yang sedang dimulakan dan dijangka beroperasi selewat-lewatnya

pada tahun 2014, keperluan modal insan professional, mahir dan separuh mahir

diperlukan. Lembaga Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA) harus agresif untuk

memastikan keperluan tenaga kerja, perumahan dan lain-lain ditangani dengan

sewajarnya. Walau bagaimanapun terdapat batasan-batasan tertentu dalam perlaksanaan

ini termasuklah sumber kewangan dan kesediaan pihak kerajaan tempatan dan penduduk

sekitar Justeru diharap cadangan yang dikemukan ini akan dapat membantu untuk

memeriahkan Bandar Penawar sebagai bandar perkhidmatan pelancongan dan menjadi

tumpuan pelancong domestik dan juga pelancong asing. Agensi yang terlibat seperti

Lembaga Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA) perlulah bertindak dengan memainkan

peranan dalam usaha meningkatkan kemudahan dan fasiliti seiring dengan pembangunan

baru disekitar.. Akhir sekali diharap Bandar Penawar dapat berfungsi sebagai bandar

perkhidmatan pelancongan yang dikenali seluruh dunia.

RUJUKAN

85

SENARAI RUJUKAN

Ashworth, G., (2009). Questioning the Urban in Urban Tourism. Springer Dordrecht

Heidelberg London: New York.

Badrul Hisham Baharuddin (2009). Pengurusan Bandar: Bimbingan PTK.

Biro Inovasi (1995) Kajian Pelan Pembangunan Wilayah Kecil Pengerang,Biro

Inovasi dan Perundingan

Busch, R., (2004). Tourism Development Framework: Tourism Spatial Framework,

City of Cape Town. National Geographic Traveler.

European Commission (2003). A Manual for Evaluating the Quality Performance of

Tourist Destinations and Services, Enterprise DG Publication, Luxembourg.

Heeley J, (2011). Inside City Tourism A European Perspective. Channel View

Publications Bristol Buffalo Toronto

Jabatan Perancangan Bandar dan Desa (2001). Garis Panduan Perancangan dan

Piawaian Rekabentuk Imej Bandar Malaysia, Semenanjung Malaysia.

Judd D R (2003) The Infrastructure of Play Building the Tourist City M.E Sharpe

Armonk New York London England

Judd, D. R and Fainstein S. S, (1999). The Tourist City. Yale University Press New

Haven and London

Manente, M., (2005). Key Challenges for City Tourism Competitiveness. University

Ca’ Foscari of Venice.

86

Mazanec J A and Wober K W., (1997). Analysing International City Tourism

Springer Wien: New York.

McColl, K.JR., Kiel, G.G., Lusch, R.F., and Lusch, V.N., (1994). Marketing:

Concepts and Strategies, Acumen Overseas Pte. Ltd, Singapore.

Mondy R. W (2008) Human Resource Management Pearson International Edition

Page S., (1995). Urban Tourism. Routledge Topics in Tourism

Pearce, D (1992) Tourist Development Longman Scientific & Technical

Perry, D.C. , (2003). Urban Tourism and the Privatizing Discourses of Public

Infrastructure. Business Park Drive, Armonk, New York.

Smith S L J (1995) Tourism Analysis A Handbook Addison Wesley Longman

Limited

The Eurocouncil of the European Bureau (2009). Safety is Highest Priority for

Europeans on Holiday, FIA European Bureau.

Town and Country Planning: Organisation Social Infrastructure Planning Division

(2001) : Definitions of Town / City and Urban Agglomeration, India.

LAMPIRAN

A STUDY ON SERVICE TOWN: Case Study: Bandar Penawar Master of Tourism Planning, UTM

SECTION A: TOURIST PROFILE

Please tick ( / ) your answer

1. Sex

..... Male ..... Female

2. Age

..... < 18 year

..... 18-30 year

..... 31-40 year

..... 41-55 year

..... > 56 year

3. Origin

..... Domestic (Please specify :.....................................)

..... International (Please specify :................................)

4. Occupation

..... Professional

..... Government Servant

..... Technical & related

..... Sales and related

..... Student

..... Retiree

..... Self Employed

..... Unemployed

..... Others (Please specify:....................)

6. Income

..... <RM1,500

..... RM1,501-RM3,000

..... RM3,001-RM5,000

..... RM5,001-RM10,000

..... >RM10,000

..... Tiada pendapatan

SECTION B: TOURIST BEHAVIOUR

Please tick ( / ) your answer 1. Length of Stay

..... Day trip

..... 2 days

..... 3 days

..... 4 days

..... 5 days

..... 6 days

..... > 1week

2. Number of persons travel with you ..................................................................................

3. Travelling with

..... Alone

..... With Spouse

..... Business

..... Club / Associations

..... Friend

..... Family

..... Others (Please Specify:............................)

4. Purpose of Visit

..... Relax

..... Picnic

..... Business

..... Visit Friend and Relative ..... Membeli-belah

..... Seminar

..... Food

..... Culture

..... Others (Please specify:............................)

5. Resort / Chalet where you stayed

..... Lotus Desaru

..... Pulai Desaru

..... Desaru Damai

..... Pelangi Balau

..... Penawar Inn

...... Others (Specify:.......................) ..... Day trip

SECTION C: GENERAL PERCEPTION

Please tick ( / ) your answer 1. Source of Information About Bandar Penawar

..... Friends and relatives

..... Hotel

..... Travel Agent

..... Internet

..... Others (Please specify:.......................)

2. Intention to Visit While on holiday in DESARU, have you intend to visit Bandar Penawar ..... Yes ..... No (If no, please proceed to question no. 4)

3. Frequency of visit

..... First time

..... More than 1 (Please specify:.......................)

4. Motivations of Visit Bandar Penawar

..... Rest and relaxation

..... Culture and Heritage

..... Entertainment

..... Eco

..... Travelling Needs (transport, laundry, banking)

..... Others (Please specify:.......................)

5. Facilities you could find in Bandar Penawar

..... Public Transport

..... Sundry shop

..... Internet

..... Food Outlet

..... Laundry

..... Banking

..... Clinic

..... Others (Please Specify:.................)

6. Facilities preferred when travelling base on priority

i........................................................................... ii.......................................................................... iii......................................................................... iv......................................................................... v..........................................................................

7. What makes Bandar Penawar different from other service town that you have visited

................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. .................................................................................

8. Suggestion to improve the facilities in Bandar Penawar

................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. .................................................................................

LAMPIRAN 1

SECTION D: TOURIST PERCEPTION (Please circle your answer)

PERCEPTION 1: Strongly Disagree 2: Disagree 3: Neutral 4: Agree 5: Strongly Agree

BANDAR PENAWAR PERCEPTION

1. Accomodation Easy to access Good value for money High quality of service Friendly and warm hospitality from staff

1 1 1 1

2 2 2 2

3 3 3 3

4 4 4 4

5 5 5 5

2. Food and Beverages Easy to access Variety of food High level of hygience and cleanliness High quality of services

1 1 1 1

2 2 2 2

3 3 3 3

4 4 4 4

5 5 5 5

3. Entertainment Well promoted for organized event at Dataran Bandar Penawar Adequate frequency of organized event (once every 2 months)

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

4. Internet Availability of WIFI spot and cyber cafe High speed of connection

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

5. Banking Easy to access Adequate banking facilities (ATM, Cheque Deposit, Money changer)

11

2 2

3 3

4 4

5 5

6. Information Availability of tourist information Adequate signages and brochures Friendly and warm hospitality

11 1

2 2 2

3 3 3

4 4 4

5 5 5

7. Transport Good local transportation Reasonable fare

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

8. Security and safety High level of personal safety Flexible clinic’s operation hours

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

LAMPIRAN 2

SOALAN TEMUBUAL

A) LEMBAGA KEMAJUAN JOHOR TENGGARA

1. Apakah fungsi kewujudan Bandar Penawar dan adakah ia memenuhi ciri-ciri sebuah bandar perkhidmatan pelancongan?

2. Apakah perancangan jangka pendek dan jangka panjang KEJORA terhadap Bandar Penawar?

3. Apakah kekuatan, kelemahan,peluang dan ancaman Bandar Penawar sebagai bandar perkhidmatan pelancongan?

4. Adakah kekerapan program Hiburan Malam Minggu di Dataran Bandar Penawar mencukupi?

B) Usahawan (Soalan Berpandukan Pengurusan Sumber Manusia)

i. PENGUSAHA RESTORAN

1. Berapa jumlah pekerja dan bilangan penduduk Bandar Penawar yang terlibat?

2. Apakah keperluan sebenar pekerja?

3. Adakah pekerja ini telah menjalani latihan atau kursus berkaitan pengendalian makanan?

Sekiranya BELUM PERNAH, adakah pekerja ini sanggup sekiranya dihantar untuk menjalani latihan?

ii. PENGUSAHA HOTEL

1. Berapakah jumlah pekerja keseluruhan dan bilangan penduduk Bandar Penawar yang bekerja disini?

2. Adakah pihak hotel ada membuat perancangan untuk latihan dan kursus untuk meningkatkan kualiti perkhidmatan pekerja?

3. Adakah pekerja-pekerja ini mudah menerima latihan yang diberikan?

4. Adakah pihak hotel mempunyai masalah tempat tinggal untuk pekerja-pekerja yang datang dari luar Desaru?

5. Adakah pihak hotel menyediakan perkhidmatan pengangkutan sendiri untuk membawa kakitangan dari Bandar Penawar, Bandar Mas dan kawasan yang berhampiran untuk datang bertugas?

6. Adakah pihak hotel menggunakan khidmat pengangkutan luar untuk membawa pelancong sekiranya diperlukan?

iii. PENGUSAHA PENGANGKUTAN

1. Kekerapan pelancong menggunakan perkhidmatan ini dalam sebulan?

Bas dalaman:

Bas antara kota:

Teksi:

Persendirian:

2. Adakah mempunyai masalah komunikasi dengan pelancong asing?

Bas dalaman:

Bas antara kota:

Teksi:

Persendirian: