PENGENALAN Penjanaan ialah penghasilan kuasa elektrik di stesen kuasa pusat untuk penghantaran ke beban atau kawasan keperluan dan seterusnya pengagihan pengguna-pengguna. Eleman utama ialah punca-punca tenaga utama, kaedah perubahan tenaga utama ke tenaga putaran, penjanaan untuk mengubah tenaga putaran ke tenaga elektrik. Punca-punca tenga ialah arang batu, gas, minyak atau lain-lain unsure yang bekerja untuk mengerakkan enjin wap. Penjana elektrik ialah peranti untuk mengubah bentuk tenaga yang lain ke tenaga elektrik. Putaran selalunya dihasilkan dalam turbin yang dipacu oleh wap, kuasa air, gas-gas, pembakaran panas, angin dan sebagainya.

1|P a ge

NATIONAL GRID SYSTEM Maksud grid nasional Grid Nasional, rangkaian penghantaran kuasa elektrik di semenanjung Malaysia. Ia dikendalikan dan dimiliki oleh Tenaga Nasional Berhad (TNB) oleh Bahaian Penghantaran. Terdapat dua lagi grid elektrik di sabah dan sarawak yang dikendalikan oleh Sabah Electricity Sdn Bhd dan Perbadanan Pembekalan Elektrik Sarawak masing-masing. Sistem ini merangkumi seluruh semenanjung Malaysia, menghubungkan stesen penjanaan elektrik yang dimiliki oleh TNB dan Pengeluar Kuasa Bebas (IPP) kepada pengguna tenaga. Sebilangan kecil pengguna, terutamanya kilang-kilang keluli dan pusat membeli belah juga merampas kuasa secara langsung dari Grid Nasional. Sejarah Grid Nasional Permulaan Grid Nasional dibentuk secara perlahan-lahan pada tahun 1964 apabila Stesen Kuasa Bangsar telah disambungkan ke Stesen Connaught Bridge Power kemidannya diperluaskan ke Melaka. Menjelang 1065, rancangan untuk menyambung elektrik yang dihasilkan tumbuh-tumbuhan telah tersebar diseluruh negara. Tumbuh-tumbuhan yang dikenal pasti terletak di Paka Terengganu, Temenggor, Kenering, Bersia dan Batng Padang di Perak, Connought Bridge, Kapar dan Serdang di Selangor, Cameron Highland di Pahang, Perai di Penang, Port Dickson di Negeri Sembilan, Pergau di kelantan, Pasir Gudang di Johor dan di Melaka. Pusat kwasan Rangkaian dengan Pusat Connaught Bridge Power Station di Klang adalah pelopor grid tenaga,ia juga dimanfaatkan kedalam skim Cameron Highland Hydro dari stesen tenaga Sultan Yusof , dan telah diperluaskan ke dalam rangkaian barat. Lewat pada tahun 1980-an, gelung akhirnya lengkap dengan penempatan Kota Bharu dalam grid.

Penghantaran sistem. Lebih daripada 420 pencawang penghantaran di semenanjung dihubungkan bersama oleh kirakira 11 000 km talian elektrik beroperasi pada 132 275 dan 500 Kilovolts (kV). Sistem penghantaran 500 Kv adalah sistem penghantarab tunggal terbesar pernah dibangunkan di Malaysia. Bermula daripada 1995, fasa pertama melibatkan reka bentuk dan pembinaan talian penghantaran overhead 500 Kv di utara dari Gurun Kedah di utara sepanjang pantai barat ke Kapar, dikawasan tengah dan dari Pasir Gudang ke Yong Peng di Selatan semenanjung Malaysia. Jumlah jarak meliputi 500 Kv talian penghantaran adalah 522 kmdan bahgian 275 Kv ialah 73 km. Daripda talian yang dibina, hanya bukit Tarek ke bahangian Kapar telah ditenagakan pada 500 Kv. Garisan yang tinggal kini bertenaga 275 kV. Kemudiannya, untuk menampung keperluan kuasa penghantaran tambahan dari 2100 megawatt (MW) Stesen Janakuasa Manjung , sistem 500 kV dipanjamgkan dari Bukit Tarek ke Ir Tawar dan air Tawar Manjung Power Station. Pada tahun 2006, 500 kV talian antara bukit batu dan Tanjung BIN telah ditugaskan untuk menjalankan kuasa yang dijana oelh 2100 MW Stesen Kuasa Tanjung BIN.

2|P a ge

Penjanaan Kuasa Kapasiti penjanaan kuasa yang disambungkan ke Grid Kebangsaan Malaysia dengan permintaan maksimum 13:340 megawats julai 2007 berdasarkan kepada Suruhanjaya Tenaga. Campuran penjanaan penjanaan bahan api gas (62.6 %), (20.9 % arang batu 9.5 % hidro dan dan 7% daripada bentu bahan api.

Tahap pengagihan Talian agihan 33 kV, 22 kV, 11 kV, 6.6 kV dan 415/240 volt dalam rangkaian pengedaran Malaysia menyambung Grid Nasional melalui cawang penghantaran dimana voltan meletak jawatan oleh transfomer.

3|P a ge

4|P a ge

STEAM, HYDRO, GASSES, DIESEL

SteamKebanyakkan logi penjanaan elektrik menggunakan logi kuasa stim yang dapat menukarkan tenaga haba hasil daripada pembakaran bahan api kepada tenaga elektrik dalam jumlah yang besar. Air yang paling sesuai digunakan sebagai bendalir kerja disebabkan ia mudah diperolehi di permukaan bumi serta selamat digunakan. Ia juga mempunyai nilai empalti yang tinggi semasa proses penjanaan stim berlaku. Tenaga untuk menukarkan air kepada stim diperolehi daripada pembakaran bahan api. Bahan api yang lazim digunakan di Malaysia adalah arang batu, gas asli dan bahan minyak. Rajah skematik logi kuasa stim yang menggunakan bahan api fosil ditunjjukkan dalam Rajah 5.1 .Ia terdiri daripada komponen asas iaitu dandang, turbin, pemeluwapan dan pam air suapan. Dangdang merupakan perlatan yang diperlukan untuk mendidihkan air menjadi stim. Stim ini dikumpul dalam sebuah gelendong di dalam dandang sebelum ia digunakan. Dalam logi kuasa bahan api fosil, gas panas terhasil semasa proses pembakaran. Ini mengakibatkan berlaku pemindahan haba kepada stim yang mengalir melalui tiub dan gelendong dandang. Stim bertekanan tinggi yang dihasilkan dari dangdang disalurkan ke dalam turbin untuk memutarkan bilah-bilah turbin. Proses pengembangan semasa melalui turbin akan menyebabkan tekanan berkurangan. Aci turbin disambungkan kepada penjana elektrik bagi menghasilkan tenaga elektrik. Stim yang meninggalkan turbin mengalirkan melalui pemeluwap, dimana ianya terpeluwap di luar tiub-tiub yang membawa air penyejuk. Di Malaysia, kebanyakkan logi kuasa stim terdapat berhampiran pantai yang mana air laut lazimnya digunakan sebagai air penyejuk bagi proses pemeluwapan stim. Tenaga haba akan diserap semasa proses pemeluwap dan kemudiannya disingkir ke laut .

5|P a ge

FAKTOR-FAKTOR PEMILIHAN PENJANA KUASA STIM 1. Arang batu mudah didapati - logi hendaklah berdekatan dengan lombong arang batu kos pengangkutan dapat dikurangkan. Selain itu, logi mempunyai kelengkapan untuk kemudahan pengankut arang batu keluar masuk. 2. Berdekatan psuat beban - Logi tenaga terma hendaklah berada berdekatan dengan pusat beban. Ini akan mengurangkan kos talian penghantaran dan kehilangan tenaga ketika tenaga dihantar. 3. Mempunyai kemudahan air - Logi tenaga terma memerlukan jumlah isipadu air yang besar bagi penyejukan. Jadi, logi ini seharusnya diletakkan berdekatan dengan sungai ataupun terusan bagi mengekalkan bekalan air. 4. Kos tanah. - kos tanah yang tinggi harus menjadi faktor yang tidak menggalakkan untuk menubuhkan haba di lokasi walaupun faktor lain yang menggalakkan di sana.Secara umumnya, loji harus diletakkan di tempat yang mempunyai kos tanah rendah 6|P a ge

HydropowerDiperoleh daripada takungan air empangan yang merentasi sungai atau tasik yang lebih tinggi daripada aras laut. Stesen dibina di kaki empangan pa 30-300 meter dari empangan. Satu saluran dibuat antara empangan dan dewan turbin pada stesen penjanaan. Air menjunam ke bawah dengan deras memacu turbin dan menghasilkan elektrik di bahagian penjana. Tenaga elektrik yang terhasil pada penjana seterusnya di naikkan ke paras Grid nasional yang bersesuaian sebelum dihantar ke talian penghantaran. Stesen hidro bergantung kepada hujan untuk mendapatkan bekalan air. Pada musin kemarau, ketika stesen tidak dapat berkendali, satu stesen pam dipasang di hilir empangan. Pam ini akan menhantar semula air ke takunag sebaik dilepaskan melalui turbin bagi memastikan sentiasa ada takungan yang mengcukupi untuk beroperasi

7|P a ge

Kebaikan: 1. Bebas pencemaran 2. Kos operasi yang rendah. 3. Mengeluarkan tenaga yang besar dalam tempoh yang lama dan tetap. Keburukan 1. Teknologi mahal 2. Kos pembinaan yang besar dan kuat bagi menghadapi tekanan air yang kuat.

8|P a ge

Semenanjung Malaysia Tenaga Nasional Berhad beroperasi tiga skim hidroelektrik di Semenanjung dengan kapasiti penjanaan yang dipasang 1.991 megawatt (MW). Antaranya, sungai Perak, Terengganu dan Cameron Highlands dan 21 empangan lain beroperasi menggunakan skim hidroelektrik. Beberapa Pengeluar Tenaga Persendirian juga dibernarkan mengoperasikan beberapa logi hidro kecil. Sungai Perak Skim Hidroelektrik.(1249 kapasiti MW dipasang) y y y y y y y Sultan Azlan Shah Bersia Power Station 72MW Chenderoh Power Station 40,5 MW Sultan Azlan Shah Kuasa Kenering Stesen 120MW Sungai Piah Upper Power Station 14,6 MW Sungai Piah Lower Station Kuasa 54 MW Temenggor Power Station 348 MW Sultan Ismail Petra Power Station 600 MW

Terengganu skim hidroelektrik,(400kapasiti MW dipasang) y Sultan Mahmud Power Station 400 MW

Cameron Highlands skim hidroelektrik, (262 kapasiti MW dipasang) y y y y y y y Sultan Yusof Jor Power Station 100 MW Sultan idris Woh Power Station 150 MW Odak Power Station 4,2 MW Habu Power Station 5,5 MW Kampung Raja Power Station 0,8 MW Kampung Terla Power Station 0,5 MW Robinson Falls Power Station 0,9 MW

skim hidroelektrik persendirian. Sg Kenerong Kecil Hydro Power Station di Kelantan di Sungai Kenerong, 20 MW yang dimiliki oleh Musteq Hydro Sdn Bhd, anak syarikat Eden Inc Berhad

9|P a ge

GASES Bahan api digunakan seperti stesen penjana terma. Perbezaanya, udara pada suhu 30 C disedut menggunakan kipas untuk menghasilkan putaran turbin. Udara dihala ke tempat pembakaran atau pemampat. Bahan api seperti gas dan arang batu digunakan untuk memanaskan udara tersebut. Suhu udara dipanaskan sehingga 1080 C, 30 bar tekanan dilalukan melalui turbin untuk menghasilkan tenaga elektrik. Pengeluaran udara daripada pemampat dalam suhu dan tekanan yang tinggi. Udara yang telah dimampatkan kemudiannya masuk kedalam dandang penjana semula, dimana pertukaran haba berlaku antara udara termampat dan udara panas daripada turbin. Udara termampat keluar daripada penjana semula dan mempunyai suhu yang tinggi dan dibawa ke dandang pembakaran. Proses pembakaran berlaku secara malar/tetap. Hanya 20-30 % udara termampat boleh memasuki zon pembakaran aktif, yang mana udara yang sangat panas iaitu (1300-1400 C) yang wujud. Gas yang mempunyai suhu dan tekanan yang tinggi akan memasuki turbin. Turbin akan membekalkan udara yang diperrlukan kepada pemampat. Hampir 60-70 % kuasa turbin digunakan untuk pemampat.

Perubahan tenaga yang berlaku:

10 | P a g e

Generator menukarkan tenaga mekanikal kepada tenaga elektrik. Diesel atau bahan bakar digunakan untuk menggerakkan generator dan terhasilnya tenaga mekanikal. Putaran aci dalam generator menyebabkan pemotongan uratdaya dan terhasilnya tenaga elektrik. Penjanaan elektrik disini tidak melebihi 20 kV pada voltan ulangalik dan voltan tiga fasa. Voltan ini akan dinaikkan oleh pengubah untuk penghantaran jarak jauh. Generator lebih murah, selamat, dan lebih praktikal untuk penggunaan yang melibatkan DC. Saiz untuk sesuatu generator penting dimana lagi besar generator yang digunakan, maka tenaga juga turut bertambah.Walaubagaimanapun,pertambahan saiz menyebabkan kita menghadapi masalah sistem penyejukan yang serius. Kita selalu menggunakan dua atau lebih generator secara selari untuk membekalkan beban.Contohnya, keperluan tenaga meningkat sepanjang hari,oleh itu,beberapa generator disambungkan pada sistem untuk membekalkan tenagalebih.Tetapi apabila permintaan jatuh, sesetengah generator tidak disambungkan pada sistem hingga tenaga meningkat semula untuk hari seterusnya.Penjana segerak sentiasa disambung dan tak disambung pada grid tenaga besar bergatung kepada permintaan pengguna

11 | P a g e

List of gas-fired plants in Malaysia

Combined Connaught Bridge Power Station Selangor at Klang 832 cycle (1 ST, 2 GT), open cycle (4 GT) Tenaga Nasional Berhad

Genting Sanyen Kuala Langat Power Plant

Selangor at Kuala Langat

720

Combined cycle

Genting Sanyen Power Sdn Bhd

Karambunai Power Station

Ranhill Powertron Sdn Sabah at Karambunai 120 Open cycle (4 GT) Bhd, a subsidiary of Ranhill Berhad

Lumut GB3 Power Station

Combined cycle (1 Perak at Pantai Remis 651 ST), open cycle (3 GT)

GB3 Sdn Bhd, a subsidiary of Malakoff

Lumut Power Station Perak at Pantai Remis

1,303

Combined cycle (6 GT, 2 ST)[2]

Segari Energy Ventures Sdn Bhd, a subsidiary of Malakoff

Nur Generation Plants

Kedah in Kulim HighTech Industrial Park

220

Combined cycle (4 GT, 2 ST)

Nur Generation Sdn Bhd

Paka power station

Terengganu at Paka

808

Combined cycle (4 YTL Power International GT, 2 ST) Berhad

Pasir Gudang power

Johor at Pasir Gudang

404

Combined cycle (2 YTL Power International

12 | P a g e

station

GT, 1ST)

Berhad

Petronas Gas Centralized Utilities Facilities (CUF) Pahang (Gebeng-Kerteh) 324 Cogen(9 GT) Petronas Gas Berhad

Port Dickson Power Station

Negeri Sembilan in Port Dickson

440

Open cycle (4 GT)

Malakoff Berhad

Single shaft Prai power station Penang at Perai 350 combine cycle (1 GT, 1 ST)

Prai Power Sdn Bhd, a subsidiary of Malakoff

Putrajaya Power Station

Selangor at Serdang

625

Open cycle (5 GT)

Tenaga Nasional Berhad

Sarawak Power Sarawak Power Generation Plant Sarawak at Bintulu 220 Open cycle (2 GT) Generation Sdn Bhd, a subsidiary ofSarawak Energy Berhad

Sepanggar Bay Power Sabah at Kota Plant KinabaluIndustrial Park

100

Combined cycle

Sepangar Bay Power Corporation Sdn Bhd[3]

Thermal (2 ST), Sultan Iskandar Power Station Johor at Pasir Gudang 729 combined cycle (2 GT, 1 ST), open cycle (2 GT) Tenaga Nasional Berhad

13 | P a g e

Sultan Ismail Power Station

Terengganu at Paka

1,136

Combined cycle (8 GT, 4 ST)

Tenaga Nasional Berhad

Tanjung Kling Power Station

Malacca at Tanjung Kling

330

Combined cycle (2 Pahlawan Power, a GT, 1 ST)[4] subsidiary of Powertek

Telok Gong Power Station 1

Malacca at Telok Gong

440

Open cycle (4 GT)

Powertek

Telok Gong Power Station 2

Malacca at Telok Gong

720

Combined cycle (2 Panglima Power, a GT, 1ST) subsidiary of Powertek

Teknologi Tenaga Perlis Consortium

Perlis at Kuala Sungai Baru

Teknologi Tenaga Perlis 650 Combined cycle Consortium Sdn Bhd / Global E-Technic Sdn Bhd

Tuanku Jaafar Power Negeri Sembilan at Port Station Dickson

1,500

Combined cycle (4 GT, 2 ST)

Tenaga Nasional Berhad

Note: GT - Gas Turbine unit(s); ST - Steam Turbine unit(s).

14 | P a g e

Coal-fired (or combine gas/coal)List of coal-fired plants in Malaysia

Plant

State

MW

Type

Owner/operator

Jimah Power Station

Negri Sembilan atLukut

1,400 Thermal (2 ST)

Jimah Energy Ventures Sdn Bhd

Manjung Power Station

Perak at Manjung

2,295 Thermal (3 ST)

TNB Janamanjung Sdn Bhd

PPLS Power Generation Plant

PPLS Power Generation, a Sarawak inKuching 110 Thermal (2 units) subsidiary of Sarawak Energy Berhad

Sejingkat Power Corporation Plant

Sejingkat Power Corporation Sarawak atKuching 100 Thermal Sdn Bhd, a subsidiary of Sarawak Energy Berhad

Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah Power Station Selangor at Kapar

Thermal (6 ST), open 2,420 cycle (2 GT), natural gas Kapar Energy Ventures Sdn Bhd and coal with oil backup

Tanjung Bin Power Station

Johor at Pontian

2,100 Thermal (3 ST)

Tanjong Bin Power Sdn Bhd, a subsidiary of Malakoff

Note: ST - Steam Turbine unit(s).

15 | P a g e

DIESEL Enjin diesel digunakan untuk memacu penjana. Aci(shaft) enjin diesel dihubungkan terus dengan aci penjana untuk menghasilkan tenaga elektrik sebaik sahaja enjin diesel dihidupkan. Keupayaan enjin yang terhad mengehadkan penghasilan tenaga elektrik. Banyak digunakan di kawasan terpencil, tapak pembinaan, lombong-lombong, dan pulau-pulau kecil untuk menjimatkan kos.

16 | P a g e

Oil-firedTidak banyak digunakan berbanding arang batu kerana memerlukan tempat yang mempunyai sumber minyak berdekatan dan perlu hampir dengan air untuk sistem penyejukan. Mempunyai konsep yang sama dengan penghasilan tenaga elektrik seperti penjana terma. Minyak yang digunakan ialah minyak asli atau saki baki minyak selepas proses penapisan minyak dilakukan.

List of oil-fired plants in Malaysia

Plant

State

MW

Type

Owner/operator

Gelugor Power Station

Penang at Teluk Ewa

398

Combined cycle

Tenaga Nasional Berhad

Melawa Power Station

Sabah in Melawa

50

4 diesel engines

ARL Tenaga Sdn Bhd

Sandakan Power Corporation Plant

Sabah atSandakan

34

4 diesel engines

Sandakan Power Corporation Sdn Bhd

Stratavest Power Station

Sabah atSandakan

60

4 diesel engines

Stratavest Sdn Bhd

Tawau Power Plant

Sabah atTawau

36

3 diesel engines

Serudong Power Sdn Bhd

17 | P a g e

STESEN PENJANASebuah stesen penjana (juga dirujuk sebagai stesen kuasa, logi kuasa, atau kuasa besar) merupakan kemudahan industri bagi penjanaan kuasa elektrik. di tengah-tengah hampir semua stesen kuasa generator menggunakan kuasa elektrik denganmewujudkan gerakan relatif antara medan magnet dan konduktor. Sumber tenaga yang dimanfaatkan untuk menghidupkan generator adalah berbeza-beza. Ia bergantung terutamanya dimana bahan api mudah didapati, cukup murah dan jenis teknologi yang yang syarikat kuasa mempunyai akses kepada stesen penjana. Pusat stesen penjana menghasilkan kuasa AC. Selepas elektrik telah menghasilkan dari stesen penjana kuasa akan dipindahkan ke talian penghantaran. Selepas itu,kuasa akan dipindahkan kepada pengubah pencawang. Kemudian, kuasa akan dibekalkan kepada pelanggan dan juga pelanggan utama seperti kilang dan kediaman.

18 | P a g e

Di Malaysia, penjana elektrik adalah peranti yang menukarkan tenaga mekanikal kepada tenaga elektrik. Penjana memaksa caj elektrik (dibawa oleh elektron) mengalir melalui litar elektrik luaran. Ia seakanakan pam air yang menyebabkan air mengalir (tetapi tidak menghasilkan air). Sumber tenaga mekanikal boleh stim salingan atau enjin turbin, air yang jatuh melalui turbin atau kincir air, enjin pembakaran dalam, turbin angin, engkol tangan, udra termampat atau mana-mana sumber tenaga mekanikal yang lain. Penukaran terbalik tenaga elektrik kepada tenaga mekanikal dilakukan melalui motor elektrik, motor dan generator mempunyai banyak persamaan. Motor banyak boleh dipacu secara mekanikal untuk menjana tenaga elektrik dan sering membuat penjana diterima.

Terdapat beberapa stesen penjana yang membekalkan tenaga elektrik kepada penduduk seluruh Malaysia: I. II. III. IV. Steam Hydro Gasses Diesel

19 | P a g e

TALIAN PENGHANTARAN Selepas elektrik dihasilkan oleh stesen penjana kuasa, kemudian ia akan dipindahkan kepada talian penghantaran. Penghantaran kuasa elektrik ialah pemindahan tenaga elektrik yang besar, daripada logi penjana elektrik kepada stesen penjan kuasa berdekatan dengan kuasa yang mempunyai permintaan tinggi. Hal ini kerana pendawaian tempatan antara pencawang bervoltan tinggi berbeza daripada pelanggan kebiasaannya dirujuk sebagai pengagihan kuasa elektrik. Di Malaysia, penghantaran ini biasanya dirjuk sebagai grid kebangsaan. talian penghantaran yang biasanya digunakan bagi kuasa bervoltan tinggi mempunyai tiga fasa arus ulang alik (AC), kadang kala turut digunakan system elektriksiti keretapi.

Sistem ini merangkumi seluruh semenanjung Malaysia, menghubungkan stsen penjana elektrik yang dimiliki TNB dan Pengeluar KuasaBebas (IPP) kepada pengguna tenaga. Lebih daripada 420 pencawang penghantaran di semenanjung dihubungkan bersama oleh kira-kira 11 00 Km talian penghantaran beroperasi pada 132 275 dan 500 kilovolts (Kv). Sistem penghnataran 500 Kv adalah sistem penghantaran tunggal terbesar pernah dibangunkan di Malaysia. Bermula pada tahun 1995, fasa 1 melibatkan reka bentuk dan pembinaan talian penghantaran overhead 500 Kv dari Gurun Kedah di utara sepanjang pantai barat ke Kpara di kawasan tengah dan dari Pasir Gudang ke Yong Peng di selatan semenanjung Malaysia.Jumlah jarak yang diliputi untuk 500 Kv talian penghantaran adalah 522 Km dan bahagian 275 Kv ialah 73 Km. Daripada talian yang dibina, hanya Bukit tarek ke air Tawar dan dari Air Tawar Manjung Power Station. Pada tahun 2006, 500 talian Kv antara Bukit Batu dan Tanjung Bin telah ditugaskan untuk menjalankan kuasa yang dijana oleh 2100 MW Stesen Kuasa Tanjung Bin. Projek yang melibatkan 730 Km talian penghantaran bervoltan tinggi yang berarus terus dan 670 Km cable bawah laut untuk 2400 MW bagi empangan Bakun telah dilakukan. Ini telah membenarkan penyambungan dengan ketiga-tiga dengan syarikat yang bertanggungjawab dalam pengahantaran tenaga iaitu Tenaga Nasional Berhad (TNB), Sarawak Electricity Supply Corporation (SESCO) dan Sabah Electricty Sdn Bhd (SESB), kebanyakan stesen penjana di Sabah dan Sarawak masih belum disambung dalam system gir 20 | P a g e

PENCAWANG ELEKTRIK

Substesen adalah sebahagian daripada penjanaan elektrik,dan system pengagihan. Pencawang mengubah voltan dari tinggi ke rendah, atau sebaliknya, atau melaksanakan kehendak fungsi penting yang lain. Tenaga elektrik boleh malalui beberapa substesen antara logi penjan dan juga pengguna dan tenaganya boleh diubah kepada beberapa kaedah. Substesen termasuklah transformer untuk mengubah tahap voltan antara voltan tinggi dan voltan pengagihan yang lebih rendah, atau dimana sambungan dua penghantaran voltan berbeza. Penjana ditempatkan dengan anak-anak syarikat stesen kuasa berkenaan. Pencawang pengagihan memindahkan kuasa dari sistem transmisi ke sistem pengagihan sesuatu kawasan. Ia adalah tidak ekonomi untuk terus menyambung pengguna elektrik kepada rangkaian transmisi utama, melainkan jika mereka menggunakan kuasa yang besar , jadi stesen pengagihan mengurangkan voltan kepada nilai yang sesuai bagi pengagihan tempatan. Input untuk pencawang pengagihan biasanya sekurang-kurangnya dua penghantaran atau talian subtransmission. Voltan input berkenaan, sebagai contoh, 115 kV, atau apa sahaja adalah perkara biasa di kawasan itu. Output bilangan pemakan. Voltan Pengagihan biasanya voltan sederhana, antara 2.4 kV dan 33 kV yang bergantung kepada saiz kawasan yang disampaikan dan amalan utility tempatan . Pemakan yang dijalankan sepanjang overhed jalan-jalan (atau bawah tanah, dalam kes-kes tertentu) dan kuasa transformer rata pada atau hampir dengan premis pelanggan.Selain untuk mengubah voltan, pencawang pengagihan juga mengasingkan kesilapan dalam penghantaran atau sistem pengagihan. Pencawang Pengagihan biasanya mata peraturan voltan, walaupun pada litar pengedaran lama (beberapa batu / kilometer),peralatan peraturan voltan juga boleh dipasang di sepanjang garisan. Kawasan-kawasan pusat bandar bandar-bandar besar mempunyai pencawang pengagihan rumit, dengan pensuisan voltan tinggi, dan pensuisan dan sistem sandaran di sebelah voltan rendah. Pencawang pengagihan yang lebih tipikal mempunyai suis, satu pengubah, dan kemudahan yang minimum di sebelah voltan rendah.

21 | P a g e

22 | P a g e

23 | P a g e

ELECTRICAL GENERATOR PROCESS

Langkah 1 - Bekalan Arang Batu Arang batu untuk Liddell dan stesen Bayswater kuasa datang daripada lombong arang batu di Wilayah Persekutuan. Arang batu diangkut melalui rel atau penghantar darat kestesen-stesen kuasa. Sebaik sahaja di stesen-stesen arang batu yang dimasukkan ke dalam kilang kilang. Proses pengilangan pulverises arang batu ke dalam serbuk halus. Langkah 2 - Dandang Arang batu terhancur kemudian ditiupkan ke dalam kebuk dandang, relau di mana iadibakar untuk menukar air menjadi wap tekanan tinggi. Suhu relau dandang tipikal adalah 1500 darjah. Dandang menukar suci air tawar stim di lebih 450km tiub yang selaras dinding relau dandang. Pembakaran keputusan arang batu dalam pengeluaran abu dan gas pelbagai. Abu ditangkap dan kemudian disimpan atau digunakan dalam pembuatan jalan raya dan pengeluaran simen. Gas ditapis untuk membuang semua perkara zarahan dankemudiannya dilepaskan melalui tindanan pelepasan. Langkah 3 - Turbin Stim Stim yang dicipta dalam dandang kemudian disuntik pada tekanan tinggi ke dalam kitaran turbin. Stim bertukar menjadi bilah turbin yang telah dipasang di sepanjang aci pemacu turbin. Untuk kecekapan maksimum, stim kembali ke dandang dan dipanaskan semula selepas tenaga sebahagiannya digunakan untuk memandu peringkat pertama kitaran turbin.Peringkat pertama ialah Turbin Tekanan yang tinggi, di mana bilah kecil diameter. Stim dipanaskan semula kemudian berpindah ke peringkat kedua atau Turbin Tekanan pengantara, yang mempunyai bilah yang lebih besar. Kemudian sebagai titisan panas dan tekanan, stim sampai ke peringkat terakhir atau Turbin Tekanan Rendah, di manabilah terbesar. Stim dibelanjakan kemudian disejukkan kembali ke air untuk digunakan semula kerana iamelepasi satu siri tiub pemeluwap melalui air sejuk diedarkan.

Langkah 4 - Generator Elektrik dan Penghantaran Penjana elektrik terdiri daripada dua bahagian utama. Yang pertama adalah seksyen pusingan yang dipanggil pemutar, yang secara langsung bersatu dengan aci pemacuturbin. Yang kedua ialah pemegun, yang merupakan satu siri gegelung yang dikumpulkancylindrically dalam lingkaran pegun di seluruh pemutar. Pemutar, yang benar-benar 1 elektro-magnet, berkisar pada ihsan kelajuan tinggi kitaran turbin dan menjana elektrik dalam pemegun. Elektrik yang dihasilkan oleh penjana di 23000 volt. Ia kemudian melalui pengubah yangmeningkatkan voltan kepada 330,000 volt.Dari pengubah elektrik diluluskan bersebelahan stesen pesohor ke kuasa.

24 | P a g e

Langkah 5 - Bekalan Air Penjanaan elektrik di stesen kuasa arang batu memerlukan air yang banyak. Terdapat dua sistem yang berasingan air yang diperlukan, satu untuk kitaran pengeluaran stim, dan satu untuk tujuan penyejukan. Kebanyakan air di kedua-dua sistem digunakan berulang-ulang kali. Lake Liddell adalah sumber air pendingin Power Station Liddell. Bayswater Power Station menyejukkan menara yang menggunakan sistem penyejukan draf penyejatan.

25 | P a g e

PERBINCANGANTenaga sangat penting dalam kehidupan. Hakikat ini diakui kerana tenaga bukan sahaja diperlukan untuk tumbesaran dan pergerakan malah ia meliputi segenap aspek kehidupan manusia termasuk aplikasi sistem yang canggih, perindustrian, pengangkutan, pertanian, pencahayaan dan sebagainya. Sukar dibayangkan sekiranya kita tidak mempunyai bekalan tenaga elektrik atau kehabisan bekalan gas, diesel atau petrol. Mungkin sukar untuk kita ke sesuatu tempat tanpa kenderaan. Surirumah atau pengusaha restoran mungkin tidak dapat menyediakan juadah kerana ketiadaan gas memasak. Jalanraya juga mungkin kacau-bilau akibat lampu isyarat yang tidak berfungsi. Lampu jalan yang tidak berfungsi menambah lagi kegelapan malam. Mereka yang bekerja di bangunan tinggi juga tentu kepenatan menaiki tangga akibat lif yang tidak berfungsi akibat ketiadaan elektrik. Tanpa tenaga, tidak dapat dibayangkan bagaimana kehidupan di dunia kini. Tenaga sangat diperlukan dalam semua aktiviti manusia. Oleh yang demikian tenaga diperlukan dalam pembangunan sesebuah negara. Lebih pesat pembangunan yang dijalankan, lebih banyak tenaga yang perlu dihasilkan untuk memenuhi pembangunan tersebut. Masa hadapan dalam menghadapi krisis tenaga kesan dari kenaikan harga minyak dan kos penggunaan tenaga elektrik yang tinggi ialah penggunaan tenaga keterbaharuan. Antara tenaga keterbaharuan yang mendapat perhatian pada masa kini ialah tenaga suria yang digunakan dengan meluas di negara-negara maju. Antara aplikasi tenaga suria ialah untuk menyerap tenaga suria dan haba dalam bentuk cecair sebelum menukarkannya dalam bentuk wap panas atau stim dengan jumlah yang banyak. Stim tersebut akan berfungsi untuk menggerakkan turbin dan generator untuk menghasilkan tenaga elektrik. Teknologi ini banyak digunakan untuk menara-menara solar, rumah kediaman dan resort yang mempunyai sinaran cahaya matahari yang panjang dan mencukupi. Malaysia berpotensi untuk memajukan sumber tenaga suria ini memandangkan iklim negara kita yang berada di garisan khatulistiwa yang menerima pancaran matahari yang banyak sepanjang tahun. Selain itu beberapa institusi pengajian tinggi awam dan swasta sedang giat menjalankan penyelidikan tentang potensi tenaga ini.untuk dikomersilkan. Namun begitu beberapa faktor lain perlu dikenalpasti untuk melaksanakannya. Informasi mengenai taburan keamatan cahaya sangat penting sebelum menetapkan lokasi yang sesuai bagi penjanaan tenaga solar. Selain itu, luas kawasan juga perlu diambil kira bagi memastikan serapan tenaga solar boleh mencapai kuantiti yang mencukupi untuk penjanaan tenaga yang lebih cekap.

26 | P a g e

RUJUKAN1. 2. 3. 4. 5. 6. ELECTRICAL MACHINES, DRIVES & POWER SYSTEM. ELECTRICAL ENERGY SYSTEM THEORY, 2nd EDITION,MCGRAW-HILL BOOK CO,NY,1982 ELECTRICAL POWER SYSTEM, 3rd EDITION, JOHN WILEY & SONS, 1998. SA NASAR, ELECTRICAL ENERGY SYSTEM, PPRENTICE HALL INTERNATIONAL, 1996 T. TAMSIR, PENGENALAN SISTEM KUASA, UNIT PENERBITAN AKADEMIK, UTM, 1990 FARID NASIR ANI, MOHD KAMAL ARIFFIN, ZULKARNAIN ABD LATIFF, TERMODINAMIK GUNAAN, CETAK RATUSDN. BHD, UTM, EDISI PERTAMA 2000.

27 | P a g e