buku laporan tahunan jtlm 2011_2

8/18/2019 Buku Laporan Tahunan Jtlm 2011_2

1/152

LAPORAN TAHUNAN


2/152

2


3/152

i

Konsep Kulit:

eindahan Taman Laut Malaysia

yang dihuni dengan pelbagaispesies hidupan marin yang kaya

dengan flora dan fauna alamsemulajadi yang berwarna warni

menjadi khazanah berharga kepada

bumi tercinta Malaysia. Anugerah

terindah dariNya yang tidak ternilai

harganya.

Ibarat liuk lentuk karangan laut

yang dibuai alunan ombak bagai

lukisan hidup berlatarkan kanvas

yang indah, mengasyikkan dan

mempesona.

i i i. i

i

i . . . . | i . .

b n tu : Cr t i n r

LAPORAN TAHUNAN


4/152

ii

EDAKSILAPORAN TAHUNAN 2011 JTLM

PENAUNG

Dr. Sukarno bin Wagiman

Ketua Pengarah Jabatan Taman Laut Malaysia

PENASIHAT

Kamarruddin bin Ibrahim

Timbalan Ketua Pengarah

Jabatan Taman Laut Malaysia

Ab Rahim bin Gor Yaman

Pengarah Bahagian Perancangan dan Pengurusan Taman Laut

KETUA PENYUNTING

Izarenah binti Md Repin

PASUKAN PENYUNTING

Khidmat Pengurusan

i. Irina Riyanti binti Muhammad Nur

ii. Thilampriya a/p Asoken

iii. Nurliana binti Suparman

iv. Syed Shahmil bin Syed Hussin

Pengurusan Taman Laut

i. Lim Ai Gaik

ii. Maznah binti Yusoff

ii

Pulau Pemanggil, Johor


5/152

iii

Penyelidikan

i. Hj Azman bin Said

ii. Md Nizam bin Ismail

iii. Fitra Aizura binti Zulkifli

Penguatkuasaan

i. Anuar Deraman

ii. Mohd Hazliefaziman bin Hadi

Pendidikan dan Kesedaran Awam

i. Noor Ikhwanie binti Zainal

ii. Zakaria bin Haji Tayib

Kejuruteraan

i. Ahmad Fathullah bin Ahmad Halimi

ii. Normah binti Said

UNDP

i. Noor Aznimm binti Zahariman

ii. Intan Suhana binti Idris

JTLM Negeri

i. Mohamad Ridzuan bin Mohamad Alias - Pahang

ii. Azizul Fariha binti Ghazali - Terengganu

iii. Mohd Nizam bin Ismail - Kedah

iv. Mohd Fazli bin Long - Wilayah Persekutuan Labuan

v. Muhammad Nur Ashry bin Bassari - Johor

Jurugambar i. Sharuhuzilla bin Ngah

ii. Thai Ming Yeow

iii


6/152

iv

ADUN - Ahli Dewan Undangan Negeri

ALB - Anugerah Lama Berkhidmat

APC - Anugerah Perkhidmatan Cemerlang

APMM - Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia

b.n - batu nautika

BOBLME - Bay of Bengal Large Marine Ecosystem

BST - Basic Safety Training

CBD - Convention on Biological Diversity

CCC - Community Consultative Committee

COT - Crown of Thorns

CPR - Cardio Pulminary Resuscitation

CTI - Coral Triangle Initiative

EIA - Environmental Impact Assessment

EKOMAR - Pusat Penyelidikan Ekosistem Marin

EMP - Environmental Management Plan

GEF - Global Environment Facility

GOM - Government of Malaysia

GTP - Government Transformation ProgramICT - Information Comunication Technology

IOES - Institute Oceanography and Earth Science

ISP - Information Strategic Plan

JBOM - Jawatankuasa Bertindak Operasi Maritim

JPAM - Jabatan Pertahanan Awam Malaysia

JTLM - Jabatan Taman Laut Malaysia

Kg. - Kampung

KPI - Key Performance Index

INGKATAN NAMA


7/152

v

KSN - Ketua Setiausaha Negara

KSU - Ketua Setiausaha

MASKAL - Majlis Sukan dan Kebajikan Taman Laut

MDeC - Multimedia Development Corporation

MGPWA - Malaysia Government Portals and Website Assessment

MMBH - Malaysia Mega Biodiversity Hub

MOA - Ministry of Agriculture & Agro-Based Industry

MOSTI - Ministry of Science, Technology and Information

MOU - Memorandum of Understanding

MPA - Marine Protected Area

MPKTLRL - Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut

MPMIS - Marine Park Information Management System

NGOs - Non Government Organisations

NOSS - National Occupational Skills Standard

NRE - Ministry of Natural Resource and Environment

NSC - National Steering Committee

PERHILITAN - Jabatan Perlindungan Hidupan Liar dan Taman Negara

PSC - Project Steering Committee

RMK - Rancangan Malaysia Ke

SKM - Suruhanjaya Koperasi Malaysia

SSC - State Steering Committee

Tg. - Tanjung

UNDP - United Nations Development Programme

UPUM - Unit Perunding Universiti Malaya

WP - Wilayah Persekutuan


8/152

vi

SI KANDUNGAN

vi

REDAKSI LAPORAN TAHUNAN 2011 JTLM ii

SINGKATAN NAMA iv

PERUTUSAN KETUA PENGARAH vii

BAB 1: PROFIL JABATAN 1

Visi, Misi, Objektif 2

Fungsi Jabatan 3

Fungsi Bahagian 4

Piagam Pelanggan 5

Latar Belakang Penubuhan dan Pewartaan Taman Laut di Malaysia 6

Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut (MPKTLRL) 10

Kumpulan Amanah Taman Laut dan Rizab Laut 11

Pengurusan Tertinggi Ibu Pejabat 12

Pengurusan di Peringkat Negeri 14

Carta Organisasi JTLM 16

Carta Organisasi Peringkat Negeri 18

BAB 2: KHIDMAT PENGURUSAN 19

Sumber Manusia 20

Kewangan 27

Anugerah dan Pengiktirafan 32

BAB 3: PENGURUSAN TAMAN LAUT 27

Perkongsian Pintar: Memorandum Persefahaman (MOU) 38

Kerjasama Nasional dan Serantau/Antarabangsa 39

Program ‘Alternative Livelihood’ Penduduk Tempatan Pulau Taman Laut 43Program Pembersihan Pantai dan Terumbu 53

Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF 57


9/152

viivii

BAB 4: PENYELIDIKAN 65

Pemantauan Kualiti Air Taman Laut 66

Kajian Asas Pulau Bidan, Pulau Telor dan Pulau Sonsong, Kedah 68

Ekspedisi Pulau Berhala, Pahang 69

Pengutipan Data Sosio-Ekonomi, Data Ekologi Bagi Projek Daya Tampungandi Taman Laut Pulau Redang, Terengganu 70

Restorasi Karang di Pulau Tioman, Pahang 73

Projek Pemuliharaan Penyu di Pulau Taman Laut 74

Senarai Permit Kajian 2011 76

BAB 5: PENDIDIKAN DAN KESEDARAN AWAM 79

Program Kesedaran Awam 80

Program Bersama Komuniti 89

Program Taman Laut Bersama Media 92

Program Tanggungjawab Sosial Korporat 94

Senarai Aktiviti Pendidikan dan Kesedaran Awam 98Teknologi Maklumat (ICT) 105

BAB 6: PENGUATKUASAAN 107

Pemantauan dan Pengawalseliaan Taman Laut 108

Penguatkuasaan Bersama Antara Agensi Penguatkuasa Marin 110

Aset Penguatkuasaan 111

Operasi Bubu JTLM Di Pulau Tioman, Pahang 113

Pelancaran KTL 1 Permata 114

BAB 7: PEMBANGUNAN DAN KEJURUTERAAN 115

BAB 8: AKTIVITI KEMASYARAKATAN 119

PUSPANITA 120

Majlis Sukan dan Kebajikan Taman Laut (MASKAL) 123

BAB 9: PENERBITAN 125

BAB 10: IMBASAN 2011 129

PROFIL PEJABAT NEGERI 132

WARNA WARNI TAMAN LAUT 135


10/152

viii

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh.

Salam Sejahtera dan Salam Satu Malaysia,

ahun 2011 telah berlalu dan meninggalkan kenangan dan kejayaan bagi JTLM dalam lipatan sejarah penubuhannya

yang kini berusia 5 tahun. Bermula sebagai sebuah Seksyen di bawah Jabatan Perikanan Malaysia, JTLM kini berdiriteguh dalam menggalas amanah dan kepercayaan yang diberikan oleh Negara dalam memulihara dan mengurus

sumber marin di Taman Laut. Tanggungjawab turut diberikan bersama tugasan yang dipikul dalam menguatkuasakan

peraturan yang termaktub dalam Seksyen 41-45, Akta Perikanan 1985 dan berlandaskan objektif-objektif dalam Dasar

Kepelbagaian Biologi Kebangsaan (DKBK) 1998.

Jabatan Taman Laut Malaysia selaku peneraju dalam bidang pemuliharaan sumber marin Negara dalam perairan taman

laut dipertanggungjawabkan dengan pelbagai program dan projek bagi mencapai KPI NRE dalam aspek pemuliharaan

sumber marin Negara. Jabatan ini telah diletakkan di bawah teras Sumber Asli yang mana salah satu matlamat teras ini

adalah pengurusan Taman Laut berkekalan. Bagi tujuan ini, Jabatan telah berjaya menyediakan Pelan Strategik untuk lima

tahun dari 2011-2015 yang juga adalah seiring dengan Misi Nasional Teras 4 (Meningkatkan Tahap dan Kemampanan Kualiti

Hidup) dan Teras 5 (Mengukuhkan Keupayaan Institusi dan Pelaksanaan). Pelan tindakan yang dibentuk telah diterapkan

dalam program dan projek yang dirangka dalam Rancangan Kerja Tahunan Jabatan tahun 2011 ia menggambarkan secarakeseluruhan peranan serta usaha-usaha jabatan dalam pemuliharaan sumber marin negara dalam perairan Taman Laut.

Jabatan sememangnya memberi perhatian serius dalam mendokong aspirasi Kementerian untuk menerajui pengurusan

sumber asli dan pemuliharaan alam sekitar secara berkekalan.

Laporan Tahunan 2011 memaparkan kejayaan dan pencapaian JTLM sepanjang 2011. Keupayaan JTLM dalam

melaksanakan segala program dan aktiviti yang dirancang dengan jayanya dizahirkan melalui pencapaian prestasi

Perbelanjaan Peruntukan Pembangunan RMK10 iaitu 99.8% dan Perbelanjaan Peruntukan Mengurus dengan prestasi

180%. Selain itu, Pelan Strategik Teknologi Maklumat (ISP) yang merupakan blueprint yang menjelaskan visi, misi dan

hala tuju strategik bagi penggunaan ICT sektor awam telah berjaya dihasilkan. Pelan ini akan digunakan oleh Jabatan dalam

memastikan inisiatif-inisiatif ICT yang dirancang adalah sejajar dengan visi ICT sektor awam.

Untuk memastikan keberkesanan pengurusan dan pemuliharaan biodiversiti marin secara menyeluruh, usaha untuk

meningkatkan pendidikan dan kesedaran awam terus dipertingkat dan disebarluaskan. Pada tahun 2011, sejumlah 69 aktiviti

pendidikan dan kesedaran awam telah berjaya dilaksanakan di seluruh Malaysia yang merangkumi pelbagai kumpulan

sasaran. Aktiviti-aktiviti ini dijalankan menerusi Program Kesedaran Awam, Program Bersama Komuniti, Program Taman

Laut Bersama Media dan Program Tanggungjawab Sosial Korporat.

ERUTUSAN KETUA PENGARAH

viii


11/152

ix

Sebagai peneraju dalam Pemuliharaan Dan

Pengurusan Biodiversiti Marin Taman Laut, JTLM

telah mengambil pendekatan secara holistik dalam

merealisasikan matlamat dan tanggungjawabnya.

Antaranya dalam menggalakkan kerjasamadan usaha sama pelbagai pihak khususnya

dalam penyelidikan, penghasilan dan

perkongsian maklumat, JTLM telah berjaya

menandatangani dua memorandum

persefahaman (MOU) pada tahun

2011. Selain itu, bagi memantapkan

penguatkuasaan perairan Taman Laut dari

pencerobohan dan pelanggaran peraturan

yang membawa kepada kemusnahan

terumbu karang, JTLM telah bersama-sama

menjalankan operasi pengawalseliaan secara

bersepadu dengan agensi penguatkuasaan

yang lain seperti APMM dan Polis Gerakan

Marin (PDRM).

ix


12/152

x

Kejayaan pengurusan dan pemuliharaan biodiversiti marin juga bergantung kepada penyertaan dan sokongan komuniti

khususnya penduduk tempatan di pulau-pulau Taman Laut. Menerusi Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF: Conserving

Marine Biodiversity through Enhanced Marine Park Management and Inclusive Sustainable Island Development , pembabitan

penduduk tempatan melalui pendekatan yang bersifat ‘community oriented consultative management’ dan pemerkasaan

sosio-ekonomi melalui aktiviti pendapatan sampingan ‘alternative livelihood’ dapat dilaksanakan. Hasilnya dapat dilihat

melalui penubuhan Badan Perunding Komuniti ‘Community Consultative Committee’ dan Koperasi Penduduk Tempatan di

tiga pulau Taman Laut iaitu Pulau Redang, Pulau Tioman dan Pulau Sibu-Tinggi.

Sungguhpun pelbagai kejayaan yang telah dikecapi sepanjang tahun 2011 ini, namun begitu, kita tidak boleh berpuas

hati. Masih banyak lagi usaha yang perlu dilaksanakan dan banyak lagi ruang-ruang penambahbaikan yang boleh dan

perlu dipertingkatkan dalam mendokong aspirasi Kementerian dan Negara dalam pemuliharaan biodiversiti marin. Cabaran

seterusnya adalah terhadap merealisasikan obligasi negara terhadap komitmen antarabangsa melalui Aichi Biodiversity

Targets dibawah Konvensyen Kepelbagaian Biologi (CBD) yang mensasarkan 10% perairan Negara sebagai kawasan

perlindungan yang diuruskan secara efektif dan saksama menjelang tahun 2020.

Cabaran dan amanah besar ini hanya akan dapat dicapai dengan adanya barisan warga JTLM yang komited dan

berdedikasi serta kerjasama dan hubungan baik antara pengurusan atasan dan kumpulan sokongan. Semangat juang yang

tinggi di kalangan warga JTLM perlu diteruskan dalam meningkatkan prestasi bagi menghasilkan inovasi sama ada dalam

bentuk produk mahupun proses kerja yang benar-benar signifikan dan berimpak tinggi. Selain itu, bagi mencapai visi dan

misi, warga JTLM perlu berpegang teguh kepada nilai-nilai bersama iaitu berintegriti, komited, responsif, profesional dan

kerja berpasukan.

Akhir kata, rakaman setinggi penghargaan saya tujukan kepada semua warga JTLM, NRE, agensi pusat dan negeri,

universiti, badan korporat dan NGOs di atas komitmen, kerjasama dan sokongan tinggi yang telah diberikan kepada saya

dan Jabatan ini dalam bersama-sama kita memastikan sumber marin khazanah Negara terpelihara dan berkekalan.

Taman Laut Khazanah Negara.Sekian, terima kasih.

Dr. Sukarno bin Wagiman

Ketua Pengarah



13/152

BAB1

ROFIL JABATAN


14/152

2

OBJEKTIF • Untuk memulihara dan melindungi kepelbagaian biologi

komuniti marin dan habitatnya. • Untuk membaikpulih dan memulihara habitat semulajadi

spesies akuatik yang terancam.

• Untuk mengwujudkan zon-zon pengurusan bagi

pemuliharaan flora dan fauna akuatik.

• Untuk mewujudkan zon-zon rekreasi yang sejajar dengan

daya tampungannya.

• Untuk menguruskan dan membangunkan keupayaan di

dalam kesedaran awam.

Visi, Misi, Objektif

VISIPeneraju Dalam Pemuliharaan

dan Pengurusan Biodiversiti

Marin Taman Laut Yang

Berkekalan di Asia Tenggara

Pada 2015

MISIMemulihara dan Mengurus Sumber Marin

di Taman Laut Secara Saintifik Untuk

Kesejahteraan Rakyat dan Negara

MOTOTaman Laut Khazanah Negara


15/152

3

Fungsi Jabatan

(i) Memberi perlindungan khas kepada flora dan fauna akuatik, melindungi,

memelihara dan mengurus tapak pembiakan semulajadi dan habitat hidupan

akuatik dengan memberi perhatian utama kepada spesis flora dan fauna yang

unik, sukar dijumpai atau terancam.

(ii) Memberi peluang dan meningkatkan kadar kemandirian hidupan akuatik yang

hampir pupus.

(iii) Menggalakkan kajian dan penyelidikan saintifik.

(iv) Mengekal dan meningkatkan produktivit i dan keadaan semulajadi ekosistem

tersebut.

(v) Mengawalselia aktiviti rekreasi dan aktiviti-aktiviti lain untuk mengelakkan dari

berlakunya kerosakan yang berterusan terhadap persekitaran marin yang tidak

boleh dipulihkan.

(vi) Mengklasifikasikan perairan Taman Laut kepada zon bagi tujuan seperti mana

yang dinyatakan dalam para (i) hingga (v) di atas.


16/152

4

Fungsi Bahagian

Bahagian Perancangan Dan Pengurusan Taman Laut (BPPTL)

Menyediakan perancangan, pelaksanaan dasar jabatan termasuk isu antarabangsa, memantau prestasi program

pembangunan dan pengurusan Taman Laut yang berkaitan konservasi ekosistem marin dan pelancongan.

Bahagian Penguatkuasaan Dan Pelesenan (BPP)

Menyediakan perkhidmatan pemantauan, penguatkuasaan dan pengawalseliaan termasuk pengeluaran lesen dan permit

untuk penyelidikan/aktiviti yang dijalankan di Taman Laut.

Bahagian Penyelidikan Dan Inventori Sumber (BPIS)

Menyediakan perancangan dan pengurusan penyelidikan, kajian kesihatan habitat termasuk pengkajian EIA serta usaha

sama penyelidikan.

Bahagian Pendidikan Dan Interpretasi Maklumat (BPIM)

Merancang daan melaksana program peningkatan kesedaran awam termasuk menyediakan khidmat kepakaran dalampengurusan serta pelaksanaan ICT ke arah peningkatan kualiti perkhidmatan jabatan.

Bahagian Kejuruteraan (BKJ)

Menyediakan perkhidmatan merancang, menganalisis serta mengendalikan projek pembangunan termasuk menyelaras

dan memantau perjalanan projek pembangunan.

Bahagian Khidmat Pengurusan (BKP)

Menyediakan perkhidmatan dalam Pengurusan Sumber Manusia, Pentadbiran Am dan Kewangan bagi jabatan secara

keseluruhannya.

Bahagian Perancangan Dan Pengurusan Taman Laut (BPPTL)

Menyediakan perancangan, pelaksanaan dasar jabatan termasuk isu antarabangsa, memantau prestasi program

pembangunan dan pengurusan Taman Laut yang berkaitan konservasi ekosistem marin dan pelancongan.

Bahagian Penguatkuasaan Dan Pelesenan (BPP)

Menyediakan perkhidmatan pemantauan, penguatkuasaan dan pengawalseliaan termasuk pengeluaran lesen dan permit

untuk penyelidikan/aktiviti yang dijalankan di Taman Laut.

Bahagian Penyelidikan Dan Inventori Sumber (BPIS)

Menyediakan perancangan dan pengurusan penyelidikan, kajian kesihatan habitat termasuk pengkajian EIA serta usaha

sama penyelidikan.

Bahagian Pendidikan Dan Interpretasi Maklumat (BPIM)

Merancang daan melaksana program peningkatan kesedaran awam termasuk menyediakan khidmat kepakaran dalampengurusan serta pelaksanaan ICT ke arah peningkatan kualiti perkhidmatan jabatan.

Bahagian Kejuruteraan (BKJ)

Menyediakan perkhidmatan merancang, menganalisis serta mengendalikan projek pembangunan termasuk menyelaras

dan memantau perjalanan projek pembangunan.

Bahagian Khidmat Pengurusan (BKP)

Menyediakan perkhidmatan dalam Pengurusan Sumber Manusia, Pentadbiran Am dan Kewangan bagi jabatan secara

keseluruhannya.


17/152

5

Piagam Pelanggan

Jabatan Taman Laut Malaysia adalah komited dalam melaksanakan tugas dan tanggungjawab dan akan memberikan

perkhidmatan yang profesional, cekap, cepat dan berkesan bagi mencapai objektif yang ditetapkan melalui komitmen-

komitmen seperti berikut:

• Memberi keputusan permohonan pengecualian caj pemuliharaan (remitan fi) dalam tempoh 14 hari bekerja.

• Memberi keputusan permohonan permit kajian di dalam kawasan Taman Laut dalam tempoh 21 hari bekerja.

• Memberi keputusan permohonan untuk menggunakan kemudahan dan kelengkapan di Taman Laut dalam tempoh

14 hari bekerja.

• Memberi ulasan kepada Laporan Penilaian Impak Alam Sekitar (EIA) dalam tempoh 30 hari bekerja.

• Menyelesaikan urusan kompaun untuk kes-kes tangkapan di bawah Akta Perikanan (1985) dalam tempoh 7 hari

bekerja dengan kerjasama Jabatan Perikanan Malaysia.

• Menjawab pengaduan awam berkaitan Taman Laut dalam tempoh 7 hari.

abatan Taman Laut Malaysia adalah komited dalam melaksanakan tugas dan tanggungjawab dan akan memberikan

perkhidmatan yang profesional, cekap, cepat dan berkesan bagi mencapai objektif yang ditetapkan melalui komitmen-

komitmen seperti berikut:

• Memberi keputusan permohonan pengecualian caj pemuliharaan (remitan fi) dalam tempoh 14 hari bekerja.

• Memberi keputusan permohonan permit kajian di dalam kawasan Taman Laut dalam tempoh 21 hari bekerja.

• Memberi keputusan permohonan untuk menggunakan kemudahan dan kelengkapan di Taman Laut dalam tempoh

14 hari bekerja.

• Memberi ulasan kepada Laporan Penilaian Impak Alam Sekitar (EIA) dalam tempoh 30 hari bekerja.

• Menyelesaikan urusan kompaun untuk kes-kes tangkapan di bawah Akta Perikanan (1985) dalam tempoh 7 hari

bekerja dengan kerjasama Jabatan Perikanan Malaysia.

• Menjawab pengaduan awam berkaitan Taman Laut dalam tempoh 7 hari.


18/152

6

Latar Belakang Penubuhan Dan

Pewartaan Taman Laut Di Malaysia

Rajah 1: Taman Laut di Malaysia

KEDAH

TERENGGANU

PAHANG

JOHOR

P. Kaca

Taman Laut

Pulau Taman Laut

Nota:

P. Payar

P. Segantang

P. Lembu

P. Tenggol

P. NyirehP. Kapas

P. PinangP. Ekor Tebu

P. ChebehP. Tulai

P. Tioman

P. GutP. Tokong Bahara

P. Harimau

P. Mensirip

P. Goal

P. Pemanggil

P. Kuraman

P. Rusukan Kecil

P. Rusukan Besar

P. Aur

P. Tinggi

P. Mentinggi

P. Sibu

P. Sibu Hujung

P. Rawa

P. Hujung

P. Tengah

P. Besar

P. Seri Buat

P. Sembilang

P. Labas

P. Sepoi

P. Lima

P. Redang

P. Perhentian Besar

P. Perhentian Kecil

P. Susu Dara

P. Lang Tengah

P. Yu Kecil

P. Yu BesarWILAYAH

PERSEKUTUAN

LABUAN

ada 15 Jun 1983, Y.A.B. Perdana Menteri telah memberikan tanggungjawab kepada Jabatan Perikanan Malaysia,

Kementerian Pertanian supaya menubuhkan dan menguruskan Kawasan Perlindungan Marin bagi memulihara

sumber laut di perairan Malaysia. Pada tahun 1985, perairan di sekeliling 22 buah pulau telah diwartakan sebagai

Taman Laut dan Rizab Laut. Pewartaan tersebut dibuat di bawah Akta Perikanan 1985 (Akta 317). Ini adalah atas kesedaran

terhadap keunikan pulau-pulau ini yang mempunyai habitat marin yang ekstensif terutamanya terumbu karang, rumput

laut dan hutan bakau. Kawasan ini mempunyai spesies karang yang amat tinggi iaitu 77% (612 spesies menurut rekod

JTLM sehingga 2011) daripada spesies karang dunia.

Pada 1994, kawasan Taman Laut dan Rizab Laut telah diwartakan semula sebagai Taman Laut Malaysia di bawah AktaPerikanan 1985 (Akta 317) melalui Perintah Penubuhan Taman Laut Malaysia 1994. Pada tahun 1998 sehingga 2008,

empat lagi perairan di Terengganu diwartakan sebagai Taman Laut. Sehingga kini, kawasan seluas 2 b.n di sekeliling 42

buah pulau telah diwartakan sebagai Taman Laut di negeri Kedah, Terengganu, Pahang, Johor dan Wilayah Persekutuan

Labuan (kecuali Pulau Kapas di perairan Terengganu, Pulau Kuraman, Pulau Rusukan Besar dan Pulau Rusukan Kecil

di perairan Wilayah Persekutuan Labuan di mana seluas 1 b.n telah digazet sebagai kawasan Taman Laut) (Rajah 1).

Sejumlah lima pusat dan satu pejabat Taman Laut telah dibina dari tahun 1988 hingga 2002 di negeri Kedah (1 buah),

Terengganu (2 buah), Pahang (1 buah) Johor (2 buah) dan Pejabat Jabatan Taman Laut WP Labuan yang berfungsi sebagai

pusat pentadbiran dan pengurusan Taman Laut.


19/152

7

Pada 27 Mac 2004, Jemaah Menteri telah membuat keputusan supaya Seksyen Taman Laut di Jabatan Perikanan Malaysia

dipindahkan ke Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar. Pada 14 Jun 2006, Mesyuarat Jemaah Menteri telah meluluskan

memorandum daripada Menteri Sumber Asli dan Alam Sekitar No. 420/2511/2006 bagi penubuhan sebuah jabatan atauagensi baru yang bertanggungjawab mengurus dan mentadbir kawasan-kawasan Perlindungan Marin negara terutamanya

kawasan Taman-taman Laut Malaysia. Jabatan ini dikenali dengan nama Jabatan Taman Laut Malaysia (Department of

Marine Park Malaysia).

Pengurusan Taman Laut

Pengurusan Taman Laut di Malaysia terdiri daripada tiga lapisan utama iaitu Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri

dan Kerajaan Tempatan. Jabatan Taman Laut Malaysia sebagai Agensi Kerajaan Persekutuan bertanggungjawab dalam

pengurusan secara keseluruhan Taman Laut dan membentuk serta melaksanakan dasar Kerajaan. Kerajaan Negeri pula

berkuasa dalam pembangunan tanah di pulau-pulau. Kerajaan Tempatan bertanggungjawab untuk melaksanakan pelan

pembangunan pulau-pulau berdasarkan perancangan Kerajaan Negeri. Sebarang konflik yang timbul dalam pengurusan

Taman Laut akan dibawa ke Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut (MPKTLRL) yang diwakilioleh ketiga-tiga komponen ini.

Manakala di peringkat antarabangsa pula, sebagai salah sebuah negara yang telah memeterai Konvensyen Kepelbagaian

Biologi (CBD), adalah menjadi komitmen negara untuk memenuhi tuntutan memastikan 10% kawasan perairan Negara

diuruskan dan dipulihara secara lestari antaranya sebagai kawasan perlindungan marin (MPA) menjelang tahun 2020.

Walau bagaimanapun, kawasan perlindungan marin menerusi pewartaan di bawah Akta Perikanan 1985 (Akta 317) masih

kecil dengan keluasan perairan yang diwartakan berjumlah 2,357.23 km2 iaitu sekitar 0.53% daripada keseluruhan perairan

Malaysia (Jadual 1).

Jadual 1: Bilangan dan saiz keluasan Taman Laut

NEGERI BILANGAN SAIZ (KM2)

Kedah 4 188.13

Terengganu 13 568.69

Pahang 8 676.61

Johor 14 765.65

Labuan 3 158.15

JUMLAH 42 2357.23

*Empat kawasan, iaitu Pulau Tenggol, Pulau Nyireh, Pulau Yu Kecil di Terengganu tidak dimasukkan dalam pengiraan saiz pulau.

Pewujudan kawasan Taman Laut membekalkan limpahan sumber perikanan secara berterusan dan menyumbang

kepada pembangunan industri perikanan negara. Ini dapat menjamin bekalan makanan negara (food security) yang

mencukupi dan juga mengurangkan kebergantungan negara kepada import serta aliran keluar wang negara.

Taman Laut yang terurus dan biodiversiti marin yang terpelihara juga mampu menyumbang kepada penjanaan ekonomi

dalam sektor pelancongan. Biodiversiti dan ekosistem marin yang terpelihara di kawasan ini mampu menjadi daya tarikan

kepada pelancong dan menyumbang kepada peningkatan taraf hidup penduduk tempatan melalui pewujudan peluang

pekerjaan dan sumber pendapatan alternatif yang berkait dengan pelancongan.

Bagi menjamin kelestarian sumber biodiversiti marin negara, JTLM akan berterusan memastikan keberkesanan

pengurusan Taman Laut melalui pendekatan pengawalseliaan dan penguatkuasaan, penyelidikan, pendidikan dan kesedaran

awam, pemuliharaan habitat serta pengawalan aktiviti ekopelancongan.


20/152

8

Biodiversiti Marin di Malaysia

Disamping menguruskan Taman Laut yang umumnya merupakan ekosistem marin yang produktif dan kaya dengan

kepelbagaian biologi marinnya, JTLM turut menjalankan usaha-usaha menyediakan inventori biodiversiti marin diperairan

Malaysia. Jadual 2 menunjukkan bilangan spesies hidupan marin yang terdapat di perairan Malaysia sehingga tahun 2011.

Jadual 2: Inventori spesies hidupan marin di perairan Malaysia

HidupanMarin

KarangKeras

IkanMarin

MamaliaMarin

MoluskaMarin

Penyu TimunLaut

BintangLaut

RumputLaut

RumpaiLaut

Bil.

spesies612 1619 30 581 4 44 19 15 386

Rajah 2: Bilangan spesies hidupan marin di perairan Malaysia.Sumber Rujukan : Malaysia’s Marine Biodiversity : Inventory and Current Status, 2011

Karang Keras

4

581

30

44

19

15

1619

612386

Ikan Marin

Mamalia Marin

Penyu

Moluska Marin

Timun Laut

Rumput Laut

Rumpai Laut


21/152

9

Petunjuk Prestasi Utama (KPI)

Petunjuk Prestasi Utama (KPI) merupakan satu budaya penting dalam pengurusan prestasi untuk menilai dan mengukur

sasaran yang ditetapkan oleh Kementerian atau Jabatan selaras dengan Program Transformasi Kerajaan (GTP). Bagi tahun

2011, 5 indeks pengukuran telah dijadikan sebagai KPI Pengurusan Tertinggi Jabatan. Berikut merupakan pencapaian KPI

Pengurusan Tertinggi Jabatan bagi tahun 2011.

KPI 2011

JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA

Pencapaian 95%

dan ke atas4 KPI

Pencapaian

85% hingga 94.9%0 KPI

Pencapaian 84.9% dan

ke bawah0 KPI

KRA / KPISasaran

2011Pencapaian

2011

Pemarkahan(%)Status Catatan

100% >100%

1. Pelaksanaan Pemuliharaan & Penggunaan Lestari Biodiversiti Marin Di Taman Laut Malaysia

1.1 Peningkatanlitupan terumbukarang

Peningkatan1%

Tiadapeningkalandari tahun2010.

- - - Litupan tahun 2010 : 38%Litupan tahun 2011: 38%Sebab: kesan dari fenomenakelunturan karang yangberlaku pada tahun 2010 yang

menyebabkan ekossistemterumbu karang memerlukansatu tempoh yang panjanguntuk proses pemulihan secarasemulajadi

1.2 Puratapenguatkuasaandan kawalseliaan

300 aktiviti 305 aktiviti(Purata bagi6 pengkalan)

100% 102% 156 orang yang terlibat

1.3 Bilanganprogrammeningkatkan

taraf hidupKomunitisetempat(alternative livelihood)

2 program 3 program 100% 150% Jenis program yangdilaksanakan :1. Program penubuhan

korperasi penduduk tempatan (11 aktiviti)2. Program pembangunan kapasiti penduduk tempatan (8 aktiviti)3. Program penyediaan kemudahan

ekopelancongan (5 aktiviti)

2. Meningkatkan Tahap Kesedaran Awam Mengenai Ancaman Serta Usaha-Usaha PemuliharaanEkosistem dan Biodiversiti Marin

2.1 Bilanganprogrampendidikan/ kesedaran awam

30 aktiviti 83 aktiviti 100% 167% 50 aktiviti (anjuran Jabatan)33 aktiviti (anjuran bersama )

2.2 Tahapkesedaran awam

Peningkatan5% berbanding2010

Peningkatan15%-2010:68%-2011:83%

100% 300%

PURATA MARKAH 100% 180%

0 0


22/152

10

ajlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut (MPKTLRL) ditubuhkan di bawah peruntukan

Seksyen 41(A) Akta Perikanan 1985. Ia dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha (KSU) Kementerian Pertanian

dan Industri Asas Tani (MOA) dan dianggotai oleh wakil dari pelbagai Kementerian, Jabatan dan Agensi di

peringkat Persekutuan dan Kerajaan Negeri, NGOs serta anggota-anggota lain yang dilantik dari semasa ke semasa. Majlis

ini berperanan dalam memberi pandangan dan nasihat berkaitan pengurusan kawasan Taman Laut khususnya di dalam

aspek berikut:

i) penentuan garis panduan berkenaan perlindungan, pemuliharaan dan pengurusan kawasan Taman Laut bagipelaksanaan di peringkat kebangsaan,

ii) menyelaraskan pembangunan di kawasan taman laut dengan Kerajaan Persekutuan dan mana-mana pertubuhan

perbadanan,

iii) memberi nasihat teknik kepada Kerajaan Negeri berkenaan projek-projek pembangunan di pulau-pulau kawasan

Taman Laut.

Bagi tahun 2011, MPKTLRL telah diadakan pada 24 September 2011 bertempat di Laguna Redang Island Resort, Pulau

Redang, Terengganu bagi memberi peluang kepada semua ahli majlis ‘turun padang’ melihat pengurusan harian dan

keindahan Taman Laut Pulau Redang. Mesyuarat pada kali ini telah dipengerusikan oleh KSU MOA iaitu Y.Bhg. Dato’ Mohd

Hashim Bin Abdullah. Sebanyak empat kertas pertimbangan telah disedia dan dibentangkan oleh JTLM iaitu:

i) Pembukaan Kaunter Fi di Wilayah Persekutuan Labuan, Tg. Leman Johor dan Dungun Terengganu;

ii) Cadangan Pewartaan Pulau-Pulau di Negeri Kedah, Perak dan Melaka sebagai Taman Laut;

iii) Isu Pencemaran Air di Pulau-Pulau Taman Laut; dan

iv) Pengurusan Penyu di Pulau Pinang, Terengganu; Pulau Tioman, Pahang dan Pulau Tinggi, Johor.

Di akhir mesyuarat, Majlis menyarankan agar JTLM bekerjasama dengan pelbagai pihak secara integrasi dalam menangani

isu-isu yang telah dibangkitkan. Melalui forum ini, pengurusan dan pemuliharaan secara berkesan akan dapat menjamin

kelestarian sumber hidupan marin di Taman Laut.

Pulau Lang Tengah, Terengganu

Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut

dan Rizab Laut (MPKTLRL)


23/152

11

Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab Laut yang bertujuan untuk mengawal pengurusan suatu kumpulan wang

telah ditubuhkan di bawah Seksyen 10, Akta Tatacara Kewangan 1957 dan dimasukkan ke dalam Jadual Kedua Akta

tersebut dan disebut sebagai Kumpulan Wang.

Tujuan Kumpulan Wang ini diwujudkan adalah:

i) menerima dan mengakaunkan sebarang bentuk sumbangan dan tajaan bagi maksud Taman Laut dan Rizab Laut.

ii) menerima dan mengakaunkan sebarang bentuk hasil jualan, perniagaan dan kutipan termasuk caj dan perkhidmatan

berkaitan Taman Laut dan Rizab Laut; dan

iii) membuat pembayaran berkaitan dengan segala aktiviti-aktiviti pengurusan, pengawasan, penyeliaan, penyelidikan,

perlindungan, penyelenggaraan dan pembaikan, perolehan serta pembangunan dan pentadbiran Taman Laut dan

Rizab Laut.

Pegawai Pengawal Kumpulan Wang adalah Ketua Setiausaha, Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar yang juga

merupakan Pengerusi Jawatankuasa Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab Laut. Jawatankuasa Kumpulan Wang

ini turut dianggotai oleh wakil dari NRE, JTLM, Jabatan dan Agensi di peringkat Persekutuan dan Kerajaan Negeri, dan tiga

wakil dari NGOs, Universiti atau pihak swasta yang dilantik oleh Pengerusi. Mesyuarat Jawatankuasa Kumpulan Wang akan

bersidang sekurang-kurangnya dua kali setahun atas ketetapan Pengerusi.

Tertakluk kepada persetujuan daripada Jawatankuasa Kumpulan Wang, wang dalam Kumpulan Wang hendaklah digunakan

bagi tujuan seperti yang dinyatakan dalam Para Surat Ikatan Amanah Bagi Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab

Laut.

Rajah 3: Ahli Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut Bil 1/2011 bersama Pengerusi MPKTLRL Y.Bhg.Dato’ Mohd Hashim bin Abdullah, KSU MOA

Kumpulan Amanah Taman Laut dan Rizab Laut


24/152

12

engurusan TertinggiIbu Pejabat

Baris atas sekali: D) En. Mohd Kamal bin Mohd Yusof

Baris kedua atas: C) En. Abdul Muntalib bin Juli, E) En. Zahed bin SaidinBaris ketiga: B) Datin Hjh. Shahima binti Abdul Hamid,

F) Pn. Halijah binti Mat Sin, G) En. Ab. Rahim bin Gor Yaman

Baris hadapan: A) En. Kamarruddin bin Ibrahim, H) Dr. Sukarno bin Wagiman

A

B

C

D E

F

G

H


25/152

13

Dr Sukarno bin WagimanKetua Pengarah


En. Kamarruddin bin IbrahimTimbalan Ketua Pengarah

En. Ab. Rahim bin Gor YamanPengarah

Bahagian Perancangan danPengurusan Taman Laut

Datin Hjh. Shahima binti Abdul HamidPengarah

Bahagian Penyelidikan dan Inventori Sumber

En. Zahed bin SaidinPengarah

Bahagian Khidmat Pengurusan

En. Mohd Kamal bin Mohd YusofPengarah

Bahagian Kejuruteraan

Pn. Halijah binti Mat SinPengarah

Bahagian Pendidikan danInterpretasi Maklumat

En. Abdul Muntalib bin JuliPengarah

Bahagian Penguatkuasaandan Pelesenan

13


26/152

14

Duduk dari kiri: A) Mohd Nizam bin Ismail, B) Mohamed Ridzuan

bin Mohamed Alias, C) Azizul Fariha binti GhazaliBerdiri dari Kiri: D) Muhammad Nur Ashry bin Bassari dan

E) Mohd Fazli bin Long

A B C

D E

engurusan PeringkatNegeri

14


27/152

1515

Mohd Fazli B LongPengarah Taman Laut WP Labuan

Muhammad Nur Ashry B. BassariPengarah Taman Laut Johor

Mohamed Ridzuan B. Mohamed AliasPengarah Taman Laut Pahang

Cik Azizul Fariha Bt GhazaliPengarah Taman Laut Terengganu

Mohd Nizam B IsmailPengarah Taman Laut Kedah


28/152

16

arta organisasi JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA

BAHAGIAN KHIDMAT PENGURUSAN

PENGARAH BAHAGIAN (M48)

SEKSYENPENGURUSAN SUMBER

MANUSIA

SEKSYENKEWANGAN

JOHORPEJABAT PENGARAH

PAHANGPEJABAT PENGARAH

KEDAHPEJABAT PENGARAH

PENGARAH TAMAN LAUT (G44) PENGARAH TAMAN LAUT (G44) PENGARAH TAMAN LAUT (G44)

BAHAGIANPENGUATKUASAAN & PERLESENAN

BAHAGIANKEJURUTERAAN

BAHAGIAN PENYELIDIKANDAN INVENTORI SUMBER

PENGARAH BAHAGIAN (G48) PENGARAH BAHAGIAN (G52)PENGARAH BAHAGIAN (J48)

SEKSYENPENGUATKUASAAN

SEKSYENPENYELIDIKAN

SEKSYENPELESENAN

SEKSYEN INVENTORISUMBER

SEKSYENPENTADBIRAN


29/152

17

KETUA PENGARAH TAMAN LAUT JUSA CDr. Sukarno Bin Wagiman

PT (KES) (N27)

PT (KES) (N17)

TERENGGANUPEJABAT PENGARAH

PENGARAH TAMAN LAUT (G44) PENGARAH TAMAN LAUT (G41)

W.P. LABUANPEJABAT PENGARAH

BAHAGIAN PERANCANGANDAN PENGURUSAN

TAMAN LAUTBAHAGIAN PENDIDIKAN DANINTERPRETASI MAKLUMAT

PENGARAH BAHAGIAN (G52) PENGARAH BAHAGIAN (G48)

SEKSYENPERANCANGAN &

KORPORAT

SEKSYENINTERPRETASI

MAKLUMAT

SEKSYENPENGURUSANTAMAN LAUT

SEKSYENPENDIDIKAN

TIMB. KETUA PENGARAH (G54)Kamarruddin Bin Ibrahim

SEKSYENTEKNOLOGIMAKLUMAT


30/152

18

arta organisasiPERINGKAT NEGERI

TIMB. KETUA PENGARAH (G54)Kamarruddin Bin Ibrahim

JOHORPEJABAT PENGARAH

TERENGGANUPEJABAT PENGARAH

PAHANGPEJABAT PENGARAH

KEDAHPEJABAT PENGARAH

PUSAT TAMAN LAUTPULAU PAYAR

PUSAT TAMAN LAUTPULAU TIOMAN

PUSAT TAMAN LAUTPULAU TINGGI

PUSAT TAMAN LAUTPULAU REDANG

PUSAT TAMAN LAUTPULAU PERHENTIAN

PENGARAH TAMAN LAUT (G44)

PEJABATTAMAN LAUT DAERAH &PANGKALAN KOTA STAR

PEJABATTAMAN LAUT DAERAH &

PANGKALAN ROMPIN

PEJABAT TAMAN LAUT DAERAH &PANGKALAN W.P. LABUAN

PEJABATTAMAN LAUTDAERAH &

PANGKALANMERSING

PEJABATTAMAN LAUT

DAERAH &PANGKALAN

TERENGGANU


PANGKALANKOTA TINGGI


PANGKALANBESUT


PENGARAH TAMAN LAUT (G44) PENGARAH TAMAN LAUT (G44)


W.P. LABUANPEJABAT PENGARAH


31/152

19

BAB2

HIDMAT PENGURUSAN


32/152

20

Perjawatan

Sejumlah 218 jawatan telah diisi daripada 244 jawatan sedia ada dalam Waran Perjawatan. Pecahan pengisian dan

kekosongan mengikut jawatan adalah seperti Jadual 3.

Jadual 3: Pengisian dan kekosongan mengikut jawatan

BIL NAMA JAWATAN GREDBILANGAN JAWATAN

Tempat Kosong

Jawatan Diisi KosongKUMPULAN PENGURUSAN TERTINGGI

1 Ketua Pengarah (JUSA C) VU7 1 1 0

JUMLAH 1 1 0

KUMPULAN PENGURUSAN & PROFESIONAL (P&P) GRED 41-54

2 Peg. Tmn Laut/Peg. Perikanan G54 1 1 0


4 Peg. Tmn Laut/Peg. Perikanan G48 3 2 1 Ibu pejabat (1)



7 Pegawai Tadbir & Diplomatik M48 1 1 0



10 Pegawai Penyelidik Q41-Q54 1 1 0

11 Jurutera J48 1 1 0



14 Akauntan W41 1 1 0

15 Pegawai Teknologi Maklumat F41 1 1 0

JUMLAH 33 32 1

KUMPULAN SOKONGAN I GRED 17-40

16 Pen.Peg.Tek.Maklumat F29 1 1 0

17 Pen. Peg. Tmn Laut/Pen Peg Perikanan G36 1 1 0

18 Pen. Peg. Tmn Laut/Pen Peg Perikanan G32 4 0 4Ibu pejabat (1),Pahang (1), Johor(1), Terengganu (1)

19 Pen. Peg. Tmn Laut/Pen Peg Perikanan G27 7 6 1 Terengganu (1)

20 Pemb. Tmn Laut/Pemb. Perikanan G26 4 3 1 Ibu pejabat

21 Pemb. Tmn Laut/Pemb. Perikanan G22 11 11 0

Sumber Manusia


33/152

21

BIL NAMA JAWATAN GREDBILANGAN JAWATAN

Tempat KosongJawatan Diisi Kosong

22 Pemb. Tmn Laut/Pemb. Perikanan G17 39 37 2Terengganu (1),Kedah (1)

23 Penolong Akauntan W27 1 1 0

24 Pembantu Tadbir Kewangan W17 2 2 0

25 Penolong Pegawai Tadbir N27 1 1 0

26 Pembantu Tadbir (S/U) N22 1 1 0

27 Pembantu Tadbir (P/O) N22 2 2 0

28 Pembantu Tadbir (S/U) N17 1 1 0

29 Pembantu Tadbir (P/O) N17 4 4 0

32 Pembantu Laut A17 91 91 0

JUMLAH 170 162 8

Kumpulan Sokongan II Gred 1-16

35 Pekerja Awam R4 8 0 8Kedah (2),Terengganu(3), Pahang (1), Johor(2)

36 Pekerja Awam R1 24 20 4Johor (3), Terengganu(1)

37 Pembantu Am Pejabat N1 2 1 1 Terengganu (1)

38 Pemandu R3 6 2 4

JUMLAH 40 23 17

JUMLAH KESELURUHAN 244 218 26

Jadual 4: Pengisian Jawatan bagi setiap negeri

PEJABAT IBUPEJABAT

KEDAH TERENGGANU PAHANG JOHOR LABUAN JUMLAHKUMPULAN GRED

Pengurusan

Tertingi

Jusa C 1 1

Pengurusan &Profesional

54 1 1

52 2 2

44 / 48 9 1 1 1 1 13

41 13 1 1 1 1 17

Sokongan I 17-40 22 25 43 28 30 14 162

Sokongan II 1-16 2 10 18 8 10 48

JUMLAH 50 36 63 38 42 15 244


34/152

22

Jadual 5: Peratusan pengisian jawatan mengikut kumpulan perkhidmatan

JENIS KUMPULAN BILANGAN PERATUS

Kumpulan Pengurusan Tertinggi 1 0.41%

Kumpulan Pengurusan dan Profesional 33 13.5%

Sokongan I 159 65.0%

Sokongan II 51 21.0%

JUMLAH 244 100%

Kenaikan Pangkat/Memangku

Seramai lima orang warga Jabatan telah menerima kenaikan pangkat/memangku pada tahun 2011 (Jadual 6).

Jadual 6: Senarai kenaikan pangkat/memangku

BIL NAMA JAWATAN GRED

1 Ab Rahim bin Gor YamanPengarah Bahagian Perancangan dan Pengurusan TamanLaut

G52

2 Irina Riyanti binti Muhammad Nur Pegawai Tadbir Diplomatik M44

3 Md. Sabis Hassan Pembantu Perikanan G26

4 Ahmad Abd.Razak bin Yaacob Pembantu Perikanan G22

5 Asiah binti Abdullah Pembantu Perikanan G22

Persaraan

Seramai lima orang warga Jabatan telah bersara wajib dan segala khidmat dan sokongan yang diberikan oleh mereka

kepada Jabatan amat dihargai (Jadual 7).

Jadual 7: Senarai warga Jabatan yang bersara wajib

BIL NAMA PEGAWAI JAWATAN/GREDTARIKH

LANTIKANPERTAMA

TARIKH/UMURBERSARA WAJIB

CAWANGAN

1 Mustaffar bin Mohamud Pegawai Perikanan 05.01.200920.6.2011/ 56tahun

Ibu pejabatPutrajaya

2 Yusof bin MohamadPembantu Laut(Juruenjin) A17

16.01.1977 4.8.2011/ 58 tahun Terengganu

3 Muhammad bin IsmailPembantu PerikananGred G17

01.01.1981 13.10.2011/ 58 thn Terengganu

4 Wee Foo Long Pembantu Perikanan 15.07.1976 18.12.2011/ 58thn Ibu pejabatPutrajaya

5Muhamad bin AbdulRahman

Pembantu Laut(Serang) (KUP A22)

20.06.1980 20.12.2011/ 58thn Johor


35/152

23

Perkhidmatan Melebihi 30 tahun

Seramai enam orang warga Jabatan yang telah berkhidmat melebihi 30 tahun telah diraikan semasa Majlis Anugerah

Perkhidmatan Cemerlang dan Anugerah Lama Berkhidmat 2010 (Jadual 8).

Jadual 8: Senarai nama pegawai yang berkhidmat melebihi 30 tahun

NO NAMA JAWATAN GREDTARIKH

LANTIKANCAWANGAN

TEMPOHBERKHIDMAT

TAHUN

1 Dr. Sukarno bin WagimanKetua Pengarah

JTLMJUSA C 28.04.1981 Ibu pejabat 30

2 Abd Muntalib bin JuliPegawai

PerikananG48 09.07.1981 Ibu pejabat 30

3 Mustaffar bin MohamudPegawai

PerikananG41 01.03.1975 Ibu pejabat 36

4 Muhamad bin IsmailPembantu

Perikanan

G22

(KUP)01.01.1980 Terengganu 31

5 Mohd Ali bin Bidin Pen PegPerikanan

G27 01.01.1980 Johor 31

6 Jaini bin JailanPembantu

PerikananG26 07.01.1980 Terengganu 31

Latihan dan Kursus:

Peperiksaan Perkhidmatan (Subjek Jabatan) Siri 1/2011 Jabatan Taman Laut Malaysia

Pada 26-28 Julai 2011 bertempat di Hotel Dynasty, Kuala Lumpur, Peperiksaan Perkhidmatan (Subjek Jabatan) Siri 1/2011

Jabatan Taman Laut Malaysia telah diadakan. Seramai 60 orang calon telah menduduki peperiksaan tersebut yang terdiridari pelbagai gred jawatan (Jadual 9).

Jadual 9: Senarai calon menduduki Peperiksaan Perkhidmatan (Subjek Jabatan) Siri 1/2011

BIL. SKIM PERKHIDMATAN GRED JAWATAN JUMLAH CALON

1. Pegawai Perikanan G 41 2

2. Penolong Pegawai Perikanan G 27 4

3. Pembantu Perikanan G 17 17

4. Pembantu Laut A 17 37

JUMLAH CALON 60


36/152

24

Sesi Raudhah dan Perhimpunan Bulanan

Perhimpunan bulanan merupakan salah satu aktiviti berkala yang dilaksana oleh Jabatan setiap bulan selaras dengan

Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 5 Tahun 2007. Perhimpuan ini bertujuan membolehkan Ketua Pengarah menyampaikan

amanat dan maklumat semasa kepada semua warga Jabatan disamping mengeratkan hubungan di antara warga Jabatan.

Pada tahun 2011, JTLM telah dengan jayanya melaksanakan Perhimpunan Bulanan sebanyak 11 kali. Perhimpunan

bermula dengan nyanyian lagu Negaraku diikuti dengan ikrar Perkhidmatan Awam dan bacaan doa. Seterusnya, majlis

diikuti dengan kata-kata amanat Ketua Pengarah. Selepas itu, satu sesi perkongsian ilmu yang digelar “Raudhah” diadakan

dengan pegawai-pegawai diberi peluang memberi pengucapan awam atau ceramah kepada semua warga Jabatan bagi

tujuan perkongsian pengalaman dan ilmu pengetahuan (Jadual 10).

BULAN TARIKHSESI RAUDHAH

PEMBENTANG TAJUK

Januari 6/1/2011 Ir. Azizan bin Mohamed Yasin Kejuruteraan

Februari 18/2/2011 Tuan Syed Shahmil bin Syed Hussin

En. Zahed bin Saidin

Spritual Emotional FreedomTechnique

Pengurusan Kewangan Individu

Mac 11/3/2011 En. Ab Rahim bin Gor Yaman Biologi Terumbu Karang

April 22/4/2011Cik Lim Ai Gaik

En. Mohd Kamal bin Mohd Yusof

Bird Nest

Adat Perpatih

Mei 13/5/2011 Tn. Haji Azman bin Said Metodologi Pendidikan

Jun 17/6/2011 Cik Saliah binti Mohd Shafari Inisiatif Green ICT

Julai 19/7/2011 Wan Acupunture Pengenalan Kepada Akupunktur

Ogos 15/8/2011 En. Abd Muntalib bin Juli Enjin Diesel

September19/9/2011 Puan Nur Azlina Chan binti Mahadie

ChanTaklimat PROSPEK

Oktober 28/10/2011En. Anuar bin Deraman

En. Md Nizam bin Ismail

Perkahwinan Orang Asli

Bengkel Latihan Komunikasi Sains

November 30/11/2011 En. Albert Apollo Chan Visit to China

Disember TIADA TIADA

Jadual 10: Senarai Pembentang Sesi Raudhah


37/152

25

Program Latihan Jabatan

Sepanjang tahun 2011, JTLM telah membelanjakan sebanyak RM 241,961.45 peruntukan mengurus untuk tujuan kursus

dan latihan bagi membangunkan prestasi dan kecemerlangan kerjaya kakitangannya. Kursus yang telah dihadiri meliputi

latihan yang berbentuk kompetensi umum dan khusus (Jadual 11).

Jadual 11: Senarai Kursus/ Bengkel/ Latihan di luar negara yang dihadiri oleh warga Jabatan

NAMA KURSUS/LATIHAN/ BENGKEL TARIKH MULA TARIKH TAMATTEMPOH

HARI TEMPAT

Bengkel / Mesyuarat 2nd ProjectSteering Committee BOBLME

29.03.2011 31.03.2011 3 Phuket, Thailand

The Sub-regional ConventionalMeeting of the Southern AndamanSea

10.10.2011 13.10.2011 3Peach Blossom Hotel

Phuket

Bengkel CTI Regional ExchangeProgram : Monitoring & Evaluation

08.05.2011 14.05.2011 7 Filipina

Pencapaian Kehadiran Kursus

Tahun 2011 mencatatkan kejayaan JTLM bagi peratusan kehadiran kursus bagi warganya sebanyak 99.08% (Jadual 12)

dengan seramai 216 anggota telah berjaya menghadiri lebih dari 7 hari berkursus (Jadual 13).

Jadual 12: Statistik bilangan kehadiran kursus mengikut gred jawatan

B i l .

G r e d /

K u m p u l a n

B i l a n g a n

P e r j a w a t a n

B i l a n g a n

A n g g o t a

Kursus Pendek

B i l a n g a n A n g g o t a Y a n g

H a d

i r K u r s u s P a n j a n g >

3 b u l a n

B i l a n g a n

A n g g o t a

Y a n g

H a d i r

>

7

H a r i

Bilangan Anggota Yang Hadir < 7 Hari Setahun

B i l a

n g a n A n g g o t a

Y a n g T i d a k

B e r k u r s u s

1

hari

2

hari

3

hari

4

hari

5

hari

6

hari J u m l a h


38/152

26

Jadual 13: Peratusan kehadiran kursus oleh warga Jabatan mengikut Negeri

PEJABATBILANGAN ANGGOTA BERKURSUS JUMLAH

ANGGOTA< 7 HARI >7 HARI

Ibu pejabat 51 51

JTLM Negeri Terengganu 1 51 52

JTLM Negeri Johor 1 32 33

JTLM Negeri Pahang 36 36

JTLM Negeri Kedah 31 31

JTLM Wilayah Persekutuan Labuan 15 15

JUMLAH 2 216 218


39/152

27

Bagi tahun 2011, JTLM telah menerima peruntukan Mengurus sebanyak RM12,521,400.00 dan membelanjakan sebanyak

RM 12,506,684.00 dengan mencatatkan peratusan perbelanjaan 99.88% (Jadual 14).

Jadual 14: Perbandingan Peruntukan dan Perbelanjaan Mengurus dari tahun 2007 sehingga 2011

TAHUNPERUNTUKAN

(RM)

BELANJA

(RM)

BAKI

(RM)

PERATUS

(%)

2007 4,890,900.00 4,407,982.85 482,917.15 90.13

2008 5,985,100.00 6,262,798.14 (277,698.14) 104.64

2009 9,343,100.00 8,739,741.32 603,358.68 93.54

2010 9,599,838.00 9,592,145.00 7,693.00 99.92

2011 12,521,400.00 12,506,684.00 14,716.00 99.88

Kewangan

0

3000000

6000000

9000000

12000000

15000000

2007 2008 2009

TAHUN

P e r u n t u

k a n ( R M )

2010 2011

Peruntukan Belanja

Rajah 4: Peruntukan dan Perbelanjaan Mengurus bagi tahun 2007-2011


40/152

28

Peruntukan dan Perbelanjaan PembangunanSebanyak RM9.30 juta telah diterima pada tahun 2011 bagi Projek Pembangunan Rancangan Malaysia Ke-10 (RMKe-

10) yang dibahagikan kepada projek-projek penyelidikan 9.99%, pembinaan bot dan kelengkapan unsur laut 64.62%,

teknologi maklumat 12.74%, pendidikan dan kesedaran awam 3.16%, dan program alternative livelihood 9.49%. 99.03%

(RM9,209,794.94) daripada peruntukan tersebut telah berjaya dibelanjakan (Jadual 15).

Jadual 15: Peruntukan dan Prestasi Perbelanjaan Projek-Projek Pembangunan RMK-10 bagi 2011

NO KOD PROJEK NAMA PROJEK

PERUNTUKANDILULUSKAN 2011

PRESTASI PERBELANJAAN2011

RM RM %

1 P23 17100 005 0001Kajian Kesihatan EkosistemMarin Taman Laut

928,972.00 928,123.10 99.91

2 P23 17100 006 0001Pembinaan Bot dan PerolehanKelengkapan Unsur Laut

6,009,381.00 5,923,265.53 98.57

3 P23 17100 011 0001Perolehan Peralatan ICT,Pembangunan Sistem dan

Pangkalan Data

1,185,340.00 1,185,252.55 99.99

4 P23 17100 013 0001Program PembangunanKomuniti dan Kesedaran Awam

294,124.00 291,144.00 98.99

5 P23 17100 017 0001Program Pembentukan PelanAlternative Livelihood UntukPenduduk Tempatan

882,183.00 882,009.76 99.98

JUMLAH 9,300,000.00 9,209,794.94 99.03

Kajian Kesihatan Ekosistem MarinTaman Laut

Pembinaan Bot dan PerolehanKelengkapan Unsur Laut

Projek Perolehan Peralatan ICT,Pembangunan Sistem dan Pengkalan Data

Program Pembangunan Komuniti danKesedaran Awam

Program Pembentukan Pelan Komuniti

dan Kesedaran Awam

12.75% 3.16%

9.49%

9.99%64.62%

Rajah 5: Peratusan pecahan peruntukan pembangunan


41/152

29

Jadual 16: Perbandingan Peruntukan dan Perbelanjaan Pembangunan (2007-2011)

TAHUNPERUNTUKAN

TAHUNAN (RM)PRESTASI

PERBELANJAAN (RM)PERATUS

PERBELANJAAN (%)

2007 4,578,150.00 4,035,876.20 88.16

2008 10,085,000.00 10,016,173.14 99.32

2009 9,450,000.00 9,449,944.06 100.00

2010 10,151,500.00 10,150,375.22 99.99

2011 9,300,000.00 9,209,794.94 99.03

Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab Laut

Kutipan Fi Pemuliharaan bagi tahun 2011 adalah sebanyak RM 2,098,825.00 yang diperolehi dari empat Pejabat Taman

Laut Negeri serta terimaan secara pukal dari Kapal Pelancongan Star Cruise (Jadual 17).

Manakala sebanyak RM 2,632,638.04 telah dibelanjakan untuk pengurusan Taman Laut berdasarkan ketetapan dalamSurat Ikatan Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab Laut (Jadual 18).

Jadual 17: Kutipan Fi Pemuliharaan Mengikut PTL Negeri dari Tahun 2007 hingga 2011

TAHUN / PUSATKUTIPAN

IBU PEJABAT(STAR

CRUISE)(RM)

PTL KEDAH(RM)

PTLTERENGGANU

(RM)

PTL PAHANG(RM)

PTL JOHOR(RM)

JUMLAH(RM)

2007 103,570.00 527,214.00 680,444.00 265,608.00 170,066.00 1,746,902.00

2008 22,000.00 450,576.00 723,106.14 219,363.00 132,693.00 1,547,738.14

2009 63,985.00 507,186.00 865,858.00 181,955.00 213,821.00 1,832,805.00

2010 297,031.80 453,486.00 1,067,701.00 217,090.00 353,780.00 2,389,088.80

2011 180,813.00 442,029.00 925,250.00 182,080.00 368,653.00 2,098,825.00

JUMLAH(RM)

667,399.80 2,910,926.00 4,994,079.14 1,264,068.00 1,418,836.00 9.615,358.94


42/152

30

0

200000

400000

600000

800000

1000000

1200000

2007

2008

2009

TAHUN

K u t i p a n

F i ( R M )

2010

2011

Ibu Pejabat(Star Cruise) (RM)

JTLM Kedah (RM)

JTLM Terengganu (RM)

JTLM Pahang (RM)

JTLM Pahang (RM)

Rajah 7: Peratus perbelanjaan mengikut Para Ikatan Tabung Amanah Taman Laut dan Rizab Laut.

Rajah 6: Perbandingan Kutipan Fi Pemuliharaan Mengikut JTLM negeri dari Tahun 2007 hingga 2011

13.1

8%

13.2

3%

13.3

33%

13.4

1%

13.5

0%

13.6

22%13.7

0%

13.8

4%

13.9

17%

13.11

3%

13.1

9%

13.12

0%

14

0% 0%

13.1 Kos pembangunan infrastruktur dan siar taman

13.2 Kos menyediakan kemudahan bagi melaksanakan program pendidikan, penyelidikan dan kesedaran awam

13.3 Pembelian peralatan, kelengkapan dab bekalan untuk aktiviti-aktiviti Taman Laut

13.4 Bayaran perkhidmatan ikhtisas dan kepakaran untuk penyelidikan, pengurusan, pendidikan, publisiti,promosi Taman Laut

13.5 Pembelian dan pindaan milik tanah

13.6 Kos percetakan penerbitan bercetak, tidak bercetak dan penerbitan elektronik berkaitan aktiviti taman laut

13.7 Tambang perjalanan dan sara hidup kakitangan/ pegawai/ individu dan pengankutan barang-barang yangberkaitan dengan aktiviti Taman Laut

13.8 Bayaran elaun hotel/lojing bagi kakitangan untuk menjalankan aktiviti Taman Laut

13.9 Bayaran penyelenggaraan, pembaikan dan alat ganti peralatan dan kelengkapan

13.10 Pembayaran gaji dan elaun-elaun kakitanagn sementara/kontrak

13.11 Sewaan peralatan, kelengkapan dan kemudahan untuk aktiviti Taman Laut

13.12 Bayaran saguhati, cenderahati dan keraian yang berkaitan aktiviti Taman Laut

13.13 Pelaburan dalam simpanan tetap

14 Apa-apa kos, perbelanjaan atau pembayaran-pembayaran lain


43/152

31

Jadual 18: Perbelanjaan Tabung Amanah Taman Laut dan Rizab Laut mengikut Para Ikatan Amanah dari tahun 2007 hingga 2011

PARA IKATAN AMANAH / TAHUN2007

(RM)

2008

(RM)

2009

(RM)

2010

(RM)

2011

(RM)

1. Kos pembangunan infrastrukturdan siar taman 144,603.00 63,292.28 479,072.60 722,521.50 51,410.00

2. Kos menyediakan kemudahanbagi melaksanakan program

pendidikan, penyelidikan dankesedaran awam

47,627.00 40,853.33 776,095.35 225,434.70 256,547.70

3. Pembelian peralatan, kelengkapandab bekalan untuk aktiviti-aktivitiTaman Laut

118,423.00 151,308.49 500,305.17 430,756.02 251,816.00

4. Bayaran perkhidmatan ikhtisasdan kepakaran untuk penyelidikan,pengurusan, pendidikan, publisiti,promosi Taman Laut

259,281.90 17,260.00 121,698.40 388,648.40 323,030.00

5. Pembelian dan pindaan miliktanah

0.00 0.00 800.00 8,222.34 80,620.00

6. Kos percetakan penerbitan

bercetak, tidak bercetak danpenerbitan elektronik berkaitanaktiviti taman laut

83,370.00 86,942.00 137,203.80 112,149.50 85,995.00

7. Tambang perjalanan dan sarahidup kakitangan/ pegawai/ individudan pengankutan barang-barangyang berkaitan dengan aktivitiTaman Laut

0.00 0.00 296,156.00 171,759.50 80,595.00

8. Bayaran elaun hotel/lojing bagikakitangan untuk menjalankanaktiviti Taman Laut

107,038.21 211,567.91 368,694.25 346,657.46 84,743.43

9. Bayaran penyelenggaraan,pembaikan dan alat ganti peralatan

dan kelengkapan

67,270.00 39,989.50 231,146.18 209,727.13 57,825.08

10. Pembayaran gaji dan elaun-elaun kakitanagn sementara/kontrak

453,999.14 638,284.61 827,722.65 662,930.85 314,556.73

11. Sewaan peralatan, kelengkapandan kemudahan untuk aktiviti TamanLaut

0.00 61,900.00 0.00 0.00 0.00

12. Bayaran saguhati, cenderahatidan keraian yang berkaitan aktivitiTaman Laut

0.00 0.00 43,451.50 18,378.00 45,499.10

13. Pelaburan dalam simpanan tetap 0.00 0.00 0.00 0.00 1,000,000.00

14. Apa-apa kos, perbelanjaan ataupembayaran-pembayaran lain 0.00 0.00 0.00 1,638.53 0.00

JUMLAH (RM) 1,281,612.25 1,311,398.12 3,782,345.90 3,298,823.93 2,632,638.04


44/152

32

Pengiktirafan 5 Bintang Dalam Malaysia Government Portals & Website Assessment

(MGPWA) 2011

Pada tanggal 1 Disember 2011, JTLM telah menerima Anugerah Pengiktirafan 5 Bintang dalam MGPWA. Majlis anugerah

tersebut telah disempurnakan oleh Tan Sri Mohd Sidek Hassan, Ketua Setiausaha Negara (KSN) di Dewan PICC, Putrajaya.

Laman Web JTLM merupakan julung kalinya dinilai dan telah berjaya memperolehi penarafan 5 Bintang oleh Multimedia

Development Corporation (MDeC) dalam laporan keputusan

Penilaian Portal dan Laman Web Kerajaan Tahun 2011 yang

dikeluarkan pada awal September tahun 2011.

Pencapaian lima bintang yang telah diperolehi adalah

atas hasil usaha yang berterusan daripada semua pihak di

JTLM dalam usaha memajukan laman web agar menjadi

sumber rujukan utama penyampaian maklumat terkini

kepada semua pihak sama ada di dalam negara ataupun

luar negara.

Selain itu juga, sebagai Jabatan baru yang ditubuhkan

pada tahun 2007 untuk mengurus, melindungi dan

memulihara pelbagai habitat dan hidupan marin akuatik,

JTLM berusaha untuk meningkatkan perkhidmatan yangdisediakan dengan memastikan maklumat di Laman Web

Jabatan sentiasa dikemas kini dan mudah dicapai oleh

pengguna.

Ketua Pengarah JTLM menerima Anugerah Pengiktirafan 5Bintang dalam MGPWA dari Tan Sri KSN

Sijil Anugerah Pengiktirafan 5 Bintang dalam MGPWA yang diterima oleh JTLM

Anugerah Dan Pengiktirafan


45/152

33

Anugerah Perkhidmatan Cemerlang Tahun 2010

Majlis Anugerah Perkhidmatan Cemerlang (APC) 2010 telah diadakan pada 31 Mei 2011 bertempat di Dewan Baiduri, NRE.

Majlis tersebut turut digabungkan dengan majlis pemberian Anugerah Lama Berkhidmat (ALB) bagi kakitangan yang telah

berkhidmat sekurang-kurangnya 30 tahun dan majlis pra-persaraan. Majlis tersebut telah dirasmikan oleh Y.Bhg. Dato’

Zoal Azha bin Yusof, Ketua Setiausaha Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar (NRE). Penerima-penerima APC 2010adalah seperti di Jadual 19.

Jadual 19: Senarai Penerima Anugerah Perkhidmatan Cemerlang 2010

NO NAMA PEGAWAI JAWATAN / GRED TEMPAT BERTUGAS

1 Ramlah binti Ahmad Jurutera J41 Putrajaya

2 Harwati binti Rukari Pembantu Setiausaha Pejabat N17 Putrajaya

3 Asma binti Mat Soh Pembantu Perikanan G17 Putrajaya

4 Fooa Teck Heng Pembantu Perikanan G26 Putrajaya

5 Bahrinah binti Bahrim Pegawai Perikanan G41 JTLM Terengganu

6 Yusof bin Mohamad Pembantu Laut A17 JTLM Terengganu

7 Abdullah bin Ibrahim Pembantu Laut A17 JTLM Terengganu

8 Ahmad Ridzuan bin Hussin Pekerja Awam R1 JTLM Terengganu

9 Tengku [email protected] bin Tg. Kadir Pembantu Laut A17 JTLM Terengganu

10 Sabri bin Jaafar Pembantu Laut A17 JTLM Kedah

11 Hamid bin Hassan Penolong Pegawai Perikanan G36 JTLM Kedah

12 Zainal bin Yahya Pembantu Laut A17 JTLM Johor

13 Mujahidin bin Mohamed Pembantu Laut A17 JTLM Johor

14 Amirudin bin Sungyip Pekerja Awam R1 JTLM Johor

15 Abdul Hafiz bin Shaari Pembantu Perikanan G17 JTLM Pahang

16 Anuar bin Safia Pembantu Perikanan G17 JTLM Pahang

17 Muhamad Firdaus bin Rosli Pembantu Laut A17 JTLM W.P Labuan

Warga JTLM yang menerima APC 2010 bergambar bersama Y.Bhg. Dato’ Zoal Azha bin Yusof, KSU NRE.


46/152

34

Anugerah Penguatkuasaan

Jadual 20: Senarai Penerima Anugerah Penguatkuasaan 2010

NO KATEGORI PEMENANG TEMPAT

1 Anugerah Bot Peronda Terbaik 2010

PTL 6 - Kedah Pertama

PTL 4- Pahang Kedua

PTL 16- Johor Ketiga

2 Anugerah Pegawai Penangkap 2010

Amier Hamzah bin Abdul Rahim Pertama

Mohamed Mansor Ashsaari bin Johari Kedua

Ahmad Faizal bin Abdullah Ketiga

3 Anugerah Pegawai Penyiasat 2010

Ahmad Abd Razak bin Yaacob Pertama

Abdul Ghaffar bin Salleh Kedua

Mohd Lotfi bin Ali Kedua

Nor Sallehuddin bin Md Ali Kedua

4 Anugerah Kes Teangkapan 2010

JTLM Pahang Pertama

JTLM Kedah Kedua

JTLM Terengganu Ketiga

JTLM Kedah penerima Anugerah Bot Peronda Terbaik 2010 Ahmad Faizal bin Abdullah antara penerima Anugerah PegawaiPenangkap 2010


47/152

35

Jadual 21: Senarai nama warga JTLM yang menerima anugerah/pengiktirafan pada tahun 2011

BIL NAMA JAWATAN GRED PINGAT YANG DITERIMA CAWANGAN

1 Yusof bin Mohamad Pembantu Laut A17

Bintang Lama Berkhidmat

(B.L.B) sempena ulangtahun

ke-49 Hari Keputeraan ke Bawah

Duli Yang Maha Mulia Sultan

Terengganu pada 20.7.2011

JTLM Terengganu

2 Muhamad bin Ismail PembantuPerikanan G22(KUP)



ke-49 Hari Keputeraan ke BawahDuli Yang Maha Mulia Sultan


JTLM Terengganu

3 Manas bin HaronPembantu

PerikananG22



ke-49 Hari Keputeraan ke Bawah

Duli Yang Maha Mulia Sultan


JTLM Terengganu

Ahmad Abd. Razak bin Yaacob, penerima Anugerah PegawaiPenyiasat 2010

JTLM Pahang penerima Anugerah Kes Tangkapan 2010


48/152

36

Pulau Perhentian, Terengganu


49/152

37

BAB3

ENGURUSAN TAMAN LAUT


50/152

38

elaras dengan misi JTLM iaitu menguruskan sumber marin di Taman Laut secara saintifik, perkongsian maklumat

khususnya mengenai biodiversiti marin yang dapat diperolehi melalui penyelidikan adalah amat diperlukan. Namun

dalam hal ini, penyelidikan yang dijalankan oleh JTLM masih terhad oleh kerana kapasiti dan keupayaan yang

minimum. Bagi mengatasi kekangan ini, JTLM melalui program perkongsian pintar telah mensasar untuk mengadakan dua

Memorandum Persefahaman (MOU) setiap tahun dengan universiti, institusi penyelidikan atau beberapa organisasi lain.

Antara tujuan utama dalam mengadakan hubungan kerjasama ini ialah:

i) Mengatasi kekurangan kapasiti, kepakaran dan pengalaman dalam Jabatan.

ii) Menggalakkan pelaksanaan penyelidikan dalam perairan Taman Laut melalui penyediaan kemudahan kepada

universiti.

iii) Memperbanyakkan maklumat mengenai pengurusan Taman Laut melalui program-program kerjasama.

iv) Perlaksanaan program-program bersepadu untuk memaksimumkan penggunaan peruntukan sedia ada.

v) Meningkatkan jaringan kerjasama.

Bagi tahun 2011, JTLM telah berjaya menandatangani MOU bersama Universiti Malaya pada 9 Mei 2011 dan Reef Check

Malaysia Berhad pada 26 November 2011.

Majlis Menandatangani MOU antara JTLM dengan Institut SainsSamudera dan Bumi (IOES), Universiti Malaya pada 9 Mei 2011

Majlis Menandatangani MOU antara JTLM dengan Reef CheckMalaysia Berhad pada 26 November 2011

Perkongsian Pintar: Memorandum Persefahaman (MOU)


51/152

39

Kerjasama dan koordinasi dari pelbagai pihak di peringkat nasional dan antarabangsa adalah amat penting bagi

memantapkan keberkesanan pengurusan kawasan Taman Laut secara bersepadu dan efektif. Menyedari hakikat ini, JTLM

telah dengan aktifnya menyertai dan mengadakan kerjasama dengan pelbagai pihak berkenaaan.

Di peringkat nasional, Jabatan terlibat aktif dalam pelbagai Jawatankuasa dan projek-projek yang mana jabatan mempunyai

kepentingan. Antara Jawatankuasa yang dianggotai termasuk:

i) Jawatankuasa Bertindak Operasi Maritim (JBOM).

ii) Jawatankuasa Tumpahan Minyak Kebangsaan. iii) Jawatankuasa Kedamparan Mamalia Marin.

iv) Majlis Penasihat Santuari Penyu Terengganu.

v) Jawatankuasa Pemandu Penyelarasan Pembangunan Tukun Tiruan Kebangsaan.

Jabatan juga dirujuk sebagai panel teknikal dalam:

i) Panel Penilai EIA dan EMP bagi projek pembangunan dalam kawasan Taman Laut.

ii) Panel Penilai bagi penggubalan Rancangan Fizikal Negara 2.

iii) Panel Penilai bagi penggubalan Racangan Fizikal Zon Persisiran Pantai Negara.

Manakala di peringkat antarabangsa, JTLM telah menyertai dan melaksanakan tiga buah projek yang berkepentingan dalam

menyumbang kepada memperkasakan kapasiti modal insan Jabatan serta meningkatkan keberkesanan pengurusan Taman

Laut iaitu:

Projek Bay of Bengal Large Marine Ecosystem (BOBLME)

Projek Bay of Bengal Large Marine Ecosystem (BOBLME) dilaksanakan

oleh lapan negara yang terletak bersempadanan dengan Teluk

Bengal (Bay of Bengal) iaitu Maldives, India, Sri Lanka, Bangladesh,

Myanmar, Thailand, Indonesia dan Malaysia untuk bersama-samamengambil tindakan berterusan dan mempertingkatkan komitmen

bagi menangani isu di dalam kawasan Bay of Bengal dan termasuk

kawasan perairan bersebelahan dengannya.

Objektif projek adalah untuk membentuk dan mempersetujui

Pelan Tindakan Strategik yang mana perlaksanaannya dijangka

akan meningkatkan tahap pengurusan sumber perikanan di dalam

BOBLME.

Projek ini merangkumi 5 komponen berikut:

i) Pembentukan Strategic Action Plan.

ii) Coastal / Marine Natural Resources Management and Sustainable Use.

iii) Improve Understanding and Predictability of BOBLME Environment.

iv) Maintenance of Ecosystem Health and Management of Pollution.

v) Project Management.

Kerjasama Nasional Dan Serantau/Antarabangsa


52/152

40

Projek lima tahun ini bermula pada 2007 dan akan berakhir pada 2012. Malaysia mula terlibat pada tahun 2009 dalam

projek ini. Focal Point projek adalah Jabatan Perikanan Malaysia manakala JTLM terlibat dalam aspek berikut:

i) Menjadi ahli Project Steering Committee (PSC), yang diwakili oleh Dr Sukarno Bin Wagiman, Ketua Pengarah,

Jabatan Taman Laut Malaysia.

ii) Ahli Working Group on Marine Protected Areas , yang di wakili oleh En. Ab Rahim Bin Gor Yaman, Pengarah Bahagian

Perancang dan Pengurusan Taman Laut.

iii) Menjalankan aktiviti projek di Taman Laut Pulau Payar dalam bidang penglibatan komuniti setempat dalampengurusan Taman Laut .

Coral Triangle Initiative (CTI)

Merupakan program kerjasama antara enam negara (Filipina, Indonesia, Kepulauan Solomon, Malaysia, Papua New Guinea

dan Timor-Leste) yang telah dibentuk pada Mei 2009. Ia bertujuan bagi menangani isu pemuliharaan sumber marin,

perubahan iklim, dan keselamatan makanan di rantau Asia Pasifik khususnya kawasan segitiga terumbu karang. Teras

utama inisiatif ini adalah:

i) Terumbu karang – memulihara kekayaan sumber terumbu karang di rantau ini.

ii) Perikanan – pengurusan secara lestari sumber perikanan persisiran pantai dan laut dalam.

iii) Keselamatan makanan – menjamin keselamatan makanan untuk rakyat di rantau ini terutamanya komuniti persisiran

pantai.

iv) Adaptasi kepada perubahan iklim – mengadaptasi langkah-langkah untuk menghadapi fenomena perubahan iklim

serta kesannya kepada sumber marin.

Pelan Tindakan Kebangsaan yang mengandungi 133 pelan tindakan telah digubal dengan lima objektif utama iaitu:

i) Kawasan perairan yang berkeutamaan tinggi dikenalpasti dan diuruskan secara efektif.

ii) Pengurusan sumber perikanan dan sumber marin yang lain melalui pendekatan ekosistem.

iii) Mewartakan lebih banyak kawasan perlindungan marin dan menguruskannya secara efektif.

iv) Mengadaptasi langkah-langkah menghadapi ancaman perubahan iklim.

v) Status spesies terancam bertambah baik.

Jawatankuasa Pemandu Kebangsaan telah dibentuk di bawah Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi (MOSTI) untuk

memantau dan pengurusan secara strategik pelaksanaan Pelan Tindakan Kebangsaan Inisiatif Segitiga Terumbu Karang.

Jawatankuasa ini dianggotai oleh 13 Kementerian dan juga lima agensi di bawah Kerajaan Negeri Sabah. Tiga Jawatankuasa

Teknikal juga dibentuk di bawah Jawatankuasa Pemandu ini untuk mengkoordisasikan perkara berkaitan Kewangan,

Mekanisme Kerjasama dan Saintifik. Jabatan Taman Laut Malaysia menganggotai Jawatankuasa Teknikal Saintifik. Satu

Ekpedisi Saintifik telah dirancang untuk dilaksanakan dalam tahun 2012 di bawah Jawatankuasa ini.


53/152

41

Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF

Projek Conserving Marine Biodiversity through Enhanced Marine Park Management and In clusive Sustainable Island

Development adalah projek kerjasama di antara Kerajaan Malaysia dan United Nations Development Programme (UNDP)

dengan pembiayaan bersama oleh Global Environment Facility (GEF). Projek ini telah diluluskan oleh Unit Perancang

Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri pada 2006 dan Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar bersama Jabatan Taman

Laut Malaysia (sebelum ini Seksyen Taman Laut) telah dinamakan sebagai Agensi Pelaksana untuk menjalankan projek ini

selama 5 tahun bermula pada Mac 2007.

Objektif projek ini adalah untuk mencapai peningkatan di dalam pengurusan Taman Laut dan pembangunan pulau

secara lestari. 3 tapak projek telah dikenalpasti iaitu Pulau Redang, Tioman dan Sibu-Tinggi. Terdapat 10 Output melalui 7

Outcome utama telah dikenalpasti untuk mencapai objektif ini.

Seminar yang telah dianjurkan oleh Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF di

Pulau Tioman, Pahang


54/152

42

Bagi menyelesaikan skop kerja dan memastikan perlaksanaan projek, Kerajaan Malaysia dengan diwakili oleh JTLM dan

Universiti Malaya yang diwakili oleh Unit Perundingan Universiti Malaya (UPUM) telah menandatangani dokumen Kontrak

J.T.L.M 03/2009.

Projek ini telah mengambil kira pelbagai aspek yang terlibat secara langsung atau tidak langsung dalam pengurusan

Taman Laut serta merangka aktiviti dan program bersesuaian dengan matlamat dan objektif penubuhan Taman Laut.

7 KEPUTUSAN (OUTCOME) 10 TEMA HASIL (OUTPUT)

Keputusan 1 Perancangan

Keputusan 2

Keputusan 3

Polisi

1.01 Menambahbaik Pengurusan Maklumat untuk Perancangan

2.01 Menambahbaik dan Peningkatan dalam Polisi Perundangan

3.01 Menambahbaik Hubungan denga Masyarakat Tempatan

1.02 Pelan Pengurusan untuk 3 Tapak Projek

2.02 Menambahbaik Polisi Ekonomi

3.02 Menambahbaik Alternatif Sara Hidup Masyarakat Tempatan

4.01 Menambahbaik Sektor Pelancongan

5.01 Menambahbaik / Peningkatan Penguatkuasaan

6.01 Menambahbaik Kesedaran Terhadap Faedah Biodiversiti Marin

7.01 Menambahbaik Sokongan bagi Penggunaan Biodiversiti Marin Secara Mapan

Keputusan 4 Pelancongan

Keputusan 5 Penguatkuasaan

Keputusan 6 Kesedaran

Keputusan 7 Sokongan

MasyarakatTempatan

Rajah 11: Rangka Kerja Logikal Projek ‘Project Logical Framework’


55/152

43

Kejayaan pengurusan dan pemuliharaan biodiversiti marin juga bergantung kepada penyertaan komuniti (community

participation) serta pihak berkepentingan. Model pengurusan Taman Laut yang berjaya di dunia banyak memberi penekanan

kepada aspek penglibatan komuniti. Selain itu, kelestarian pemuliharaan sumber marin serta sokongan terhadap inisiatif

penjagaan Taman Laut akan dapat dicapai apabila kesejahteraan komuniti dan sosioekonomi mereka dapat dipertingkatkan.

Untuk merealisasikan hasrat ini, JTLM menerusi Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF telah mengadakan beberapa

pendekatan terbaik dalam memperkasakan penduduk tempatan iaitu melalui program peningkatan taraf hidup komuniti

setempat alternative livelihood di pulau-pulau Taman Laut yang berpenduduk. Antara program yang diadakan ialah:

i) Program 1: Penubuhan Koperasi

ii) Program 2: Pembangunan Kapasiti Penduduk Tempatan

iii) Program 3: Penyediaan Kemudahan Ekopelancongan

Jadual 22: Senarai Program dan Aktiviti Peningkatan Taraf Hidup Komuniti Setempat ‘ Alternative Livelihood’

NO. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT

PROGRAM 1: Penubuhan Koperasi

1 Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk PendudukPulau Tioman

8 Mac 2011 Peladang Inn, Pulau Tioman,Pahang

2Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk PendudukPulau Tinggi

17 Mac 2011Tg. Balang, Pulau Tinggi,Johor

3Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk PendudukPulau Redang

31 Mac 2011Balairaya Kg. Baru Redang,Terengganu

4Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti danKoperasi Penduduk Tioman

25 April 2011Berjaya Tioman Beach,Golf and Spa Resort, PulauTioman, Pahang

5Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti danKoperasi Penduduk Pulau Redang

12 – 13 Mei 2011Balairaya Kg. Baru Redang,Terengganu

6Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti danKoperasi Penduduk Pulau Tinggi

25 Mei 2011Tg. Balang, Pulau Tinggi,Johor

7 Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi (ML 10020 – 22 Julai

2011Peladang Inn, Pulau Tioman,Pahang

8 Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi (ML 100)26 – 28 Julai

2011Balairaya Kg. Baru Redang,Terengganu

9Kursus Khas Koperasi Baru (WTK 600) bagi KoperasiPenduduk- Penduduk Pulau Tioman Berhad dan KoperasiPenduduk Pulau Tinggi Mersing Berhad

20-22 September2011

Salang Pusaka Resort, PulauTioman, Pahang

10

Kursus Khas Koperasi Baru (WTK 600) bagi Koperasi

Pelancongan Penduduk Pulau Redang Berhad

27 – 29

September 2011

Balairaya Kg. Baru Redang,

Terengganu

11Kursus Panduan Pengurusan Mesyuarat Agung Koperasi(IDC 314) untuk Ahli Lembaga Koperasi Penduduk-Penduduk Pulau Tioman & Pulau Tinggi

28 – 30 Oktober2011

Peladang Inn, Pulau Tioman,Pahang

Program Alternative Livelihood Penduduk Tempatan

Pulau Taman Laut


56/152

44

NO. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT

PROGRAM 2: Pembangunan Kapasiti Penduduk Tempatan

12 Kursus Selam Skuba Open Water : Siri 1 13 – 17 Jun 2011 Pulau Redang, Terengganu

13 Kursus Bantuan Kecemasan dan Menyelamat di Air: Siri 1 22 – 23 Jun 2011 Pulau Tinggi, Johor

14 Kursus Bantuan Kecemasan dan Menyelamat di Air: Siri 1 27 – 28 Jun 2011 Pulau Redang, Terengganu

15 Kursus Basic Safety Training (BST) 3 – 7 Julai 2011Pusat Latihan Ranaco,Kemaman, Terengganu

16 Kursus Selam Skuba Open Water : Siri 211 – 15

September 2011Pulau Tioman, Pahang

17 Kursus Pemandu Pelancong Alam Semulajadi Setempat17 – 28 Oktober

2011Pulau Tioman, Pahang

18 Kursus Bahasa Inggeris untuk Staf Hotel dan Hospitaliti19 – 21 Oktober

2011Palm Garden Hotel, Putrajaya

19 Kursus Underwater Photography

29 Oktober – 3

Nov. 2011 Pulau Redang, Terengganu

PROGRAM 3: Penyediaan Kemudahan Ekopelancongan

20 Pembentukan ‘Snorkeling Trail’ di Kedah 20 Oktober 2011

21 Pembinaan Tukun Rekreasi di Pulau Tioman, Pahang16 September

2011

22 Pembinaan Tukun Rekreasi di Pulau Tinggi, Johor Oktober 2011

23

Pemasangan ‘Rest Float’ di Pulau Tinggi, Pulau

Sibu, Pulau Besar, Pulau Rawa, Pulau Aur dan PulauPemanggil

12 Ogos 2011

24Perolehan Membekal Boya Penambat, Boya Penanda danTali di Labuan

7 Oktober 2011

Program 1: Penubuhan Koperasi Penduduk Tempatan

Koperasi untuk penduduk di ketiga-tiga pulau Taman Laut iaitu di Pulau Tioman, Pulau Redang dan Pulau Sibu-Tinggi telah

berjaya ditubuhkan dan Ahli Lembaga Koperasi telah turut dipilih.

Setelah koperasi berjaya ditubuhkan, satu mesyuarat untuk membincangkan halatuju dan aktiviti perniagaan koperasi

diadakan bersama Ahli Lembaga Koperasi dan pihak perunding untuk menyediakan Pelan Perniagaan.


57/152

45

Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk Penduduk PulauTioman, 8 Mac 2011, Peladang Inn, Pulau Tioman, Pahang

Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk Penduduk PulauTinggi, 17 Mac 2011, Tg. Balang, Pulau Tinggi, Johor

Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk Penduduk PulauRedang, 31 Mac 2011, Balairaya Kg. Baru Redang, PulauRedang, Terengganu

Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti dan KoperasiPenduduk Tioman, 25 April 2011, Berjaya Tioman Beach, Golfand Spa Resort, Pulau Tioman, Pahang

Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti dan KoperasiPenduduk Pulau Redang, 12 Mei 2011, Balairaya Kg. BaruRedang, Redang Island, Terengganu

Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti dan KoperasiPenduduk Pulau Tinggi, 25 Mei 2011, Tg. Balang, Pulau Tinggi,Johor


58/152

46

Bagi memastikan kelangsungan pengurusan koperasi yang telah ditubuhkan, beberapa siri kursus dan latihan telah

disediakan oleh Unit Pengurusan Projek dan JTLM dengan kerjasama Suruhanjaya Koperasi Malaysia (SKM). Antaranya ialah

Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi. Objektif kursus ini adalah untuk memberi kefahaman tentang kepentingan

menguruskan koperasi mengikut undang-undang koperasi dan memberi pendedahan tentang ciri-ciri pentadbiran koperasi

yang baik serta amalan pengurusan yang baik.

Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi, 20-22 Julai 2011,

Pesona Island Resort, Pulau Tioman, Pahang

Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi, 26-28 Julai 2011,

Balairaya Kg. Baru Redang, Pulau Redang, Terengganu

Susulan dari itu Kursus Khas Koperasi Baru (IDC 600) telah diadakan dengan kerjasama SKM di ketiga-tiga pulau berkenaan.

Objektif kursus ini adalah untuk memberi kefahaman tentang pengurusan mengikut kehendak undang-undang dan falsafah

koperasi serta proses merekodkan perakaunan koperasi dengan cara yang betul.

Kursus IDC 600 bagi KoperasiPenduduk Pulau Tioman Berhad DanKoperasi Penduduk Pulau TinggiMersing Berhad, 20 – 22 Sept 2011,Salang Pusaka Resort, Pulau Tioman

Kursus IDC 600bagi KoperasiPelancongan Penduduk Pulau RedangBerhad, 27 – 29 Sept 2011, BalairayaKg Baru Redang, Pulau Redang

Kursus IDC 314 untuk Ahli LembagaKoperasi Penduduk Pulau Tioman& Pulau Tinggi, 28 – 30 Okt. 2011,Peladang Inn, Pulau Tioman


59/152

47

Program 2: Pembangunan Kapasiti Penduduk Tempatan

Peningkatan kapasiti modal insan penduduk tempatan adalah sangat penting dan ianya akan dapat membantu mereka

dalam memastikan kelangsungan taraf hidup dan sosioekonomi. Bagi mencapai hasrat ini, JTLM telah mengadakan

beberapa siri kursus dan latihan untuk penduduk tempatan di pulau-pulau Taman Laut di tahun 2011.

i) Kursus Selam SCUBA Open Water

Kursus ini telah diadakan dalam dua siri iaitu Siri Pertama pada 13-17 Jun 2011 bertempat di Pulau Redang

Terengganu manakala Siri Kedua pada 11-15 September 2011 bertempat di Pulau Tioman, Pahang. Seramai 10

orang penduduk kampung dari Pulau Redang dan Pulau Perhentian mengikut Siri Pertama manakala seramai

10 orang penduduk tempatan dari Pulau Tioman dan Pulau Sibu-Tinggi mengikuti Siri Kedua. Tujuan kursus ini

dijalankan adalah bagi memberi pendedahan dan pentauliahan kepada penduduk tempatan tentang kemahiran

selam SCUBA yang akan dimanfaatkan sebagai sumber ekonomi seharian mereka.

Aktiviti latihan selaman Taklimat oleh tenaga pengajar sebelum aktiviti selaman

(ii) Kursus Bantuan Kecemasan dan Menyelamat di Air

Kursus telah diadakan dalam dua siri iaitu Siri Pertama pada 22-23 Jun 2011 bertempat di Pulau Tinggi, Johor dan

Siri Kedua pada 27-28 Jun 2011 bertempat di Pulau Redang, Terengganu. Seramai 10 orang penduduk dari Pulau

Tinggi, Johor mengikuti Siri Pertama manakala seramai tiga orang penduduk dari Pulau Redang, Terengganu yang

mengikuti Siri Kedua.

Tujuan kursus ini diadakan adalah bagi memberi kemahiran dan pentauliahan kepada penduduk tempatan tentang

kemahiran menghadapi situasi kecemasan dan menyelamat di air. Kursus ini telah dijalankan dengan kerjasama

empat orang tenaga pengajar dari Jabatan Pertahanan Awam Malaysia (JPAM). Kesemua penduduk kampung yang

menyertai kursus ini telah lulus dengan jayanya dan diberi sijil pentauliahan dari JPAM.


60/152

48

(iii) Kursus Latihan Asas Menyelamat Basic Safety Training (BST)

Pada 3-7 Julai 2011, satu Kursus Latihan Asas Menyelamat Basic Safety Training (BST) telah diadakan bertempat di

Pusat Latihan, Ranaco Marine Sdn. Bhd, Kemaman Terengganu. Ia telah disertai oleh seramai tujuh orang peserta

dari Pulau Redang dan Pulau Tioman, Pahang.

Tujuan kursus ini diadakan adalah bagi memberi kesedaran kepada peserta yang terlibat dengan pengendalian

bot penumpang tentang kecemasan yang mungkin berlaku semasa mengendalikan bot dan kemahiran serta

pengetahuan bagi menghadapi sebarang situasi tersebut. Kursus yang disertai oleh penduduk tempatan ini telah

berjaya dijalankan dengan setiap peserta telah memperoleh sijil yang dikeluarkan dan diiktiraf oleh Jabatan Laut

Malaysia.

Peserta diajar teknik Cardiovascular Pulminary Resuscitation(CPR)

Taklimat Tatacara menyelamat

Para peserta bergambar dengan tenaga pengajar dari JPAM Peserta menyelamatkan mangsa lemas


61/152

49

(iv) Kursus Pemandu Pelancong Alam Semula Jadi Setempat (Tahap 2)

Satu Kursus Pemandu Pelancong Alam Semulajadi Setempat (Tahap 2) telah diadakan pada 17-28 Oktober 2011

bertempat di Pusat Taman Laut Pulau Tioman, Pahang. Seramai 15 orang penduduk Pulau Tioman, Pahang telah

mengikuti kursus ini dengan jayanya.

Kursus ini dijalankan dengan kerjasama Jabatan Perlindungan Hidupan Liar dan Taman Negara (PERHILITAN)

dan Kementerian Pelancongan Malaysia dan Pengendalian kursus ini adalah berpandukan kepada National

Occupational Skills Standards (NOSS) Pemandu Pelancong Alam Semulajadi (Tahap 2) yang dikeluarkan oleh JabatanPembangunan Kemahiran, Kementerian Sumber Manusia. Tujuan kursus ini diadakan adalah untuk melahirkan

pemandu pelancong dikalangan penduduk tempatan di Pulau Tioman bagi memberi pendapatan sampingan kepada

mereka serta bagi meningkatkan mutu perkhidmatan pelancongan di Pulau Tioman.

Peserta diajar teknik CPR Bakal Pemandu Pelancong sedang menunjukkan teknik alatsnorkeling kepada pemeriksa kursus semasa sesi ujian

Bakal Pemandu Pelancong Alam Semula Jadi di Pulau Tioman bergambar bersama Pengarah Kementerian Pelancongan NegeriPahang dan Pengarah JTLM Pahang


62/152

50

(v) Kursus Fotografi Dalam Air Underwater Photography

Pada 29 Oktober hingga 3 November 2011, satu Kursus Fotografi Dalam Air -‘Underwa

buku laporan tahunan jtlm 2011_2

Documents