boros kadazandusun - e-perkhidmatan...yang akan menggunakan sains dan teknologi moden; maka kami,...

48
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA BOROS KADAZANDUSUN KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH DOKUMEN STANDARD KURIKULUM DAN PENTAKSIRAN DRAF TOUN 4

Upload: others

Post on 12-Feb-2021

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • DOKUMEN STANDARD & PENTAKSIRAN

    KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

    BOROS KADAZANDUSUN

    KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH

    DOKUMEN STANDARD KURIKULUM DAN PENTAKSIRAN

    DRAF

    TOUN 4

  • KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH (KSSR)

    MODUL ELEKTIF

    BAHASA KADAZANDUSUN

    TAHUN 4

    BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

    http://images.search.yahoo.com/images/view;_ylt=A2KJkezYqU1POU0ALCmJzbkF;_ylu=X3oDMTBlMTQ4cGxyBHNlYwNzcgRzbGsDaW1n?back=http://images.search.yahoo.com/search/images?p=logo+kementerian+pelajaran+malaysia&sado=1&n=30&ei=utf-8&fr=yfp-t-701&fr2=sg-gac&tab=organic&ri=3&w=500&h=375&imgurl=3.bp.blogspot.com/_7iGLQurXwWo/TNeXj7ja4EI/AAAAAAAAAjs/nqsDGUYg0t0/s1600/kpm.jpg&rurl=http://makeupbyamy.co.uk/uj/us-kementerian-pendidikan-malaysia/&size=28.4+KB&name=kementerian+pelajaran+malaysia&p=logo+kementerian+pelajaran+malaysia&oid=97200ceec99c68cd181f29bfa73cb2ee&fr2=sg-gac&fr=yfp-t-701&tt=kementerian+pelajaran+malaysia&b=0&ni=112&no=3&tab=organic&ts=&sigr=11vr763i9&sigb=14gj7ib80&sigi=12gm18a29&.crumb=S8YpqzRoyfV

  • ID SUANG BOLIKAN

    Rukun Negara 2

    Falsafah Pendidikan Kebangsaan 3

    Kopointutunan 4

    Tudu om Dimpoton 5

    Dokumen Standard Kurikulum om Pentaksiran 6

    Prinsip Do Pedagogi Kurikulum Standard 9

    Ponginsamakan Kurikulum Modular 11

    Kurikulum Boros Kadazandusun 13

    Standard Ponuangan, Standard Pambalajalan om Taang Koinabasan montok Kabaalan Mokinongou Om Moboros Toun 4 25

    Standard Ponuangan, Standard Pambalajalan om Taang Koinabasan montok Kabaalan Mambasa' Toun 4 31

    Standard Ponuangan, Standard Pambalajalan om Taang Koinabasan montok Kabaalan Monuat Toun 4 38

    Standard Ponuangan, Standard Pambalajalan montok Kabaalan Kolumison Boros Toun 4 43

    Standard Ponuangan, Standard Pambalajalan montok Kabaalan Puralan Boros Toun 4 44

  • RUKUN NEGARA

    BAHAWASANYA negara kita Malaysia mendukung cita-cita

    untuk mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan

    seluruh masyarakatnya; memelihara satu cara hidup

    demokratik; mencipta masyarakat yang adil bagi

    kemakmuran negara yang akan dapat dinikmati bersama

    secara adil dan saksama; menjamin satu cara yang liberal

    terhadap tradisi-tradisi kebudayaannya yang kaya dan

    berbagai-bagai corak; membina satu masyarakat progresif

    yang akan menggunakan sains dan teknologi moden;

    MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan menumpukan

    seluruh tenaga dan usaha kami untuk mencapai cita-cita

    tersebut berdasarkan atas prinsip-prinsip yang berikut:

    • KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN • KESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARA • KELUHURAN PERLEMBAGAAN • KEDAULATAN UNDANG-UNDANG • KESOPANAN DAN KESUSILAAN

  • vi

    Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha

    berterusan ke arah lebih memperkembangkan

    potensi individu secara menyeluruh dan

    bersepadu untuk melahirkan insan yang

    seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani,

    emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan

    kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah

    bertujuan untuk melahirkan warganegara

    Malaysia yang berilmu pengetahuan,

    berketerampilan, berakhlak mulia,

    bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai

    kesejahteraan diri serta memberikan sumbangan

    terhadap keharmonian dan kemakmuran

    keluarga, masyarakat dan negara.

  • KOPOINTUTUNAN

    Boros Kadazandusun nopo nga' iso' mato palajalan i po'ia'on id sikul tosiriba' om takawas. Status nopo do mato palajalan diti id kurikulum perdana nga' mato

    palajalan elektif. Po'ia'on o mato palajalan diti kumaa tangaanak mantad tinaru Kadazan om Dusun. Po'ia'on nogi' o boros diti kumaa tangaanak mantad tinaru suai i

    aanangan minsingilo do boros diti.

    Hontolon nopo do pongia'an om pambalajalan Boros Kadazandusun id sikul tosiriba' nga' popoingkawas do kabaalan boros miagal ko' kabaalan mokinongou,

    moboros, mambasa', monuat, koilaan kolumison boros om nogi' koilaan puralan boros. Oponsol kopio do inoboson o kabaalan boros diti tu' iti no kabaalan touhai i

    koponguhup id pomogunaan boros Kadazandusun id pangaan sikul takawas.

    Winonsoi o Kurikulum Standard om Pentaksiran Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba' diti montok manahak kosiwatan kumaa tangaanak do minsingilo do boros

    Kadazandusun id kohuboyoon di kohiok mooi do kikotumbayaan sondii' o tangaanak soira' do miromut om nogi' kaanu papasarabak pomusarahan di okreatif,

    imaginatif om okritis. Maya' do kurikulum diti, kaanu o tangaanak minsingilo do boros Kadazandusun id pongia'an di otolinahas, poimpunong om oulud. Pongia'an om

    pambalajalan boros Kadazandusun id sikul kapanahak do kosiwatan kumaa tangaanak do mongintutun, monginonong, guminawo om popotilombus do adat,

    koubasanan, kotumbayaan sandad om tungkus tinaru Kadazan om Dusun.

    Pongia'an om pambalajalan do boros Kadazandusun diti nogi' kaanu manahak do kosiwatan kumaa tangaanak mantad tinaru suai i aanangan minsingilo do boros

    Kadazandusun montok mongintutun om mangarati' adat, koubasanan, kotumbayaan sandad om tungkus tinaru Kadazan om Dusun.

    Pongia'an om pambalajalan Kurikulum Standard Boros Kadazandusun id sikul tosiriba' diti monokodung do angkab Rukun Negara, Dasar Pendidikan Kebangsaan om

    Falsafah Pendidikan Negara montok momodimpot do kotoronongon om piunungan toinsanan tinaru id pogun Malaysia. Suang nopo do pongia'an om aktiviti kurikulum

    id Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba' diti nga' kokomoi do toilaan, kabaalan boros, koubasanan, woyo' toluud, tungkus koubasanan om

    kotumbayaan tinaru i koponguhup do popoingkawas koburuon koinanon, sunduan, pomusarahan om topurimanan tangaanak.

  • TUDU

    Tudu nopo do Kurikulum Standard Boros Kadazandusun montok sikul tosiriba' nga' momogonop kabaalan boros tangaanak mooi do kaanu nodii yolo' momoguno do

    boros Kadazandusun di kotunud, oulud om olinuud id piromutan di mogisuai-suai kohuboyoon.

    DIMPOTON

    Id kolimpupuson do Toun 6 kaanu tangaanak do :

    Mogilang-ilang pomusarahan di oulud om olinuud kumaa iso' om tiso'.

    Mogisoosokodung montok momonsoi isoiso' toina'on.

    Papasarabak woyo' toluud, sunduan mamasok om ula poinsinuhat.

    Miromut miampai kikotumbayaan sondii' di olinuud kumaa tambalut om tulun suai id kohuboyoon formal om au' formal.

    Mambasa', mangarati' om monginonong mogikaakawo teks id boros Kadazandusun montok papatanom sunduan aanangan mambasa' om guminawo do

    kolumison boros.

    Momonsoi mogisuusuai kawo ponuatan di oulud om olinuud id boros Kadazandusun.

    Momoguno puralan boros di kotunud id lisan om ponuatan.

    Popotilombus tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun.

    Momoguno kabaalan momogono' id koimaan tikid tadau.

  • DOKUMEN STANDARD KURIKULUM OM PENTAKSIRAN

    Id suang do Dokumen Standard Kurikulum om Pentaksiran (DSKP) diti poinhanggum o Standard Ponuangan, Standard Pambalajalan om Taang Koinabasan.

    Standard Ponuangan nopo nga' taang koimpohon do koilaan, kabaalan om koinabasan di minog dimpoton do tangaanak id kolimpupuson do Toun 6 id sikul

    tosiriba'.

    Standard Pambalajalan nopo nga' iso' nuludan koilaan, kabaalan, koinabasan om taang koonuan di minog do dimpoton do tangaanak id isoiso' Toun id sikul

    tosiriba'.

    Taang Koinabasan nopo nga' iso' nuludan kriteria di popokito 6 taang koinabasan di minog poindalanon do tangaanak montok popokito koinabasan do isoiso'

    Standard Pambalajalan.

    SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    1

    2

    3

    4

    5

    6

  • PENTAKSIRAN

    Pentaksiran Standard Pambalajalan kawasa' do papanahon maya' duo kawo pontaksiran.

    Pontaksiran Woyo' Formatif

    Pontaksiran Woyo' Sumatif

    Taang koinabasan tangaanak momoguno boros milo tipongon maya’ koduo-duo kawo pentaksiran diti.

    Pentaksiran Woyo' Formatif

    Papanahon o pontaksiran woyo' formatif do poingompus toun montok mongilo nunu o taang koinabasan do tangaanak. Koindalan o pentaksiran diti maya'

    pongintangan mooi do kaanu nodii mongingia' do monipong kogisaman do tangaanak monginobos boros ontok poingampayat id aktiviti pambalajalan boros.

    Pentaksiran woyo' diti kapanahak kounalan kumaa mongingia' om tangaanak nogi'. Maya' pongintangan diolo', kaanu o mongingia' do koilaan kokomoi tangaanak di

    au' kodimpot toi ko' au' kaampayat id aktiviti di papanahon id kelas. Soira' okito do mongingia' o kobolingkangan diti, oponsol papanahon do mongingia' o aktiviti suai

    di kosudong om kaanu mongunsub do tangaanak dii do monginobos boros. Kosudong nogi' o pontaksiran woyo' formatif montok mongintong kogisaman do

    tangaanak id kabaalan mokinongou om moboros. Ponginsamakan di kawasa' do gunoon montok pontaksiran woyo' formatif nopo nga' maya' folio, kalaja' id

    tinimungan, pongimatan om maya' aktiviti monginobos boros miagal ko' mambasa' om kuiz.

    Taang Koinobosan

    1 Nangaangayan di Au' Nodonto

    Kaanu momuhondom kawagu koilaan. Koilaan di polombuson, patahakon toi ko' di posuraton au'

    poingonop.

    2 Nangaangayan di Songisom

    Kaanu mangarati' koilaan. Koilaan di polombuson, patahakon toi ko' di posuraton kosudong om olinuud.

    3 Nangaangayan di Giigina'

    Kaanu momoguno koilaan. Koilaan di polombuson, patahakon toi ko' di posuraton kotunud om olinuud.

    4 Nangaangayan di Tawasi'

    Kaanu mongompuri koilaan. Koilaan di polombuson, patahakon toi ko' di posuraton kotunud, oulud om olinuud.

    5 Nangaangayan di Takawas

    Kaanu manahang koilaan. Koilaan di polombuson, patahakon toi ko' di posuraton opinto, kirati', oulud, olinuud om popokito woyo' pomusarahan di takawas.

    6 Nangaangayan di Nokoinuntu Kaanu momorun koilaan. Koilaan di polombuson, patahakon toi ko' di posuraton opinto, kirati', oulud, olinuud om popokito woyo' pomusarahan di takawas. Kaanu monuduk om milo omitanan.

  • Pontaksiran Woyo’ Sumatif

    Papanahon o pentaksiran woyo' sumatif maya' poniisan toi ko' panaasan formal. Maya' pentaksiran diti, kaanu o mongingia' ngaawi' do monimung profil di popokito

    koburuon do tangaanak id monginobos do Boros Kadazandusun. Kawasa' do papanahon o pentaksiran diti montok tosoosongulun tanak. Tudu nopo do pentaksiran

    woyo' sumatif nga' monipong om monimung koilaan kokomoi taang koinabasan do tangaanak minsingilo do Boros Kadazandusun.

  • PRINSIP DO PEDAGOGI KURIKULUM STANDARD

    Ponginsamakan do pongia'an om pambalajalan do Kurikulum Standard diti nopo nga' maya' prinsip-prinsip di pinatayad:

    i. Ponginabasan do kabaalan touhai

    Oponsol kopio do pasandadon mantad id kotimpuunon o ponginabasan do kabaalan touhai miagal ko' kabaalan mokinongou, moboros, mambasa', om monuat tu'

    kabaalan diti no o poimpahan do karaaralano' pambalajalan do tangaanak. Kabaalan touhai i oinobos do tangaanak koponguhup tangaanak do popoingkawas

    kabaalan boros montok momodimpot taang di takawas.

    ii. Balajal id koyuuyuon di kohiok, kirati' om kidimpoton

    Pambalajalan di poposontol konteks di kirati' miampai papaamung toinsanan kabaalan boros i kaanu manahak kosiwatan kumaa tangaanak minsingilo maya' aktiviti

    di kohiok.

    iii. Poinlongkod do tangaanak

    Mogisuai-suai kabalantasan, koporokisan, ralan balajal, koinabasan om koburuon tangaanak id pambalajalan do Boros Kadazandusun. Mooi do odimpot o potensi

    pambalajalan tangaanak, oponsol do papanahon o pongia'an di momoguno mogikaakawo ponginsamakan, teknik om kakamot pongia'an di kagayat do ginawo

    tangaanak. Ponginsamakan masteri kaanu manahak kasakadayan kumaa tangaanak do monginobos toinsanan standard pambalajalan Boros Kadazandusun di

    noulud.

    iv. Pomogunaan teknologi wagu

    Id abad ko-21 diti, oponsol o toilaan momoguno komputer tu' teknologi nopo diti nga' teknologi piromutan di gunoon do timpu baino montok maganu om papatayad

    koilaan. Pomogunaan kakamot media elektronik om kapamansayan pionitan id internet kaanu manahak kosiwatan di tosima' kumaa tangaanak do miromut om

    mogi'ilang toilaan. Ogumu' koilaan di aanu mantad Teknologi Koilaan om Pionitan diti. Soira' momproses do koilaan di naanu kiguno o pomusarahan di okritis montok

    momili' koilaan di kosudong. Oponsol o koilaan do tangaanak do momoguno boros Kadazandusun mooi do kaanu papatayad do koilaan di efektif, kotunud, okreatif

    om kohiok. Aspek woyo' toluud om sunduan mamasok oponsol nogi' do pasandadon mooi do kitonggungan om kidisiplin o tangaanak soira' mogihum, momproses om

    poposunud kawagu do koilaan.

  • v. Pentaksiran Pambalajalan

    Pentaksiran pambalajalan nopo do gunoon nga' pentaksiran di formatif om sumatif. Pentaksiran formatif di potilombus kaanu manahak koilaan kumaa mongingia'

    kokomoi taang koinabasan tangaanak do standard pambalajalan. Pointilombus o pentaksiran woyo' formatif diti om okon ko' miagal do pentaksiran woyo' sumatif tu'

    papanahon id koowian isoiso' timpu pambalajalan. Kawasa' do papanahon o pentaksiran woyo' formatif maya' pongimatan om nogi' maya' mogikaakawo aktiviti lisan

    om ponuatan. Koduo-duo pentaksiran diti kaanu popokito koyuuyuo’ kalantayon pambalajalan do tangaanak.

    vi. Kapasarabakan ponginlaaban kowoowoyoo'

    Prinsip di pasandadon id Kurikulum Boros Kadazandusun nopo nga' papapanggor sahsiah di tosonong. Pasandadon nogi' toinsanan woyo' toluud id pambalajalan

    Boros Kadazandusun mooi do awangun songulun mamamasok di kiwoyo' toluud, kiimatu om otoronong .

  • PONGINSAMAKAN KURIKULUM MODULAR

    Timpu pongia'an do mato palajalan Boros Kadazandusun nopo nga' tolu timpu sominggu'. Pongia'an do Kurikulum Standard Sikul Tosiriba' diti manahak

    kopomogiratan do kabaalan momoguno boros Kadazandusun id tinimungan tangaanak ngaawi'.

    Kurikulum Standard Sikul Tosiriba' Boros Kadazandusun diti minaganu ponginsamakan woyo' modular i popohontol om manahak kosulimbangan kumaa toinsanan

    kabaalan boros.

    Id pongia'an om pambalajalan do Boros Kadazandusun id kelas, onuan panatalan toinsanan kabaalan boros id isoiso' timpu pongia'an. Sabaagi iso' poomitanan,

    onuan panatalan o kabaalan mokinongou om moboros id pongia'an ontok timpu koiso' do minggu' koiso'. Ontok timpu koduo,panatalan do pongia'an nopo nga'

    kabaalan mambasa' om timpu kotolu onuan panatalan kabaalan Puralan Boros. Timpu koiso' om koduo do minggu' sumusuhut gunoon montok pongia'an kabaalan

    monuat om timpu kotolu gunoon montok pongia'an Kolumison Boros. Kawasa' o mongingia' do momoguno duo timpu montok mongia' isoiso' kabaalan soira' do

    osubai. Pongia'an om pambalajalan do isoiso' topik kawasa' do papanahon id kalas daasom duo minggu'.

    Ponginsamakan woyo' modular diti kaanu popisoungko toinsanan kabaalan boros di strategik montok tudu do popoingkawas kabaalan boros miagal di poinsuat id

    Standard Ponuangan om Pambalajalan. Sabaagi iso' poomitanan, soira' do mongia' do kabaalan kolumison boros, kopisoungko nogi' o kabaalan suai miagal ko'

    kabaalan mokinongou, moboros, mambasa' om monuat id pongia'an dii. Ponginsamakan woyo' modular diti manahak nogi' do panatalan kumaa pongia'an om

    pambalajalan kabaalan boros di touhai kumaa kabaalan boros di apangkal miagal id siriba' diti:

    Kabaalan Mokinongou om Moboros

    Kabaalan Mambasa’

    Puralan Boros

    Kabaalan Monuat

    Kolumison Boros

  • Tema

    Ponuangan montok tikid gana' pomogunaan boros id pambalajalan Boros Kadazandusun nopo nga' pinoimpou tema di kosudong montok tangaanak id sikul tosiriba'.

    Tema nopo ngaawi' diti nga’ :

    Winoun Tinan Sondii'

    Winoun Susuyan

    Winoun Toilaan

  • KURIKULUM BOROS KADAZANDUSUN

    Panatalan nopo do pongia'an om pambalajalan Boros Kadazandusun nga' popotilombus tungkus koubasanan om toilaan sandad tinaru Kadazan om Dusun maya'

    ponginabasan kabaalan moboros, mambasa' om monuat. Ponginabasan momoguno Puralan boros om monginonong Kolumison Boros nga' onuan nogi' do

    kapanatalan id pongia'an om pambalajalan do mato palajalan diti. Suai ko' mantad dii, koilaan kokomoi tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun nga' po'ia'on

    nogi' kumaa tangaanak.

    1.0 KABAALAN MOKINONGOU OM MOBOROS

    Mokinongou om moboros nopo nga' iso' kabaalan di touhai montok literasi. Ii nodii poogi' do unsubon o tangaanak do minsingilo om momoguno do woyo'

    mokinongou di kotunud. Unsubon o tagaanak do tumimpuun do minsingilo do moboros mantad taang popolombus do tuni pimato di kotunud om kumaa nogi' do

    popolombus do boros, frasa om gisom no do kaanu popolombus do ayat di pointunud, oulud om olinuud montok mogikaakawo kohuboyoon. Aktiviti nopo di kosudong

    do papanahon montok do kabaalan diti nga' aktiviti minsingumbal, manahak tisuli', mangarati' om momoguno do koilaan di norongou. Toinsanan aktiviti diti kawasa'

    do huliton mooi do kogirot o pomogunaan do pancaindera do tangaanak om pointounda' tomoimo do miromut.

    Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do mokinongou montok mongintutun om manahak tisuli' kumaa tuni di norongou mantad posorili', kaanu mangarati'

    pomogunaan do pimato montok Boros Kadazandusun om kaanu momoguno do pomoroitan om loyuk di pointunud om olinuud montok popolombus do boros, frasa

    om ayat id pilumaagan. Suai ko' mantad dii, kaanu nogi' o tangaanak do mongompuri om manahak tisuli' kumaa koilaan di norongou om kaanu poposuul

    topurimanan om pomusarahan di oulud om olinuud id pilumaagan.

    Poinhanggum nopo id Standard Pambalajalan Toun 4 diti nga' kabaalan mokinongou montok mongilo om momungaran do tuni di norongou mantad posorili', kabaalan

    mokinongou montok popisuai om popolombus mogikaakawo boros di momoguno / b / om / d /, sigot, vokal toniba', tanaru om pimato noolos. Poia'on nogi' kumaa

    tangaanak id Toun 4 o kabaalan mokinongou om popolombus frasa, ayat om kobooboroso'. Poinhanggum nogi' o kabaalan mokinongou montok mangarati',

    mongompuri om manahak tisuli' kumaa koilaan di norongou mantad teks. Suai ko' mantad diti poinsuang nogi' o kabaalan moboros miagal ko mogibooboros montok

    moguyad koilaan kokomoi tuni di norongou mantad posorili' om koilaan di norongou mantad mogisuusuai tadon. Poia'on nogi' kumaa do tangaanak o kabaalan

    poposuul pomusarahan om mokianu sogu' mantad do wokon.

  • 2.0 KABAALAN MAMBASA'

    Id kabaalan mambasa' oponsol do kaanu o tangaanak do popolombus tuni pimato montok pomoroitan Boros Kadazandusun. Koilaan diti koponguhup id kabaalan

    popolombus boros, frasa om ayat di mogikaakawo loyuk om kopolombusan. Montok iso' pongia'an kabaalan mambasa' di kohiok, unsubon o mongingia' do

    momoguno teks mantad sinding, hiis, tangon toi ko' bukakak, tu' kounsub iti do tangaanak om kagayat nogi' do ginawo diolo'. Montok kabaalan mongija',

    potimpuunon do popo'ia' mantad mongintutun tuni pimato kumaa tuni do fonem om putul boros gisom no owonsoi iso' boros di kotunud.

    Id kolimpupuson do Toun 6 , kaanu o tangaanak popolombus boros, frasa om ayat tumanud pomoroitan, loyuk om otus di pointunud om olinuud. Kaanu nogi' o

    tangaanak do mambasa' om popolombus mogikaakawo teks do alantas om tumanud loyuk kopolombusan di kotunud. Suai ko' mantad diti, kaanu nogi' o tangaanak

    do monginggumu' tinimungan boros om kaanu mangarati' om manahak do tisuli' kumaa koilaan di nabasa'. Kaanu nogi' o tangaanak do momoguno mogikaakawo

    peta pomusarahan montok manahang om popoilo kawagu do koilaan di nabasa'.

    Poinhanggum nopo id Standard Pambalajalan Toun 4 diti nga' kabaalan mongija' om popolombus mogikaakawo boros di momoguno / b / om / d /, sigot, vokal toniba',

    tanaru om pimato noolos. Suai ko' mantad diti kabaalan popolombus mogikaakawo ayat om teks tumanud loyuk om otus di kotunund nga' po'ia'on nogi'. Id Toun 4,

    kaanu tangaanak mongingumu' tinimungan boros maya' aktiviti mongilo om monindu' komoyon boros di nabasa' id petikan. Poinsuang nogi' o kabaalan mambasa'

    montok mangarati', mongompuri om manahak tisuli' kumaa koilaan di nabasa'. Kabaalan momoguna mogikaakawo peta pomusarahan montok monimung om popoilo

    kawagu koilaan nga' po'ia'on nogi'. Id koowian isoiso' pongia'an kabaalan mambasa', oponsol do po'ia'on kumaa tangaanak o kabaalan manahang om momiadang

    koilaan di nabasa'.

  • 3.0 KABAALAN MONUAT

    Timpuunon nopo do popo'ia' id kabaalan monuat nga' kabaalan mongigit pinsil di pointunud. Oponsol do pasandadon kabaalan diti mooi do oubas dii o tangaanak do

    monuat momoguno ralan di pointunud. Panatalan nopo do kabaalan diti nga' papawakas tuhat tunturu' om longon, popomogot kabaalan motor, popoingkawas

    kabaalan visual om koordinasi mato om longon mooi do kaanu dii o tangaanak monginobos kabaalan monuat. Suai ko' mantad dilo, hontolon nogi' id kabaalan diti o

    koilaan monuat pimato miampai momoguno ralan di pointunud mooi do kaanu o tangaanak do monuat boros, frasa om ayat di poimpunong, otolinahas om oulud.

    Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak monuat miampai momoguno do ralan ponuatan di pointunud, kaanu momonsoi mogikaakawo boros, kaanu monuat

    mogikaakawo ayat miampai momoguno boros, ayat om tanda' basa' di kotunud, kaanu momonsoi karangan om momgoput sorita di momoguno boros, ayat, format

    om puralan boros di kotunud om om olinuud.

    Poinhanggum nopo id Standard Pambalajalan Toun 4 diti nga' kabaalan momoguno ponuatan mirangkai om ponuatan toomod montok monuat mogikaakawo frasa

    om ayat. Suai ko' mantad diti, kabaalan momonsoi boros maya' aktiviti mongulud pimato om putul boros om nogi' tumanud nunu i okito mantad bahan pongunsub nga'

    po'ia'on nogi'. Kabaalan monuat mogikaakawo ayat nopo nga po'ia'on maya' aktiviti mongulud boros toi ko' frasa maya' nunu i okito diolo' mantad bahan pongunsub.Id

    Toun 4, po'ia'on nogi' o kabaalan mongilo format karangan, monimung, papatandan om monguyad tonsi montok isoiso' karangan om nogi' momogonop om monuat

    sorita' id pangaan.

  • 4.0 KABAALAN KOLUMISON BOROS

    Maya' kabaalan kolumison boros kaanu o tangaanak do kosiwatan mongintutun, minsingumbal om monginonong do tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun.

    Aktiviti-aktiviti di noulud id Standard Pambalajalan kaanu papasarabak kaanangan do tangaanak kumaa minsingilo do boros Kadazandusun om nogi' kaanu

    popoingkawas imaginasi tangaanak. Komponen diti manahak kosiwatan kumaa tangaanak do mokinongou boros Kadazandusun mantad mogisuai-suai tadon miagal

    ko' mantad sinding tangaanak, hiis koubasanan om susuyan di kosudong.

    Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu tangaanak maganu, popolombus om monusui koilaan kokomoi do tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun maya'

    mogikaakawo aktiviti di kohiok.

    Poinhanggum nopo id Standard Pambalajalan Toun 4 diti nga' kabaalan momoguno folio, buuk tonini', kolaj, buuk skrap, poster om suusuai po montok popokito

    koilaan di notimung. Suai ko' mantad diti onuan nogi' o tangaanak do kosiwatan montok popokito do kabaalan manangon, suminding, minsingkono', sumayau om

    popolombus do hiis. Poinsuang nogi' id Standard Pambalajan Toun 4 o ponoriukan kokomoi tungkus koubasanan do tinaru Kadazan om Dusun maya aktiviti

    monurubung paganakan sondii'.

  • 5.0 KABAALAN PURALAN BOROS

    Kabaalan Puralan Boros nopo nga' kokomoi do kogisaman do tangaanak momoguno Sistom Boros Kadazandusun di kotunud id mogisuusuai kohuboyoon. Panatalan

    nopo do pongia'an Sistem Boros id Kurikulum Boros Kadazandusun diti nga' koilaan momoguno Sistem Tuni, Sistem Ija'an, Sompuruan Boros, Pomoroitan Ginumu'

    om nogi' Tukadan. Suai ko' mantad dilo' onuan nogi' do panatalan koilaan momonsoi mogikaakawo boros om ayat.

    Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do momoguno do Sistom Tuni Boros Kadazandusun id lisan om Sistom Ija'an Boros Kadazandusun id ponuatan.

    Suai ko' mantad dilo, kaanu nogi' o tangaanak do momoguno mogikaakawo Sompuruan Boros, Kopomoroitan Ginumu' om Tukadan id lisan om ponuatan. Kaanu

    nogi' o tangaanak do momonsoi mogikaakawo boros om ayat di agramatis om olinuud.

    Poinhanggum nopo id Standard Pambalajalan Toun 4 diti nga' kabaalan popolombus om mongija' boros di kisigot, kikonsonan /b/ om /d/ , /b/ om /d/ om boros kivokal

    tanaru om toniba'. Suai ko' mantad diti, poinsuang nogi' o kabaalan momoguno do boros ngaran, boros maan, boros ula om boros toguangon id ayat om

    momonsoi boros mintootoiso om boros nosugku. Koilaan Puralan Boros suai i inoboson id Toun 4 nopo nga' momoguno boros misompuru, misaup, pananda' wacana

    om partikol id ayat. Bontuk ayat di po'ia'on id Toun 4 nopo nga' ayat mintootoiso om ayat misompuru om kawo ayat nopo nga' ayat toomod,ayat pongudio, ayat

    ponuhuan, om ayat kotigagan.

  • 5.1 SISTEM BOROS

    Abaagi o sistem boros Kadazandusun id piipiro komponen: Fonetik, Fonologi, Sistem Ija’an om Ponuatan, Morfologi, Sintaksis, Kopomoroitan Ginumu' om Tukadan.

    Oponsol do po'ia'on koilaan momoguno Sistem Boros kumaa tangaanak di minsingilo do boros Kadazandusun mooi do kaanu nodii o tangaanak do momoguno boros

    Kadazandusun di kotunud om oulud.

    5.1.1 Fonetik om Fonologi

    Oponsol do posunudon kumaa do tangaanak o koilaan mamarait om popolombus boros miampai momoguno loyuk om kopolombusan di pointunud mooi do koilo o

    tangaanak do mamarait boros om popolombus ayat di pointunud. Oponsol o koilaan diti id Boros Kadazandusun mooi do kaanu dii o tangaanak do popolombus

    komoyon di kotunud kumaa tulun suai. Suai ko' mantad dii, oponsol nogi' o koilaan diti mooi do kaanu o tangaanak do mangarati' boros om komoyon do tulun suai id

    pilumaagan tikid tadau.

    5.1.2 Sistem Ija'an om Ponuatan

    Oponsol kopio do posunudon kumaa do tangaanak o Sistem Ija'an Boros Kadazandusun mooi do kaanu o tangaanak do momonsoi ponuatan di pointunud om oulud.

    Id Sistem Ija'an minog do inoboson do tangaanak o piipiro aspek mooi do kaanu nodii yolo' do momonsoi ponuatan di poimpunong. Pointayad id siriba' diti, toinsanan

    aspek di oponsol do oilaan:

    a) pimato Boros Kadazandusun

    b) Sigot / '/

    c) / b / om / d / om / b / om / d /

    d) vokal tanaru om diftong

    e) konsonan on vokal noolos

  • 5.1.3 Morfologi

    Morfologi nopo nga' iso' gana' toilaan di monoriuk pamansayan boros. Abaagi o aspek Morfologi Kadazandusun id 2 komponen: Sompuruan Boros om Pamansayan

    Boros. Pointayad id siriba' diti nopo nga' aspek di okito id morfologi.

    MORFOLOGI

    Sompuruan Boros: Pamansayan Boros

    1. Boros Ngaran

    2. Boros Maan

    3. Boros Ula

    4. Boros Toguangon

    1. Struktur Boros

    (a) Boros Sandad

    (b) Boros Noolos

    2. Bontuk Boros

    (a) Boros Mintootoiso

    (b) Boros Nosugku

    (c) Boros Misompuru

    (d) Boros Misaup

    (e) Pananda Wacana

    (f) Partikol

    (g) Tanda' Basa'

  • 5.1.4 Sintaksis

    Sintaksis nopo nga' iso' ponoriukan kokomoi pamansayan ayat. Abaagi id 2 komponen o aspek sintaksis diti.

    SINTAKSIS

    Ponguludan Boros Sistem Panandaan

    1. Guas Ayat

    (a) Pola Frasa Ngaran + Frasa Ngaran

    (b) Pola Frasa Maan + Frasa Ngaran

    (c) Pola Frasa Ula + Frasa Ngaran

    (d) Pola Frasa popiromut Ngaran + Frasa Ngaran

    2. Bontuk Ayat

    (a) Ayat Mintootoiso

    (b) Ayat Misompuru

    3. Kawo Ayat

    (a) Ayat Toomod

    (b) Ayat Pongudio

    (c) Ayat Ponuhuan

    (d) Ayat Kotigagan

    4. Nuludan Ayat

    (a) VSO

    (b) VSO(IO) / VS(IO)O

    (c) VSO(L)

    (d) VSO(T)

    (e) VSO(L)(T) / VSO(T)(L)

    1. Pananda Fokus

    2. Partikol

    3. Penanda Timpu

  • 5.1.5 Kopomoroitan Ginumu'

    Kopomoroitan ginumu nopo nga' popiumbangan do Boros Ngaran Koizaai i popokito do ginumu'. Kiwaa 2 kowowoyoo' do kopomoroitan ginumu:

    a) Kopomoroitan Ginumu' Ointob

    b) Kopomoroitan Ginumu' Au' Ointob

    5.1.6 Tukadan

    Poinhanggum no id tukadan o boros mikagos, poiradan om poniriban i oponsol do po'ia'on kumaa tangaanak mooi do kaanu nodii yolo' mongintutun om momoguno do

    tukadan id lisan toi ko' ponuatan montok popokito iso' ponginabasan do boros di takawas.

    Nota: Montok popomogot do toilaan kokomoi Sistem Boros Kadazandusun kawasa’ do momorujuk do buuk Puralan Boros Kadazandusun id Sikul i pinalabus do Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Malaysia

  • 6.0 PONUANGAN KURIKULUM

    Ponuangan kurikulum nopo nga' iso' poingkawasan kawawagu id ponginabasan koilaan om oponsol do onuan kapanatalan tu' iti no kabaalan di koponguhup do

    tangaanak id koposion tikid tadau om id ponginabasan toilaan. Ponuangan kurikulum i pasandadon id pongia'an Boros Kadazandusun nopo nga' miagal id siriba':

    i. Kabaalan Momusorou

    Kabaalan momusorou di okritis om okreatif pinosuang id Standard Pambalajalan mooi do kaanu o tangaanak do monolibamban kobolingkangan, kaanu maganu

    kootuson om kaanu popolombus do koilaan di kotunud kokomoi isoiso' ahal miampai momoguno boros di efektif.

    ii. Kabaalan Balajal Karaaralano' Balajal

    Pasandadon o kabaalan diti id Standard Pambalajalan mooi do kitonggungan o tangaanak id pambalajalan diolo'. Poinhanggum id kabaalan diti o kabaalan balajal

    om kabaalan maganu koilaan montok popotounda' do tangaanak do monginobos koilaan di potilombus.

    iii. Kabaalan Momoguno Teknologi Koilaan om Piromutan

    Kabaalan momoguno do Teknologi Koilaan om Piromutan nopo nga' iso' kabaalan do abad ko-21. Kabaalan nopo di poinhanggum nga' kabaalan momoguno

    kakamot multimedia miagal ko' komputer montok momonsoi om momongo kalaja' sikul om nogi' momoguno mogikawo-kawo koilaan mantad multimedia miagal ko'

    mongintong dokumentari id televison om maganu koilaan mantad internet. Suai ko' mantad dii, kaanu nogi' do kosiwatan o tangaanak do papaatod om monorimo do

    e-mel, mamalayag piromutan elektronik montok mogihum om papatayad koilaan om milumaag miampai tulun suai maya' piromutan sosial miagal do Facebook om

    Twitter.

    iv. Woyo' Toluud om Sunduan Mamasok

    Oponsol do pasandadon o woyo' toluud miagal ko' woyo' guminawo pogun sondii' om kopuriman sunduan mamasok id kurikulum Boros Kadazandusun mooi do

    awangun o tangaanak di kiwoyo' toluud om oupus tomoimo do pogun sondii'.

  • v. Mogisuai-suai Koporokisan

    Okito nogi' id suang do Standard Pambalajalan diti o koponoina'an do koporokisan tangaanak di mogisuai-suai. Okito iti id suang do Standard Pambalajalan, miagal

    ko' koponoina'an koporokisan kinestetik maya' aktiviti di noulud id Standard Pambalajalan Kabaalan Kolumison Boros.

    vi. Kopogonuan Toilaan

    Koilaan om ponuangan nopo di pohontolon id mato palajalan diti nga' koilaan di naanu mantad mogikaakawo gana' miagal do gana' Sains om Teknologi, Geografi,

    Sejarah, Koilaan Konsumerisme om Kousinan. Suai ko' mantad diti, montok ponuangan boros aanu nogi' mantad surat abal om isu-isu timpu baino.

    vii. Mongindapu'

    Mooi do kaanu o tangaanak ngaawi' do monoguang karaaralano' koposion timpu baino, minog nogi' do pasandadon id pomusarahan do tangaanak o kabaalan

    mongindapu'. Montok popoburu' koposion tangaanak, elemen pongindopuan miagal ko' kreativiti, inovasi om inisiatif oponsol do posunudon kumaa tangaanak.

    viii. Kreativiti

    Kreativiti nopo' nga' woyo' di popokito kabaalan momonsoi isoiso' toinaon i au' po insan kowonsoi do tulun suai maya' imaginasi tosonong do tosoosongulun. Soira' do

    kaanu o tangaanak do papabanta asil kalaja' toi ko' popokito drama di okreatif, okito do koimbulai o kaanangan do tangaanak, kotumbayaan sondii' om kopuriman do

    kounsikahan montok kinalantayan sondii'.

  • ix. Kabaalan Momusorou Taang Takawas (KBAT)

    Kabaalan momusorou taang takawas nopo nga' iso' kogisaman montok momoguno toilaan, kabaalan om woyo' toluud id proses momogono' montok monolibamban

    kobolingkaangan, soira' maganu kootuson om kiwoyo' inovasi om kikogisaman montok momudali' isoiso' asil. Kabaalan nopo di poinhanggum id KBAT diti nga' miagal

    di okito id jadual id siriba':

    KBAT Kointalangan

    Kabaalan Momoguno Momoguno toilaan, kabaalan om woyo' toluud id mogisuai-suai koyuyuyuon montok monoina' isoiso' tainaon.

    Kabaalan Mongompuri Nomompipi' do koilaan montok mangarati' kopio nunu komoyon do koilaan dii om nogi' montok monoinu' pisougkahan do iso' om tiso' koilaan.

    Kabaalan Manahang Momiadang, maganu kootuson om kaanu manahak pounayan montok isoiso' ahal miampai momoguno kabaalan, toilaan, nawawayaan sondii' om woyo' toluud.

    Kabaalan Monupu' Momudali' pomusarahan toi ko' isoiso' asil di okreatif

    om kiwoyo' inovatif.

    Jadual 1: Kointalangan kokomoi KBAT

    Aktiviti-aktiviti pongia'an di kiwoyo' KBAT nopo nga' miagal do aktiviti di momoguno kabaalan momogono', kabaalan monoriuk, kabaalan monolibamban

    kobolingkangan om momonsoi kalaja' maya' projek. Mooi do ounsub o tangaanak do momoguno pomusarahan diolo' unsubon o mongingia' om tangaanak momoguno

    do kakamot momusorou miagal do peta pomusarahan, peta minda, Thinking Hats om pongudia'an momoguno tudio taang takawas id suang om labus kelas.

  • STANDARD PONUANGAN, STANDARD PAMBALAJALAN OM TAANG KOINABASANMONTOK KABAALAN MOKINONGOU OM MOBOROS TOUN 4

    SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    1.1 Id kolimpupuson

    do Toun 6, kaanu

    o tangaanak do

    mokinongou om

    manahak tisuli' di

    kosudong montok

    tuni di norongou

    mantad posorili'.

    1.1.1 Kaanu momungaran om papatantu do tadon

    tuni di norongou.

    1.1.2 Kaanu miuhot om misimbar kokomoi tuni di

    norongou.

    1.1.3 Kaanu momohulit kobooboroso' tumanud

    loyuk di norongou.

    1.1.4 Kaanu popisuai tuni di norongou mantad

    posorili'.

    1 Kaanu momohulit tuni toi ko' kobooboroso' di

    norongou tumanud loyuk. Tisuli' di pinatahak do tangaanak au' poingonop.

    2 Kaanu momohulit, mongintutun om popoilo tadon do

    tuni di norongou. Tisuli' di pinatahak do tangaanak kosudong om olinuud.

    3 Kaanu miuhot om misimbar kokomoi tuni di

    norongou. Tisuli' di pinatahak do tangaanak kotunund om olinuud.

    4 Kaanu popisuai tuni di norongou miampai manahak

    pounayan kokomoi pisuayan do tuni. Tisuli' di pinatahak do tangaanak kotunud, oulud om olinuud.

    5 Kaanu popisuai tuni di norongou, miuhot om

    misimbar, om manahak do sogu' kokomoi tuni di

    norongou. Tisuli' di pinatahak do tangaanak opinto,

    kirati', oulud, olinuud om popokito woyo'

    pomusarahan di takawas. 6 Kaanu monupu' pibarasan montok popolombus do

    pomusarahan kokomoi tuni di norongou. Tisuli' di

    pinatahak do tangaanak opinto, kirati', oulud, olinuud

    om popokito woyo pomusarahan di takawas. Alantas

    soira' manahak do tisuli'.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    1.2 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o tangaanak

    mangarati' pomogunaan do

    pimato montok Boros

    Kadazandusun.

    1.2.1 Kaanu mongilo pisuayan tuni pimato.

    a) Vokal

    b) Konsonan

    1.2.2 Kaanu mamarait boros kivokal

    a) toniba'

    b) tanaru

    c) noolos

    1.2.3 Kaanu mamarait boros kikonsonan

    a) sandad

    b) noolos

    1.2.4 Kaanu popokito koilaan montok mamarait

    boros

    a) kisigot

    b) aiso sigot

    1.2.5 Kaanu popokito koilaan montok popisuai

    tuni boros di kituni /b/ om /b/.

    1.2.6 Kaanu popokito koilaan montok popisuai

    tuni do boros di kituni /d/ om /d/.

    1 Kaanu mongintutun boros di kivokal tanaru,

    kikonsonan ( ', b , b, d , d ), om kipimato noolos.

    2 Kaanu mongintutun om monompipi' boros di kivokal

    tanaru, kikonsonan ( ', b , b, d , d ) om kipimato

    noolos.

    3 Kaanu mongintutun, monompipi' om momoguno do

    boros di kivokal tanaru, kikonsonan ( ', b , b, d , d ) om

    kipimato noolos.

    4 Kaanu mongintutun, monompipi' om popiadang do

    boros di kivokal tanaru, kikonsonan ( ', b , b, d , d )

    vokal om kipimato noolos. Kaanu momoguno pomoroitan om loyuk di kosudong.

    5 Kaanu mongintutun, monompipi' om manahang

    kootuson do boros di kivokal, kikonsonan ( ', b , b, d ,

    d) om kipimato noolos. Kaanu momoguno pomoroitan

    om loyuk di kotunud.

    6 Kaanu mongintutun, monompipi' om momonsoi

    pibarasan id pilumaagan momoguno boros di kivokal, kikonsonan ( ', b , b, d , d ) om kikonsonan noolos.

    Pointatap momoguno pomoroitan om loyuk di kotunud.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    1.3 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do

    momoguno do

    pomoroitan om loyuk

    di pointunud montok

    popolombus do boros

    om ayat.

    1.3.1 Kaanu mokinongou montok popolombus

    kawagu do boros miampai momoguno do

    pomoroitan om loyuk di kotunud.

    1.3.2 Kaanu mokinongou montok mongilo boros

    kokomoi isoiso' ahal.

    1.3.3 Kaanu mokinongou montok mangarati'

    komoyon boros.

    1.3.4 Kaanu mokinongou montok momoguno

    kawagu do boros id pibarasan toi ko' id

    pononsunudan.

    1 Kaanu monugut boros id koloyuko' di kosudong.

    2 Kaanu momili' om monugut koloyuko'

    kopolombusan do boros.

    3 Kaanu popodemonstrasi kopolombusan loyuk di

    kosudong.

    4 Kaanu monoinu' om popodemonstrasi loyuk di

    norongou. Kaanu momoguno pomoroitan

    om loyuk di kosudong.

    5 Kaanu monoinu' om popodemonstrasi om

    poposogu' loyuk di kosudong. Kaanu

    momoguno pomoroitan om loyuk di kotunud.

    6 Kaanu momudali' iso' kopolombusan koloyuko'

    di kosudong. Pointatap momoguno pomoroitan om loyuk di kotunud. Kaanu monuduk om milo

    omitanan.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    1.4 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do

    mongompuri koilaan

    di norongou.

    1.4.1 Kaanu monoinu' koilaan toponsol mantad teks.

    1.4.2 Kaanu popisuai do koilaan di norongou.

    1.4.3 Kaanu mogibooboros montok momoguno koilaan di norongou.

    1.4.4 Kaanu mongulud koilaan di norongou.

    1.4.5 Kaanu manahak sisimbar montok isoiso' ponguhatan di norongou.

    1.4.6 Kaanu popoindalan ponuhuan om pokionuon di norongou.

    1.4.7 Kaanu poposogu' pomurangadan kokomoi isoiso' koilaan di norongou

    1 Kaanu monoinu' koilaan di norongou montok

    manahak komoyon. Koilaan di pinatahak do tangaanak au' poingonop.

    2 Kaanu monoinu' om popointalang koilaan di

    norongou. Kointalangan di pinatahak do tangaanak kosudong om olinuud.

    3 Kaanu mongulud om popointalang koilaan di

    norongou. Kointalangan di pinatahak do

    tangaanak kotunund om olinuud.

    4 Kaanu momoguno koilaan di norongou montok

    mogisuai-suai kohuboyoon. Koilaan di gunoon do

    tangaanak kotunud, oulud om olinuud.

    5 Kaanu poposogu' pomurangadan montok koilaan

    di norongou. Sogu' di pinosuul do tangaanak

    opinto, kirati', oulud, olinuud om popokito woyo

    pomusarahan di takawas.

    6 Kaanu momonsoi pomolingkuman montok

    koilaan di norongau. pomolingkuman di pinatahak do tangaanak opinto, kirati', oulud, olinuud om

    popokito woyo' pomusarahan di takawas. Alantas

    soira' manahak do tisuli'.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    1.5 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do

    momoguno do boros

    om ayat di pointunud,

    oulud om olinuud id

    pilumaagan.

    1.5.1 Kaanu minsingumbal popolombus do ayat di otolinahas id pibarasan.

    1.5.2 Kaanu minsingumbal momoguno ayat di otolinahas om olinuud id pilumaagan sosial.

    1.5.3 Kaanu momoguno boros pomolohou di

    kotunud.

    1.5.4 Kaanu poposunud do koilaan kumaa do wokon.

    1.5.5 Kaanu momoguno boros om ayat di olinuud montok mokianu kointalangan.

    1.5.6 Kaanu monguhot miapai momoguno do

    boros pongudio di kosudong.

    1 Kaanu momusorou malik boros pomolohou om

    boros pongudio. Koilaan di pinatahak do

    tangaanak au' poingonop.

    2 Kaanu momili' boros di kotunud montok

    popolombus ayat. Boros di nopili' do tangaanak

    kosudong om olinuud.

    3 Kaanu momoguno boros om ayat di kotunud om

    olinuud id mogisuai-suai kohuboyoon.

    4 Kaanu monoinu' om popolombus boros om ayat

    di kotunud om olinuud miampai pomoroitan om

    loyuk di kosudong id mogisuai-suai kohuboyoon.

    5 Kaanu papatantu' om popolombus boros om

    ayat di kotunud, oulud om olinuud miampai

    pomoroitan om loyuk di kosudong id mogisuai-

    suai kohuboyoon.

    6 Kaanu momudali' iso' pilumaagan di oulud om

    olinuud. Kaanu popokito woyo' pomusarahan di

    takawas om pointatap momoguno pomoroitan

    om loyuk di kotunud.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    1.6 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do poposuul

    topurimanan om

    pomusarahan di oulud

    om olinuud id

    pilumaagan.

    1.6.1 Kaanu monguyad koilaan kokomoi ahal sondii'.

    1.6.2 Kaanu popolombus do sorita' tumanud

    nuludan di kosudong. 1.6.3 Kaanu minsingkono' montok popolombus

    do topurimanan. 1.6.4 Kaanu tumanud ponontudukan do

    mongingia’ montok popointalang do koilaan mantad bahan pongunsub di pinatahak.

    1.6.5 Kaanu poposuul om mokianu pomusarahan

    kokomoi isoiso' ahal.

    1 Kaanu popoboros koilaan touhai id mogisuai-

    suai kohuboyoon. Koilaan di pinatahak do tangaanak au poingonop.

    2 Kaanu monguyad koilaan id mogisuai-suai

    kohuboyoon. Nuyadan di pinatahak do tangaanak kosudong om olinuud.

    3 Kaanu popolombus koilaan tumanud nuludan id

    mogisuai-suai kohuboyoon. Koilaan di pinatahak

    do tangaanak kotunund om olinuud.

    4 Kaanu monoinu' om popolombus koilaan id

    mogisuai-suai kohuboyoon. Koilaan di pinatahak do tangaanak kotunud, oulud om olinuud.

    5 Kaanu mogibooboros kokomoi isoiso’ ahal.

    Koilaan di pinatahak do tangaanak opinto, kirati',

    oulud, olinuud om popokito woyo' pomusarahan

    di takawas.

    6 Kaanu poposuul om mokianu pomusarahan

    kokomoi isoiso' ahal id pogibaabarasan. Suul

    om ponguhatan di pinolombus do tangaanak

    opinto, kirati', oulud, olinuud om popokito woyo'

    pomusarahan di takawas.

  • STANDARD PONUANGAN, STANDARD PAMBALAJALAN OM TAANG KOINABASAN MONTOK KABAALAN MAMBASA' TOUN 4

    SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    2.1 Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak popolombus boros tumanud otus om loyuk di pointunud.

    2.1.1 Kaanu mongija' om popolombus do boros i a) kivokal tanaru om toniba' b) kipimato sigot c) kikonsonan poloputon om au' poloputon d) kipimato noolos

    2.1.2 Kaanu mongija' om popolombus do boros a) mintootoiso b) nosugku c) misompuru d) misaup

    1 Kaanu monugut mongija' putul boros montok

    popolombus boros.

    2 Kaanu mongija' om popolombus mogikaakawo

    boros.

    3 Kaanu mongija' om popolombus mogikaakawo

    boros miampai pomoroitan di kosudong.

    4 Kaanu mongija' om popolombus mogikaakawo

    boros miampai pomoroitan om loyuk di

    kosudong.

    5 Kaanu mongija' om popolombus mogikaakawo

    boros miampai pomoroitan om loyuk di kotunud.

    6 Kaanu mongija' om popolombus mogikaakawo

    boros om pointatap momoguno pomoroitan om

    loyuk di kotunud. Kaanu monuduk om milo omitanan.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    2.2 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do

    popolombus frasa om

    ayat miampai

    momoguno

    pomoroitan, loyuk om

    otus di pointunud.

    2.2.1 Kaanu mambasa' boros miampai momoguno pomoroitan om otus di pointunud.

    2.2.2 Kaanu popolombus do frasa toi ko' ayat di otolinahas om loyuk di pointunud .

    2.2.3 Kaanu mambasa' miampai ohou di opuhod om otolinahas.

    1 Kaanu momohulit montok popolombus frasa om

    ayat.

    2 Kaanu papadalin loyuk kopolombusan frasa om

    ayat montok popolombus mogisuai-suai

    komoyon.

    3 Kaanu popodemonstrasi ralan mambasa' frasa

    om ayat tumanud loyuk di kosudong.

    4 Kaanu monoinu’ ralan mambasa' frasa om ayat

    tumanud loyuk di kotunud miampai ohou di opuhod om otolinahas.

    5 Kaanu poposogu' ralan mambasa' frasa om ayat

    tumanud loyuk di kotunud miampai ohou di opuhod om otolinahas.

    6 Kaanu momorun ralan mambasa' frasa om ayat

    tumanud loyuk di kotunud miampai ohou di opuhod om otolinahas.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    2.3 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak mambasa'

    mogikaakawo teks do

    alantas.

    2.3.1 Kaanu mambasa' ayat toomod do alantas.

    2.3.2 Kaanu mambasa' mogikaakawo ayat miampai momoguno pomoroitan on loyuk di pointunud tumanud tanda' basa'.

    2.3.3 Kaanu mambasa' mogikaakawo teks miampai momoguno pomoroitan om loyuk di pointunud.

    1 Kaanu monugut mambasa' mogikaakawo ayat.

    2 Kaanu mambasa' mogikaakawo ayat montok

    popolombus komoyon.

    3 Kaanu popolombus ayat id teks tumanud

    pomoroitan om loyuk di kosudong.

    4 Kaanu popolombus ayat id teks do alantas

    miampai tumanud pomoroitan om loyuk di

    kotunud id mogisuai-suai kohuboyoon.

    5 Kaanu momili' ralan mambasa' di kotunud

    montok mogikaakawo ayat id teks miampai momoguno pomoroitan om loyuk di

    pointunud.

    6 Kaanu momudali' ralan mambasa' montok

    mogikaakawo ayat id teks miampai momoguno pomoroitan om loyuk di pointunud.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    2.4 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak

    monginggumu'

    tinimungan boros.

    2.4.1 Kaanu mambasa' montok monindu' komoyon boros.

    2.4.2 Kaanu mambasa' montok mangarati' komoyon boros tumanud konteks.

    2.4.3 Kaanu momoguno do komoiboros montok mogihum rati' do boros.

    1 Kaanu popisudong boros om rati' boros.

    2 Kaanu monindu' rati' boros mantad ayat di

    nabasa'.

    3 Kaanu momili' rati' boros tumanud konteks ayat

    di nabasa'.

    4 Kaanu mongusui rati' boros mantad ayat di

    nabasa'.

    5 Kaanu poposogu' rati' boros tumanud konteks

    ayat di nabasa'.

    6 Kaanu momonsoi ayat montok popointalang rati'

    boros.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    2.5 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do

    mangarati' om

    manahak do tisuli'

    kumaa koilaan di

    nabasa'.

    2.5.1 Kaanu mangarati' om monompipi' koilaan

    di nabasa'.

    2.5.2 Kaanu mongompuri do koilaan di nabasa'.

    2.5.3 Kaanu tumanud nuludan koilaan toi ko'

    sorita' id teks.

    2.5.4 Kaanu manahak tisuli' montok isoiso' ahal

    di nabasa' id teks.

    1 Kaanu monompipi' koilaan di nabasa'. Koilaan di

    nosompipi' do tangaanak au' poingonop.

    2 Kaanu monompipi' om popointalang koilaan di

    nabasa'. Kointalangan di pinatahak tangaanak

    kosudong om olinuud.

    3 Kaanu momoguno koilaan di nabasa' montok

    mogikaakawo kohuboyoon. Koilaan om

    kointalangan di pinatahak tangaanak kotunud

    om olinuud.

    4 Kaanu monoinu' om momoguno koilaan di

    nabasa' id mogikaakawo kohuboyoon. Koilaan di

    gunoon do tangaanak kotunud, oulud om

    olinuud.

    5 Kaanu manahak tisuli' kumaa koilaan di nabasa'.

    Tisuli' di pinosuul do tangaanak opinto, kirati',

    oulud om olinuud om popokito woyo'

    pomusarahan di takawas.

    6 Kaanu momonsoi pomolingkuman kumaa

    koilaan di nabasa. Pomolingkuman di pinatahak do tangaanak opinto, kirati', oulud, olinuud om

    popokito woyo pomusarahan di takawas.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    2.6 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak momoguno

    mogikaakawo peta

    pomusarahan montok

    popoilo kawagu do

    koilaan di nabasa'.

    2.6.1 Kaanu momoguno peta pomusarahan

    montok monimung koilaan mantad

    mogikaakawo bahan di nabasa'.

    2.6.2 Kaanu popoundaliu koilaan mantad grafik

    kumaa id linear.

    1 Kaanu momoguno peta pomusarahan di

    kosudong montok monimung koilaan di nabasa'

    mantad teks toi ko' grafik.

    2 Kaanu momoguno peta pomusarahan di

    kosudong montok monompipi' koilaan di nabasa'

    mantad teks toi ko' grafik.

    3 Kaanu momoguno peta pomusarahan di

    kosudong montok popoundaliu koilaan di

    nabasa' mantad teks kumaa grafik toi ko' grafik

    kumaa teks.

    4 Kaanu momoguno peta pomusarahan di

    kosudong montok mongulud koilaan di nabasa'

    mantad teks toi ko' grafik.

    5 Kaanu momoguno peta pomusarahan di

    kosudong montok popoluput koilaan di nabasa'

    mantad teks toi ko' grafik.

    6 Kaanu momoguno peta pomusarahan di

    kosudong montok poposogu' koilaan di nabasa' mantad teks toi ko' grafik

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    2.7 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak manahang

    do teks di nabasa'.

    2.7.1 Kaanu manahang koilaan di nabasa'. 2.7.2 Kaanu momiadang kowoowoyoo watak id

    susuyan.

    1 Kaanu mongintutun koilaan toi ko' watak di

    tahangon.

    2 Kaanu mogibooboros montok manahak kritik

    kumaa koilaan toi ko' watak. Kritik di pinatahak

    tangaanak kosudong om olinuud.

    3 Kaanu mogibooboros montok manahak kritik miampai poposodia' ponokodung kumaa kritik di

    pinatahak. Sogu' di pinatahak tangaanak

    kotunud om olinuud.

    4 Kaanu momolingkum koilaan di naanu montad

    mogisuai-suai tadon montok manahang koilaan

    toi ko' watak. Pomolingkuman di pinatahak

    tangaanak kotunud, oulud om olinuud.

    5 Kaanu popoindalan pisiwalan kokomoi koilaan

    toi ko' watak. Pisiwalan di poindalanon

    tangaanak oulud om olinuud om popokito woyo'

    pomusarahan di takawas.

    6 Kaanu monupu’ panahangan sondii' kokomoi

    koilaan toi ko' watak. Panahangan di pinatahak

    do tangaanak opinto, kirati', oulud, olinuud om

    popokito woyo' pomusarahan di takawas.

  • STANDARD PONUANGAN, STANDARD PAMBALAJALAN OM TAANG KOINABASAN MONTOK KABAALAN MONUAT TOUN 4

    SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    3.1 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak monuat

    miampai momoguno

    ralan ponuatan di

    pointunud.

    3.1.5 Kaanu momoguno ponuatan mirangkai

    montok monuat frasa om ayat.

    3.1.7 Kaanu monuat boros miampai momoguno

    ija'an di kotunud.

    1 Kaanu monugut ponuatan mirangkai om

    mongija' boros maya' ponguhupan do bahan

    pongunsub.

    2 Kaanu minsingumbal monuat frasa miampai

    momoguno ponuatan mirangkai om mongija'

    boros maya' ponguhupan do bahan pongunsub.

    3 Kaanu momoguno ponuatan mirangkai montok

    monuat ayat om mongija' mogikaakawo boros

    maya' ponguhupan do bahan pongunsub.

    4 Kaanu monuat ayat id pangaan miampai

    momoguno ponuatan mirangkai di odoropi om

    mongija' mogikaakawo boros maya'

    ponguhupan do bahan pongunsub.

    5 Kaanu monuat karangan miampai momoguno

    ponuatan mirangkai di odoropi om momonsoi

    ija'an maya' ponguhupan do bahan pongunsub.

    6 Kaanu monuat karangan miampai momoguno

    ponuatan mirangkai di odoropi om momonsoi

    ija'an maya' ponguhupan do bahan pongunsub.

    Kaanu monuduk om milo omitanan.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    3.2 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak momonsoi

    boros.

    3.2.1 Kaanu monuat boros numbul.

    3.2.2 Kaanu mongulud pimato toi ko' putul boros

    montok momonsoi boros.

    3.2.3 Kaanu monuat boros tumanud bahan

    pongunsub di pinatahak.

    1 Kaanu monugut monuat mogikaakawo boros.

    2 Kaanu papadalin numbul kumaa boros toi ko'

    boros kumaa numbul.

    3 Kaanu momili' pimato toi ko' putul boros montok

    momonsoi mogikaakawo boros maya'

    ponguhupan do bahan pongunsub.

    4 Kaanu mongulud pimato toi ko' putul boros

    montok momonsoi mogikaakawo boros maya'

    ponguhupan do bahan pongunsub.

    5 Kaanu momonsoi om monuat mogikaakawo

    boros maya' ponguhupan do bahan pongunsub.

    6 Kaanu momudali' om monuat mogikaakawo

    boros maya' ponguhupan do bahan pongunsub.

    Kaanu monuduk om milo omitanan.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    3.3 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do monuat

    mogikaakawo ayat.

    3.3.1 Kaanu mongulud boros montok momonsoi

    frasa tumanud bahan pongunsub.

    3.3.2 Kaanu mongulud do frasa toi ko' ayat

    tumanud bahan pongunsub.

    3.3.3 Kaanu monuat kawagu ayat miampai

    momoguno tanda' basa' di kotunud.

    3.3.4 Kaanu momonsoi do frasa om ayat di

    tasaanang tumanud bahan pongunsub.

    3.3.5 Kaanu momonsoi ayat mantad boros di

    pinatahak.

    3.3.6 Kaanu momonsoi ayat mintootoiso' toi ko'

    ayat misompuru.

    1 Kaanu monugut monuat frasa toi ko' ayat maya'

    ponguhupan do bahan pongunsub.

    2 Kaanu papadalin koilaan mantad bahan

    pongunsub kumaa frasa toi ko' ayat.

    3 Kaanu momili' boros montok momonsoi frasa toi

    ko' ayat miamapai momoguno tanda' basa' di

    kotunud maya' ponguhupan do bahan

    pongunsub .

    4 Kaanu mongulud boros toi ko' frasa montok

    momonsoi ayat miampai momoguno tanda basa'

    di kotunud maya' ponguhupan do bahan pongunsub .

    5 Kaanu momonsoi ayat miampai momoguno

    tanda' basa’ di kotunud mantad boros di

    pinatahak.

    6 Kaanu momudali' mogikaakawo ayat di

    momoguno tanda basa' di kotunud.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 4 TAANG KOINABASAN

    3.4 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do monuat

    isoiso' ponuatan

    miampai momoguno do

    format, boros om ayat

    di pointunud.

    3.4.1 Kaanu mongilo format ponuatan di kosudong.

    3.4.2 Kaanu momoguno mogikaakawo peta

    pomusarahan montok papatayad tonsi

    montok isoiso' ponuatan.

    3.4.3 Kaanu papatandan tonsi toponsol montok

    isoiso' ponuatan.

    3.4.4 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia'

    montok monguyad tonsi ponokodung.

    3.4.5 Kaanu tumanud ponontudukan do

    mongingia' montok momonsoi ponuatan di

    momoguno format om ayat di ouluud om

    agramatis.

    1 Kaanu momuhondom malik format ponuatan.Kaanu

    papatayad tonsi montok monuat karangan. Tonsi di

    pinatahak do tangaanak au' poingonop.

    2 Kaanu mongintutun format ponuatan di kosudong.

    Kaanu monompipi' tonsi di kosudong om olinuud

    miampai momoguno mogikaakawo peta

    pomusarahan. Tonsi di pinatahak do tangaanak

    kosudong om olinuud.

    3 Kaanu momoguno format ponuatan di kosudong.

    Kaanu momoguno mogikaakawo peta pomusarahan

    montok mongulud tonsi montok monuat karangan.

    Koilaan di pinatahak do tangaanak kotunund om

    olinuud.

    4 Kaanu popisuai format ponuatan. Kaanu mongulud

    om monguyad tonsi om tonsi ponokodung id

    ponuatan karangan. Koilaan di pinatahak do

    tangaanak kotunud, oulud om olinuud.

    5 Kaanu monoriuk format ponuatan suai. Kaanu

    mongulud om monguyad tonsi om tonsi ponokodung

    id ponuatan karangan. Tonsi di pinatahak do

    tangaanak opinto, kirati', oulud, olinuud om popokito

    woyo pomusarahan di takawas.

    6 Kaanu momonsoi karangan di momoguno format

    di kotunud. Kaanu poposuul tonsi om tonsi

    ponokodung. Suul di pinolombus do tangaanak

    opinto, kirati', oulud, olinuud om popokito woyo'

    pomusarahan di takawas.

  • SUANG STANDARD SUANG STANDARD TAANG KOINABASAN

    3.5 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak momonsoi

    sorita' di kohiok

    miampai momoguno

    boros om ayat di

    pointunud om olinuud.

    3.5.1 Kaanu manahak tonsi montok momogonop

    sorita'.

    3.5.2 Kaanu papatayad tonsi di pinosuul montok

    momogonop sorita'.

    3.5.3 Kaanu momili' om mongulud tonsi di

    pinosuul.

    3.5.4 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia'

    monguyad tonsi montok pomogonop sorita'.

    3.5.5 Kaanu monuat kawagu sorita' id pangaan

    toniba'.

    1 Kaanu papatayad tonsi sorita' di norongou,

    nabasa' toi ko di nawayaan.

    2 Kaanu monguyad tonsi montok momogonop

    sorita'.

    3 Kaanu momili' om monguyad tonsi di kosudong

    montok mongoput sorita'.

    4 Kaanu mongulud tonsi montok mongoput sorita'.

    5 Kaanu poposogu' tonsi montok mongoput

    sorita’.

    6 Kaanu monupu’ sorita' di kohiok.

  • STANDARD PONUANGAN OM PAMBALAJALAN MONTOK KABAALAN KOLUMISON BOROS TOUN 4

    SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN Toun 4

    4.1 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do

    monimung koilaan

    maya' mogikaakawo

    aktiviti di kohiok.

    4.1.1 Kaanu momoguno folio, buuk tonini', kolaj, buuk skrap, poster om suusuai po montok popokito

    koilaan di notimung.

    4.1.2 Kaanu manangon, suminding, minsingkono', sumayau om popolombus do hiis.

    4.2 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak do koilaan

    kokomoi tungkus

    koubasanan tinaru

    Kadazan om Dusun

    maya' mogikaakawo

    aktiviti di kohiok.

    4.2.1 Kaanu monimung do koilaan kokomoi tungkus koubasanan do tinaru Kadazan om Dusun. 4.2.2 Kaanu mogibooboros montok mangarati' do koilaan di notimung. 4.2.3 Kaanu popokito demonstrasi kokomoi tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun. 4.2.4 Kaanu monurubung paganakan sondii' montok mongintutun tungkus koubasanan tinaru Kadazan om

    Dusun. 4.2.5 Kaanu manahang koilaan di notimung. 4.2.6 Kaanu papabanta asil kalaja' di nowonsoi.

  • STANDARD PONUANGAN OM PAMBALAJALAN MONTOK KABAALAN PURALAN BOROS TOUN 4

    SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN Toun 4

    5.1 Id kolimpupuson

    do Toun 6, kaanu

    o tangaanak do

    momoguno do

    sistom tuni Boros

    Kadazandusun

    5.1.1 Kaanu popolombus tuni pimato Boros Kadazandusun.

    5.1.2 Kaanu momoguno boros i kisigot id lisan.

    5.1.3 Kaanu momoguno boros i kikonsonan /b/ om /d/ , /b/ om /d/ id lisan.

    5.1.4 Kaanu momoguno boros kivokal tanaru om toniba' id lisan.

    5.2 Id kolimpupuson

    do toun 6, kaanu o

    tangaanak

    momoguno do

    sistom ija’an

    Boros

    Kadazandusun id

    lisan om

    ponuatan.

    5.2.1 Kaanu momoguno pimato di kotunud id ponuatan.

    5.2.2 Kaanu momoguno boros i kisigot id ponuatan.

    5.2.3 Kaanu momoguno boros i kikonsonan /b/ om /d/ , /b/ om /d/ id ponuatan.

    5.2.4 Kaanu momoguno boros kivokal tanaru om toniba' id ponuatan.

    5.3 Id kolimpupuson

    do Toun 6, kaanu

    o tangaanak do

    momoguno

    mogikaakawo

    sompuruan boros

    di pointunud id

    lisan om ponuatan.

    5.3.1 Kaanu momoguno do boros ngaran id ayat.

    5.3.2 Kaanu momoguno do boros maan id ayat.

    5.3.3 Kaanu momoguno do boros ula id ayat.

    5.3.4 Kaanu momoguno do boros toguangon id ayat.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN Toun 4

    5.4 Id kolimpupuson Toun 6, kaanu o

    tangaanak

    momonsoi

    mogikaakawo

    boros om ayat id

    lisan om ponuatan.

    5.4.1 Kaanu momonsoi boros mintootoiso mantad putul boros.

    5.4.2 Kaanu momonsoi boros nosugku tumanud ponontudukan mongingia'.

    5.4.3 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia' momoguno boros misompuru montok momonsoi ayat.

    5.4.4 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia' montok mongintutun boros misaup.

    5.4.5 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia' montok mongintutun pananda' wacana id ayat.

    5.4.6 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia' montok mongintutun patikol id ayat.

    5.4.7 Kaanu momoguno tanda' basa'.

    5.5 Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o

    tangaanak

    momonsoi

    mogikaakawo ayat

    di agramatis.

    5.5.1 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia' montok momonsoi guas ayat.

    5.5.2 Kaanu momonsoi ayat mintootoiso.

    5.5.3 Kaanu momonsoi ayat misompuru.

    5.5.4 Kaanu momonsoi ayat toomod,ayat pongudio, ayat ponuhuan, om ayat kotigagan.

  • SUANG STANDARD STANDARD PAMBALAJALAN Toun 4

    5.6 Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o

    tangaanak

    momoguno do

    kopomoroitan

    ginumu' id lisan om

    ponuatan.

    5.6.1 Kaanu momoguno Kopomoroitan Ginumu id lisan om ponuatan.

    5.7 Id kolimpupuson do

    Toun 6, kaanu o

    tangaanak

    momoguno tukadan

    id lisan om

    ponuatan.

    5.7.1 Kaanu momoguno do tukadan id lisan om ponuatan.