BILANGAN 15 ISSN NO - 3421 PP9842/4/97 APRIL 2005

Perdana Menteri, Y.A.B. Dato’ Seri AbdullahAhmad Badawi mahu sektor pertanian diberikeutamaan setanding sektor lain dan mengesamasyarakat tidak melihat sektor pertaniansebagai sektor tidak berdaya maju, kerana iasebenarnya mampu menjana pendapatanindividu dan negara.

Sikap petani yang menganggap sektor tersebuttidak menjanjikan pulangan lumayan perlu dikikiskerana kemajuan teknologi yang adamembolehkan ia dikomersialkan. Sektorpertanian negara pada masa ini berdepandengan cabaran dan perlu diatasi bagimenjadikan sektor tersebut menjadi pemangkinekonomi.

Sektor ini telah diabaikan sejak sekian lama.Tumpuan terlalu banyak diberikan pada sektorpembuatan dan perkhidmatan hingga pertanian

tidak lagi menjadi penjana pertumbuhan ekonorniyang penting bagi negara. Malah pelbagai usahadan insentif telah diberikan pada sektorpembuatan hinggakan sektor pertanianterpinggir.

Sepatutnya usaha penyelidikan danpembangunan (R & D) dalam sektor pertaniandiberikan perhatian serius. Sebenarnya selainMardi, beberapa buah universiti tempatan telahmenjalankan pelbagai penyelidikan sejak sekianlama. Dalam masa tersebut tidak banyak hasiltidak dapat dimanfaatkan dan dijadikan asasjualan barangan pertanian.

Malaysia masih ketinggalan dalam bidangpertanian berbanding negara jiran sepertiThailand. Thailand telah membuktikanbagaimana pertanian boleh menjadi penjana

Oleh: Rozai (Ibu Pejabat LPP)

ekonomi yang begitu penting semasakegawatan sekitar tahun 1998 hingga 2000 dimana pemulihan ekonomi negara tersebutbanyak bergantung kepada sektor pertanian.Segala usaha telah diambil dalam memajukansektor pertanian bagi membantu meningkatkantaraf hidup rakyat dengan mengkomersialkannyauntuk tujuan eksport.

Produktiviti yang rendah dalam sektor iniberbanding sektor lain seperti pembuatan perludiatasi dengan pendekatan teknologi terkini. Iniada kaitan dengan aspek guna tenaga daninsfrastruktur ladang. Menurut kajian yang telahdibuat di kalangan penanam padi lebih 40peratus daripada mereka berusia 40 tahun keatas. Kajian lain menunjukkan rata-rata petaninegara ini berusia lebih 55 tahun ke atas.

Berdasarkan kajian yang dilakukan pada 2003,10 peratus daripada 400,000 orang petaninegara ini kebanyakan masih berada di bawah

luas. Telah terbukti bahawa hasil pertanian dapatditingkatkan dengan teknologi terkini walaupunpenggunaan tanah untuk mengusahakannyaterhad.

Sektor pertanian juga memperlihatkanpengurangan jumlah mereka yang terbabitsecara langsung dalam sektor tersebut keranafaktor usia. Pelbagai usaha telah dilakukan olehkerajaan bagi menarik minit golongan mudamenceburi sektor ini. Jika ini dapat diatasi,penggunaan tenaga kerja dari negara luar dalamsektor ini dapat dikurangkan.

Sektor ini harus menjadi kompetitif bagimembolehkannya menghadapi cabarangolobalisasi dan libeIalisasi dagang. Aspekpemasaran barangan kita perlu diperbaiki.Bahan makanan mempunyai jangka hayat(shelue- life) yang pendek. Sekiranya ia ti- dakdijual dengan cepat maka ia akan cepat rosak.Petani harus memulakan sistem “tanam-edar”

paras kemiskinan dan kebanyakannyaadalah orang Melayu. Ini mengakibatkanjurang perbezaan pendapatan antaraorang bandar dan luar bandar semakinketara. Perbezaan tersebut bolehdikurangkan jika sektor pertanian yangkebanyakkan diusahakan diluar bandardimajukan agar setanding dengan sektorpembuatan yang diusahakan di bandar.

Penggunaan tanah untuk sektorpertanian di negara ini perlu diselaraskandengan hasil yang dikeluarkan. Tidaksemestinya pengeluaran hasil yang tinggimemerlukan penggunaan tanah yang

(grower-shipper) dan memastikan kualitimakanan yang dijual memenuhi standard bagimengelakkan pergantungan pada orang tengah.

Penggunaan bahan kimia terhadap produkpertanian perlu kawalan ketat denganmengambilkira bahaya terhadap pengguna. Satupiawaian “makanan selamat” (food safety) harusdiwujudkan sesuai dengan piawaianantarabangsa. Sistem pelabelan bahanmakanan juga harus diwujudkan untukmemastikan produk pertanian yang dikeluarkansentiasa mendapat pasaran. Selain itu institusikewangan juga perlu memainkan peranandengan menyalurkan pinjaman yang fleksibelkepada pengusaha pertanian.

Dalam memajukan sektor pertanian pelbagaiusaha mesti diambil pihak kerajaan khasnyaKementerian Pertanian dan Industri Asas Taniyang diterajui oleh Y.B. Tan Sri Dato’ HajiMuhyiddin bin Haji Mohd. Yassin memberitumpuan terhadap nilai tambah (value added)sesuatu produk pertanian yang dihasilkan.Dengan mempelbagaikan nilai tambah sesuatuproduk pertanian, permintaan terhadap komodititersebut akan menjadi lebih tinggi.

Di samping itu tumpuan pada bio-teknologi, yangjauh lebih canggih dan membawa pulangan yangbesar mesti ditingkatkan. Dengan pendedahan

bio-teknologi seperti penggunaan benih tissue-culture yang dihasilkan kepada petani secaratidak langsung akan mengubah persepsi danminda mereka terhadap bidang pertanian yangdulunya sekadar sara diri menjadi perniagaanbesar. Pembangunan bio-teknologi tidak harusdiikuti dengan penambahan keluasan tanahuntuk pertanian tetapi melaluinya kita dapatmemperoleh hasil yang baik (high yield) danbermutu tinggi.

Peningkatan hasil yang tinggi akan turutmempengaruhi pasaran jika promosi terhadapsesuatu produk pertanian tidak ditingkatkan.Ditakuti terjadi lebihan dan lambakan keranakurangannya permintaan oleh penggunadipasaran. Pelbagai pihak seperti LembagaPemasaran Persekutuan (FAMA) harusmengambil langkah yang perlu dalammemastikan perkara ini tidak akan terjadi.

Pendekatan bagi mengatasi cabaran dalambidang pertanian harus realistik. Kita berdepandengan petani tradisional yang kebanyakkannyatidak mempunyai banyak ilmu dan tidak tahupula memanfaatkan R & D. Lepasan universitidalam bidang pertanian jarang yang terbabitsebagai petani. Mereka lebih suka bekerja disektor perkilangan yang menjamin pendapatanwalaupun tidak seberapa daripada berladang.Golongan tersebut menjadi target pada masadepan agar dapat memajukan bidang pertanian.

Hanya cara pertanian moden sahaja yang bolehmengerakkan cita-cita pertanian negara. Satulangkah untuk membawa pertanian pada tahapdan kedudukan baru perlu dirangka dengansegera melalui cara, kaedah dan sistem yangterbaik dan lebih penting lagi, digerakkan olehgenerasi baru.

Peranan Kementerian Pertanian dan IndustriAsas Tani dalam mentransformasikan sektorpertanian bagi memperbaiki dan memperkemasjaringan pemasaran dalam dan luar negaramerupakan tugas besar untuk membawa sektorpertanian menjadi sektor yang moden, dinamikdan berdaya maju. Dengan memperkenalkanciri- ciri pertanian moden seperti teknologi moden,mekanisasi, berdaya saing, komersial danmarket driven (tempatan dan antarabangsa)akan membuatkan sektor ini lebih kompetitifsetanding sektor lain.

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tanijuga dipertanggungjawabkan dengan wawasanbaru pembangunan negara supaya menjadikansektor ini sebagai ‘Third Engine of Growth” danmenjadikan Malaysia sebagai pengeluarmakanan utama dunia. Melalui programpenggantian import dan peningkatan eksport(positive balance of trade) wawasan ini akandapat dicapai dengan kerjasama setiapperingkat pengurusan dan golongan sasar iaitupeladang, penternakdan nelayan.

Sesuai dengan Dasar Pertanian Negara Ketigadan wawasan baru negara, beberapapendekatan dan strategi untukmempertingkatkan keberkesanan pemasaran

produk pertanian perlu dihayati. Strategi tersebutadalah seperti berikut:

Perisikan Pasaran

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Taniperlu melakukan satu program perisikan pasaranyang bersepadu melalui pendekatan MOA Inc.untuk mendapat maklumat pasaran dalam danluar negara secara komprehensif.

Maklumat pasaran sangat penting untukmembuat keputusan mengikut panduanpasaran seperti siapa, di mana, berapa dan bilabarangan atau produk pertanian tertentudikehendaki oleh pasaran. Maklumat yang betul,tepat masa dan lengkap dapat memberigambaran yang dalam membangunkan program

Oleh: Mohd. Rosli Harun (Ibu Pejabat LPP)

pemasaran dan dapat memberi manfaat kepadasemua rangkaian terlibat seperti pengeluar,pembekal pengimport dan pengguna. Hasildaripada perisikan pasaran yang cekap dapatmewujudkan maklumat pasaran untuk membuatkeputusan.

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tanidapat menjadi badan rujukan oleh pihak-pihakyang terlibat dalam urusan pemasaran produkpertanian seperti peladang, agensi pertanian,swasta, pengimport, pengeksport danpengguna. Risikan pasaran yang cekap danboleh dipercayai akan mewujudkan jalinanpasaran berkesan dalam dan luar negara disamping membina kepakaran pengurusan,kepakaran pentadbiran dan pembangunansumber manusia seterusnya mewujudkanpenemuan teknologi terkini khususnya mengenaimaklumat pasaran.

Dalam melaksanakan strategi ini,Kementerian Pertanian dan Industri

Asas Tani hendaklahm e m p u n y a i

wawasan menjadikannya sebagai pembekalmaklumat pasaran produk pertanian bertarafdunia dengan menggunakan organisasi yangbepengalaman, berkebolehan dan berinovasi.Penekanan perlu dibuat supaya teknologi modendigunakan dengan sokongan dan kerjasamainstitusi antarabangsa. Hasil risikan pasaranperlu disebarkan melalui media untukmempercepat dan mempercekap usahapengimbangan penawaran dan permintaanyang dapat membantu semua pihak terlibatmembuat keputusan dengan betul.

Depo Produk Pertanian

Bagi memastikan produk pertanian terpilihmengikut keutamaan dan berdasarkan hasilrisikan pasaran, Kementerian Pertanian danIndustri Asas Tani perlu mewujudkan satu DepoProduk Pertanian di setiap negeri sebagai projekpilot pusat pengedaran produk pertanian modenyang bersepadu. Pengurusan depo ini boleh

diserahkan kepada PertubuhanPeladang Negeri di Malaysia.Kegiatan pemborong-an danurusniaga produk pertanian

melibat kongsaing-men, lelong,penetapan harga dan logistik

peringkat tempatan daneksport.

Pewujudan depo ini adalahsangat penting bagimempastikan produk-produk pertanianmendapat tempatpemasaran yang sesuaidengan kehendakpasaran. Oleh demikianfaktor-fakor seperti

u n d a n g - u n d a n g ,kedudukan tempat yang

strategik, ketepatan

m a k l u m a tp a s a r a n ,

i n f r a s t r u k t u rmoden, sumber

bekalan danpermintaan(dalam danluar negeri)p e r l ud iambi lk i rab a g imempastikanke lancaranp e r j a l a n a nDepo ProdukPertanian ini.Depo inim e n j a d it e m p a trujukan danpengimbangk e p a d ap e n a w a r a nd a np e r m i n t a a nproduk-produkp e r t a n i a n

dalam dan luarnegara.

iv) Mewujudkan imej yang baik untuk produkpertanian Malaysia.

v) Mewujudkan semangat penggunatempatan untuk membeli produk keluarantempatan yang berkualiti dan selamat.

vi) Mewujudkan pengguna dalam dan luarnegara yang sentiasa selesamenggunakan produk pertanian Malaysia.

Pusat Pemeriksaan Sempadan

Berdasarkan kepada perkembangan semasasenario penyakit yang menyerang produkpertanian khususnya produk ternakan seperti JE,selesema burung, lembu gila dan penyakit kukudan mulut, dicadangkan Kementerian Pertaniandan Industri Asas Tani menubuh pusatpemeriksaan produk pertanian di semua pintumasuk ke negara ini. Tujuan pusat pemeriksaanini ialah untuk mengawal produk-produkpertanian dari luar negara yang diimport tidakdijangkiti oleh penyakit-penyakit tertentu yangakan memberi kesan kepada permintaan hasilkeluaran dalam negeri.

Jenama

Pada masa inipengguna dalamdan luar negaramempunyaib a n y a kpilihan dan

begitu berhati-hati untuk memilih makananyang berkualiti tinggi. Malaysia yangberwawasan untuk menjadi pengeluarmakanan utama dunia perlu mengambiltindakan proaktif mengikut kehendak dancitarasa pengguna.

Kementerian Pertanian dan Industri AsasTani mestilah mengambil tindakan segeramewujudkan jenama kualiti seperti‘Malaysia Best’ dan lain-Iain jenamamengikut komoditi tertentu bertujuan:

i) Mewujudkan satu atau lebih jenamayang berkesan dan menyeluruhbagi produkpertanian negara Malaysia untuk pasaran

tempatan dan luar negara.ii) Meningkatkan permintaan tempatan

dan luar negara terhadap produkpertanianMalaysia.

iii) Menanam kepercayaan penggunaterhadap kualiti dan keselamatan produkpertanian Malaysia.

Pusat yang dilengkapi dengan makmal ini perlumendapat kerjasama dari semua jabatan terlibatseperti Jabatan Haiwan, KementerianKesihatan, JAKIM dan lain-Iain. Di samping itupenyelarasan dan kerjasama dari agensiantarabangsa perlu terutama apabilaperlaksanaan AFTA dan WTO yang memberikesan besar apabila persetujuan takrif dan bukantaktif terpaksa diterimapakai.

Promosi

Strategi dan program promosi dalam dan luarnegara amat penting bagi satu-satu produkpertanian untuk menembusi pasaran. Terutamanegara Malaysia baru sahaja memberipenekanan untuk memasarkan produk-produkpertanian secara agresif. Tanpa usaha promosiyang kerap dan berterusan impaknya tidakketara dan produk akan memerlukan masa lebihlama untuk diterima dipasaran.

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Taniperlu mempastikan

p r o d u k - p r o d u kpertanian keluarannegara inidipromosi secaraberkesan danberterusan denganm e n g g u n a k a nmedia massaseperti akhbar,majalah, pemplet,

news letter dan mediamassa elektronik

seperti radio, TV, wayangdan satelit. Promosimelalui multimedia yangsemakin popular pada

masa ini seperti

internet, SMS dan Website perlu digunakan bagimempastikan produk pertanian keluaran negaraini dapat sampai ke semua peringkat pengguna.

Penerbitan berskala seperti sisipan akhbar,keluaran khas, wawancara, sidang akhbar, beritadan rencana perlu diadakan dari semasa kesemasa. Di samping itu iklan-iklan sepertibillboard, sticker, hadiah-hadiah iringan, promosimasakan, pesta dan penyertaan perayaan danpameran perlu diperhebatkan supaya produkpertanian dikenali ramai seterusnya diminati,dikehendaki dan dibeli tanpa jemu-jemu.

e-Dagang

Sudah sampai masanya Kementerian Pertanianmewujudkan e-Dagang sendiri yang merupakansumber maklumat primier bagi industri pertanianMalaysia. Kandungan e-Dagang perlulahmempunyai maklumat yang kaya, tepat, terkinidan berfungsi melalui aplikasi web. Kandungane-Dagang juga termasuk penyebaran danperkongsian maklumat berasaskan k-Ekonomidan keanggotaannya terdiri daripada semuapengguna (players) dalam industri pertanianseluruh dunia.

Cara e-Dagang berfungsi ialah semuapermohonan dan pertanyaan mengenai produkakan disalurkan ke laman web e-Dagang.Aplikasi katalog yang membolehkan ahli-ahli e-Dagang untuk mengemaskini katalog masing-masing akan menyenaraikan produk dalamdirektori. Di antara aktiviti e-Dagang ialahperundingan niaga, pelaburan, urusniaga,promosi, pemasaran barangan on line,penjenamaan, kempen, penyebaran maklumatteknikal, berita dan lain-Iain perkhidmatan niaga.

Hub Makanan Halal

Memandangkan kepada jumlah pendudukmuslim dunia seramai 2 billion orang

sekarang, Malaysia sebagaisebuah negara Islam perlu

mengambil peluang untukmenjadi Hab Makanan HalalDunia. KementerianPertanian sepatutnya sensitifkepada trend semasapermintaan makanan halalyang sentiasa meningkatselari dengan pertumbuhan

penduduk dunia. Kesedaran

pengguna betapa pentingnya keselamatanmakanan dan kuasa membeli telah meningkatyang mana permintaan kepada produk pertanianhalal telah meningkat secara mendadak.

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Taniperlu menerajui program ini untuk mengambilpeluang-peluang yang terbuka luas denganmengambil tindakan-tindakan seperti berikut:

i) Mewujudkan taman makanan halal.ii) Mewujudkan kemudahan penyembelihan,

pengangkutan dan lain-Iain kemudahanyang mengikut syarat-syarat halal.

iii) Menyediakan kemudahan khas untukeksport dan import.

iv) Mewujudkan undang-undang halal yangdiiktiraf dunia.

v) Memberi penerangan yang jelas tentangkebaikan makanan halal.

vi) Mewujudkan koordinasi dengan institusilain yang mengeluarkan persijilan sepertiHACCP .

Pengedaran (Logistik)

Pengurusan pengedaran yang tidak cekapmenyebabkan kos pengedaran produk pertaniandaripada pengeluar kepengguna meningkattanpa kawalan. Perkara ini jika tidak diatasimenyebabkan aktiviti pemasaran terbantut dankos yang tidak sepatut wujud selalunyaditanggung oleh pengguna dan tidak memberiapa-apa faedah kepada pengeluar mahupunpengguna.

Oleh itu Kementerian Pertanian dan IndustriAsas Tani patut menyelaraskan perkaraini supaya pihak yang terlibat dalamaktiviti pemasaran perlu mewujudkansistem pengedaran yang cekap,kurang kerosakan lepastuai danpengurusan produk-produk yangcepat rosak dengan sistematik.Perancangan danpenyelarasan kegiatanpengedaran yangberasaskan sasaranpengeluaran danpermintaan perludiwujudkan. Sistemperniagaan yang liberalsedikit perlu dikenalpastibagi mengatasi kerja-kerja

pengedaran produk-produk pertanian terpilih bagimengelakkan kerugian kepada pihak-pihakterlibat dalam kegiatan pemasaran berkenaan.

Penutup

Kesungguhan pihak kerajaan pada masa iniuntuk mempastikan sektor pertanian menjadiantara sektor terpenting setanding sektorperindustrian dan perkhidmatan perlu disokong.Peranan Kementerian Pertanian dan IndustriAsas Tani bertambah luas dalam mempastikansektor pertanian akan menjadi penyumbangpenting kepada pertumbuhan ekonomi negara.

Untuk mencapai hasrat ini, salah satu unsurutama kemajuan sektor pertanian ialahkecekapan pemasaran produk pertanian supayasemua keluaran pertanian dapat dipasarkanpada kos yang munasabah dan memberipulangan kepada pengeluar secara optimummanakala pengguna mendapat barangan padaharga yang berpatutan. Untuk mencapaikejayaan dasar ini dan hasrat kerajaan,Kementerian Pertanian perlulah menggemblengsemua jabatan dan agensi di bawahnya bekerjasebagai satu pasukan di bawah konsep MOAInc.

Menjelang tahun 2020, Malaysia menempuh eralebih mencabar dengan pembangunan teknologidalam sektor perindustrian dan pembuatan yangmenjadi penyumbang utama kepada ekonominegara. Sektor pertanian yang merupakansektor ketiga terpenting terus dipertingkatkanproduktivitinya supaya lebih berdaya saing danmampu membekalkan makanan untukkeperluan dalam negara, gantian import daneksport. Bagi merealisasikan matlamat tersebutpelbagai pihak mesti memainkan perananbersama para peladang untukmentranformasikan sektor ini berteraskanteknologi moden.

Kerajaan melalui Kementerian Pertanian danIndustri Asas Tani telah memperkenalkan MOAIncooperated bagi mentransformasikansektor pertanian menjadi lebih moden,dinamik dan berdaya saing. KonsepMOA Inc. mengkehendaki semuaJabatan/Agensi di bawah KementerianPertanian dan Industri Asas Tani memberiperkhidmatan secara berpasukan dalam semuaperingkat projek dengan satu Jabatan/Agensi

akan dilantik sebagai lead Agensi dan diberitanggungjawab menerajui Jabatan/Agensi laindalam mengendalikan sesuatu projek pertanian.Dengan penglibatan setiap Jabatan dan Agensimembolehkan objektif penubuhan MOA Inc.untuk menjadikan Malaysia antara NegaraPengeluar Makanan di dunia akan tercapai.

Negeri Kedah terletak di utara semenanjungterkenal dengan jolokan Jelapang Padi Malaysiatidak terkecuali dengan arus pembangunan.Berteraskan wawasan Kedah maju 2010, setiapsektor di negeri ini mengalami perubahan yangketara. Kementerian Pertanian dan Industri AsasTani telah memilih Daerah Sik di Kedah sebagaip e n e r a j u

kepada projek MOA Inc. yang merupakan projekcontoh. Pemilihan ini adalah berdasarkanbentuk mukabumi yang sesuai untuk pertaniandan kecenderungan penduduknya terhadapsektor tersebut. Dengan keluasan 163,456hektar dan penduduk seramai 60,000 orangyang terdiri daripada golongan peladang/penternak, Sik merupakan salah satu daerahdi Kedah yang memerlukan pembangunansosioekonomi.

Perlaksanaan projek MOA Inc. Sikbermatlamat untuk meningkatkanpendapatan bulanan peladang/penternakRM1,000 ke atas menerusi projek-projekpengeluaran makanan yang berdayamaju. Dalam perlaksanaan projek MOA

Oleh: Azizan Hj. Othman (Ibu Pejabat LPP)

Inc. Sik, semua Jabatan/Agensi di bawahKementerian Pertanian dan Industri Asas Taniterlibat secara langsung bagi pembangunanprojek. Antara Jabatan/Agensi yang terlibat ialah:

- Lembaga Pertubuhan Peladang melaluiPertubuhan Peladang Kawasan Sik.

- Jabatan Pertanian.- Jabatan Perikanan.- Jabatan Perkhidmatan Haiwan (JPH)- Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS)- Institut Penyelidikan Pengembangan

Pertanian Malaysia (MARDI)- Lembaga Pemasaran Persekutan (FAMA)- Bank Pertanian Malaysia.

Jabatan Perkhidmatan Haiwan Negeri Kedahbercadang membina 3 unit bangunan sistemreban tertutup (Closed House System) diKampung Kubang Lintah, Mukim Jeneri, SikKedah. Projek ini dijangka mengeluarkan180,000 ekor ayam setiap 6 pusingan.

Dengan keluasan 2 hektar dengan 3 buah reban,sistem ini menggunakan peralatan secaraautomatik bagi memudahkan pengurusan.Antara peralatan yang menggunakan kaedahautomatik ialah :

Silo - Pemanas (Purafire Brooder) - Makanan (Two Stage PanPerformance) - Regular dan Contoller untukminuman

Sistem Ventilasi - Keadaan suhuyang sesuai dapat disediakankepada ayam yang dipelihara

dengan kombinasi penggunaan “Cooling Pad”,Exsoz Fan” dan juga “Controller”.

Penggunaan “curtain” secara auto – curtainberfungsi sebagai air tight dapat dikawal secaraautomatik bagi mengelakkan kematian ayamapabila bekalan elektrik terputus.Walaubagaimana pun penggunaan generetoradalah disyorkan.

Projek Ternakan Udang Galah yangdilaksanakan di Kg. Banggol Mukim Jenerimerupakan projek ternakan udang galahpertama di negara ini yang dibina berkonsepkanMOA Inc. di kawasan tanah sawah terbiar seluas16.67 hektar. Satu Jawatankuasa Teknikal yangdipengerusikan oleh Jabatan Perikanan dandianggotai JPS, LPP dan PPK telah dibentukuntuk membangunkan rekabentuk projektersebut.

Sebanyak 39 buah kolam bersaiz 0.3 hektardibina yang dilengkapi bangunan pejabatpengurusan ladang, 3 buah pusat pengumpulandan generetor tunggu sedia. Sistem saliran airmasuk ke kolam ternakan dilakukan denganmenggunakan sistem graviti dari empangangabion secara keseluruhannya projeksepenuhnya pada akhir 2003.

Seramai 13 orang peserta yang terdiri daripadatuan-tuan tanah dan juga penduduk setempat.Pemilihan peserta dibuat oleh JabatanPerikanan bagi memilih peserta yang benar-benar komitet.

Benih udang galah dibekalkan oleh JabatanPerikanan dari Pusat Pengeluaran PenyelidikanBenih Udang Kebangsaan (PPPKBUK), Kg.Pulau Sayak, Kedah dan juga melalui PusatPengembangan Akuakultur, Kg. Acheh,Setiawan, Perak. Berdasarkan kepada jumlahbenih yang dilepaskan anggaran kadar hidupminimum sebanyak 50% akan dapatmengeluarkan sebanyak 375 kg udang bagisetiap kolam yang mengambil masa 5 hingga 6bulan.

Jabatan Perikanan menempatkan seorangkakitangan secara tetap sebagai PengurusProjek yang bertanggungjawab dari aspekteknikal projek urusan kewangan puladikendalikan oleh Lembaga PertubuhanPeladang. Wang daripada hasil jualan akanditolak kos operasi 70% akan diagihkan kepadapeserta manakala 30% lagi akan ke dalamTabong MOA Inc.

Dengan pengurusan yang baik danbersistematik, udang-udang yang diternak disiniboleh dipasarkan selepas 4 bulan ternakan iaitusaiznya mencapai 30 gram keatas. LembagaPemasaran Persekutuan (FAMA) bertindaksebagai agen pemasaran bagi projek ini.Keseluruhan udang-udang yang diternak disinidipasarkan terus oleh FAMA atau pun melaluiagen-agen yang dilantik olehnya. Udang-udangyang dihasilkan disini mempunyai permintaanyang tinggi dipasaran. Ini adalah berdasarkankepada udang yang dihasilkan adalah berkualititinggi terutama sekali dijual dalam bentuk hidup.

Projek penanaman mangga di daerah Sik, Kedahmerupakan projek pertama dijalankan mengikutkonsep MOA Inc. dengan keluasan 250 hektar.Pemilihan tanaman mangga jenis Chok Anan di

buat berdasarkan keupayaannyamengeluarkan hasil lebih

cepat, pengeluaranh a m p i r

sepanjang tahun, serta kuantiti pengeluaran lebihbanyak berbanding varieti mangga yang lain.

Projek di Kg. Padang Pulut dengan keluasan14.8 hektar melibatkan 21 orang peserta denganpenyediaan infrastruktur. Pada tahun 2004,pokok mula mengeluarkan hasil walau punperatus pengeluaran rendah disebabkan pokokmasih muda, tetapi sekiranya petani mematuhiprogram dijangka meningkat sehingga 100 tonsekiranya petani mematuhi program pembajaan,meracun dan pangkasan yang dijadualkan olehJabatan Pertanian. Tanaman dibentuk supayaberstruktur kecil, mengawal pertumbuhan danpengeluaran menggunakan bahan kimia,penggunaan pokok penanti renek, amalancantasan dan pembentukan dan penggunaanjentera di dalam amalan perladangan.

Konsep penanaman kepadatan tinggi (HDP)telah diperkenalkan oleh MARDI. Konsep HDPmelibatkan pengoptimaan hasil per unit kawasanyang digunakan melalui peningkatan kepadatantanaman.

Matlamat sistem tanaman kepadatan tinggi(HDP) adalah bertujuan untuk:

i. Memperolehi pengeluaran dan pendapatanawal yang relatifnya tinggi.

ii. Buah berkualitiiii. Mengekalakan penghasilan yang tinggi dan

memudahkan pengurusan tanaman.

Lembaga Pemasaran Persekutuan (FAMA)bertindak memasarkan mangga yang dihasilkandi sekitar Kedah.

Penanaman cili secara komersial olehPertubuhan Peladang Kawasan Sik denganmenggunakan teknik pertanian modenmampu memberi pendapatan lumayankepada peladang. Projek pengeluaran cilisecara fertigasi ini diusahakan diunit PPKSik di Kuala Hai, Kampung Betong dan

Kampung Hujung Bandar di bawahperuntukan MOA Inc. menjelang tahun

2005 keseluruh projek mampumengeluarkan hasil 160 tan metriksetahun. Sebanyak 11 pesertaterlibat mengusahakan projek cili

fertigasi berusia antara 20 hingga 52 tahun dibawah pemantauan PPK.

Kaedah festigasi mempunyai kelebihan keranapengeluaran hasil tinggi, kawalan rumput yangbaik, tahan serangan penyakit tanah danbermutu tinggi. Sekam padi, hampasan sabutkelapa dan pasir dicampur pada nisbah yangsama sebagai media tanaman bagi

menggantikan tanah. Larutannutrien disalurkan kesetiap beg

tanaman melalui paip daripadatangki secara berkala

mengikut program masayang ditetapkan. Antarakelebihan sistem ini ialahpemberian larutan bajakepada tanamanmengikut sukatan yangbetul dan tepat tanpapembaziran.

Pihak MARDI pulaberusaha menaikantaraf tapak-tapak projeksedia ada denganpemasangan StrukturPelindung Hujan (SPH).Dengan sistem ini banyak

kerja-kerja asas pertanian tidak perlu dilakukanseperti menyembur racun, merumput dankekerapan semburan foliar terhadap tanaman.Sistem fertigasi mikro titis memerlukan tangkilarutan baja, penitis, paip pembahagi, pampenapis, injap dan set penyelaras masa.

Cili jenis Kulai yang ditanam mula mengeluarkanhasil selepas dua bulan ditanam ke beg mediumtanaman. Cili jenis ini mempunyai buah yanglebih panjang berukuran 10 cm hingga 23 cmdan beratnya antara 7 gram hingga 10 gramsebiji. Pengeluaran hasil cili boleh mencecahtempoh sehingga 4 bulan hasil sekiranyapengurusan dilakukan dengan baik.

Hasil tuaian cili yang telah matang dikutip dandibawa terus ke Pusat Pengumpulan LadangFAMA yang terdapat dikawasan projek. Aktivitipengasingan hasil mengikut gred pasaranditentukan oleh pihak FAMA dan peserta sendiri.Gred satu berukuran melebihi 100 mm, gred 2melebihi 70 hingga 100 mm dan gred 3 kurangdari 70 mm. Gred juga bergantung kepada indexkematangan buah cili tersebut. Penentuan Indexcili bergantung kepada warna buah, kesegaran,kebersihan, bentuk buah sempurna dan saizyang seragam.

Kesimpulan setiap agensi kerajaan di bawahKementerian Pertanian menyumbang kepadaperlaksanaan dan kejayaan projek ini.Perlaksanaan projek berkonsepkan MOA, Inc.Membolehkan satu projek yang berskalakomersila dibangunkan untuk menafaatpenduduk setempat.

Setiap organisasi sama ada dalam sektorswasta atau awam, wujud dan berkembanghanya dengan sokongan daripada pelangganmereka. Memenuhi keperluan pelangganmenjadi keutamaan kerana ia merupakanmenjadi pendorong utama mereka. Setiaporganisasi memerlukan pemimpin berwibawadan dapat mewujudkan polisi-polisi yang jelasdalam perkara -perkara berkaitan kualiti. Dalankonteks pertubuhan peladang, organisasi yangdimaksudkan adalah Lembaga PertubuhanPeladang, Pertubuhan Peladang Kebangsaan(NAFAS), Pertubuhan Peladang Negeri danPertubuhan Peladang Kawasan. PertubuhanPeladang Negeri Johor merupakan pertubuhanpeladang pertama mencapai taraf perkhidmatankualiti MS ISO 9000 diikuti oleh PertubuhanPeladang Kebangsaan (NAFAS) dan beberapabuah pertubuhan peladang lain.

Penglibatan kesemua peringkat dari jemaahpengarah serta anggota kerja dalam pertubuhanpeladang adalah penting bagi memastikankejayaan untuk mencapai objektif kualiti yangtelah ditetapkan. Walaupun perkara ini telahdisedari oleh semua tetapi tanpa penekanankhusus, kejayaan tidak boleh dicapai terutamadi pertubuhan peladang yang melibatkan ramaiahli.

Semua aktiviti dalam sesebuah organisasiseperti pertubuhan peladang hendaklah diurus,dikelola dan dilaksana berpandukan proses-proses tertentu dengan input dan output yangjelas dan ditentukan. Sebarang keputusanhendaklah dibuat berdasarkan data danmaklumat nyata yang disimpan ataudikumpulkan. Ini memerlukan satu prosespengawasan teratur dan teliti.

Sistem-sistem yang diwujudkan di bawah MSISO 9000, adalah untuk mengelakkan kegagalanatau kesilapan yang berulang. Konsep “do it rightfirst time and every time” atau melakukansesuatu tugas dengan betul pada kali pertamadan setiap kali. Ertinya menjalankan sesuatutugas itu dengan perancangan teliti danmematuhi standard-standard yang ditetapkandari peringkat permula-an proses penghasilanoutput hinggalah peringkat akhir supaya outputyang dihasilkan sempurna.

Pembekal bahandan perkhidmat-an perlud i a n g g a ps e b a g a is e b a h a g i a nd a r i p a d akeseluruhans i s t e mk u a l i t i .D a l a md u n i aperdagang-an yangsentiasaberkembangd e n g a npeningkatankematanganpelanggand a npenggunak u a l i t i ,keboliehpercayaan,kos danketepatanpenyerahan

(Oleh: Haji Abdul Wahab Bin Abdullah)

menjadi faktor yang menentukan daya saing bagisesebuah pertubuhan peladang.

Para peladang yang semakin matangberkehendak jaminan kualiti sesuatu keluaranatau perkhidmatan di peringkat ia diterima.Penghasilan keluaran atau perkhidmatantersebut perlulah kosisten dan boleh diharapkan.Ini bermakna kita perlu mewujudkan sistem yangteratur, cekap dan berdisiplin untuk mengelakkantimbulnya ketidakseragaman proses-prosesyang menghasilkan keluaran dan perkhidmatanyang tidak kosisten. Setiap keluaran atauperkhidmatan dihasilkan perlu sentiasa

mengawasi proses-proses dan aktiviti-aktivitiyang melibatkan penghasilan keluaran atauperkhidmatan. Sekiranya berlaku sesuatuperkara yang tidak mencapai sasaran objektif,tindakan pembetulan perlu diambil. Lazimnyadalam keadaan ini, kajian hendaklah dibuat bagimenentukan sebab-sebab perkara itu berlakuuntuk penambahbaikan yang berterusan.

Audit Kualiti Dalaman

ISO 9000 menghendaki supaya satu sistemaudit kualiti dalaman yang teratur dilaksanakanbagi kesemua aktiviti yang berkaitan denganmemenuhi standard kualiti yang ditetapkan

bagi mencapai matlamat pertubuhanpeladang di mana kesilapan,penyelewengan dan kegelinciran tidakharus dibiarkan berlaku.

ISO 9000 sebagai rangka pelaksanaanpolisi kualiti pengurusan menyediakanlangkah-langkah yang jelas, praktikal dandapat disahkan untuk mencapaikecemerlangan. Pada dasarnya ISO 9000bermakna “dokumenkan apa yang kamubuat dan buat apa yang kamu dokumenkanserta buktikan”. Dalam proses mengurus,menentukan dan mengekalkan kualiti,sesebuah pertubuhan peladang hendaklahmenggunakan teknik-teknik verifikasi bagimembantu proses penambahbaikanberterusan tercapai.

ISO 9000:2000 Dan PenambahbaikanBerterusan

Sekiranya kita meneliti setiap fasalyang terdapat dalam standard ISO

9000 terdapat ciri-ciri dankeperluan dalam fasal-fasal inisecara langsung dan tidak langsungbagi menghasilkanpenambahbaikan berterusan.Sebagai contoh kita lihat fasal-fasalutama seperti tindakan pembetulandan pencegahan (Klausa 8.5.2/8.5.3), audit dalaman (Klausa8.2.2 ) dan kajian semulapengurusan (Klausa 5.6 ).

Tindakan Pembetulan danPencegahan

ISO 9000 menghendaki supayasatu sistem diwujudkan untuk

kualiti untuk menentukan sama ada prosedurdan arahan berkaitan memenuhi keperluanstandard. Audit kualiti adalah satu kaedah bagimembetulkan sebarang kelemahan yangmungkin wujud dalam usaha peningkatan kualiti.Tindakan susulan akan dibuat bagi memastikanteguran yang dibuat telah dilaksanakan supayakelemah-kelemahan yang selama ini tidakdisedari telah didedahkan dan dapat diperbaikiuntuk menghasilkan penambahbaikanberterusan.

Kajian Semula Pengurusan

Proses kajian semula pengurusan jugamemerlukan komitmen yang tinggi daripadapihak pengurusan sesebuah pertubuhanpeladang. Mereka perlu mengadakan mesyuaratsekurang-kurangnya dua kali dalam setahununtuk mengkaji semula keberkesanan sistemyang telah diwujudkan untuk menilai pencapaianobjektifnya serta melaksanakan program latihandan menilai maklumbalas dari pelanggan.

Proses kajian semula pengurusan akan menjadialat kawalan bagi langkah-langkahpenambahbaikan .

Persiji lan ISO 9000 Adalah LangkahPenambahbaikan

Mungkin masih lagi ramai orang tidak faham,bagaimana proses persijilan di bawah sistemini menjadi salah satu kaedah yang dapatmembantu sesebuah organisasi atau syarikatdalam mengembangkan perniagaan danmembantu penambahbaikan serta membinaimej yang tersendiri. Sehingga sekarang Iebihdaripada 100 jabatan dan agensi kerajaan telahmemperolehi Persijilan Sistem Kualiti dariSIRIM. Kebanyakan jabatan dan agensi kerajaantelah mendapat manfaat daripadapenambahbaikan dalam organisasi merekamenerusi peningkatan produktiviti dan kepuasanpelanggan. Persiji lan MS ISO 9000 inimerupakan suatu pengiktirafan terhadap sistemyang diwujudkan bagi pengeluaran atauperkhidmatan sesebuah organisasi atausyarikat. Pengistirafan ISO 9000 yangdikeluarkan oIeh SIRIM telah diterima di peringkattertinggi dalam negara ini dan juga peringkatantarabangsa.

Penutup

Adalah tidak dapat dinafikan bahawapenambahbaikan kualiti yang berterusan melaluiMS ISO 9000 akan berlaku dari semasa kesemasa untuk memenuhi objektif organisasi dankebendak pelanggan. Beberapa buah pertubuhanpeladang yang telah melaksanakan sistem kualiti

berdasarkan standard ISO 9000 mendapatfaedah secara tidak langsung iaitu:

• Menyediakan asas bagi penambahbaikanyang berterusan;

• Menyediakan mekanisme mudah untukpengukuran;

• Mewujudkan struktur operasi antarabahagian dengan jelas;

• Memberi asas perbandingan ataupenandaarasan;

• Menterjemah objektif perniagaan denganjelas;

• Mewujudkan persekitaran yang jelas sertakuasa dan tanggungjawab bertindakmengikut akta, peraturan, perlembagaan danpekeliling-pekeliling;

• Memberi penekanan kepada aspekpengurusan melalui dokumentasi sepertimanual kualiti, prosedur , dokumensokongan dan arahan kerja;

ISO 9000 menjadi asas yang terbaik untukproses penambahbaikan berterusan keranastandard itu sendiri sentiasa diulangkaji danditingkatkan bagi mengambilkira keperluansistem pengurusan kualiti dan konsep-konsepkualiti yang sentiasa berkembang. Disarankanagar pihak pengurusan Lembaga PertubuhanPeladang yang telah menggerakkan usaha-usaha peningkatan kualiti bendaklah membuatpemantauan dan sentiasa memberi sokonganbagi mempastikan setiap pertubuhan peladangmelaksanakan sistem MS ISO 9000 mengikutstandard ditetapkan.

Pengenalan

Iklim panas lembap tropika merupakan salahsatu masalah utama dalam produksi ayam diMalaysia. Suhu persekitaran yang tinggi bukansahaja menjejaskan berat badan, pengambilanmakanan, kadar pertukaran makanan,pengeluaran telur, gerakbalas dan ketahananpenyakit tetapi juga boleh meningkatkan kadarkematian ayam. Tegasan haba berlaku apabilaayam mengalami kesukaran untukmengimbangkan kehilangan haba badan danproduksi haba badan. Zon selesa untuk ayamberkurang dari 32oC semasa tetasan kepada24oC pada umur empat minggu an kea atas.Oleh itu tegasan haba jarang berlaku semasaperingkat anak ayam tetapi apablia ayamsemakin membesar masalah ini semakin ketara.Kadar tumbesaran ayam pedaging yang cepatmenyebabkan ia lebih mudah mengalamitegasan haba berbanding ayam penelur.

Ayam yang besar mempunyai kurang luaspermukaan/ unit berat untuk menghilangkan

Prof. Madya Dr. Zulkifli IdrusJabatan Sains Haiwan, Fakulti Pertanian, Universiti Putra Malaysia

haba. Berbeza dengan manusia, ayam tidakmempunyai kelenjar peluh dan julat suhu badanayam dewasa adalah di antara 41oC – 42oC.Semasa cuaca panas, ayam menghilangkanhaba melalui proses konveksi, konduksi danradiasi. Walau bagai manapun, apabila suhupersekitaran mencecah 29oC, ketiga-tiga prosesini gagal untuk berfungsi dengan cekap danmekanisme evaporasi melalui kadar pernafasanyang tinggi (panting) memainkan perananpenting untuk membebaskan haba berlebihan.Perubahan paling ketara semasa cuaca panasialah ayam pedaging kurang aktif, pengambilanmakanan berkurang manakala pengambilan airminuman bertambah sebanyak dua atau tiga kaliganda.

Walaupun masalah tegasan haba pada ayampedaging dapat diatasi dengan membina rumahtertutup yang dilengkapi kipas ventilasi dan padpenyejuk, ia melibatkan kos yang tinggi dan tidaksemua penternak mampu melaburkan wangyang banyak. Terdapat pelbagai supplement atauadditive di pasaran yang dapat membantu ayam

pedaging semasa cuaca panas. Antara yangsering digunakan oleh penternak ialah vitaminC dan elektrolit. Penyelidikan-penyelidikan lepasmenunjukkan keberkesanan vitamin C dalammenangani masalah tegasan haba pada ayampedaging adalah tidak konsisten. Ini mungkindisebabkan oleh ketidakstabilan vitamin Capabila dicampur dalam air minuman dankeperluan yang berbeza mengikut keadaanpersekitaran dan baka ayam. Selain dari ituharga vitamin C di pasaran adalah agak tinggi.Oleh itu persoalannya sekarang apakah kaedahyang berkesan dan praktikal untuk mengawalmasalah tegasan haba pada ayam pedagingtanpa melibatkan kos yang tinggi.

Amalan pengurusan

Ada beberapa pengurusan asas yang bolehdiamalkan untuk mengurangkan masalahtegasan haba pada ayam pedaging.

1) Rekabentuk reban

Oreintasi reban jenis terbuka yang sesuai ialahtimur-barat untuk mengurangkan cahayamatahari masuk ke dalam reban. Pastikan rebandibina mengikut spefikasi yang sesuai. Untukmendapatkan ventilasi yang baik lebar rebantidak boleh melebihi 11 m manakala panjangreban bergantung pada keperluan. Jarak diantara reban adalah penting kerana ia juga bolehmempengaruhi ventilasi. Jarak di antara rebanyand sesuai boleh dikira mengikut formula:

D = 0.4 x H x (L)0.5

di mana: D = jarak di antara rebanH = ketinggian bangunan yang

menghalang (dalam kaki)L = panjang bangunan yang

menghalang (dalam kaki)

2) Pokok

Tanam pokok yang cepat membesar di kelilingreban iaitu lebih kurang 2 – 3 m dari sempadan.Dahan-dahan pokok harus dipotong supayahanya batang pokok dapat dilihat dari dalamreban. Pokok mampu memberi teduhan yangmemuaskan dan murah, dan mengurangkan

haba radiasi ke atas bumbung reban.

3) Kepadatan reban

Ayam memerlukan keselesaan untukmenjamin produktiviti, kesihatan dankebajikan yang baik. Kepadatan rebanyang tinggi bukan sahaja menjejaskankeselesaan tetapi juga akanmemudaratkan ayam pedaging

semasa cuaca panas. Ini ialah keranaia menjejaskan ventilasi dan seterusnya

proses hilang haba badan. Kurangkankepadatan dari 14 ekor/m2 kepada 10

ekor/m2. Amalan ini akan mengurangkankematian ayam sekiranya cuaca sangat

panas.

4) Air minuman

Bekalan air minuman yang cukup adalahkunci utama kepada pengurusan cuacapanas. Pastikan ruang minuman,ketinggian bekas minuman dan tekananair adalah optimum. Ayam kehilanganbanyak air semasa tegasan haba melaluipenyejukan evaporasi dan pembuangan

najis. Oleh itu adalah sangat penting untukmemastikan ayam minum secukupnyasupaya dapat menggantikan air yanghilang dari badan. Suhu air minumanmenentukan jumlah pengambilan.Sekiranya paip dan tangki air terdedahkepada sinaran cahaya matahari, suhuair akan meningkat dan ayam akankurang minum untuk menyejukkanbadan. Paip air yang menghala kereban harus ditempatkansekurang-kurangnya 60 sm dibawah tanah. Di dalam reban,sebaik-baiknya paip airditempatkan 1.5 m di atas lantaidan bukan di bawah bumbung. Tanampokok mengelilingi tangki air untuk memberiteduhan.

5) Kandungan lemak makanan

Pemberian makanan berlemaktinggi dapat membantumengurangkan bebanan habadan kadar kematian, danmeningkatkan kadartumbesaran ayam pedaging. Iniialah kerana lemakmenghasilkan kurang hababerbanding protein dankarbohidrat. Penambahanminyak kelapa sawit sebanyak

104.4 g/kg mengurangkan suhubadan dan kadar kematian ayam

pedaging yang mengalami tegasan haba

Makanan Suhu badan (oC) Kadar kematian (%)

Penambahan minyak 43.87 17.2kelapa sawit 37.3 g/kg

Penambahan minyak 43.60 4.3kelapa sawit 104.4 g/kg

Jadual 1.

Kesan penambahan minyak kelapa sawit ke atas suhu badan dan kadar kematianayam pedaging yang didedahkan kepada suhu persekitaran tinggi. Ayam didedahkanpada suhu 34oC selama 4 jam dari umur 35-42 hari.

(Jadual 1). Jenis minyak yang digunakan bolehmempengaruhi keberkesanan makananberlemak tinggi ke atas ayam pedaging yangmengalami tegasan haba. Minyak kelapa sawit

badan/pengambilan makanan) danmengurangkan kadar kematian(Jadual 2).

Misalnya jika suhupersekitaran mencapai aras maksimum padalebih kurang pukul 1.30 petang, pengambilanmakanan ayam pedaging boleh disekat mulapukul 7.30 pagi atau 10.30 pagi. Sekatanmakanan bermula pada pukul 1.30 petang tidakakan memberi kesan yang positif keranamakanan yang terdapat di dalam tembolok ayamtidak sempat dicerna sebelum suhu persekitaranmeningkat. Pemberian makanan semula bolehdilakukan lebih kurang pukul 5.30 petang apabilasuhu persekitaran mula menurun. Memasang

Kesan sekatan makanan ke atas berat badan, kecekapan makanan dan kadar kematian ayampedaging yang didedahkan kepada suhu persekitaran tinggi. Ayam didedahkan pada suhu 34oCdari 1.30 – 5.30 ptg. pada umur 35-42 hari.

Jadual 2.

Jangkamasa sekatan Berat badan (g) Kecekapan makanan Kadar kematianmakanan (hari 42) (berat badan/makanan) (%)

(hari 36 – 42)

Tiada sekatan makanan 1994 0.34 17.4

Sekatan makanan dari 1986 0.35 17.41.30 – 5.30 ptg.

Sekatan makanan dari 2009 0.39 4.210.30 pg. – 5.30 ptg.

Sekatan makanan dari 2076 0.44 4.27.30 pg. – 5.30 ptg.

adalah lebih baik dari minyak kelapa, kacangsoya atau ikan untuk mengurangkan bebananhaba pada ayam pedaging.

6) Sekatan makanan berjangkamasapendek

Pengambilan makanan yang tinggi akanmeningkatkan penghasilan haba. Menyekatpengambilan makanan 3 atau 6 jam sebelumsuhu persekitaran mencapai aras maksimumdapat meningkatkan kecekapan makanan (berat

Berat badan (g) Tiada sekatan Sekatan makananmakanan awal hayat

Hari 1 45 45

Hari 7 170 123

Hari 14 372 347

Hari 21 717 698

Hari 28 1168 1150

Hari 35 1553 1548

Hari 42 1852 1921

Kadar kematian (%)Hari 35 – 41 19% 0%

Kesan sekatan makanan awal hayat ke atas berat badan dan kadarkematian ayam pedaging yang didedahkan kepada suhu persekitarantinggi. Ayam didedahkan pada suhu 38oC selama 2 jam pada umur35 – 41hari.

Jadual 3.lampu di dalam reban padawaktu malam akanmengalakkan ayam makansepanjang malam. Kaedahini tidak akan menjejaskanberat badan ayampedaging kerana ayamberpeluang untuk makansepanjang malam.

7) Sekatan makananawal hayat

Ketahanan semulajaditerhadap cuaca panasboleh diubahsuai denganmenyekat pemberianmakanan sebanyak 60%(daripada kadar biasa)kepada ayam pedagingpada hari keempat, kelimadan keenam selepaspenetasan. Ayam pedagingyang diternak denganmenggunakan kaedah ini

menunjukkan produktiviti yang lebih baik dankadar kematian yang lebih rendah semasacuaca panas (Jadual 3). Dari segi fisiologi, ayamyang disekat pengambilan makanan semasaawal hayat berupaya meningkatkan penghasilansejenis protein di dalam badan (juga terdapatdalam badan manusia dan haiwan lain). Proteinini dikenali sebagai Heat Shock Protein 70 danmemainkan peranan penting melindungi selhaiwan semasa cuaca panas. Walaupun kaedahini mengakibatkan kemerosotan berat badansementara, ayam yang disekat pengambilanmakanan akan mecapai berat badan yang lebihtinggi pada umur 42 hari berbanding ayam yangtidak disekat pengambilan makanannya.

Kesimpulan

Produktiviti ayam pedaging yang optimum dibawah iklim panas lembap tropika bermuladengan amalan pengurusan asas yang efisien.Penternak yang tidak mampu untuk membuatpelaburan besar dengan membina rebantertutup yang dilengkapi kipas ventilasi dan padpenyejuk, boleh mengurangkan masalahtegasan haba melalui pelbagai kaedah yangpraktikal dan ekonomik. Perancangan awal yangbijak adalah kritikal untuk menentukan kejayaanpenternakan ayam pedaging di bawahpersekitaran panas lembap.

Sejak kebelakangan ini, industri yangberasaskan pertanian didapati semakin pesatmembangun seiring dengan penggunaanteknologi baru dan moden dalam sektorpertanian. Ia semakin bertambah pesat apabilapihak kerajaan memberikan tumpuan yangserius dan menyeluruh dalam memajukansektor pertanian sebagai penyumbang ketigaterbesar kepada ekonomi negara.

Kesan daripada perkembangan tersebut, iatelah berjaya menarik minat dan perhatianusahawan peladang untuk mempertingkatkanlagi produktiviti pengeluaran makanan negarabagi menampung permintaan makanan di dalamdan di luar negara. Sejajar dengan perananPertubuhan Peladang Kawasan sebagai institusiluar bandar yang bertanggungjawab membantukerajaan dalam meningkatkan pengeluaranmakanan negara dengan mengemblengpeladang-peladang ke arah tranformasipertanian melalui Program PembangunanUsahawan Peladang (PUP).

Hasil daripada komitmen dan sumbangan yangberterusan Pertubuhan Peladang Kawasan PortDickson telah berjaya membimbing seorangusahawan peladang dalam menceburi industripemprosesan ayam daging secara komersialiaitu Encik Zainul Anuar Bin Abdullah.

Sehubungan dengan itu, Pertubuhan PeladangKawasan sebagai agen perubahan di dalamproses tranformasi pertanian telah berjayamenyahut seruan dan saranan kerajaan dalammelahirkan peladang contoh seperti yangdiharapkan oleh Kementerian Pertanian danIndustri Asas Tani.

Menurut Encik Zainul Anuar lagi, dalammemastikan beliau memperolehi kejayaan yangmemberangsang dalam Industri pemprosesanayam daging maka beliau telah membuat kajianyang terperinci tentang potensi dan prospekyang akan diperolehi dalam industri itu.Memandangkan kepada penyertaan kaumbumiputera yang tidak ramai dan mampumemberikan pulangan yang baik maka beliautelah memberanikan diri untuk menceburi industritersebut. Selain daripada itu, di antara faktor-faktor yang berjaya menarik minat beliau untukmenceburi industri tersebut ialah ia mempunyaipotensi dan masa depan yang cerah untuk terusberkembang pada masa hadapan.

Melihat kepada perkembangan industripemprosesan ayam daging yang semakin pesatdan peluang yang semakin terbuka maka beliautelah menceburi diri dalam industri ini bermula

Oleh: Burham Mohamed Apandi(PPK Port Dickson)

pada tahun 1998. Penglibatan beliau di dalamindustri pemprosesan ayam daging bermulaapabila beliau dan isteri iaitu Puan Noor Azian BintiChe Ani telah diberikan kepercayaan untukmengendalikan syarikat milik keluarga iaituAyamega Processing Centre yang mana ia telahdidaftarkan pada 1 Ogos 1998.

Semasa beliau mengambil alih syarikat tersebut,keadaan syarikat ketika itu sedang mengalamimasalah pengurusan dan prestasi hasilpengeluaran yang semakin menurun sehingga iahanya mampu mengeluarkan ayam bersih yangdiproses sebanyak 200 ekor sehari. Pada ketikaitu, jumlah tenaga kerja yang sedia ada adalahseramai 6 orang. Syarikat ini telah dibina di Lot 825,Kg. Sirusa Dalam, Batu 4, Jalan Pantai, 71000 PortDickson, Negeri Sembilan. Beliau yang dilahirkanpada 20 Mac 1969 telah mula berniaga dalambidang ini ketika berumur 29 tahun.

Semasa beliau mengambil alih syarikat ini, hasilpengeluaran yang mampu dikeluarkan olehsyarikat tersebut ketika itu ialah sebanyak 200hingga 2000 ekor sehari atau 201,900 ekorsetahun. Pada 14 Januari 2003, beliau telahmendaftarkan diri sebagai ahli PertubuhanPeladang Kawasan Port Dickson. Beliauberharap dengan mendaftarkan diri sebagai ahliPertubuhan Peladang Kawasan Port Dicksondapat membantu dan membimbing beliaumengembangkan lagi operasi dan hasilpengeluaran syarikat dengan mendapatkanpinjaman daripada pihak bank supaya dapatmerealisasikan matlamat beliau untukmengusahakannya secara komersial atauberskala besar.

Hasil penat lelah, komitmen dan usaha yangberterusan oleh beliau dalam memajukansyarikat tersebut maka pada tahun 2003, jumlahhasil pengeluaran ayam daging yang telahberjaya diproses di kilang tersebut telahmeningkat kepada 460,900 ekor setahun.

Setelah dibuat perbandingan, jumlah ayamdaging yang diproses telah bertambah sebanyak128% jika dibanding dengan tempoh 6 tahunyang lalu. Berdasarkan kepada perkembanganyang memberangsangkan dalam menjalankanindustri pemprosesan ayam daging ini makapada 1 Januari 2004, beliau telah menaiktarafkansyarikat daripada Ayamega Processing Centrekepada Ayamega Sdn. Bhd.

Memandangkan industri pemprosesan ayamdaging yang diusahakan telah menampakkankejayaan maka beliau telah mengambilkeputusan membeli 2 unit rumah kedai 2 tingkatuntuk dijadikan pejabat, kilang dan kedai runcitbagi menggantikan kilang lama yang telah dibinadi Lot 825, Kg. Sirusa Dalam, Batu 4, JalanPantai, 71000 Port Dickson, Negeri SembilanDarul Khusus.

Selain daripada itu, beliau juga membeli 3 buahlori iaitu sebuah lori ayam hidup seberat 11 tan,dua buah lori ayam bersih seberat 2 tan dansebuah ‘cold truck’ seberat 2 tan iaitu bagimeningkatkan lagi pemasaran ayam dagingyang telah diproses.

Modal keseluruhan yang diperlukan untukmembina kilang memproses ayam daging yangbaru, pejabat dan mini market ini, ia melibatkankeseluruhan perbelanjaan sebanyak RM994,000termasuk belian aset tetap dan belanja

pengubahsuaian yang berjumlah RM665,500serta modal kerja sejumlah RM328,500.

Pada 29 Julai 2004, dengan kerjasamaPengarah Lembaga Pertubuhan PeladangNegeri Sembilan beliau telah berpeluang untukmembentangkan Kertas CadanganPemprosesan Ayam Daging kepadaJawatankuasa MOA Inc Peringkat Negeri danpada dasarnya Jawatankuasa MOA IncPeringkat Negeri bersetuju untuk membawaperkara tersebut kepada pihak yang berkenaanuntuk mendapatkan kelulusan.

Dengan adanya kilang baru yang bina di TamanPerindustrian Perdana, Jalan Sepang Lukut, PortDickson, ia mampu meningkatkan lagi kapasitipengeluaran ayam daging yang diproses bagimenampung permintaan semakin meningkatdan memberangsangkan daripada pelanggan.Berdasarkan kepada permintaan di pasaran,beliau menjangkakan bahawa permintaan ayamdaging pada masa akan datang dijangkameningkat sebanyak 10-15% setiap tahun.Jualan ayam daging telah meningkat sebanyakdua kali ganda pada bulan Jun 2004, sebaiksahaja kilang baru beroperasi.Didapati bahawa jualan tersebut terusmeningkat dari 75,000kg kepada 112,500kgpada bulan Jun 2004 iaitu hasil daripadapemintaan yang semakin menggalakkan danpembukaan kilang baru yang mampumemproses ayam daging dengan lebih banyakjika dibandingkan dengan kilang lama.

Bagi memastikan hasil pengeluaran yangdikeluarkan oleh syarikat beliau sentiasaberterusan dan meningkat maka beliau telahmemberikan tumpuan kepada beberapa produkutama iaitu:

i. Bebola Ayam Daging.ii. Ayam Goreng Beku (Frozen Fried

Chicken)iii. Makanan Beku (Frozen Food)iv. Daging Ayam Tanpa Tulang (Boneless

Chicken)

Dari segi pengeluaran produk ayam daging yangtelah diproses, beliau lebih mengutamakankepada konsep jualan yang termurah kepadapelanggan dengan hasrat ia mampu mencapaisasaran yang telah ditetapkan denganmeningkatnya jumlah jualan dari segi kuantitiayam bersih yang telah dijual. Pada masa ini,sebanyak 70% daripada jumlah pengeluaranayam bersih adalah dijual di Pasar Port Dicksondan manakala bakinya 30% lagi dibekalkan keHotel, Hospital dan Kedai-Kedai Makan.

Selain daripada itu, beliau juga telah membukasebuah mini market untuk memasarkan produkyang dihasilkan bersama dengan produkNAFAS dimana beliau telah dilantik sebagaipengedar tunggal di Negeri Sembilan. Beliauberharap dengan pembukaan mini market ini, iaakan dapat meningkatkan lagi hasil jualan produkyang dihasilkan dan bersama dengan produkNAFAS.

Dari segi harga dipasaran, harga ayam dagingyang telah diproses dijual dengan harga diantara RM3.60 hingga RM4.90 sekilo. Walaubagaimanapun harga jualan tersebut adalahbergantung kepada permintaan dan juga hargabekalan ayam hidup yang diperolehi daripadapembekal. Bagi memastikan bekalan ayamhidup sentiasa konsisten dan berterusan makabeliau telah mendapatkan bekalan ayam hidupdaripada beberapa pembekal-pembekal utamadi Alor Gajah dan Seremban” ujar beliau lagi.

Hasil hubungan baik yang terjalin selama inidengan pembekal-pembekal tersebut makabeliau telah mendapat manfaaat khususnya darisegi harga dan bekalan ayam hidup.

Di antara pembekal-pembekal utama ayamhidup yang beliau perolehi sekarang ialah:

i. Chop Cheong Bee Sdn Bhd, Alor Gajah,Melaka

ii. Pertanian Pertiwi Sdn Bhd, Serembaniii. Cheong Bee Poultry Farm, Alor Gajah,

Melaka

Dalam memastikan hasil pengeluaran ayamdaging yang diproses sentiasa meningkat danberterusan serta mencukupi maka jumlahtenaga buruh yang beliau perlukan ialah seramai23 orang. Ini termasuklah 8 orang di BahagianPemprosesan, 3 orang BahagianPenyelenggaraan, 3 orang di BahagianPemasaran, 3 orang di BahagianPengangkutan, 3 orang Pekerja Am dan 3 orangdi Bahagian Pentadbiran.

Dari segi pemasaran ayam daging yang telahdiproses, di antara pelanggan utama yangsyarikat beliau sasarkan ialah terdiri daripenduduk-penduduk di Port Dickson, Rantaudan Seremban. Selain daripada itu, pelanggan-pelanggan yang lain yang beliau bekalkan ayamdaging yang telah diproses ialah:

i. Pertubuhan Peladang Kawasan PortDickson.

ii. Hotel-hotel ternama di daerah Port Dicksoniii. Restoran-restoran Seafood di Daerah Port

Dickson.iv. Kolej Uniti Port Dicksonv. Politeknik Port Dicksonvi. Lima buah Sekolah Berasrama Daerah

Port Dickson & Seremban.

Pada tahun 2002, produk keluaran yangdikeluarkan oleh Ayamega Processing Centretelah mendapat pengiktirafan Sijil Halal daripadaJabatan Hal Ehwal Agama Islam NegeriSembilan. Ini telah membuktikan bahawaproduk yang dikeluarkan oleh syarikat beliautelah terbukti lebih terjamin dan dan ditanggunghalal sepenuhnya oleh Jabatan Agama IslamNegeri Sembilan.

Menurut beliau lagi, pada tahun berakhir 31Disember 2003, syarikat beliau telahmencatatkan keuntungan bersih yang amatmenggalakkan. Keuntungan bersih bagi tahunkewangan 2003 adalah berjumlah sebanyakRM104,759.08 dengan jualan ayam dagingyang telah diproses yang bernilai sebanyakRM3.83 juta.

Bagi merealisasikan impian dan matlamat untukmeningkatkan lagi pengeluaran ayam dagingyang telah diproses maka beliau telahmeletakkan beberapa matlamat iaitu:

i. Menukar taraf syarikat Enterprise kepadasyarikat Sdn. Bhd.

ii. Mengadakan kerjasama denganPertubuhan Peladang Kawasan PortDickson untuk mendapatkan semua

bekalan ayam hidup daripada semuaPertubuhan Peladang Kawasan di SeluruhNegeri Sembilan.

iii. Selain daripada itu, beliau berhasrat untukmembekalkan kembali ayam bersihkepada Pertubuhan Peladang Negeri,Negeri Sembilan seperti yang dilaksanakanpada tahun 2003. Mengikut rekod yangsebelum ini, pada tahun 2003 beliau telahmembekalkan ayam bersih sebanyakRM200,000.00 kepada PertubuhanPeladang Negeri, Negeri Sembilan melaluiPertubuhan Peladang Kawasan PortDickson. Oleh kerana sesuatu hal yangtidak boleh dielakkan maka bekalantersebut tidak dapat diteruskan dalamtahun 2004.

iv. Beliau juga ada berhasrat untukmengadakan usahasama denganPertubuhan Peladang Port Dickson danPeladang Chicken iaitu anak syarikatPertubuhan Peladang Negeri, NegeriSembilan untuk memasarkan produkbeliau di Seremban.

v. Selain daripada itu, beliau juga berhasratuntuk memasarkan semua produk yangbeliau hasilkan ke semua Kedai Peladangdi seluruh negara dengan tujuan untukmemperkenalkan produk beliau ke seluruhnegara seiring dengan objektif danmatlamat beliau yang mahumengembangkan dan meluaskan lagioperasi syarikat ke seluruh negarasehingga mampu mengeluarkan ataumengeksport ke luar negara.

Baru-baru ini, setelah membuat perbincangandengan pihak NAFAS pada 26 Julai2004, beliau telah dilantik sebagaipengedar tunggal jenamaproduk yang diedarkan dariNAFAS di Negeri Sembilanseperti makanan bekuyang meliputi nugget,

sosej, burger dan sebagainya. Hasil daripadaperbincangan tersebut, dengan kerjasamaPertubuhan Peladang Negeri, Negeri Sembilan,beliau telah menyertai dan mempromosi produkNAFAS sempena Fiesta Makanan dan Buah-Buahan Peringkat Negeri Sembilan di DataranSeri Kemang, Port Dickson pada 30 Julai 2004.Beliau dapati bahawa produk NAFAS yang beliauedarkan semasa Fiesta Makanan dan Buah-Buahan Peringkat Negeri Sembilan di DataranSeri Kemang, Port Dickson adalah berkualititinggi dan mampu bersaing dengan peniagayang lain.

Menurut beliau lagi, hasil daripada berkatkesungguhan dan sokongan yang kuat,berterusan dan bersepadu daripada PertubuhanPeladang Kawasan Port Dickson telah berjayamembantu beliau mengecapi kejayaan yangcukup cemerlang ini walaupun pada mulanya,beliau menganggap ia begitu sukar untukdicapai. Beliau berharap dengan kejayaan yangbeliau perolehi ini, dapat memberikan semangatdan keyakinan kepada usahawan peladangbumiputera yang lain untuk berkecimpung dalamindustri ini seterusnya membuktikan kepadakaum bukan bumiputera bahawa kaumbumiputera juga mampu bersaing dan setandingdengan mereka jika diusahakan dengan penuhkesungguhan dan betul.

Selain daripada itu, beliau juga berharap ia dapatmembuktikan kepada kaum bumiputera bahawasektor pertanian mampu memberikanpendapatan yang cukup lumayan danmenguntungkan setanding dengan sektor yanglain. Walaupun sebelum ini, ada sesetengah

orang mengatakanbahawa sektor

pertanian merupakansektor kelas dua danmiskin berbandingdengan sektorpembuatan danperkhidmatan. Hasildaripada kejayaanini, ia mampumenepis segalapandangan dan

persepsi negatif yangmengatakan bahawa sektor

pertanian tidak mempunyai masadepan yang cerah berbanding dengansektor lain terutamanya sektorpembuatan dan perkhidmatan.

Nama : Tuan Haji Abd. Manap binSulong

Umur : 55 tahun

Jenis Projek : Pertanian

Jenis produk : Ternakan Ayam, TernakanKambing dan DusunBuah-buahan.

Ahli PPK : Pekan, PahangAlamat : 28C, Wisma Shahbandar,

Brincang,39100 Cameron Highlands.

No. Telefon : 09-4224060/012-9819050

Tarikh MulaProjek : 1992

BilanganPekerja : 35 orang

LuasKawasan : 11.2 hektar

TeknologiPengeluaran : Sistem Reban Tertutup dan

Terbuka

Pemasaran : Kontrak Farming DenganAyamas Food Corporation.

Bahan-bahannya:

600 gm daging arnab1/2 cawan kicap pekat -15 tangkai cili kering -1 sudu teh jintan manis -1 sudu teh jintan putih - Digiling3 sudu besar ketumbar -6 ulas bawang merah -4 ulas bawang putih -2.5 cm halia -3 sudu besar gula1 biji bawang besar ( dipotong bulat )Sedikit garam dan minyak untuk menumis.

Cara-cara membuatnya:

Daging dipotong kecil-kecil dan toskan.Kemudian gaulkan daging bersama dengan

bahan yang telah digiling, kicap dan gula.Perapkan selama 1/2 jam.Panaskan minyak dan tumis daging tadi.Setelah empuk masukkan garam.Jika daging tadi agak keras masukkan sedikit

air dan kacau rata.Akhir sekali masukkan bawang yang telah

dipotong bulat.Setelah masak angkat dan hidangkan.

Bahan-bahannya:

Burung Puyuh 5 ekorBawang Besar 1 bijiBawang Putih 2 - 3 bijiHalia 2 cmSerbuk Ketumbar 1 sudu tehGaram secukup rasaSedikit gula

Cara membuatnya:

Cuci dan bersihkan burung puyuh.Tumbuk semua bahan iaitu halia, bawang

putih, bawang besar dan masukkanserbuk ketumbar, garam dan gula.

Gaul rempah yang telah halus tadi denganburung puyuh.

Perap sekurang-kurangnya selama 1 jam.Goreng selama kira-kira 15 minit di atas

api yang sederhana sehingga garing.Setelah garing, angkat, tos dan boleh

dimakan begitu sahaja atau dengan nasi.

Seorang ulama sufi berkata:

“Banyak diam tidak semestinya bodoh,

banyak bercakap tidak semestinya cerdik.

Kerana kecerdikan itu bukan fikiran.

Orang cerdik yang pendiam lebih baik

daripada orang bodoh yang bercakap.

Banyak orang kenal diri orang lain,

tetapi tidak kenal diri sendiri,

sebab itu orang sibuk memikirkan

kecacatan orang lain daripada

kecacatan diri sendiri.”

LEBIH MEMAHAMIKEPERLUAN

PERTANIAN &TERNAKAN ANDA...

Selama 30 tahun NAFAS telah menjadi pembekalutama keperluan pertanian dan ternakan.

Kami bersediamembantu anda

meningkatkan pengeluaran

PERTUBUHAN PELADANG KEBANGSAAN (NAFAS)• Pembekal baja asas dan pengeluar baja campuran.• Pengeluar produk berasaskan ayam dan pembekal

ayam bersih, telur ayam, anak ayam dan makananayam.

• Pengimport dan pengedar lembu baka, daging lembudan ayam beku.

NAFAS BAJA KIMIA SDN. BHD.• Pengimport, pergudangan dan memproses baja.• Penjualan dan pemasaran baja, kimia pertanian

dan peralatan ladang.

NAFAS T.F.I. SDN. BHD.• Pengeluaran anak benih kelapa sawit, getah, buah-

buahan dan tanaman hiasan.• Pembekalan biji benih kelapa sawit, padi dan

kekacang penutup bumi serta peralatan pertanian.• Pemborong sayur-sayuran dan buah-buahan segar.• Pengeluaran benih ikan laut.

NAFAS T.G. BREEDING FARMS SDN. BHD.• Pengeluaran dan pemasaran anak ayam (D.O.C).

NAFAS JENTERA SDN. BHD.• Pemasaran traktor jenama New Holland, Fiat, Deutz-

Fahr dan Suaitani, Combine Harvester dan implemenjenama Nardi, Sovema, Sogema, Suaitani, Omarv,Celli, Howard dan Galigani.

• Pembekalan alatganti dan khidmat selepas jualan

NAFAS ESTATES SDN. BHD.• Menguruskan ladang kelapa sawjt.• Mengurus ternakan lembu secara integrasi

NAFAS EKUITI SDN. BHD.• Memproses dan memasarkan kampit plastik.

PERTUBUHAN PELADANGKEBANGSAAN

LOT 9, JALAN 241, SEKSYEN 51-A,46100 PETALING JAYA, SELANGOR.

TEL: 03-78766622FAX: 03-78761366, 78775533E-mail : info@nafas.com.myHomepage : www.nafas.com.my