BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN 1. PENGENALAN

Bahagian Pemulihan dan Rawatan merupakan salah satu bahagian yang terdapat di Jabatan Penjara Malaysia. Salah satu peranan Jabatan Penjara Malaysia adalah memberi latihan pemulihan kepada penghuni semasa mereka menjalani hukuman supaya menjadi rakyat yang berguna dan bertanggungjawab apabila kembali kepangkuan masyarakat. Bagi mencapai hasrat tersebut, bahagian ini bertanggungjawab untuk merangka , membina dan melaksanakan program dan modul pemulihan ke atas penghuni yang menjalani hukuman pemenjaraan. Bagi melicinkan perlaksanaan program yang telah dibangunkan untuk pemulihan penghuni , bahagian ini dibahagikan kepada 3 seksyen utama yang terdiri daripada Seksyen Pemulihan, Seksyen Rawatan dan Seksyen Pendidikan.

2.

VISI BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN

Melahirkan penghuni yang berketerampilan dari segi sikap, akhlak, pengetahuan dan kemahiran.

3.

MISI BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN

Melaksanakan Pelan Pembangunan Insan menerusi Pendekatan pemulihan dinamik yang berteraskan pembentukan sikap, pengetahuan dan kemahiran.

4.

OBJEKTIF BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN

1

i) ii) iii)

Memastikan banduan mengikuti sistem pemulihan (PPI) secara berkesan agar kadar residivis dapat dikurangkan sehingga tidak melebihi 17 %. Mengurangkan aduan terhadap sistem layanan agar ia tidak melebihi 3 %. Memastikan penghuni menerima kemudahan kesihatan yang sewajarnya. Dalam hal ini, bahagian ini menyasarkan sekurang-kurangnya 80 % banduan di penjara menerima rawatan kesihatan.

5.

FALSAFAH BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN Setiap penghuni merupakan individu yang mempunyai potensi untuk dipulihkan. Melaui Program Pemulihan, Jabatan Penjara akan menentukan halatuju program, proses, modul dan aktiviti pemulihan yang akan dilalui oleh penghuni.

6.

MOTO BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN Dalam melaksanakan Program Pemulihan ke atas penghuni, moto KASIH telah dijadikan sebagai konsep dalam merealisasikan program pemulihan yang akan dilaksanakan. Setiap huruf dalam perkataan KASIH member maksud yang tersendiri iaitu; K A S I H : : : : : Knowledge (Pengetahuan) Attitude ( Sikap ) Skill ( Kemahiran ) Intelligence ( Kecerdasan ) Humanity (Kemanusiaan )

7.

FUNGSI BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN2

i)

Pemulihan Akhlak Penghuni Melaksanakan masyarakat. program pemulihan ke atas banduan bagi memperbaiki fizikal, mental dan akhlak berteraskan nilai murni

ii)

Layanan ke atas Penghuni Memastikan banduan diberi layanan berlandaskan nilai kemanusiaan dari segi kesihatan, keperluan asas, perhubungan dengan keluarga dan masyarakatselaras dengan garispanduan yang termaktub dalam United Nation Standard Minimum Rules (UNSMR).

iii)

Rawatan Kesihatan Penghuni Memastikan banduan yang memerlukan rawatan kesihatan diberi peluang yang sewajarnya untuk mendapatkan rawatan di klinik penjara atau hospital yang berhampiran dengan penjara.

8.

STRATEGI BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN Bagi memastikan agar objektif yang ditetapkan dapat dicapai, bahagian ini telah merangka beberapa strategi berasaskan objektif yang telah ditetapkan. Diantara strategi tersebut ialah; 8.1 Mengurangkan kadar residivis i) Mewujudkan program pemulihan yang berkesan melalui PPI. ii) Pengasingan dan Pengkategorian banduan. iii) Mengklasifikasi tempoh jaminan keatas banduan residivis. iv) Meningkatkan kemudahan dan peralatan untuk perlaksanaan program.

3

8.2

Mengurangkan Aduan Dikalangan Orang Awam Terhadap Jabatan Penjara i) ii) iii) iv) v) vi) Memperkenalkan kaedah perhubungan kekelurgaan di kalangan penghuni dan keluarga mengikut keperluan semasa. Mengurangkan karenah birokrasi dalam member layanan. Meningkatkan kefahaman berkaitan system layanan. Menyediakan kemudahan untuk penyaluran dan penerimaan maklumat. Menyeragamkan dan menstruktur pengurusan layanan di peringkat institusi penjara. Menguruskan keperluan banduan mengikut ketetapan yang termaktub dalam peraturan-peraturan penjara 2000.

8.3

Memberi Kemudahan Kesihatan Dan Rawatan Kepada Penghuni

i) ii) iii) iv) v) vi)

Menstrukturkan semula carta organisasi unit perubatan di bahagian pemulihan dan Rawatan. Menyediakan kelengkapan perubatan di klinik penjara dri semasa ke semasa. Mangadakan sistem rawatan berjadual. Merekod pengurusan kesihatan banduan. Menyediakan Pegawai perubatan yang terlatih (doktor panel). Melatih penghuni mengamalkan cara hidup sihat.

4

CARTA ORGANISASI BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN, IBU PEJABAT PENJARA MALAYSIA 2010

PENGARAH PEMULIHAN DAN RAWATAN (KX 54) TKPj Hj Darussalam bin Hj Budin

PEMBANTU KHAS Puan Zuridah bt. Johari (N27)

TIMBALAN PENGARAH PEMULIHAN DAN RAWATAN (KX 52) PKK Ibrisam bin Abdul Rahman

KETUA SEKSYEN PENDIDIKAN Shamsudin bin Mustapha

KETUA SEKSYEN PEMULIHAN PKP Rosdi bin Ahmad (KX48)

KETUA SEKSYEN RAWATAN

UNIT AKADEMIK (DG44)

UNIT KO-KURIKULUM (DG44) Ahmad Latfi bin Ahmad Nordin

UNIT VOKASIONAL DG44 Kamarazaman bin Isnin

UNIT KEBAJIKAN (S41)

Md

UNIT PEMBANGUN

UNIT AGAMA (S44) Ustaz Ainuddin bin Haji Dolhakim

UNIT LAYANAN (KX44)

UNIT RAWATAN (KX44)

PP Zamiah @ Zaimiah bt.

S32

PERLAKSANAAN KX41 Wan Abdul Rahman bin Wan

PERANCANGAN KX41 TPP Usman bin Mala

LAYANAN KX41 TPP Shahrul Nizam bin Hussain

AUDITAN KX41 TPP Mohd Zaidi bin Alias

PERUBATANKAUNSELING KX41 TPP Mohamed bin Ali ANTI DADAH KX41 UD41- Dr Abdul

KX41 S32 KX32 KX32 KX32

KX32 S27 KX32 KX27 KX27 S27 KX32 KX32 KX32

S27

KX20

KX20

S27

KX27

KX27 (Penj. Taiping) S32 (Perj. Bentong) KX27 U29

S27

KX17

KX17

KX20

KX17

KX20

KX17 S27 N17 N17

KX20

KX20

KX27

KX 17N17

N17

N17 KX17 KX17 KX20

KX17

KX17

KX17 S27

N17

N17 S27 N17 N17 KX17

N17 N17 N17

N17

5

N17

6

9.

SEKSYEN DAN UNIT YANG TERDAPAT DI BAHAGIAN PEMULIHAN DAN RAWATAN

9.1

SEKSYEN PEMULIHAN

Seksyen pemulihan terbahagi beberapa 3 unit utama iaitu, Unit Pembangunan Sahsiah, Unit Layanan, Unit Agama dan Unit Kebajikan. 9.1.1 Unit Pembangunan Sahsiah Antara peranan utama dan Unit Pembangunan Sahsiah ialah modul

merangka,

membina

seterusnya

melaksanakan

pemulihan ke atas penghuni. dengan pembangunan sahsiah penghuni, beberapa kaedah dilaksanakan terhadap telah dirangka dan seterusnya Diantaranya ialah Pelan penghuni.

Pembangunan Insan (PPI) yang telah diperkenalkan pada tahun 2002. PPI dibahagikan kepada 4 Fasa utama iaitu i. ii. iii. iv. Fasa Orientasi ( 2 bulan ), Fasa Pengukuhan Sahsiah ( 6 bulan ), Fasa Kemahiran (tiada had masa) dan Fasa Pra-Bebas ( penghuni yang mempunyai baki hukuman tidak melebihi 1 tahun dan memenuhi syarat-syarat yang telah ditentukan). Unit ini juga bertanggungjawab mengurus dan memastikan penghuni diagihkan dan diberi program pemulihan mengikut kecenderungan, masalah dan latarbelakang penghuni. Sebagai contoh banduan yang bermasalah dari segi agama (Islam ) akan mengikuti Modul Halaqah, pesalah berkaitan dadah akan mengikuti Modul Terapi Komuniti (TC), Penghuni yang berulangkali

7

masuk penjara (residivis) akan mengikuti Modul Residivis dan lainlain lagi. Secara umumnya, setiap penghuni akan melalui setiap fasa yang dinyatakan di atas untuk membolehkan mereka menjalani proses pemulihan sepanjang tempoh mereka menjalani hukuman. 9.1.2 Unit Layanan Bertanggungjawab memastikan layanan yang profesional

berlandaskan nilia-nilai kemanusiaan secara adil dan saksama sebagai salah satu core bussiness jabatan. Bahagian ini akan sentiasa memastikan pemerlakuan ke atas setiap penghuni yang menjalani tempoh penahanan sehingga dibebaskan menepati keperluan yang digariskan dalam prinsip layanan UNSMR dan seperti yang termaktub dalam Akta Penjara dan PeraturanPeraturan Penjara. Selain itu, unit ini juga akan sentiasa memastikan tiada diskriminasi dilakukan terhadap penghuni dari segi perbezaan bangsa, warna kulit, jantina, bahasa, agama, fahaman politik dan lain-lain. Di samping itu, unit ini juga bertanggungjawab menyelaraskan perlaksanaan program oleh semua institusi penjara bagi tujuan mengeratkan semula jalinan kekeluargaan dan masyarakat. Ia juga menyelaras program-program kemasyarakatan dalam usaha mewujudkan peluang kepada penghuni untuk meyumbang dan berbakti kepada masyarakat melalui program We Care.

8

9.1.3 Unit Agama Kebanyakan banduan melakukan kesalahan kerana mempunyai didikan akhlak dan pengetahuan agama yang rendah. Ketiadaan didikan khlak dan pendidikan agama yang teguh menyebabkan mereka tidak mempunyai pedoman dalam menjalani kehidupan. Ekoran daripada itu, mereka tidak akan teragak-agak untuk melakukan kesalahan. Menyedari hakikat bahawa pendidikan agama adalah merupakan unsur penting dalam pemulihan banduan, maka setiap institusi penjara diperuntukan sekurang-kurangnya seorang penolong HalEhwal Agama Islam sebagai langkah untuk memberi pendidikan agama penghuni beragama Islam. Manakala bagi penghuni di kalangan bukan Islam pula, penceramah-penceramah daripada pertubuhan-pertubuhan agama masing-masing akan dijemput untuk memberi didikana agama kepada mereka. Di antara peranan Unit Agama di Bahagian Pemulihan ialah;

i. ii.

Memastikan program bimbingan fardhu ain berjalan lancar mengikut kurIkilum pendidikan Islam Jabatan Penjara. Menilai kesesuaian program dan aktiviti yang dijalankan serta mengemukakan cadangan penambahbaikan dari masa ke semasa untuk memastikan keberkesanan perlaksanaannya.

iii. iv.

Merancang keperluan latihan dalam perkhidmatan bagi kakitangan. Menyediakan modul dan aktiviti sokongan kepada banduan agar mereka insaf dan taubat untuk tidak mengulangi kesilapan lalu.9

v. vi. vii.

Memantau tugas guru agama dan pembantu agama. Menyuburkan syiar Islam di kalangan kakitangan Islam di Jabatan Penjara Malaysia. Bertanggungjawab menyediakan teks khutbah Jumaat dan Hari Raya Aidil Fitri serta Aidil Adha ke seluruh Institrusi penjara.

viii. ix. x.

Menggiatkan aktiviti dakwah dan kerohanian di kalangan kakitangan di seluruh institusi penjara. Merancang dan menyelaras program dakwah terhadap kakitangan. Menjadi urusetia pemilihan ahli jawatankuasa masjid dan surau di seluruh institusi penjara.

9.1.4 Unit Kebajikan Kehidupan manusia tidak pernah terlepas dari belenggu masalah. Demikian juga penghuni yang tinggal di dalam penjara. Mereka juga sering menghadapi maslah sebagaimana yang dihadapi oleh mereka yang berada di luar penjara. Di antara masalah yang sering dihadapi oleh penghuni termasuklah masalah peribadi, keluarga dan majikan. Justeru itu, adalah menjadi tanggungjawab jabatan Penjara Malaysia bagi menangani hal-hal tersebut dengan sebaik mungkin. Di dalam hal ini, pegawai-pegawai kebajikan Jabatan Penjara Malaysia sama ada diperingkat ibu pejabat mahupun institusi diberi tanggungjawab untuk mengendalikan masalah yang dihadapi penghuni dengan harapan akan memberi kesan positif terhadap penghuni. Ini kerana ia sedikit sebanyak akan mengurangkan tekanan jiwa di kalangan penghuni demi memastikan pengurusan dan pentadbiran penjara berjalan dengan baik dan terkawal.

10

Di antara peranan Unit Kebajikan di Bahagian Pemulihan ialah; i. Bertanggungjawab penjara. ii. iii. Bertanggungjawab merancang dan menyelaras aktiviti kebajikan terhadap penghuni di institusi penjara. Bertanggungjawab menjadi penghubung di antara jabatan dengan agensi kerajaan yang lain dalam menguruskan halehwal kebajikan penghuni. iv. v. Bertanggungjawab merancang strategi untuk membantu penghuni yang akan dibebaskan. Bertanggungjawab merancang dan mengatur strategi untuk mendapatkan peluang pekerjaan kepada banduan yang akan dibebaskan. vi. Bertanggungjawab dalam mendapatkan maklumbalas daripada syarikat-syarikat swasta yang berminat untuk mengambil bekas-bekas banduan bekerja. vii. Memastikan hubungan yang baik dijalankan diantara pihak penjara dengan masyarakat luar dengan memastikan majlis perjumpaan dan dialog antara Jabatan Penjara dan masyarakat viii. Bertanggungjawab dalam menyelaras dan melaksanakan aktiviti-aktiviti yang melibatkan agensi-agensi luar bagi meningkatkan kerjasama dengan pihak luar. ix. x. Memantau perlaksanaan aktiviti di seluruh institusi penjara. Mengumpul data dan statistik yang berkaitan dengan maklumat bekas-bekas banduan dan penghuni yang telah dibebaskan. xi. Mengenalpasti dibebaskan. keperluan kebajikan banduan setelah merancang dasar dan menyelaras

keperluan aktiviti kebajikan bagi penghuni di institusi-institusi

11

9.2

SEKSYEN RAWATAN Merawat, memulihkan kecergasan jasmani, rohani dan psikologi penghuni supaya mereka kembali menjadi warganegara yang produktif Adalah fungsi yang dimainkan oleh Seksyen Rawatan, Ia penting bagi mewujudkan persekitaran yang sihat dan bebas agar penghuni dapat menjalani kehidupan yang normal. Untuk memastikan perkara-perkara yang dinyatakan di atas dapat dilaksanakan dengan sebaiknya, maka Sekyen Rawatan dibahagikan kepada tiga unit iaitu Unit Perubatan, Unit Kaunseling dan Unit Anti Dadah.

9.2.1 Unit Perubatan Pengurusan kesihatan merupakan aspek yang diberi keutamaan di semua institusi Penjara Malaysia. Ini kerana keadaan fizikal penghuni yang sihat dan persekitaran yang bebas dari wabak penyakit turut menyumbang kearah mengekalkan ketenteraman dan keselamatan di dalam sesebuah penjara. Sehubungan dengan itu maka kemudahan Doktor Panel dan Pembantu Perubatan telah diwujudkan di ibu pejabat dan institusi penjara bagi memberi perkhidmatan kesihatan dan rawatan kepada penghuni di dalam penjara penjara. Di antara peranan yang dilaksanakan oleh Unit Perubatan ialah; i. ii. Bertanggungjawab merangka dan merancang dasar dan keperluan kesihatan bagi penghuni. Bertanggungjawab menyelaras penempatan penghuni pembawa virus HIV/Aids.

12

iii.

Bertanggungjawab merancang dan menyelaras keperluan ubat-ubatan dan keperluan peralatan perubatan bagi klinikklinik penjara.

iv. v.

Bertanggungjawab menyelaras dan memantau pengurusan klinik-klinik penjara. Bertanggungjawab menyelaras dan memantau aktiviti pencegahan dan kawalan penyakit berjangkit serta HIV/Aids dengan kerjasama Kementerian Kesihatan Malaysia.

vi. vii.

Bertanggungjawab Bertanggungjawab

menyediakan merancang

statistik dan

mingguan menyelaras

penghuni yang menghidap HIV/Aids. perkhidmatan kesihatan yang diberikan kepada penghuni di seluruh institusi penjara. viii. ix. Bertanggungjawab merancang keperluan pegawai perubatan dan pembantu perubatan di institusi penjara. Bertanggungjawab merancang dan menyelaras pengurusan dan keperluan dapur di institusi penjara.

9.2.2 Unit Kaunseling Jabatan Penjara Malaysia, telah mula melatih pegawai

pegawai kanannya sebagai Pegawai Kaunseling sejak tahun 1980 lagi. Pada pengambilan pertama Pegawai Kaunseling terdiri daripada 69 orang Pegawai Kanan Jabatan Penjara Malaysia dilatih oleh dua (2) orang pakar Kaunseling daripada Amerika Syarikat pada tahun 1980. Pada peringkat kursus pertama , kedua Kaunseling ditempatkan telah di 16 dan ketiga seramai 169 orang Jabatan Pegawai telah Penjara program tamat Mei dengan institusi 1981 untuk jayanya. Mereka dalam menjalankan

beberapa

Malaysia mulai

Rawatan dan Pemulihan melalui kaedah Kaunseling. Sehingga13

kini, terdapat lebih kurang dua ratus tiga Pegawai Malaysia. Matlamat kepada ; i. ii. iii. iv. v. vi. vii. viii. Kaunseling Kaunseling di seluruh institusi

puluh dua (232) Jabatan Penjara

di Jabatan Penjara boleh

dibahagikan

Perubahan perlakuan penghuni kepada yang lebih positif. Pengekalan atau peningkatan tahap kesihatan mental penghuni. Penyelesaian masalah atau pencarian altenatif terhadap permasalahan yang dihadapi. Bimbingan teknik buat keputusan . Pencegahan daripada terlibat dengan unsur negatif. Peningkatan kefahaman kendiri di kalangan penghuni. Peningkatan kemahiran sosial di kalangan penghuni. Pergerakan sistem sokongan supaya membantu individu atau mobilization of support systems to help individuals

9.2.3 Unit Anti Dadah Pada dasarnya, Jabatan Penjara Malaysia sangat memandang serius terhadap masalah penyeludupan dan penagihan dadah di dalam penjara. Antara strategi untuk menangani masalah ini ialah melalui operasi ujian mengesan kandungan dadah dalam air kencing. Hasil pengesanan kandungan dadah dalam air kencing dijadikan sebagai petunjuk sama ada berlaku kegiatan penyeludupan dan penagihan dadah di dalam penjara. Maklumat ini juga akan digunapakai untuk tujuan tindakan pemulihan kepada penghuni yang terlibat. Tindakan disiplin akan dikenakan ke atas

14

penghuni atau mana-mana kakitangan yang terlibat dengan penyalahgunaan dadah. Di antara peranan yang dilaksanakan oleh Unit Perubatan ialah; i. Merancang modul pemulihan yang khusus terlibat borang diselaraskan kepada dengan penilaian dengan

banduan/tahanan/penghuni penyalahgunaan dadah. ii. Merangka dan

yang

mengkaji untuk

banduan/tahanan/penghuni modul yang dirancang. iii. iv. v.

Menjalankan kajian dan penyelidikan bagi penambahbaikan aktiviti pemulihan dadah. Mengemaskinikan data dan statistik berkaitan dengan perlaksanaan program pemulihan dadah diinstitusi penjara. Mengenalpasti pakar-pakar dan tenaga pengajar yang bersesuaian dalam memperkukuhkan lagi aktiviti pemulihan dadah.

9.3

SEKSYEN PENDIDIKAN Jabatan Penjara telah berusaha memberi pendidikan kepada penghuni yang memerlukannya. Sehingga Jun Tahun 2010, sebanyak 6 buah sekolah Integriti telah diwujudkan di Jabatan Penjara Malaysia bagi menyediakan peluang pendidikan formal kepada penghuni. Selain di Sekolah Integriti, penghuni di Sekolah Henry Gurney juga akan mengikuti pendidikan formal sebagaimana yang dilaksanakan di Sekolah-sekolah Integriti. Guru-guru yang terlibat dalam sesi pengajaran dana pembelajaran di sekolah-sekolah yang dinyatakan di atas merupakan guru terlatih sebagaimana yang terdapat di sekolah sekolah awam di luar penjara. Untuk memebolehkan para penghuni mengikuti pendidikan yang sewajarnya, maka Seksyen Pendidikan di Bahagian Pemulihan dan15

Rawatan telah di bahagikan kepada 3 unit iaitu, Unit Akademik, Unit KoKurikulum dan Unit Vokasional dan Kemahiran.

9.3.1 Unit Akademik Unit akademik bertanggungjawab untuk; i. ii. Merancang dasar dan keperluan pendidikan terhadap penghuni. Merancang dan menyelaras aktiviti pendidikan peringkat asas dan menengah terhadap penghuni sejajar dengan matlamat Dasar Pendidikan Negara. iii. iv. v. Merancang keperluan peralatan kelas-kelas pendidikan Merancang keperluan guru-guru di Sekolah Henry Gurney dan dan sekolah integrity. Menilai keberkesanan aktiviti pendidikan akademik terhadap penghuni.

9.3.2 Unit Ko-Kurikulum Unit Ko-kurikulum bertanggungjawab untuk; i. Merancang dasar dan keperluan aktiviti ko-kurikulum

terhadap penghuni di sekolah sekolah integriti dan sekolah Henry Gurney Jabatan Penjara Malaysia ii. Merancang dan meneyelaras aktiviti Ko-Kurikulum penghuni di sekolah-sekolah integriti dan Sekolah Henry Gurney Jabatan Penjara Malaysia.

16

9.3.3 Unit Vokasional dan Kemahiran Unit Vokasional Dan Kemahiran bertanggungjawab untuk; i) Mengkaji keperluan pendidikan kemahiran yang diperlukan oleh penghuni selaras dengan keperluan dan perkembangan semasa. ii) Bekerjasama dengan Jabatan Pelajaran Malaysia dalam meyediakan kurikulum subjek kemahiran dan vokasional untuk dilaksanakan di Sekolah-Sekolah Integriti dan Sekolah-Sekolah Henry Gurney Jabatan Penjara Malaysia.

17

10.

PROGRAM PEMULIHAN DI JABATAN PENJARA MALAYSIA

Jabatan Penjara Malaysia merupakan institusi terakhir dalam sistem keadilan jenayah negara yang dipertanggungjawabkan untuk melaksanakan jagaan selamat. Peredaran masa dan arus globalisasi menyebabkan berlakunya pola jenayah yang lebih kompleks. Justeru itu, jabatan telah mengambil pelbagai inisiatif untuk memulih banduan supaya kembali semula kepada masyarakat sebagai warganegara yang produktif melalui program-program pemulihan yang lebih bersistematik.

11.

SEJARAH PEMULIHAN DI JABATAN PENJARA MALAYSIA

Program Khidmat Bakti merupakan program yang pertama diperkenalkan bagi tujuan pemulihan. Program ini kenali sebagai Sistem Ibrahim. Kemudianya, program pemulihan dikembangkan dengan menggunakan kaedah pendekatan bersepadu melalui aktiviti pemulihan, vokasional, keagamaan dan latihan fizikal. Pada Julai 1980 Program Rundingcara diperkenalkan dengan tujuan

mewujudkan satu unit sokongan terhadap sistem pemulihan dan rawatan. Diikuti pada September 1992 Program Therapeutic Community diwujudkan sebagai alternatif terhadap modaliti pemulihan yang dikhusus kepada penagih dadah. Seterusnya Program Halaqah diwujudkan pada Februari 1996 sebagai program alternatif untuk memulih penghuni yang beragama islam berteraskan konsep pengajian dan pengamalan dalam kehidupan seharian. Bagi pemantapan keseluruhan program pemulihan yang sedia ada, pada Februari 2002 sistem pemulihan dilaksanakan melalui Pelan Pembangunan Insan (PPI). Pada November 2008, Program Pendidikan Dan Bimbingan diwujudkan bagi menangani kesalahan-kesalahan kecil telah dilancarkan.18

Program ini masih dilaksanakan dibawah PPI . 12. PELAN PEMBANGUNAN INSAN Pelan Pembangunan Insan (PPI) merupakan satu pelan yang dirangka bagi tujuan aktiviti pemulihan penghuni dan dibina berasaskan sistem fasa yang mengandungi 4 program utama iaitu Therapeutic Community, Halaqah, Program Pendidikan Dan Bimbingan serta Akademik. 12.1 OBJEKTIF PPI

i) ii) iii)

Mewujudkan satu sistem pemulihan yang sistematik dan mampu mencapai matlamatnya Membina jatidiri serta melahirkan penghuni yang berakhlak dan berkemahiran. Mengembalikan penghuni kepada masyarakat sebagai manusia yang insaf dan mampu berbakti kepada masyarakat

12.2

FASA ORIENTASI

Merupakan fasa yang mesti dilalui oleh setiap penghuni. Tempoh berada dalam fasa ini ialah 2 bulan. Program yang dilaksanakan dalam fasa ini ialah Program Orientasi yang memberi penekanan kepada latihan fizikal Objektif fasa ini ialah. i) ii) iii) Membentuk disiplin penghuni agar patuh kepada peraturan dan arahan. Mewujudkan keseimbanagan aktiviti pemulihan mental dan fizikal Menanamkan sikap positif dan yakin diri.19

12.3

FASA PENGUKUHAN SAHSIAH

Pada fasa ini, program yang diwujudkan adalah sebagai core treatment dalam PPI yang dilaksana selama 6 bulan, yang mana penekanan adalah diberi kepada aspek pembentukan jati diri dan perubahan tingkahlaku. Penghuni akan disalurkan kepada program yang bersesuaian mengikut kriteria-kriteria yang telah ditetapkan iaitu Program Therapeutic Community, Program Halaqah, Program Pendidikan Dan Bimbingan serta Program Akademik.

12.3.1 Pogram Therapeutic Community Merupakan core treatment bagi banduan yang terlibat dengan penagihan dadah dan berulang kali masuk penjara yang

dilaksanakan selama 6 hingga 12 bulan. Tujuan adalah untuk melahirkan penghuni yang bebas daripada ketagihan dadah dan memiliki tahap keyakinan diri yang teguh.

12.3.2 Program Halaqah Merupakan core treatment bagi penghuni beragama Islam yang mempunyai tahap pengetahuan agama yang cetek. Dilaksanakan selama 6 bulan dan berkonsepkan sistem pondok. Tujuan program ini adalah untuk melahirkan penghuni beragama Islam yang dapat menghayati dan melaksanakan ajaran agama Islam sebagai cara hidup.

20

12.3.3 Program Pendidikan Dan Bimbingan Program ini merupakan program umum yang ketiga dibina bagi memulih penghuni yang terlibat dengan pelbagai jenayah . Modul yang terdapat dalam program ini adalah lanjutan daripada Program Orientasi. 12.3.4 Program Akademik Program ini dikhususkan kepada banduan muda. Aktiviti dalam program akademik ialah Kelas Membaca, Menulis dan Mengira (3M). Selain itu, turut disediakan kelas-kelas persediaan untuk menghadapi peperiksaan Sijil Penilaian Rendah (PMR), Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) dan Sijil Tinggi Persekolahan (STPM). Ia bertujuan untuk membimbing penghuni-penghuni di dalam penjara untuk mencapai keputusan terbaik di dalam peperiksaan dan mengubah tingkahlaku.

12.4

FASA KEMAHIRAN

Merupakan fasa lanjutan daripada fasa pengukuhan sahsiah. Penghuni yang memperolehi PNGK 3.0 dan ke atas adalah layak dipertimbangkan mengikuti fasa ini. Objektif utama fasa ini adalah untuk melahirkan penghuni mahir dan bersijil dalam bidang kemahiran. Walau bagaimanapun, aktiviti pemulihan masih diteruskan. Penghuni yang berada pada fasa ini perlu mengikuti aktiviti pemulihan yang ditetapkan, iaitu 2 jam seminggu.

21

12.5

FASA PRA BEBAS Fasa ini merupakan fasa penghayatan, yang mana pada fasa ini, penghuni dikehendaki menghayati apa yang telah dipelajari dan menterjemahkannya semasa menjalani fasa ini. Objektif utama fasa ini adalah untuk menyediakan penghuni dalam menghadapi stigma sosial apabila mereka dibebaskan dan menggalakkan penyertaan awam dalam membantu proses asimilasi penghuni ke dalam masyarakat Disamping aktiviti utama, iaitu pra-bebas, kerja luar dan usahasama luar, banduan juga didedahkan dengan program sampingan, iaitu we care dan community care.

Program pemulihan yang dilaksanakan di Jabatan Penjara Malaysia merupakan satu program yang diwujudkan bagi menulihkan banduan yang ditahan di penjara. Ia mengambil kira keperluan pemulihan fizikal, psikologikal, sosial serta spiritual mereka. Walaupun satu pelan pemulihan dan rawatan telah diwujudkan oleh Jabatan Penjara Malaysia untuk memulih dan merawat banduan-banduan tersebut, namun dari semasa ke semasa ia sentiasa dinilai bagi tujuan penambahbaikan serta keberkesanannya.

13.

PROGRAM RAWATAN DAN KESIHATAN BANDUAN 13.1 PROGRAM METHADONE MANTAINANCE TREATMENT (MMT) Program ini merupakan salah satu komponen Pengurangan Kemudaratan (Harm Reduction). Terapi gantian bermaksud menggantikan dadah heroin dan morfin dengan ubatan dari kumpulan yang sama tetapi mempunyai tahap ketagihan dan gian yang lebih rendah. Methadone morfin tetapi diambil secara oral (melalui mulut). merupakan dadah sintetik yang mempunyai kesan yang sama seperti heroin atau

22

13.1.1

OBJEKTIF MMT i) Menghalang transmisi penyakit seperti HIV, Hepatitis ( B & C ) di kalangan IDUs ( intravenous drug use) dan pasangannya. ii) Membantu dan merawat banduan yang menderita daripada penagihan opiate dan meningkatkan kualiti hidup apabila dibebaskan.

13.2

PROGRAM ANTI RETRO VIRAL TREATMENT (ARV) ARV adalah singkatan daripada Antiretroviral iaitu cara pengubatan yang dapat menghentikan reproduksi HIV didalam tubuh. Rawatan ARV akan diberi kepada banduan yang didapati positif HIV dan yang memenuhi kriteria CD4