AE015

*

UNIT EKONOMI

BAB 3

KEANJALAN PERMINTAAN DAN PENAWARAN

AE015

*

UNIT EKONOMI

AE015

*

Bab 3 : Keanjalan permintaan dan Penawaran

3.1Keanjalan Permintaan

3.1.1Keanjalan Permintaan Harga

3.1.2Keanjalan Permintaan Silang

3.1.3Keanjalan Permintaan Pendapatan

3.2Keanjalan Penawaran

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Objektif Pengajaran

Di akhir pengajaran ini, pelajar diharapkan dapat

Mentakrifkan keanjalan permintaan harga, keanjalan permintaan silang dan keanjalan permintaan pendapatan

Mentakrif keanjalan penawaran

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Definisi keanjalan

suatu konsep yang mengukur darjah tindakbalas dalam kuantiti permintaan dan penawaran kesan daripada perubahan sesuatu pembolehubah tertentu.

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Keanjalan Permintaan

ukuran kadar atau darjah gerak balas perubahan kuantiti diminta sesutaatu barang kesan perubahan dalam tingkat harga barang tersebut atau harga barang lain atau tingkat pendapatan pengguna.Terdapat tiga jenis keanjalan permintaan, iaitu:1. Keanjalan permintaan harga (Ed)2. Keanjalan pemintaan silang (Exy)3. keanjalan permintaan pendapatan (Ey)

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Keanjalan Permintaan Harga

ukuran kadar atau darjah gerak balas perubahan kuantiti yang diminta sesuatu barang kesan daripada perubahan tingkat harga barang tersebut.

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Pengiraan Keanjalan Permintaan Harga

Terdapat dua cara bagi mengira keanjalan permintaan harga iaitu

Keanjalan lengkuk

keanjalan titik

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Rumus keanjalan lengkuk

Ed= Qd1 Qd0X1/2 (P0 + P1)

1/2 (Qd0 + Qd1)

P1 P0

Ed = keanjalan permintaan harga

Q1 = kuantiti diminta baru

Q0 = kuantiti diminta asal

P1 = harga baru

P0 = harga asal

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Contoh pengiraan keanjalan lengkuk

Apabila harga rambutan naik daripada RM2.00 ke RM4.00, maka kuantiti yang diminta turun daripada 50 ke 40 kilogram. Berapakah nilai keanjalan permintaan hargaEd= 40 50 X (2 + 4)

(50 + 40) 4 - 2

= - 10 X 3

45 2

= - 0.33

Ini bermakna apabila harga meningkat sebanyak 1%, kuantiti diminta berkurangan sebanyak 0.33%

tanda (-) menunjukkan hubungan songsang antara harga dan kuantiti

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Keanjalan Titik

mengukur darjah tindakbalas kuantiti permintaan sesuatu barang apabila berlaku perubahan harga yang sangat kecil ke atas barang tersebut sehinggakan tidak menampakkan kewujudan dua titik di atas lengkuk permintaan yang sama.

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Rumus keanjalan titik

P

1.Ed = Q1-Q2

0 Q2

2.Ed = 0 P

P1 P

3.Ed = Q1 - X

P1 X

Q

P

P1

Q2

Q1

0

X

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Nilai keanjalan bagi titik-titik di sepanjang keluk permintaan adalah berbeza-beza

Pada tingkat harga melebihi 0P, nilai keanjalan (Ed) akan melebihi satu dan menuju infiniti

Pada tingkat harga 0P, nilai keanjalan (Ed) adalah sama dengan satu

Pada tingkat harga yang kurang daripada harga 0P, nilai keanjalan (Ed) adalah kurang daripada satu dan menuju ke nilai kosong

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

3.1.1.c. Darjah-darjah keanjalan permintaan harga

Keanjalan permintaan harga dapat dibezakan kepada lima darjah keanjalan yang berlainan.

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Rajah : Darjah Keanjalan permintaan harga di sepanjang keluk

Q

P

P1

Q2

Q1

0

P

Ed =

Ed > 1

Ed = 1

Ed < 1

Ed = 0

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Contoh Pengiraan keanjalan titik

Q

4

0

P

3

2

1

2

4

6

8

A

B

C

D

E

Titik A=8 =

0

Titik B=6 = 3

2

Titik C=4 = 1

4

Titik D=2 = 0.33

6

Titik E= 0 = 0

8

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

1. Anjal

P

Q

D

peratus perubahan kuantiti diminta lebih besar daripada peratus perubahan harga

Nilai keanjalan : 1< Ed <

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

2. Tidak anjal

P

Q

D

peratus perubahan kuantiti diminta lebih kecil daripada peratus perubahan harga

Nilai keanjalan : 0 < Ed < 1

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

3. Anjal satu

P

Q

D

peratus perubahan kuantiti diminta sama dengan peratus perubahan harga

Nilai keanjalan : 1< Ed <

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

4. Anjal Sempurna

P

Q

D

perubahan harga yang sedikit akan menyebabkan perubahan dalam kuantiti diminta tidak terhingga

Nilai keanjalan : Ed =

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

5. Tidak Anjal Sempurna

P

Q

D

sebarang perubahan dalam harga tidak akan menyebabkan perubahan dalam kuantiti diminta.

Nilai keanjalan : Ed = 0

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

3.1.1 d. Penentu keanjalan permintaan harga

Kewujudan barang pengganti

- Semakin banyak pengganti semakin anjal

Kepelbagaian kegunaan sesuatu barang

- Semakin banyak kegunaan semakin anjal

3. Peratus perbelanjaan daripada pendapatan

- Semakin tinggi % perbelanjaan, semakin anjal

4. Kepentingan sesuatu barang

- Semakin penting barang itu semakin tak anjal

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

3.1.1.e. Hubungan darjah keanjalan permintaan harga dengan jumlah hasil /jumlah perbelanjaan

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Hubungan keanjalan Permintaan Harga dengan jumlah hasil

Anjal ( keanjalan > 1)

Anjal satu ( Keanjalan = 1)

Kurang anjal ( Keanjalan < 1)

TR

Harga

A

P

0 Q DKuantiti

Keanjalan = 0

Keanjalan =

Kuantiti

Jumlah Hasil

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Hasil total diperoleh dengan mendarabkan harga barang tersebut dengan kuantitinya.

Jumlah Hasil/ jumlah perbelanjaan = Harga X Kuantiti

TR= P X Q

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Anjal

P

Q

D

Q0

P0

Q1

P1

0

HargaJumlah Hasil(TR)RumusanHarga meningkat dari P0 ke P10P1AQ1TR berkurangan sebab 0P1AQ1 0P1AQ1

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Tidak Anjal

P

Q

D

P1

P0

Q1

Q0

HargaJumlah Hasil(TR)RumusanHarga meningkat dari P0 ke P10P1AQ1TR meningkat sebab 0P1AQ1 >0P1AQ1Harga jatuh dari P1 ke P00P0BQ0TR berkurangan sebab0P0BQ0

UNIT EKONOMI

AE015

*

Anjal Satu

P

Q

D

P1

P0

Q1

Q0

0

A

B

HargaJumlah Hasil(TR)RumusanHarga meningkat dari P0 ke P10P1AQ1Tiada perubahan sebab 0P1AQ1= 0P1AQ1Harga jatuh dari P1 ke P00P0BQ0Tiada perubahan sebab0P0BQ0 =0P1AQ1

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

3.1.2.Keanjalan Permintaan Silang (Exy)

satu konsep keanjalan permintaan yang mengukur darjah tindakbalas perubahan permintaan sesuatu barang (barang X) akibat daripada perubahan harga barang lain (barang Y).

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Rumus keanjalan silang

QdX1 QdX0 X (Py0 + Py1)

(Qdx0 + Qdx1) Py0 + Py1

Edxy =

QdX1 = Kuantiti x diminta baru

QdX0 = Kuantiti x diminta asal

Py0 = Harga y asal

Py1 = Harga y baru

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Hubungan barang X dan barang Y

Perhubungan antara dua atau lebih jenis sesuatu barangan dapat diketahui sekiranya nilai keanjalan permintaan silang diperolehi dengan menggunakan rumus keanjalan silangNilai Keanjalan Silang (Exy)HubunganNegatif ( - )PenggenapPositif ( + )PenggantiSifar ( 0 )Tiada hubungan (barang tidak berkait)

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Contoh pengiraan :

Kuantiti diminta

Berdasarkan jadual di atas, cari nilai keanjalan permintaan silang bagi barang S, T dan U apabila harga barang X mengalami kenaikan dari RM2 kepada RM3. Tentukan perhubungan antara barang X dengan barang S, T dan U.

Harga Barang XBarang SBarang TBarang U2612934139

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Penyelesaian : Barang S

Edsx= Qds1 Qds0 X (Px0 + Px1)

(Qds0 + Qds1) Px1 Px0

= 4 6 X (2 + 3)

(6 + 4) 3 2

= - 1

Oleh itu barang X dan barang S adalah barang penggenap kerana nilai keanjalannya adalah negatif.

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Penyelesaian : Barang T

Edsx= QdT1 QdT0 X (Px0 + Px1)

(QdT0 + QdT1) Px1 Px0

= 13 12X(2 + 3)

(12 + 13) 3 - 2

=0.2

Oleh itu barang x dan barang T adalah barang pengganti kerana nilai keanjalannya adalah positif.

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Penyelesaian : Barang U

Edsx= QdU1 QdU0 X (Px0 + Px1)

(QdU0 + QdU1) Px1 Px0

= 9 9X(2 + 3)

(9 + 9) 3 - 2

=0

Oleh itu barang x dan barang U adalah barang tiada kaitan kerana nilai keanjalannya adalah kosong.

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

3.1.3.a. Keanjalan Permintaan Pendapatan

mengukur darjah tindakbalas terhadap perubahan permintaan sesuatu barang kesan daripada perubahan tingkat pendapatan pengguna.

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Rumus Keanjalan permintaan pendapatan

Ey= Qd1 Qd0 X 1/2 (Y0 + Y1)

1/2 (Qd0 + Qd1) Y1 Y0

Ey = keanjalan permintaan pendapatan

Q1 = kuantiti diminta baru

Q0 = kuantiti diminta asal

Y1 = Pendapatan baru

Y0 = Pendapatan asal

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Keanjalan pendapatan dan jenis barang

Keanjalan permintaan pendapatan dapat mengenalpasti jenis-jenis barang.

Nilai Keanjalan PendapatanHubunganPositif i. 0 < Ey < 1 ii. Ey > 1Barang keperluanBarang mewahNegatif Ey < 0Barang bawahanSifar Ey = 0Barang mesti

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Contoh pengiraan:

Berdasarkan jadual di atas, kirakan nilai keanjalan pendapatan bagi barang A, B dan C apabila tingkat pendapatan meningkat dari RM2,000 ke RM7,000. Tentukan apakah jenis barang-barang tersebut.

PendapatanKuantiti diminta(RM)Barang ABarang BBarang C2,00041087,0002059

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Penyelesaian : Barang A

Ey= Qd1 Qd0 X 1/2 (Y0 + Y1)

1/2 (Qd0 + Qd1) Y1 Y0

=20 4 X 1/2 ( 2000 + 7000)

1/2(4 + 20) 7000 2000

= 16 X 4500

12 5000

= 1.2

Barang A adalah barang mewah kerana nilai keanjalan pendapatannya adalah positif dan besar

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Penyelesaian : Barang B

Ey= Qd1 Qd0 X 1/2 (Y0 + Y1)

1/2 (Qd0 + Qd1) Y1 Y0

=5 10 X 1/2 ( 2000 + 7000)

1/2(10 + 5) 7000 2000

= - 5 X 4500

7.5 5000

= - 0.6

Barang B adalah barang bawahan kerana nilai keanjalan pendapatannya adalah negatif

AE015

UNIT EKONOMI

AE015

*

Penyelesaian : Barang C

Ey= Qd1 Qd0 X 1/2 (Y0 + Y1)

1/2 (Qd0 + Qd1) Y1 Y0

=9 8 X 1/2 ( 2000 + 7000)

1/2(8+ 9) 7000 2000

= 1 X 4500

8.5 5000

= 0.11

Barang C adalah barang keperluan kerana nilai keanjalan pendapatannya adalah positif dan kurang daripada 1

AE015