Cikgu Sharifah Afidah binti Syed hamidSMSains Sultan Mahmud, Kuala Terengganu

1SHARIFAHAFIDAHSESMA

2SHARIFAHAFIDAHSESMA

PERINGKAT NEGERI*SultanDiketuai oleh raja atau sultan.Baginda dibantu oleh kerabat diraja atau pembesarSultan lambang kedaulatan dan dapat dilihat melalui:~ kebolehan dalam mentadbir,keunggulan peribadi,kepahlawanan menentang musuh dan melaksanakan undang-undang dengan adil.Kedaulatan diperkukuhkan dengan:oAlat kebesaran seperti cop mohor, , warna kuning dan payung putih diraja dan lain-lain alat-alat kebesaran diraja.oNobat , alat muzik yang dimainkan semasa upacara pertabalan ,kemangkatan raja atau kerabatnya dan semasa keberangkatan raja ke balairongseri oPenggunaan bahasa dalam atau bahasa istana seperti bersiram, bersantap, berangkat, beta atau mangkat.oKonsep tulah iaitu bencana yang akan menimpa sekiranya rakyat menderhaka*Pembesar peringkat negeriMembantu pentadbiran dan melaksanakan pemerintahan SultanMentadbir dan mengutip cukai.

3SHARIFAHAFIDAHSESMA

PERINGKAT DAERAH ATAU JAJAHAN   Ditadbir pembesar yang dilantik terus oleh Sultan            Tugas utama ialah menjaga dan mengekalkan keamanan, mempertahankan kedaulatan negeri,menyerahkan sebahagian kecil hasil dan cukai kepada kerajaan dan menyediakan tenaga kerja.

4SHARIFAHAFIDAHSESMA

PERINGKAT KAMPUNGDiketuai ketua kampung yang dikenali sebagai penggawa atau penghulu.Tugas mereka ialah memungut cukai, membekalkan tenaga tentera,mengekalkan taat setia masyarakat kampung dan menjadi perantaraan antara pembesar dengan rakyat.Golongan agama menjadi penasihat Sultan seperti kadi, mufti atau pembesar negeri, pendakwah yang mengendalikan pengajian agama dan menghasilkan karya agama. Di kampung, terdapat imam,khatib, bilal dan juru nikah.Ahli magis seperti bomoh dan pawing berkebolehan dalam mengubat dan menyembuhkan penyakit , mempunyai pengetahuan tentang khasiat akar kayu dan herba dalam perubatan. Mereka juga dilantik menjadi pemimpin di kampung.

5SHARIFAHAFIDAHSESMA

Yamtuan Besar

UNDANG

LEMBAGA

BUAPAK

NEGERI SEMBILAN

6SHARIFAHAFIDAHSESMA

Anak buah

Yamtuan Besar

Buapak Lembaga Undang

Cara Pemilihan Pemimpin dalam Adat Perpatih

 

lantik pilih pilih lantik

7SHARIFAHAFIDAHSESMA

Adat Temenggung

Bercorak autokratik.Kuasa tertinggi di tangan raja/sultanyang menjadi ketuapentadbir, ketua agama dan menjadi simbol kedaulatanserta perpaduanrakyat.

Sistem keluargaan mengikut sebelah ibu dan ayah. Lelaki diberi keutamaan kerana mereka jadi ketua keluarga dan nasab keturunan diikut dari sebelah bapa.

Perkahwinan dilakukan mengikut hukum syarak

Anak lelaki diutamakan kerana lelaki mempunyai tanggungjawab lebih besar drpd wanita.

Hukuman sbg pengajaran kpd orang lain.Sultan laksana hukuman tapi boleh dilakukan oleh pembesar

Aspek

Pemerintahan

Jurai keturunan

Adat Perkahwinan

Pewarsan harta pusaka

perundangan

Adat Pepatih

Menekankan unsur demokrasi dan permuafakatan. Setiap suku ada wakil dalam pemerintahan. Keputusan dibuat bersama. Yamtuan Besar sentiasa berunding dengan Undang dalam buat keputusan.

Setiap ahli suku adalah bersaudara. Dari segi jurai keturunan, keluarga sebelah ibu diutamakan kerana jurai ini melahirkan suku.

Perkahwinan sesama suku dilarang kerana suku yang sama dianggap bersaudara.

Secara turun-temurun drpd kepunyaan suku. Pewarisan harta diberatkan sebelah ibu kerana anak perempuan asas kewujudan suku

Hukuman bertujuan utk pemulihan8SHARIFAHAFIDAHSESMA

Hukum Kanun Melaka

Dokumen undang-undang yg mempunyai 44 fasal.Antara kandungannya:Hak dan keistimewaan raja dan kaum kerabatPeranan dan tanggungjawab raja dan pembesarUnsur islam yang berkaitan dengan jenayah, muamalah, keluarga, keterangan dan acara.

9SHARIFAHAFIDAHSESMA

Undang-undang Pahang Digubal pada 1596 semasa pemerintahan Sultan Abdul al-Ghaffar Mahaiyuddin Shah. Antara kandungannya:         Adat lembaga negeri, keistimewaan raja dan pembesar         Undang-undang jenayah, penderhaka, penzina dan undang-undang awam

10SHARIFAHAFIDAHSESMA

Undang-undang Perak BBerasal dari Parsi dan diguna di Perak pada abad ke-18. Terdapat 99 kesalahan dan hukuman. Antara kandungannya:         Syarat pegang jawatan kerajaan spt sultan, penghulu, khatib dan kadi.         Peraturan adat istiadat mengadap dan melantik raja         Hukuman jenayah, undang-undang dan pertanian.Undang-undang kekeluargaan seperti perkahwinan, perceraian dan zina

11SHARIFAHAFIDAHSESMA

12SHARIFAHAFIDAHSESMA

1. Jenis tanaman yang ditanam ialah padisawah, padi huma, sayur-sayuran, buah-buahan dan ubi sebagai sumber makanan.2. Kawasan pertanian adalah tertumpu di kawasan berhampiran sungai kerana tanahnya subur dan mudah mendapat sumber air. Contohnya, kawasan Delta Sg.Kelantan dan Kedah.3. Peralatan yang digunakan adalah tajak, cangkul, bajak, tenggala, penyisir dan kuku kambing. Tenaga binatang seperti kerbau digunakan untuk membantu kerja-kerja membajak4. Petani membina empangan untuk menakung air dan disalurkan ke kawasan pertanian melalui terusan. Contoh, Terusan Wan Mat Seman (Kedah)

13SHARIFAHAFIDAHSESMA

14SHARIFAHAFIDAHSESMA

1. 1. Kegiatan menangkap ikan dilakukan dengan menggunakan peralatan tradisional seperti serkap, tangguk, bubu dan tangkul.2. Hasil tangkapan diperdagang3. Lebihan hasil dibuat ikan kering, belacan, budu dan keropok.

15SHARIFAHAFIDAHSESMA

16SHARIFAHAFIDAHSESMA

1. Mampu menghasilkan barangan kraftangan yang indah dan menarik,menggunakan sumber-sumber semulajadi seperti daun mengkuang, dan pandan dan nipah, untuk menghasilkan tikar, bakul dan tudung saji.2. Mereka juga pandai menenun songket, membuat senjata seperti keris dan menghasilkan perhiasan daripada emas dan perak

17SHARIFAHAFIDAHSESMA

18SHARIFAHAFIDAHSESMA

1. Melombong bijih timah dan emas.2. Kawasan utama bijih timah ialah:         Di Lembah Kinta, Larut, Dinding dan Beruas di Perak         Sungai Linggi dan Sungai Ujong di Negeri Sembilan         Sungai Bernam, Sungai Selangor dan Sungai Klang di

Selangor.3. Menggunakan kaedah mendulang atau melampan dan lombong siam.4. Bijih timah dijadikan bahan dagangan, matawang dan perkakas rumah.5. Emas dilombong di Kelantan, Pahang dan Terengganu.6. Emas dan perak gigunakan untuk membuat barang perhiasan.

19SHARIFAHAFIDAHSESMA

20SHARIFAHAFIDAHSESMA

1. Cukai ialah bayaran yang dikenakan ke atas hasil pertanian, perlombongan, perdagangan dan hasil hutan.2. Cukai merupakan sumber pendapatan pemerintah dan lambang kekuasaan seseorang pembesar di kawasannya.3. Cukai labuh batu adalah cukai yang dipungut di tempat-tempat tertentu di sepanjang sungai.4. Cukai bebas kuala adalah cukai yang dipungut di kuala sungai.5. Cukai-cukai lain seperti cukai kepala dan cukai tanaman.6. Barang dagangan yang dibawa masuk melalui pelabuhan juga dikenakan cukai.

21SHARIFAHAFIDAHSESMA

22SHARIFAHAFIDAHSESMA

1. Sistem serah merupakan pemberian sebahagian daripada hasil tanaman yang diusahakan oleh rakyat kepada pemerintah sebagai balasan kepada pembesar yang menyediakan tanah untuk rakyat . Kadar dan nilai serahan bergantung kepada hasil yang diperolehi dalan tahun tersebut.

Kerah merupakan sesuatu pekerjaan yang dibuat tanpa diberi upah, seperti membina istana, kubu, jalan dan saliran. Menunjukkan adanya sikap taat setia, sedia berkorban dan berganding bahu rakyat untuk membantu pemerintah.

23SHARIFAHAFIDAHSESMA