1

Bab 7 Bab 7 Pendekatan, Pendekatan,

Strategi, Kaedah & Strategi, Kaedah & TeknikTeknik

2

Perkembangan Konsep Perkembangan Konsep PengajaranPengajaran

1. Pengajaran Berpusat Guru

- aktiviti menerang daripada guru sendiri

- murid berperanan pasif

2. Pengajaran Berpusat Murid

-aktiviti dirancang mengikut keperluan murid

3. Peranan Guru & Murid Sama Penting

-rancangan guru yang bersistematik untuk membimbing murid menjalankan aktiviti pembelajaran

3

Ciri-ciri Ciri-ciri PengajaranPengajaran• Mempunyai dua unsur, guru (pengajaran)

dan murid (pelajar)• Proses pembelajaran dua hala• Instruksi (mengajar), diikuti dengan latihan,

indoktrinasi dan akhirnya pelaziman• Proses pemikiran & penggunaan bahasa• Meliputi rancangan, objektif, tempat, alat

bantu mengajar dan strategi mengajar• Strategi mengandungi unsur sains & unsur

seni

4

Model-Model Model-Model PengajaranPengajaran

Berfungsi untuk:

* Memberi panduan

* Membentuk rangka pengajaran

* Panduan asas dalam sesi maklum balas serta pengubahsuaian untuk proses pengajaran

5

1. Model Ekspositori1. Model Ekspositori• Penyampaian maklumat pelajaran secara langsung kepada

murid dalam kelas

• Cara Penyampaian(a.)Menerang konsep daripada buku(b.)Menerang sambil mendemonstrasikan (c.)Menerang penyelesaian berdasarkan kemahiran yang

dipelajari(d.)Menerang dengan alat bantu mengajar

• Implikasi-sesuai untuk mengajar konsep dan kemahiran-jimat masa-sesuai untuk mengajar pelajaran dalam peringkat mengembang sahaja

6

2. Model Resepsi 2. Model Resepsi AusubelAusubel

• Maklumat lengkap diberi kepada pelajar & pelajar hanya menyerap maklumat itu ke dalam kognitifnya sahaja

• Dua pra-syarat

(a.) pelajar mempunyai sikap positif dalam pembelajaran

(b.) perlu mengaitkan pengetahuan sedia ada dengan

pengetahuan baru• Faktor yang menganggu pembelajaran

(a.) perkembangan kognitif pelajar masih rendah

(b.) kurang motivasi

(c.) pembelajaran hafalan yang tidak bermakna

7

3. Model Proses 3. Model Proses PengajaranPengajaran(a.) Model Pengajaran Robert Glaser

Implikasi:-Objektif pengajaran harus ditentukanKaedah mengajar harus dipilihPenilaian harus dijalankan

ObjektifPengajaran

PengetahuanSedia Ada

Kaedah Mengajar

Penilaian

Maklum Balas

8

3. Model Proses 3. Model Proses Pengajaran (samb.)Pengajaran (samb.)

-menilai semula keberkesanan

-Menentukan semula kesediaan pelajar

-membuat pengubahsuaian

Selepas Pengajaran

III

-melaksanakan strategi pengajaranSemasa Pengajaran

II

-menentukan objektif

-menentukan kesediaan pelajar

-menentukan strategi pengajaran

-menilai semula

Sebelum Pengajaran

I

HuraianProses

Pengajaran

Peringkat

(b.) Model Proses Pengajaran Le Francois

9

4. Model Pemerosesan 4. Model Pemerosesan MaklumatMaklumat

(a.) Teori Pemerosesan Maklumat R.M Gagne

- proses pembelajaran bermula daripada rangsangan di luar

- pemilihan rangsangan menjadi pembelajaran bergantung kepada motivasi

- jika perubahan tingkah laku dapat diperlihatkan, maka pembelajaran dikatakan telah berlaku

10

Lapan Jenis Lapan Jenis Pembelajaran untuk Pembelajaran untuk

Memperolehi Memperolehi MaklumatMaklumat1. Pembelajaran melalui isyarat

2. Pembelajaran stimuli-tindak balas3. Pembelajaran melalui rantaian4. Pembelajaran melalui asosiasi verbal5. Pembelajaran melalui pelbagai pembezaan6. Pembelajaran konsep7. Pembelajaran prinsip8. Pembelajaran penyelesaian masalah

11

4. Model Pemerosesan 4. Model Pemerosesan Maklumat (samb.)Maklumat (samb.)

(b.) Model Taba: Pembentukan Konsep-konsep dapat dibentuk dengan tepat melalui penyususnan bahan-bahan pengajaran dalam suatu sistem yang sesuai

- sesuai untuk matapelajaran sains

- mempunyai 4 peringkat utama, iaitu

1. Peringkat penyususnan data

2. Peringkat pembentukan konsep

3. Peringkat membentuk hukum

4. Peringkat aplikasi

12

5. Model Inkuiri5. Model Inkuiri• Merangkumi segala proses soal selidik untuk

mendapatkan kesimpulan daripada masalah yang dikemukakan

• Aktiviti soal selidik memerlukan murid untuk: mengenal pasti masalah, membentuk hipotesis, merancang kajian, menyiasat dan membuat rumusan

• Kaedah inkuiri baleh dijalankan berdasarkan model berikut:-

a. Model Inkuiri Sainsb. Model Inkuiri Sosialc. Model Inkuiri jurisprudentiald. Model Inkuiri Suchman

13

6. Model Projek6. Model Projek• Hasil pembelajaran murid akan lebih berkesan jika

mereka menaruh minat dan bersedia

• Menyarankan murid belajar melalui aktiviti permainan, kerja praktikal, kajian luar dan lawatan

• Biasanya dijalankan selepas murid telah menguasai kemahiran-kemahiran tertentu

• Boleh dijalankan secara individu atau berkumpulan

14

Strategi PengajaranStrategi Pengajaran

• Konsep Strategi- rancangan yang teratur untuk mencapai maklamat atau kejayaan (Kamus Dewan, 1998)

- dalam bidang pendidikan, strategi ialah kebijaksanaan memilih pendekatan merancang kaedah dan teknik dalam satu-satu pengajaran berdasarkan objektif pelajaran yang telah ditentukan

15

Strategi P & PStrategi P & P• Merangkumi pertimbangan-pertimbangan berikut:-

Penentuan pendekatan berdasarkan objektif

Pemilihan kaedah mengajar

Penyusunan kaedah mengajar

Pengagihan masa dan langkah mengajar

Pengagihan bahan pelajar

Pengurusan kelas

• Pemilihan dan pengurusan strategi yang sesuai akan menghasilkan pencapaian objektif yang berkesan

16

Strategi Pemusatan Strategi Pemusatan GuruGuru

• Guru yang menguasai dan mengawal • Ciri-Ciri:-

– Murid berperanan sebagai penonton– Guru banyak cakap dan murid banyak dengar– Guru bersifat autokratik– Mengutamakan pencapaian objektif pengajaran guru– Penyebaran ilmu pengetahuan lebih diutamakan– Mementingkan pencapaian murid melalui peperiksaan– Teknik mengajar guru tertumpu pada penghafalan fakta– Mementingkan pengelolaan kaedah keseluruhan kelas– Murid adalah pasif, kurang kreatif dan tidak berinisiatif

17

Strategi Pemusatan Strategi Pemusatan MuridMurid

• Murid-murid digalakkan melibatkan diri secara aktif

• Guru sabagai pemimpin• Lebih banyak masa ditumpukan kepada aktiviti

pembelajaran murid• Contohnya, kaedah kumpulan, inkuiri penemuan,

perbincangan, bermain dll

18

Strategi Pemusatan Strategi Pemusatan Murid (samb.)Murid (samb.)

• Ciri-ciriGuru sebagai pemimpin & bersifat demokratik

Kominikasi dua hala

Mengutamakan pencapaian objektif pembelajaran murid

Perkembangan murid yang menyeluruh dan seimbang (intelek, rohani, sosial & jasmani)

19

Strategi Pemusatan Strategi Pemusatan Murid (samb.)Murid (samb.)Ujian formatif dikenakan untuk mengkaji

kelemahan murid

Penyampaian guru yang tertumpu sama ada murid memahami fakta

Pengelolaan kaedah kumpulan

Sifat-sifat sosial yang positif (kerjasama, bertolak ansur)Murid menunjukkan sifat kreatif dan berinisiatif

20

Strategi Pemusatan Strategi Pemusatan BahanBahan

• Mempunyai dua kategori iaitu bahan pengajaran & bahan pembelajaran

• Guru menyampaikan pelajaran dengan lebih mudah dan menarik manakala murid boleh memahami pelajaran dengan lebih bermakna serta boleh menjalankan aktiviti pembelajaran dengan sendiri

• Menggunakan kaedah audio-visual, kaedah demonstrasi dll

21

Strategi Pemusatan Strategi Pemusatan Bahan (Samb.)Bahan (Samb.)

• Ciri-ciri:– Guru dan murid bergantung kepada penggunaan

bahan pelajaran– Komunikasi dan interaksi berlaku– Mengutamakan kecekapan menggunakan bahan

pelajaran– Menekankan perkembangan kognitif, jasmani dan

rohani– Pengajaran yang bermakna, menarik serta berkesan– Sifat-sifat positif dapat dipupuk

22

Strategi Berasaskan Strategi Berasaskan Tugasan atau AktivitiTugasan atau Aktiviti

• Aktiviti bermaksud gerak kerja atau tindakan

• Menurut J. Dewey (1910), melalui aktiviti murid, intelek, rohani, sosial dan jasmani mereka dapat dikembangkan

• Belajar lebih berkesan melalui cara praktik

• Contohnya, aktiviti membaca, menulis, bermain, berbincang dll

23

Pendekatan MengajarPendekatan Mengajar

• Pendekatan merupakan cara atau langkah-langkah yang diambil bagi memulakan dan melaksanakan sesuatu tugas seperti mengatasi masalah (Kamus Dewan,1998)

• Dalam bidang pendidikan, pendekatan ialah satu set pembelajaran yang beraksiomatik & diamalkan dalam pengajaran sesuatu mata pelajaran berdasarkan kepada objektifnya

24

Konsep Konsep Penggabungjalinan Penggabungjalinan

dalam KBSR dan dalam KBSR dan KBSMKBSM• Satu proses penyampaian beberapa kemahiran di

dalam suatu pelajaran

Membaca

Lisan

Menulis

Lisan

Rajah 2 Penggabungjalinan Kemahiran Bahasa

25

Ciri-ciri Penggabungjalinan

• Integrasi beberapa kemahiran • secara bersepadu atau menyeluruh • Dipelbagaikan dengan cara yang menarik• Satu kemahiran difokus daripada berbagai-

bagai kemahiran• Kemahiran-kemahiran adalah fleksibel• Kemahiran-kemahiran yang diintegrasikan

adalah saling dikukuh dan diterap antara satu sama lain

26

Cara-cara Menggunakan Penggabungjalinan

Kenal pasti kemahiran utama & kemahiran sampingan

Kemahiran utama diberi penekanan Kemahiran sampingan dikaitkan dengan kemahiran

utama secara bersepadu Kemahiran utama biasa digunakan pada peringkat

perkembangan manakala kemahiran sampingan digunakan di semua peringkat

Strategi hendaklah dirancang berdasarkan objektif pelajaran & kebolehan murid

Diintegrasikan mengikut urutan yang sesuai dan logik

27

Penyerapan Dalam KBSR Penyerapan Dalam KBSR dan KBSMdan KBSM

• Penyerapan merupakan proses menyepadu atau mengintegrasikan unsur-unsur kandungan daripada dua atau lebih mata pelajaran dalam sesuatu pelajaran

• Contoh, dalam program KBSR Tahap 1, unsur-unsur isi kandungan mata pelajaran Sains dan Kajian Tempatan diserap menjadi isi mata pelajaran bahasa

• Dalam program KBSM, semua mata pelajaran dikaitkan di antara satu sama lain dengan menyerapkan unsur-unsur nilai murni

28

Ciri-ciri PenyerapanCiri-ciri Penyerapan

• Mengandungi beberapa unsur ilmu pengetahuan

• Unsur- unsur diserapkan secara bersepadu

• Bilangan mata pelajaran adalah fleksibel

• Unsur utama lebih diutamakan berbanding unsur sampingan

• Berlaku serentak dengan proses penggabungjalinan

29

Pendekatan & Strategi Pendekatan & Strategi Pengajaran InduktifPengajaran Induktif

Konsep Induktif- Aktiviti mengumpul dan mentafsir maklumat,

kemudian membuat kesimpulan

Contoh-contoh khusus

Mengkaji dan memerhati

Mentafsir danMembuat generalisasi

Ikan emas, udang,Sotong, Berudu

Bernafas melalui insang

Haiwan hidup dalam airMempunyai insang

untuk bernafas

Rajah 3 Proses Pengajaran-Pembelajaran melalui kaedah induktif

30

Jenis-jenis Pendekatan Jenis-jenis Pendekatan InduktifInduktif

• Membentuk satu generalisasi daripada contoh-contoh tertentu

• Membentuk satu prinsip daripada ujikaji tertentu

• Membentuk satu hukumdaripada penyataan- penyataan tertentu

• Membentuk satu tearem melalui aktiviti induktif

• Mendapat satu teori daripada satu urutan pemikiran

31

Prinsip Penggunaan Strategi Pengajaran Induktif

1) Guru harus menyediakan contoh-contoh yang sesuai serta menyediakan soalan-soalan yang dapat membimbing

2) Guru tidak harus memberi penerangan dan harus membimbing murid melalui aktiviti soal jawab

3) Contoh khusus harus dipelbagaikan4) Murid digalakkan memberi contoh-contoh yang serupa5) Guru tidak harus mengemukakan contoh sekaligus bagi

menarik perhatian murid6) Alat bantu mengajar harus disediakan7) Aktiviti pembelajaran yang boleh melibatkan deria-deria

murid8) Urutan daripada contoh spesifik kepada kesimpulan

umum

32

Model Strategi Pengajaran Secara Induktif

Peringkat IPerancangan

Peringkat IIPendedahan

Peringkat IIIPembentukan Konsep

Mentafsir Ciri-ciri

Peringkat IVPembentukan kesimpulan

Peringkat VPenutup

-Menentukan objektif Pengajaran-Sediakan contoh, soalan, alat bantu mengajar

-Set Induksi-Mengemukakan dan memerhatikan contoh

-Mengenal pasti ciri-ciri-menganalisis ciri-ciri

-Merumuskan ciri-ciri -membuat generalisasi & penerangan

-Membuat kesimpulan- Membuat aktiviti susulan

33

Pendekatan dan Strategi Pendekatan dan Strategi

Pengajaran DeduktifPengajaran DeduktifKonsep Deduktif Pengajaran yang bermula daripada sesuatu rumus, prinsip,

hukum, teorem atau peraturan diikuti dengan aplikasinya kepada contoh-contoh yang khusus

Digunakan untuk mendapatkan kesimpulan yang baru

Kaedah mengajar yang kompleks

Memberitahu murid objektif pelajaran pada peringkat awal dan murid dibimbing mengingat kembali

34

Jenis Pendekatan Deduktif

1. Penyelesaian masalah

2. Membentuk generalisasi baru

3. Membentuk hipotesis

Prosedur Penggunaan Pengajaran Deduktif Pendedahan masalah atau hipotesis Pemilihan generalisasi prinsip atau teori yang telah

diketahui Menyelesaikan masalah atau membuktikan hipotesis Guru tidak perlu melaksanakan cara penyelesaian ,

tetapi harus membimbing aktiviti soal jawab supaya murid dapat menyelesaikan masalah sendiri

35

Model Strategi Pengajaran Secara Deduktif

Peringkat IPerancangan

Peringkat IIPendedahan

Peringkat IIIAplikasi

Peringkat IVPembentukan kesimpulan

Peringkat VPenutup (Pengukuhan)

-menentukan objektif/ hipotesis pengajaran-sediakan masalah, generalisasi, alat bantu mengajar

-mengemukakan masalah/ hipotesis-mengingat kembali & menghuraikan generalisasi yang diketahui

-mengaitkan masalah dengan generalisasi yang diketahui-mengaplikasikan generalisasi pada masalah yang dikemukakan

-membuktikan hipotesis-membentuk & menerangkan kesimpulan baru

-membuat kesimpulan-membuat aktiviti susulan

36

Pendekatan dan Pendekatan dan Strategi ElektifStrategi Elektif

• Gabungan pendekatan-pendekatan.Khasnya menggabungkan pendekatan induktif & deduktif

• Sesuai digunakan sebagai strategi pengajaran dalam kumpulan (pemulihan & pengayaan)

• Menggunakan pendekatan & strategi pemusatan guru dalam kumpulan pemulihan; manakala menggunakan pendekatan & strategi pemusatan bahan dalam kumpulan pengayaan

37

Strategi Pengajaran-Strategi Pengajaran-Pembelajaran dalam Pembelajaran dalam

Pedagogi BestariPedagogi BestariDitumpukan kepada strategi pemudacaraan, strategi berpusatan murid dan bahan

Khasnya teknik penggunaan komputer & internet serta strategi pembelajaran masteri dan kolaboratif

Strategi P & P termasuk strategi direktif (arahan), strategi pemerhatian (demonstrasi), strategi berunding (perbincangan), strategi perjalanan (sumbangsaran), strategi koloboratif (projek/ sumbangsaran), strategi konteks luaran (kajian luar) & strategi metakognitif (reflektif)

38

Strategi Pengajaran-Strategi Pengajaran-Pembelajaran dalam Pembelajaran dalam

Pedagogi Bestari (samb.)Pedagogi Bestari (samb.)

Pembelajaran secara kolaboratif adalah ditegaskan

Pembelajaran masteri- strategi pedagogi bestari yang paling sesuai dengan untuk pembelajaran secara individual (bergantung rapat dengan pengalaman sedia ada dengan gaya pembelajaran)

39

Pembelajaran Koperatif• Murid-murid belajar secara kerjasama, mereka

berinteraksi dan saling bantu- membantu

• Langkah-langkah koperatif:-1. Guru menyampaikan pelajaran baru2. Murid-murid membentuk kumpulan untuk perbincangan3. Ujian ditadbirkan untuk mengesan kemajuan4. Peneguhan sosial

• Ciri-ciri:-1. Murid-murid melibatkan diri secara aktif2. Murid-murid dilatih dengan akauntabiliti diri,

bertanggungjawab dan kemahiran interaksi sosial

40

Pembelajaran Pembelajaran KolaboratifKolaboratif

• Berusaha bersama ke arah mencapai prestasi yang baik sama ada dalam akademik atau bidang kokurikulum

• Mengikut Colen, pembelajaran kolaboratif mempunyai 3 matlamat utama, iaitu matlamat intelek, matlamat sosial dan matlamat penyelesaian masalah disiplin bilik darjah

41

Pengintegrasian Pengintegrasian Kemahiran Kemahiran

Generik dalam P&PGenerik dalam P&P• Penggunaan kemahiran generik secara berkesan amat bergantung kepada kemahiran pengintegrasi yang berikut :– Kemahiran belajar– Kemahiran berfikir– Kemahiran mengajar– Kemahiran pemudahcaraan– Kemahiran menilai– Kemahiran berkomunikasi(lisan & bertulis)– Kemahiran penggunaan teknologi maklumat

42

Kemahiran BelajarKemahiran Belajar• Kemahiran belajar merujuk kepada kebolehan

menerima isyarat dengan tepat, memproses maklumat yang diterima, menyimpanya dalam stor ingatan dan mengaplikasikannya dalam menyelesaikan masalah.

• Kemahiran belajar melibatkan kemahiran penggunaan mental manusia untuk memperolehi ilmu dalam bidang kognitif, psikomotor ataupun afektif.

43

Kemahiran Belajar Kemahiran Belajar (samb.)(samb.)

• Ia merangkumi kemahiran seperti :

– Memerhati -membaca

– Menulis -meniru

– Menghafaz -mengandai

– Memahami -menganalisis

– Mensintesis -menilai

– Mengingat

• R. M. Gagne membahagikan hasil pembelajaran kepada tiga jenis kemahiran belajar, iaitu :

– Kemahiran kognitif

– Kemahiran menerima dan memahami isyarat

– Kemahiran mengaturkan strategi belajar

44

Kemahiran BerfikirKemahiran Berfikir

• Pemikiran merupakan proses yang menggunakan akal untuk menyelesaikan masalah.

• Kemahiran berfikir ialah kecekapan menggunakan akal untuk menjalankan proses pemikiran.

45

Kemahiran Berfikir Kemahiran Berfikir (samb.)(samb.)

• Ciri-ciri kemahiran berfikir :Membanding dan membezaMerumus, membuat inferens dan meramalMencetuskan ideaMenentukan sumber sama ada boleh dipercayaiMengusul dan memeriksa andaianMenimbang dan membuat keputusanMencipta metafora atau analogiMenganalisis dan menilaiMenyelesaikan masalah

46

Kemahiran MengajarKemahiran Mengajar• Pengajaran merupakan aktiviti yang berkaitan

dengan penyebaran ilmu pengetahuan atau kemahiran.

• Ia meliputi perkara-perkara seperti aktiviti perancangan, pengelolaan, penyampaian, bimbingan, dan penilaian.

• Tujuannya menyebar ilmu pengetahuan atau kemahiran kepada pelajar dengan cara yang berkesan berlandaskan teori P & P.

47

Kemahiran Mengajar Kemahiran Mengajar (samb.)(samb.)

• Ciri-ciri kemahiran mengajar ：– Aktiviti pengajaran dapat dilaksanakan secara

sistematik, langkah demi langkah.– Guru harus menarik perhatian murid-murid.– Harus mengajar dari mudah kepada yang susah,

dari konkrit kepada abstrak.– Isi pelajaran disampaikan langkah demi langkah

dengan lancar, sistematik dan tersusun mengikut masa yang ditentukan.

48

Kemahiran Mengajar Kemahiran Mengajar (samb.)(samb.)

– Suasana pembelajaran adalah positif.– Murid-murid diberi peluang berinteraksi melalui

aktiviti berkumpulan dan perbincangan.– Strategi dan kaedah mengajar yang digunakan

adalah sesuai.– Aktiviti pengukuhan diberi untuk membantu

murid membuat rumusan.– Aktiviti peneguhan pada peringkat penutup

adalah sesuai untuk membawa perasaan kejayaan murid.

49

Kemahiran Kemahiran PemudahcaraanPemudahcaraan

• Pemudahcara ialah seorang facilitator yang membimbing, memotivasi serta menggerakkan orang lain.

• Mengurus dan membantu perjalanan sesuatu aktiviti agar licin dan tanpa sebarang gangguan atau halangan.

• Masa kini, guru bukan sahaja mengajar, tetapi juga memainkan peranan pemudahcara untuk murid-murid.

50

Kemahiran Kemahiran Pemudahcaraan Pemudahcaraan

(samb.)(samb.)• Sebagai pemudahcara, tugas utama guru ialah melicinkan segala proses dalam P & P.

• Sehubungan ini, guru haruslah menyediakan segala rancangan P & P yang sistematik, serta bbm yang mencukupi.

• Proses pemudahcaraan berkaitan rapat dengan penggunaan strategi pengajaran, khasnya pemusatan murid dan bahan.

• Oleh itu, guru harus menguasai kemahiran penggunaan strategi pemusatan murid dan bahan.

51

Kemahiran MenilaiKemahiran Menilai

• Education Evaluation and Decision Making yang disunting oleh D.Stufflebeam, penilaian ditakrifkan sebagai proses menentukan, mendapatkan dan memberikan maklumat yang berguna untuk membuat pertimbangan mengenai tindakan selanjutnya.

52

Kemahiran Menilai Kemahiran Menilai (samb.)(samb.)

• Dalam konteks pendidikan, penilaian ialah satu proses yang meliputi aktiviti-aktiviti mengumpul maklumat tentang strategi dan aktiviti p&p, untuk membuat analisis dan keputusan dengan tujuan mengambil tindakan yang sewajarnya.

• Proses penilaian mengandungi aspek-aspek pengujian, pengukuran, analisis dan penyimpunan.

53

Kemahiran Menilai Kemahiran Menilai (samb.)(samb.)

• Prosedur penilaian:

Peringkat persediaan

ujian

Peringkat pentadbiran

ujian

Peringkat pemeriksaan dan

pengukuran

Peringkat analisis

Peringkat interpretasi dan

tindakan

54

Kemahiran Kemahiran BerkomunikasiBerkomunikasi

• Komunikasi bermaksud perhubungan.

• Tujuan utama komunikasi ialah menyampaikan khabar, berita, mesej, pendapat dan maklumat kepada pendengar.

• Guru harus menguasai kemahiran berkomunikasi secara lisan dan bertulis agar dapat menyampaikan ilmu dengan berkesan.

55

Kemahiran Kemahiran Berkomunikasi (samb.)Berkomunikasi (samb.)

• Kemahiran berkomunikasi ini akan membantu murid-murid mengikuti pelajaran yang diajarnya dengan tepat dan berkesan, keliru dan salah faham tidak akan berlaku.

56

Kemahiran Penggunaan Kemahiran Penggunaan Teknologi MaklumatTeknologi Maklumat

• Penggunaan komputer dalam pendidikan telah membawa banyak perkembangan kepada sistem pendidikan yang semakin canggih.

• Ia membawa reformasi kepada teknologi pendidikan, teori pendidikan, teori p&p, pengurusan sekolah, sistem pentadbiran pendidikan serta kemahiran dan latihan guru.

57

Kaedah dan Teknik Kaedah dan Teknik MengajarMengajar

• Kaedah mengajar merujuk kepada satu siri tindakan yang sistematik dan berlandaskan kepada suatu pendekatan yang dipilih dengan tujuan mencapai objektif pelajaran dalam jangka masa pendek.

• Kaedah mengajar ialah cara mendekati sesuatu objektif pelajaran dengan langkah-langkah penyampaian yang tersusun.

58

Kaedah dan Teknik Kaedah dan Teknik Mengajar (samb.)Mengajar (samb.)

• Teknik mengajar ialah kemahiran dalam pengelolaan dan pelaksanaan kaedah mengajar dalam semua aktiviti P & P.

• Berikut adalah beberapa kaedah dan teknik mengajar yang biasa digunakan dalam aktiviti-aktiviti P & P di sekolah rendah.

59

Kaedah dan teknik Kaedah dan teknik mengajar (samb.)mengajar (samb.)

• Belajar sambil main• Main peranan• Bercerita• Tematik• Penggabungjalinan• Penyerapan• Pemudahcaraan

• Perbincangan• Sumbangsaran• Kaedah inkuiri• Tunjuk cara• Penyelesaian masalah• Pembelajaran masteri

60

Belajar Sambil MainBelajar Sambil Main• Belajar sambil main ialah sesuatu kaedah dan

teknik mengajar yang memberi peluang kepada murid-murid melakukan aktiviti berpura-pura di bawah keadaan terkawal.

• Aktiviti permainan memberi peluang kepada kanak-kanak mengembangkan potensi intelek, jasmani, rohani dan sosial, disamping mengukuhkan kemahiran yang baru dipelajari.

61

Langkah IPerancangan

Langkah IIPermulaan

Langkah IIIPermainan

Langkah IVPenilaian

Langkah VPerbincangan

Langkah VIPenutup

Rajah 4: Langkah-langkah Pelaksanaan Bemain Sambil Belajar

62

Main PerananMain Peranan• Main peranan merujuk kepada satu teknik mengajar

dalam bilik darjah.• Ia merupakan satu lakonan spontan yang melibatkan

sekumpulan pelajar tanpa menggunakan sebarang skrip.

• Biasanya aktiviti main peranan ini bermula daripada suatu situasi yang direkakan dan ditimbulkan oleh guru.

• Melalui aktiviti main peranan ini, murid-murid dapat mengukuhkan kemahiran pertuturan dan melatih diri untuk berfikir secara spontan supaya dapat menyelesaikan masalah secepat mungkin dalam situasi yang terkawal.

63

BerceritaBercerita• Bercerita merupakan suatu kaedah mengajar

yang membolehkan guru menyampaikan isi pelajarannya melalui penggunaan teknik bercerita.

• Melalui kaedah ini, guru dapat menjalankan sesuatu aktiviti P & P dengan berkesan.

64

Kaedah dan Teknik Kaedah dan Teknik Pengajaran TematikPengajaran Tematik

• Tema boleh diertikan sebagai pokok perbicaraan atau topik utama yang dijadikan sesuatu perbicaraan atau kajian.

• Di peringkat sekolah, kaedah ini sering digunakan dalam pelajaran bahasa, pendidikan seni, sejarah dan pendidikan moral.

• Mengikut Louis Cohen dan Lawrence Manian(1983), pendekatan tematik adalah amat sesuai digunakan sebagai proses perbincangan tema dalam aktiviti kumpulan.

65

PenggabungjalinanPenggabungjalinan• Penggabungjalinan ialah proses

mengintegrasikan beberapa kemahiran di dalam suatu pelajaran.

• Strategi ini merupakan strategi yang penting dalam program KBSR dan KBSM.

• Murid-murid bukan sahaja menguasai kemahiran yang digabungjalin tetapi juga memperolehi ilmu pengetahuan serta nilai-nilai murni.

66

Penggabungjalinan Penggabungjalinan (samb.)(samb.)

• Penggabungjalinan kemahiran-kemahiran yang terdapat dalam satu mata pelajaran bahasa seperti :

mendengar bertutur (lisan) membaca menulis

67

PenyerapanPenyerapan• Penyerapan merupakan proses mengintegrasikan

unsur-unsur isi kandungan daripada dua atau lebih mata pelajaran dalam sesuatu pelajaran.

• Di bawah program KBSR tahap I, unsur-unsur dalam mata pelajaran Sains dan Kajian Tempatan diserap menjadi isi mata pelajaran bahasa. Unsur mata pelajaran lain seperti Pendidikan Moral, Pendidikan Seni, Pendidikan Jasmani dan Muzik diserap sebagai aktiviti sokongan.

68

Kaedah Kaedah PemudahcaraanPemudahcaraan

• Pemudahcaraan ialah proses yang menggerakkan sesuatu aktiviti pembelajaran agar dapat dijalankan dengan lancar.

• Kemudahan pemudahcaraan merupakan kecekapan guru yang berjaya:

– memotivasikan pelajar supaya bersedia belajar.

– Membimbing mereka menjalani aktiviti pembelajaran dengan lancar.

– Menggalakkan mereka melibatkan diri secara aktif dalam aktiviti pelajaran.

69

Kaedah Kaedah Pemudahcaraan Pemudahcaraan

(samb.)(samb.)• Guru yang menguasai kemahiran pemudancaraan ialah guru yang cekap menggunakan kemahiran lisan dan bukan lisan, teknik menyoal serta mempunyai bakat pemimpin.

• Kemahiran ini merupakan kemahiran yang amat penting dan sesuai untuk aktiviti perbincangan, sama ada secara kelas atau secara berkumpulan.

70

PerbincanganPerbincangan

• Perbincangan merupakan satu kaedah dan teknik mengajar yang melibatkan aktiviti perbualan di antara guru dan murid-murid dalam kelas.

• Ia merupakan sejenis aktiviti pembelajaran secara bertukar-tukar fikiran (berkongsi idea).

71

Perbincangan (samb.)Perbincangan (samb.)

• Proses perbincangan :1. Permulaan : guru mengemukakan topik

perbincangan dan soalan yang berkaitan.

2. Semasa perbincangan : murid-murid digalakkan memberi pandangan masing-masing secara aktif. Guru hanya memberi panduan.

3. Peringkat akhir : guru akan membimbing murid-murid membuat rumusan terhadap hasil perbincangan mereka.

72

SumbangsaranSumbangsaran• Sumbangsaran kadangkala dikenali

sebagai pencambahan fikiran (brainstorming).

• Ia merupakan satu sesi perbincangan yang membolehkan setiap ahli kumpulan menyumbangkan pendapat dan idea terhadap sesuatu topik perbincangan.

• Dalam bilik darjah, sesi sumbangsaran boleh dikendalikan seperti sesi buzz.

73

Peringkat permulaan

Peringkat perbincangan

Peringkat penilaian

dan rumusan

Mengemukakan soalan perbincangan.

Menerangkan tujuan perbincangan.

Menghuraikan garis panduan perbincangan.

Membahagikan murid kepada kumpulan kecil.

Ahli-ahli kumpulan mencadangkan idea penyelesaian.

Pelapor mencatat idea-idea yang dikemukakan.

Pelapor-pelapor membentangkan idea-idea di depan kelas.

Guru membimbing murid membuat penilaian dan rumusan.

Murid mencatat pendapat-pendapat yang telah dipersetujui.

Rajah 5: Langkah-langkah Sumbangsara

74

Kaedah Inkuiri-Kaedah Inkuiri-PenemuanPenemuan

• Kaedah inkuiri-penemuan sebenarnya terhasil daripada gabuangan kaedah inkuiri dan kaedah penemuan.

• Namun, konsep kaedah inkuiri dan penemuan adalah berlainan, tetapi pendekatan, strategi, tujuan, prinsip dan langkah-langkah menjalankan aktiviti kajiannya adalah sama.

75

Kaedah Inkuiri-Kaedah Inkuiri-Penemuan (samb.)Penemuan (samb.)

• Model inkuiri-penemuan merangkumi semua aktiviti merancang, menyiasat, dan menemui.

• Ia memerlukan kemahiran membuat perbandingan dan mencari ciri-ciri yang sama untuk membentuk satu generelisasi yang diharapkan.

76

Mengenal pasti topik

kajian

Merancang strategi

penyelesaian

Mengumpul maklumat yang

berkaitan

Mengkaji danmenganalisis

maklumat

Membuat generelisasi atau

rumusan

Rajah 6: Proses Pembelajaran Melalui Kaedah Inkuiri-Penemuan

77

Tunjuk cara Tunjuk cara (Demonstrasi)(Demonstrasi)

• Tunjuk cara adalah suatu jenis teknik p&p yang melibatkan kemahiran guru mendemonstrasikan cara atau langkah melakukan sesuatu aktiviti di hadapan murid.

• Terdapat 3 jenis tunjuk cara yang biasa digunakan dalam aktiviti p&p:

1. Model hidup (model yang sebenar diguna)

2. Model simbolik (langkah-langkah bertulis)

3. Model persepsi (tayangan video)

78

Penyelesaian Masalah Penyelesaian Masalah (TOC)(TOC)

• Penyelesaian masalah merupakan aktiviti-aktiviti yang melibatkan masalah berbentuk perkataan, masalah bukan mekanis, teka-teki, kuiz atau penggunaan kemahiran matematik dalam situasi yang sebenar.

79

Penyelesaian Masalah Penyelesaian Masalah (TOC) (samb.)(TOC) (samb.)

• Mengikut definisi Lester, seorang ahli matematik yang terkenal pada tahun 1970-an:

“Masalah merupakan sesuatu situasi apabila seseorang individu atau kumpulan ini dikehendaki melaksanakan kerja penyelesaiannya. Mereka hendaklah menentukan strategi dan kaedah penyelesaian masalah terlebih dahulu sebelum melaksanakan kerja penyelesaiannya. Strategi penyelesaian masalah itu harus melibatkan pelaksanaan suatu set aktiviti yang boleh memberikan penyelesaiannya.”

80

Penyelesaian Masalah Penyelesaian Masalah (TOC) (samb.)(TOC) (samb.)

• Jenis-jenis penyelesaian masalah:– Kaedah penyelesaian masalah sendiri– Kaedah inkuiri– Kaedah dapatan– Sumbangsaran (brainstorming)– Teknik TOC

81

Teknik TOC (Theory of Constraints)

• Teknik TOC ini adalah digunakan untuk membantu pelajar menyelesaikan masalah, sama ada peribadi atau akademik.

• Menggunakan kemahiran berfikir dan berkomunikasi secara sistematik, logik, tepat dan mudah dalam proses penyelesaian masalah.

82

Proses penyelesaian masalah :

1. Mengenal pasti situasi bermasalah:• Penyata masalah• Menentu apa yang perlu diubah• Menentu objektif penyelesaian

2. Mengenal pasti cara penyelesaian masalah:• Menentukan apa perubahan yang berlaku

3. Pelaksanaan cara penyelesaian masalah:• Mengendalikan proses perubahan

83

• Di dalam TOC, terdapat 3 teknik boleh digunakan untuk pengajaran :– Teknik awan– Teknik sebab dan akibat– Teknik mencita-citakan kejayaan

84

Menyelesaikan masalah konflik

Teknik awan

Menggunakan kaedah dan teknik pengajaran:Main perananPerbincangan

SumbangsaranPemudahcaraan

Rajah 7: Teknik Awan

85

Membimbing pelajar memikir tentang akibat sesuatu idea, kejadian,

tingkah laku dan sebagainya.

Teknik sebab dan akibat

Menggunakan kemahiran :Berfikir secara kritis dan kreatif serta reflektif(dengan bantuan alat berfikir dalam bentuk

carta)

Rajah 8: Teknik Sebab Dan Akibat

86

Menyelesaikan masalah yang berkaitan dengan

cabaran

Teknik mencita-citakan kejayaan

Teknik ini memerlukan;•Teknik merancang secara kolaboratif dan sistematik•Kemahiran berfikir secara sistematik dan logical

Rajah 9: Teknik Mencita-citakan Kejayaan

87

Pembelajaran Pembelajaran Penguasaan Penguasaan

(Mastery Learning)(Mastery Learning)• Juga dikenali sebagai Pembelajaran Masteri.

• Dicadangkan oleh B. S. Bloom, pakar pendidikan Amerika Syarikat pada hujung 1960’an.

• Pembelajaran masteri boleh diertikan sebagai kehandalan pembelajaran seperti menguasai ilmu pengetahuan dan kemahiran dengan cekap dan lengkap.

88

• Tujuan pembelajaran masteri :

– Memastikan murid menguasai apa yang diajar

– Mencapaikan objektif pelajaran yang ditentukan dengan memuaskan

– Mendapat maklum balas terhadap pembelajaran dan membuat pengubahsuaian untuk meningkatkan keberkesanannya

89

• Ringkas kata, penggunaan pendekatan pembelajaran masteri ialah berlandaskan kepercayaan bahawa semua murid boleh menguasai kemahiran atau perkara yang diajar dengan cekap dan lengkap, sekiranya ada pengajaran dan pembelajaran yang berkualiti serta masa yang mencukupi.

90

Kriteria Pemilihan Strategi P&P

• Pemilihan strategi harus merujuk kepada mata pelajaran yang akan diajar.

• Pemilihan strategi harus berdasarkan kepada objektif pelajaran.

• Pemilihan strategi harus berdasarkan kepada kebolehan murid.

• Pemilihan strategi harus berdasarkan kepada jenis aktiviti pelajaran yang akan diajarkan.

• Pemilihan strategi harus berdasarkan kepada aktiviti pembelajaran murid.

• Pemilihan strategi harus berdasarkan kepada prinsip bersepadu.

91