audit firm report

AT401 LATIHAN INDUSTRI 01DAT12F1083

1

BAB 1 : PENGENALAN DAN LATAR BELAKANG ORGANISASI

1.1 Pengenalan

1.1.1. Pendahuluan

Latihan industri merupakan salah satu sistem pembelajaran yang dilaksanakan oleh

politeknik Tinggi Malaysia (KPTM) ke atas setiap pelajarnya sebelum menamatkan

pengajian dengan dianugerahkan sijil atau diploma.Penempatan setiap Latihan industri

dilakukan di firma-firma yang berkaitan dengan kursus yang terlibat.


2

Tujuan sebenar latihan industri ini adalah bagi menyediakan para graduan yang bersedia

dan berkemampuan untuk menghadapi kerjaya sama ada dalam bidang akademik

mahupun bukan akademik dengan semangat dan penampilan profesionalisme yang

tinggi.Selain itu, member pendedahan kepada pelajar situasi sebenar dunia pekerjaan

disamping membantu meningkatkan kemahiran sosial pelajar.

Di sini lah pelajar akan didedahkan dengan suausana pekerjaan yang sebenar di

mana ianya amat berbeza sekali daripada suasana yang terdapat di Institusi Pengajian

sebalum ini. Langkah pihak pentadbiran mengadkan latihan industri adalah bertujuan

untuk mendedahkan pelajar kepada alam pekerjaan dn supaya mereka akan lebih

bersedia menempuh segala cabaran serta mendapat pengalaman yang baru seterusnya

mengikuti akur kepada peraturan-peraturan yang telah ditetapkan oleh pihak

pentadbiran.

Latihan ini juga merupakan salah satu sumber tenaga manusia untuk

perkembangan organisasi di masa akan dating serta menggunakan pengetahuan terkini

para pelajar untuk feadah organisasi. Selain itu, pelajar akan mahir dengan pengetahuan

teori dan amalan pengurusan perniagaan dengan mengambil kira masalah dan realiti

dunia perniagaan di samping membentuk sikap positif terhadap bidang pekerjaan yang

luasdi pasaran.

1.1.2 Objektif latihan industri

Latihan Industri adalah satu syarat yang diwajibkan kepada semua pelajr politeknik

untuk mendapatkan sijil atau diploma.Ia merupakan satu bentuk pelajaran iaitu belajar

sambil bekerja selama enam (6) bulan. Latihan ini boleh dijalankan sama ada di Jabatan

Kerajaan atau Swasta. Setiap pelajar perlu lulus Latihan Industri ini sebelum dapat


3

meneruskan pelajaran pada semester yang berikutnya. Objektif Latihan Industri ini

adalah seperti berikut :

Mendedahkan pelajar ke alam pekerjaan

Objektif latihan ini adalah untuk mendedahkan pelajar ke dalam bidang pekerjaan. Para

pelajar lebih mudah mengetahui cara sebenar alam pekerjaan apabila mengalami sendiri

sewaktu tempoh Latihan Industri. Jika sebelum ini para pelajar hanya memahami dalam

bentuk pembacaan, proses Latihan Industri ini ternyata lebih memberi pendekatan

mengenei suasana sebenar alam pekerjaan.

Mengaitkan teori kepada praktis atau sebaliknya

Latihan Industri ini juga bertujuan untuk memberi peluang pelajar mengaplikasikan

semua teori yang telah dipelajari pada waktu pembelajaran mahupun sebaliknya.Di

kesempatan inilah, para pelajar dapat mnggunakan pengetahuan yang sedia untuk

memahirkan diri pada setiap pelajar.

Mengamalkan peraturan dalam industri

Ini juga bertujuan untuk pelajar mengamal dan mengikut undang-undang dan peraturan

keselamatan pejabat yang selama ini hanya berpandukan peraturan sekolah dan pusat

pengajian sahaja.

Menanam semangat kerja berpasukan dan hubungan baik antara

pekerja

Pelajar juga dapat bergaul dengan semua pekerja di syarikat yang terdiri daripada

berbagai peringat umur.Di sini juga pelajar dapat menanam semangat kerja berpasukan

dan perhubungan yang baik antara pekerja syarikat.Secara langsung pelajar dapat

mengamalkan ini, pelajar boleh mendapatkan ilmu pengetahuan para juruteknik dan


4

teori dapat mempratikkan. Maka, wujudlah suatu sistem komunikasi yang baik sesame

sendiri

Memupuk semangat amanah dan tanggungjawab

Selain itu, secara tidak langsung pelajar akan belajar bersifat amanah dan

mewujudkan sikap bertanggungjawab dalam diri. Ia member kesedaran betapa

pentingnya bersikap demikian dalam menjalankan tugas.

Membina keyakinan diri

Latihan ini turut menbantu membina keyakinan diri pelajar dari segi kebolehan,

kesanggupan dan kerajinan di mana pelajar akan mengetahui sejauh mana

kebolehannya untuk melakukan sesuatu tugas yang bertanggungjawab untuknya. Di

kesempatan inilah pelajar berpeluang memantapkan lagi keyakinan diri yang telah

sedia ada.

Meningkatkan daya kreativiti

Semasa menjalani latihan industry, pelajardapat menimba ilmumengenai

perkembangan dunia pekerjaan terutama dalam bidang yang diceburi.Dengan

mempelajari sedikit sebanyak mengenai alam pekerjaan, pelajar dapat meningkatkan

daya kreativiti mereka.Contohnya, penyelesai terhadap sesuatu masalah yang timbul

dapat diselesaikan sekiranya mereka mempunyai daya kreativiti yang baik.

Menjalani hubungan professional

Berpeluang menjalani hubungan baik dengan ahli professional li luar kampus serta

memperkenalkan politeknik kepada organisasi.


5

Kesimpulanya, sebagaimana yang telah diterangkan, satu daripada tujuan

Latihan Industri ialah untuk membiasakan diri pelajar kepada keadaan alam

perkerjaan sebenar sama ada di Jabatan Kerajaan atau Syarikat Swasta. Oleh itu,

setiap pelajar haruslah berusaha sehabis baik agar dapat membantu pelajar

mendapatkan pekerjaan pada masa datang sama ada di sektor swasta atau awam.

1.1.3 Objektif laporan latihan industri

Keseluruhannya, setiap pelajar yang menjalani latihan industry diwajibkan

menyediakan laporan bertulis semasa menjalani latihan dan laporan lengkap atau

laporan rasmi setelah tamat latihan tersebut. Laporan ini terbahagi kepada dua jenis

Laporan Harian dan Laporan Besar Latihan industri.

Laporan harian

Setiap pelajar dikehendaki menyediakan sebuah buku laporan industri yang

mengandungi catatan kasar harian yang dilakukan pada setiap hari.Tujuan utama

buku laporan harian ini dibuat adalah bagi memudahkan pelajar membuat pelajar

membuat rujukan kembali gerak kerja yang dilakukan supaya dapat menyediakan

laporan lengkap selepas tamat latihan.Selain itu, buku laporan harian ini juga perlu

diperiksa oleh pegawai latihan firma atau penyelia pada setiap dua minggu untuk

memastikan pelajar tidak menyalin hal-hal sulit firma dan tidak berkerja sambil

lewa.

Laporan besarlatihan industri

Para pelajar adalah diwajibkan menyediakan sebuah buku laporan lengkap setelah

tamat tempoh latihan industri. Kandungan laporan ini berdasarkan gerak kerja yang


6

telah dibuat dalam Buku Laporan Harian yang catatkan secara kasar oleh pelajar itu

sendiri. Tujuan buku laporan ini dibuat adalah untuk memudahkan para

pensyarah memeriksa laporan yang telah dibuat dan member penilaian yang

sewajarnya terhadap latihan industri yang telah dijalani oleh pelajar. Selain itu, buku

laporan lengkap ini boleh dibuat rujukan semula apabila telah tamat tempoh belajar

di politeknik bagi meluaskan lagi ilmu pengetahuan pelajar.

Namun di dalam usaha untuk menerbitkan laporan ini, terdapat beberapa kelemahan

yang dapat dilihat. Ini kerana ia merupakan kali pertama dikarang dan disusun oleh

pelatih sendiri. Walaubagaimanapun, diharap agar pembaca dapat memahami serba

sedikit segala apa yang cuba disampaikan oleh pelatih.

1.1.4 Kepentingan latihan industri kepada pelajar

Latihan Industri adalah salah satu perkara wajib yang perlu dijalankan oleh setiap

pelajar politeknik.Tambahan pula, latihan ini wajib ke atas setiap pelajar semester 3

bagi peringkat Sijil dan semester 4 bagi peringkat Diploma.Kerjayaan pelajar bagi

penentuan meneruskan pengajiannya ke semester berikutnya dan memperolehi Sijil

atau Diploma adalah bergantung kepada Latihan Industri yang telah dijalankan pada

semester yang dinyatakan.

Pelajar dapat didedahkan kepada alam perkerjaan yang sebenarnya apabila menjalani

Latihan Industri ini. Seterusnya, ia dapat memupukkan semangat bekerja

berpasukan, bertolak ansur dan tolong-menolong sekaligus membantu pelajar

membina kejayaan diri apabila tamat belajar dan menempatkan diri dalam sector

perkerjaan.

Selain itu, pelajar berpeluang mempraktikkan segala teori yang telah dipelajari di

politeknik.Di samping dapat menambahkan lagi kemahiran yang ada, pelajar juga


7

dapat mempelajari sesuatu yang baru bagi menambahkan lagi ilmu pengetahuan dan

boleh digunakan pada masa hadapan.

Tambahan, Latihan Industri ini membantu memberi kemahiran dalam berkomunikasi

dan perhubungan dengan dunia luar.Ia akan member keyakinan diri kepada pelajar.

Pelajar ternyata akan lebih berdisiplin, amanah dan bertanggungjawab dalam

menghadapi tugasan yang diberikan.

Sesungguhnya, Latihan Industri ini ternyata memberi banyak peluang kepada pelajar

untuk mempelajari sesuatu yang baru, mempraktikkan segala teori dan mendedahkan

kepada alam pekerjaan sebenar.Oleh itu, usaha pihak politeknik untuk memajukan

para pelajarnya boleh dianggap sudah berjaya.Walaubagaimanapun para pelajar

haruslah bijak mencari pekerjaan yang bersesuaian dengan kursus yang diambil agar

Latihan Industri tidak member sebarang masalah kepada diri pelajar.

1.2 Latar belakang organisasi

Loh&Co merupakan sebuah firma audit yang ditubuhkan pada tahun 1986 di bawah

nama Loh, Albert Khoo & Co disebabkan pengasasnya, Encik Loh Boon Eng,

memulakan firma audit bersama rakan kongsi iaitu Albert Khoo. Dari situlah

bermulanya langkah pertama yang telah mewujudkan firma Loh&Co yang dikenali

hari ini.

Kelulusan akauntan bertauliah (Chartered accountant) yang diperolehi oleh Encik

Loh Boon Eng hasil pengajiannya di Australia membolehkan beliau menubuhkan

firma Loh, Albert Khoo & Co (LAK).Pada mulanya, firma audit LAK bertempat di

premis yang disewa dan hanya merangkumi dua tingkat, iaitu tingkat bawah dan

tingkat satu. Perkhidmatan ditawarkan adalah kesetiausahaan dan perakaunan di

tingkat bawah manakala percukaian dan audit di tingkat satu.


8

LAK beroperasi selama lebih kurang setahun sebelum terdapat perkembangan positif

dalam kareer Encik Loh Boon Eng, yang mendorong beliau mengembangkan potensi

beliau dengan menubuhkan sebuah firma baru.

1.2.1 Sejarah penubuhan Loh&Co

Setelah mendapat permulaan yang bagus dengan menubuhkan LAK, Encik Loh

Boon Eng memutuskan untuk menubuhkan firmanya sendiri di bawah nama

Loh&Co pada tahun 1987. Ia juga beroperasi di premis sama dan firma baru ini

diwujudkan bersama rakan kongsi beliau yang baru iaitu abangnya sendiri, Encik

Loh Mun Kong.

Encik Loh Mun Kong adalah seorang setiausaha bertauliah dan beliau

bertanggungjawab untuk jabatan kesetiausahaan dan akaun yang beroperasi di bawah

nama Corporate and Personal Management Sdn Bhd (CPM). Encik Loh Boon Eng

pula bertanggungjawab untuk mengendalikan jabatan audit dan percukaian di bawah

nama Loh&Co dan LAK.

Pendek kata, firma Loh&Co menempatkan tiga entiti berbeza di bawah satu

bumbung, iaitu Loh&Co, LAK, dan CPM.Beberapa tahun selepas Loh&Co

memulakan operasi, premis terpaksa dibesarkan kerana semakin banyak pelanggan

dari tahun ke tahun. Tidak lama lagi, seluruh bangunan telah dibeli oleh Encik Loh

dan kini firma Loh&Co merangkumi empat tingkat iaitu tingkat bawah (Jabatan

Kesetiausahaan), Tingkat satu ( Jabatan Percukaian dan Pentadbiran) , Tingkat dua

(Jabatan Perakaunan) dan tingkat tiga (Jabatan Audit).


9

1.2.2 Perkhidmatan Firma

Firma Loh&Co menawarkan empat jenis perkhidmatan iaitu perkhidmatan mengurus

akaun , kesetiausahaan, sebagai agen cukai dan perkhidmatan audit. Setiap jabatan di

Loh&Co menawarkan perkhidmatan yang berbeza.

jabatan Kesetiausahaan menawarkan perkhidmatan setiausaha kepada syarikat-

syarikat berdaftar. Mengikut undang-undang, kesemua syarikat dan perniagaan yang

didaftar di bawah Pendaftar Syarikat (Registrar of Companies, ROC), diwajibkan

melantik sekurang-kurangnya seorang setiausaha bertauliah untuk merekod kesemua

aktiviti syarikat tersebut setiap tahun. Perkhidmatan setiausaha termasuklah

menyediakan resolusi pekeliling (Circular Resolution , CR), mencatat prosedur

Mesyuarat Tahunan, melengkapkan borang-borang yang harus difailkan kepada

ROC dan sebagainya.

Seterusnya, jabatan percukaian menyediakan perkhidmatan sebagai agen cukai

kepada klien yang terdiri daripada syarikat dan juga seseorang individu.Mengikut

undang-undang yang telah ditetapkan oleh kerajaan, setiap syarikat yang

memperoleh keuntungan hasil bisnes yang dijalankan, harus membayar cukai

pendapatan kepada Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN). Begitu juga dengan

orang perseorangan yang gajinya melebihi had yang ditetapkan. Tugas jabatan

percukaian Loh&Co adalah menjadi wakil kepada syarikat dan klien yang perlu

membayar cukai, dengan memfail borang-borang yang berkaitan kepada LHDN dan

menjadi orang tengah klien dan LHDN.

Jabatan Perakaunan menyediakan perkhidmatan perakaunan kepada klien.

Sesetengah klien yang rela menyerahkan akaun syarikatnya untuk dibuat oleh firma


10

Loh&Co akan menghantar resit-resit, baucar-baucar dan apa-apa sahaja dokumen

yang berkaitan kepada Loh&Co untuk membuat akaun yang lengkap.

Akhir sekali, jabatan Audit Loh&Co pula menawarkan perkhidmatan audit untuk

klien. Menurut Akta Syarikat,1965 setiap syarikat yang berdaftar di bawah

Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM), diwajibkan menghantar kesemua akaunnya

kepada seorang juruaudit luar yang bertauliah dan bebas, untuk diaudit. Peranan

juruaudit di jabatan audit adalah bertindak sebagai penyiasat akaun yang bebas

menjalankan aktiviti siasatan audit tanpa dikongkong oleh batasan-batasan yang

mungkin ditetapkan oleh klien.

1.2.3 Carta Organisasi

I. Carta organisasi firma

Rajah 1.1. Carta Organisasi Firma Loh & Co


11

II. Carta organisasi jabatan audit

Rajah 1.2 Carta Organisasi Jabatan Audit

1.2.4 Tatacara Kerja

Secara amnya, setiap jabatan mempunyai tatacara kerja yang berbeza.Namun

demikian, terdapat beberapa persamaan tatacara kerja yang diamalkan oleh kesemua

jabatan yang membolehkan seluruh entiti Loh & Co. berfungsi sebagai satu firma yang

berjalan lancar dalam operasi sehariannya.


12

I. Jabatan Kesetiausahaan

Jabatan Kesetiausahaan, yang bertanggungjawab merekodkan segala perubahan

yang berlaku dalam sesebuah syarikat, akan memastikan bahawa setiap perubahan yang

berlaku dalam sebuah syarikat, diberitahu kepada mereka oleh klien supaya mereka

boleh memfailkan resolusi pekeliling dan borang-borang yang berkaitan yang

diwajibkan oleh Pendaftar Syarikat.

Setiausaha juga berperanan memfailkan borang Pulangan Tahunan (Annual

Return) setiap tahun selepas Laporan Tahunan disiapkan oleh juruaudit.Borang yang

difailkan kepada Pendaftar Syarikat ini beserta Laporan Tahunan, adalah borang yang

amat penting kerana mencatatkan butir-butir perniagaan syarikat seperti jenis

perniagaan, tempat perniagaan, alamat pejabat berdaftar, dan sebagainya.Setiausaha juga

bertanggungjawab menyediakan dokumen-dokumen yang diwajibkan sekiranya sebuah

syarikat baru ingin melantik CPM sebagai agen setiausaha.

II. Jabatan Perakaunan

Jabatan Perakaunan bertanggungjawab menyediakan akaun untuk syarikat-

syarikat yang melantik Loh & Co. menjadi akauntan mereka.Lazimnya, syarikat-syarikat

yang melantik Jabatan Perakaunan Loh & Co. menyediakan akaun, adalah syarikat yang

bersaiz kecil dan sederhana. Kerja staf Jabatan Perakaunan bermula apabila syarikat

menghantar invois, resit, dan dokumen-dokumen asas lain kepada firma untuk dibuat

akaun. Staf kemudiannya akan menyediakan jurnal, yang kemudiannya akan diposkan

kepada lejar am mengikut sistem debit-kredit (sistem kemasukan berganda ataupun

double entry system).

Setelah selesai merekodkan kesemua transaksi yang berlaku dalam tempoh

perakaunan syarikat tersebut, ketepatan perekodan sistem diuji dengan penyediaan


13

imbangan duga bagi tempoh perakaunan tersebut.Bagi meminimumkan kesilapan yang

mungin berlaku, imbangan duga disediakan menggunakan komputer. Setelah imbangan

duga disahkan imbang, barulah akaun untung rugi dan lembaran imbangan bagi syarikat

tersebut disediakan.

III. Jabatan Percukaian

Jabatan Percukaian bertindak sebagai agen cukai untuk syarikat dan orang-

perseorangan, dengan menjadi perantara syarikat dengan LHDN.Tugas staf Jabatan

Percukaian termasuklah memfail borang-borang yang relevan kepada LHDN, mengira

cukai taksiran untuk pelanggan, menjadi penghubung bagi pihak pelanggan dengan

pihak LHDN, dan membantu pelanggan menyelesaikan masalah berhubung percukaian.

Tatacara Jabatan Percukaian adalah hampir sama dengan Jabatan Perakaunan,

iaitu bermula dengan persetujuan Loh & Co. mewakili sesebuah syarikat atau orang-

perseorangan sebagai agen percukaian. Seterusnya, staf Jabatan Percukaian akan

menyediakan borang-borang yang diwajibkan untuk difail kepada LHDN (Borang E,

Borang EA, Borang J, dan sebagainya). Borang-borang tersebut akan difailkan mengikut

peraturan yang ditetapkan.

Untuk cukai pendapatan, staf Jabatan Percukaian akan mengambil Laporan

Tahunan tahun tersebut sebagai asas untuk mengira cukai pendapatan. Justeru ,

sekiranya firma Loh & Co. turut menjadi juruaudit syarikat tersebut, maka staf Jabatan

Percukaian akan mengira cukai pendapatan tahun tersebut berasaskan Laporan Tahunan

yang disediakan. Jika firma lain bertindak sebagai juruaudit, maka staf Jabatan

Percukaian akan menunggu sehingga Laporan Tahunan syarikat tersebut lengkap,

barulah dikira cukai pendapatan.


14

IV. Jabatan Audit

Tugas seorang juruaudit juga termasuk memperbetulkan kemasukan ataupun

entri akaun yang tersilap oleh akauntan syarikat. Ini penting kerana Laporan Tahunan

yang akan dihasilkan oleh juruaudit setelah selesai proses audit, haruslah

mempersembahkan data akaun syarikat tersebut dalam satu format yang teratur, jelas,

dan nyata. Laporan Tahunan tersebut seterusnya diserahkan kepada Lembaga Pengarah

syarikat tersebut, pemegang saham, serta sesiapa sahaja yang mempunyai kepentingan

terhadap syarikat tersebut.

Dalam Jabatan Audit firma Loh & Co., pengurus audit iaitu Encik Choo Chin

Ngan, akan menugaskan kes audit kepada juruaudit. Juruaudit kemudiannya akan

memulakan kerja audit ke atas syarikat tersebut, dan dia harus menyiapkannya dalam

tempoh masa yang ditetapkan. Setelah audit siap, hasil kerja juruaudit akan direviu oleh

juruaudit yang lebih senior sebelum direviu oleh Encik Choo.

Setelah reviu selesai, maka juruaudit tersebut perlu menjelaskan nota reviu yang

ada, sebelum kebenaran diberi bagi mencetak Laporan Tahunan.Setelah Laporan

Tahunan siap, maka dua salinan diberikan kepada setiausaha dan satu (atau dua,

bergantung kepada agen cukai) lagi dihantar kepada agen cukai.Beberapa naskhah

Laporan Tahunan juga dihantar kepada klien.


15


16

BAB 2 : RINGKASAN AKTIVITI LATIHAN INDUSTRI

2.1 Pengenalan

Jadual 2.1 menunjukkan jadual latihan secara ringkas semasa saya menjalani

latihan industri:

HARI MASA KERJA BILANGAN JAM

Isnin - Sabtu 8.30 A.M 6 P.M 8 Jam 30 Minit

Ahad Pelepasan Am _

2.1 Jadual masa kerja secara ringkas

2.2 Aktiviti Semasa Latihan

Tempoh latihan industri saya di Klinik Kereta Tampin Sdn Bhd (Kia Service)

adalah 20 minggu iaitu dari 2 Disember 2013 hingga 18 April 2014. Saya

telah bekerja di Jabatan Perakaunan . Jadual di bawah adalah menunjukkan

ringkasan aktiviti yang saya menjalani pada tempoh latihan industri:-

Tarikh JenisKerja Yang Dilakukan

02.12.2013 -

07.12.2013

(Minggu Pertama)

Melapor diri di organisasi

Mengadakan perjumpaan dengan Excecutive

Manager organisasi iaitu Mrs Hun Siew Yin untuk

mengetahui peraturan-peraturan organisasi.

Dihantar ke Kia Service dan Admin Room

Memperkenalkan diri dengan pekerja-pekerja dan

pelatih saya Ms Tan Hong See dan juga akauntan

Miss Chong Siew Moi.

Diberitahu tentang prosedur secara ringkas bahawa

membuka akaun,memasukkan data-data dalam

sistem Workshop Management System dan UBS

Accouting System.

Belajar dan mengira stok bersama Part Assistant

Miss Thamarai.

09.12.2013-

14.12.2013

(Minggu Kedua)

Membuat CASTING untuk mengetahui jumlah

jualan bagi Ace Auto dan Kia.

Belajar bagaimana memasukkan data Purchase

Parts,Petty Cash dalam UBS

Memasukkan Mechanic Performance dalam

Daily Sales Record untuk mengetahui target setiap

mekanik


18

Mengira dan menyusun stok of Ace dan Kia.

16.12.2013

21.12.2013

(Minggu Ketiga)

Membuat Casting

Menyususn data pengeluaran dan deposit wang

mengikut Statement of Maybank dan Cimb dalam

Cash Flow.

Merekod perbelanjaan dengan mengunakkan wang

runcit dalam UBS.

Memasukkan Cash Sales dan cek di Maybank

dan Cimb.

Membuat Follow Up Calls.

23.12.2013

28.12.2013

(Minggu Keempat

Membuat Casting .

Memasukkan data data belian alat-alat ganti

daripada pemuitang,perbelanjaan wang runcit

dalam UBS.

Memasukkan target mekanik dalam Daily Sales

Record 2014.

Merekod penerimaan hutang daripada penghutang

dan mencetak Transaction Voucher Listing

dalam UBS.

Memasukkan Cash Sales daripada Ace Auto dan

Klinik Kereta Tampin di Maybank dan Cimb.

30.12.2013

04.01.2014

( Minggu Kelima)

Menyediakan Casting

Merekod target mekanik dalam Daily Sales Record

dan meyemak semula.

Memasukkan data data kredit kad dalam folder

Kia & Ace Credit Card.

Memasukkan invois Spanco dalam folder Ace

Invoice.

Memasukan data-data belian alat-alat ganti


19

kereta , dan perbelanjaan kecil mengunkan wang

runcit dalam UBS.

06.01.2014 -

11.01.2014

(Minggu

Keenam)

Membuat Casting.

Memasukkan wang dalam akaun Ace Auto,Klinik

Kereta, Klinik Tayar di Maybank,Cimb dan Public

Bank.

Memasukkan pembayaran kepada

pemiutang,deposit wang dan cek,belian alat-alat

ganti kereta dalam UBS.

Mencetak Transaction Voucher Listing daripada

batch Journal.

Mengubah akaun nombor daripada trade debtor

cash ke trade debtor credit card dalam

Transaction File Maintenanace untuk bulan

Disember.

Mengira stok

Menyediakan kertas kerja audit

Membuat audit

Menyediakan PD

Menghantar dokumen-dokumen kepada pelanggan

dengan menggunakan faks mesin.

Mempelajari menerima cara menerima buku-buku

untuk membuat audit.

Mengisikan weekly time report, overtime slip

dan baucer pembayaran

Menyediakan kertas kerja untuk membuat audit


20

Memeriksa setiap satu perbelanjaan sesebuah

syarikat dan Photostat dokumen sokongan jika

perlu.

Membuat analisis bulanan untuk jualan dan belian.



Menyediakan kertas kerja

Menerima buku-buku klien dan menyediakan

incoming list.

Menyediakan analisis akaun-akaun seperti akaun

jualan dan belian, gaji pekerja dan lain-lain.



Menyemak dan membuat pelarasan akaun-akaun.


danbaucerpembayaran

Membuat audit untuk syarikat jenis solicitor.

Menyediakan kertas kerja

Menyediakan outgoing list untuk menghantar

buku-buku klien kepada klien.

Mempelajari cara untuk menyediakan dan

menghantar Laporan Tahunan kepada pelanggan.

Menyediakan draf awal laporan tahunan.

Fotostat dokumen-dokumen syarikat.

Menyemak penyata kewangan syarikat.




Menyediakan PD

Membaca audit statutori (indeks 31) dan cuba

memahami.


21

Menerima buku-buku klien

Memfakskan dokumen-dokumen yang diminta

oleh klien.


danbaucerpembayaran

Menyediakan kertas kerja audit.

Pergi ke tempat klien dan membuat audit.

Menyediakan PD dan hantar ke klien.

Mempelajari cara menyemak Final Audit Report

setelah dibuat binding.

Menerima buku-buku klien.

Menyediakan surat pengeshan untuk hantar ke

klien.

Photostat dokumen sokongan.

Mengisikan weekly time report


Menyediakan PD

Menghantar report untuk attestation dan

binding.

Mempelajari mengira anggaran cukai untuk

dimasukkan dalam akaun untung rugi.

Menyediakan bank confirmations.

Menyemak surat pengesahan sebelum dihantar ke

klien.

Menyediakan outgoing list

Mengisikan weekly time report dan hantar ke

senior

Menyediakan kertas kerja audit.

Menyemak senarai aset tetap.

Menyediakan PD.

Menerima buku-buku klien.


22




Menyediakan dan menghantar Laporan Tahunan

kepada pelanggan.


Menyediakan draf awal laporan tahunan.

Fotostat dokumen-dokumen syarikat.

Menyemak penyata kewangan syarikat.

Menyalin working paper.


Menerima dokumen-dokumen syarikat.

Memindahkan fail audit semasa.

Menghantar draf awal laporan tahunan kepada

pelanggan dengan menggunakan faks mesin.

Menyediakan outgoing list.

Mengisikan weekly time report.

Menyelesaikan semua kes yang telah diberikan.


Menfakskan dokumen-dokumen kepada klien.

Menyediakan PD untuk kes yang yang telah

diluluskan oleh pengurus audit.

Menyediakan diluluskan oleh klien.


Jadual 2.2 Ringkasan Aktiviti Sepanjang Tempoh Latihan Industri


23

BAB 3 : BIDANG PERAKAUANAN


24

1.1 Pengenalan

Perakaunan merupakan satu rekod yang meliputi proses simpan kira dan penyediaan

maklumat perakaunanuntuk kegunaan pemiutang, jurubank, lembaga hasil dalam

negeri, pemilik syarikat, pemilik syer dan lain-lain lagi. Satu kesimpulan tentang

operasi perniagaan boleh diambil dengan adanya akaun.

Perakaunan adalah satu proses klasifikasi, merekod, membuat keringkasan tentang

urusniaga sesebuah syarikat dan membuat pentafsiran tentang data kewangan tentang

sesebuah urusniaga supaya pihak terlibat membuat keputusan.

Perakaunan atau prinsip akaun merupakan pengukuran, pendedahan atau peruntukan

kepastian mengenai maklumat yang membantu pengurus dan orang lain yang

membuat keputusan perniagaan bagi membuat keputusan mengenai peruntukan

sumber. Perakaunan kewangan ialah salah satu cabang perakaunan yang asas kerana

melibatkan proses-proses yang mana maklumat kewangan mengenai suatu

perniagaan direkod, dikelas, dirumus, ditafsir dan dihubungkan. Kerja audit, suatu

disiplin yang berkait rapat tetapi berbeza daripada perakaunan, merupakan proses

yang mana seorang juruaudit bebas (tidak menyebelahi mana-mana pihak) mengkaji

penyata kewangan sesebuah pertubuhan agar boleh memberi pandangan.


25

Rajah 3.1 Proses perakaunan

3.2 Perbezaan Perakaunan Secara Manual dan Perakaunan Secara

Komputer

Perakaunan Secara Manual

Perakaunan Secara Komputer

Penyediaan dan

pencatatan

Melibatkan catatan

berperingkat : mulai

Pengunaan hanya perlu memasukkan

maklumat ke dalam computer sahaja.


26

maklumat daripada buku catatan

Jadual 3.1 Perbezaan Perakaunan Secara Manual dan Perakaunan Secara

Komputer

3.2.1 Proses perakaunan secara computer

Rajah 3.2 Proses perakaunan secara computer

3.2.2 Proses perakaunan secara manual

Kitaran akaun adalah proses merekod transaksi perniagaan.


27

Rajah 3.3 Proses Perakaunan secara manual

I. Dokumen

Sumber

Dokumen sumber adalah bahan asas yang digunakan untuk tujuan merekod. Apabila

sesuatu urusniaga dijalankan, dokumen sumber akan diciptakan.


28

Dokum

en

sumber

Kegunaan

Invois D

igunakan untuk transaksi secara hutang.

D

ikeluarkan oleh penjual

Bill

tunai D

igunakan untuk transaksi secara tunai

D

ikeluarkan oleh penjual

Nota

kredit D

igunakan untuk memaklumkan penghutang bahawa akaunnya telah

dikreditkan dengan amaun tertentu.

D

okumen ini biasanya dikeluarkan apabila berlakunya pulangan masuk.

Nota

debit D

igunakan untuk memaklumkan penghutang bahawa akaunnya telah

didebitkan dengan amaun tertentu.

D

okumen ini biasanya dikeluarkan apabila harga jualan telah

understated.

Resit D

ikeluarkan oleh penerima bayaran secara tunai atau cek.

cheque

butts

B

ukti bahawa bayaran telah dibuat menggunakan cek.

Jadual 3.2 Dokumen sumber dan kegunaannya


29

II. Buku

catatan pertama

Buku catatan pertama boleh dibahagikan kepada tiga jenis iaitu buku tunai dan

jurnal.

Segala urusniaga tunai termasuk cek akan dicatatkan di buku tunai terlebih dahulu

dan kemudiannya akan diposkan ke lejar. Buku tunai merupakan sebahagian

daripada lejar utama yang digunakan untuk merekod wang yang diterima, wang yang

dibayar dengan tunai dan cek.

Jurnal biasanya digunakan untuk merekod semua transaksi perniagaan yang tidak

boleh direkodkan dalam buku tunai. Antara transaksi yang menggunakan jurnal

sebagai buku catatan adalah jualan atau belian secara credit, pelarasan pengeposan ,

belanja tertunggak(accruals) serta terleih dahulu (prepayments), susut nilai aset tetap

dan sebagainya.

Di Loh & Co, buku tunai dan jurnal akan disediakan berdasarkan penyata bank,

keratan buku cek, resit rasmi, bil-bil air, elektrik serta telefon, baucar gaji, penyata

pembayaran perkeso, kwsp dan sebagainya.

Di bahagian debit buku tunai segala rekod akan dicatatkan berdasarkan penyata bank

dimana segala deposit tunai dan cek akan dicatatkan. Penerimaan tunai juga akan

dicatatkan di bahagian debit buku tunai. Di bahagian kredit pula, segala rekod akan

dicatatkan berdasarkan keratan buku cek, resit dan segala perbelanjaan seperti gaji,

bayaran elektrik, air dan telefon.

III. Pengepos

an ke lejar

Lejar merupakan sistem catatan bergu dimana setiap urusniaga direkodkan ke dalam

dua akaun lejar yang berasingan dengan jumlah nilai yang sama. Ia bermaksud satu

akaun didebitkan manakala satu akaun lagi dikreditkan.


30

Di Loh&co pengeposan dibuat secara manual iaitu dalam buku lejar dan juga

menggunakan computer. Baki awal akan direkodkan terlebih dahulu mengikut baki

tahun lepas.Sebelum pengeposan, semua transaksi yang telah direkodkan di buku

tunai sama ada di sebelah debit ataupun kredit akan diklasifikasikan mengikut

kategori masing-masing. Kemudian semua butir yang direkodkan dalam buku tunai

akan diposkan ke lejar mengikut kategori masing-masing. Sama juga untuk catatan di

jurnal.

IV. Imbangan

Duga

Imbangan duga akan disediakan selepas pengeposan bagi tempoh satu tahun

disediakan. Semua lejar mesti ditutup sebelum imbangan duga disediakan. Imbangan

duga disediakan dengan menyenaraikan semua nama lejar dan baki akhir masing-

masing sama ada di sebelah debit ataupun kredit. Baki akhir Aset dan

perbelanjaan(expenses) akan disenaraikan di sebelah debit manakala capital,

liability dan hasil (revenue) akan disenaraikan di sebelah kredit. Jumlah amaun di

sebelah debit mestilah sama dengan sebelah kredit. Ini yang dimaksudkan imbangan

duga.

V. Lembaran

Kerja

Lembaran kerja merupakan keraja lebar yang mengandungi banyak lejar yang

digunakan untuk merancang dan menjalankan kerja permulaan sebelum

memindahkan amaun yang rasmi dan tetap ke dalam akaun penamat. Pada mulanya

baki dalam imbangan duga akan dimasukkan dalam lejar imbangan duga. Kemudian

pelarasan akan dibuat dalam lejar pelarasan. Pelarasan merupakan lejar yang

digunakan untuk membetulkan kesilapan yang telah dibuat sewaktu membuat

pengeposan.


31

Selain itu, butir-butir yang tertinggal seperti insurans dan banyak lagi akan

dimasukkan dalam lejar pelarasan untuk mendapatkan amaun yang sebenar. Selepas

pelarasan, baki yang telah dibuat pelarasan akan dimasukkan ke dalam Penyata

Pendapatan, Kunci Kira-Kira dan seterusnya Untung bersih akan dikira. Lembaran

kerja bertujuan untuk memudahkan kerja pada akhir tempoh perakaunan kerana baki-

baki dalam lembaran kerja akan dipindahkan ke dalam akaun penamat.

VI. Akaun

Penamat

Akaun penamat akan disediakan pada akhir tempoh perakaunan selepas lembaran

kerja. Akaun penamat terdiri daripada penyata pendapatan dan Kunci kira-

kira.Setelah akaun akhir disediakan, hasil kerja tersebut akan diserahkan kepada

pengurus Jabatan Perakaunan untuk direviu. Setelah pengurus tersebut mereviu kerja

yang dibuat dan disahkan benar, hasil kerja tersebut akan dihantar pula kepada Encik

Loh Mun Kong untuk reviu kali kedua. Apabila reviu kedua tersebut disahkan,

barulah akaun yang dibuat benar-benar boleh dipersembahkan kepada klien.

Pada tahap ini, dua perkara mungkin berlaku. Jikalau juruaudit syarikat tersebut

adalah Loh & Co. juga, maka akaun yang siap disediakan oleh Jabatan Perakaunan

akan dihantar pula kepada Jabatan Audit untuk diaudit. Sebaliknya, jikalau juruaudit

syarikat tersebut bukan Loh & Co., maka dokumen-dokumen asas klien beserta

buku-buku klien, akan dihantar semula kepada klien, bersama-sama akaun yang siap

dan lengkap.

3.3 Penerang

an terperinci akaun penamat

I. Penyata

pendapatan


32

Penyata pendapatan merupakan gabungan Akaun perdagangan dan Akaun Untung

Rugi.

Akaun perdagangan disediakan untuk mencari untung kasar atau rugi kasar bagi

sesuatu perniagaan. Berikut adalah item-item yang biasanya dinyatakan dalam akaun

perdagangan serta penerangan.

a) Stok

Awal (Opening Stock)

Baki awal

stok yang dibawa masuk dari tahun lepas sebagai aset semasa.

Diambil

kira dalam akaun perdagangan untuk mengira kos jualan (cost of sales).

b) Stok

Akhir (Closing Stock)

Stok yang

belum dijual pada akhir tahun perakaunan.

Mempuny

ai baki debit dan dikategorikan sebagai aset semasa.

c) Belian

(Purchases)

Belian

barang perdagangan secara tunai atau kredit.

Jumlah

belian akan dipindah ke akaun perdagangan untuk mengira kos jualan.

d) Kos

Belian (Purchase Expenses)


33

Segala

kos belian akan diambil kira semasa mengira kos jualan.

e) Muatan

Masuk (Freight Inwards)

Kos

pengangkutan akibat bawa masuk barang perdagangan ke premis perniagaan.

f) Hasil

Hasilialahpendapatansebuahperniagaan.Hasilperniagaanutamaterdiridaripadajualanba

rangatauperkhidmatan.Disampingitu, hasiljugatermasukpendapatan yang

diterimasepertikomisen, sewa, faedahdan lain-lain.Hasil yang diperolehi terbahagi

kepada 2 iaitu Hasilkendalianperniagaan dan Hasilbukankendalian.

HasilKendalian

HasilBukanKendalian

a) Berpuncadaripadaaktivit

iperniagaan

a) Berpuncadaripadaaktiviti-aktiviti

yang

tidakadakaitansecaralangsungdengana

ktivitibiasaperniagaan

b) Contoh: Jualan,

Bayaranperkhidmatanse

pertikomisen

b) Contoh: Faedah bank

yang diterima Dividen daripada

pelaburan dan keuntungan penjualan

aset tetap

.

Jadual 3.3 Perbezaan Hasil Kendalian dan Hasil Bukan Kendalian

g) Jualan/

Hasil Servis (Sales/ Service Revenue)


34

Jualan

barang perniagaan or servis secara tunai atau credit.

Jumlah

jualan akan ditolakkan dari stok semasa iaitu stok awal tambah belian dan tolak

pulangan keluar jika ada untuk mengira untung/rugi kasar.

h) Pulangan

Masuk

Barang

perniagaan yang dipulang balik ke pembekal (pemiutang).

i) Pulangan

Keluar

Barang

perniagaan yang telah dijual dipulangkan balik dari pelanggan (penghutang).

Selepas akaun perdagangan disediakan, akaun untung rugi akan disediakan. Akaun

ini disediakan untuk mencari untung/rugi bersih bagi sesuatu perniagaan. Segala

butir-butir yang berkaitan dengan perbelanjaan hasil yang ditanggung dalam

membantu perniagaan harian akan dicatat dalam akaun untung rugi. Penerimaan hasil

adalah seperti sewa diterima, komisen diterima, diskaun diterima dan sebagainya

akan dicatat di akaun untung rugi. Perbelanjaan yang biasanya diambil kira adalah bil

elektrik, bil air, bil telefon, gaji, sewa, bayaran audit/akaun/cukai/kesetiausahaan dan

sebagainya. Jumlah keuntungan sector dagangan diperoleh dengan menolakkan kos

jualan daripada hasil jualan.


35

I. Kunci

kira-kira

Kunci kira-kira merupakan satu penyata yang menunjukkan kedudukan kewangan

sesebuah perniagaan.Ia bukan dikenali sebagai akaun. Kunci kira-kira

menyenaraikan semua aset ,liabiliti dan ekuiti pemilik sesebuah perniagaan.

Aset terdiri daripada aset tetap dan aset semasa.Aset tetap adalah segala harta benda

yang kekal dan tahan lama serta boleh digunakan berulang kali yang dimiliki oleh

sesebuah perniagaan.Aset semasa pula adalah aset yang tidak mempunyai hayat yang

lama dan boleh ditukarkan dalam bentuk wang.

Liabiliti juga terdiri daripada liabiliti jangka panjang dan liabiliti semasa.Liabiliti

jangka panjang adalah hutang atau liabiliti yang tidak perlu dibayar balik dalam

tempoh satu tahun dimana jangkanya adalah lebih daripada satu tempoh perakaunan

seperti pinjaman bercagaran, debenture dan sebagainya.Liabiliti jangka pendek pula

hutang yang perlu diselesaikan dalam tempoh yang singkat.Contohnya, baki

pemiutang, bank overdraf, belanja terakru dan sebagainya.

Ekuiti pemilik pula terdiri daripada modal untung atau rugi bersih serta ambilan

tunai.Ambilan merupakan pengambilan barang atau tunai untuk kegunaan sendiri.Ia

akan mengurangkan modal perniagaan.

Aset tetap

Pembelian aset tetap boleh berlaku bagi setiap tahun perakaunan. Aset tetap akan

dibeli untuk kegunaan perniagaan dan menjana pendapatan dan bukan untuk jualan

jangka pendek. Nilai aset tetap yang ditunjukkan dalam penyata kewangan tahun

lepas akan berubah apabila aset dibeli pada tahun perakaunan semasa.

Apabila aset dijual dengan harga yang lebih tinggi daripada nilai buku aset itu,

perniagaan dikatakan memperolehi keuntungan daripada jualan aset tetap.Perniagaan

memperolehi kerugian apabila harga aset yang dijual adalah kurang daripada nilai


36

buku aset. Nilai bersih buku diperolehi dengan menolak peruntukan susut nilai

daripada kos aset tetap.

Susut nilai merupakan kejatuhan nilai sesuatu aset tetap perniagaan.Pengiraan susut

nilai terbahagi kepada dua iaitu kaedah garis lurus dan kaedah baki

berkurangan.Biasanya kaedah garis lurus digunakan di Loh&co untuk mengira nilai

susut nilai. Kaedah garis lurus dikira mengikut jumlah yang sama susut pada setiap

tahun dimana jumlah itu dikira mengikut kos asal aset. Oleh itu, aset tetap

disusutnilaikan pada kadar yang sama setiap tahun.

Peruntukan susut nilai merupakan sejenis peruntukan yang mesti ditolak dari kos aset

dalam kunci kira-kira untuk mendapatkan nilai buku yang bersih. Peruntukan susut

nilai bukanlah sejenis liabiliti seperti yang dikatakan kerana peruntukan ini tidak

dihutang kepada sesiapa.

Hasil

terdahulu dan terakru

Hasil yang perlu diterima bagi suatu tempoh perakaunan tidak semestinya ia boleh

diterima dalam tempoh yang ditetapkan tetapi mungkin diterima pada tempoh yang

lebih cepat atau lebih lambat daripada tempoh yang ditetapkan.

Hasil yang diterima lebih cepat daripada tempoh yang ditetapkan dikenali sebagai

Hasil Terdahulu. Hasil terdahulu ini akan ditolak daripada jumlah hasil yang

diterima. Oleh itu, hasil terdahulu ini akan didebitkan dalam akaun hasil berkenaan

untuk mendapatkan jumlah hasil yang sebenar bagi tempoh masa tersebut. Jumlah

hasil tersebut akan dikreditkan dalam akaun untung rugi. Jumlah hasil terdahulu ini

akan direkodkan dibahagian liabiliti semasa dalam kunci kira-kira.

Hasil yang belum diterima pada tempoh perakaunan yang ditetapkan dipanggil hasil

terakru. Hasil terakru ini akan ditambah dengan jumlah hasil yang diterima. Oleh itu,

ia akan dikreditkan dalam akaun hasil berkenaan untuk mendapatkan jumlah hasil

yang sebenar pada tempoh tersebut dan jumlah itu akan dikreditkan dalam akaun


37

untung rugi. Jumlah hasil terakru pula akan direkodkan di sebelah aset semasa kunci

kira-kira.

Perbelanj

aan terdahulu dan terakru

Perbelanjaan bagi sesuatu tempoh perakaunan akan diambil kira dalam rekod-rekod

perakaunan tidak kira bayaran wang tunai telah dibuat ataupun tidak. Belanja

terdahulu terdiri daripada belanja-belanja seperti sewa, komisen, gaji dan sebagainya.

Manakala belanja terakru pula merangkumi belanja-belanja seperti bil elektrik, air ,

telefon , caruman kwsp dan perkeso.

Belanja yang telah dibayar bagi tempoh perakaunan atau tahun kewangan yang

berikut dipanggil belanja terdahulu.Ia perlu ditolak daripada jumlah yang dibayar.

Amaun belanja terakru ini akan dikreditkan dalam akaun belanja yang berkenaan

untuk mendapatkan amaun yang sebenar pada tempoh tersebut. Jumlah belanja yang

sebenar akan didebitkan dalam akaun untung rugi. Belanja terdahulu ini akan

direkodkan di bahagian aset semasa dalam kunci kira-kira.

Belanja yang belum dibayar bagi suatu tempoh perakaunan tersebut dipanggil

sebagai belanja terakru.Ia perlu dicampurkan dengan belanja yang telah dibayar

untuk mendapatkan jumlah amaun yang sebenar bagi tempoh tersebut. Catatannya

pula amaun belanja terakru akan didebitkan dalam akaun belanja yang berkaitan.

Dalam kunci kira-kira ia akan direkodkan di bahagian liabiliti semasa.


38

BAB 4 : BIDANG PENGAUDITAN

4.1 Pengenalan

Bab ini menerangkan tentang proses pengauditan dan prosedur yang diamalkan

dalam jabatan audit di firma Loh & Co.

Pengauditan ditakrifkan sebagai pemeriksaan yang sistematik dan bebas daripada

data, penyata, rekod, operasi dan persembahan (kewangan atau sebaliknya) sesuatu

perusahaan bagi tujuan yang dinyatakan. Dalam mana-mana audit juruaudit

menganggap dan mengiktiraf usul di hadapannya bagi pemeriksaan, mengumpul

bukti, menilai sama dan atas dasar ini merumuskan pertimbangan yang disampaikan

melalui laporan audit.

Tujuan utama audit adalah untuk memastikan bahawa akaun yang disimpan oleh

sesebuah syarikat, dapat dipersembahkan dalam format yang jelas, benar dan senang

difahami oleh pihak luar/pihak ketiga.Matlamat audit adalah untuk menyatakan


39

pendapat mengenai orang, organisasi atau sistem contoh dalam soalan, di bawah

penilaian berdasarkan kerja yang dilakukan secara ujian. Disebabkan kekangan

praktikal, audit bertujuan untuk memberikan jaminan yang munasabah bahawa

penyata kewangan tersebut adalah bebas dari kesilapan yang material.Oleh itu,

persampelan statistik sering diterima pakai dalam audit.

Audit adalah sebahagian penting perakaunan.Secara tradisinya, audit telah

terutamanya berkaitan dengan mendapat maklumat mengenai sistem kewangan dan

rekod kewangan syarikat atau perniagaan. Walau bagaimanapun, pengauditan baru-

baru ini telah mula termasuk maklumat lain mengenai sistem itu, seperti maklumat

mengenai prestasi alam sekitar. Hasilnya, kini terdapat profesion menjalankan audit

alam sekitar.

4.2 Jenis-Jenis Audit

Audit terdiri daripada tiga jenis audit Interim, audit akhir dan audit khas.

a) Audit Interim

Audit ini bertujuan untuk menentukan kawalan sistem dalam.Ia dilakukan sebelum

sesuatu kerja audit akhir dijalankan.Audit ini juga bertujuan untuk mengenal syarikat

terutamanya. Tentang organisasi dan sistem syarikat secara am atau sistem kawalan

dalamnya. Audit interim ini terbahagi kepada empat peringkat iaitu belian dan

pembayaran,jualan dan penerimaan,gaji dan upah serta buku dan rekod.

Kerja-kerja audit interim ini bermula dengan kajian permulaan secara am tentang

sistem kawalan dalam seperti organisasi syarikat, sistem dan rekod perakaunan dan

kertas kerja audit. Dua dan tiga bulan sebelum audit akhir dijalankan, beberapa

kakitangan akan dihantar ke tempat pelanggan untuk membuat audit interim. Ia

biasanya dilakukan bagi syarikat perkilangan yang besar.


40

b) Audit Akhir

Audit ini dilakukan pada tahun semsa berakhir iaitu pada 31 Disember atau 30 Jun

waktu-waktu ini dikenali sebagai peak period. Ia merupakan waktu dimana kerja-

kerja akaun dan audit perlu disiapkan sebelum tarikh tersebut untuk dihantar kepada

LHDN. Dalam kerja audit akhir, kerja pengauditan dapat dilakukan dengan lancar

dan teratur. Ini kerana juruaudit telah mengetahui sistem kawalan dalaman firma

tersebut berikutan audit interim yang telah dijalankan.

c) Audit khas

Audit ini dijalankan setelah ada permintaan dari pihak pelanggan umpamanya,

pengambilalihan pelanggan ke atas sebuah firma yang lain atau bankrup.

4.3 Standard Operasi Audit Negara

Standard pengauditan terpakai apabila audit dijalankan. Berikut adalah perkara-

perkara utama dalam standard pengauditan : -

i. Merancang, mengawal dan merekod

- Juruaudit secukupnya perlu merancang, mengawal dan merekodkan kerjanya.

ii. Sistem Perakaunan

- Juruaudit perlu memastikan sistem perusahaan rakaman dan pemprosesan

urus niaga dan menilai kecukupan sebagai asas untuk penyediaan penyata

kewangan.

iii. Bukti Audit

- Juruaudit perlu mendapatkan relevan dan boleh dipercayai bukti audit yang

cukup untuk membolehkan beliau membuat kesimpulan yang munasabah.


41

iv. Kawalan Dalaman

- Jika juruaudit ingin meletakkan pergantungan ke atas kawalan dalaman, dia

harus memastikan dan menilai kawalan dan melakukan ujian pematuhan

operasi mereka.

v. Kajian Penyata Kewangan

- Juruaudit perlu menjalankan apa-apa kajian semula penyata kewangan adalah

mencukupi, bersempena dengan kesimpulan yang diambil daripada bukti

audit yang lain yang diperoleh , untuk memberi asas yang munasabah bagi

pendapat mengenai penyata kewangan.

4.4Proses Pengauditan

Rajah 4.1 Carta alir proses pengauditan

1.Menerima

buku klien/ pergi

ke tempat klien

Menganalisis

akaun klien

2.Penugasan

kes

Reviu oleh

senior

Menjelaskan nota reviu

Reviu kedua oleh

senior 10a. menyelesaikan

kesilapan/masalah

yang mungkin timbul. Reviu oleh

pengurus

12. Memulangkan

buku klien

11.Percetakan

Laporan

Tahunan

dengan

keizinan klien

10. menghantar

drafpermulaan

Laporan

Tahunan

kepada klien.

9. mengalis baca

(proofread)

Menaip draf

permulaan

laporan

tahunan


42

Proses pengauditanboleh dibahagikan kepada beberapa tahap, seperti yang

ditunjukan dalam rajah 3.1. Proses-proses yang ditunjukkan dalam carta alir tersebut

hanyalah garis panduan umum yang harus diikuti dalam menjalankan pengauditan

mana-mana kes sekalipun.

Pertama sekali, buku-buku klien akan diserahkan oleh klien kepada firma Loh&co.

Berikut adalah rekod-rekod yang diperlukan dari klien untuk mengendalikan kerja

audit :

I. Imbangan Duga (Trial Balance)

II. Kunci Kira-Kira (Balance Sheet / Statement Of Financial Position)

III. Akaun Untung Rugi / Penyata Pendapatan ( Profit & Loss Account /

Income Statement )

IV. Lejar Am (General Ledger)

V. Buku Tunai (Cash Book)

VI. Jurnal ( Journal )

VII. Lejar Subsidiary (Subsidiary Ledger)

VIII. Penyata Penyesuaian Bank (Bank Reconciliation)

IX. Surat Pengakuan Bank ( Bank Confirmation)

X. Penyata Bank (Bank Statement)

XI. Stok Akhir ( Closing Inventory)

XII. Senarai Pemiutang (List Of Creditors )

XIII. Senarai Penghutang (List Of Debtors)

XIV. Senarai Fixed Asset ( List Of Fixed Assets)

XV. Baucar Pembayaran (Payment Vouchers)

XVI. Invois( Invoice)

XVII. Resit rasmi ( OfficialReceipt)

XVIII. Keratan Cek (Cheque Butts)


43

Alternatifnya, terdapat juga klien yang lebih rela juruaudit pergi ke tempatnya untuk

menjalankan proses pengauditan. Ini terutamanya bagi klien yang operasi

perniagaannya besar ataupun tempat operasi jauh daripada Loh&co. proses

pengauditan bagi klien begini adalah sama dengan proses pengauditan klien yang

menghantar buku-buku ke loh&co, perbezaannya hanyalah buku-buku tersebut

berada di tempat klien, dan bukannya dihantar ke Loh&Co.

Langkah kedua adalah penugasan kes, iaitu pengurus menugaskan kes kepada staf.

Setelah menerima buku klien, pengurus akan menugaskan kes tersebut kepada salah

satu atau lebih (bergantung kepada saiz perniagaan/ syarikat yang bakal diaudit) staf

di Jabatan Audit. Staf tersebut akan bertanggungjawab menghabiskan audit kes

tersebut sebaik-baiknya dalam tempoh masa yang ditetapkan (Budget hour).

Langkah ketiga pula, staf dikehendaki untuk menganalisis akaun klien, berasaskan

segala buku dan dokumen yang diserahkan oleh klien. Analisis yang dijalankan

terhadap akaun klien hendaklah analisis yang terperinci kerana analisis inilah yang

akan dijadikan asas dalam menghasilkan Laporan Tahunan. Boleh dikatakan bahawa

langkah ini merupakan intipati utama seluruh proses pengauditan. Pada tahap akhir

analisis, satu draf laporan tahunan akan dihasilkan berdasarkan apa yang dianalisis.

Langkah keempat dalam proses pengauditan adalah reviu analisi dan draf tahunan

oleh senior. Analisis yang lengkap tersebut perlu diserahkan kepada senior untuk

proses reviu. Reviu di sini bermaksud meneliti semula hasil kerja yang dibuat untuk

mengenalpasti masalah yang timbul dan menuliskan masalah-masalah tersebut di

atas dalam sekeping kertas dipanggil nota reviu.

Prosedur seterusnya adalah menjelaskan nota reviu iaitu menyelesaikan masalah-

masalah yang timbul selepas analisis telah dilakukan.Nota reviu bertujuan

menjadikan analisis yang dilakukan, lebih lengkap dan sempurna. Setelah nota reviu

dijelaskan, analisis yang telah diperbaiki akan diserahkan semula kepada senior yang

sama untuk reviu kali kedua. Setelah senior berpuas hati bahawa tiada lagi masalah

berkenaan analisis yang dijalankan, maka akan diserahkan pula kepada pengurus

untuk direviu. Pengurus akan mereviu kes tersebut dan akan mengesahkan bahawa

draf laporan tahunan boleh ditaip jika analisis dibuat dengan sempurna.


44

Draf permulaan Laporan tahunan akan ditaip oleh jurutaip Loh&Co. Setelah ditaip,

salinan tersebut akan dikalisbaca (proofread) dengan salinan yang dibawa untuk

ditaip (draf permulaan laporan tahunan). Setelah proses kalisbaca selesai dan semua

kesilapan diperbetulkan, maka salinan yang betul tersbut dihantar untuk ditaip

salinan sebenar (master copy).

Langkah kesepuluh adalah menyediakan draf permulaan Laporan Tahunan dan

menghantar salinan kepada klien. Draf permulaan ini akan dicop Preliminary Draft

pada sudut kanan sebelah atas setiap mukasurat laporan tahunan tersebut untuk

menandakan bahawa ia hanya draf permulaan dan bukan laporan tahunan sebenar.

Klien akan meneliti kandungan draf permulaan ini akan membandingkannya dengan

akaun yang disimpan olehnya. Jika klien terdapat apa-apa keraguan tentang

kesahihan draf tersebut, maka beliau akan menelefon juruaudit untuk mendapatkan

penjelasan bagaimana sesuatu angka itu boleh timbul. Berserta dengan draf

permulaan, dokumen-dokemen berikut juga dihantar iaitu :

I. Management Representation

II. Senarai Pelarasan Dan Reklasifikasi Audit (Adjustment And Reclassification

List)

III. First Forwarding

IV. Bil Audit

V. Sign Pages

VI. Confirmation Letters

VII. Enclosure Slip

Setelah klien berpuas hati, loporan tahunan yang memuatkan segala perubahan yang

telah dilakukan akan dihasilkan oleh juruaudit. Biasanya, dua salinan disediakan

kepada klien, satu salinan kepada agen cukai, dua salinan kepada agen

kesetiausahaan dan 3 salinan untuk juruaudit.Langkah terakhir adalah memulangkan

buku-buku klien beserta Laporan Tahunan yang telah disediakan.

4.5. Sistem Pengefailan Audit


45

Terdapat tiga fail yang utama untuk setiap syarikat di bilik fail iaitu Permanent

Audit File, Current Audit File dan Correspondence File.

4.5.1 Fail audit tetap (Permanent Audit File)

Fail audit tetap pula memuatkan segala maklumat tentang syarikat yang diaudit.

Perkara-perkara yang terkandung dalam fail ini adalah seperti berikut :

I. Surat Pengikatan (Engagement Letter)

II. Maklumat Pelanggan Dan Perniagaan ( Client And Business Information)

III. Kawalan Dalaman & System Perakauanan ( Internal Control & Accounting

Systems)

IV. Perlembagaan (Constitution)

V. Petikan Rekod Statutory ( Extracts Of Statutory Records)

VI. Dokumen Perjanjian ( Agreements & Other Documents)

VII. Ringkasan & Penganalisa ( Summaries & Analysis)

VIII. Laporan Khas ( Special Reports)

IX. Maklumat Percukaian ( Tax Information)

X. Akaun Kumpulan ( Group Accounting)

Sungguhpun kebanyakan dokemen yang terkandung dalam fail audit tetap tidak

mungkin akan berubah, tetapi perhatian yang harus diberikan kepadanya setiap tahun

kerana mungkin terdapat perjanjian baru ataupun perkara baru yang wajib difailkan.

Mungkin juga terdapat pembatalan sesetengah perjanjian yang patut dikemaskini

seperti tenancy agreement dan sebagainya.

4.5.2 Fail audit semasa (Current Audit File)


46

Fail audit semasapula mengandungi kertas kerja pengauditan, statutory audit,

minutes,share capital, form of annual return dan dokumen sokongan audit.

Fail ini merupakan komponen yang penting dalam possesi juruaudit kerana ia juga

merupakan sumber rujukan juruaudit yang akan menguruskan sesuatu kes itu pada

tahun-tahun akan datang. Kertas kerja yang terdapat dalam fail audit semassa

disusun mengikut indeks yang dipraktis oleh firma Loh&co.

Fail audit semasa dikemaskini setiap tahun perakaunan syarikat yang diaudit dan

merupakan fail yang paling dirujuk oleh juruaudit semasa menjalankan

pengauditan.

4.5.3 Fail hubungan (Correspondence File)

Segala salinan surat-menyurat antara loh & co dengan syarikat pelanggan seperti

dokumen yang difakskan , bil audit, 1st forwarding, 2nd forwarding dan

reminders akan disimpan dalamFail hubungan. Fail hubungan penting untuk

dikemaskini dari semasa ke semasa untuk memastikan bahawa butir-butir syarikat

seperti alamat syarikat, nombor telefon, nombor faksimili dan sebagainya

diketahui sekiranya terdapat apa-apa perubahan.

4.6 Kawalan dalaman jabatan audit

Jabatan audit Loh&co mempunyai beberapa jenis kawalan dalaman yang

digunakan dalam proses pengauditan. Kawalan dalaman ini penting bagi

memastikan bahawa kerja-kerja audit dapat dijalankan dalam suasana yang

sistematik, teratur dan konsisten. Antaranya adalah :

i. Buku rekod masuk keluar buku klien :

Ini merupakan buku yang harus direkodkan setiap kali ada klien menghantar

buku-buku dan dokumen-dokumen untuk diaudit. Setelah kerja audit siap,

buku-buku tersebut akan dihantar pulang ke klien dan pemulangan juga harus

dicatatkan. Tujuannya untuk mengelakkan kekeliruan tentang penghantaran


47

buku-buku klien, sebab terdapat ramai klien yang hantar buku-buku pada

masa yang sama.

ii. Dokumen masuk/keluar (Incoming/outgoing documents)

Setiap kali buku klien diterima atau dipulangkan, dokumen ini harus

dilengkapkan.Tujuannya adalah untuk memastikan bahawa semasa buku

klien diterima dan dipulangkan, buku-buku tersebut lengkap seperti yang

disediakan oleh klien. Kebiasaannya dokumen keluar buku klien akan

berasaskan dokumen masuk.

iii. Laporan masa mingguan (Weekly time report)

Kertas yang harus diisi oleh setiap juruaudit setiap hari untuk menunjukkan

perkembangan kes yang dikendalikan dan tugas harian yang telah

dilakukan.Kertas ini harus dihantar ke supervisor setiap minggu sekali untuk

menjadikan asas mengisi laporan status kerja.

iv. Laporan status kerja (Job status report)

Ini merupakan kertas yang mempunyai maklumat status semua kes yang

dibuat oleh semua juruaudit. Diisikan oleh supervisor jabatan audit

berasaskan Laporan masa mingguan setiap staf di jabatan audit.


48

BAB 5 PENERANGAN TERPERINCI PROSES PENGAUDITAN

5.1 Proses sebelum memulakan proses pengauditan

5.1.1. Penganalisaan fail tahun lepas

Langkah pertama yang diambil sebelum merancang program audit bagi satu kes

ialah penganalisaan fail semasa tahun lepas. Daripada kertas kerja audit tersebut,

fahaman semula sistem kawalan dalaman bagi syarikat adalah lebih mudah.

Langkah-langkah pemeriksaan dan penetapan keluasan skop pemeriksaan dapat

dirancang dengan mudah melalui menganalisa fail tahun lepas. Penganalisaan fail

tahun lepas juga penting untuk mencatat baki akhir tahun lepas dalam kertas kerja


49

tahun semasa. Proses ini penting untuk membuat movement of account dari

tahun lepas sampai tahun semasa.

Adakalanya, maklumat-maklumat perlu fotostat sekiranya tiada perubahan untuk

kewangan semasa. Contohnya jika tiada perubahan maksudnya tiada penambahan

atau pelupusan dalam aset-aset tetap untuk tahun kewangan semasa, semua

maklumat untuk aset tetap diikutkan sama seperti tahun lepas. Penyediakan bil

audit juga perlu dirujuk kepada fail tahun lepas.

5.1.2. Menyemak angka dan tanda audit

Terdapat beberapa istilah audit yang selalu digunakan dan berkaitan dengan tugas

pemeriksaan iaitu memeriksa, menganalisa, menyemak, membandingkan,

pengesahan, footing, meneliti dan mengesan.

Memeriksa dalam konteks audit ialah menentukan pengesahan penyata-penyata

kewangan pelanggan sehingga terjumpa penipuan. Menganalisa pula bererti

memeriksa dengan cara memecah-mecahkan atau membahagi-bahagikan satu

urusniaga kepada bahagian-bahagiannya. Misalnya, pelbagai belanja yang

ditunjukkan dalam Akaun Untung Rugi atau Penyata Pendapatan dianalisa untuk

melihat apakah jenis perbelanjaan dikelaskan dalam pelbagai belanja tersebut.

Meyemak dimaksudkan sebagai pengawasan atau menjamin ketepatan kerja

penyemakan dibuktikan dengan menggunakan tanda audit.Membandingkan

bermaksud memeriksa dua atau lebih data dengan memerhatikan persamaan dan

perbezaannya. Pengesahan atau verifikasi pula bermaksud pemeriksaan mengenai

kebenaran penghitungan seperti memeriksa dan mengesahkan proses

perjumlahan.


50

Footing ialah pemeriksaan perjumlahan atau pengurangan ke bawah. Cross

Footing pula ialah pemeriksaan perjumlahan atau pengurangan secara horizontal.

Meneliti ialah melihat secara kritis tanpa melakukan verifikasi yang lengkap.

Mengesan bermaksud memeriksa dengan cara melihat kembali bukti-bukti asal

sesuatu urusniaga dari awal hingga akhir.

5.1.3. Memo perancangan audit (audit planning memorandum)

Langkah utama yang dibuat sebelum memulakan kertas kerja audit adalah

menyediakan audit planning memorandum secara bertulis. Perancangan memo

dirancang selepas meneliti fail audit tahum lepas.Sebenarnya memo ini adalah

penyenaraian secara terperinci kerja-kerja audit yang harus dilaksanakan bagi

item-item di penyata kewangan serta masa budget bagi setiap prosedur kerja-kerja

audit. Contoh audit planning memorandum boleh dilihat pada lampiran yang

disediakan.

Setiap langkah dalam kerja audit hendaklah ditulis dengan ringkas dan tepat serta

disusun secara sistematik. Masa budget adalah penting bagi membolehkan

wujudnya perancangan pembahagian kerja secara sistematik dan rekod bagi setiap

tahap kerja audit serta masa yang telah dihabiskan. Sekiranya masa sebenarnya

diambil untuk membuat kerja audit melebihi masa budget, kemungkinan banyak

ralat telah dilakukan oleh pelanggan dan ujian tambahan perlu dibuat. Sebelum

memulakan penyediaan program audit, tujuan mengaudit perlu ditentukan. Untuk

mencapai tujuan menyeluruh, saya perlu memeriksa rekod-rekod seperti jurnal

am, buku tunai, lejar, dan dokumen- dokumen lain.

Sekiranya program audit yang dijalankan adalah mengenai hutang perniagaan,

salah satu prosedur adalah mengirim pengesahan baki penghutang.Jika pelanggan

mempunyai lejar subsidiary, baki-baki penghutan boleh diambil dari lejar


51

tersebut.Tanpa menentukan tujuan audit, tidak ada satu pegangan tatacara yang

boleh meliputi program audit.

5.1.4. Pengauditan statutori dan percukaian

I. Audit Statutori ( Statutory Audit)

Pengauditan Statutori bermula dengan mengenalpasti lokasi pejabat:

Setiusaha syarikat, Juruaudit kemudianya akan menyediakan tiga perkara berikut

sebelum bertolak ke pejabat setiusaha untuk mengekstrak informasi statutori:

Senaraisemak keperluan statutori dan daftar (indeks 27, sila rujuk Lampiran).

Senarai semak ini disalin seperti tahun lepas, dan disahkan semasa

pengauditan statutori dibuat.

Surat rasmi juruaudit kepada setiusaha (indeks 31, sila rujuk Lampiran).

Surat ini membolehkan juruaudit mendapatkan minit-minit mesyuarat dan

resolusi pekeliling. Disediakan dalam 2 salinan: sesalinan untuk juruaudit dan

satu lagi untuk Setiusaha.

Borang modal saham (indeks 140, sila rujuk Lampiran). Mencatatkan saham

yang dipegang individu, saham yang disahkan (authorised), saham yang

diterbit (Issued), dan saham yang dibayar penuh (fully paid-up).

Semasa di pejabat setiusaha syarikat, pengauditan statutori akan dibuat.

Pengauditan statutori melibatkan pemeriksaan terhadap 3 jenis buku utama

sesebuah Syarikat, yang disimpan di pejabat setiusaha syarikat tersebut:

(a) Buku Pendaftaran Syarikat

(b) Buku Minit

(c) Fail ROC/Fail Setiusaha


52

Buku Pendaftaran Syarikat mencatatkan perkara-perkara berikut:

Pertama,pendaftaran ahli-ahli (Register of Member). Pendaftaran ahli-ahli

merekodkan latar belakang setiap ahli seperti nama, alamat, nombor kad

pengenalan, Kewarganegaraan, pekerjaan, tarikh lahir, dan jumlah saham yang

dipegang berserta tarikh mula memegang dan melepaskan saham. Juruaudit perlu

memastikan bahawa jumlah saham yang diterbitkan-diterbitkan setuju (sama)

dengan akaun, dan segala perubahan saham telah diluluskan oleh Lembaga

Pengarah dalam Minit Mesyuarat.

Kedua, dalam Buku Pendaftaran Syarikat juga mencatatkan pertukaran

pendaftaran (Register of Transfer, iaitu rekod segala pertukar saham yang siap

difailkan dan menepati resolusi Lembaga Pengarah.Ketiga, Register of

Chargesyang menyimpan maklumat aset yang dicagarkan (oleh bank, dan

sebagainya.) Keempat, juga terdapat pendaftaran, pengarah, setiusaha dan

pengururs syarikat .Ini merekodkan maklumat latar belakang pengarah, setiusaha

dan pengurus syarikat.Akhir sekali, terdapat juga pendaftaran pegangan pengarah,

iaitu bahagian yang merekodkan jumlah, nilai dan jenis saham yang dipegangoleh

pengarah, tarikh mula memegang dan melepaskan saham.Perubahan yang berlaku

mestilah mendapat kelulusan Lembaga Pengarah.

Buku Minit pula menyimpan rekod segala minit mesyuarat bagi setiap jenis

mesyuarat yang dijalankan sepanjang tahun termasuk resolusi perkeliling yang

dikeluarkan.

Semua resolusi perkeliling yang diisytiharkan, dan semua minit mesyuarat,

haruslah diambil oleh juruaudit bagi tujuan pengauditan statutori.Lazimnya,

salinan juruaudit ada disertakan bersama.Maklumat dalam resolusi perkeliling dan


53

minit mesyuarat haruslah setuju dengan maklumat yang ada dalam Buku

Pendaftaran Syarikat dan Fail ROC/Setiusaha.

Juruaudit juga perlu memfotostat sesalinan Pulangan Tahunan (AR, Annual

Return) untuk difail selepas indeks 140 dalam Fail Audit Semasa.

II. Audit Percukaian

Untuk menyediakan Laporan Tahunan yang lengkap, juruaudit perlu mengetahui

cukai pendapatan yang mungkin dibayar oleh syarikat pada tahun ini.

Justeru, pengiraan peruntukan cukai pendapatan (provision for taxation, indeks

120) adalah penting untuk memastikan cukai sebenar yang dibayar, tidak lari jauh

dengan Peruntukan yang dikira.Disebabkan inilah, pengauditan percukaian

penting kerana maklumat yang didapati, amat berguna sebagai garis panduan

mengira peruntukan cukai pendapatan tahun ini.

Perkara-perkara yang diekstrak semasa pengauditan percukaian adalah:

Pengiraan cukai pendapatan tahun lepas, jadual Elaun Modal (Capital Allowance),

Borang J/J1 (borang bayaran ansuran cukai/cukai dilepaskan), Seksyen 108 dan

Jadual Kedudukan Bayaran Cukai.

5.2 Menyediakan Kertas Kerja

International Audit Guideline 3, Basic Principles Governing an Audit

(paragraph 11) states: The auditor should document matters which are

important in providing evidence that the audit was carriedout in accordance with

the basic principles.

Ini bermakna bahawa juruaudit perlu mendokumentasikan segala perkara yang

pentingsebagaikerja audit telah dijalankan berdasarkan prinsip-prinsip am.


54

Ini merujuk kepada analisis akaun klien yang dilakukan di atas kertas kerja .Kertas

kerja boleh dikategorikan kepada dua jenis, kertas kerja utama (main working

paper/schedule) dan sub-kertas kerja.Penyediaan kedua-dua jenis adalah berbeza,

sungguh pun fungsi kedua-dua adalah sama, iaitu untuk mencatatkan analisis akaun

klien.

5.2.1 Kertas Kerja Utama

Kertas kerja utama adalah kertas kerja yang merumuskan segala analisis akaun yang

telah dilakukan dengan terperinci dalam sub-kertas kerja. Amnya, penyediaan kertas

kerja utama sebelum proses analisis adalah seperti berikut:

(a) Empat kolum wajib disediakan dalam kertas kerja single, dan setiap

satu kolum perlu diisi dengan butir yang tersendiri, Kolum pertama adalah kolum

baki seperti Dalam Buku (Balance Per Book), iaitu baki penutupan dalam buku

klien pada tahun ini. Kolum kedua pula dilabel AJE/RJE, iaitu pelarasan dan

reklasifikasi yang bakal dibuat semasa pengauditan dijalankan. Kolum ketiga

ialah Baki Selepas Diaudit (Balance As Per Audit), iaitu baki selepas dibuat

segala pelarasan audit. Kolum terakhir adalah kolum Baki Penutupan Tahun Lalu

(Closing Balance As At Prior Year), iaitu kolum yang memuatkan baki

penutupan tahun lalu.

(b) Untuk analisis seperti analisis perbelanjaan dan aset tetap serta

analisis yang memerlukan kajian mendalam, kertas kerja yang lebih panjang dan

berkolum lebih banyak digunakan, dipanggil kertas kerja double. Amnya,

peraturan mewujudkan kolum dalam kertas kerja berganda ini adalah sama

dengan kolum dalam kertas kerja single. Perbezaanya cuma kolum AJE dan RJE

dipisahkan untuk Nampak lebih jelas, dan mungkin kadang-kadang kolum

significant variance(varians) ditambahkan (terutamanya analisis

perbelanjaan), untuk membandingkan angka tahun ini dengan angka tahun lepas

menggunakan varians.


55

5.2.2 Sub-kertaskerja

Sub-kertas kerja merupakan kertas kerja yang memuatkan analisis sesuatu akaun

secara terperinci dan detail.Sub-kertas kerja menerangkan bagaimana sesuatu angka

itu boleh timbul, apakah pelarasan yang telah dibuat, mengapa pelarasan dibuat, dan

angka akhir yang diperoleh selepas diaudit.

Penyedian sub-kertas kerja adalah lebih bebas berbanding kertas kerja utama, kerana

analisis yang terperinci bergantung kepada kemahiran juruaudit mempersembahkan

data. Justeru, juruaudit boleh menggunakan apa sahaja

Cara untuk menganalisis akaun klien secara terperinci dalam sub-kertas kerja,

asalkan kaedah yang digunakan itu logik, boleh difahami dan menjimatkan

masa.Walaubagaimanapun, masih terdapat beberapa perkara yang harus dilakukan

atau dipatuhi dalam analisis sub-kertas kerja.

Pertama sekali, juruaudit perlu mendapatkan kembali angka yang ditunjukkan dalam

buku klien. Bagaimana angka tersebut boleh timbul, apakah komponen-komponen

yang menyebabkan angka tersebut menjadi begitu, harus ditunjukkan dalam sub-

kertas kerja.Setelah itu juruaudit haruslah mengesahkan kewujudan transaksi yang

berlaku dengan menyemak dokumen-dokumen asas. Resit, invois, cek, bil, dan apa-

apa sahaja yang boleh menyokong kewujudan transaksi, akan dibauchkan dan

diletakkan tanda audit di dokumen itu sendiri dan dalam sub-kertas kerja.

Selepasitu, barulah pelarasan-pelarasan yang difikirkan perlu, dibuat dalam sub-

kertas kerja.Pelarasan-pelarasan yang dibuat ditunjukkan dengan jelas, dan

diringkaskan dalam AJE/RJE Journal Entries dan juga ditunjukkan dalam kertas

kerja utama.Dokumen yang difotostat untuk jadikan bahan bukti sub-kertas

kerja.Diletakkan selepas sub-kertas kerja tersebut, dan disilang rujuk kepada sub-

kertas kerja.Seterusnya, sub-kertas kerja pula disilang rujuk kepada kertas kerja

utama.


56

5.3 Peristiwa selepas tahun kewangan berakhir (subsequent event)

Peristiwa selepas tahun kewangan berakhir perlu diambil perhatian jika ia berlaku

sebelum tarikh laporan juruaudit (within report date). Subsequent event perlu

disemak untuk menentukan samada ia mempengaruhi penyata kewangan dan

pelarasan perlu dibuat ataupun ia perlu dinyatakan (disclosed) dalam nota kepada

akaun di Laporan Tahunan.

Prosedur-prosedur untuk mengenal pasti subsequent events dibuat sebaik-baiknya

selepas kerja-kerja pengauditan hampir siap atau telah siap.Segala soal selidik

hendaklah ditunjukkan kepada pengarah ataupun pegawai esekutif yang

bertanggungjawab ke atas sistem perakaunan dan kewangan syarikat.

5.3.1 Mencetak Laporan Tahunan

Setelah klien memberikan kelulusanya ke atas draf permulaan, haruslah

Laporan tahunan akan dicetak dan dijual oleh juruaudit Loh & Co. Sendiri (biasanya

oleh Juruaudit junior) Bilangan Laporan Tahunan yang dijilid berbeza untuk syarikat

yang berbeza, tetapi peraturan yang biasa diikuti ialah:

2 salinan untuk setiusaha: kedua-dua salinan mengandungi cop rasmi

Pesuruhjaya Sumpah, satu salinan lengkap berserta kulit depan, dan satu

salinan Tanpa Akaun Untung Rugi tanpa kulit depan.

Satu atau dua salinan kepada agen cukai bergantung kepada agen

cukai, sama ada satu atau dua salinan akan disediakan. Dalam mana-mana

situasi sekalipun, hanya satu salinan memerlukan cop Pesuruhjaya Sumpah.

Tiga salinan untuk Loh &Co : satu salinan berkulit depan dengan cop

Pesuruhjaya Sumpah yang difailkan dalam Fail Audit Tetap, satu salinan

tidak berkulit depan difail Dalam Fail Audit Semasa (indeks 1), dan satu lagi


57

salinan tidak berkulit depan dan tanpa tandatangan Pengarah dan cop

Pesuruhjaya Sumpah yang difail dalam Fail Audit Semasa (indeks 24, yang

akan dibuat draf Laporan Tahunan tahun yang akan datang).

Sekurang-kurangnya dua salinan untuk klien: bergantung kepada

klien, sekurang- kurangnya dua salinan perlu disediakan. Salinan Laporan

Tahunan yang diberi Kepada klien tidak memerlukan cop Pesuruhjaya

Sumpah.

Loh & Co. mencaj RM 5 bagi setiap salinan Laporan Tahunan, dan akan dibilkan Bil

audit dikira berdasarkan garis panduan yang ditentukan oleh Institut Akauntan

Malaysia (MIA). Renj yuran audit yang dikenakan oleh Loh & Co. Adalah dari RM

450 (minimum, untuk syarikat kecil dormant case) hingga ke RM 10000 (syarikat

besar).

5.4 Format Laporan Tahunan

5.4.1 Maklumat Korporat, Mukasurat 2 hingga 5

Setiap mukasurat dalam Laporan Tahunan hendaklah mengandungi Nombor Syarikat

pada sebelah kiri atas mukasurat. Mukasurat pertama dalam Laporan Tahunan adalah

sentiasa sama, iaitu merupakan maklumat korporat syarikat. Maklumat yang

didedahkan dalam mukasurat 1 ini adalah: Pengarah, Setiausaha, Pejabat Berdaftar,

Juruaudit dan alamatnya, Alamat Perniagaan (tidak wajib), dan Banker.

Mukasurat 2 pula menunjukkan maklumat seperti: Laporan Pengarah, Aktiviti Utama

Syarikat, Keputusan (untung/rugi bersih), Dividen (sama ada diisu atau sebaliknya),

Rizab dan Peruntukan, dan Isu Saham Dan/Atau Debentur. Mukasurat 3 pula

merupakan kenyataan yang menerangkan maklumat statutori lain, yang kebiasaannya


58

sama sahaja untuk semua Laporan Tahunan. Sila rujuk Lampiran 13 untuk sampel

(dalam Bahasa Inggeris).

Mukasurat 4 pula berkenaan Pengarah yang Dilantik/Meletak Jawatan/Bersara,

Kepentingan Pengarah, dan Faedah Pengarah. Mukasurat 5 pula adalah kenyataan

juruaudit bahawa mereka ingin sama ada meletak jawatan sebagai juruaudit pada

tempoh perakaunan yang akan datang, ATAU menyatakan keinginan mereka terus

menjadi juruaudit. Mukasurat ini akan ditandatangani oleh kedua-dua Pengarah yang

termaktub dalam indeks 31 Fail Audit Semasa, beserta tarikh Laporan.

(Tarikh Laporan hendaklah tidak boleh melebihi 14 hari sebelum enam bulan selepas

tempoh perakaunan syarikat tersebut tamat. Contoh: bagi syarikat yang tempoh

perakaunannya tamat pada 31 Disember 2013, tarikh Laporan haruslah pada atau

sebelum 6 bulan selepas 31 Disember 2013 = 30 Jun 2013, tetapi 14 hari sebelum 30

Jun 2013 = 16 Jun 2013)

5.4.2 Lembaran Imbangan, Penyata Pendapatan, Penyata Perubahan dalam

Ekuiti, Penyata Aliran Tunai

Mukasurat 6 pula mengandungi Lembaran Imbangan bagi syarikat. Sesetengah item

dalam Lembaran Imbangan akan disilangrujuk kepada bahagian Nota Kepada

Penyata Kewangan (6.3), seperti Aset Tetap, Amaun Terhutang Kepada/Dihutang

Oleh Pengurus, Pemiutang Lain-lain Dan Akruan, Pemiutang Sewabeli, Pinjaman

Bank, Peruntukan Cukai, Liabiliti Jangka Panjang, Modal Saham, dan sebagainya.

Bagi syarikat yang besar, Lembaran Imbangan mungkin mencecah dua atau lebih

mukasurat.Oleh itu, susunan mukasurat-mukasurat seterusnya, adalah bergantung.

Mukasurat seterusnya adalah Penyata Pendapatan, iaitu penyata yang menunjukkan

dengan jelas pergerakan pendapatan yang diperoleh syarikat, dan bagaimana

untung/rugi bersih diperoleh.Seterusnya, dihuraikan Penyata Perubahan dalam

Ekuiti.Ini adalah penyata yang menunjukkan gabungan modal saham, untung/rugi


59

bersih, dan untung tertahan/rugi terkumpul. Angka akhir yang diperoleh MESTI

sama dengan angka imbangan Lembaran Imbangan.

Mukasurat seterusnya adalah Penyata Aliran Tunai, iaitu penyata yang mencirikan

aliran tunai dalam syarikat. Semua item yang melibatkan sama ada pengaliran wang

keluar atau masuk ke dalam syarikat, akan ditunjukkan. Contohnya, penambahan

dalam penghutang perniagaan berbanding tahun lepas, akan mengakibatkan aliran

tunai yang negatif kerana bermakna wang syarikat tidak akan mengalir keluar,

disebabkan wang yang dihutang oleh pihak lain kepada syarikat, masih belum

dikutip, malah bertambah banyak. Logik beginilah yang akan memastikan penyata

aliran tunai, imbang. Kadangkala, juruaudit yang kurang berpengalaman tidak dapat

mengimbangkan penyata aliran tunai, khususnya untuk syarikat yang banyak item.

5.4.3 Nota Kepada Penyata Kewangan

Mukasurat-mukasurat seterusnya selepas item-item yang dihuraikan di atas, adalah

nota-nota kepada penyata kewangan. Sesetengah item yang penting dalam Lembaran

Imbangan dan Penyata Pendapatan, akan disilangrujuk ke bahagian ini. Bahagian ini

akan memperincikan butir-butir yang mendalam dan detail tentang item tersebut.

Contohnya, Aset Tetap dalam Lembaran Imbangan, akan disilangrujuk ke bahagian

ini dan seterusnya, bahagian ini akan membutirkan jenis aset, kos, susutnilai semasa

dan terkumpul, dan nilai buku.

Antara item-item yang dihuraikan dalam bahagian ini adalah: Asas Penyediaan

Penyata Kewangan, Polisi Perakaunan yang Penting, Aktiviti Utama Syarikat (sama

dengan mukasurat 2), Aset Tetap, Pemiutang Sewabeli, Amaun Terhuta