Baru-baru ini negara dikejutkan dengan fenomena banjir

besar yang melanda beberapa negeri di selatan

Semenanjung. Banjir besar telah melanda bermula 19

Disember 2006 akibat hujan lebat yang mencurah-curah.

Selepas air mulai surut dan ketika orang ramai mula

berpindah balik ke rumah dari pusat pemindahan, banjir

kedua pula berlaku 12 Januari 2007.

Johor merupakan negeri yang paling teruk terjejas akibat

banjir dengan mangsa yang dipindahkan sehingga 90,000

semasa banjir pertama dan melebihi 100,000 orang ketika

banjir kedua.

Banjir yang melanda dalam jangka masa melebihi sebulan

telah mengakibatkan kerosakan bukan sahaja ke atas

harta benda dan infrastruktur malah sektor pertanian turut

menghadapi kemusnahan. Anggaran kerugian yang

dialami sektor pertanian termasuk ternakan dan industri

asas tani akibat banjir besar yang melanda beberapa buah

negeri terutama di Johor baru-baru ini mencecah hampir

RM70 juta dan kebanyakannya infrastruktur sektor

pertanian. Kerugian RM39 juta dialami oleh para petani di

seluruh negara termasuk Johor akibat banjir pertama dan

selebihnya kerugian banjir pusingan kedua.

Banjir yang mengakibatkan kemusnahan terhadap sektor

pertanian ini turut dirasai oleh pengusaha daripada sektor

swasta yang kebanyakannya mengusahakan ladang-

ladang kelapa sawit. Walaupun pokok kelapa sawit matang

mampu bertahan di dalam air bertakung berbanding pokok

kecil tetapi kerosakan infrastruktur seperti jalan ladang

menyukarkan pengeluaran hasil. Disebabkan ladang

dilanda banjir, pekerja-pekerja tidak keluar bekerja dan

turut dipindahkan kepenempatan sementara. Produktiviti

ladang terjejas akibat

hasil tidak boleh diambil dan

dikeluarkan.

Bagi pengusaha industri asas tani, aktiviti mereka terjejas

teruk kerana produk tidak dapat dihasilkan manakala

kelengkapan peralatan mengalami kerosakan akibat

ditenggelami air. Peralatan yang rosak perlu diperbaiki dan

bagi yang tidak boleh diperbaiki peralatan baru terpaksa

dibeli bagi memastikan produk dapat dihasilkan. Di

samping itu mereka juga terpaksa menanggung bayaran

balik pinjaman peralatan yang rosak.

Kerugian juga turut dialami oleh pesawah walaupun

bilangan pesawah yang terlibat tidak seramai disebelah

utara Semenanjung. Kebanyakan pesawah mengalami

kerugian kerana sawah yang dimiliki ditenggelami air

dikala anak pokok padi masih diperingkat semaian atau

diperingkat penuaian. Anak pokok padi akan rosak jika

ditenggelami air melebihi satu minggu manakala pada

peringkat penuaian, pokok padi yang menunggu masa

untuk dituai akan rebah dan tidak boleh diambil oleh

jentuai.

Kesan banjir juga turut dirasai oleh pekebun-pekebun kecil

yang mengusahakan tanaman buah-buahan seperti

durian, nangka, tanaman kontan dan sebagainya kerana

tanaman tersebut tidak mampu bertahan lama apabila

2

ditenggelami air. Sementara itu pengusaha-pengusaha

kebun sayur turut mengalami bencana banjir kerana projek

yang mereka usahakan kebanyakan terletak di kawasan

tanah pamah dan mudah dinaiki air.

Di seluruh negeri Johor sahaja dianggarkan lebih 75 peratus

daripada kebun sayur seluas 1,600 hektar yang dimiliki 100

petani ditenggelami air lebih satu meter. Ladang yang

membekalkan sayur untuk pasaran tempatan dan eksport ini

mengalami kerugian melebihi RM10 juta meliputi kemusnahan

anak benih, pokok sayuran, mesin, jentera serta stok baja.

Banjir besar luar biasa yang melanda negeri ini turut

menyebabkan kenaikan harga sayur berikutan tiada bekalan

dari ladang sayur di seluruh Johor. Banjir menyebabkan

kesukaran pengusaha mengeluarkan hasil tanaman masing-

masing berikutan jalan ladang tidak dapat dilalui kerana dinaiki

air. Pengguna terpaksa bergantung kepada bekalan sayur dari

Melaka, Kuala Lumpur, Ipoh dan Cameron Highlands.

Bagi peladang yang mengusahakan ternakan pula turut

mengalami kerugian disebabkan kematian ternakan atau

kemusnahan infrastruktur dan peralatan ladang. Kebanyakan

pengusaha tidak sempat menyelamatkan ternakan dan

peralatan kerana banjir yang melanda terlalu pantas. Manakala

bagi pengusaha kolam ternakan, kerugian yang dialami lebih

tinggi kerana ternakan yang terdapat dalam kolam akan bebas

mengikut arus air atau mati disebabkan air banjir yang

tercemar.

Bagi mengurangkan tekanan kepada para peladang dan

penternak, pelbagai usaha telah dilakukan oleh kerajaan,

pihak swasta dan badan-badan NGO dengan

menyalurkan bantuan dan kemudahan. Bantuan yang

disalurkan ini sedikit sebanyak mampu meringankan

beban yang ditanggung oleh mereka.

Kerajaan melalui Jawatankuasa Bencana Negara

meluluskan peruntukan kira-kira RM6 juta untuk semua

petani di seluruh negara yang mengalami kerugian akibat

banjir pusingan pertama Disember lalu. Kementerian

Pertanian dan Industri asas Tani telah menyiapkan data

taksiran kerugian yang dialami para petani dalam banjir.

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani turut

menyediakan wang ihsan berjumlah RM7.479 juta untuk

6,700 orang penternak dan petani yang terbabit dengan

banjir besar di Johor, Melaka, Negeri Sembilan dan

Pahang. Pembayaran bergantung kepada jumlah

kerugian yang ditanggung dan nilainya berbeza antara

petani dan penternak.

Kerajaan juga meminta bank-bank komersial menimbang

untuk memberikan semula pinjaman kepada petani dan

penternak bagi memulakan projek baru menerusi Skim

Kemudahan Jaminan Bantuan Ist imewa (KJBI)

berjumlah RM500 juta yang diumumkan Y.A.B. Perdana

Menteri.

Peladang dan penternak yang terjejas dengan banjir

perlu menggunakan bantuan dan kemudahan yang

diberikan oleh kerajaan dan pihak swasta untuk memulih

dan membangunkan semula aktiviti pertanian yang

mereka usahakan agar kembali seperti sediakala.

3

Perakaunan merupakan aktiviti yang melibatkan kerja-

kerja merekod, mengkelas dan mengira data-data

urusniaga ke dokumen-dokumen dan juga buku-buku yang

sesuai. Manual Perakaunan Peladang ini disediakan bagi

membantu peladang dan penternak sebagai:

· Panduan dan tatacara merekod maklumat

kewangan yang berkaitan dengan aktiviti dan

kegiatan berasaskan pertanian.

· Penyediaan maklumat kewangan bagi membantu

Peladang-peladang membuat keputusan perniagaan

supaya lebih kompetitif dari aspek perolehan dan kos

setanding dengan pengeluar-pengeluar dari negara

lain dalam bidang/sektor yang sama.

· Menilai keberkesanan pengawalan, pengurusan dan

perbelanjaan yang terlibat termasuk kos-kos bantuan

dan subsidi yang disumbangkan oleh kerajaan dan

pihak swasta.

· Mengawasi perjalanan aktiviti dengan lebih cekap

dan berkesan.

· Satu proses meningkatkan kefahaman, kemahiran

merekod dan menyediakan laporan perakaunan

yang dapat memberikan gambaran transaksi yang

benar dan saksama.

Justeru itu, demi kemudahan peladang dan penternak,

panduan ini telah disediakan khusus menjelaskan tatacara

menyediakan simpankira dan merekod maklumat

perakaunan berasaskan aktiviti pertanian seperti berikut:

· Tanaman · Ternakan · Ternakair

Asas Perakaunan

Amalan dan prinsip asas perakaunan merupakan

kaedah-kaedah perakaunan yang digunakan untuk

mengakaunkan nilai-nilai wang bagi setiap aktiviti

ekonomi yang diperakaunkan dan menguntukkannya

kepada suatu tempoh masa perakaunan. Bagi peringkat

asas dan permulaan, manual ini berpegang kepada

prinsip dan asas perakaunan berikut:

Asas Tunai

Prinsip ini mengiktiraf segala urusniaga dan keperluan

ekonomi hanya apabila tunai diterima atau dibayar dan

bukannya bila manafaat diterima atau disediakan. Tiga

elemen penting di dalam menyediakan perakaunan asas

tunai ini adalah terimaan tunai, pembayaran tunai dan

baki/kelebihan tunai. Kelebihan utama asas tunai

digunakan adalah kerana ianya lebih mudah difahami

dan diselenggarakan serta memberi fokus ke atas aliran

tunai sahaja. Di samping i tu penyediaan dan

pengrekodan dokumen perakaunan adalah lebih

mudah.

Kos Sejarah

Asas-asas akaun ini disediakan berdasarkan kelaziman

kos sejarah. Prinsip ini digunakan untuk merekod

urusniaga mengikut nilai sebenar iaitu pada masa

urusniaga itu berlaku kerana lebih objektif dan boleh

dibuktikan.

Tempoh Perakaunan

Prinsip ini memegang kepada andaian bahawa

urusniaga dan aktiviti yang dijalankan adalah bagi

tempoh-tempoh perakaunan tertentu.

Pendapatan hasil

Jumlah wang yang diperolehi daripada sebarang aktiviti

urusniaga dalam satu tempoh perakaunan seperti jualan

44

hasil pengeluaran tanaman, ternakan, ternakair,

perkhidmatan, komisyen, dividen dan sewaan.

Perbelanjaan Hasil

Pembayaran tunai yang dikeluarkan bagi tujuan membiayai

kos perkhidmatan atau barangan yang digunakan untuk

mendapatkan hasil. Belanja tersebut diiktiraf apabila

manafaatnya diperolehi dan dibayar dalam tempoh

perakaunan seperti belian alatulis, bayaran gaji dan upah,

bil air dan elektrik, belian benih, belian input pertanian,

sewa dan ansuran pinjaman.

Pendapatan Modal

Terimaan tunai atau barangan daripada aktiviti selain

daripada hasil kegiatan perniagaan seperti modal

permulaan perniagaan, pinjaman bank, tunai daripada

penjualan aset tetap dan bantuan-bantuan yang diterima

daripada badan kerajaan atau swasta.

Perbelanjaan modal

Perbelanjaan ini melibatkan aktiviti membeli harta tetap

yang digunakan dalam satu jangkamasa panjang seperti

pembelian mesin, jentera, tanah, bangunan, kilang, kedai,

perabot dan kenderaan.

Carta Aliran Perakaunan

Proses merekod boleh dibahagikan kepada tiga peringkat

utama seperti carta Aliran di bawah:

Dokumen Asas Perakaunan

Dokumen berbentuk keterangan bertulis atau bercetak

secara manual mahupun secara elektronik.

Dokumen boleh diwujudkan dalam pelbagai bentuk, saiz,

rupa, kegunaan dan bahan yang digunakan. Dokumen

perniagaan berfungsi sebagai satu jenis surat yang

merekodkan butir-butir urusniaga yang berlaku dalam

satu-satu masa. Setiap urusniaga perlu disokong dengan

dokumen agar dapat digunakan sebagai bukti perniagaan.

Setiap dokumen yang digunakan atau yang dikumpulkan

perlulah diasingkan mengikut kategori dan juga mengikut

urusniaga yang berlaku. Di antara dokumen-dokumen

perniagaan yang biasa terlibat dalam proses urusniaga

adalah seperti berikut:

Buku Tunai

Buku ini mengandungi dua Bahagian utama iaitu

Lembaran Terimaan dan Lembaran Pembayaran. Tatacara

merekod buku tunai adalah seperti berikut:

Lembaran Terimaan Tunai

a. Lembaran ini akan mencatatkan segala terimaan

tunai atau cek yang berasaskan dokumen-dokumen

punca seperti resit, slip bank atau keratan cek.

b. Semua Keterangan catatan terimaan-terimaan

dibuat bermula daripada ruangan di sebelah kiri iaitu

tarikh terimaan, nyatakan butir-butir daripada mana

terimaan diterima, jumlah amaun tunai atau nilai

cek yang diterima, nombor resit (sekiranya ada)

dan isi amaun dalam ruangan “akaun” bagi catatan

tujuan terimaan tunai tersebut.

c. Catat amaun dalam ruangan “Pelbagai” bagi sesuatu

terimaan yang tiada dikhaskan ruangan.

d. Pada akhir bulan, jumlahkan terimaan ditiap-tiap

satu ruangan khas diakaun masing-masing untuk

dipindahkan di dalam Ringkasan Hasil dan Belanja

mengikut tajuk akaun masing-masing.

2. Buku Tunai

1. Dokumen Punca

3. Penyata Pendapatan

5

Lembaran Pembayaran Tunai

a. Ruangan ini akan mencatatkan semua pembayaran

wang tunai atau cek berasaskan baucer

pembayaran, bil, invois, keratan cek, atau slip

mesin daftar semasa berlaku proses pembelian

barang.

b. Semua Keterangan catatan bayaran-bayaran dibuat

bermula daripada ruangan di sebelah kiri iaitu tarikh

bayaran, nyatakan butir-butir kepada siapa

pembayaran dibuat, jumlah amaun tunai atau nilai

cek yang dibayar, nombor siri baucer bayaran/

keratan cek/slip mesin daftar (sekiranya ada) dan

seterusnya, isi amaun dalam ruangan “akaun” bagi

catatan tujuan bayaran tunai tersebut dibuat.

c. Catat amaun dalam ruangan “Pelbagai” bagi sesuatu

bayaran am yang tiada dikhaskan ruangan.

d. Pada akhir bulan, jumlahkan bayaran ditiap-tiap satu

ruangan khas diakaun masing-masing untuk di

pindahkan ke dalam Ringkasan Hasil dan Belanja

mengikut tajuk akaun masing-masing.

Pengkelasan Akaun Hasil Dan Belanja

Pendapatan hasil Projek Tanaman

i. Jualan hasil tanaman.

ii. Jualan benih semaian

iii. Sewaan – lori, jentera, peralatan projek

iv. Hasil-hasil lain

Pendapatan Hasil Projek Ternakan

i. Jualan hasil ternakan

ii. Jualan baka

iii. Jualan Makanan ternakan

iv. Jualan sisa ternakan

v. Sewaan – lori, kenderaan, reban, tapak

vi. Hasil-hasil selain ternakan

Pendapatan Hasil Projek Ternakair

i. Jualan hasil ternakair

ii. Jualan benih/baka ternakair

iii. Sewaan – kolam, tapak kolam

iv. Hasil-hasil lain

Perbelanjaan hasil Projek Tanaman

i. Belian benih

ii. Belian input – baja, racun

iii. Pembajakan dan penyelengaraan ladang

iv. Pengangkutan – traktor

v. Sewaan – alatan dan jentera

vi. Pemasaran

vii. Upah dan gaji

viii. Ansuran pinjaman

ix. Pentadbiran – alatulis, telefon, elektrik dan air

x. Lain-lain

Perbelanjaan hasil Projek Ternakan

i. Belian baka

ii. Belian makanan ternakan

iii. Belian ubatan dan rawatan

iv. Penyelengaraan kandang, reban

v. Sewaan – tapak, alatan, kandang, reban

vi. Pengangkutan

vii. Pemasaran

viii. Upah dan gaji

ix. Ansuran pinjaman

x. Pentadbiran - alatulis, telefon, elektrik dan air

xi. Lain-lain

Peringkat Dokumen Tujuan/Kegunaan

Resit/keratan cek/slip bank

Baucer bayaran/bil/invois/keratan

cek/slip mesin daftar

Merekod terimaan tunai/cek semasa jualan berlaku

Merekod pembayaran tunai/cek semasa proses belian berlaku

Buku Tunai HarianMerekod semua terimaan atau pembayaran tunai/cek beserta

butir-butir urusniaga yang berlaku setiap hari berasaskan resit

dan dokumen baucer pembayaran

Penyata Pendapatan (Bulanan)Setiap urusniaga harian akan dijumlahkan setiap bulan dan

dipindahkan ke Penyata Untungrugi mengikut bulan bagi tujuan

mengetahui kelebihan hasil

1

2

3

6

Perbelanjaan hasil Projek Ternakair

i. Belian benih/baka

ii. Belian makanan

iii. Belian ubatan/rawatan

iv. Bahan bakar dan minyak

v. Penyelengaraan kolam

vi. Pengangkutan

vii. Pemasaran

viii.Sewaan- alatan, kolam

ix. Ansuran pinjaman

x. Pentadbiran - alatulis, telefon, elektrik dan air

xi. Lain-lain

Penyata Pendapatan

Penyata ini disediakan bagi mengetahui prestasi

perniagaan samada berlaku kelebihan atau kekurangan

pendapatan hasil daripada belanja bagi sesesuatu tempoh

(setiap bulan). Tatacara merekod Penyata ini adalah

seperti berikut:

i. Masukkan jumlah terimaan yang berlaku sepanjang

bulan mengikut klasifikasi pendapatan yang telah

ditentukan. Kenalpasti butir-butir terimaan lain dan

asingkan terimaan modal (sekiranya ada) seperti untung

atas jualan aset. Hanya terimaan hasil sahaja

dimasukkan sebagai pendapatan operasi.

ii. Masukkan jumlah pembayaran yang berlaku sepanjang

bulan mengikut klasifikasi perbelanjaan yang telah

ditentukan. Kenalpasti butir-butir belanja am dan

asingkan belanja modal (sekiranya ada) seperti belian

aset tetap. Hanya belanja hasil sahaja di masukkan

sebagai perbelanjaan operasi.

iii. Jumlahkan semua pendapatan yang diperolehi dan

jumlahkan perbelanjaan yang telah dikenakan. Catatkan

kelebihan atau kekurangan yang berlaku dengan

mengambilkira perbezaan diantara jumlah besar

Pendapatan Hasil dan jumlah besar Perbelanjaan Hasil.

iv. Pengiraan menunjukkan kelebihan bermakna jumlah

Pendapatan melebihi jumlah Perbelanjaan dan

sekiranya pengiraan menunjukkan Kekurangan

bermaksud jumlah Perbelanjaan melebihi jumlah

Pendapatan.

v. Bagi memberikan gambaran yang lebih tepat berkaitan

kedudukan kewangan pada akhir setiap bulan, semua

terimaan modal seperti pinjaman daripada bank atau

agensi kerajaan serta bantuan-bantuan yang diterima

secara geran/subsidi (sekiranya nilai diketahui)

hendaklah dicatatkan di dalam ruangan Pendapatan

Modal. Sementara itu item-item perbelanjaan seperti

pembelian peralatan dan mesin yang dikenalpasti

bolehlah dicatatkan di dalam ruangan perbelanjaan

hasil. Maklumat ini perlu dicatatkan bagi tujuan

pelarasan akhir tahun dibuat seperti pelarasan susutnilai

bagi menentukan kedudukan sebenar harta dan

kewangan perniagaan berkaitan.

Perakaunan peladang yang dinyatakan adalah asas bagi

menjadikan projek yang diusahakan peladang bersistematik

dalam pengurusan agar projek berdaya saing.

Dokumen Tujuan/Kegunaan

Invois Dokumen bagi tujuan urusniaga secara hutang. Berfungsi merekod amaun barangan yang

dihantar, nilai barangan tersebut, syarat pembayaran dan maklumat perniagaan.

ResitSatu dokumen yang digunakan untuk menunjukkan satu urusniaga tunai telah berlaku.

Kebiasaannya digunakan bagi jumlah nilai jualan yang besar atau diperlukan oleh pembeli.

Keratan Cek Sebagai satu alat pembayaran yang boleh digunakan sebagai rujukan berguna bagi merekod

sesuatu pembayaran yang berlaku.

Slip Mesin

DaftarTunaiSlip ini dikeluarkan melalui penggunaan mesin daftar bagi mempercepatkan proses merekod

jualan tunai terutama secara runcit.

Baucer

PembayaranDokumen rasmi yang digunakan bagi tujuan pembayaran. Baucer kebiasaannya mengandungi maklumat

lengkap berkaitan amaun dibayar, jenis belanja, bentuk pembayaran dan maklumat perniagaan.

7

Pertanian merupakan tunggak asas kepada kehidupan

manusia baik dari segi sumber makanan, kewangan

dan ekonomi serta menjadi matlamat pengusaha pertanian

bahawa setiap pelaburan yang dilakukan mampu memberi

pulangan menguntungkan.

Tumpuan kerajaan kepada sektor pertanian bukan satu

langkah ke belakang, sebaliknya usaha dipergiatkan bagi

menjadikan sektor ini sebagai perniagaan untuk jangka

panjang. Dalam memajukan sektor pertanian, kerajaan

telah melakukan perubahan, tidak lagi mengikut cara lama

sebaliknya menggunakan bioteknologi dan teknologi

moden bagi menambah nilai hasil pertanian negara.

Kerajaan tidak melihat pertanian sebagai sektor yang

mundur akan tetapi sebagai sektor industri yang mampu

menjana pertumbuhan ekonomi negara selain

mengurangkan import makanan. Oleh yang demikian, kita

perlu merubah tanggapan bahawa pertanian merupakan

aktiviti ekonomi yang mempunyai sedikit nilai ditambah

serta menjana pendapatan yang rendah kepada salah satu

cabang perniagaan yang berpotensi untuk dimajukan.

Sektor tani merupakan kegiatan utama ekonomi

masyarakat luar bandar. Kaum bumiputera merupakan

golongan tertinggi yang terlibat dalam pertanian. Dengan

itu, pembangunan sektor pertanian bukan setakat menjana

sumber pertumbuhan baru, malah dapat membantu usaha

merapatkan jurang sosioekonomi di dalam negara.

Kerajaan akan memberi tumpuan kepada usaha

meningkatkan rantaian nilai serta meneroka aktiviti

berasaskan pertanian yang mempunyai nilai ditambah

yang tinggi, perladangan komersial berskala besar dan

menggunakan ICT serta memanfaatkan sepenuhnya

potensi dalam bioteknologi. Masyarakat tani pula perlu

mengambil peluang yang tersedia ini bagi memajukan

diri dan sektor pertanian keseluruhannya.

Bioteknologi merupakan satu industri baru dan penting,

berpotensi menjana sumber kekayaan baru. Usaha

akan dipergiat bagi membangunkan industr i

bioteknologi sebagai peneraju baru pertumbuhan

ekonomi. Tumpuan akan diberi kepada penggunaan

bioteknologi dalam pertanian.

Perjalanan untuk menjadikan sektor tersebut sebagai

satu perniagaan memerlukan pembudayaan

keusahawanan dalam pertanian supaya dapat

melahirkan satu generasi usahawan tani bagi

menerajui usaha merevolusikan sektor pengeluaran

makanan.

8

Untuk berjaya di dalam bidang pertanian kita perlu ada

role model petani-petani bejaya. Skala pertanian yang kecil

masih menjadi masalah besar dan menghalang para

petani meningkatkan pendapatan mereka. Petani harus

bekerja pada skala ekonomi yang dapat meningkatkan

pendapatan dengan mengkomersialkan usaha yang ada.

Di sinilah letaknya peranan bank dan agensi berkaitan

untuk membantu petani mengusahakan sektor pertanian

secara komersial.

Masyarakat tani perlu mengubah mentaliti dan pendapat

selama ini bahawa hasil pengeluaran mereka hanya cukup

untuk keperluan sendiri dan akan dijual sekiranya ada

lebihan. Aspek kualiti bukan keutamaan dalam

pengeluaran mereka. Mereka perlu yakin bahawa aktiviti

pertanian masa kini bukan sekadar memenuhi keperluan

sara hidup sahaja malah ianya satu perniagaan yang boleh

memberikan kekayaan. Berdasarkan perkembangan

semasa iaitu dengan penggunaan jentera, pertanian

secara tradisional yang menghasilkan produktiviti rendah

boleh ditingkatkan melalui teknologi sedia ada.

Sektor pertanian yang sedang rancak dibangunkan oleh

kerajaan meliputi industri asas tani yang ketika ini telah

mencapai nilai ditambah dan berpotensi menyediakan

128,000 pekerjaan baru secara langsung dalam jangka

masa lima tahun akan datang. Potensi sektor ini tiada

batasannya jika diusahakan dengan teliti. Menjelang tahun

2020, sektor pertanian perlu berada di tahap kejayaan

yang membantu membina imej sebuah negara maju.

Di negara seperti Amerika Syarikat, Australia dan beberapa

negara maju lain, petani dipandang tinggi kerana mereka

tergolong daripada orang-orang kaya. Ini disebabkan sektor

pertanian yang diusahakan oleh mereka memberi pulangan

menguntungkan. Menurut pakar ekonomi berkaitan

pertanian, orang kaya dalam sektor pertanian sebenarnya

bukan terdiri daripada golongan petani sejati tetapi adalah

golongan pelabur dari sektor swasta atau individu yang

mempunyai modal besar untuk mengusahakan industri

pertanian secara komersial. Pertanian merupakan satu

bidang yang memerlukan modal besar dan hanya mereka

yang sanggup melabur akan memperolehi kejayaan.

Untuk memastikan pertanian yang diusahakan

menguntungkan, usahawan tani perlu sedia berubah

terhadap cara berfikir, bertindak dan membuat keputusan

sebagai seorang usahawan (businessman). Setiap

perbelanjaan dan pendapatan direkod bagi mengetahui

untung rugi sesuatu projek yang diusahakan. Trend

pasaran, risiko dalam bidang pertanian, keadaan

persekitaran, cuaca dan lain-lain yang berkaitan dengan

faktor pengeluaran perlu sentiasa diberikan perhatian.

“Berdasarkan

perkembangan semasa iaitu dengan

penggunaan jentera, pertanian secara

tradisional yang menghasilkan

produktiviti rendah boleh ditingkatkan

melalui teknologi sedia ada.”

99

Bagi memastikan bidang pertanian merupakan perniagaan

yang menguntungkan dan mampu memberikan kekayaan,

aspek kuantiti dan kualiti sentiasa dipertingkatkan. Kualiti

produk yang dihasilkan akan menentukan harga pasaran

hasil yang akan dijual. Bagi menambahkan lagi daya saing

produk yang dihasilkan, proses nilai tambah seperti

pemprosesan, penggredan, pembungkusan dan

pemasaran perlu juga diberikan keutamaan.

Pertanian dalam negara mampu berdaya saing sekiranya

semua pengusaha dalam bidang pertanian turut

mengambilkira program pensijilan yang diperkenalkan oleh

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani.

Pengusaha-pengusaha pertanian boleh mendapatkan

pengiktirafan melalui pensijilan Amalan Pertanian Baik

(APB) seperti sijil Skim Amalan Ladang Baik Malaysia

(SALM) daripada Jabatan Pertanian Malaysia, Sijil Amalan

Ladang Ternakan (SALT) daripada Jabatan Perkhidmatan

Haiwan Malaysia dan Skim Pensijilan Ladang Akuakultur

Malaysia (SPLAM) daripada Jabatan Perikanan Malaysia.

Selain daripada produk yang dikeluarkan berkualiti dan

selamat untuk dimakan, pensijilan diperolehi secara tidak

langsung dapat menepati piawaian pengeluaran antarabangsa

yang membolehkan hasil keluaran dipasarkan ke luar negara.

“Di negara seperti

Amerika Syarikat, Australia

dan beberapa negara maju

lain, petani dipandang tinggi

kerana tergolong orang

kaya.”

10

Pada masa kini kebanyakan tanaman dibiakkan dengan

berbagai kaedah menggunakan teknologi yang

berbeza tetapi melalui asas pembiakan yang sama. Asas

pembiakan tanaman yang betul perlu diketahui terlebih

dahulu sebelum mengusahakan sesuatu projek pertanian

bagi menjamin hasil dan mutu yang dikeluarkan.

Terdapat beberapa asas pembiakan tanaman yang boleh

dijadikan panduan oleh umum dalam mengusahakan

kultura kebunan. Di bawah ini diterangkan asas pembiakan

tanaman yang sering dipraktikkan mengikut kesesuaian

tanaman tersebut.

Pembiakan Biji Benih

Tanaman yang dibiakkan melalui biji benih adalah tanaman

semusim seperti padi, jagung, sayur-sayuran dan juga

tanaman hiasan. Biji benih biasanya mengalami

pendebungaan kacuk dan faktor ini tidak menjamin

tanaman yang dibiakkan akan menghasilkan anak yang

mempunyai ciri-ciri yang sama seperti

induknya. Bagi tanaman yang

hendak dibiakkan

dengan cara ini,

pemilihan biji

benlh perlu

dilakukan untuk

mendapatkan

baka yang

t u l e n .

Pemi l ihan

boleh dibuat

d e n g a n

mengambilkira beberapa faktor seperti berikut:

* Pokok induk yang sihat.

* Buah yang cukup masak

dan tiada serangan

penyakit dan perosak.

* Buah yang normal.

* Buah dipertengahan musim

dan terletak di bahagian tengah

ladang.

Pembiakan Vegetatif (Tampang)

Pembiakan vegetatif atau tampang adalah cara

pembiakan dengan menggunakan

bahagian tertentu tanaman seperti

keratan batang, pucuk, daun dan rizom.

la dilakukan bagi tanaman yang

tidak mengeluarkan biji benih atau

sukar berbunga. Kaedah

pembiakan ini kerap menjadi

pilihan kerana caranya

mudah dan dapat

menghasilkan pokok

dengan baka tulen.

Kaedah ini juga dapat

memendekkan tempoh

matang di mana pokok

mengambil masa lebih pendek untuk

berbunga atau berbuah, tetapi

tumbesaran tanaman dengan cara

ini adalah terhad. Kaedah

keratan, tut, cantuman, belahan

11

rumpun dan bebawang selalu dilakukan tetapi kejayaan

pembiakan ini bergantung kepada pemilihan bahan tanaman,

keadaan iklim, tanah, air dan juga kemahiran.

Keratan batang terbahagi kepada keratan batang keras ,

sederhana dan lembut. Bahagian tanaman yang sihat serta

mempunyai beberapa mata tunas dipilih. Keratan tanaman

sepanjang 15-20 cm digunakan. Keratan dipotong serong sedikit

di bawah mata tunas atau pangkal ruas. Biasanya daun-daun

tanaman dibuang untuk mengelakkan pokok yang disemai

kekeringan. Keratan disemai menggunakan media semaian 2 :

1 : 1 (dua bahagian tanah, satu bahagian bahan organik dan

satu bahagian pasir). Kaedah ini selalu digunakan bagi

membiakkan tanaman hiasan.

Keratan pucuk berdaun digunakan bagi tanaman yang berbatang

lembut jenis herba dan renek. Keratan rizom digunakan untuk

tanaman seperti kunyit dan halia. Semaian yang dilakukan perlu

disiram dan diletakkan di tempat redup sehingga tanaman

mengeluarkan pucuk.

Kaedah tut merupakan cara pembiakan yang biasa digunakan

bagi tanaman buah-buahan. Tut melalui proses pembuangan

kulit kayu untuk tujuan pengakaran. Kulit ranting atau dahan pokok

dengan saiz 1-2 cm garis pusat dipotong kira-kira 5 cm panjang

dan dibuang kulitnya. Bahagian yang terdedah disapukan dengan

hormon penggalak akar dan ditutupkan dengan tanah campuran.

Bahagian tersebut dibalut dengan plastik untuk menghalang

kemasukan air dari luar. Media yang digunakan adalah campuran

dua bahagian tanah atas dan satu bahagian bahan organik

bersama sedikit air.

Manakala kaedah cantuman sering digunakan bagi mendapatkan

klon pokok yang dikehendaki. Cara ini dapat menjamin baka

tulen diperturunkan kepada anak oleh induk. Terdapat berbagai

kaedah cantuman seperti mata tunas, cantuman baji dan sanding.

Kaedah ini kerap digunakan bagi tanaman buah-buahan seperti

durian, rambutan dan lain-Iain lagi.

Di samping itu, pembiakan dengan kaedah belahan rumpun boleh

dilakukan bagi pokok yang hidup berumpun. la dapat

menghasilkan tanaman yang banyak daripada satu induk. Pokok

dibelah kepada beberapa belahan yang dikehendaki dan

ditanam. Tanaman yang boleh dibiakkan dengan cara

kebanyakkannya terdiri daripada tanaman hiasan.

Kaedah menanam dengan menggunakan bebawang boleh

ditanam terus tanpa perlu disemai. Bahan tanaman dipilih

daripada pokok yang sudah tua atau matang. Tanaman yang

dibiakkan dengan cara ini antaranya mempunyai peratus hidup

yang tinggi. Sayuran jenis bawang dan beberapa pokok hiasan

dibiakkan melalui cara ini.

Berbekalkan pengetahuan tentang bahan tanaman, kemahiran

dan pengalaman pembiakan pelbagai jenis tanaman boleh

dilakukan sendiri yang mampu memberikan kepuasan kepada

individu yang menceburi dalam bidang pertanian sama ada

sebagai hobi atau komersial.

PenaungDato’ Haji Abd. Rahim bin Haji Ahmad

PenasihatHaji Arpan Shah bin Satu

Ketua PengarangHaji Abd. Nasir bin Haji Ismail

PenyuntingAzizan bin Othman

Rohman bin Jasmani

Edisi InternetHaninah bte Abd. Rahman

Diterbitkan Oleh:Lembaga Pertubuhan Peladang,

Blok C Utara, Pusat Bandar Damansara, Bukit Damansara,50460 Kuala Lumpur.

Grafik/Illustrator

Rohman bin JasmaniKamaruzzan bin Hanif

Berita Transformasi Elektronik

boleh dilayari di

http://www.lpp.gov.my

12