seni anyaman tikar mengkuang

SENI ANYAMAN

WARISAN KITA

PENGENALAN

-Mengayam adalah roses menjalin helaian atau jaluran daun mengkuang atau daun pandan yang telah diproses mengikut disiplin tertentu.

-Seni anyaman ini terkenal sejak zaman dahlu lagi dalam masyarakat Melayu terutama di Terengganu, Kedah, Perak dan Melaka.

BAHAN AYAMAN

-Antara bahan ayaman yang sering digunakan ialah daun pandan dan daun mengkuang

-Daun pandan mudah didapati di kawasan pantai yang berpaya, manakala daun mengkuang pula boleh didapati di kampung atau kawasan berbukit.

-Selain daun pandan dan daun mengkuang, bahan lain yang turut digunakan untuk mengayam ialah rotan, buluh dan kercut.

DAUN PANDAN DAUN MENGKUANG

JENIS JENIS KELARAI

-Anyaman yang tidak berkelarai dinamakan anyaman biasa atau anyaman ghadas

-Satu anyaman yang lengkap, biasanya dihiasi dengan kelarai.

-Kelarai dihasilkan dengan menggunakan dua warna yang kontra.

-Corak dan motif kelarai perlu dirancang terlebih dahulu dengan mengguanakan mata atau langkah yang betul dan tepat semasa menyusun helaian daun pandan atau daun mengkuang.

-Pembentukan kelarai dijalankan secara serentak dengan proses mengayam.

CONTOH ANYAMAN GHADAS

PRODUK ANYAMAN

BERKELARAI

PELBAGAI JENIS KELARAI

KELARAI BERASASKAN FLORA

KELARAI BERASASKAN FAUNA

KELARAI BERASASKAN GEOMETRI

KELARAI BERASASKAN RUPA ABSTRAK

KELARAI BERASASKAN NAMA PEREKA ATAU

TEMPAT

PERALATAN MENGAYAM

PARANG

PENYISIP

PISAU

PELURUT

JANGKA

PROSES PENYEDIAAN MENGKUANG UNTUK ANYAMAN TIKAR

1. Mengambil daun- pilih daun yang cukup tua

2. Membuang bahagian tengah

3. Proses Melayur

4. Proses menjangka

5. Proses Merendam

Proses yang mengambil masa selama dua malam

6. Proses Menjemur

7. Proses Melurut

8. Proses Mengayam

a) Melagang . Proses mengayam bermula dengan melagang, iaitu mengayam pada bahagian tengah atau

tulang tikar. Proses melagang ini akan menentukan panjang atau pendek tikar tersebut

b) Mengayam. Proses mengayam adalah menyelang-nyelikan daun mengkuang bermula daripada asas

melagang sehingga ke bahagian tepi

c) Menyisip. Seterusnya sisipan dilakukan , iaitu meregang anyaman untuk memasukkan jaluran

lebihan bagi proses menyambung atau mematikan anyaman. Sisipan juga dilakukan untuk

mengemaskan ayaman supaya tidak terburai atau longgar.

d) Mengerat. Proses terakhir dalam mengayam ialah mengerat, iaitu memotong bahagian yang berlebihan.

Proses ini dilakuakan sebagai kemasan anyaman

Hasil anyaman tikar mengkuang yang telah siap