13 tajuk 7 kurikulum pendidikan islam
DESCRIPTION
Kurikulum Pendidikan IslamTRANSCRIPT
Tajuk 7 KURIKULUM PENDIDIKAN ISLAM SEMASA
7.0 Sinopsis
Tajuk ini memberi fokus kepada perbincangan terhadap sukatan dan huraian sukatan
pelajaran KBSR dan dokumen standard Kurikulum Pendidikan Islam KSSR. Tajuk ini
turut membincangkan model-model j-QAF seperti Model Khatam al-Quran, Model
Tasmik, Model Pemulihan Jawi dan Model Bestari Solat.
7.1 Hasil Pembelajaran :
Pada akhir tajuk ini pelajar dapat :
1. Menjelaskan konsep, isi kandungan dan kepentingan sukatan KBSR dan KSSR
2. Membanding beza sukatan KBSR dan KSSR
3. Membincangkan kepentingan dan kaedah pelaksanaan model-model j-QAF
7.2 Sukatan Pelajaran KBSR
Jemaah Menteri dalam mesyuaratnya 27 Jan 1999, menyarankan Kementerian
Pendidikan menyemak semula kurikulum Pendidikan Islam (PI) dengan memberi
penekanan kepada kandungan teks dan kaedah perlaksanaan kurikulum yang lebih
berkesan kepada murid-murid sekolah. Kurikulum Pendidikan Islam disemak semula
mulai tahun 2000 dengan beberapa penambahbaikan. Pada 8 Mac 2001 YAB
Perdana Menteri telah menerima beberapa saranan dari Jawatankuasa Semakan
Sukatan Pelajaran (Petikan dari Kertas Dasar Semakan Kurikulum Pendidikan Islam
KBSR dan KBSM 2000 Bahagian kurikulum Pendidikan Islam dan Moral )
Anda sekarang adalah seorang pendidik. Untuk menjadi seorang pendidik yang
professional anda perlulah mengetahui, memahami dan menguasai isi kandungan
Sukatan Pelajaran Pendidikan Islam , Huraian Sukatan , Buku Teks dan Buku Panduan
Guru. Justeru itu modul ini diharap dapat membantu anda dalam menjalankan tugas
seharian
109
Pendidikan Islam sekolah rendah adalah pendidikan awal yang wajib dipelajari oleh
setiap murid Islam dari Tahun 1 hingga Tahun 6. Pendidikan Islam sekolah rendah
memenuhi tuntutan fardu ain, menekankan kemahiran-kemahiran asas yang perlu
dikuasai oleh individu Muslim. Selaras dengan proses perkembangan intelek, rohani,
emosi dan jasmani murid-murid. Merangkumi aspek keimanan, kemanusiaan,
kemasyarakatan dan kenegaraan.
Tumpuan Khusus mata pelajaran Pendidikan Islam:
i. Pendidikan Asas Tilawah al-Quran
ii. Pembentukan Aqidah dan Bimbingan Asas Fardu Ain
iii. Pemupukan amalan Fardu Ain dan Kifayah yang dituntut oleh Syariat
iv. Penerapan Adab yang berteraskan Akhlak Islamiah ke dalam diri murid.
Keempat-empat bidang ini hendaklah disampaikan dengan berkesan. Penyampaian
yang berkesan mampu menanam asas keimanan dan membentuk murid-murid agar
mempunyai cita-cita tinggi, daya tahan, semangat juang, gigih berusaha dan mampu
mengubah diri yang menyumbang kepada asas tamadun masyarakat, bangsa dan
negara.
Para pendidik perlu memastikan setiap murid menguasai ilmu, amalan dan kemahiran
yang telah ditetapkan supaya matapelajaran Pendidikan Islam ini dapat menyumbang
kearah pembentukan muslim mumin yang berilmu, beriman, beradab, berakhlak mulia,
berketrampilan, bertanggungjawab, beramal salih dan bertakwa selaras dengan
Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Falsafah Pendidikan Islam.
Matlamat Pendidikan Islam Sekolah Rendah
Matlamat pendidikan Islam adalah untuk menghasilkan muslim yang berilmu, beriman,
berketrampilan, beramal soleh dan berakhlak mulia berdasarkan al Quran dan al
Sunnah supaya menjadi hamba dan khalifah Allah yang bertaqwa dan menyumbang
kearah mempertingkat tamadun bangsa dan negara.
Objektif Pendidikan Islam
Setelah mengikuti kurikulum Pendidikan Islam sekolah rendah, murid dapat :
1. Membaca surah-surah terpilih dari juzu’ Amma dengan betul dan fasih, untuk
memupuk minat membaca al Quran dan menjadi amalan
110
2. Menghafaz ayat lazim yang terpilih untuk bacaan dalam solat dan ibadat harian
3. Memahami maksud beberapa surah yang dipelajari dan menghayati penga-
jarannya kearah meyakini al Quran sebagai rujukan petunjuk Allah
4. Memahami dan meyakini asas-asas keimanan sebagai pegangan akidah dan
benteng keagamaan
5. Mengamalkan ibadat-ibadat asas dalam fardu ain serta memahami fardu kifayah
sebagai tuntutan kewajipan umat Islam
6. Memahami dan mengambil iktibar dengan sirah Rasulullah saw sebagai asas
perkembangan tamadun manusia
7. Mengamalkan adab dan menghayati nilai-nilai akhlak dalam kehidupan seharian
8. Membaca dan menulis jawi serta mencinta ilmu sebagai warisan budaya bangsa
7.3 Kandungan Kurikulum
Kandungan kurikulum Pendidikan Islam sekolah rendah dibahagikan kepada empat
bidang seperti berikut, iaitu:
Rajah: Bidang-bidang dalam kurikulum Pendidikan Islam KBSR
Rajah di atas menunjukkan kandungan bidang-bidang mata pelajaran yang terdapat
dalam Pendidikan Islam sekolah rendah. Untuk mendalami bidang-bidang tersebut;
Bil. BIDANG OBJEKTIF TUMPUAN
1
Asuhan Tilawah
Al-Quraan
1. Membaca Surah–surah terpilih
dari juzuk Amma dengan betul
dan fasih, untuk memupuk minat
membaca A-Quraan dan men-
jadi amalan.
2. Menghafaz ayat-ayat lazim yang
1 Membaca ayat-ayat al-Quraan
dengan Betul dan fasih.
2 Menghafaz ayat-ayat tertentu
dengan betul dan fasih
3 Memahami pengertian surah-
111
Organisasi Kandungan Pendidikan Islam Sekolah Rendah
Bidang Asuhan Tilawah al-Quran
Bidang Asas Ulum Syari’yah
Bidang Asas Akhlak Islamiah Bidang Pelajaran Jawi
Bil. BIDANG OBJEKTIF TUMPUAN
terpilih untuk bacaan dalam solat
dan ibadah harian.
3. Memahami maksud beberapa
surah yang dipelajari ddengan
menghayati beberapa surah se-
bagai rujukan petunjuk Allah.
surah tertentu daripada Juzuk
Amma (Juzuk 30 ) dan
menghayati pengajarannya.
2
Asas Ulum As-
Syariah 1. Memahami dan meyakini asas-
asas keimanan sebagai pegan-
gan akidah dan benting keag-
maan
2. Mengamalkan ibadah-ibadah
asas Fardu Ain s erta mema-
hami Fardu Kifayah sebagai tun-
tutan kewajipan umat Islam
3. Memahami dan mengambil
Iktibar dengan sirah Rasulullah
S.A.W. sebagai asas
perkembangan tamadun
manusia,
1. Penekanan akidah,pemben-
tukan sikap dan tanggungjawab
terhadap Allah
.
2. Pengetahuan mengenai peratu-
ran ibadah yang ditentukan oleh
Allah Taala dan melaksanakan-
nya
3. Percontohan dan pengambilan
iktibar dari Sirah Rasulullah S.
A..W
4. Implikasi Akidah,Ibadah dan
Sirah dari segi tanggungjawab
terhadap diri,
keluarga,masyarakat dan Ne-
gara.
Asas Akhlak
Islamiah
Mengamal adab dan
menghayati nilai-nilai akhlak
dalam kehidupan seharian
1. Kepatuhan terhadap perturan
dan cara hidup
Muslim dalam hubungan
dengan Allah S.W.T. dan
Rasulullah S.A.W
2. Kepatuhan terhadap peraturan
dan tatacara
perhubungan manusia dengan
diri, keluarga, alam
sekitar,masyarakat dan Negara
112
Bil. BIDANG OBJEKTIF TUMPUAN
3 Pelajaran Jawi Membaca dan menulis jawi serta
mencintainya sebagai warisan
budaya bangsa.
1. Menulis tulisan jawi dengan
baik
2. Membaca jawi dengan lancar
3. mempelajari seni tulisan jawi.
a. Huraian Sukatan Pelajaran KBSR
Matlamat
Huraian Sukatan Pelajaran ialah satu dokumen yang memperkembangkan dan
memperjelaskan maksud dan kehendak Sukatan Pelajaran Pendidikan Islam KBSR.
Sukatan Pelajaran perlu dibaca bersama dengan Huraian Sukatan. Penguasaan
terhadap apa yang terkandung dalam Huraian Sukatan pelajaran adalah menjadi
ukuran pencapaian murid. Penyediaan bahan pengajaran dan pembelajaran serta
penilaian dibina berdasarkan Huraian Sukatan Pelajaran.
Objektif
Fungsi utama Huraian Sukatan Pelajaran ialah untuk:
1. Menentukan skop sukatan
2. Panduan guru dalam menyediakan isi pelajaran dan pemilihan aktiviti
pembelajaran
3. Kegunaan penyedia buku teks dan bahan pembelajaran bagi memilih
dan membina isi kandungan aktiviti pembelajaran, soalan penilaian dan
kerja lanjutan
4. Kegunaan pembinaan soalan ujian dan penaksiran samada berbentuk
formatif atau sumatif
Organisasi Huraian Sukatan Pelajaran
Huraian sukatan pelajaran disusun dengan menggunakan format yang
diselaraskan bagi semua matapelajaran. Kandungan Huraian Sukatan
dipersembahkan dalam bentuk lajur seperti berikut :.
113
Bidang
PembelajaranHasil Pembelajaran Cadangan Pengalaman Pembelajaran
Aras 1 :
Aras 2 :
Aras 3 :
ii. BUKU PANDUAN GURU (KBSR)
Bagi memastikan hasrat dan tujuan pendidikan dapat dicapai sepenuhnya,
Kementerian Pendidikan telah menyediakan bahan asas seperti Buku Panduan
Pengajaran dan Pembelajaran. Buku ini disediakan secara berasingan bagi setiap
bidang di mana ianya mencadangkan butur-butir terperinci bagi membantu guru
merancang pengajaran dan pembelajaran .
Sebenarnya terdapat beberapa lagi dokumen yang dibina bersesuian dengan
kurikulum semakan Pendidikan Islam 2002. Dokumen tersebut :
1. Sukatan Pelajaran
2. Huraian Sukatan Pelajaran
3. Buku Panduan Pengajaran dan Pembelajaran Pendidikan Islam
4. Buku Penilaian Kendalian Sekolah Rendah
5. Buku Penilaian Kendalian Sekolah Menengah
6. Buku Panduan Asas Fardu Ain
7. Buku Panduan Jawi
8. Buku Panduan Penilaian Al Quran
9. Buku Panduan Amali
10. Buku Panduan Pengurusan Panitia
Buku-Buku Panduan ini mengandungi pelbagai contoh kaedah pengajran dan
pembelajran dan contoh Rancangan Mengajar bagi setiap bidang. Ianya dapt memb
antu anda sebagai guru dalam memantapkan pengajran dan pembelajran Pendidikan
114
Islam, di samping untuk merangsang daya pemikiran murid anda supaya lebih kreatif,
kritis dan inovatif.
Ciri-ciri pengajaran dan pembelajaran yang terdapat dalam Buku Panduan Guru
antaranya ialah:
1. Wujud pembelajaran yang berkesan dan suasana bilik darjah yang mengembi-
rakan .
2. Penglibatan murid secara aktif
3. Strategi pengajaran yang merangsangkan perbincangan dan penerokaan
4. Suasana pembelajran kooperatif di mana murid berpeluang melihat diri mereka
sebagai murid yang berkebolehan
5. Kemahiran Berfikir
6. Pengajran Berasaskan kajian Masa Depan (KMD)
7. Pembelajaran secara konstruktivisme
8. Pembelajran secara kontekstual
9. Penggunaan ICT dalam pengajaran dan pembelajaran
7.4 Dokumen Standard Kurikulum Pendidikan Islam KSSR
Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah(KBSR) telah melalui proses transformasi.
Kurikulum yang telah diperkukuh dan ditambah baik ini dikenali sebagai Kurikulum
Standard Sekolah Rendah (KSSR). Mulai tahun 2011, KSSR dllaksanakan secara
berperingkat bermula dengan Tahun 1. Kurikulum Transformasi Sekolah Rendah
digubal berasaskan standard kandungan dan standard pembelajaran.
Standard kandungan bermaksud penyataan spesifik tentang perkara yang murid
patut ketahui dan boleh lakukan dalam suatu tempoh persekolahan merangkumi aspek
pengetahuan,kemahiran dan nilai. Manakala standard pembelajaran pula bermaksud
satu penetapan kriteria atau indikator kualiti pembelajaran dan pencapaian yang boleh
diukur bagi setiap standard kandungan.
Matlamat
Matlamat Pendidikan Islam sekolah rendah adalah untuk menghasilkan insan
yang berilmu, beriman, beramal soleh dan berakhlak mulia dengan menjadikan al-Quran
dan al-Sunnah sebagai panduan dalam kehidupan seharian supaya menjadi hamba
Allah yang berjaya di dunia dan di akhirat.
115
Objektif
Murid yang mengikuti pengajaran dan pembelajaran kurikulum standard Pendidikan
Islam sekolah rendah berkebolehan untuk:
1. Membaca al-Quran dengan betul dan bertajwid serta mengamalkan pemba-
caannya dalam kehidupan seharian;
2. Menghafaz surah-surah terpilih dari juzu’ amma untuk bacaan dalam solat dan
ibadat harian;
3. Memahami maksud beberapa surah yang dipelajari dan menghayati penga-
jarannya;
4. Membaca dan memahami hadis-hadis terpilih serta menghayati pengajarannya;
5. Memahami dan meyakini asas-asas keimanan sebagai pegangan akidah dan
benteng keagamaan;
6. Memahami dan mengamalkan ibadat-ibadat asas fardu ‘ain dan fardu kifayah
sebagai kewajipan umat Islam;
7. Memahami dan mengambil iktibar daripada sirah Rasulullah s.a.w. bagi
menanam rasa kecintaan kepada baginda;
8. Memahami dan mengamalkan adab serta menghayati nilai-nilai akhlak dalam
kehidupan seharian; dan
9. Membaca dan menulis jawi serta mencintainya sebagai warisan budaya bangsa;
Fokus
Kurikulum standard Pendidikan Islam sekolah rendah memberi penekanan kepada
kemahiran membaca al-Quran, hadis, pemantapan asas-asas akidah, ibadah, akhlak
dan sirah Rasulullah s.a.w. serta kemahiran jawi. Pada akhir pembelajaran Pendidikan
Islam sekolah rendah murid mampu memahami, mengamal dan menghayati tuntutan
fardu ain dan fardu kifayah dalam kehidupan harian.
Organisasi Kandungan
Kurikulum Pendidikan Islam sekolah rendah dibangunkan dengan memberi
penekanan pada standard kandungan dan standard pembelajaran yang perlu diketahui
dan boleh dilakukan oleh murid . Standard kandungan Pendidikan Islam Sekolah
Rendah dibahagikan kepada tujuh modul iaitu:
116
1. Modul al Quran
Modul ini memberikan tumpuan kepada membaca al-Quran dengan betul, fasih
dan bertajwid, menghafaz dan memahami surah al-Fatihah dan surah tertentu
daripada juzu’ Amma serta menghayati pengajarannya.
2. Modul Hadis
Modul ini memberikan tumpuan kepada memahami maksud hadis secara umum
serta menghayati pengajarannya.
3. Modul Akidah
Modul ini memberikan tumpuan kepada pembentukan akidah, sikap dan
tanggungjawab terhadap Allah s.w.t, pemahaman akidah yang sahih dan
mengaplikasikan tuntutan akidah dalam kehidupan harian.
4. Modul Ibadah
Bidang ini memberi tumpuan kepada pemahaman dan penghayatan peraturan
ibadah yang ditentukan oleh Allah s.w.t. dan melaksanakannya dalam
kehidupan seharian.
5. Modul Sirah
Bidang ini memberi tumpuan kepada pemahaman dan sirah Rasulullah s.a.w.
mengambil iktibar daripadanya serta mengaplikasikan tuntutan sirah dalam
kehidupan harian.
6. Modul Adab
Bidang ini memberi tumpuan kepada penghayatan peraturan dan tatacara
perhubungan manusia dengan Allah, manusia sesama manusia dan manusia
dengan alam sekitar.
7. Modul Jawi
Bidang ini memberi tumpuan kepada pembacaan dan penulisan jawi serta
mempelajari asas seni khat.
Elemen merentas kurikulum dan kemahiran menaakul:
1. Kreativiti dan inovasi
117
2. Keusahawanan
3. Teknologi maklumat dan komunikasi
4. Buku panduan kemahiran menaakul
7.5 Model-model j-QAF:
Lima model telah dikenalpasti iaitu 4 model pengajaran dan 1 model kokurikulum.
Model-model berkenaan adalah seperti berikut :
1. Model Pemulihan Jawi
2. Model Tasmik
3. Model Khatam al-Quran
4. Model Peluasan Bahasa Arab
5. Model Bestari Solat
i. KONSEP J-QAF
Pada 24 Disember 2003, semasa YAB Perdana menteru menyampaikan ucapan pada
perjumpaan dengan ulama dan pegawai-pegawai agama sempena Majlis Tilawah al-
Quran Peringkat Antarabangsa Keli ke 45 di Kuala Lumpur, antara lain ada menyebut
tentang khatam al-Quran, mewajibkan pembelajaran bahasa Arab dan menghayati
amalan fardhu ain. Hasrat itu diulangi sekali lagi semasa lawatan beliau ke Kementerian
Pendidikan Malaysia pada 30 Disember 2003. Beliau mencadangkan supaya perkara
tersebut dilaksanakan seeberapa segera yang boleh.
Kementerian pendidikan Malaysia telah mengambil tindakan dengan mengadakan
beberapa mesyuarat dan bengkel, dan akhirnya mengadakan seminar Jawi, al-Quran,
bahasa Arab dan Fardhu Ain (j-Qaf) pada 3 hinga 5 Mac 2004. Semiman ini telah
bersetuju menerima beberapa model untuk dilaksanakan sebagai projek rintis pada
April 2004 sebelum pelaksanaan sebenar pada tahun 2005 secara berperingkat-
peringkat.
Konsep j-Qaf
j-Qaf adalah satu projek memperkasakan Pendidikan Islam (PI) melalui penekanan
khusus dalam pengajaran jawi, al-Quran, Bahasa Arab dan Fardhu Ain. Projek ini
dilaksanakan diperingkat persekolahan rendah.
118
Objektif j-Qaf
Setelah projek ini dapat dilaksanakan dengan baik dan berkesan diharapkan semua
murid yang menganut agama Islam, semasa di sekolah rendah dapat
1. menguasai bacaan dan tulisan jawi
2. khatam al-Quran
3. mempelajari bahasa Arab dan
4. mantap dan menghayati fardhu ain
Kepentingan j-Qaf
1. Kepentingan Jawi
Jawi telah diajar sebagai komponen Pendidikan Islam dan mula dilaksanakan
pada tahun 2003 dengan pendekatan pengajaran 6 bulan pertama di tahun 1.
Laporan pemantauan mendapati penguasaan bacaan Jawi dalam pendidikan
Islam semata-mata masih belum mencukupi dan berkesan
2. Kepentingan al-Quran
Al-Quran telah diajar sebagai sebahagian Pendidikan Islam dalam bidang
Asuhan tilawah al-Quran pada masa ini. Namun tidak menekankan
pembelajaran sehingga khatam al-Qudan. Ia hanya mengutamakan kebolehan
membaca sahaja.
3. Kepentingan Bahasa Arab
Status Bahasa Arab Sekolah Rendah pada masa ini sebagai mata pelajaran
bahasa tambahaan. Ia diajar di sekolah-sekolah rendah secara berpilih dan
terhad. Tidak semua murid berpeluang mempelajarinya
4. Kepentingan Fardhu Ain
Ibu bapa masih belum berpuas hati dengan pencapaian dan penguasaan anak-
anak mereka dalam Fardhu Ain terutama hal ibadah mendirikan solat.
5. Kepentingan Projek j-Qaf pada keseluruhan
119
Masa pengajaran PI Sekolah Rendah pada masa ini ialah 6 waktu, 5 waktu di
SJKT dan 4 waktu di SJKC. Peruntukan waktu ini tidak membolehkan aktiviti-
aktiviti khatam al-Quran, pemulihan dan pengukuhan Jawi dan latihan amali
Fardhu Ain yang mencukupi di laksanakan di sekolah-sekolah. Manakala
Bahasa Arab di sekolah- sekolah diajar oleh guru Pendidikan Islam sedia ada.
Ini menyukarkan pelaksanaan Bahasa Arab di semua sekolah sekiranya guru
Bahasa Arab yang hakiki tidak diwujudkan.
Pelaksanaan j-Qaf
j-Qaf akan dilaksanakan mulai tahun 2005 secara berperingkat-peringkat. Pihak
Kementerian Pelajaran Malaysia akan memberi maklumat yang lebih lengkap mengenai
cara pelaksanaan model-model yang terpilih serta persiapan-persiapan khusus bagi
pelaksanaan 2005. Panduan modul yang terkandung di dalam buku ini adalah maklumat
awal yang berguna untuk persiapan kearah pelaksanaan sebenar. Ia tidak
menggambarkan keadaan sebenar pelakasanaan j-Qaf melainkan pihak Kementerian
Pelajaran Malaysia mengambil keputusan mengekalkan panduan dan modul yang
terkandung dalam buku ini.
a. Model Khatam Al-Quran
Objektif Khatam Quran j-QAF
Setelah projek j-QAF dapat dilaksanakan dengan baik dan berkesan diharapkan semua
murid yang menganut agama Islam, semasa berada di sekolah rendah dapat:
1. Membaca al-Quran dengan lancar dan bertajwid dan
2. Murid dapat mengkhatamkan al-Quran 30 juzuk.
Kepentingan Khatam Al-Quran j-QAF
Khatam al-Quran j-QAF melalui proses talaqqi musyafahah adalah penting demi
memastikan setiap murid diberi peluang sama rata untuk menguasai tilawah al-Quran
dengan lancar dan bertajwid. Setiap murid diharap dapat menghatamkan bacaan al-
Quran sebanyak 30 juzuk dalam jangka masa 6 tahun berada di sekolah rendah
mengikut tahap penguasaan individu. Namun bagi murid yang tidak menguasai bacaan
al-Quran berpeluang meneruskan pembelajaran menggunakan kaedah Iqra` dengan
pemantauan dari guru dari masa ke semasa.
120
Pelaksanaan dan Penilaian Khatam Quran j-QAF
Pelaksanaan khatam al-Quran j-QAF terbahagi kepada dua iaitu program khatam al-
Quran Model Setahun atau Model 6 bulan dan program khatam al-Quran Model Tasmik.
Walaupun objektif kedua-dua model ini sama, namun kaedah pelaksanaannya berbeza
di antara satu sama lain.
Program Khatam Quran Setahun atau 6 Bulan.
Program Khatam al-Quran Setahun atau 6 Bulan ialah program yang menumpukan
kepada penguasaan kemahiran membaca al-Quran tahun satu dan aspek khatam al-
Quran pada tahun 2 hingga tahun 6.
Program Khatam al-Quran Setahun dilaksanakan kepada pelajar Tahun Satu
kemasukan mulai Januari 2011. (Sila rujuk Kurikulum Standard Sekolah
Rendah).sebagai rujukan pelaksanaan. Manakala bagi pelajar tahun 2,3,4,5 dan 6 tahun
2011 akan meneruskan Program Khatam Quran Model 6 bulan di bawah kurikulum
KBSR.
Objektif
1. Murid dapat membaca al-Quran dengan lancar dan bertajwid
2. Murid dapat menghabiskan bacaan al-Quran sebanyak 30 juzuk.
Kumpulan Sasaran
Semua murid yang beragama Islam tahun 2 hingga tahun 6
Strategi Pelaksanaan
Tempoh Pelaksanaan
Murid tahun 2 hingga tahun 6 akan mengikuti Model Khatam Al-Quran setiap tahun.
Bagi bulan berikut dan seterusnya mereka akan mengikuuti kurikulum Pendidikan Islam
berdasarkan sukatan pelajaran sedia ada.
Peruntukan Waktu
Pengajaran dan pembelajaran berfokus kepada Tilawah al-Quran mulai Januari hingga
Nov dengan peruntukan masa 4 kali seminggu. Dua waktu selebihnya digunakan untuk
program Asas Ulum Syariah danJawi.
Proses Pengajaran dan Pembelajaran
1. Semua murid membaca al-Quran menggunakan mushafRasm Uthmani
121
2. Setiap murid membaca al-Quran mengikut kedah talaqqi dan musyafahah.
3. Proses talaqqi dan musyafahah di dalam kelas dikendalikan oleh guru Pen-
didikan Islam (GPI) yang mengajar dengan dibantu oleh sekkurang-kurangnya
seorang guru pembimbing yang boleh terdiri daripada guru GPI lain, guru
akademik biasa, pentadbir sekolah, kaki tangan sekolah dan murid turus.
4. Merekod bacaan setiap murid di dalam Buku Rekod Bacaan al- Quran masing-
masing.
5. Panduan proses P&P boleh dirujuk dari contoh Model Pengajaran dan Pembe-
lajaran Model Khatam Al-Quran.
6. Murid yang tidak menguasai bacaan al-Quran hendaklah meneruskan pembela-
jaran dengan menggunakan kaedah Iqra`.
7. Aktiviti-aktiviti pemulihan seperti kelas pemulihan atau kem al-Quran perlu di-
adakan kepada murid yang tidakdapat membaca (ummi) al-Quran.
8. Agihan bacaan mengikut jadual dan hendaklah dirujuk dalam Model Pengajaran
dan Pembelajaran Model Khatam Al-Quran.
Agihan Tugas
Ketua Sektor Pengurusan Pendidikan Islam dan Moral , Penolong Pengarah Kurikulum,
Penyelia Pendidikan Islam Negeri dan Daerah bertanggungjawab:
1. Memberi taklimat pelaksanaan projek
2. Memantau pelaksanaan projek
3. Menyediakan laporan projek
Guru Besar bertanggungjawab;
1. Menubuhkan Jawatankuasa Pelaksana peringkat sekolah.
2. Mengadakan mesyuarat penyelarasan pelaksanaan projek dilaksanakan dengan
sempurna.
3. Memberi taklimat kepada guru dan pembimbing guru yang terlibat.
4. Memastikan projek ini dapat dilaksanakan dengan sempurna.
5. Memantau pelaksanaan projek
6. Mengesahkan laporan yang dibuat oleh guru dan dihantarke JPN selepas tamat
pelaksanaan projek.
Ketua Panitia Pendidikan Islam bertanggungjawab;
1. Bertindak sebagai setiausaha jawatankuasa pelaksana peringkat sekolah.
2. Mengadakan mesyuarat dan perbincangan bagi mencari guru pembimbing.
3. Bekerjasama dengan guru Pendidikan Islam menyediakan keperluan pelak-
sanaan projek.
122
4. Menyemak laporan.
Guru Pendidikan Islam Bertanggungjawab;
1. Mengenalpasti guru pembimbing yang boleh dilibatkan dengan projek.
2. Memastikan setiap murid memiliki Buku Rekod Bacaan Al-Quran.
3. Membuat pengesahan bacaan setiapmurid seminggu sekali dalam Buku Rekod
Bacaan Al-Quran.
4. Memaklumkan sebarang masalah murid dan guru pembimbing kepada
jawatankuasa pelaksana peringkat sekolah.
5. Melaporkan pencapaian projejke Sektor Pengurusan Pendidikan Islam,Jabatan
pendidikan Negeri dengan mengisi Borang Laporan Penilaian Projek Khatam Al-
Quran Model 6 Bulan.
Guru Pembimbing
1. Membantu dan membimbing murid sehingga khatam al-Quran
2. Mencatat bacaan murid dalam Buku Rekod Bacaan.
3. Mengenalpasti kelemahan murid dan membuat catatan dalam Buku Rekod Ba-
caan.
4. Sentiasa berbincang dengan guru yang mengajar untuk menyelesaikan se-
barang masalah.
Kaedah Pengajaran dan Pembelajaran
Model 6 Bulan Khatam Al-Quran menekankan penggunaan kaedah talaqqi dan
musyafaha. Kaedah ini dilaksanakan melalui proses berikut:
1. Murid mendengar bacaan contoh dari guru
2. Murid membaca dengan bimbingan guru, pembimbing/ murid turus.
3. Guru, pembimbing/ murid turus membetulkan bacaan murid.
4. Guru, pembimbing/ murid turus mengesahkan bacaan murid dengan mem-
berikan pujian atau mengiyakan.
Penilaian
Penilaian ringkas perlu dilakukan secara mingguan kepada murid bagi mengesahkan
murid tersebutbenar-benar menguasai bacaan yang direkodkan oleh guru pembimbing.
Penilaian secara menyeluruh hendaklah dilakukan diakhir tahun bagi menentukan tahap
pencapaian bacaan al-Quran setiap individu. Guru boleh
memilih mana-mana ayat untukmenilai murid. Penilaian ini hendaklah berdasarkan
panduan berikut;
Agihan Markah
123
1. Jumlah ayat : 60 markah
2. Kualiti bacaan : 40 markah
Markah jumlah ayat dikira berdasarkan jumlah ayat tertinggi yang dibaca oleh murid
iaitu:
Ayat tertinggi X60
Jumlah ayat keseluruhan
b. Model Tasmik
Model Tasmik Khatam Al-Quran ialah satuprogram membimbing dan merekod
perkembangan bacaan al-Quran murid secara individu berdasarkan program yang telah
diatur bagi membolehkan murid khatam semasa berada di sekolah rendah dan
melaksanakan di luar jadual waktu.
Objektif
1. Murid dapat membaca al-Quran dengan bertajwid.
2. Murid dapat mengkhatamkan bacaan al-Quran 30 juzuk .
Kumpulan Sasaran
Semua murid beragama Islam tahun 2 hingga tahun 6 sekolah rendah.
Strategi Pelaksanaan
b. Semua murid hendaklah menggunakan al-Quran Rasm Uthmani.
2. Setiap murid perlu mempunyai guru pembimbing yang dilantik oleh pihak seko-
lah.
3. Pembimbing boleh dilantik daripada sesiapa sahaja yang berkebolehan dan
berkemampuan seperti guru Pendidikan Islam, guru-guru agama, ibu bapa,
guru-guru akademik di sekolah, pelajar Maahad Tahfiz dan lain-lain. Murid
yang telah khatam al-Quran boleh menjadi pembantu kepada guru pembimb-
ing.
4. Guru pembimbing hendaklah membimbing bacaan dan merekod bacaan murid
dalam Buku Rekod Bacaan setiapkali ditasmik.
5. Murid yang masih tidak dapat membaca al-Quran perlu dibimbing secara
berterusan menggunakan kaedah dan aktiviti yang sesuai.
124
6. Setiap murid mesti memiliki Buku Rekod Bacaan Al-Quran yang disediakan
oleh pihak Kementerian Pelajaran Malaysia.
7. Guru Pendidikan Islam hendaklah menilai dan mengesahkan pencapaian
murid sekurang-kurangnya sekali seminggu dalam buku rekod bacaan.
8. Guru Pendidikan Islam hendaklah memastikan murid-murid mendapat bimbin-
gan dari guru pembimbig ebelum penilaian dilaksanakan.
9. Murid dikehendaki membaca al-Quran berdasarkan agihan muka surat yang di-
cadangkan seperti dalam model Tasmik.
10. Murid-murid yang cemerlang boleh meneruskan bacaan tanpa terikat dengan
agihan juzuk yang dicadangjkan.
11. Bagi melaksanakan agihan yang dicadangkan murid digalak membaca al-
Quran setiap hari supaya mereka tidak membaca banyak ayat dan bagi mem-
bolehkan tumpuan kepada kualiti bacaan.
12. Murid boleh membaca dan mentasmik bacaan al-Quran pada bila-bila masa
samada di sekolah atau di rumah.
13. Pihak sekolah hendaklah membuat penilaian dan menyediakan laporan
kepada JPN.
Penilaian
Penilaian ringkas perlu dilakukan secara mingguan kepada murid bagi mengesahkan
murid tersebut benar-benar menguasai bacaan yang direkodkan oleh guru pembimbing.
Penilaian secara menyeluruh hendaklah dilakukan di akhir tahun bagimenentukan tahap
pencapian bacaan al-Quran setiap individu. Guru boleh memilih mana-mana ayat untuk
menilai murid. Penilaian ini hendaklah berdasarkan panduan berikut;
Agihan Markah
1. Jumlah ayat : 60 markah
2. Kualiti bacaan : 40 markah
Markah jumlah ayat dikira berdasarkan jumlah ayat tertinggi yang dibaca oleh murid
iaitu:
Ayat tertinggi X60
Jumlah ayat keseluruhan
c. Model Pemulihan Jawi
125
Kelas Pemulihan Jawi ialah pengajaran yang dilaksanakan oleh guru pemulihan untuk
memulihkan murid keciciran dalam jawi. Kelas ini dijalankan serentak dengan jadual
waktu persekolahan sedia ada.
Objektif
Murid yang keciciran dalam jawi akan dipulihkan dengan sekurang-kurangnya dapat
mengenal, menyebut dan menulis huruf-huruf tunggal, sukukata terbuka, sukukata
tertutup dan perkataan-perkataan mudah yang dibina daripada sukukata terbuka dan
sukukata tertutup.
Kumpulan Sasar
Kumpulan sasar kelas ini ialah murid-murid yang tidak dapat melepasi ujian khas iaitu
tidak dapat mengenal huruf tunggal atau sukukata terbuka.
Strategi Pelaksanaan
1. Menubuhkan jawatankuasa pelaksana peringkat sekolah yang dipengerusikan
oleh Guru Besar.
2. Jawatankuasa Pelaksana bermesyuarat bagi memutuskan perkara tersebut:
1. Mengenalpasti murid-murid yang keciciran melalui ujian khas atau mak-
lumat daripada guru yang mengajar. Jumlah murid bagi satu kelas
pemulihan hendaaklah di antara 6 hingga 10 orang.
2. Penyediaan tempat bagi pelaksanaan kelas pemulihan.
3. Penyediaan bahan bantu mengajar.
3. Melaksanakan Kelas pemulihan Jawi mengikut agihan kemahiran dan kaedah
pengajaran dan pembelajaran yang telah ditentukan.
4. Proses pengajaran dan pembelajaran akan menekankan kaedah permainan dan
nyanyian yang menyeronokan.
5. Membuat penilaian dan merekodkan pencapaian murid setiap kali kelas dilak-
sanakan.
Agihan Tugas
Guru besar bertanggungjawab;
1. menubuhkan Jawatankuasa pelaksana peringkat sekolah.
2. mengadakan mesyuarat penyelarasan pelaksanakan Kelas Pemulihan jawi.
3. memastikan Kelas pemulihan jawi ini dapat dilaksanakan dengan sempurna.
4. memantau pelaksanaan Model Kelas Pemulihan Jawi
126
Ketua Panitia Pendidikan Islam bertanggungjawab:
1. bertindak sebagai setiausaha jawatankuasa pelaksana peringkat sekolah.
2. Bekerjasama dengan guru pemulihan dan guru-guru Pendidikan Islam menye-
diakan keperluan pelaksanaan Kelas Pemulihan Jawi.
3. Menyemak laporan yang dibuat oleh guru mata pelajaran dan guru pemulihan
Guru Mata Pelajaran bertanggungjawab:
1. membuat ujian khas untuk memilih pelajar yang akan mengikuti Kelas Pemuli-
han Jawi.
2. Meneruskan pengajaran mengikut jadualk persekolahan biasa.
Guru Pemulihan bertanggungjawab:
1. melaksanakan kelas pemulihan jawi mengikut agihan kemahiran dan kaedah
pengajaran dan pembelajaran yang telah ditetapkan.
2. Merekodkan hasil penilaian yang dilakukan selepas proses pengajaran dan
pembelajaran
3. Melaporkan perjalanan kelas dan hasil penilaian kepada Ketua Panitia
Agihan Kemahiran
Murid yang hendak dipulihkan diberi kemahiran-kemahiran seperti yang terdapat di
dalam Sukatan Pelajaran Pendidikan Islam KBSR. Berikut dikemukakan contoh agihan
kemahiran untuk dua belas waktu pengajaran:
Waktu Kemahiran
Waktu 1 Memperkenalkan huruf tunggal ح ج ث ت ب ا
Waktu 2 Memperkenalkan huruf tunggal ز ر ذ د خ خ
Waktu 3 Memperkenalkan huruf tunggal ظ سشصضط
Waktu 4 Memperkenalkan huruf tunggal ق فف غ غ ع
Waktu 5 Memperkenalkan huruf tunggal و ن م ضل ك
Waktu 6 Memperkenalkan huruf tunggal ث ي ء ال ه ؤ
Waktu 7 Membaca dan menulis suku kata terbuka daripada huruf-huruf بت ا
Waktu 8 Membaca dan menulis suku kata terbuka daripada huruf-huruf د خ ج
Waktu 9 Membaca dan menulis suku kata terbuka daripada huruf-huruf غ س ر
Waktu 10 Membaca dan menulis suku kata terbuka daripada huruf-huruf فكض
Waktu 11 Membaca dan menulis suku kata terbuka daripada huruf-huruf ن م ل
127
Waktu 12 Membaca dab menulis suku kata terbuka daripada huruf-huruf ث ه
Kaedah Pengajaran Dan Pembelajaran
Bagi memastikan keberkesanan Kelas Pemulihan Jawi dan bersesuaian dengan
kemampuan murid, guru dicadangkan banyak menggunakan kaedah permainan dan
nyanyian semasa melaksanakan pengajaran dan pembelajaran. Permainan dan
nyanyian yang dicadangkan ialah:
Permainan Bagi Kemahiran Huruf Tunggal:
1. Boling
2. Tenteng
3. Main kad
4. Kereta api
Permainan Bagi Kemahiran Sukukata:
1. Sahibba
2. Pancing ikan
Nyanyian:
1. Rasa Sayang Jawi
2. Eja dan Baca
3. Vokal dan Sukukata
Penilaian
Guru hendaklah melaksanakan penilaian setiap kali kelas dijalankan. Penilaian
hendaklah menguji kemahiran membaca dan menulis huruf-huruf dan sukukata-
sukukata yang dipelajari. Hasil penilaian hendaklah direkodkan ke dalam Borang
Kelompok Penilaian Jawi.
d. Model Bestari Solat
Seminar Jawi, Al-Quran, Bahasa Arab dan Fardu Ain ( j-QAF ) Peringkat Kebangsaan
anjuran Kementerian Pelajaran Malaysia yang telah berlangsung pada 3 hingga 5 Mac
2004 telah memutuskan supaya Model Bestari Solat dilaksanakan secara rintis bersama
model-model projek j-QAF yang lain bagi menguji sejauhmana kelemahan dan
kekuatannya. Program Kem Bestari Solat perlu dilaksanakan oleh pihak sekolah bagi
memastikan kejayaan Program j-QAF. Kerjasama dan hubungan yang erat antara pihak
sekolah dan ibu bapa amat penting bagi mempastikan hasrat murni dapat direalisasikan.
128
Kem Bestari Solat ialah aktiviti perkhemahan yang dilaksanakan untuk
memastikan murid boleh menunaikan solat dengan sempurna dari segi bacaan dan
perbuatan. Aktiviti ini dilaksanakan secara intensif di satu tempat khas mengikut
kesesuaian sesebuah sekolah.
Kem Bestari Solat diadakan bertujuan untuk memastikan murid dapat:
1. mengetahui kepentingan solat
2. berwuduk dengan sempurna
3. mengetahui bilangan rakaat solat-solat fardu
4. melaksanakan semua perbuatan dalam solat dengan betul
5. menguasai bacaan dan mengaplikasikannya dalam solat dengan betul dan
lancar
Bagi memastikan Kem Bestari Solat berjalan dengan lancar , beberapa langkah perlu
diambil:
1. Panitia Pendidikan Islam hendaklah menyediakan kertas kerja dan dibentangkan
dalam mesyuarat bagi memutuskan perkara-perkara berikut:
a. Membentuk Jawatankuasa Pelaksana peringkat sekolah
b. Menetapkan tempat dan masa untuk mengadakan Kem Bestari Solat
c. Menentukan guru layak untuk menjadi fasilitator
d. Menyediakan jadual pelaksanaan aktiviti Kem Bestari Solat
e. Mengagihkan murid-murid yang akan mengikuti Kem Bestari Solat
mengikut kumpulan yang ditentukan.
f. Memberi taklimat kepada fasilitator sebagai panduan tenaga pengajar
dalam Kem Bestari Solat.
2. Program ini dilaksanakan dua kali dalam tempoh setahun.
3. Aktiviti ini dilaksanakan dalam bentuk kursus intensif di luar waktu P & P sama
ada di dalam atau di luar kawasan sekolah.
4. Setiap kem peringkat sekolah tidak melebihi 60 orang murid dan setiap kumpu-
lan tidak melebihi 10 orang.
5. Antara pengisian aktiviti Kem Bestari Solat ini ialah latihan amali wuduk, amali
solat, solat berjemaah, ujian penilaian pra dan pasca program, riadah, pertandin-
gan bacaan dan amali solat.
6. Instrumen penilaian perlu disediakan bagi menentukan tahap kebolehan murid
dalam mendirikan solat
7. Menyusun pengisian aktiviti kem
129
8. Mengumpul maklumat murid yang tidak tahu solat selepas tamat Kem Bestari
Solat
9. Membuat penilaian dan merekodkan pencapaian murid setiap kali aktiviti dilak-
sanakan.
10. Melaporkan rekod pencapaian murid kepada guru yang mengajar, ibu bapa, pen-
jaga, ketua panitia dan guru besar.
11. Borang Catatan Pelaksanaan Solat. Borang Catatan Pelaksanaan Solat diedar-
kan kepada ibu bapa dan penjaga :
a. Ibu bapa / penjaga hendaklah mencatat pelaksanaan amalan solat murid
di rumah selama dua bulan
b. Borang yang telah lengkap hendaklah dikembalikan kepada pihak seko-
lah untuk dianalisa.
c. Pihak sekolah akan menyediakan laporan untuk pelaksanaan Kem Ke-
dua.
12. Kem Bestari Solat Kedua dilaksanakan setelah mengenalpasti kekuatan dan
kelemahan Kem Bestari Solat Pertama.
Sebelum melaksanakan Kem Bestari Solat, sebuah jawatankuasa pelaksana
perlulah ditubuhkan. Jawatankuasa Pelaksana terdiri daripada :
1. Penaung
2. Penasihat
3. Pengerusi
4. Setiausaha
5. Bendahari
6. Ahli Jawatankuasa :
a. Urusetia
b. Pendaftaran dan Penginapan
c. Makanan dan Minuman
d. Keselamatan / Kebajikan / Disiplin
e. Dokumentasi / Penilaian
f. Riadhah
g. Kem Komandan
h. Siaraya
i. Warden
j. Teknik & Peralatan
k. Sijil dan Hadiah.
130
Kewangan
1. Sumber
a. Peruntukan kewangan khusus
b. Sumbangan PIBG
c. Sumbangan swasta dan lain-lain
2. Perbelanjaan ( seperti lampiran 6 )
a. Penyediaan Bahan ( Kertas Kerja, kertas Edaran, Fail )
b. Perbelanjan Runcit
c. Perbelanjaan makan dan minum
d. Hadiah galakan
Fasilitator
1. Guru Pendidikan Islam ( Dalaman / Luaran )
2. Guru-Guru Akademik yang berkebolehan
3. Ibubapa / Penjaga yang berkebolehan
4. Guru-Guru KAFA
5. Pihak lain yang berkelayakan dan dipersetujui oleh pihak pengurusan sekolah.
Penutup
Program Kem Bestari Solat perlu dilaksanakan oleh pihak sekolah bagi memastikan
kejayaan Program j-QAF. Bagi mencapai hasrat murni ini, kerjasama dan hubungan erat
pihak sekolah dan ibu bapa amat penting. Mudah-mudahan ia menambah rasa
tanggungjawab dan minat murid terhadap perintah Allah s.w.t.
Bahan sokongan KBSR, KSSR dan j-QAF
i. BUKU TEKS
Pengenalan
Buku Teks ialah buku yang digunakan sebagai bahan asas yang utama dan
sumber maklumat mengenai mata pelajaran atau bidang yang tertentu. Buku teks juga
mencerminkan nilai masyarakat, harapan dan cita-cita sesebuah negara. Di negara kita
buku teks memuatkan perkara seperti Perpaduan Masyarakat, Rukun Negara,
Masyarakat Penyayang dan Wawasan 2020.
Buku teks ditulis berdasarkan kehendak Kurikulum, Sukatan Pelajaran (SP) dan
131
Huraian Sukatan Pelajaran (HSP). Sukatan Pelajaran menjelaskan objektif, organisasi
kandungan serta strategi pengajaran dan pembelajaran. Huraian Sukatan Pelajaran pula
menjelaskan objektif dan organisasi kandungan mengikut tahun persekolahan.
Penulisan buku teks juga dikehendaki menepati keperluan Falsafah Pendidikan
Kebangsaan yang menekanakan matlamat pendidikan demi memastikan perkembangan
potensi pelajar secara menyeluruh, seimbang dan sepadu.
Reka Bentuk
Reka bentuk adalah pelan tersusun yang merangkumi konsep rekaan sesebuah
buku. Reka bentuk merupakan rekaan yang memaparkan teks atau bahan grafik atau
bahan lain pada halaman buku. Format persembahan pada keseluruhan buku
hendaklah terancang, berfungsi, jelas, ramah pengguna serta mudah. Setiap ruang
mestilah digunakan secara optimum, di samping mengambil kira ruang membolehkan
pembaca merehatkan mata (eye rest). Reka bentuk yang baik dapat memandu mata
pembaca, membaca mengikut urutan dalam sesuatu terbitan dan membezakan bahan-
bahan utama dan bahan-bahan sekunder.
Reka bentuk merupakan faktor penting yang dapat membezakan sesuatu
terbitan dengan terbitan lain. Reka bentuk juga boleh menjadi identiti sesebuah penerbit
(house style).
Aspek Penting Dalam Reka Bentuk Buku Teks
Reka bentuk buku teks mengambil kira prinsip asas rekaan atau seni reka dalam
reka bentuk yang lazim iaitu perseimbangan, perkadaran, turutan, kesatuan, mudah dan
kontra. Walau bagaimanapun dalam mereka bentuk buku teks, aspek keperluan
pedagogi mata pelajaran dan kesesuaian dengan kumpulan sasar buku berkenaan perlu
diberi perhatian agar reka bentuk yang dipilih bersesuaian. Di samping itu reka bentuk
buku perlulah tekal pada keseluruhan buku agar dapat membantu pemahaman
pengguna terhadap isi kandungan buku berkenaan.
Reka bentuk pakej buku teks sekolah rendah perlu mengambil kira jenis buku
dan tahap umur murid. Lazimnya reka bentuk buku teks sekolah rendah lebih mudah
dan tidak terlalu padat dengan teks. Manakala reka bentuk pakej buku teks sekolah
menengah lebih kompleks dengan memuatkan lebih banyak teks dan maklumat
tambahan.
132
Bahan Grafik
Bahan grafik merupakan satu istilah umum yang merujuk kepada semua jenis unsur
visual yang menyokong teks untuk menjadikan sesuatu mesej bercetak lebih jelas dan
menarik.
Bahan grafik boleh dibahagikan kepada tiga kategori umum, iaitu:
1. Grafik Seni
Merujuk ilustrasi, gambar foto dan lukisan yang digunakan untuk menyalurkan
maklumat dan kesan emosi melalui imej dan bukannya menerusi kata-kata.
2. Reka Bentuk
Susunan rekaan yang merangkumi keseluruhan buku, berdasarkan susunan un-
sur asas dalam rekaan seperti prinsip rekaan, struktur rekaan, warna, bleed,
akas (reverse) bagi menjadikan sesuatu rekaan bahan terbitan itu menarik.
3. Grafik Maklumat
Merujuk carta, jadual, peta, dan rajah yang digunakan untuk menyalurkan mak-
lumat secara visual.
Ciri-ciri bahan grafik yang baik
Mempunyai nilai kandungan - visual yang terdapat pada bahan grafik dapat:
a. membawai makna yang tersurat dan tersirat
b. meringkaskan maklumat
c.menyampaikan maklumat dengan tepat
Mempunyai nilai seni - penggabungan kesemua unsur seni, seperti garisan, warna,
bentuk, rupa, dan ruang yang memberi kesan keindahan dan membangkitkan emosi.
Bahan Grafik dalam Buku Teks
Bahan grafik yang digunakan dalam penerbitan buku teks perlu sesuai dan memenuhi
kehendak mata pelajaran. Pemilihan bahan grafik perlu tepat dengan tujuan
penggunaannya dan bersesuaian dengan kehendak mata pelajaran. Bahan grafik
banyak digunakan dalam penulisan buku teks mata pelajaran teknikal dan saintifik,
kerana penggunaannya membantu penyampaian kandungan lebih jelas, tepat dan
133
mudah difahami pelajar. Bahan grafik dalam buku teks tidak hanya digunakan untuk
hiasan semata-mata atau sebagai memenuhi ruang kosong sahaja.
Bahan grafik dalam penerbitan buku teks perlu berfungsi seperti berikut:
1. Menyampaikan kandungan teks (konsep/fakta)
2. Membantu memahami teks
3. Mengukuhkan pemahaman teks
4. Melengkapkan teks
5. Memberi maklumat tambahan
6. Memudahkan pelajar mengingati konsep/fakta penting
7. Merangsang pemikiran pelajar dalam pembelajaran
8. Memberi nilai estetika
Jenis Bahan Grafik
Pemilihan pelbagai jenis bahan grafik dalam sesebuah buku teks berdasarkan kepada
keperluan tajuk dan keperluan golongan sasar. Antara jenis bahan grafik yang boleh
digunakan adalah seperti berikut:
1. Lukisan teknikal
2. Lukisan berkomputer
3. Lukisan saintifik
4. Gambar foto
5. Rajah
6. Graf
7. Peta
8. Jadual
9. Carta
10. Kombinasi gambar foto dan lukisan
11. Kartun
12. Karikatur
Teknik Persembahan Bahan Grafik
Bahan grafik yang dipilih bagi sesebuah buku teks boleh dipersembahkan dalam
pelbagai cara agar bahan grafik berkenaan berfungsi menyampaikan maksud dengan
tepat, membantu persembahan kandungan supaya lebih mudah difahami oleh
134
pengguna serta menarik. Antara teknik persembahan bahan grafik yang boleh
digunakan adalah seperti berikut:
1. Double-spread � persembahan melangkau dua halaman
2. Superimpose � persembahan teks yang dicetak atas bahan grafik
3. Bleed � persembahan bahan grafik yang melepasi garis repang
4. Gambar foto bergabung dengan lukisan sebenar
Kualiti Bahan Grafik
Bahan grafik berperanan untuk memudahkan penyampaian kandungan bahan
penulisan. Oleh itu, bahan grafik yang digunakan dalam buku teks mestilah
mengambilkira perkara-perkara berikut:
1. Menepati fakta yang disampaikan
2. Konsep bahan grafik yang betul
3. Sesuai dan bertepatan dengan teks
4. Logik
5. Terkini dan relevan
6. Jelas dan lengkap
7. Mempunyai saiz perkadaran yang betul
8. Mempunyai perspektif yang betul
9. Menggunakan gambar foto yang bermutu tinggi (tidak kabur)
Perkara Yang Perlu Dielakkan Dalam Pemilihan Bahan Grafik
Kesemua bahan grafik yang digunakan di dalam buku teks Kementerian Pelajaran
Malaysia perlu bebas daripada segala unsur sensitif, negatif dan subversif.
1.3 TUGASAN PERBINCANGAN
i. Bincangkan ciri-ciri penting kurikulum Pendidikan Islam KBSR.
135
Topik Perbincangan
ii. Bincangkan ciri-ciri penting kurikulum Pendidikan Islam KSSR.
iii. Jelaskan persamaan dan perbezaan di antara kurikulum Pendidikan Islam KBSR
dengan kurikulum Pendidikan Islam KSSR.
iv. Bincangkan kepentingan dan cara pelaksanaan setiap bahan sokongan Pen-
didikan Islam KBSR, KSSR dan j-QAF.
v. Huraikan format umum huraian sukatan pelajaran beserta contoh.
vi. Analisis mana-mana buku teks Pendidikan Islam KBSR serta jelaskan aspek
reka bentuk dan grafiknya.
vii. Dapatkan bahan-bahan sokongan Pendidikan Islam KSSR, serta jelaskan tujuan
dan cara penggunaannya.
Tahniah, kerana anda telah berjaya menamatkan pembelajaran tajuk
ini dengan jayanya!
.
~ Selamat Maju Jaya ~
@r@
136