(c) Charles.C, 2011

1

CAHAYA DAN SISTEM OPTIK

SAINS GUNAAN II

CAHAYA• Sumber cahaya ialah cahaya matahari.Ia

mempunyai 7 juzuk warna terdiri dari merah,jingga, kuning, hijau,biru,indigo dan ungu.

• Cahaya merupakan salah satu daripadabentuk tenaga.

• Ia sebahagian daripada gelombangelektromagnet yang boleh dikesan oleh deriapengelihatan ia itu mata.

• Ia bergerak secara kelajuan hitung panjang800,000km sesaat.

(c) Charles.C, 2011

2

Ciri-ciri cahaya

• Bergerak lurus• Boleh dipantulkan / dibalikkan oleh

permukaan berkilat• Boleh diserap oleh permukaan yang legap• Boleh dibiaskan didalam bahan yang lutsinar

Peranan cahaya

• Untuk membantu kita melihat

• Salah satunya ia membantu tumbuh-tumbuhanmelakukan proses fotosentesis.

• Ia juga digunakan sebagai sumber tenaga elektrikterutama dalam penerokaan angkasa lepas.

(c) Charles.C, 2011

3

Pantulan Cahaya

• Definisi:– Satu fenomena yang berlaku apabila sinar cahaya

ditujukan ke atas permukaan sesuatu cermin,cahaya tidak merambat melaluinya tetapi dipantulbalik oleh cermin satah.

– Contoh : cermin muka

Hukum Pantulan Cahaya-Sinar yg ditujukan ke cermin satah dikenali sbg sinartuju dan sinar yg dipantulkan balik oleh cermin satahdikenali sbg sinar pantulan.

-Sudut diantara sinar tuju dgn garis normal dikenalisbg sudut tuju, i.

-Sudut diantara sinar pantulan dgn garis normaldikenali sbg sudut pantulan, r.

(c) Charles.C, 2011

4

Ciri-ciri imej

Imej yg dibentuk olehcermin satah

Imej adalahmaya

Sama saizdenganobjek

Tegak tetapisongsang sisi

Jarak imej daricermin samadengan jarak objek

Aplikasi pantulan cahaya

(c) Charles.C, 2011

5

Periskop bercermin

- Periskop merupakan alat optik menggunakan kaedah pantulan cerminsatah.- Dua cermin satah selari diletakkan ada sudut 45 darjah setiap satunya.- Alat ini boleh digunakan untuk melihat objek yang terhalang oleh tembokdan biasa terdapat pada kapal selam untuk melihat dipermukaan laut.-Selain dari periskop alat kaleidoskop juga menggunakan konseppantulan.Alat ini akan menghasilkan imej yang beraneka corak dan warna.

Cermin pemandu kereta

• Melalui prinsip pantulan cahaya, pemandudapat melihat kenderaan-kenderaan dibelakang dan tepinya dengan menggunakancermin satah yang dipasang di sisi dan tepikeretanya.

• Dengan itu, pemandu dapat memandudengan selamat dan cermat

(c) Charles.C, 2011

6

• Mikroskop menggunakan cermin pantulan cahaya utkmyinar objek yg diperhatikan

• Teleskop pemantul menggunakan cermin cekung utkmemantul & menumpukan cahaya dr objek jauh &OHP menggunakan cermin utk memantulkan cahayapd tabir

• Doktor gigi menggunakan cermin cekung utk melihatgigi pesakit

• Cermin cembung dipasang pd selekoh tajam dptmbantu pemandu kereta melihat kenderaan ygterlindung.

• Lampu picit & lampu depan kenderaan mempunyaisatu pemantul cahaya yg dibina daripada cermincekung berbentu parabola.

PEMBIASAN CAHAYA

• Definisi:– Fenomena dimana alur cahaya mengubah arahnya

apabila merambat dari satu medium ke mediumlain yang berlainan ketumpatan.

(c) Charles.C, 2011

7

Hukum Pembiasan Cahaya

1. Sinar tuju dan sinar terbias berada pada sisi berlawanan garis normal pada titiktuju. Ketiga-tiganya terletak pada satah yang sama.

2. Nisbah sin bagi sudut tuju, i kepada sin bagi sudut pembiasan, r ialah satupemalar.

Sin I---------- = PemalarSin r

Aplikasi pembiasan cahaya

(c) Charles.C, 2011

8

Kesan pembiasan cahaya

– Penyedut minuman yang direndam dalam airkelihatan bengkok sedikit dalam air

– Apabila bongkah kaca yang tebal diletakkan diatas satu muka surat buku, huruf-hurufkelihatan tersesar ke atas.

LASER

• LASER (Light Amplification by StimulatedEmission of Radiation - Pembesaran Cahaya olehPancaran Sinaran yang Terangsang.

(c) Charles.C, 2011

9

• Cahaya laser lebih halus berbanding cahayabiasa

• Cahaya laser juga mengandungi sumbercahaya yang ringan seperti tiub flash yangdisuluh kepada permata atau kristal.

• Cermin dalam mesin laser digunakan untukmenyimpan cahaya kemudian cahaya tersebutdibina dan dikeluarkan secara serentak

Ciri-ciri cahaya Laser

• cahaya berketumpatan tinggi,

• sekata

• tidak mencapah.

(c) Charles.C, 2011

10

Fungsi cahaya laser

• Pemotong logam,• pisau pembedahan,• penghantar maklumat,• pengukur,• petunjuk,• penghasilan hologram• pemandu peluru berpandu.• pencetak laser

• pertunjukan cahaya laser yang pelbagai warnadalam banyak acara perasmian atau temasya

• membaca maklumat atau data yangterkandung dalam VCD atau CD yang

• Dalam bidang perubatan pula, kaedah laserbanyak digunakan bagi merawat penyakitmata.