02_gp dataran banjir tanah lembab bekas lombong tasik dan sungai_(repaired)

Kawasan Dataran Banjir, Tanah Lembab,

Bekas Lombong, Tasik dan Sungai

DRAF 29/4/2011

JABATAN PERANCANGAN BANDAR DAN DESA SEMENANJUNG MALAYSIA

KEMENTERIAN PERUMAHAN DAN KERAJAAN TEMPATAN 2010

Kawasan Dataran Banjir, Tanah

Lembap, Bekas Lombong, Tasik dan Sungai

Cetakan Pertama 2010

Hakcipta

Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia

Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan

Hakcipta terpelihara

Mana-mana bahagian dalam laporan ini tidak boleh diterbitkan semula, disimpan dalam cara yang boleh dipergunakan lagi, ataupun

dipindahkan dalam sebarang bentuk cara, sama ada dengan cara elektronik, gambar rakaman dan sebagainya tanpa kebenaran bertulis

daripada Penerbit terlebih dahulu.

978-983-2773-98-6

Diterbitkan di Malaysia oleh


Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan

Tel: 03-2081 6000 Faks: 03-2094 1180

Pemberitahuan

GP ini mengandungi 10 GP yang perlu dibaca secara bersama iaitu-

Kawasan Pesisiran Pantai;

Dataran Banjir, Tanah Lembap, Bekas Lombong, Tasik Dan Sungai;

Tadahan Air dan Sumber Air Tanah; Simpanan Mineral dan Bencana Geologi; Bekas dan Tapak Pelupusan Sisa Pepejal dan Sisa Toksid;

Pertanian Makanan; Warisan Semulajadi dan Antikuiti;

Rizab Hidupan Liar; Hutan Simpanan Kekal; dan Bukit dan Tanah Tinggi.

GP ini hendaklah dibaca bersama undang-undang, dasar Persekutuan

dan Negeri, serta GP Perancangan Pembangunan Di Kawasan Bukit dan Tanah Tinggi yang telah diluluskan oleh Mesyuarat Jemaah Menteri pada 12 Ogos 2009 dan MNKT Ke 62 pada 17 September 2009, serta lain-lain

keperluan pelbagai agensi teknikal berkaitan.

GP ini juga disediakan untuk menyokong GP sedia ada jabatan-jabatan kerajaan dan agensi-agensi lain.

GP ini juga menggantikan GP Piawaian Perancangan

Kawasan Tasik (JPBD 2/2000)

29 April 2011

A. DATARAN BANJIR

ISI KANDUNGAN MUKA SURAT

1. SKOP 1 1.1 Definisi Dataran Banjir 1 1.2 Kawasan Dataran Banjir Sebagai KSAS 2 1.3 Kategori Kawasan Dataran Banjir Sebagai KSAS 2

2. PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN 2

2.1 Larangan Pembangunan Di Kawasan Dataran Banjir 2 2.2 Mengadakan Pelan Pengurusan Dataran Banjir 2

2.3 Pemeliharaan Tanah Lembap 3

3. DASAR DAN PERUNDANGAN SEMASA 4 3.1 Akta/Perundangan Berkaitan 4

4. GARIS PANDUAN UMUM 4

4.1 Zon Saluran Dataran Banjir (Floodway) 4 4.2 Zon Pinggir Dataran Banjir (flod Fringe) 5

4.3 Zon Luar Dataran Banjir 5

5. GARIS PANDUAN KHUSUS 7 5.1 Garis Panduan Khusus Pembangunan 7

SENARAI RAJAH Rajah 1 : Ilustrasi Dataran Banjir- Pinggir Dataran Banjir dan

Saluran Dataran Banjir 1

Rajah 2(a) : Contoh Bangunan floodproofing menaikkan aras lantai

melebihi aras banjir 5

Rajah 2(b) : Contoh Bangunan floodproofing menaikkan aras lantai

melebihi aras banjir 5

SENARAI FOTO Foto 1: Salah satu contoh kawasan dataran banjir di Malaysia 3

B. TANAH LEMBAP (WETLANDS)


1. SKOP 10

1.1 Definisi Tanah Lembap (WETLANDS) 10

1.2 Kawasan Tanah Lembap (WETLANDS) Sebagai KSAS 10

1.3 Kategori Tanah Lembap (WETLANDS) KSAS 11

2. PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN TANAH LEMBAP 11

2.1 Pemuliharaan dan Penggunaan Lestari Tanah Lembap 11

2.2 Pertukaran Guna Tanah di Tanah Lembah 11

tidak dibenarkan

2.3 Pembentukan Zon Penampan di Sekeliling Tanah Lembap 11

3. DASAR DAN PERUNDANGAN SEMASA 12

3.1 Dasar Sedia Ada 12

3.2 Akta/Perundangan Berkaitan 13


4.1 Pengenalpastian dan Pemeliharaan Tanah Lembap

Berkepentingan Antarabangsa 13

4.2 Kawasan Tanah Lembap 14

4.3 Zon Penampan 15

5. GARIS PANDUAN KHUSUS 16

5.1 Garis Panduan Khusus Pembangunan 16

SENARAI FOTO

Foto 2: Pembinaan pelantar (boardwalk) yang tidak mengganggu

ekosistem semula jadi tanah lembap. 14

C. BEKAS LOMBONG


1. SKOP 18 1.1 Definisi Bekas Lombong 18

1.2 Kawasan Bekas Lombong Sebagai KSAS 19

1.2.1 Kawasan Bekas Lombong Dalam Konteks KSAS 19

1.3 Kategori Kawasan Bekas Lombong KSAS 20

2. PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN 20 2.1 Pemeliharaan Bekas Lombong Sebagai Kawasan Warisan

Geologi dan Landskap 20

2.2 Bekas Lombong yang Dibangunkan Hendaklah Dipastikan

Tidak Mempunyai Risiko Geo-Bencana 21

2.3 Keselamatan Awam Perlu Diutamakan 21

3. DASAR DAN PERUNDANGAN SEMASA 22 3.1 Dasar Sedia Ada 22

3.2 Akta/Perundangan Berkaitan 22

4. GARIS PANDUAN UMUM 23 4.1 Pemuliharaan Kolam Bekas Lombong 23

4.2 Zon Penampan 24

5 GARIS PANDUAN KHUSUS 25 5.1 Pemuliharaan dan Pembangunan 25

5.2 Garis Panduan Khusus Pembangunan 26

SENARAI FOTO

Foto 3: Kolam lombong yang terbentuk daripada perlombongan

timah jenis kapal korek 19

Foto 4: Kawasan tanah bekas lombong yang wujud daripada

perlombongan timah jenis kapal korek 19 Foto 5: Contoh tapak rekreasi yang dibina di atas kawasan bekas

Lombong 21

D. TASIK


1. SKOP 29 1.1 Definisi Tasik 29 1.2 Kawasan Tasik Sebagai KSAS 30

1.3 Kategori Kawasan Tasik KSAS 31

2. PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN 31

3. DASAR DAN PERUNDANGAN SEMASA 32 3.1 Akta/Perundangan Sedia Ada 32


5. GARIS PANDUAN KHUSUS 34 5.1 Garis Panduan Khusus Pengurusan Tasik 34 5.2 Garis Panduan Khusus Pembangunan 36

SENARAI FOTO

Foto 6: Pemandangan sebuah tasik semulajadi 30

Foto 7: Kawasan tasik yang telah dibangunkan sebagai

kawasan rekreasi 30

Foto 8: Contoh pembangunan tasik yang dirancang

secara komprehensif 33

Foto 9: Contoh pembangunan tasik yang bersifat

environmental oriented dan mesra alam. 33

sambung

E. SUNGAI


1. SKOP 50 1.1 Definisi Sungai 50

1.2 Sungai Sebagai KSAS 51 1.3 Kategori Sungai KSAS 51

2. PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN 51 2.1 Prinsip-prinsip Umum Pemuliharaan dan Pembangunan

Sungai 52

3. DASAR DAN PERUNDANGAN SEMASA 52 3.1 Akta/Perundangan Sedia Ada 52

4. GARIS PANDUAN UMUM 53 4.1 Garis Panduan Umum Pemuliharaan 55

5. GARIS PANDUAN KHUSUS 55 5.1 Garis Panduan Khusus Pemuliharaan 55 5.2 Garis Panduan Khusus Pembangunan 59

SENARAI RAJAH

Rajah 3: Ilustrasi Keratan Rentas Sungai, Rizab Sungai dan

Koridor Sungai 50

Rajah 4: Keratan Rentas Sungai Di Kawasan Perkampungan 54

Rajah 5: Keratan Rentas Sungai Di Kawasan Lanskap Semulajadi 54

Rajah 6: Keratan Rentas Sungai Di Kawasan Bandar 54

Rajah 7: Pendekatan 3 Zon Penampan Yang Dibangunkan Untuk

Kawasan Sungai Dalam Hutan 57

Rajah 8: Kawasan Penampan 3 Bahagian 57

Rajah 9: Contoh Bentuk Laluan Di Kawasan Penampan 58

SENARAI FOTO

Foto 10: Pemandangan aliran air sungai semulajadi 50

BAHAGIAN I :

Garis Panduan Perancangan

Pemuliharaan Kawasan Alam

Sekitar (KSAS) Kawasan Dataran

Banjir (Flood Plain)

A. KAWASAN

DATARAN

BANJIR

(FLOOD PLAIN)

1 GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN

KAWASAN SENSITIF ALAM SEKITAR (KSAS) DATARAN BANJIR, TANAH LEMBAP, BEKAS LOMBONG, TASIK DAN SUNGAI


1. SKOP

1.1 Definisi Dataran Banjir

Istilah Dataran Banjir di dalam Garis Panduan Pembangunan Sungai dan Rizab

Sungai adalah sebagai tanah berdampingan (adjoining) yang hampir rata terletak di bahagian baruh (valley)

lembah sungai dan hanya dibanjiri air apabila aliran sungai melebihi kapasiti

angkut (carrying capacity) alur. Dataran banjir dianggap sebagai sebahagian

daripada badan air kerana keadaan fizikalnya yang dibanjiri air.

GP ini meliputi dua bahagian dataran

banjir iaitu zon saluran banjir (floodway) dan zon pinggir dataran banjir (flood

fringe). Zon saluran banjir ialah saluran sungai dan tanah bersempadan yang diperlukan untuk menampung discas pada

tahap banjir tertentu. Manakala zon pinggir dataran banjir adalah kawasan

yang bersempadan dengan zon saluran banjir.

Rajah 1: Ilustrasi Dataran Banjir- Pinggir

Dataran Banjir dan Saluran

Dataran Banjir

Zon saluran dataran banjir (floodway) merupakan kawasan saluran / aliran sungai dan tanah bersempadanan yang perlu

dirizabkan untuk discaj air banjir supaya dapat mengelakkan kenaikan aras air

banjir 100 tahun melebihi 1 kaki. Manakala, zon pinggir dataran banjir (flood

fringe) pula merupakan kawasan yang dibanjiri air semasa kejadian banjir tetapi

tidak mengalami pengaliran arus yang deras. (Sumber : Jabatan Pengairan dan Saliran,

JPS)

Kawasan mudah banjir (flood prone areas) adalah kawasan yang terletak di tepi sungai di mana kawasan tersebut akan

ditenggelami air sungai apabila berlakunya banjir dengan kedalaman sebanyak dua

kali ganda kedalaman maksimum bankful (twice the maximum bankful depth).

Zon Saluran Dataran Banjir

Zon Pinggir Dataran Banjir




1.2 Kawasan Dataran Banjir Sebagai KSAS

Dataran banjir merupakan satu kawasan penyimpanan air banjir semula jadi.

Pencerobohan atau penukaran guna tanah dataran banjir untuk aktiviti manusia boleh mendedahkan kawasan itu kepada risiko

bencana atau kehilangan nyawa.

Kerosakan akibat banjir sungai boleh dikurangkan sekiranya kawasan dataran banjir tidak dibangunkan dengan aktiviti

manusia.

Justeru, kawasan dataran banjir dikategorikan sebagai KSAS iaitu kawasan

berisiko bencana yang tinggi sekiranya dibangunkan tanpa kawalan.

1.3 Kategori Kawasan Dataran Banjir Sebagai KSAS

Kategori Dataran banjir KSAS adalah seperti di bawah.

KSAS Berisiko Bencana

Fungsi Utama

Merupakan kawasan semula jadi untuk

menyimpan air berlebihan sungai semasa banjir

Pembangunan di kawasan berisiko banjir tanpa

kawalan boleh menyebabkan risiko kehilangan

nyawa serta kerugian harta benda yang tinggi.

2. PRINSIP-PRINSIP

PERANCANGAN

2.1 Larangan Pembangunan Di

Kawasan Dataran Banjir

Secara prinsipnya pembangunan tidak

dibenarkan di kawasan dataran banjir bagi membolehkan dataran banjir tersebut berfungsi dalam pengawalan banjir.

Larangan mungkin dihadkan kepada zon saluran banjir (flood away) sahaja.

Dicadangkan memberi kebenaran untuk

pembangunan pada tahap kegunaan tanah tertentu dan mensyaratkan supaya pihak

pemaju melaksanakan dan mematuhi Pelan Pengurusan Risiko Banjir.

2.2 Mengadakan Pelan Pengurusan

Dataran Banjir

Pelan pengurusan dataran banjir perlu

disediakan terutamanya bagi kawasan dataran banjir yang telah dibangunkan. Pelan pengurusan dataran banjir

disediakan bagi semua kawasan banjir




Foto 1: Salah satu contoh kawasan dataran

banjir di Malaysia.

Tujuan pelan pengurusan dataran banjir adalah-

a) Memastikan gunatanah tidak menambahkan risiko banjir dan kos kerosakan;

b) Memastikan semua peringkat Kerajaan dan masyarakat setempat

menerima tanggungjawab mereka terhadap pengurusan banjir;

c) Memastikan langkah-langkah pemuliharaan dataran banjir (Floodplain mitigation measures) tidak

menambahkan kerosakan dan diterima oleh masyarakat setempat;

Dicadang gantikan langkah-langkah pemuliharaan dataran banjir (floodplain mitigation measures)

kepada langkah-langkah tebatan

banjir struktur (structural flood mitigation measures)

d) Menggalakkan penggunaan Langkah-langkah Tebatan Banjir Bukan

Struktur (Non-structural Mitigation Measures) di mana boleh. Langkah-langkah Pemuliharaan tidak

berstruktur adalah langkah-langkah yang tidak mengubah haluan semula

jadi banjir dengan mengubahsuai pembangunan mengikut keadaan. Contohnya menaikkan aras lantai

lebih tinggi dari aras banjir (Floodproofing of buildings),

penzonan, pengawalan pembangunan dan sistem amaran banjir; dan

e) Memastikan langkah-langkah

Pengurusan Dataran Banjir mempunyai manfaat ekonomi, sosial

dan alam sekitar.

2.3 Pemeliharaan Tanah Lembap

Sekiranya terdapat Tanah Lembap dalam

dataran banjir tersebut, maka prinsip mengenai pemeliharaan Tanah Lembap

juga hendak diikuti.




3. DASAR DAN PERUNDANGAN

SEMASA

3.1 Akta/Perundangan berkaitan

Akta/Perundangan berkaitan Tanah

Lembap seperti di bawah.

Akta/Undang-undang Agensi

Enakmen Sumber Air Sabah 1998

Enakmen Sumber Air Selangor 1999

Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974

Akta Kerja-kerja Saliran, 1954

PBPT

JPS

4. GARIS PANDUAN UMUM

GP umum kawasan Dataran Banjir adalah seperti berikut:

4.1 Zon Saluran Dataran Banjir (Floodway)

Rizab sungai utama perlu dikenalpasti mengikut GP JPS dan tiada pembinaan struktur tetap dibenarkan di rizab

sungai.

Kawasan dataran banjir sungai utama

perlu dikenalpasti berdasarkan Peta Risiko Banjir dengan pengintegrasian model hidraulik, hidrologi dan perisian

GIS. Peta banjir berpandukan kejadian banjir lampau juga boleh digunakan

jika tiada Peta Risiko Banjir. Walau bagaimanapun Peta Banjir

berdasarkan kejadian banjir lampau ini tidak mengambil kira kejadian

banjir yang lebih besar yang mungkin akan berlaku. Turut mengambil kira tentang petempatan lokasi untuk

infrastruktur ktitikal seperti untuk elektrik, air, kumbahan dan lain-lain.

Jika ditempatkan dalam kawasan ini perlu pengkelasan banjir yang sesuai.

Pembangunan sediada di kawasan

dataran banjir hendaklah dipindah ke tempat yang lebih tinggi dan selamat,

atau kaedah floodproofing digunakan seperti menaikkan aras lantai melebihi aras banjir, dinding

tebatan banjir, bahan binaan yang tahan reput dan building codes berdasarkan keperluan tempat berkenaan.

Mengutamakan langkah-langkah bukan berstruktur seperti mengenakan flood proofing untuk bangunan, perancangan amaran banjir dan pemindahan, pengezonan, dan

kawalan pembangunan di mana boleh.

Mengadakan pembinaan struktur (Structural works) seperti flood

mitigation dams, tetambak, lintasan banjir (by-pass floods), memperbaiki

saluran air keluar dan membentuk takungan air sebagai pilihan kedua sekiranya langkah-langkah bukan

berstruktur kurang berkesan.




Guna tanah terhad kepada pertanian, taman, kawasan terbuka, kawasan

tempat letak kereta terhad dan penstoran yang sediada.

Pembangunan yang terlibat dengan pelupusan, penyimpanan, perawatan dan pembuatan bahan-bahan yang

merbahaya tidak dibenarkan.

Pembangunan perkhidmatan awam

seperti polis, bomba atau hospital tidak dibenarkan.

4.2 Zon Pinggir Dataran Banjir

(flood Fringe)

Guna tanah dibenarkan dengan syarat ia dilindungi dari ancaman banjir atau

tertakluk kepada keperluan peraturan untuk tempat kediaman, komersial dan pemuliharaan.

Aktiviti rekreasi dibenarkan dengan kawalan kebersihan alam sekitar dan

banjir yang ketat

Pembangunan baru hanya boleh dipertimbangkan di zon flood fringe dengan syarat- Langkah-langkah menghadapi

risiko bencana banjir telah dibuat. Risiko bencana banjir yang baru

tidak akan wujud manakala risiko

bencana banjir sedia ada tidak dimudaratkan lagi.

Tidak ada impak alam sekitar yang nyata.

Adanya maklumat yang mencukupi menyusuli permohonan yang menunjukkan pembangunan yang

dicadangkan dipelihara oleh kesan banjir 100-tahun.

Pembangunan yang melibatkan kemudahan sosial atau kecemasan seperti hospital, sekolah-sekolah,

kemudahan taska tidak benarkan.

Rajah 2(a) : Contoh Bangunan

floodproofing menaikkan aras

lantai melebihi aras banjir

Rajah 2(b) : Contoh Bangunan

floodproofing menaikkan aras

lantai melebihi aras banjir




4.3 Zon Luar Dataran Banjir

Semua pembangunan yang berlaku di luar kawasan tadahan banjir adalah

dibenarkan tertakluk kepada syarat-syarat dan GP umum sediada.

Kawasan yang berfungsi sebagai

kolam takungan semula jadi air larian ribut (flood storage) seperti hutan

paya bakau dan hutan tanah gambut perlu dipulihara untuk mengekalkan keseimbangan dataran banjir.

Semua pembangunan perlu mematuhi keperluan Manual Saliran Mesra Alam

Malaysia terutamanya dalam menyediakan kawalan di punca iaitu kawalan kuantiti, kualiti air dan juga

pelan hakisan dan sedimen.

Semua tapak letak kereta perlu

mempunyai permukaan yang telus air.

Semua pembangunan perindustrian

baru perlu menyediakan kemudahan pengumpulan air hujan.

Semua pembangunan mesti ada

kemudahan kumbahan najis dilengkapi dengan sistem perawatan

sebelum dialirkan keluar.

Pembangunan industri mesti dilengkapi dengan kemudahan

pelupusan sisa dan bahan buangan industri.

5. GARIS PANDUAN KHUSUS

5.1 Garis Panduan Khusus Pembangunan

KSAS/ Katego

ri Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan

(Rujuk Kod Guna tanah)

Aktiviti Dibenarkan dengan syarat

Aktiviti tidak dibenarkan

Catatan / GP

Aktiviti Syarat

Zon saluran dataran banjir

1

Pemajuan Tanah terhad kepada pertanian, taman, kawasan terbuka, kawasan tempat letak kereta terhad dan penstoran-tidak

jelas, penstoran untuk tujuan apa

Rekreasi Struktur kekal tidak dibenarkan

Mematuhi GP MASMA dan kajian Lembangan Sungai Bersepadu JPS

Sebarang

perubahan bentuk mukabumi tidak menambah risiko banjir sedia ada

Pembangunan berstruktur di kawasan rizab sungai tidak dibenarkan dan perlu mengikut garispanduan

MASMA JPS.

Pembangunan yang terlibat dengan pelupusan, penyimpanan, perawatan dan pembuatan bahan-bahan yang merbahnya.

Pembangunan perkhidmatan awam seperti polis, bomba atau hospital tidak dibenarkan.

Mengutamakan langkah-langkah bukan berstruktur seperti mengenakan flood proofing untuk bangunan

sediada, perancangan amaran banjir dan pemindahan, pengezonan, dan kawalan pembangunan.

Mengadakan pembinaan struktur (Structural works) seperti flood mitigation dams, tetambak, lintasan banjir (by-pass floods), memperbaiki saluran air keluar dan membentuk takungan air sebagai pilihan kedua sekiranya langkah-langkah bukan berstruktur kurang berkesan.

Sumber: kajian KSAS, 2004

NOTA : Tahap Kesensitifan: 1 = Tiada Pembangunan Kecuali Aktiviti Penyelidikan 2 = Aktiviti Berimpak Rendah Dibenarkan Tanpa Pertukaran Gunatanah 3 = Pembangunan Terkawal (Dengan Syarat-Syarat Tertentu)

7





NOTA : Tahap Kesensitifan: 1 = Tiada Pembangunan Kecuali Aktiviti Penyelidikan 2 = Aktiviti Berimpak Rendah Dibenarkan Tanpa Pertukaran Gunatanah 3 = Pembangunan Terkawal (Dengan Syarat-Syarat Tertentu)

KSAS/ Kategori

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan




Catatan / GP

Aktiviti Syarat

Zon pinggir dataran

banjir

2

Pemajuan tanah dibenarkan dengan syarat ia dilindungi

dari ancaman banjir atau tertakluk kepada keperluan peraturan untuk tempat kediaman, komersial dan pemuliharaan.

Aktiviti rekreasi

Pembangunan baru hanya boleh dipertimbangkan di zon flood fringe apabila memenuhi syarat di jalur sebelah.

kawalan kebersihan alam sekitar dan banjir yang ketat.

Langkah-langkah menghadapi risiko bencana banjir telah dibuat

Risiko bencana banjir yang baru tidak akan wujud manakala risiko bencana banjir sedia ada tidak dimudaratkan lagi

Tidak ada impak alam sekitar yang nyata

Kenderaan dan manusia mempunyai cara yang selamat memasuki dan keluar dari zon tersebut apabila berlakunya banjir, hakisan dan lain-lain kecemasan

Adanya maklumat yang mencukupi menyusuli permohonan yang menunjukkan pembangunan yang dicadangkan dipelihara oleh kesan banjir 100-tahun

Pembangunan yang melibatkan kemudahan

sosial atau kecemasan seperti hospital, dan sekolah.

Kawasan yang berfungsi sebagai kolam takungan

semula jadi air larian ribut (flood storage) seperti hutan paya bakau dan hutan tanah gambut perlu dipulihara untuk mengekalkan keseimbangan dataran banjir.

sambung

9

B. TANAH LEMBAP

(WETLANDS)




1. SKOP

1.1 Definisi Tanah Lembap

(WETLANDS)

GP ini meliputi tanah lembap yang didefinisikan oleh Konvensyen Ramsar atau

Konvensyen ke Atas Tanah Lembap sebagai -

areas of marsh, fen, peatland or water, whether natural or artificial, permanent or temporary, with water that is static or

flowing, fresh, brackish or salt, including areas of marine water the depth of which

at low tides does not exceed six metres.

Secara umumnya, tanah lembap didefinisikan sebagai tanah yang ditenggelami (submerged) atau ditembusi (inundated) air sepanjang masa atau

sebahagian masa sahaja.

GP juga meliputi kriteria pengenalpastian

tanah lembap yang berkepentingan antarabangsa.

GP ini menetapkan fungsi kawasan tanah lembap di dalam konteks KSAS.

1.2 Kawasan Tanah Lembap (WETLANDS) Sebagai KSAS

Tanah lembap merupakan habitat penting

kepada pelbagai kehidupan flora dan fauna. Tanah lembap seperti Tapak Ramsar mempunyai kepentingan antarabangsa dan

nilai warisan tinggi.

Tanah lembap seperti tanah gambut mempunyai risiko bencana alam sekitar akibat pemendapan, kebakaran atau

kejadian banjir sekiranya dibangunkan tanpa kawalan.

Penukaran guna tanah lembap boleh menyebabkan kehilangan fungsi sokongan

hidup terutama dari segi kepelbagaian biologi atau kehilangan kawasan yang

mempunyai nilai warisan tinggi.

Justeru, kawasan tanah lembap dikategorikan sebagai KSAS di mana ia mempunyai fungsi sokongan hidup, nilai

warisan dan berpotensi sebagai kawasan risiko bencana.




1.3 Kategori Tanah Lembap (WETLANDS) KSAS

Kategori Tanah Lembap (Wetlands) KSAS

adalah seperti di bawah.

KSAS Bernilai Warisan

KSAS Bernilai

Sokongan

Hidup

KSAS Berisiko Bencana

Fungsi Utama Fungsi Utama Fungsi Utama

Tapak Ramsar sebagai kawasan tanah lembap yang berkepentingan

antarabangsa.

Habitat kepada pelbagai kehidupan flora dan

fauna dan mempunyai kepelbagaian biologi yang tinggi.

Berfungsi sebagai kolam takungan air semulajadi.

Pembangunan

tanpa kawalan menyebabkan pemendapan tanah, kebakaran atau kejadian banjir.

2. PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN TANAH

LEMBAP

2.1 Pemuliharaan dan Penggunaan Lestari Tanah Lembap

Pada amnya, semua kawasan tanah

lembap hendaklah mengambilkira prinsip pemuliharaan dan penggunaan lestari. Prinsip ini adalah selaras dengan dasar-

dasar antarabangsa dan kebangsaan sedia ada.

2.2 Pertukaran Guna Tanah di Tanah Lembah tidak dibenarkan

Tanah lembap seperti tanah gambut

mempunyai risiko bencana alam sekitar akibat pemendapan, kebakaran atau kejadian banjir sekiranya ia dibangunkan

tanpa kawalan. Penukaran guna tanah lembap boleh menyebabkan kehilangan

suatu fungsi sokongan hidup terutamanya dari segi kepelbagaian biologi atau kehilangan suatu kawasan yang

mempunyai nilai warisan tinggi. Sehubungan itu, pertukaran guna tanah

apa jua jenis tanah lembap tidak dibenarkan.

2.3 Pembentukan Zon Penampan di

Sekeliling Tanah Lembap

Pembentukan zon penampan di sekeliling tanah lembap bagi mengekalkan habitat di sekitar zon tersebut dan juga mengelakkan

tanah lembap daripada dikeringkan untuk kegiatan pertanian.





SEMASA

3.1 Dasar Sedia Ada

Dasar Huraian

Konvensyen ke Atas Tanah

Lembap (Convention on Wetlands atau Konvensyen

Ramsar)

Tanah lembap merupakan ekosistem penting untuk

pemuliharaan dan penggunaan

lestari

Malaysia telah menjadi Parti

kepada Konvensyen tersebut pada tahun 1995 dan telah mengisytiharkan Tasik Bera di Pahang, Pulau Kukup, Tanjung Piai dan Sungai Pulai di Johor, Hutan Simpan Trusan Kinabatangan, Rizab Hidupan

Liar Kulamba dan Hutan Simpan Kuala Maruap dan Kuala Segama di Sabah

sebagai kawasan-kawasan yang berkepentingan antarabangsa selaras

Konvensyen ini yang digelar Tapak Ramsar. (Perlu merujuk senarai tapak Ramsar yang telah dikenalpasti oleh Kementerian Alam Sekitar dan Sumber Asli

Agenda 21

Merupakan program global yang komprehensif yang menekankan keperluan pembangunan mapan di

kawasan tanah lembap.

Convention on Biological

Diversity (CBD)

Ditandatangani oleh Malaysia pada tahun 1992 dan disahkan pada tahun 1994 juga merangkumi PPL tanah lembap.

sambung

Dasar Huraian

Convention on Biological Diversity

(CBD)

Objektif utama CBD adalah pemuliharaan kepelbagaian biologi dan menggalakkan pembangunan mampan.

Setiap negara Parti dikehendaki membentuk satu sistem bagi memulihara kawasan-

kawasan terpilih termasuk garis panduan bagi

pengurusannya.

Dasar kepelbagaian

Biologi Kebangsaan 1998

Komitmen Malaysia di peringkat kebangsaan mahupun antarabangsa untuk memulihara kepelbagaian biologi dan

memastikan komponennya digunakan dengan mapan.

National Conservation

Strategy (NCS)

National Conservation Strategy (NCS) yang

dirumuskan pada tahun 1993 oleh EPU mempunyai

objektif utama untuk memulihara kepelbagaian biologi. Kawasan hutan paya dan hutan paya air tawar dipulihara dan dimasukkan dalam proses

perancangan fizikal




3.2 Akta/Perundangan Berkaitan

Akta/Perundangan berkaitan Tanah

Lembap seperti di bawah.

Akta/Undang-Undang Agensi

Akta Perlindungan

Hidupan Liar 1972

Akta Taman Negara

1980

Jabatan

PERHILITAN

Jabatan

Perhutanan


4.1 Pengenalpastian dan Pemeliharaan Tanah Lembap Berkepentingan Antarabangsa

Kawasan tanah lembap mempunyai ciri-ciri unik yang berkepentingan antarabangsa

dan mempunyai kepelbagaian biodiversiti yang tinggi perlu dikenalpasti dan dizonkan dalam proses perancangan guna tanah.

Tanah lembap yang berkepentingan antarabangsa adalah yang mempunyai

kriteria-kriteria yang ditetapkan oleh Ramsar Convention on Wetlands seperti berikut:

Kriteria 1

it contains a representative, rare, or unique example of a natural or near-natural wetland

type found within the appropriate bio-

geographic region.

Kriteria 2

it supports vulnerable, endangered, or critically endangered species or threatened

ecological communities.

Kriteria 3

it supports populations of plant and/or animal species important for maintaining the biological

diversity of a particular bio-geographic region.

Kriteria 4

it supports plant and/or animal species at a critical stage in their life cycles, or provides

refuge during adverse conditions.

Kriteria 5

it regularly supports 20,000 or more waterbirds.

Kriteria 6

it regularly supports 1% of the individuals in a population of one species or subspecies of

waterbird.




Kriteria 7

it supports a significant proportion of indigenous fish subspecies, species or families,

life-history stages, species interactions and/or

populations that are representative of wetland

benefits and/or values and thereby contributes

to global biological diversity.

Kriteria 8

it is an important source of food for fishes, spawning ground, nursery and/or migration

path on which fish stocks, either within the

wetland or elsewhere, depend.

Kriteria 9

it regularly supports 1% of the individuals in a population of one species or subspecies of

wetland-dependent non-avian animal species.

4.2 Kawasan Tanah Lembap

Kawasan tanah lembap yang dikenalpasti dan dizonkan perlu

dipagar dan diletakkan papan tanda untuk melarang pencerobohan.

Kajian pengukuran tahap kesihatan

ekosistem tanah lembap yang telah dizonkan perlu dilakukan melalui

kepelbagaian biologi, peratus pencerobohan dan kebolehan melakukan fungsi ekologi.

Sebarang pembangunan atau penukaran guna tanah kawasan tanah

lembap yang berkepentingan tidak dibenarkan terutamanya untuk pertanian atau penternakan akuakultur

kecuali aktiviti eko-pelancongan dan penyelidikan.

Struktur binaan untuk aktiviti eko-pelancongan dan penyelidikan adalah

terhad kepada pembinaan pelantar (boardwalk) atau bangunan kayu di

atas permukaan air yang tidak mengganggu ekosistem semula jadi tanah lembap.

Reka bentuk struktur binaan seperti bangunan kayu perlu diselaraskan

dengan keadaan persekitaran tanah lembap tersebut.

Program pemuliharaan perlu dijalankan

untuk memulihara kawasan tanah lembap yang sudah terganggu.

Tapak masuk ke kawasan tanah lembap seperti pejabat urus setia dan tempat letak kereta hendaklah dibina di luar

zon penampan.

Foto 2: Pembinaan pelantar (boardwalk)

yang tidak mengganggu

ekosistem semula jadi tanah

lembap.




4.3 Zon Penampan

Zon penampan selebar 1 km hendaklah

disediakan di sekitar tanah lembap yang telah dizonkan tersebut. Tanaman yang

memerlukan perparitan tidak dibenarkan di tanam di dalam zon tersebut.

Pembangunan struktur kekal atau akuakultur tidak dibenarkan di kawasan

zon penampan kecuali kegiatan agro-perhutanan.

Semua pembangunan yang berlaku di

luar zon penampan adalah dibenarkan tertakluk kepada syarat-syarat dan GP

sedia ada.

Semua pembangunan mesti mengadakan kemudahan pembetungan

najis yang dilengkapi dengan sistem perawatan sebelum dialirkan keluar.






KSAS/ Kategori

Ta

hap

K

esen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan




Catatan / GP

Aktiviti Syarat

Tanah Lembap yang telah dizonkan

1 Penyelidikan

Eko-pelancongan

tiada tiada Pembangunan struktur kekal

Pembalakan

Pertanian

Akuakultur

Struktur binaan untuk aktiviti eko-pelancongan dan penyelidikan adalah terhad kepada pembinaan pelantar (boardwalk) atau bangunan kayu yang dibina di atas permukaan air.

Zon penampan 1 km sekitar tanah lembap yang dizonkan

2 Penyelidikan

Eko-pelancongan

Rekreasi

Utiliti

Agro-perhutanan

Penyediaan pelan pengurusan alam sekitar

Mengikut GP Jabatan Perhutan-an

Pembangunan struktur kekal

Pertanian

Akuakultur

(Sumber: Kajian KSAS 2004) Nota: Tahap Kesensitifan : 1 = Tiada pembangunan kecuali aktiviti penyelidikan 2 = Aktiviti berimpak rendah dibenarkan tanpa pertukaran guna tanah 3 = Pembangunan terkawal (dengan syarat-syarat tertentu)

C. KAWASAN BEKAS

LOMBONG

BAHAGIAN I :

Garis Panduan

Perancangan Pemuliharaan

Kawasan Alam Sekitar (KSAS)

Kawasan Bekas

Lombong

17




1. SKOP

1.1 Definisi Bekas Lombong

Bekas Lombong bermaksud kawasan yang pernah digunakan untuk tujuan

perlombongan atau tanah bekas kuari dan telah ditinggalkan untuk suatu tempoh

masa oleh pihak tertentu. GP ini meliputi 3 jenis Bekas Lombong seperti berikut:

a) Kawasan Bekas Lombong Jenis

Pam-Kelikir/Kapal Korek

Enapan lanar timah yang besar terletak

di kawasan pamah sungai besar dan jenis ini dilombong dengan

menggunakan kapal korek dan kaedah dedah-pam kelikir berperingkat. Saiz kawasan yang terlibat adalah amat luas

iaitu dari beberapa ratus hingga beberapa ribu hektar.

Enapan lanar timah yang kecil biasanya didapati di lembangan sungai kecil atau sederhana di mana kawasan yang

terlibat adalah daripada beberapa puluh hingga beberapa ratus hektar.

Di kawasan lembangan hulu sungai, enapan timah juga wujud pada sedimen yang kasar (kelikir dan batu

tongkol). Bagi jenis enapan ini, kaedah dedah (opencast) digabungkan dengan

palong biasa digunakan untuk menghasilkan bijih timah.

b) Kawasan Bekas Lombong Jenis

Kolong

Kolong atau terowong telah digunakan untuk menghasilkan mineral dari

telerang yang mengandungi mineral seperti emas, bijih timah, wolframit

dan arang batu di bawah permukaan bumi.

Jika telerang didapati pada bukit tinggi,

terowong mendatar (adit) akan dibentuk untuk sampai ke telerang di

dalam batuan.

Jika telerang terdapat di kawasan yang rata atau beralun-alun, syaf akan

dikorek turun ke dalam tanah / batuan dan apabila sampai ke dalaman yang

dikehendaki, terowong mendatar (dinamakan sebagai cross-cut) akan dibentuk sehingga bertemu dengan

telerang yang mengandungi bijih.

Terowong ini kemudian akan dibentuk

mengikut telerang untuk menghasilkan bijih. Jenis terowong ini dinamakan sebagai drive.

c) Kawasan Bekas Lombong Jenis Batuan Keras Dedah

Kebanyakan jenis ini bekas peninggalan lombong bijih ferum atau

emas. Biasanya bahan letupan digunakan untuk mengali keluar batuan keras dan bijih-bijih yang

bernilai. Apabila perlombongan tamat, lubang besar akan dipenuhi oleh air.




Selain daripada lombong yang besar,

kawasan atau kolam buangan sisa juga wujud. Kawasan atau kolam ini biasanya diisi oleh air atau pasir dan

selut yang terhasil daripada pemprosesan bijih. Jika sianida

(cyanide) digunakan untuk menghasilkan emas, kolam atau kawasan buangan sisa ini mungkin

mengandungi bahan toksid.

Foto 3: Kolam lombong yang terbentuk

daripada perlombongan timah jenis

kapal korek

1.2 Kawasan Bekas Lombong

Sebagai KSAS 1.2.1 Kawasan Bekas Lombong Dalam

Konteks KSAS

Kawasan bekas lombong menunjukkan beberapa perspekti dari segi KSAS-

a) KSAS Berisiko Geo-Bencana

Pembinaan yang dijalankan tanpa kawalan di atas kawasan Bekas lombong boleh mengancam keselamatan awam dan

kerosakkan harta benda.

Geo-Bencana wujud kerana tanah bekas lombong dapat menghasilkan lubang benam (terhad kepada jenis yang

mempunyai batu hampar atau batu kapur), penurunan tanah (selut terperangkap atau

tanah lemah atau kolong dan lubang bawah tanah), air kolam toksid atau berasid dan batu hampar tediri daripada

batu kapur.

b) KSAS Berisiko Geo-Pelancongan

Kawasan bekas lombong yang menunjukkan nilai sejarah dan kebudayaan boleh dikelaskan sebagai KSAS warisan

dan dipulihara untuk tujuan pelancongan seperti Sg. Lembing dan Batu arang.

Terdapat juga bekas lombong yang digunakan sebagai kawasan rekreasi untuk

kunjungan orang ramai seperti Taman Tasik di Lake Garden, Taman Titiwangsa,

sebahagian Paya Indah di Dengkil, Sg. Besi

Foto 4: Kawasan tanah bekas lombong

yang wujud daripada

perlombongan timah jenis kapal korek




Mines Resort, Sunway Lagoon, Tasik Rekreasi Sukan Air di Ampang, Kuang dan

Kuchai Lama.

c) KSAS sebagai Kawasan Ekologi

dan Sokongan Hidup Kawaan bekas lombong boleh dijadikan

sebagai kawasan ekologi yang unik dan mempunyai ciri yang boleh dipelihara atau

dipulihra untuk kehidupan liar (burung, binatang dan tumbuhan-tumbuhan seperti di Batang Berjuntai, Selangor dan Malim

Nawar Perak).

Kolam kawasan bekas lombong pula boleh dijadikan sebagai takungan air munisipal dan untuk tanaman sayur-sayuran serta

penternakan seperti di lembah Kinta. Keadaan ini membolehkannya dikelaskan

sebagai KSAS sokongan hidup.

1.3 Kategori Kawasan Bekas Lombong KSAS

Kepentingan Kawasan Bekas Lombong

sebagai KSAS seperti berikut:

KSAS

Bernilai

Warisan

KSAS

Bernilai

Sokongan

Hidup

KSAS

Berisiko

Bencana

Fungsi Utama Fungsi Utama Fungsi Utama

Sebagai

warisan

pelbagaikan

geologi dan

dipulihara

untuk geo-

pelancongan

Sebagai

keperluan

ruang dan

pembekalan

makanan

(peranan

pertanian dan

perikanan)

Kategori

kesensitifan

wujud

apabila

memenuhi

keperluan

ruang.

2. PRINSIP-PRINSIP

PERANCANGAN

2.1 Pemeliharaan Bekas Lombong Sebagai Kawasan Warisan

Geologi dan Landskap

Fungsi yang diutamakan adalah sebagai kawasan warisan geologi dan landskap (iaitu berperanan dari segi

KSAS Warisan). Walau bagaimanapun, fungsi kegunaan tanah kering dan jasad

air ini kebiasaannya untuk kawasan rekreasi. Contoh tapak rekreasi di atas kawasan bekas lombong adalah seperti

Taman Titiwangsa, Paya Indah, Sunway

Lagoon, Mines Resort dan Taman Taiping.

Kawasan bekas lombong yang dicadangkan pembangunan sebagai

tapak warisan geologi hendaklah dipastikan mempunyai ciri warisan

(geologi dan landskap) atau ciri ekologi yang unik dan tidak dapat digantikan. Oleh itu, pendapat pakar diperlukan

sebelum pembangunan diluluskan.




Foto 5: Contoh tapak rekreasi yang dibina

di atas kawasan bekas lombong

2.2 Bekas Lombong yang

Dibangunkan Hendaklah Dipastikan Tidak Mempunyai

Risiko Geo-Bencana

Kajian teliti perlu dijalankan untuk menentukan pembangunan yang dicadangkan di atas kawasan bekas

lombong tidak mempunyai risiko geobencana yang boleh mengakibatkan

ancaman kepada keselamatan awam, kerosakan harta benda, pencemaran air bawah tanah dan degradasi tanah-

tanah.

2.3 Keselamatan Awam Perlu Diutamakan

Keselamatan awam perlu diutamakan

bagi kawasan bekas lombong yang dibangunkan sebagai taman rekreasi

atau taman ekologi. Kawasan yang dipilih perlu ditentukan kesesuaiannya serta mempunyai kualiti air kolam dan

air bawah tanah yang mematahui had yang ditetapkan oleh pihak yang

bertanggungjawab.

Kawasan bekas lombong yang dibangunkan sebagai kawasan takungan

air bersih perlu mengutamakan kualiti airnya dan mengelakkan pencemaran

yang boleh berlaku melalui penggerakan air bawah tanah.





SEMASA

Sebarang pembangunan di Kawasan Bekas Lombong perlu mematuhi dasar dan undang-undang seperti berikut:

3.1 Dasar Sedia Ada

Dasar Huraian

Agenda 21 Selangor

Kawasan tanah bekas lombong dianggap

mempunyai fungsi utama sebagai KSAS warisan untuk geologi dan landskap

3.2 Akta/Perundangan Berkaitan

Akta / Undang-Undang

Agensi

Enakmen Mineral, Selangor 2000

Enakmen Mineral,

Perak 2003

Enakmen Mineral Pahang 2001

Enakmen Mineral,

Kelantan 2001

Enakmen Mineral, Terengganu 2002

Jabatan Tanah dan Galian

Jabatan Mineral dan

Geosains

PBPT

Jabatan Muzium dan Antikuiti

sambung

Akta / Undang-Undang

Agensi

Enakmen Mineral, Negri Sembilan 2002

Enakmen Mineral, Melaka 2002

Enakmen Mineral, Perlis 2002

Enakmen Mineral, Kedah 2004

Enakmen Mineral, Pulau Pinang 2001

Enakmen Mineral

Johor 2003

Ordinan Mineral, Sarawak 2004

Ordinan Mineral, Sabah 1999

Akta Pembangunan

Mineral 1992

Enakmen Perlombongan 1929

Kanun Tanah Negara 1965

Akta Warisan Kebangsaan 2005





PEMULIHARAAN

4.1 Pemuliharaan Kolam Bekas

Lombong

Kawasan bakas lombong mestilah dikenalpasti, dipetakan dan dizonkan

sebagai Kawasan Sensitif Alam Sekitar dalam Rancangan Struktur Negeri dan

Rancangan Tempatan Daerah.

Kajian yang perlu dijalankan untuk memulihkan kolam bekas lombong sedia

ada merangkumi-

a) memperolehi data fizikal seperti

keluasan, bentuk, kedalaman kolam, jenis sedimen pada lantainya.

b) Ketebalan selut perlu ditentukan

(dengan pensampelan khas) dan sampel diambil untuk analisis

terhadap kandungan air, Had Atterberg (ukuran asas untuk pasir halus) dan lain-lain.

c) Bagi kedalaman kolam yang kurang daripada 5m, pemulihan adalah

dengan kaedah pengepaman air sehingga kering. Lapisan selut yang lembut didedah dan digali secara

mekanikal sehingga seberapa dalam yang boleh. Manakala bahan

tambakan yang terdiri daripada pasir atau tanah asal berpasir diletak atas permukaan selut yang kukuh dan

pemadatan bahan tambakan dilakukan lapisan demi lapisan

sehingga struktur tanah menjadi kukuh.

d) Jika lantainya terdiri daripada pasir

lombong, air akan dipam keluar. Pasir atau tanah asal pasir boleh digunakan untuk tambakan.

Pemadatan dilakukan lapisan demi lapisan sehingga mencapai

ketinggian yang dikehendaki.

e) Selut yang digali keluar mesti disimpan pada kawasan yang

disediakan. Elakkan daripada pencemaran air permukaan seperti

kolam dan sungai atau parit berdekatan.

f) Selut yang digali keluar dengan

kaedah mekanikal boleh dicampurkan dengan pasir atau

tanah yang sesuai supaya ia boleh digunakan untuk menambak kawasan lapang yang dicadang.

g) Kolam bekas lombong juga boleh digunakan sebagai kolam takungan

air (retention pond) sebagai kawalan banjir.

Laporan Geologi / Geoteknik mesti

menyentuh tentang topik-topik seperti berikut:

a) Sejarah perlombongan.

b) Sejarah kegunaan kawasan bekas

lombong ini selepas lombong berhenti.

c) Keadaan fizikal tanah termasuk

kolam bekas lombong dan kawasan berhampirannya.

d) Geomorfologi kawasan bekas lombong dan kawasan sekelilingnya.




e) Geologi Permukaan dan Bawah

Permukaan

f) Keadaan dan ciri geoteknik tanah tak konsolidat yang didapati

g) Keadaan Geoteknik batu hampar

h) Jika batu kapur wujud dalam

kawasan, potensi bencana berkait dengan batu kapur (topografi tidak sekata, lubang benam dan lubang

dalam batuan dan lain-lain).

i) Hidrologi permukaan termasuk

kolam, sungai, parit, saliran.

j) Geohidrologi dan air bawah tanah (aliran, discharge and recharge, pencemaran dan interaksi antara air bawah tanah dan air permukaan).

k) Kehadiran mineral bijih dan mineral industri dan potensi setiap mineral jika ianya masih didapati di kawasan

tersebut.

Jika tanah gambut didapati, kaedah

mitigasi untuk mengukuhkannya mesti dikemukakan.

Jika batu kapur wujud sebagai batu

hampar pada kawasan terlibat, jenis atau bentuk profil permukaan keras

perlu dipastikan dan juga tidak terdapat lubang atau gua di dalam batu kapur.

Jika pembinaan menggunakan batu hampar sebagai asas, analisis kekukuhan batu kapur perlu dijalankan.

Kaedah mitigasi perlu dicadangkan sekiranya potensi geo-bencana dikesan.

4.2 Zon Penampan

Jika KSAS bekas lombong berwarisan dijadikan taman ekologi / geologi atau tugu geologi, satu zon penampan

selebar 50 m mengelilingi kawasan tersebut hendaklah diadakan.

Pembangunan intensiti rendah yang tidak menyebabkan sebarang pencemaran udara, bunyi dan air

permukaan dan air bawah tanah dibenarkan.

Jika KSAS bekas lombong berwarisan dijadikan taman rekreasi, zon penampan tidak diperlukan.

Pembangunan berdekatannya dibenarkan dengan syarat tidak

menyebabkan sebarang pencemaran udara, bunyi dan air permukaan dan air bawah tanah.





5.1 Pemuliharaan dan Pembangunan

Bagi bekas lombong jenis dedah (opencut), semua potongan atau

cerun hendaklah dipastikan selamat dan tidak menyebabkan kejadian

tanah runtuh.

Kolam sisa lombong atau air dalam kolam lombong tidak dibenarkan

mengandungi bahan toksid yang tidak diingini seperti sainida. Permohonan

hendaklah ditolak jika bahan toksid dan lain-lain dikesan melebihi had peraturan dan undang-undang yang

berkuatkuasa. Laporan EIA yang merangkumi kaedah mitigasi atau

rawatan bahan toksid mesti dikemukakan.

Bagi bekas lombong jenis kolong,

lubang benam akibat kehadiran terowong dan kolong di bawah

permukaan hendaklah dipastikan tidak berlaku. Kajian geoteknik untuk

menentukan kekukuhan terowong dan kolong di bawah permukaan mesti dilakukan jika pembinaan telah

dicadangkan di bahagian atasnya.


Jenis Tanah Bekas

Lombong Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan

(Rujuk Kod Gunatanah)



Catatan / GP

Aktiviti Syarat

1) Jenis pam

kelikir, dedah palong dan kapal korek

3 Penyelidikan

Pendidikan

Tadahan air

Tanaman dan Ternakan

Aktiviti Pembinaan

Perindusrian

Rekreasi

Kajian tapak

diperlukan untuk mengelakkan geo-bencana.

Kajian terperinci diperlukan jika kolam lombong dicadang untuk dipulihkan.

Pelupusan Sisa

Pepejal dan Toksid.

Industri yang menggunakan

bahan beradioaktif dan kimia toksid.

Semua industri yang boleh mencemarkan air bawah tanah.

Semua syarat

mengikut akta dan enakmen-enakmen bagi setiap aktiviti ditetap mesti dipatuhi.

2) Jenis kolong

2 Penyelidikan

Pendidikan

Aktiviti Pembinaan

Terhad.

Perindusrian Terhad

Rekreasi

Tanaman dan Ternakan

Kajian tapak

perlu untuk menentukan kesesuaian tapak dan mengelakkan geo-bencana.

Kajian terperinci perlu jika kolam lombong dicadang untuk dipulihkan.

Pastikan bahan sisa buangan bukan yang toksid atau radioaktif.

Pastikan bahawa air dalam kolam tidak bertoksid.

Pelupusan Sisa

Pepejal dan Toksid.

Industri yang menggunakan bahan beradioaktif dan kimia toksid.


Jika bahan toksid

dikesan dalam air kolam lombong atau di kolam sisa buangan kajian EIA diperlu.

Semua syarat mengikut akta-akta dan enakmen-enakmen bagi setiap aktiviti ditetap mesti dipatuhi.

26




sambung

Jenis Tanah

Bekas Lombong T

ah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan

(Rujuk Kod Gunatanah)



Catatan / GP

Aktiviti Syarat

3) Jenis dedah (Opencut)

2 Penyelidikan

Pendidikan

Aktiviti Pembinaan Terhad.

Perindusrian Terhad.

Rekreasi.

Tanaman dan Ternakan.

Tadahan Air.

Kajian tapak perlu untuk menentukan

kesesuaian tapak dan mengelakkan geo-bencana.

Kajian terperinci perlu jika kolam lombong dicadang untuk pulih.

Pastikan bahan sisa buangan bukan yang toksid atau radioaktif.

Pastikan bahawa air dalam kolam tidak bertoksid.

Pelupusan Sisa Pepejal dan Toksid.

Industri yang menggunakan bahan beradioaktif dan kimia toksid.


Jika bahan toksid dikesan dalam air kolam lombong atau

di kolam sisa buangan kajian EIA diperlu.

Semua syarat mengikut akta dan enakmen-enakmen bagi setiap aktiviti ditetap mesti dipatuhi.

(Sumber : Kajian KSAS, 2004) Nota : Darjah Kesensitifan (kategori):

1 = Tiada Pembangunan Kecuali Aktiviti Penyelidikan 2 = Aktiviti Berimpak Rendah Dibenarkan Tanpa Pertukaran Guna Tanah

3 = Pembangunan Terkawal (Dengan Syarat-Syarat Tertentu)

D. TASIK

BAHAGIAN I :

Garis Panduan Perancangan

Pemuliharaan Kawasan Alam

Sekitar (KSAS)

Tasik

28

29 GARIS PANDUAN PERANCANGAN PEMULIHARAAN KAWASAN SENSITIF ALAM SEKITAR (KSAS) DATARAN BANJIR,

TANAH LEMBAP, BEKAS LOMBONG, TASIK DAN SUNGAI


1. SKOP

1.1 Definisi Tasik

Kawasan tasik didefinisikan sebagai satu kawasan permukaan bumi yang ditakungi air seluas satu hektar atau lebih dengan

pelbagai kedalaman yang secara umumnya mengandungi nutrien yang mampu

membiakkan hidupan air untuk faedah sosio-ekonomi dan rekreasi masyarakat setempat. Jenis-jenis tasik seperti di jadual

berikut:

sambung

Jenis Tasik Ciri-ciri

Tasik Asli

Tasik Paya

Tasik Bera dan

Tasik Chini

Terbentuk hasil daripada proses semulajadi.

Kandungan air berubah-ubah mengikut musim hujan dan bergantung terus kepada

persekitaran habitat

semulajadi. Keseimbangan ekologi

dan ekosistem perlu dijaga dan menyediakan habitat yang kaya

dengan biodiversiti dan kehidupan biologi.

Tasik Laguna Marang Safari

Resort

Terbentuk di belakang beting pasir, berm dan permatang atau pantai kuno.

Kejadiannya dari segi

geologi adalah baru

(recent) dan terbentuk memanjang selari dengan pantai.


Tasik Asli

Tasik Ladam

Sungai Kelantan

Sungai Pahang

Sungai Perak

Terbentuk di hilir sungai akibat proses semulajadi.

Perubahan aliran sungai

mengakibatkan pemisahan bahagian liku

sungai meninggalkan formasi yang dikenali sebagai tasik ladam.

Bersaiz kecil, berbentuk ladam dan mudah kering.

Tasik Buatan

Tasik Bekas Lombong

Tasik Taiping

Tasik Titiwangsa

Tasik Sungai Besi

Terbentuk hasil aktiviti

perlombongan. Keluasan dan kedalaman

tasik tidak mempunyai

hubungan dengan sungai di sekitarnya.

Tidak melalui proses pasang surut dan tidak

dikelilingi habitat semula jadi.

Tasik Empangan

Empangan

Semenyih

Tasik Kenyir

Empangan

Temenggor

Terbentuk oleh

tindakan kerja manusia

menyekat laluan air

sungai dan

menakungnya untuk

tujuan bekalan air,

janakuasa, pengairan

pertanian atau rekreasi.

Terdapat di hulu sungai

dan persekitarannya

dikelilingi tumbuhan.


KAWASAN SENSITIF ALAM SEKITAR (KSAS) DATARAN BANJIR,



Foto 6: Pemandangan sebuah tasik

semulajadi

Foto 7: Kawasan tasik yang telah

dibangunkan sebagai kawasan

rekreasii

1.2 Kawasan Tasik Sebagai KSAS

Kawasan tasik merupakan salah satu sumber pembangunan yang amat bernilai

dari segi estetik, warisan negara dan ekonomi. Keindahan dalam bentuk asalnya

harus dikekalkan sebagai aset dan khazanah negara di samping dinikmati orang ramai.

Tambahan pula, pembangunan pasaran

hartanah dan perubahan citarasa penduduk masa kini telah menggalakkan pembangunan water front semakin mendapat permintaan di pasaran. Oleh itu, keseimbangan pembangunan di

persekitaran tasik perlu ditekankan supaya menjaga keharmonian, keselamatan dan kemampanan alam sekitar.


Tasik Buatan

Tasik Terancang

Putrajaya

Direkabentuk khas

bertujuan estetik,

rekreasi atau sebagai

kolam takungan.

Diterapkan dalam

konsep perancangan

sesuatu kawasan.

Memerlukan

pengurusan ketat

untuk menjamin

pengekalannya.

Tasik / Kolam

Takungan

Dibina khas sebagai

langkah tebatan

banjir.

Juga sebagai tempat

rekreasi dan

pengindahan

kawasan.

sambung




1.3 Kategori Kawasan Tasik KSAS

2. PRINSIP-PRINSIP

PERANCANGAN

Prinsip-prinsip perancangan dan pembangunan kawasan tasik perlu

diteraskan kepada prinsip-prinsip berikut:-

Keselamatan - Perancangan dan pembangunan

tasik mestilah menghindarkan unsur-

unsur yang mendatangkan ancaman kerosakan dan bahaya kepada

kawasan tersebut. Ini adalah untuk menjadikan kawasan tersebut lebih selamat, liveable mampan dan lebih

produktif.

Kebersihan dan Keindahan - Memastikan kawasan tasik berada

dalam keadaan bersih, indah dan

teratur dengan penyediaan segala kemudahan asas dan awam yang

mencukupi seperti sistem lalu lintas dan pengangkutan yang berkesan dan selesa.

- Mengambil langkah-langkah untuk menggalakkan orang awam supaya

menghargai kebersihan dan menanam kesedaran dalaman.

- Mengintegrasikan ciri-ciri kebudayaan dan seni bina, warisan tempatan dalam rekabentuk

bangunan berdekatan kawasan tasik. - Rekebentuk yang berkualiti serta

yang mengutamakan nilai-nilai estetik persekitaran yang sihat dan bersih.

KSAS Bernilai

Sokongan

Hidup

KSAS

Berisiko

Bencana

KSAS

Bernilai

Warisan

Fungsi Utama Fungsi Utama Fungsi

Sampingan

Menyeimbangi

ekosistem dan

kesejahtera-

an hidupan.

Kawasan

tasik

berperanan

sebagai

kolam

takungan

air semasa

kejadian

banjir

Kawasan

yang

sensitif

terhadap

kerja

pembangu-

nan dan

perataan

tanah.

Mempunyai

sumber

kepelbagaia

n biologi

yang

bernilai

tinggi.





Pemelilharaan Alam Sekitar dan

Pemuliharaan Sumberjaya Asli yang Mampan

Memelihara kawasan semulajadi tasik yang sensitif dan mempunyai peranan

ekologinya perlu dikekalkan untuk kepentingan umum.


SEMASA

3.1 Akta/Perundangan Sedia Ada

sambung


Setiap pembangunan perlu mengambil kira kepentingan masyarakat setempat

dan mematuhi garis panduan dan piawaian yang telah ditetapkan seperti nisbah plot, kepadatan pembangunan,

ketinggian bangunan, anjakan bangunan dan sistem jalan raya.

Setiap pembangunan perlu mengekalkan kawasan semulajadi dan meminimumkan aktiviti yang boleh

merosakkan ekosistem persekitaran. Rekabentuk sirkulasi semulajadi seperti

denai diutamakan.

Setiap pembangunan yang tertakluk kepada Perintah Kualiti Alam Sekeliling

(Aktiviti Yang Ditetapkan) (Penilaian Kesan Kepada Alam Sekeliling) 1987

perlu menyediakan laporan EIA dan mendapat kelulusan daripada Jabatan

Akta / Undang-Undang Agensi

Manual Saliran Mesra

Alam (MASMA) JPS

Kanun Tanah Negara

1965

Pejabat Tanah

dan Daerah

Akta Kualiti Alam

Sekeliling 1974

Jabatan Alam

Sekitar

Akta Pemuliharaan Tanah

1960.

Pejabat Tanah

dan Galian

Akta Jalan, Parit dan

Bangunan 1974. PBPT

Akta Kerajaan Tempatan

1976. PBPT

Akta / Undang-Undang Agensi

Akta Perhutanan

Negara 1984.

Jabatan

Perhutanan

Akta Perancangan

Bandar dan Desa 1976.

JPBD

PBPT

Akta Pembangunan

Mineral, 1994

Pejabat Tanah

dan Galian

JMG

Akta Perikanan 1985. Jabatan

Perikanan

Akta Penyiasatan

Kajibumi, 1974 JMG

Akta Perlindungan

Hidupan Liar 1972.

Jabatan

PERHILITAN

Water Act 1920

(disemak-1989) JPS

Akta Pengambilan Balik

Tanah 1960

Pejabat Tanah

dan Daerah

Akta Perhutanan

Negara 1984

Jabatan

Perhutanan

Enigmen Perlombongan

1936

PBT dan Pejabat

Tanah




Alam Sekitar sebelum projek pembangunan dimulakan. Manakala

pembangunan yang tidak tertakluk, faktor-faktor alam sekitar perlu diambil

kira semasa perancangan projek.

Menggalakkan konsep pembangunan

bersepadu dan komprehensif yang bersifat environmental oriented dan

mesra alam.

Kemudahan awam seperti tempat rehat,

gerai makan, tandas awam, tong sampah dan tempat letak kenderaan

perlu disediakan sebagai kemudahan sokongan kepada orang ramai yang berekreasi di kawasan tasik.

Isu atau masalah baru pembangunan di

kawasan tasik yang tidak termaktub di dalam garis panduan ini hendaklah

dirujuk kepada jabatan atau agensi-agensi berkaitan sebelum langkah-

langkah tertentu dibuat.

Foto 8: Contoh pembangunan tasik yang

dirancang secara komprehensif

Foto 9: Contoh pembangunan tasik yang

bersifat environmental oriented dan

mesra alam.





5. GARIS PANDUAN KHUSUS 5.1 Garis Panduan Khusus Pengurusan Tasik

GARIS PANDUAN AGENSI

Kawalan Kualiti Air Tasik Kualiti air tasik perlu dipantau setiap tahun dan dinilai dari

semasa ke semasa. Laporan kualiti air tasik perlu

dikemukakan kepada JAS.

Punca pencemaran perlu dikenalpasti dan langkah

mengatasi harus dicadangkan dalam laporan tersebut.

Penyelenggaraan tasik perlu dijalankan sekiranya terdapat

penurunan kualiti air tasik.

Sesiapa atau badan syarikat yang menyebabkan

pencemaran akan dikenakan tindakan mengikut peraturan

yang ditetapkan oleh JAS.

JAS

JPS

Kawalan Penurunan dan

Kenaikan Paras Air

Paras air tasik perlu diawasi setiap tahun supaya tidak

melepasi paras maksimum atau menurun melampaui paras

kritikalnya.

Punca penurunan atau peningkatan paras air hendaklah

dikesan dan langkah-langkah tebatan dapat dilaksanakan.

Sistem rangkaian hidrologi diwujudkan bagi kumpulan tasik

kecil untuk mempertingkatkan dan memanfaatkan

fungsinya seperti kawasan penebatan banjir, tadahan air,

saliran dan sebagainya.

JPS

Kawalan Tumbuhan Air Petunjuk biologi seperti eutrifikasi dan pencetekan iaiatu

pertumbuhan rumpai dan tumbuhan air (teratai, keladi

bunting, tebu seberau dan rasau) perlu kawalan

penyelenggaraan untuk menyeimbangi biojisim dan

ekosistem tasik.

Kaedah mengurangkan tumbuhan air adalah seperti:

- Pemotongan tumbuhan di dasar tasik secara menyelam

- Pemotongan tumbuhan air yang melepasi paras

permukaan tasik secara penggunaan jentera penuai

- Pemasangan lapisan penutup dasar tasik bagi

menghalang pertumbuhan rumpai air dengan penyekatan

cahaya matahari.

JAS

JPS




sambung

GARIS PANDUAN AGENSI

Kawalan Penangkapan Hasil

Sumber Tasik

Penangkapan hasil tasik perlu mengikkut jadual

penangkapan ikan mengikut musim yang dikeluarkan

oleh Jabatan Perikanan.

Penangkapan ikan secara besar-besaran adalah tidak

dibenarkan dan dihadkan kepada cara memancing

sahaja.

Tindakan akan dikenakan kepada mereka yang

menangkap ikan diluar masa musim yang ditetapkan

atau menggunakan penangkapan yang dilarang

berdasarkan peraturan yang disediakan oleh Jabatan

Perikanan.

JPS

Jabatan

Perikana

n






Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan



Agensi Catatan /

Garis panduan Aktiviti Syarat

Tasik

Bekas Lombong

3 Dalam air: Rekreasi air

Ski air

Jetski

Kapal layar

Berkayak

Bot pelancong

Memancing

Restoran

Terapung

Perikanan

dalam sangkar

Pembangunan

hendaklah dirancang 20 m dari gigi air.

Pembangunan bercampur (mixed development) digalakkan di zon pembangunan

tasik lombong.

Terusan dan pantai buatan (artificial beach) boleh dibina untuk tujuan pengindahan dan aktiviti rekreasi.

Jenis aktiviti agro

pelancongan yang sesuai di tasik dibenarkan seperti ternakan ikan dan udang dalam sangkar atau perusahaan rekreasi memancing.

Perlindungan

kaedah kejuruteraan seperti dinding tegak atau cerucuk (sheetpile) diperlukan untuk kawasan tepi tasik yang tidak kukuh.

Struktur

binaan kekal tidak dibenarkan di atas tasik.

Pelepasan minyak ke dalam tasik.

Pelupusan sisa pepejal ke tasik.

Aktiviti berenang tidak dibenarkan.

Aktiviti

Industri atau yang mencemarkan dan membahaya-kan.

Penambakan tasik

PBPT

JPS

Jabatan

Perikanan

JPP

IWK

JPBD

JAS

Kualiti air

hendaklah mematuhi piawaian dan garis panduan JAS dan JBA bagi tujuan air minuman.

Tempat

penyimpanan peralatan dan membaiki kenderaan air terletak 20m ke daratan.

Aktiviti perikanan hendak mematuhi garis panduan yang dikeluarkan oleh Jabatan Perikanan dan JPBD.

Keperluan bekalan air, elektrik, pelupusan sampah dan pembetungan hendak merujuk badan yang berkenaan.

Zon Penampan

(20m dari gigi air):

Rekreasi dan Landskap

Tempat

Perkelahan

Lorong Jogging

Lorong Basikal

Tempat bersenam

Zon

Pembangunan Terhad (20m-50m):

Kemudahan dan utiliti

Perniagaan

Perumahan

Tapak

Perkhemahan

Chalet

Perumahan Pertanian

Padang Golf




sambung

Jenis

Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti

Dibenarkan


Aktiviti tidak

dibenarkan Agensi

Catatan /


Bangunan

hendaklah mengadap tasik dan tidak menghalang vista pandangan bangunan lain.

Penyelenggaraan

tanaman tutup bumi dengan pelbagai kaedah piawaian seperti turfing, fibromat dan hidroseeding perlu dijalankan di kawasan yang terdedah kepada hakisan.

Air kumbahan

yang tidak dirawat tidak dibenarkan dilepaskan ke tasik.

Aktiviti penyelenggaraan bot atau perkakasan bermotor tidak

dibenarkan di kawasan berhampiran tasik.

Pelbagai tanaman pokok hiasan perlu ditanam di kawasan tanah pamah dan tanah berbukit mengikut kesesuaian tanaman.

Pembangunan

taman tema hendaklah mematuhi piawaian dan garis panduan Pembangunan Taman Tema yang dikeluarkan oleh JPBD.

Pembangunan

Padang Golf hendaklah mematuhi piawaian dan garis panduan Pembangunan Padang Golf yang dikeluarkan JPBD.





sambung

Jenis

Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti

Dibenarkan


Aktiviti tidak

dibenarkan Agensi

Catatan /


Pembinaan

bangunan tidak dibenarkan membelakangkan tasik.

Aktiviti

pelancongan tani boleh diterapkan bersama aktiviti perikanan dalam sangkar.

Laluan trek jogging

dan basikal dengan kelebaran maksimum 2m.

Sebarang pembangunan memerlukan kajian kejuruteraan struktur tanah dan reka bentuk asas.

Struktur

binaan kekal tidak dibenarkan di atas tasik.

Pelepasan

minyak ke dalam tasik.

Pelupusan

sisa pepejal ke tasik.


Aktiviti Industri atau yang mencemarkan dan membahaya-kan.

Penambakan

tasik




Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan



Agensi Catatan /

Garis panduan

Aktiviti Syarat

Tasik

Empangan

2 Dalam air:

Rekreasi air

Berkayak

Berperahu

Bot pelancong tidak bermotor

Perikanan dalam sangkar (bagi tasik empangan jenis janakuasa)

Memancing

Pembangunan atau

binaan struktur kekal tidak dibenarkan di gigi air.

Aktiviti penyelenggaraan bot atau perkakasan bermotor tidak dibenarkan di kawasan berhampiran tasik.

Kawasan pembangunan hanya dibenarkan seluas 20% daripada jumlah keseluruhan kawasan tadahan air di sekeliling tasik.

Penyelenggaraan tanaman tutup bumi dengan pelbagai kaedah piawaian seperti turfing, fibromat dan hidroseeding perlu dijalankan di kawasan yang terdedah kepada hakisan.

Pembangunan dijalankan mengikut kontur bukit. Sebarang aktiviti pemotongan bukit tidak dibenarkan.

Bangunan

kekal tidak dibenarkan di atas tasik kecuali jeti penumpang yang tidak melebihi 100 m panjang.




Aktiviti Industri atau yang mencemar-kan dan membaha-yakan.

Pembinaan jambatan merentasi tasik tidak dibenarkan.

PBPT

JPS

JAS

Jabatan Perhutanan

JPP

IWK

JPBD

Agensi Kerajaan Negeri seperti Lembaga Pembangunan Pertanian Muda (MADA)

Agensi Kerajaan negeri yang bertanggungjawab dalam mengurus sumber air

Kualiti air

hendaklah mematuhi piawaian dan garis panduan JAS dan JBA bagi tujuan air minuman.

Tempat penyimpanan peralatan dan membaiki kenderaan air terletak 20m ke daratan.





sambung

Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan



Agensi Catatan /


Pembangunan di kawasan hulu tasik

yang melibatkan aktiviti pembersihan dan penebangan pokok memerlukan kawalan ketat dan tertakluk kepada pertimbangan PBT.

Perangkap sedimen pelbagai lapis dan perangkap sampah perlu dipasang pada saliran masuk ke tasik dan keberkesanannya perlu diawasi.

Pelbagai tanaman pokok hiasan perlu ditanam di kawasan terdedah mengikut kesesuaian tanaman.

Pembangunan penginapan hanya dibenarkan untuk penginapan chalet berkepadatan rendah.

Pembinaan bangunan tidak dibenarkan membelakangkan tasik.

Bangunan kekal tidak

dibenarkan di atas tasik kecuali jeti penumpang yang tidak melebihi 100 m panjang.




Aktiviti Industri atau yang mencemar-kan dan membaha-yakan.


PBPT

JPS

JAS

Jabatan Perhutanan

JPP

IWK

JPBD

Agensi Kerajaan Negeri seperti Lembaga Pembangunan Pertanian Muda (MADA)

Agensi Kerajaan negeri yang bertanggungjawab dalam mengurus sumber air

Kualiti air hendaklah

mematuhi piawaian dan garis panduan JAS dan JBA bagi tujuan air minuman.





Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti

Dibenarkan


Aktiviti tidak

dibenarkan Agensi

Catatan /


Tasik Terancang


Berkayak

Memancing

Berperahu


Digalakkan perancangan tasik terancang di kawasan rendah.

Perlu dimaksimumkan dengan elemen landskap yang menarik dan biodiversiti yang tinggi.

Pengurusan kualiti air perlu kawalan ketat dan mematuhi piawaian JAS.


Laluan trek jogging dan basikal dengan kelebaran maksimum 3m.

Bangunan kekal tidak dibenarkan di atas tasik kecuali jeti penumpang yang tidak melebihi 100 m panjang.




Aktiviti Industri atau yang mencemarkan dan membahayaka.


PBPT

JPS

JAS

Kualiti air hendaklah mematuhi piawaian dan garis panduan JAS dan JBA bagi tujuan air minuman.

Tempat penyimpanan peralatan dan membaiki ke daratan kenderaan air terletak 20m.

Zon Penampan

(20m dari gigi air):


Tempat

perkelahan

Lorong Jogging

Lorong Basikal

Tempat bersenam





Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti

Dibenarkan


Aktiviti tidak

dibenarkan Agensi

Catatan /


Tasik Asli /Tasik Pa ya


Berkayak

Bot pelancong

Memancing

Pembangunan dibenarkan dengan anjakan 500 m dari tasik. Aktiviti pembangunan tidak dibenarkan melebih 10% daripada keluasan keseluruhan tasik.

Pembangunan berkepadatan rendah dan terkawal dibenarkan seperti penginapan chalet, aktiviti rekreasi pasif dan eko-lancong.

Aktiviti eko-lancong yang sesuai seperti berkayak, memancing, jogging, trekking, sukan air,

perkampungan orang asli, keindahan flora dan fauna, penyelidikan, rekreasi rimba dan rekreasi pasif yang tidak merosakkan alam sekitar atau mencemarkan air dibenarkan dengan mengekalkan ciri semulajadi gua dan air terjun yang sedia ada.

Bangunan kekal tidak dibenarkan di atas tasik kecuali jeti penumpang yang tidak melebihi 100 m panjang.

Pelepasan

minyak ke dalam tasik.



Aktiviti Industri atau yang mencemarkan dan membahayak-an.

Pembinaan

jambatan merentasi tasik tidak dibenarkan.

Pembalakan

Pembangunan

taman tema

Taman

perumahan

Padang Golf

PBPT

JPS

JKR

JAS

JPP

IWK

Jabatan Perhutanan

PERHILITAN


Zon Penampan (20m dari

gigi air):

Rekreasi dan

Landskap

Tempat Perkelahan

Lorong

Jogging

Lorong Basikal

Tempat

Bersenam

Zon Pembangun-an Terhad (20m 500m):

Penyelidik-an

Eko pelancong-an

Tapak Perkhemahan

Pusat Penyelidikan

Pertanian




sambung

Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan



Agensi Catatan /


Bangunan tinggi

yang menyekat

vista dan pandangan ke tasik tidak dibenarkan. Bangunan juga tidak dibenarkan berada di kawasan berhampiran atau tepi tasik untuk membolehkan akses orang ramai ke tasik.

Bilangan jalan ke tasik dihadkan dan dikawal untuk melindungi ekosistem tasik, kemampanan identiti serta fungsinya.

Rekabentuk sirkulasi semulajadi seperti denai diutamakan.

Aktiviti pembangunan dijalankan mengikut kontur bukit. Sebarang aktiviti pemotongan bukit tidak dibenarkan.

Penyelenggaraan tanaman tutup bumi dengan pelbagai kaedah piawaian seperti turfing, fibromat dan hidroseeding perlu dijalankan di kawasan yang

terdedah kepada hakisan.





sambung

Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan



Agensi Catatan /


Pengurusan kualiti air

perlu kawalan ketat dan mematuhi piawaian JAS.

Pelepasan efluen ke tasik tidak dibenarkan. Perangkap sedimen pelbagai lapis dan perangkap sampah perlu dipasang pada saliran masuk ke tasik dan keberkesanannya perlu diawasi.

Tiada pembangunan, pembalakan dan aktiviti dibenarkan di kawasan tasik dalam santuari hidupan liar. Elemen landskap semulajadi perlu dikekalkan.

Pembinaan bangunan tidak dibenarkan

membelakangkan tasik.

Laluan trek jogging dan basikal dengan kelebaran maksimum 3m. Perkampungan dan aktiviti pertanian sediada dikekalkan tetapi tidak dibenarkan diperkembangkan




Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan



Agensi Catatan /


Tasik Laguna

2 Dalam air:

Rekreasi air

Memancing

Berkayak

Berenang

Berperahu


Pembangunan perumahan dan komersial tidak dibenarkan.

Pembangunan penginapan chalet atau hotel yang berdensiti rendah

dibenarkan.

Kegunaan utama untuk rekreasi pasif yang kecil-kecilan seperti berkelah, aktiviti pantai, fotografi dan keindahan flora dan fauna.

Aktiviti binaan yang menggalakkan hakisan perlu dikawal ketat.

Perangkap sedimen pelbagai lapis dan perangkap sampah hendaklah dipasang pada saliran masuk ke tasik dan keberkesanannya mestilah diawasi.

Aktiviti penyelenggaraan bot atau perkakasan bermotor tidak dibenarkan di kawasan berhampiran tasik.

Laluan trek jogging dan basikal dengan kelebaran maksimum

3m.

Bangunan kekal tidak dibenarkan di atas tasik kecuali jeti penumpang yang tidak melebihi 100

m panjang.



PBPT

JPS

JPP

IWK

JAS

Kualiti air hendaklah mematuhi piawaian dan garis panduan JAS dan JBA bagi tujuan air

minuman.


Zon

Penampan (20m dari gigi air):


Tempat

perkelahan

Lorong Jogging

Lorong Basikal

Tempat bersenam

Zon Pembangun-an Terhad (20m-50m):

Kemudahan dan Utiliti

Tapak Perkhemah-an

Tempat letak kenderaan

Aktiviti ketahanan diri / lasak

Tempat penginapan chalet





Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan


Aktiviti tidak

dibenarkan Agensi

Catatan / Garis panduan

Aktiviti Syarat

Tasik

Ladam

3 Dalam air:

Rekreasi air

Memancing

Berkayak

Berenang

Berperahu


Pembangunan dibenarkan dengan anjakan 500 m dari

tasik. Aktiviti pembangunan tidak dibenarkan melebih 10% daripada keluasan keseluruhan tasik.

Pembangunan berkepadatan rendah dan terkawal dibenarkan seperti penginapan chalet, aktiviti rekreasi pasif dan eko-lancong.

Aktiviti eko-lancong yang sesuai seperti berkayak, memancing, jogging, trekking, sukan air, perkampungan orang asli, keindahan flora dan fauna, penyelidikan, rekreasi rimba, dan rekreasi pasif yang tidak merosakkan alam sekitar atau mencemarkan air dibenarkan dengan mengekalkan ciri semulajadi gua dan air terjun yang sedia ada.

Bangunan tinggi yang menyekat vista dan pandangan ke tasik tidak dibenarkan. Bangunan juga tidak dibenarkan

Zon Penampan (20m dari gigi air):


Tempat perkelahan

Lorong Jogging

Lorong Basikal

Tempat bersenam

Zon

Pembangunan Terhad (20m-50m):

Kemudahan dan Utiliti

Tapak

Perkhemahan

Tempat letak kenderaan

Aktiviti ketahanan diri / lasak




sambung

Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan

Aktiviti Dibenarkan dengan syarat Aktiviti

tidak dibenarkan

Agensi Catatan /


berada di kawasan berhampiran atau tepi tasik untuk membolehkan akses orang ramai ke tasik.

Bilangan jalan utama ke tasik dihadkan dan dikawal untuk melindungi ekosistem tasik, kemampanan identiti serta fungsinya. Rekabentuk sirkulasi

semulajadi seperti denai diutamakan.

Aktiviti pembangunan dijalankan mengikut kontur bukit. Sebarang aktiviti pemotongan bukit tidak dibenarkan.

Pengurusan kualiti air perlu kawalan ketat dan mematuhi piawaian JAS

Penyelenggaraan tanaman tutup bumi dengan pelbagai kaedah piawaian terdedah kepada hakisan.

seperti turfing, fibromat dan

hidroseeding perlu dijalankan dikawasan yang terdedah kepada hakisan.





sambung

Jenis Tasik

Tah

ap

Kesen

sit

ifan

Aktiviti Dibenarkan


Aktiviti tidak

dibenarkan Agensi

Catatan / Garis panduan

Aktiviti Syarat

Tiada pembangunan, pembalakan dan

aktiviti dibenarkan dikawasan tasik dalam santuari hidupan liar.Element lanskap semulajadi perlu dikekalkan


Kemudahan aktiviti ketahanan diri seperti canopi walk, abseiling dan flying fox yang memerlukan kawalan keselamatan yang ketat.


NOTA : Tahap Kesensitifan: 1 = Tiada Pembangunan Kecuali Aktiviti Penyelidikan 2 = Akt

02_gp dataran banjir tanah lembab bekas lombong tasik dan sungai_(repaired)

Documents