BAB 4 : KEKAYAAN SARAWAK MENDORONG PENJAJAHAN KELUARGA BROOKE

Latihan isi tempat kosong

Isi semua tempat kosong, kemudian tekan bebutang "Semak" untuk menyemak jawapan. Gunakan butang "Pembayang" untuk mendapatkan abjad pertama. Gunakan butang "[?]" untuk membaca pembayang atau clue. INGAT! anda akan kehilangan markah jika menggunakan butang "Pembayang" & "[?]" untuk mendapatkan pembayang.Perpecahan Membuka Ruang Penjajahan

1 [?] pada mulanya adalah di bawah penguasaan Sultan Brunei.

2 Sultan [?] melantik pembesar tempatan mentadbir Sarawak.3 Setiap daerah ditadbir Ketua Tempatan Melayu dan Bajau yang bertanggungjawab

melaksanakan arahan dan memungut [?].4 Ketua Tempatan digelar Menteri Darat, Temenggung, atau Orang Kaya.

5 Datu [?] pemerintah Sarawak pada tahun 1820-an.

6 Sarawak kaya dengan antimoni dan [?].

7 Oleh itu, Sultan Brunei mengukuhkan kuasanya dengan melantik Pangeran Indera [?] untuk mengambil alih kuasa di Sarawak.

8 Orang dan orang menentang kerana:(i) Pangeran Indera Mahkota telah mengambil alih kuasa pentadbiran, pedagangan antimoni

dan emas daripada pembesar [?].

(ii) Orang Bidayuh dikenakan cukai yang [?] dan mereka dijadikan buruh [?].

9 Orang dan telah bangun [?] pemerintahan Brunei di Sarawak.

10 Penentangan pada tahun 1837 di Sarawak diketuai oleh Datu [?].

11 [?] dihantar untuk mengembalikan keamanan.

12 Beliau [?] lalu meminta Pangeran Raja Muda Hashim meminta [?] James

Brooke dan berjanji akan melantik James Brooke sebagai [?] Sarawak

13 1840 -James Brooke [?] menamatkan pemberontakan.

14 1841 -James Brooke diberi kuasa menjadi Gabenor dan [?] Sarawak. '

15 1842 - Perjanjian dengan Sultan Brunei telah mengiktiraf James [?] sebagai Raja Sarawak dan menguasai Tanjung Datu hingga ke Sungai Samarahan.

4.2) Keluarga Brooke Meluaskan Kuasa

1905 - Charles Brooke membeli [?] daripada Sultan Hashim Jalal.1883 - Sultan Brunei menyerahkan Sungai Trusan dengan bayaran 4 500 dolar setahun.

1861 - Sultan Mu'mein menyerahkan Sungai [?] dengan bayaran 4 500 dolar setahun.1853-Sultan Abdul Mu'mein menyerahkan wilayah antara Samarahan dan Rajang dengan bayaran 1 500 dolar setahun.

Keluarga Brooke Memantapkan Pentadbiran

1 Sistem pemerintahan yang diamalkan ialah sistem pemerintahan [?] (i) Diketuai oleh keluarga Brooke iaitu James, Charles dan Charles Vyner Brooke.(ii) Pemerintahan Brooke melibatkan pembesar tempatan dalam pentadbiran untuk

mendapatkan [?] dan menasihati dalam hal undang-undang dan tempatan.

2 Majlis Tertinggi:

(i) Dianggotai oleh Raja Sarawak, [?] Bahagian Pertama, dan empat Datu Melayu.(ii) Ditugaskan meluluskan undang-undang dan menasihati Brooke.

3 Majlis Negeri:

Memberi peluang kepada pemimpin [?] menyuarakan pendapat dan bertukar-tukar fikiran dan terlibat dalam pentadbiran.

4 Majlis Bahagian:

(i) Dibahagikan kepada [?] bahagian.

(ii) Diketuai oleh [?], dibantu oleh Penolong Residen, Penolong Pegawai Daerah, Pegawai Anak Negeri, dan ketua kampung.(iii) Bidang tugas Majlis Bahagian ialah menasihati Residen, mengetuai ekspedisi tentera,

menjaga keamanan, dan mengutip cukai.

5 Perlembagaan Sarawak 1941:

(i) Bertujuan memberi kuasa pemerintahan kepada [?].(ii) Menyerahkan kuasa mutlak kepada Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri.(iii) Majlis Negeri diberi kuasa meluluskan undang-undang dan menguruskan kewangan.

(iv) Tidak dapat dilaksanakan kerana serangan [?].

4.4 Perubahan Ekonomi di Bawah Pentadbiran Keluarga Brooke1 Hasil hutan:

Sarang burung, damar, kayu [?], kapur barus, rotan, dan getah jelutung.2 Tanaman tradisional:

(i) Sagu diusahakan oleh kaum [?] di Oya, Mukah, dan Bintulu.

(ii) [?] diusahakan oleh penduduk [?] di Bahagian Pertama dan Bahagian Kedua.

(iii) [?] ditanam oleh orang Melayu di Bahagian Pertama dan Bahagian Kedua.

3 Tanaman baru:

(i) [?] di Sarikei dan Kuching.

(ii) [?] di Lundu.

(iii) Balak di Sungai [?].

4 Perlombongan:

(i) Antimoni dan emas di [?] diusahakan oleh Syarikat Borneo.

(ii) [?] di [?] diusahakan oleh The Anglo-Saxon Oil Company.

4.51 Perubahan Sosial di bawah Pentadbiran Keluarga Brooke

1 Brooke mengamalkan dasar [?] dan perintah:(i) Orang Melayu - pentadbiran

(ii) Orang [?] - ketenteraan

(iii) Orang [?] - perdagangan, perlombongan, dan pertanian.

2 Penubuhan [?] seperti Kuching, Miri, Bintulu, dan Sibu.

3 Sistem pengangkutan seperti:(i) Jalan raya di Kuching dan Miri.(ii) Landasan kereta api antara Kuching ke Bau dibina pada tahun 1917 tetapi ditutup kerana kemelesetan ekonomi.

(iii) Jalan [?] ialah perhubungan utama di Sarawak. Syarikat perkapalan di Sarawak seperti Singapore and Sarawak Steamship Company.

(iv) Jalan udara menghubungkan [?] dengan Singapura.

4 Perhubungan seperti perkhidmatan pos, telefon, dan telegraf [?] di Kuching.

5 Kemudahan kesihatan seperti [?] dan klinik di Kuching dan Sibu.

6 Pendidikan orang Melayu setakat sekolah [?].

7 Sekolah diuruskan oleh mubaligh Kristian. Sekolah Cina pula menggunakan buku,

sukatan, dan guru dari [?].

8 Jabatan Pendidikan ditubuhkan untuk mengawal perkembangan [?].

9 [?] mendapat latihan di MPSI dan Maktab Perguruan Kent.