UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

NlLAI-NlLAI MURNI DALAM FILEM "BUKIT KEPONG" DAN PENGGUNAAN FILEM DALAM PENGAJARAN

ROSNAINI HJ . MAHMUD

FPP 1998 69

NlLAI-NlLAI MURNI DALAM FILEM "BUKIT KEPONG" DAN PENGGUNAAN FILEM DALAM PENGAJARAN

oleh

ROSNAINI HJ . MAHMUD

Pro j ek ka j ian ini dikemukakan untuk memenuhi sebahaqian daripada syarat-syarat untuk mendapatkan I ja zah Master Sains di Fakulti Penqaj ian Pendidikan , Universiti Putra

Malaysia , Serdang , Selangor .

Mac 1998

PENGHARGAAN

DENGAN NAMA ALLAH YANG MARA PENGASIH LAGI HAHA PENYAYANG

Syukur saya kehadrat Al lah S . W . T . atas l impah kurniaNya ,

dapat saya siapkan tul isan i lmiah ini .

Sebagai tanda penghargaan , diucapkan j utaan terima kas ih

kepada Profesor Madya Dr . Nairn H j . Ahmad , penyelia yang telah

banyak memberikan bimbingan dan tunjuk a j ar serta panduan

yang amat berguna dalam usaha saya untuk menyiapkan tul isan

i lmiah ini . Begitu juga buat Dato ' Jins Shamsudin yang telah

memberi ker jasama sepenuhnya dengan menyumbangkan berbagai

maklumat serta bahan yang tidak ternilai bagi menghasi lkan

ka j ian ini .

Terima kasih j uga , kepada En . Mohd . Arif H j . Ismai l ,

Pensyarah Kanan , Jabatan Pendidikan , Maktab Perguruan I slam ,

Bangi dan Encik Mohd . Zaki B . Mohd . Yusuf , Penolong Pengarah

Kanan , Sahagian Pendidikan Guru , Kementerian Pendidikan

Malays ia , atas kesudian meluangkan masa untuk menyemak kerta

soal sel idik yang disediakan dari segi val iditi kandungan .

Tidak ketinggalan juga kepada Pengetua , Maktab Perguruan

Islam atas kerjasama mengi z inkan ka j ian ini di jalankan .

Sekalung budi kepada semua pela jar Kursus Diploma Perguruan

Khas sessi 1 997/1 998 yang telah sudi menjadi responden bagi

ka j ian ini.

ii

Begitu juga , buat ayahanda dan bonda tersayang Ha j i

Mahmud Omar & Ha j jah Feah Long serta sei s i keluarga yang

dikasihi .

Salam sayang buat suami terci nta - Mohd . Ari f Hj .

Ismail , yang men jadi sumber i nspirasi . Serta anak-anak :

Mohd . I z zat Amsyar , Rabiatul Nurulai n , Mohd . Irsyad Asyraf

dan Mohd . Amar Syazwan yang memahami akan peranan bonda dalam

menyiapkan penga j ian di universiti . Semoga ke jayaan i ni akan

men jadi dorongan buat kalian , agar apabila dewasa kelak akan

menjadi i nsan yang beri lmu dan beriman . I nsyaAllah .

Wassallam .

ROSNAINI HJ . MAHMUD NO . 1 6 , JALAN BUKIT MEWAH 1 7 , TAMAN BUKIT MEWAH , 4 3 0 00 KAJANG , SELANGOR DARUL EHSAN .

Tarikh : 1 Mac 1998.

iii

KANDUNGAN

Halaman

i i PENGHARGAAN

KANDUNGAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iv

SENARAI JADUAL

SENARAI GRAF & RAJAH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

x

xii

xii i

xv

ABSTRAK

ABSTRACT

BAB

I

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PENGENALAN

PENDAHULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

LATARBELAKANG KAJIAN

PERNYATAAN MASALAH . . . . . . . . . . . . . . . . .

OBJEKTIF KAJIAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PERSOALAN KAJIAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

SIGNIFIKAN KAJIAN . . . . . . . . . . . . . . . . . .

DEFINISI OPERASIONAL . . . . . . . . . . . . . . .

Filem Pendidikan

Nilai-nilai Murni

Media Penga jaran

Filem "Bukit Kepongll . . . . . . . . . .

Analisis Filem

Isi Naratif

. . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

iv

1

3

5

7

8

9

1 0

1 0

1 1

1 2

1 3

1 3

14

I I

I I I

TINJAUAN BAHAN-BAHAN BACAAN

PENGENALAN • • • • • • • • • • • • • . • • • • • • • • • • • 15

FILEM DALAM PENDIDlKAN

PENGGUNAAN FILEM DALAM PENDIDlKAN DI MALAYSIA

. . . . . . . . . . . . . 1 5

1 8

KEBAIKAN FILEM DALAM . . . . . • . . • . . . • • • 2 3 PENDIDlKAN

ANALISIS DAN PENILAI AN • . . . • • • . • • • • • 2 6 FILEM PENDIDlKAN

Kaedah Ka j ian Filem • • . . • • • • . • • 2 8

Ciri-ciri Filem/Video Pendidikan Yang Baik

STRATEGI PENGGUNAAN FILEM DALAM PENDIDlKAN

2 8

3 1

Sebelum Penga jaran . . . • . • . . . • . • 3 2

Semasa Penga jaran . . . • . . • • . . . • • 3 2

Selepas Penga jaran . • • . . . . . . • . . 3 3

KAJI AN-KAJI AN TENTANG FILEM . . . . . . . . 3 3 DALAM PENDIDlKAN

FILEM-FILEM MELAYU . . • . • . . • . • • • • • • • • 3 8

KESIMPULAN • • • • • • • • • • • . • • • • • • • • • • . • • 4 0

METODOLOGI KAJI AN

PENGENALAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2

REKABENTUK KAJI AN . • . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2

I NSTRUMEN KAJIAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 3

Soalselidik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 3

Senarai Semak • • • • . . • • • • • . • . • • • 4 7

Borang Peni laian Filem • • . . . • . • 4 7

v

IV

video Filem "Bukit Kepong" . . . • 50

Temubual Elit . . • . . . . • . • • • . • • . • 5 1

BATASAN KAJIAN . • • . . • • • . . • • • • • . • • • • • 51

TEMPAT KAJIAN . . . . . . . . . . , . . . . . . . . . . . . 5 2

SUBJEK KAJIAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2

Sampel Ka j ian • • . . . . . . . • • • . • • . • 5 3

PENGUMPULAN DATA • . . • • • . • • . • • • • • • • • • 5 3

peringkat Pertama : . • • • • • • • • • • • 5 4 Analisis Kandungan Filem "Bukit Kepong"

Peringkat Kedua : • • . . • • • • . • . • . . 5 4 Temubual Elit

Peringkat Ketiga : • . . • . • • • • . • . • 55 Soalsel idik

Peringkat Keempat : Senarai Semak

Peringkat Kel ima : Borang Peni laian Fi lem

55

56

PENGANALISISAN DATA • • • . • . . • • • • . . . . . 56

DAPATAN KAJIAN

PENGENALAN • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 57

LATARBELAKANG PENERBITAN FILEM " BUKIT KEPONG" . • . • . . . • . . • • • • • 58

Profil Fi lem "Bukit Kepong" • . • 58

Latarbelakang Penerbitan Filem " Bukit Kepong"

6 4

TAHAP PENGGUNAAN • . • • • • • • • • • • • • . • . . . 70 FILEM DALAM PENDIDlKAN

Bahagian A : Maklumat Latar • . • . 7 0 Belakang Subj ek

vi

Bahagian B : Soalselidik . • . . . . . 77 Tentang Penggunaan Filem dalam Pengajaran

Aspek Pengetahuan Tentang Filem Dalam Pendidikan

6 9

Aspek Penggunaan • • • • • • • . • • • • • • 6 9 Filem Dalam Pendidikan

Aspek Objektif • • • • • • • . • . • • • • • . 7 0 Pengajaran-Pembela jaran

Aspek Kesedaran Tentang Kelebihan Filem Dalam Pendidikan

7 0

Kesimpulan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1

ANALISIS lSI NARATIF FI LEM "BUKIT KEPONG"

9 0

NILAI-NlLAI MURNI DALAM • • . • . • • . • • • . 9 9 FILEM " BUKIT KEPONG"

Perbandingan Nilai-ni lai • • . • • • 1 0 1 Murni daripada Analisis Filem " Bukit Kepongll dengan Tinjauan daripada Subjek Ka j ian

NlLAI FI LEM "BUKIT KEPONG" SEBAGAI SEBUAH FILEM PENDIDlKAN

PERBINCANGAN DAN CADANGAN

1 0 2

PENGENALAN • • . . • • • • • • • • • . • • • • • • • • • • • 1 0 6

Latarbelakang Kajian • • . • • • • • • • 1 0 6 Dan Pernyataan Masalah

Objekti f Dan Persoalan Kajian

Prosedur Ka j ian . . . . . . . . . . . . . . .

vi i

1 0 8

1 0 9

Bl BLlOGRAFl

PERBlNCANGAN • . • . . • . • . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 0

Latarbelakang Penerbitan Fi lem " Bukit Kepong" . . • • • . . • • • • 1 1 0

Tahap Penggunaan Filem • . . . • • • • 1 1 0 Dalam Penga jaran

Ana l isis lsi Naratif Fi lem • • • • 1 1 3 " Bukit Kepongll

Nilai-ni lai Murni Dalam Filem " Bukit Kepong"

1 1 4

Filem " Bukit Kepong" • • • • . • • • • • 1 1 5 Sebagai Sebuah Filem Pendidikan

cadangan Satu Persediaan • • . . • . 1 1 7 Menga jar Menggunakan Filem " Bukit Kepong"

PANDANGAN-PANDANGAN • • • . • • • . . • • . • • • • 1 2 1

SARANAN-SARANAN . . • . • • • . . • • • • • . . • • • • 1 2 2

Pendidik . . . • • • . • • • . . • . • . . . • . • . 1 2 2

Pentadbi r Sekolah . . . . . • . • . . • . . 1 2 2

Penggubal Kurikulum . • • . • . . . . • • 1 2 3

Kementerian Pendidikan Malaysia

Penerbit dan Pengeluar Filem

Media Massa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

IMPLlKASI KAJIAN

1 2 4

1 2 4

1 2 5

1 2 5

Impl ikasi Teoritikal . • . . . . . . . • 1 2 6

Apl ikasi Praktikal • . . • • • . . • . • • 1 2 9

CADANGAN KAJl AN LANJUTAN • • • • • • . • • • • 1 3 0

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3 2

vi i i

LAMPIRAN A

LAMPIRAN B

LAMPIRAN C

LAMPIRAN D

LAMPIRAN E

VITAE

Soalselidik

senarai Semak

Borang Penilaian Filem

Gambar-gambar Sedutan Filem " Bukit Kepong"

Lantikan Penyelia & Surat Kebenaran Menjalankan Penyelidikan

ix

SENARAI JADUAL

Jadual

1. Item-item Soalselidik Tahap Penggunaan Filem

Halaman

dalam Penga jaran . . . . . . . . . . . • . . . • . . . . . 45

2. Ciri-ciri Untuk Menilai Filem "Bukit Kepong" Sebagai Sebuah Filem Pendidikan • . . . . . • • . . • • • • . . • . . • 48

3. Jantina Subjek Ka jian 70

4. Umur sub jek Ka j ian 71

5. Kelulusan Akademik Subjek 72

6. Kelulusan Ikhtisas 72

7. Pengalaman Menga jar Subjek Ka j ian 73

8. Mata pela jaran yang dia jar di sekolah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

9. Sekolah Tempat Menga jar 75

10. Negeri Tempat Mengajar 76

11. pengetahuan Tentang Fi lem dalam Penga jaran . . . • . • • . . . . • . . . . . . . 77

12. Filem dalam Penga jaran Membantu Proses Penga jaran - Pembela jaran . . • • . . . . • • 78

13. Filem dalam Penga jaran boleh Mencapai Objektif Penga jaran Guru • . . . . . • . . . . 79

x

1 4 . Penggunaan Fi lem dalam Pengaj aran

1 5 . Kekerapan Penggunaan Fi lem dalam penga j aran . • . . . . • • . . • . . • • . . • •

16 . Kebaikan Fi lem Sebagai Media

79

8 0

Penga jaran . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

1 7 . Jenis- j enis Filem untuk Penga j aran 8 2

1 8 . lnteraksi dan Perbincangan Melalui Filem dalam Penga jaran . . . . . • • . • • . • • . 8 3

1 9 . Kesesuaian Fi lem dalam penga j aran 8 3

2 0 . Kaedah Penggunaan Filem . . . . . . . . . . . . • 84

2 1 . Filem dalam Pengaj aran Melahirkan Pemikiran Kritis dan Kreatif . • . • . • . . 85

2 2 . Penyediaan Bahan dan Sumber oleh Pihak Sekolah . . . . . . . . . . . . . • . . . . 85

2 3 . Tahap Penggunaan Filem dalam Penga jaran . . . • . . . . . . . . • . . . . . . . . 89

2 4 . Analisis lsi Naratif Filem "Bukit Kepong" . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 5 . Kekerapan Nilai-nilai Murni Berdasarkan Analisis lsi Naratif

9 7

Filem "Bukit Kepong" . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

2 6 . Nilai-ni lai Murni Dalam Fi lem " Bukit Kepong" . . . . . • • . . . • . . . . • • 1 0 0

2 7 . Nilai Fi lem "Bukit Kepong" Sebagai Sebuah Fi lem Pendidikan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0 3

xi

SEHARAI GRAF & RAJAH

1 . Graf 1 Profil Fi lem " Bukit Kepong" Sebagai Sebuah Fi lem Pendidikan

2. Ra jah 1

Halaman

1 0 4

Kon Pengalaman Dale • . • . • . . • • • . • . • . • • . • • 1 2 6

xi i

Abstrak projek yang dikemukakan kepada Fakulti Penga j ian Pendidikan , Universiti Putra Malaysia s ebagai memenuhi

sebahagian syarat bagi mendapatkan I jazah Master Sains

NILAI-NILAI MURNI DALAM FILEM " BUKIT KEPONG" DAN PENGGUNAAN FILEM DALAM PENGAJARAN

Oleh

ROSNAINI BT . HJ . MAHMUD

Mac 19 98

penyelia : Naim Bin Hj . Ahmad , Ed . D .

Fakulti Penga j ian Pendidikan .

Ka j ian ini bertujuan mengenalpasti nilai-nilai murni yang

terdapat di dalam fi lem "Bukit Kepong" .

Kaj ian ini menggunakan tinjauan , kaedah kaj ian analisis

fi lem dan temubual el ite Berdasarkan kepada persampelan

kel ompok , seramai 80 orang guru terlatih Pendidikan Islam

yang mengikuti Kursus Diploma Perguran Khas di Maktab

Perguruan I slam , Bangi telah dipilih sebagai subjek ka j ian.

xiii

Dapatan kaj ian menunjukkan bahawa tahap penggunaan f i l em

dalam pendidikan adalah agak tinggi . Kesemua 1 7 ni lai murni

yang terdapat dalam Kurikulum Baru Sekolah Rendah ( KBSR) dan

Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah ( KBSM) ada terdapat

dalam filem "Bukit Kepong" . Nilai murni yang pal ing menon j ol

ialah Semangat Kewarganegaraan. Dapatan j uga menunjukkan

bahawa filem " Bukit Kepong" sesuai digunakan sebagai sebuah

filem pendidikan.

Cadangan juga dikemukakan kepada pihak-pihak tertentu

agar menggunakan filem pendidikan secara berkesan di bi l ik

dar jah .

xiv

Abstract of project presented to the Faculty of Educati onal Studies , University Putra Malaysia in partial

fulfil lment of the requirements for the Degree of Master of Science

Supervisor

Faculty

NOBLE VALUES IN THE "BUKIT KEPONG" FILM AND THE USE OF FILMS IN TEACHING

by

ROSNAINI BT . HJ . MAHMUD

March 1998

Naim H j . Ahmad , Ed . D .

Educational Studies

The aim of this research is to identify the noble values

in the "Bukit Kepong" film .

This study employed the survey and analysis of f i lm

methods and elite interview . Based on cluster sampling , 8 0

trained teachers who were attending a one-year Diploma i n

Education course a t the Islamic Teachers College , Bangi , were

selected as respondents .

xv

The results showed that the usage level of film in

teaching was rather high . All 17 noble values in KBSR and

KBSM can be found in this film. The most prominent value

was Citi zenship . Findings a lso showed that "Bukit Kepong"

f i lm can be used as an educational film .

Recommendations are also forwarded on how to use

educati onal fi lms in the classroom .

xvi

BAB 1

PENGENALAN

PENDAHULUAN

Manusia adalah makhluk yang terunggul . Ia mempunyai

kemampuan untuk mengalami proses pendidikan sepanjang

hayatnya . Melalui proses pendidikan , akal kepintaran yang

dimi l iki manusia membolehkannya berkembang dan ma ju dalam

hidupnya (Tane ja , 1 9 76 ) .

Pendidikan ditafsirkan oleh Plato ( 4 27 M ) sebagai satu

proses mengenalpasti serta mengembangkan potensi semula jadi

seseorang individu agar men jadi warganegara yang berguna dan

memberi sumbangan kepada masyarakat dan negara . Daripada

perspekti f yang 1uas , pendidikan bermaksud proses perubahan

dan pemindahan segala aspek kehidupan yang merangkumi budaya ,

sosial, ekonomi dan pol itik ( Mohamed Nor , 1 9 90 ) . Jelaslah

bahawa pendidikan, sama ada secara formal ataupun tidak

formal , adalah satu proses di mana setiap individu dididik

dan dipupuk dengan ni lai-ni lai yang dipersetujui bersama oleh

masyarakat dan negara ( Robiah Sidin , 1994 ) .

1

2

Sekolah merupakan institusi formal yang dipertanggung­

jawabkan oleh masyarakat untuk mendidik dan melahirkan

pela jar-pela jar kami l yang mempunyai jatidiri , berakhlak

mul ia , berwawasan , berdaya ma ju dan berdaya juang ( Wan Zahid ,

199 3 ) . Di sekolah , pela jar-pelajar diasuh dan dibimbing oleh

para pendidik untuk membina dan mengembangkan potensinya

secara maksimum agar mereka dapat memberi sumbangan kepada

masyarakat dan negara .

Dalam usaha memberi pendidikan yang berkual iti , para

pendidik mempunyai satu rangkaian pendekatan , kaedah , teknik

dan media yang boleh digunakannya untuk men jadikan

penga jaran-pembel a jaran di bilik darjah berkesan , menarik ,

dan menyeronokkan ( Larsen-Freeman , 1986; Ornstein , 1 9 9 5 ) .

Antara media penga j aran yang sering digunakan di bilik dar jah

dewasa ini ialah papan tulis , carta , gambara jah , pita rakaman

audio , radio dan juga televisyen . Walaupun ramai pendidik

yang menyedari bahawa f ilem adalah salah satu media

penga jaran , namun tidak ramai yang mahu menggunakannya di

bilik darj ah (Engl ish dan steffy , 1995) . Sebenarnya , f il em

boleh digunakan bukan sahaj a sebagai media hiburan tetapi

untuk mendidik penonton dengan nilai-nilai se jagat ( El l iot,

1 9 4 8 ; Naim Hj . Ahmad , 1995a ) .

Sebagaimana media penga j aran yang lain , f ilem berupaya

untuk mempertingkatkan mutu penga jaran dan pembelajaran

( Kirschenbaum , 1 9 95 ) . Banyak ka j ian mengenai kepentingan dan

3

kegunaan filem dalam pendidikan telah dijalankan di Barat .

Hasil daripada ka j ian-ka j ian tersebut menunjukkan bahawa

sumbangan filem dalam pendidikan adalah banyak dan

keberkesanan filem dalam pendidikan tidak harus dipertikaikan

( Hoban , 1947: Hoban dan van Ormer , 1950: Saettler , 1 9 68 ) .

Kini , terdapat banyak f ilem yang telah divideokan .

Dengan itu , adalah lebih mudah bagi para pendidik untuk

menggunakan filem dalam pendidikan . Filem boleh digunakan

untuk merangsang deria dan minda pela jar kerana melaluinya

berbagai-bagai pengalaman dan realiti kehidupan luar bol eh

dibawa masuk ke dalam bil i k darjah ( Dale , 1 9 57 ) .

LATAR BELAKANG KAJIAN

Filem adalah satu media pengaj aran yang cukup berkesan .

Gabungan yang mantap antara audio , visual , pergerakan , warna

dan kesan tiga dimensi membuatkan filem begitu menarik untuk

ditonton. Ini menj adikan fi1em sebagai a1at pendidikan yang

mempunyai banyak kebaikan serta kuat pengaruhnya ( Hoban ,

Hoban dan Zisman , 1 9 3 7 ) .

Kebaikan filem yang pal ing utama ialah ia dapat

menimbulkan dan mengekalkan minat dan moti vasi pelajar ( Dale ,

1957 ) . Selain itu , unsur-unsur dramatik dan kreativiti yang

terdapat dalam filem berupaya meningkatkan keberkesanan

4

proses penga jaran dan pembelajaran di bi lik darjah ( Heinich

et al . , 1 9 9 3 ) . Sebagai satu media komunikasi , filem dapat

menyampaikan secara konkrit dan terperinci mesej -mese j

pendidikan seperti pembela jaran isi kandungan kurikulum serta

pembentukan sikap dan tingkah laku pela jar . Di samping itu ,

f i lem turut digunakan untuk menonj olkan realiti hidup dan

kehidupan , membentuk sahsiah serta membangkitkan emosi dan

perasaan ( Naim H j . Ahmad , 1 99 5a ) .

Filem juga adalah satu media hiburan . Dengan itu , ia

dikaitkan dengan industri hiburan yang penuh dengan kepura­

puraan , kerosakan dan kemusnahan ni lai-ni lai kemanusiaan

( Kirschenbaum , 1 9 95 ) . Di negara ini , filem kerapkal i

dikonotasikan dengan dunia hiburan semata-mata . aleh yang

demikian , tidak hairanlah jika masyarakat umum , termasuklah

golongan pendidik , yang sangsi dan enggan menerima filem

untuk tujuan pendidikan .

Banyak ka j ian telah dijalankan mengenai sumbangan fil em

dalam pendidikan ( Hoban dan van armer , 1 9 50 ; Gagne , 1 9 87 ) .

Malangnya , ka j ian-ka j ian tersebut banyak dilakukan di Barat .

Tidak banyak ka j ian tentang sumbangan f ilem dalam pendidikan

d i j alankan di negara ini . Kaj ian f i lem berdasarkan f i l em

"Nomads of the Jungle " oleh Naim H j . Ahmad ( 19 8 7 ) boleh

dianggap sebagai perintis kepada ka j ian filem dalam

pendidikan di negara ini .

Oleh itu , ka j ian ini di jalankan adalah untuk melihat

fi lem bukan sekadar sebagai alat hiburan tetapi sebagai satu

alat yang boleh digunakan untuk tujuan pendidikan . F i le m

yang digunakan dalam ka j ian ini ialah filem "Bukit Kepong" .

PERNYATAAN MASALAH

Masih terdapat ramai pendidi k yang tidak menggunakan

f i lem sebagai satu media yang boleh membantu pengaj aran di

dalam bilik darjah ( Wendt , 1947; Saettler , 1986) . Dinginnya

5

sambutan mere�a ini dapat dil ihat melalui pernyataan di bawah

ini :

Filem sebagai cerminan dan dokumentasi hidup dan kehidupan masyarakat yang telah digarap dan dipaparkan oleh karyawannya melalui daya seninya telah tidak mendapat tempat yang sewajarnya di arena pendidikan negara. Ia sekali­sekali hangat diperkatakan di media massa, tetapi tidak terus membara diperkatakan di sekolah-sekolah atau di pusat-pusat pengajian tingqi.

(Nairn H j . Ahmad , 1997: 1)

Ini adalah kerana filem sering dianggap sebagai satu

media hiburan yang dikonotasikan dengan unsur-unsur negati f

yang bercanggahan dengan norma-norma dan nilai-nilai sesuatu

masyarakat seperti keganasan , keruntuhan akhlak, keseronokan

duniawi dan nilai kebendaan ( Kirschenbaum , 1995 ) .

6

Sebenarnya , bukan semua filem yang dihasilkan

memperlihatkan unsur-unsur negatif . Terdapat juga filem­

f ilem yang menyampaikan mesej-mesej positif dan nilai-nilai

murni seperti penghargaan dan penghormatan diri, kebebasan ,

semangat juang dan patriotisma . Filem-filem sebeginilah yang

boleh dieksploitasikan untuk tujuan proses penga jaran­

pembelajaran .

Para pendidik boleh menggunakan filem dalam penga j a ran

terutamanya dalam menyampaikan nilai-nilai murni yang

sememangnya ada dalam filem-filem tertentu yang memaparkan

gambaran kehidupan sesebuah masyarakat . Ini seja jar dengan

Falsafah Pendidikan Negara yang berhasrat melahirkan insan

yang seimbang dari segi jasmani dan rohani . Obj ektif

penga jaran-pembela jaran yang diingini boleh dicapai melalui

penggunaan filem dalam penga j aran .

Walaubagaimanapun , sebahagian besar pendidik di negara

ini masih tidak mengeksploitasikan f ilem sebaik mungkin demi

untuk mempertingkat dan memperkaya proses penga jaran dan

pembelajaran di bil ik darjah . Terdapat 1 7 nilai-nilai murni

dalam Kurikulum Baru Sekolah Rendah ( KBSR) dan Kurikulum

Bersepadu Sekolah Menengah ( KBSM ) . Kebanyakan nilai-nilai

murni tersebut dapat diterap kepada pelajar-pelaj ar melalui

penggunaan f ilem dalam penga jaran .

OBJEKTIF KAJIAN

Dalam ka j ian ini fi lem "Bukit Kepong" ( 19 8 0 ) digunakan

sebagai bahan ka j ian . Secara umumnya , ka j ian ini bertujuan

untuk meninjau sejauh mana kepentingan dan sumbangan filem

dalam pengajaran . Selain itu , kaj ian ini j uga bertuj uan

untuk meninjau dan menilai potensi filem " Bukit Kepong"

sebagai sebuah filem pendidikan . Secara khusus , ka j ian ini

adalah bertuj uan untuk:

a ) Menin jau latar belakang penerbitan filem " Bukit

Kepong" .

7

b ) Menin jau tahap penggunaan fi lem dalam penga jaran .

c ) Membuat satu anal isis isi naratif fi lem " Bukit

Kepong" .

d ) Mengena1pasti ni1ai-ni1ai murni da1am f ilem

"Bukit Kepong" .

e ) Meni lai filem "Bukit Kepong" sebagai sebuah f il em

pendidikan .

f ) Mencadangkan satu persediaan menga jar menggunakan

filem "Bukit Kepong" .

PERSOALAN KAJIAH

Selaras dengan obj ektif ka j ian yang telah dinyatakan ,

maka persoalan ka j ian yang ingin dikemukakan adalah seperti

berikut :

a ) Apakah tujuaan f ilem " Bukit Kepongll diterbitkan?

b ) Se jauh manakah tahap penggunaan filem dalam

pendidikan di negara ini?

c ) Apakah isi kandungan filem "Bukit Kepong"

khususnya isi naratifnya?

d ) Apakah nilai-nilai murni yang dapat dipaparkan

kepada pelajar melalui filem "Bukit Kepong"?

e ) Se jauh manakah filem " Bukit Kepong" ber jaya

memenuhi kriteria sebagai sebuah fil em

pendidikan?

f ) Bagaimanakah caranya untuk meningkatkan

keberkesanan menggunakan f ilem untuk penga j aran

dan penerapan nilai-nilai murni di bil ik darj ah?

8