E5124 / UNIT 2 / 1

UNIT 2: PRINSIP ASAS PERHUBUNGAN DATA UNIT 2: PRINSIP ASAS PERHUBUNGAN DATA UNIT 2: PRINSIP ASAS PERHUBUNGAN DATA UNIT 2: PRINSIP ASAS PERHUBUNGAN DATA

OBJEKTIF OBJEKTIF OBJEKTIF OBJEKTIF

Objektif Am : Mengetahui dan memahami sistem

perhubungan data am dan penghantaran

data.

Objektif khusus : Di akhir unit ini anda sepatutnya

dapat :-

mentakrif penghantar, media penghantaran, pengulang

dan penerima.

menerangkan DCE dan DTE.

membezakan penghantaran data sehala dan dua hala.

mentakrif dan menerangkan kepentingan pemasaan.

mentakrif dan menerangkan kepentingan rangka.

menerangkan penghantaran data selari dan siri.

membezakan penghantaran data segerak dan tak

segerak.

menerangkan kepentingan pengkodan ralat.

menerangkan jenis – jenis pengawalan ralat parity dan

pengawalan ralat CRC.

E5124 / UNIT 2 / 2

2.0 Mendefinasikan Penghantar, Media Penghantaran, Pengulang dan

Penerima

PENGHANTARAN DATA

Rajah 2.1 : Gambarajah Penghantaran Data

Sebelum sesuatu data diproses oleh sistem penerima maka data (maklumat) perlu

dihantar melalui suatu sistem penghantaran (media penghantaran) oleh stesen penghantar.

Mari kita lihat apakah definisi bagi istilah-istilah yang digunakan dalam komunikasi

data.Rajah 2.1 menunjukkan gambaran secara fizikal kaedah penghantaran data dilakukan.

Penghantar ialah bahagian suatu sistem dimana isyarat maklumat dihasilkan,

diproses dan dipancarkan. Contoh isyarat maklumat ialah isyarat audio, video, isyarat

bercetak, isyarat terkod dan lain-lain.

Media penghantaran ialah laluan yang digunakan untuk penghantaran isyarat

elektrikal antara dua peralatan berasingan. Ia mungkin terdiri dari sepasang pengalir atau

dawai,kabel sepaksi, gentian optik atau gelombang mikro. Jenis media yang digunakan

INPUT

E5124 / UNIT 2 / 3

adalah penting kerana ia menentukan kadar maksima penghantaran data, dalam bit per

sesaat atau bps.

Pengulang (repeaters) ialah satu alat yang disambung dalam rangkaian untuk

dijanakan semula isyaratnya.

Penerima ialah suatu peralatan yang boleh melakukan pengesanan pembawa dan

menghasilkan semula isyarat asal. Proses utama yang dilakukan di sini ialah proses

nyahmodulatan.

Bagi suatu system komunikasi data asas boleh diwakilkan melalui suatu gambarajah

blok seperti Rajah 2.2 dimana terdapat system penghantaran dan penerimaan yang

mempunyai peralatan seperti DTE dan DCE.

DTE DCE DCE DTE

Rajah 2.2 : Gambarajah Blok Perhubungan

2.1 DTE (Data Terminal Equipment) dan DCE (Data Terminal Circuit Equipment)

Beberapa peralatan diperlukan untuk proses komunikasi data iaitu DTE dan DCE.

DTE ialah suatu peralatan pelanggan untuk komunikasi data, tanpa mengira kekompleksan.

Peralatan terdiri daripada punca data atau penerima data atau kedua-duanya.

Peralatan yang biasa ialah seperti unit-unit logik kawalan, buffer store, komputer-

komputer, unit-unit paparan visual, stesen-stesen kerja berasaskan komputer dan peralatan

yang terdapat dalam suatu automated office. Peralatan ini boleh mengandungi pengawalan

Terminal Modem Komputer Modem

Rangkaian

Telelekomunikasi

E5124 / UNIT 2 / 4

ralat, penyegerakkan dan kebolehan pengenalan stesen. Contoh ; Komputer, Unit paparan

Visual.

Rajah 2.3 : Contoh Peralatan DTE ( Komputer )

Manakala peralatan DCE disediakan oleh pihak berkuasa rangkaian komunikasi

atau oleh pelanggan sendiri. Ia menyediakan fungsi-fungsi yang diperlukan seperti

melaksana, mengendali dan memberhentikan suatu komunikasi data, melakukan pertukaran

isyarat dan melakukan pengkodan yang diperlukan untuk perhubungan antara DTE dan

litar data. DCE merupakan bahagian dalaman suatu komputer, contoh: Modem atau Data

set seperti rajah 2.4.

Rajah 2.4 : Contoh Peralatan DCE ( Modem )

Maka dengan ini kedua –dua peralatan tersebut iaitu DTE dan DCE merupakan

peralatan yang amat diperlukan dalam komunikasi data.

E5124 / UNIT 2 / 5

Ok, sekarang uji kefahaman anda dengan mencuba soalan berikut dan semak jawapan atau

maklumbalas di halaman berikutnya.

Selamat Mencuba

SOALAN

2.1 Berikan definisi bagi Penghantar dan Penerima.

2.2 Apakah yang dimaksudkan dengan media penghantaran di dalam prinsip asas perhubungan

data.

2.3 Nyatakan perbezaan antara DTC dan DCE.

2.4 Berikan contoh-contoh peralatan yang terdiri daripada DTE dan DCE.

AKTIVITI 2A

E5124 / UNIT 2 / 6

2.2 Penghantaran data sehala dan dua hala

Mod-mod operasi atau penghantaran data antara 2 titik dikelaskan kepada 3 jenis

iaitu simplex, separuh-dupleks dan dupleks penuh. Apakah yang dimaksudkan dengan

istilah simplex, separuh-dupleks dan dupleks penuh. Mari kita lihat definisi dan

pengertiannya

2.2.1 Simpleks

Maklumat boleh dihantar dalam satu hala sahaja. Penghantaran data adalah mudah,

hanya perlu satu kabel 2 dawai, satu dawai untuk isyarat dan satu dawai untuk

rujukan kebumi. Keburukan simplex ialah ia tidak mengetahui samada data yang

dihantar telah diterima atau tidak, kerana tiada tindakbalas yang diterima dari pihak

kedua.

Rajah 2.5 : Penghantaran Sehala

INPUT

E5124 / UNIT 2 / 7

2.2.2 Separuh - Duplex

Maklumat dihantar dalam dua hala tetapi tidak pada masa yang sama. Satu

pihak mesti berhenti menghantar data untuk membolehkan pihak kedua menghantar

data. Ianya memerlukan satu kabel dua dawai. Mesej – mesej kawalan adalah lebih

kompleks. Penghantaran data adalah lebih baik kerana boleh mengetahui data telah

diterima atau tidak iaitu terdapat tindakbalas.

Rajah 2.6 : Penghantaran Separuh Dupleks

2.2.3 Duplex - Penuh

Maklumat boleh dihantar dalam dua hala secara serentak. Ianya

memerlukan empat dawai dimana satu dawai untuk isyarat dan satu dawai untuk

rujukan ke bumi bagi setiap arah. Penghantaran data adalah lebih baik kerana ada

tindakbalas dan laju. Mesej – mesej kawalan lebih kompleks.

Rajah 2.7 : Penghantaran Dupleks

E5124 / UNIT 2 / 8

2.3 Penghantaran Data Selari dan Siri

Penghantaran data dari suatu stesen/terminal ke terminal yang lain terdiri daripada 2

jenis iaitu samada dalam bentuk penghantaran selari atau siri.

2.3.1 Penghantaran selari

Rajah 2.8 : Penghantaran Selari

Beberapa ciri bagi penghantaran data dalam bentuk selari telah dikenalpasti

Diantaranya adalah seperti berikut iaitu semua bit – bit bagi suatu aksara terkod akan

dihantar secara serentak. Dari segi penggunaan kabel pula ia memerlukan kabel yang

banyak, maka dengan ini kos pembinaan adalah tinggi, oleh itu hanya sesuai untuk jarak

dekat < 100 kaki. Contoh : sambungan antara komputer ke printer, monitor atau keyboard.

Bagi kadar penghantaran data pula ia adalah tinggi ( laju ). Selain daripada itu

kelemahannya adalah sukar untuk mengesan talian yang rosak

2.3.2 Penghantaran siri

1

0

1

1

1 Komputer Pencetak

0 1 1 1 1 0 0

E5124 / UNIT 2 / 9

Rajah 2.9 : Penghantaran Siri

Penghantaran Siri pula mempunyai ciri yang berbeza dari selari dimana ia

merupakan cara komunikasi yang paling popular. Semua bit – bit bagi suatu aksara

akan dihantar satu persatu melalui satu kabel.

Oleh kerana penggunaan satu kabel maka kos kabel adalah murah, oleh itu

ia sesuai untuk penghantaran data jarak jauh. Contoh : sambungan antara komputer

ke komputer biasanya menggunakan talian telefoni. Ia mudah untuk mengesan

talian rosak Namun begitu terdapat kelemahan iaitu dari segi penghantaran data

dimana kadarnya adalah rendah ( lambat ).

Penghantaran bersiri agak berbeza dengan penghantaran selari kerana ia

mempunyai teknik tersendiri. Teknik ini terdiri daripada 2 jenis iaitu :

i. Teknik Tak Segerak – terdapat kod mula dan henti

ii. Teknik Segerak – penghantaran blok dalam satu masa

Biasanya data dihantar antara dua DTE dalam satu rangkaian unit – unit.

Contoh : Data mungkin terdiri dari 5, 7 atau 8 bit setiap satu unit. Setiap aksara

yang dihantar akan dikodkan dan dihantar secara siri. DTE penerima akan

menerima satu dari dua paras isyarat ( 0 atau 1 ), yang berubah – ubah mengikut

paten bit yang membentuk sesuatu pesanan.

Penerima akan decode dan interpret setiap paten bit tersebut dengan betul.

Dalam proses ini ia perlu mengetahui kesegerakan bit / klok, kesegerakan aksara /

byte dan kesegerakan blok / frame.

Setiap teknik penghantaran yang digunakan akan ditentukan oleh :

Terminal Hos

E5124 / UNIT 2 / 10

a. samada klok – klok penghantaran dan penerima tidak sama antara

satu sama lain ( tak segerak )

b. samada klok – klok penghantar dan penerima disegerakkan.

2.4. Penghantaran tak segerak

Jika data yang dihantar terdiri dari satu aliran / rangkaian aksara dimana tempoh

penjanaan setiap aksara adalah berbeza – beza, maka setiap aksara akan dihantar secara

bebas dan penerima akan membuat proses penyegerakan pada permulaan setiap aksara baru

yang diterima.

Rajah 2.10 : Penghantaran Tak Segerak

Ia menggunakan satu bit mula untuk penerima mengenal pasti permulaan aksara

dan 1, 1.5 atau 2 bit berhenti untuk tanda akhiran aksara. Aksara terdiri dari 5 hingga 8 bit

– bit data dan 1 bit pariti untuk mengesan ralat.

Penghantaran mengira bit pariti dan menghantarnya bersama – sama aksara

berkaitan. Penerima akan melakukan pengiraan yang sama dan membandingkannya dengan

bit pariti yang diterima. Jika sama, aksara yang diterima akan dianggap betul. Jika tidak

sama, ralat telah dikesan. Suatu tanda akan disetkan oleh penerima dan meminta

penghantaran semula aksara tersebut.

Proses penyegerakan dalam penghantaran tak segerak terbahagi kepada tiga kaedah:

Bit Henti Data Bit Mula

Arah Pengaliran

Henti

Mula

E5124 / UNIT 2 / 11

i. Penyegerakan bit iaitu dicapai dengan menggunakan 1 klok penerima berfrekuensi

16/32/64 X frekuensi data yang terdapat di penghantar.

ii. Penyegerakan aksara iaitu yang dicapai dengan menggunakan bit kawalan

mula dan akhir untuk setiap aksara.

iii. Penyegerakan frame / rangka iaitu dicapai dengan menggunakan aksara kawalan

STX untuk tanda permulaan frame dan ETX untuk tanda tamat frame.

2.5 Penghantaran Segerak

Jika data yang akan di hantar terdiri dari blok – blok data, setiap satu blok

mengandungi barisan aksara – aksara dimana klok – klok penghantar dan penerima mesti

dalam keadaan segerak untuk satu masa yang lama maka penghantaran segerak digunakan.

Penghantaran data segerak digunakan untuk penghantaran berhalaju tinggi, tanpa lengahan

antara setiap elemen aksara.

8 bit 8 Bit 8 Bit 8 Bit 8 Bitt 8 Bit

Rajah 2.11 : Penghantaran Segerak

Penyegerakan segerak bagi stesen penghantar dan penerima boleh diperolehi pada

dua keadaan iaitu ketika talian antara keduanya berkeadaan rehat iaitu tiada penghantaran

data atau dengan menghantar sekumpulan isyarat penyegerakan ( contoh : SYN ) sebelum

data sebenar dihantar ke penerima.

Terdapat dua kaedah untuk melakukan penyegerakkan suatu sambungan data iaitu:

a. Penyegerakkan berasaskan aksara

Arah Penghantaran

Blok Data

Penerima Penghantar

E5124 / UNIT 2 / 12

Bagi kaedah ini setiap kerangka yang akan dihantar terdiri dari

aksara-aksara 7 atau 8 bit, yang akan dihantar tanpa sebarang lengahan di

anatara setiap bit. Penerima, setelah mendapat penyegerakkan klok(bit),

mesti boleh mengesan mula dan akhir setiap aksara-penyegerakkan aksara

dan mengesan mula dan akhir setiap kerangka-penyegerakkan kerangka.

b. Penyegerakkan berasaskan bit

Bagi kaedah ini setiap kerangka yang dihantar boleh mengandungi

bilangan bit-bit yang tidak tetap, tidak semestinya rangkaian 8 bit. Bila

kandungan kerangka dihantar ke talian penghantaran akan mengesan bila

ada turutan 5 digit-digit binary ‘1’ dan memasukkan binary ‘0’ secara

otomatik. Dengan cara ini aturan flag 01111110 tidak akan hadir di antara

flag mula dan flag akhir.

E5124 / UNIT 2 / 13

Ok, sekarang uji kefahaman anda dengan mencuba soalan berikut dan semak jawapan atau

maklumbalas di halaman berikutnya.

Selamat Mencuba.

SOALAN

2.5 Nyatakan 3 jenis mod penghantaran dalam komunikasi data.

2.6 Terangkan secara ringkas ketiga-tiga maksud bagi mod operasi tersebut.

2.7 Berikan pengertian bagi penghantaran secara siri dan selari.

2.8 Nyatakan 3 perbezaan antara penghantaran segerak dan tidak segerak.

AKTIVITI 2B

E5124 / UNIT 2 / 14

INPUT

2.6. Peranan pengkodan dan pengawalan ralat

Peranan pengkodan ialah menguatkan dan menaikkan kualiti maklumat atau

komunikasi. Peranan pengawalan ralat ialah menentukan kadar kenungkinan ralat dalam

suatu sistem, lantas dapat meminimakan kadar berlakunya ralat. Pengawalan ralat

merangkumi aspek pengesanan dan pembetulan ralat dengan kaedah pengkodan tertentu.

Ketika proses penghantaran, ralat-ralat akan terjadi pada aliran data, disebabkan

oleh hingar dan sistem penghantaran itu sendiri. Ralat kadangkala membuatkan data tidak

berguna sama sekali. Prosedur-prosedur telah dibentuk untuk mengesan dan membetulkan

ralat-ralat penghantaran.

2.6.1 Proses pengesanan ralat

Proses penghantaran ralat terbahagi kepada 2 jenis iaitu Pengesanan parity dan

Pengesanan lebihan.

2.6.1.1 Pengesanan pariti

Bit pariti boleh digunakan untuk mengesan ralat dalam data yang

diterima. Ia mengesan kedudukan bit yang mengalami ralat dan

E5124 / UNIT 2 / 15

membetulkannya. Dalam kaedah ini, penghantar akan memasukkan satu bit

tambahan kepada kerangka bit dikenali sebagai bit parity. Jika parity genap

digunakan, bit parity ditambah supaya bilangan 1 dalam kerangka tersebut

adalah genap.

Contoh :

Aksara ASCII Pariti Genap Pariti Ganjil

D 01000100 11000100

d 11100100 01100100

7 10110111 00110111

Dengan cara tertentu, ia digunakan untuk mengesan kedudukan bit yang

mengalami ralat di penerima dan seterusnya membetulkannya.

2.6.1.2 Pengesan lebihan

Terdapat pelbagai cara untuk pengesanan lelebihan yang digunakan dalam

mengesan ralat tetapi kaedah yang sangat berkesan dan meluas digunakan adalah

dengan cara Cyclical Redundancy Check (CRC). Di dalam perlaksanaan CRC, blok

data yang hendak dihantar akan dibahagikan dengan penjana/pembahagi CRC (nilai

pra-aktif). Sebelum proses pembahagian untuk menghasilkan kod CRC dilakukan,

blok data akan ditambahkan dengan n bit 0(bit tambahan) yang mana bilangan n ini

adalah kurang satu bit daripada bilangan bit penjana dan kemudian bit tambahan ini

perlu ditambahkan dihujung blok tersebut.

CRC (Cyclic Redundancy Check)

CRC adalah sejenis kaedah pengesan ralat menggunakan ko-polinomil.Satu

kerangka k bit dianggap sebagai satu polynomial dengan K sebutan,bermula

daripada Xk-1

hingga X0

. Jadi kerangka data 110010 dianggap sebagai satu

polinomail dengan 6 sebutan dengan pekalinya ialah 1,1,0,0,1 dan 0.Polinomial ini

dapat ditulis sebagai X5 + X

4 + X

1.

E5124 / UNIT 2 / 16

Bagi menghantar data, penghantar dan penerima mesti bersetuju

menggunakan satu polynomial penjana G(x). Kedua-dua bit paling bernilai dan bit

paling kurang bernilai bagi polimial ini mestilah 1, maksudnya 10011 boleh

digunakan tertapi 10010 tidak boleh. Bagi menghitung bi semakan bagi satu

kerangka M(x) yang mengandungi m bit, kerangka ini mestilah lebih panjang

daripada polimial penjana.Kerangka data yang dihantar T(x) dibentuk dengan

mencamtumkan bit semakan kepada kerangka data asal.

Karangka data yang dihantar

Pengiraan bit semakan :

1. Katakan G(x) mempunyai darjah r,maknanya G(x) mempunyai r + 1

bit.Cantumkan r sifat di belakang M(x),bagi membentuk sat polynomial

XrM(x).

2. Bahagikan XrM(x) dengan G(x) menggunakan pembahagian modulo 2

3. Tolak baki daripada XrM(x) menggunakan penolakan modulo 2

Contoh pembinaan kod CRC

Kerangka asal M(x): 1101011011

Penjana G(x): 10011

Darjah Penjana: 4

Kerangka baru (kerangka asal dicantum dengan 4 sifar)

XrM(x) 11010110110000

Pembahagian modulo 2 antara kerangka baru dengan penjana akan mengasilkan

1100001010 dengan baki 1110.

Tolak: 11010110110000

Kerangka data asal Bit semakan

E5124 / UNIT 2 / 17

1110

kerangka dihantar

1101011011110

Jadi apabila kerangka data tersebut diterima, penerima akan cuba membahagikanya

dengan G(x). Andaikan data yang diterima bukan T(x) tetapi T(x) + E(x).Apabila

[T(x) + E(x)] dibahagi dengan G(x) dibahagi dengan G(x) ralat dapat dikesan dengan

melihat kepada hasil bahagi E(x) dengan G(x) kerana hasil bahagi antara T(x) dengan

G(x) sememangnya 0.

Ada tiga jenis CRC yang diterima sebagai piawai antarabangsa,iaitu:

i. CRC-12

ii. CRC-16

iii. CRC-CCITT

E5124 / UNIT 2 / 18

Ok, sekarang uji kefahaman anda dengan mencuba soalan berikut dan semak jawapan atau

maklumbalas di halaman berikutnya.

Selamat Mencuba

SOALAN

2.9 Mengapakah pengkodan dan pengesanan ralat diperlukan semasa penghantaran data di

dalam prinsip asas perhubungan data .

2.10 Nyatakan 2 teknik pengsanan ralat.

2.11 Pengesanan ralat selalunya digunakan dalam lapisan yang mana pada model OSI.

2.12 Kaedah pengesanan ralat yang manakah mengandungi bit parity bagi setiap unit data

seperti bit parity keseluruhan unit data.

AKTIVITI 2C

E5124 / UNIT 2 / 19

JAWAPAN

2.1 Penghantar - Bahagian suatu sistem dimana isyarat maklumat dihasilkan,

di proses dan dipancarkan.

Penerima - Peralatan yang boleh melakukan pengesanan pembawa dan menghasilkan

semula isyarat asal.

2.2 Media Penghantaran - Laluan yang digunakan untuk penghantaran isyarat elektrikal

antara 2 peralatan berasingan.

2.3 DTE merupakan peralatan yang menjadi sumber maklumat/punca data atau penerima data

manakala DCE disediakan oleh pihak berkuasa rangkaian komunikasi atau oleh pelanggan

sendiri. Ia menyediakan fungsi – fungsi yang diperlukan seperti melaksana, mengendalikan

dan melakukan penukaran isyarat serta pengekodan yang diperlukan untuk perhubungan

antara DTE dan litar data.

2.4 Contoh DTE : Komputer, Terminal atau Unit Paparan Visual

Contoh DCE : Modem

2.5 3 mod penghantaran komunikasi data :

i. Simpleks

ii. Separuh Dupleks

iii. Dupleks Penuh

2.6 Simpleks – penghantaran dilakukan dalam bentuk satu hala sahaja.

MAKLUM BALAS 2 A, B & C

E5124 / UNIT 2 / 20

- penghantaran yang paling mudah dan kurang masalah dari segi kawalan.

Separuh Dupleks – penghantaran dilakukan dalam 2 hala tetapi tidak dalam masa yang

sama. Satu pihak perlu memberhentikan penghantaran data untuk

membenarkan pihak kedua menghantarnya.

Dupleks Penuh – Penghantaran dilakukan dalam 2 hala secara serentak.

- penghantaran data adalah lebih baik kerana ada tindak balas dan laju.

2.7 Penghantaran Siri – Semua bit-bit bagi suatu aksara dihantar satu persatu melalui satu kabel

dan sesuai untuk jarak yang jauh.

Penghantaran Selari - Semua bit-bit bagi suatu aksara terkod akan dihantar serentak dan

hanya sesuai untuk jarak yang dekat.

2.8

Penghantaran Segerak Penghantaran Tak Segerak

Proses penghantaran atau penerimaan

Data diklakukan mengikut masa yang

ditetapkan.

Proses penghantaran data atau penerimaan

secara rawak

Sebuah jam induk digunakan. Jam induk tidak digunakan.

Blok-blok aksara dihantar tanpa Kod

Mula dan Kod Henti

Setiap aksara terdapat kod Mula (0) dan kod

Henti (1)

2.9 Pengekodan ialah untuk menguatkan dan menaikkan kualiti maklumat atau komunikasi.

Pengawalan ralat adalah untuk mennetukan kadar kemungkinan ralat dalam suatu system

dapat dikurangkan.

2.10 Teknik pengesanan ralat :

i. pengesanan parity

ii. pengesanan lelebihan

2.11 Lapisan pengangkutan dan pautan data

2.12 Vertical Redundancy Cyclic (VRC)

E5124 / UNIT 2 / 21

Untuk memahirkan diri anda lagi mengenai unit ini, anda bolehlah mencuba

menjawab soalan kendiri yang telah disediakan. Selamat Mencuba.

SOALAN

2.13 Beri penerangan dengan jelas bagaimana suatu komunikasi data boleh berlaku dengan

menggunakan gambarajah blok perhubungan yang mengandungi terminal, moden dan

rangkaian telekomunikasi.

2.14 Terangkan dengan bantuan gambarajah yang sesuai bagaimana proses penyegerakkan

dalam penghantaran tak segerak tercapai

2.15 Terangkan proses pengesanan ralat Cyclical Redundancy Check.

PENILAIAN KENDIRI

E5124 / UNIT 2 / 22

2.13

DTE DCE DCE DTE

Rajah 1 : Gambarajah Blok Perhubungan

Rajah 1 menunjukkan gambarajah blok perhubungan yang mengandungi terminal, modem

dan rangkaian telekomunikasi. Sebelum sesuatu data diproses oleh sistem penerima maka

data (maklumat) perlu dihantar melalui suatu system penghantaran (media penghantaran).

Berikut ialah definisi bagi istilah-istilah yang digunakan dalam komunikasi data.

Penghantar ialah bahagian suatu sistem dimana isyarat maklumat dihasilkan,

diproses dan dipancarkan. Contoh isyarat maklumat ialah isyarat audio, video, isyarat

bercetak, isyarat terkod dan lain-lain.

Media penghantaran ialah laluan yang digunakan untuk penghantaran isyarat

elektrikal antara dua peralatan berasingan. Ia mungkin terdiri dari sepasang pengalir atau

dawai,kabel sepaksi, gentian optik atau gelombang mikro. Jenis media yang digunakan

adalah penting kerana ia menentukan kadar maksima penghantaran data, dalam bit per

sesaat atau bps.

MAKLUMBALAS

PENILAIAN KENDIRI

Terminal Modem komputer Modem

Rangkaian

Telelekomunikasi

E5124 / UNIT 2 / 23

Pengulang(repeaters) ialah satu alat yang disambung dalam rangkaian untuk

dijanakan semula isyaratnya.

Penerima ialah suatu peralatan yang boleh melakukan pengesanan pembawa dan

menghasilkan semula isyarat asal. Proses utama yang dilakukan di sini ialah proses

nyahmodulatan.

Beberapa peralatan diperlukan untuk proses komunikasi data iaitu DTE dan DCE.

DTE ialah suatu peralatan pelanggan untuk komunikasi data, tanpa mengira kekompleksan.

Peralatan terdiri daripada punca data atau penerima data atau kedua-duanya.

Peralatan yang biasa ialah seperti unit-unit logik kawalan, buffer store, komputer-

komputer, unit-unit paparan visual, stesen-stesen kerja berasaskan komputer dan peralatan

yang terdapat dalam suatu automated office. Peralatan ini boleh mengandungi pengawalan

ralat, penyegerakkan dan kebolehan pengenalan stesen. Contoh ; Komputer, Unit paparan

Visual.

Manakala peralatan DCE disediakan oleh pihak berkuasa rangkaian komunikasi

atau oleh pelanggan sendiri. Ia menyediakan fungsi-fungsi yang diperlukan seperti

melaksana, mengendali dan memberhentikan suatu komunikasi data, melakukan pertukaran

isyarat dan melakukan pengkodan yang diperlukan untuk perhubungan antara DTE dan

litar data. DCE merupakan bahagian dalaman suatu komputer, contoh: Modem atau Data

set.

2.14 Penghantaran tak segerak

Jika data yang dihantar terdiri dari satu aliran / rangkaian aksara dimana tempoh

penjanaan setiap aksara adalah berbeza – beza, maka setiap aksara akan dihantar secara

bebas dan penerima akan membuat proses penyegerakan pada permulaan setiap aksara baru

yang diterima.

E5124 / UNIT 2 / 24

Rajah 2 : Penghantaran Tak Segerak

Ia menggunakan satu bit mula untuk penerima mengenal pasti permulaan aksara dan 1, 1.5

atau 2 bit berhenti untuk tanda akhiran aksara. Aksara terdiri dari 5 hingga 8 bit – bit data

dan 1 bit pariti untuk mengesan ralat.

Penghantaran mengira bit pariti dan menghantarnya bersama – sama aksara

berkaitan. Penerima akan melakukan pengiraan yang sama dan membandingkannya dengan

bit pariti yang diterima. Jika sama, aksara yang diterima akan dianggap betul. Jika tidak

sama, ralat telah dikesan. Suatu tanda akan disetkan oleh penerima dan meminta

penghantaran semula aksara tersebut.

Proses penyegerakan dalam penghantaran tak segerak terbahagi kepada tiga kaedah iaitu :

a. Penyegerakan bit

- dicapai dengan menggunakan 1 klok penerima berfrekuensi

16/32/64 X frekuensi data yang terdapat di penghantar.

b. Penyegerakan aksara

- dicapai dengan menggunakan bit kawalan mula dan akhir untuk

setiap aksara.

c. Penyegerakan frame / rangka

- dicapai dengan menggunakan aksara kawalan STX untuk tanda

permulaan frame dan ETX untuk tanda tamat frame.

Bit Henti Data Bit Mula

Arah Pengaliran

Henti

Mula

E5124 / UNIT 2 / 25

Penghantaran Segerak

Jika data yang akan di hantar terdiri dari blok – blok data, setiap satu blok

mengandungi barisan aksara – aksara dimana klok – klok penghantar dan penerima mesti

dalam keadaan segerak untuk satu masa yang lama maka penghantaran segerak digunakan.

Penghantaran data segerak digunakan untuk penghantaran berhalaju tinggi, tanpa lengahan

antara setiap elemen aksara.

Blok Data

8 bit 8 Bit 8 Bit 8 Bit 8 Bitt 8 Bit

Rajah 2.3 : Penghantaran Segerak

Penyegerakan segerak bagi stesen penghantar dan penerima boleh diperolehi seperti

berikut:

1. Ketika talian antara keduanya berkeadaan rehat iaitu tiada penghantaran data

2. Dengan menghantar sekumpulan isyarat penyegerakan ( contoh : SYN ) sebelum

data sebenar dihantar ke penerima.

Ada dua kaedah untuk melakukan penyegerakkan suatu sambungan data:

a. Penyegerakkan berasaskan aksara

Bagi kaedah ini setiap kerangka yang akan dihantar terdiri dari aksara-aksara 7 atau

8 bit, yang akan dihantar tanpa sebarang lengahan di anatara setiap bit. Penerima,

setelah mendapat penyegerakkan klok(bit), mesti boleh:

i. mengesan mula dan akhir setiap aksara-penyegerakkan aksara

ii. mengesan mula dan akhir setiap kerangka-penyegerakkan kerangka

Arah Penghantaran Penerima Penghantar

E5124 / UNIT 2 / 26

b. Penyegerakkan berasaskan bit

Bagi kaedah ini setiap kerangka yang dihantar boleh mengandungi bilangan bit-bit

yang tidak tetap, tidak semestinya rangkaian 8 bit. Bila kandungan kerangka

dihantar ke talian penghantaran akan mengesan bila ada turutan 5 digit-digit binary

‘1’ dan memasukkan binary ‘0’ secara otomatik. Dengan cara ini aturan flag

01111110 tidak akan hadir di antara flag mula dan flag akhir.

2.15 Cyclical Redundancy Check (CRC) ialah ia membahagi semua bit-bit dalam satu blok data

dengan satu nombor binary yang ditentukan terlebih dahulu. Lelebihan dari proses

pembahagian ini ialah kasara pengesan. Satu aksara pengesan juga dijana dipenerima. Ia

dibandingkan dengan aksara pengesan dari penghantar. Satu CRC 16 bit biasa digunakan

dalam protocol-protokol segerak berasaskan bit atau aksara.

Tahniah diucapkan kepada anda kerana telah menjawab

soalan penilaian kendiri. Sekiranya anda memerlukan

maklumat jawapan dengan penjelasan yang lebih teliti sila

merujuk kepada pensyarah anda. Teruskan usaha anda

dengan pergi ke Unit 3. Selamat Maju Jaya.