undang-undang di malaysia dan jaminan hak orang kurang ...jps.uum.edu.my/images/jps/19/19-4.pdf ·...

Undang-Undang di Malaysia dan Jaminan Hak Orang Kurang Upaya untuk Bekerja

(Laws in Malaysia and the Guarantee of the Rights of Persons with DisabilitiestoWork)

HIRWANJASBIRJAAFAR,HARLIDAABDULWAHAB&NURLIYAACOB

PusatPengajianUndang-undangUniversitiUtaraMalaysia

Emel: [email protected]

Abstrak

Kerajaan Malaysia telah menandatangani Konvensyen Hak OrangKurang Upaya (CRPD) pada 8 April 2008. Ini menunjukkan hasrat dankesungguhan Kerajaan Malaysia untuk memberikan pengiktirafan kepada hakOrangKurangUpaya.Artikel inibertujuanuntukmengkajihakOrangKurangUpayamenjuruskepadahakuntukbekerjadibawahPerlembagaanPersekutuan dan Akta Orang Kurang Upaya 2008 di Malaysia. Kajianperundangan digunakan dalam kajian ini yang melibatkan dua pendekatan iaitupendekatankajiandoktrinbagimelihatpermasalahanundang-undang,isu atau persoalan berkaitan teori dan doktrin, manakala pendekatan kedua ialah kajian sosio perundangan yang melibatkan masalah sosial dan isu serta persoalanberhubungdenganmasyarakat.HasilkajianmendapatihakOKUuntuk bekerja di Malaysia dinyatakan dalam Perlembagaan Persekutuan secara umum dan Akta OKU 2008 secara khususnya. Kewujudan hakbekerja secara khusus dibawah Akta OKU 2008 menjadikan hak tersebutbukansahajadimilikiolehorangnormalmalahiaturutdimilikiolehOKU.Walaubagaimanapun, kewujudan undang-undang sahaja tidak mencukupitanpa diikuti dengan penguatkuasaan. Justeru itu, penambahbaikan dalamundang-undang tersebut dan perlaksanaannya perlu diperkukuhkan lagimelaluibeberapacadanganyangakandikemukakandalamartikelini.IabagimemastikanhakOKUuntukmendapatpekerjaandiberikanperhatianseriusolehmasyarakatsejajardengantujuanasalAktaOrangKurangUpaya2008diwujudkan.

Kata Kunci:OrangKurangUpaya(OKU),hakbekerjadanundang-undang.

JurnalPembangunanSosial(EdisiKhas)Policy&ProfesionalDevelopment:57–68

58 JurnalPembangunanSosialJilid19,KeluaranKhas(Bil3)

Abstract

Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD) has beensignedbyMalaysianGovernment on8April 2008. It shows thedesireandcommitmentoftheGovernmentofMalaysiatogiverecognitiontotherightsofPeoplewithDisabilities.TheaimofthisarticleistoreviewtherightstoworkforPersonswithDisabilitiesundertheFederalConstitutionandPersonwithDisabilitiesAct2008inMalaysia.ThisstudywilluseLegalstudiesasresearchmethodologyandit involvedtwotypesofmethodwhichisdoctrinestudyofthe lawand socio-legal studies.The studies showed that the rights toworkforPWDsinMalaysiastatedasgenerallyintheFederalConstitutionandtherightshasbeendetailedinPersonWithDisabilitiesAct2008.TheexistenceoftherighttoworkexclusivelyunderthePersonWithDisabilitiesAct2008makes those rights not only for normal people but it is also owned by the PWDs.However,theexistenceoflegislationaloneisnotenoughiffollowedbyenforcement.Thus,theimprovementinthelawanditsimplementationshouldbefurtherstrengthenedthroughseveralproposalssuggestedbythisarticle.ItistoensuretherightsofthePWDstogetthejobbegivenseriousattentionbythecommunityinlinewiththeoriginalpurposeofPersonswithDisabilitiesAct2008beingcreated.

Keywords:PersonwithDisabilities,employmentsrightsandlaws.

Pengenalan

Hakuntukbekerjadianggapsebagaisalahsatudaripadahakasasiyangdijaminoleh Perlembagaan Malaysia (Kamal Halili Hassan, 2011). Perlembagaanadalah merupakan undang-undang tertinggi di Malaysia dan mana-manaundang-undang yang digubal bertentangan dengan Perlembagaan akanterbatalsetakatyangbertentanganberdasarkanPerkara4.MenurutPengerusiSUHAKAM,TanSriHasmyAgamsemasamelancarkanLaporanSUHAKAMpada tahun2011, hakkemasyarakatan jelas termaktubdalamPerlembagaanyangmerangkumihakpolitikdansivil,ekonomi,sosial,kesaksamaangenderdankebudayaan.SebagaisebuahnegarayangmengiktirafdanmenandatanganiUDHR,hakasasimanusiadinyatakandalamPerlembagaanBahagianIIiaituKebebasan Asasi bermula dari Perkara 5 hingga Perkara 13. Justeru itu,mana-manaundang-undangyanghendakdigubaldiMalaysiaperlulahselaridengan peruntukan di dalam Perlembagaan. Sebagai contoh, Perkara 6(1)“Tiadaseorangpunbolehditahansebagaiabdi.”InibermaknasemuaorangdiMalaysiadilindungiolehPerlembagaandarimenjadihambaabdikepadamana-mana orang atau dipaksa untuk bekerja oleh seseorang yang lain.KegiatanpenghambaantelahlamadimansuhkandanianyatidakdibenarkandiseluruhnegarayangmenganggotaiPBB.MalahkerajaanMalaysiasendiri

Undang-UndangDiMalaysia 59

mengharamkan aktiviti penghambaan melalui Perkara 5(1) yang berbunyi“Tiada seorang pun boleh diambil nyawanya atau dilucutkan kebebasan dirinya kecuali mengikut undang-undang.” Melalui peruntukan ini ia jelasmemberikan kebebasan kepada setiap manusia untuk hidup dengan bebastanpaadasebarangsekatanatautekanan.SebagaiOKU,merekajugaberhakdiberikan kebebasan dan layanan yang sama sebagaimanamanusia normalyanglainbagimenikmatikehidupanyangbebastanpadinafikanhakmerekawalaupunmereka tidakmemiliki kesempurnaanfizikalmahupunmental. Iadinyatakandengan jelasolehYangArifHakimSuffiandalampenghakimankesPPlawanKhongTengKhen&Anoryangberbunyi“a law must operate alike on all persons under like circumstances, not only simply that it must operatealikeonallpersonsinanycircumstance”.

Undang-undang memainkan peranan penting dalam membantumenguruskan kehidupanmanusia.MenurutMalisoff (1952) undang-undangdiperlukan bagi membantu golongan OKU untuk mendapatkan pekerjaan.Kenyataan tersebut turut disokong oleh Pn. Noraini Mohd Hashim, yangketika itumerupakanTimbalanKetuaPengarah (OPERASI) JKMM,beliaumenyatakan bahawa bilangan OKU bekerja dalam sektor awam masihberkurangandimanahanya terdapatenamorganisasi sahajayangmengikutarahandalamperkelilingkerajaanberdasarkanpenetapansatuperatuspekerjamestilah pekerja kurang upaya (BERNAMA 2010). Jumlah ini amat kecilberbandingjumlahkeseluruhanOKUyangberdaftardenganJabatanKebajikanMasyarakatMalaysia.Persoalannyamengapaperkarainiterjadi?Jawapannyasudah tentupekeliling tersebut tidakdisokongdenganundang-undangyanglebih efektif. Justeru itu, keperluan terhadap undang-undang yangmemberiruangkepadagolonganOKUuntukbekerjadanmenikmatikehidupanyangsama seperti manusia lain amat diperlukan. Oleh sebab itu, perbincanganseterusnyaakanmembincangkanhakpekerjaOKUdibawahAktaOKU2008danundang-undangpekerjaandiMalaysia.

KonvensyenHakOKU(CRPD)telahmendefinasikanOKUmelaluiArtikel1yangmenyatakan“Personswithdisabilitiesincludethosewhohavelong-term physical, mental, intellectual or sensory impairments which ininteractionwithvariousbarriersmayhindertheirfullandeffectiveparticipationinsocietyonanequalbasiswithothers.”IabermaksudOKUialahmerekayang mempunyai kecacatan fizikal, mental, intelektual atau deria jangkapanjangyangapabilaberinteraksidenganpelbagaihalangan,bolehmenyekatpenyertaanpenuhdanberkesanmerekadalammasyarakat.Manakalamenurutseksyen2AktaOKU2008menyatakan““orangkurangupaya”termasuklahmereka yang mempunyai kekurangan jangka panjang fizikal, mental,intelektual atau deria yang apabila berinteraksi dengan pelbagai halangan, bolehmenyekatpenyertaanpenuhdanberkesanmerekadalammasyarakat;”Berdasarkan seksyen 2,OKU ditafsirkan sebagaimereka yangmempunyai


kekuranganjangkapanjangfizikal,mental,intelektualatauderiayangapabilaberinteraksi denganpelbagai halangandankesukaranyangbolehmenyekatpenyertaan penuh dan berkesan mereka dalam masyarakat. BerdasarkandefinasiyangdiberikandidalamCRPDdanAktaOKU2008,kedua-duanyamemberikantafsiranyanghampirsama.InibermaknatafsiranOKUdibawahAktaOKU2008adalahselaridengankehendakCRPD.Disampingitu,LornaJeanEdmond(2005)dalampenulisannyamenyatakanOKUdianggapsebagaigolongan insan yangmengalami kekurangandari segifizikal,mental, deriadanlain-lainkekuranganyangmenyebabkanmerekatidakdapatmelakukanaktivitikehidupansepertimanusianormal.Olehyangdemikian,OKUbolehdikategorikansebagai seseorangyangmengalamimasalahdalammengawalmentaldanfizikalakibatkekuranganyangdimilikinyaberbandingseseorangnormalyang lain.AkibatnyaseseorangOKUtidakbolehbertanggungjawabterhadapkehidupandandirimerekasendiri(Monteleone,2009).

Walau apa pun definisi yangdiberikan, dapatlah kita simpulkandisinibahawaOKUialahorangyangtidakberupayasamaadadarisudutfizikalataumentalataukedua-duanyasekaliuntukmenguruskankehidupanmereka.Ketidakupayaan ini mungkin berlaku sejak dari awal kelahiran ataupun disepanjangkehidupanseseorangituakibattragedisepertikemalanganataupunpenyakit.Akibatdaripadaketidakupayaanmereka,makamerekaperludibantudandiberikansedikitkeistimewaanagarkekuranganmerekadapatdiatasidanmerekadapathidupsepertiinsannormalyanglain.

Hak OKU untuk Bekerja

Hakuntukhiduptelahditafsirkansebagaihakuntukmendapatkankehidupanyangbaik.Mendapatpendapatanadalahsebahagiandarikehidupanseseorangmanusiadanpendapatandiperolehihanyasekiranyaseseorangitubekerja.Makahakuntukbekerjamenjadisebahagiandaripadahakasasi.TafsirankehidupaninidiperluaskanberdasarkanpandanganhakimMahkamahRayuanGopalSriRamdalamkesTanTekSenglawanSuruhanjayaPerkhidmatanPendidikan&Anor[1996]2CLJ771.YangArifHakimtelahmenyatakanbahawatafsiranterhadapfrasakehidupan“life”dibawahPerkara5(1)Perlembagaanperlulahdiperluaskankepadasegalabentukperkarayang termasukdalamkehidupanyangmenujukepadakehidupanyangberkualiti.Iabermaksudpekerjaanturutmenjadisalahsatucarauntukmenjadikankehidupanseseorangituberkualiti.Di samping itu, kehidupan yang berkualiti turut merangkumi hak untukmendapatkesihatandanalamsekitaryangsihat.Olehyangdemikian,tafsirankehidupanyangberkualitisepertimanayangdiberikanolehYangArifHakimMahkamah Rayuan Gopal Sri Ram, telah mengiktiraf bahawa hak bekerjadibawah Perkara 5(1) Perlembagaan termasuklah hak untuk bekerja. HakuntukbekerjadianggapsebagaihakasasimanusiadandiiktirafmelaluiArtikel


23(1)DeklarasiHakAsasiManusiaSejagatyangberbunyi“Everyonehastherighttowork,tofreechoiceofemployment,tojustandfavorableconditionsofworkandtoprotectionagainstunemployment.”Iadianggapsebagaisalahsatuelemenhakasasi.PertubuhanBuruhAntarabangsa(ILO)turutditubuhkanbagimemastikan hak untuk bekerja dihormati dan diperlihara sepertimanatermaktub dalamMukadimah ILO Declaration on Fundamental Principlesand Rights at Work and its Follow-up yang berbunyi “Whereas the ILO shouldgivespecialattention to theproblemsofpersonswithspecial socialneeds, particularly the unemployed and migrant workers, and mobilize and encourageinternational,regionalandnationaleffortsaimedatresolvingtheirproblems,andpromoteeffectivepoliciesaimedatjobcreation”.

Keperluan terhadappekerjaanamatpentingkepadagolonganOKUbagimeneruskan kelangsungan hidup sama seperti insan normal yang lain.DidalamCRPD,hakuntukbekerjaturutdimasukkansebagaihakyangperludihormatidanmendapatlayananyangsamadenganoranglain.Layananyangdimaksudkan ialah layanan dari sudut upah yang sama, kemudahan yangsama,kenaikanpangkatdanbebantugasyangsamadenganpekerja-pekerjalain.Hakuntukbekerjaini,menjadisalahsatuhakOKUdalamArtikel27(1)CRPD yang berbunyi “ States Parties recognize the right of persons with disabilities to work, on an equal basis with others; this includes the right to the opportunity to gain a living bywork freely chosen or accepted in alabourmarketandwork environment that isopen, inclusiveandaccessibletopersonswithdisabilities….”.InibermaknasetiapnegaraperlumengiktirafhakOKUuntukbekerjasamadenganoranglain,dalamertikatalainmerekaperludiberikanpeluanguntukmenjalanikehidupanmerekamelaluipekerjaanyang mereka pilih berdasarkan pasaran buruh dan persekitaran kerja yangterbuka.Di samping itu, kerajaan juga perlumenyediakan langkah-langkahyangbersesuaiantermasuklahperundangandanlain-laintindakanyangdapatmelindungikepentingandanhakOKUuntukbekerja.Olehyangdemikian,jelas disini hak OKU untuk bekerja adalah sebahagian daripada hak asasimerekaOlehyangdemikian,merekajugaberhakuntukbekerjabagimenyarakehidupanmerekadankeluarga.Melaluipekerjaan,seseorangOKUitudapatmeneruskankehidupandanbermasyarakat(AbdulRahmanAziz,2000).

Hak Bekerja OKU Berdasarkan Undang-Undang di Malaysia

Di Malaysia, Akta Kerja 1955 dan Akta Perhubungan Perusahaan 1967menjadi undang-undang utama dalammelindungi hak pekerja diMalaysia.Berdasarkanseksyen2AktaKerja1955,seseorangpekerjadianggapsebagaiseorang pekerja apabila ia menandatangani kontrak perkhidmatan diantarapekerja dengan majikan. Justeru itu, sesiapa sahaja yang menandatanganikontrak perkhidmatan dengan mana-mana majikan akan dianggap sebagai


seorang pekerja dan akan dilindungi dibawah Akta Kerja 1955 dan AktaPerhubunganPerusahaan1967.Kedua-dua akta tersebut tidakmembezakandefinasiseseorangpekerjawalaupunseseorangpekerjaitumerupakanOKU.Disinijelasaktamemberikanlayananyangsamakepadasemuapekerjatanpamengira sama ada seseorang pekerja itu adalah seorang yang normal ataumemilikikekurangansebagaimanaOKU.Dalamertikatalain,golonganOKUtidakdiberikansebarangkelebihansebagaiseorangpekerjadalamkedua-duaaktatersebut.

Walaubagaimanapun,golonganOKUtelahdiberikankeistimewaanapabilaAktaOKU2008diperkenalkan.IatelahdiluluskandiParlimenpada24Disember2007dandiwartakanpada24Januari2008.Iamuladikuatkuasakanpada 7 Julai 2008 dengan tujuan untukmemberikan pengiktirafan terhadaphakOKUdanmenukarkonsepOKUdiMalaysiadaripadakonsepkebajikankepada konsep “right-based”. Ia telah mengubah tanggapan terhadapgolonganOKUdaripadagolonganyanghanyaperludibantukepadagolonganyangmemiliki hak tersendiri danhakmerekaharus dihormati.Hak-hak inijelasdinyatakandalamAktaOKU2008dariseksyen26sehinggalahseksyen40.Bagitujuanartikelini,pengkhususanakandiberikankepadaperuntukanberkaitanpekerjaan.

Hak berkaitan pekerjaan diperuntukkan dalam seksyen 29(1)hingga seksyen 29(6). Secara umumnya, seksyen 29 Akta OKU 2008memperuntukkanhakOKUuntukmencaridanmendapatperkhidmatanyangsetaradenganpekerjanormalyanglain.MelaluiseksyeninisecaraumumnyaOKUdiberikan hak untuk dilayan sama rata dari bermulanya proses untukmendapatkanpekerjaansehinggalahkeadaansemasabekerja.Seksyen29(1)memperuntukkanbahawa“Orang kurang upaya hendaklah mempunyai hak untuk akses kepada pekerjaan atas asas kesetaraan dengan orang upaya.”Peruntukan ini menyatakan bahawa OKU berhak untuk memohon danmendapatkansebarangpekerjaansamasebagaimanainsannormalyanglain.Ia bermaksud mereka seharusnya diberikan hak untuk memohon sebarangpekerjaandanmenjalaniprosesuntukmendapatkanpekerjaansepertiprosestemudugadanlayanansemasaprosesuntukmendapatpekerjaansamasepertiyang diperolehi oleh insan normal yang lain. Dalam erti kata lain faktorkecacatanyangmerekahadapi tidakbolehdijadikanalasanuntukmenyekatpeluangmerekauntukbekerja.Namun,seksyen29(1)hanyamenyatakanhakkepadagolonganOKUuntukbekerjatanpadisertakandengankesandanakibatsekiranyahak tersebut tidakdipenuhi.Tanpasebarang tindakanataupenaltiyang dikenakan kepada pihak-pihak yang gagal memberikan hak bekerjakepadagolonganOKU,peruntukaninihanyaakanmenjadisatuperuntukanyangtiadakuasadankesannyaakansamasebagaimanakewujudanpekelilingkerajaanyangdipandangsepidantidakdiikuti.


Seskyen29(2)pulamengkehendakisetiapmajikanmelindungihakpekerjaOKUsamasebagaimanayangdiberikankepadapekerjanormalyanglain.Menurutseksyen29(2)“Majikan hendaklah melindungi hak orang kurang upaya, atas asas kesetaraan dengan orang upaya, untuk mendapatkan suasana kerja yang adil dan baik termasuk peluang sama rata dan saraan sama rata bagi kerja yang sama nilai, suasana kerja yang selamat dan sihat, perlindungan daripada gangguan danmemulihkan ketidakpuasan hati.”Melalui seksyenini, tanggungjawab dalam melindungi hak pekerja OKU ditujukan kepadamajikan. Majikan harus memberikan perlindungan kepada setiap pekerjaOKU yang bekerja di organisasi mereka. Perlindungan yang dimaksudkanialah sepertimenyediakan suasana kerja yang selesa untukOKU, nilai gajiyangsamarataselarasdengankerjayangdiberikan,persekitarantempatkerjayang selamatdan sihat sertaperlindungandaripadagangguan rakan sekerjadanmemulihkanrasaketidakpuasanhatiOKU.Kelima-limatanggungjawabini hendaklah dilaksanakan oleh majikan yang mengambil OKU bekerja.Pernyataankelima-limaelementersebutsecarajelasdidalamseksyen29(2)tidaklahbermaksudelemen-elemenlainyangmembentuksuasanakerjayangbaikdinafikan.Perkataantermasukmembawamaksudselaindaripadakelima-limaelemen tersebut, lain-lainelemenyangmembentuksuasanakerjayangbaik juga perlu dilaksanakan oleh seseorangmajikan.Walaubagaimanapun,seksyen 29(2) juga sama sebagaimana seksyen 29(1) iaitu tidak disokongdengan hukuman atau penalti sekiranya majikan enggan mematuhi segalaelemenbagimembentuksuasanakerjayangbaikkhususnyakepadapekerjaOKU.Ketiadaankesandanimpakkepadakegagalanmajikanuntukmengikutkehendakkedua-duasubseksyentersebutjugabakalmenjadikankewujudanaktainitidakdapatmencapaiobjektifkewujudannya.

Manakala seksyen 29(3) memperuntukkan tanggungjawab sosialseseorang majikan untuk menyediakan tempat kerja yang bersesuaiandengankeperluanseseorangpekerjaOKU.Menurutseksyen29(3)”Majikanhendaklah dalam melaksanakan kewajipan sosialnya berusaha untuk menggalakkan pekerjaan yang stabil bagi orang kurang upaya dengan menilai keupayaannya dengan sewajarnya, menyediakan tempat pekerjaan yangsesuaidanmenjalankanpengurusanpekerjaanyangsesuai.”Keperluanyangdimaksudkanialahkemudahanyangbertujuanuntukmemudahkandanmembantu seseorang pekerja OKU melaksanakan tugasnya dengan baik.Tempat kerja yang bersesuaian dengan keperluanOKU adalah berdasarkankecacatan yang dimiliki oleh seseorang pekerja OKU seperti penyediaanrem untuk masuk ke tempat kerja bagi memudahkan pekerja OKU yangmenggunakankerusi roda,manakala bagi pekerjaOKUcacat pendengaran,penyediaan lampu yang memiliki warna tertentu dengan maksud yangtertentuperluadabagimemastikanmerekadapatmenjalankantugasdengansebaik mungkin. Seksyen 29(3) memperuntukkan bahawa adalah menjadikewajipansosialkepadamajikanuntukmenggalakkansuataupekerjaanyang


stabilbagiOKUdenganmengambilkira tigaelemen iaitukeupayaanOKUtersebut, tempat pekerjaan yang bersesuaian dan dengan urusan kerja yangbersesuaian.Sekiranyaketiga-tigaelementersebuttidakdapatdipenuhiolehmajikanmakaberdasarkanseksyen29(3),tidakwujudlahapayangdikatakansebagai pekerjaan yang stabil bagiOKU.Kewajipan adalah suatu tindakanundang-undangataumoralyangperludilakukan.Adajugakewajipandalamkonteksnormatiflain,sepertietika,tanggungjawabsosial,danmungkindarisegi politik, dimana tanggungjawab adalah keperluan yang harus dipenuhi(Ainul&Bashiran,2012).Tanggungjawab tersebutmenjadi satukewajipanundang-undangyangbolehdikenakanhukumanjikaiatidakdipenuhi.YangArifHakimMahkamahPersekutuanTun SallehAbas dalam keputusan kesLembagaKemajuanTanahPersekutuanlawanMariam&Ors.[1984]1MLJ283, menyatakan bahawamahkamah tidak bolehmenerima sikap acuh takacuhsepertimembebaskanFeldadarikewajipannyadalamkesini, terutamaapabilaiaadalahsuatupihakberkuasaberkanunyangditubuhkanolehbadanperundangan yang dipertanggungjawabkan dengan tanggungjawab sosialdan ekonomi. Ini bermakna mahkamah bersetuju bahawa kewajipan sosialsesebuah organisasi dianggap suatu kewajipan yang perlu dipenuhi olehorganisasitersebut.

Manakalabagiseksyen29(4)dan(5),tanggungjawabdiperuntukkankepada Majlis Kebangsaan Bagi OKU (selepas ini disebut Majlis) untukmenyediakanprogramataudasarpengambilanpekerjadikalanganOKUdanpenyediaanlatihanuntukmempersiapkanOKUmemasukipasaranburuhsertalatihandanbantuanuntukmenggalakkanOKUbekerja sendiri terutamanyasebagai usahawan. Mengikut seksyen 29(4) “Majlis hendaklah, bagi menggalakkan pengambilan kerja orang kurang upaya dalam sektor swasta, merumuskan dasar dan langkah yang sesuai yang boleh termasuk program tindakan afirmatif dan langkah lain.” Majlis dikehendakimerancang danmewujudkan dasar-dasar yang dapat membantu OKU untuk mendapatpekerjasepertimembukapeluang-peluangpekerjaanyang lebihbanyakdaninsentifkepadamajikanyangmengambilOKUbekerja. Manakalaseksyen29(5) pula menyatakan “Majlis hendaklah menggalakkan peluang bagi latihan kepada orang kurang upaya dalam pasaran buruh dan juga peluang untuk bekerja sendiri, keusahawanan, pembangunan koperasi, memulakan perniagaansendiridanmewujudkanpeluangbekerjadanrumah.”Seksyenini mengkehendaki Majlis untuk menyediakan program-program latihanbagimenyiapkanOKUuntukberadadalampasaranburuh.Program-programlatihanyangdimaksudkanadalahseperti latihanvokasionaldansebagainya.Majlis juga dipertanggungjawabkan untuk merangka latihan yang dapatmembantuseseorangOKUuntukbekerjasendirisepertimembukaperniagaansendiriataubekerjadirumah.ApabilaseseorangOKUmembukaperniagaansendiri, mereka dapat membantu meningkatkan ekonomi dan membukapeluang pekerjaan kepada OKU yang lain untuk bekerja dengan mereka.


Ini dapatmengurangkan kebergantunganOKUuntuk bekerja dengan pihakswastadankerajaan.Manakalaseksyen29(6)hanyamemberikanpenekanankepadatafsiranmajikandalamAktaOKU2008yangmembawamaksudpihakkerajaanjugadianggapsebagaimajikan.

Secara keseluruhannyahakpekerja dilindungi dibawahAktaKerja1955 danAkta Perhubungan Perusahaan 1967, namun kedua-dua akta inimemberikanperlindunganyangsamaratakepadasemuapekerjatanpamengirasama ada seseorang pekerja itu normal atau kurang upaya. Bagi golonganOKU,hanyaAktaOKU2008yangmemperuntukkanhakberkaitanpekerjaansecaraterperincidanbolehdijadikanpanduan.

Perbincangan, Implikasi dan Cadangan

Perbincangan terdahulu telah membincangkan tentang kedudukan OKUsebagai seorangpekerjaberdasarkanundang-undang sedia adadiMalaysia.BerdasarkantigaaktayangdibincangkandiperingkatawaliaituAktaKerja1955, Akta Perhubungan Perusahaan 1967 dan Akta OKU 2008, didapatihanya Akta OKU 2008 yang dilihat memberikan ruang dan perlindungansecarakhususkepadagolonganOKUyanginginbekerjadansedangbekerja.Justeruitu,perbincanganiniakanmenghuraikansedikitsebanyakkelemahanyangwujuddanbeberapacadanganbagimenambahbaikapayangtelahsediaada.

Isupertamayanginginditimbulkandisiniialahisudefinasiseorangpekerja OKU. Berdasarkan carian yang dilakukan, tiada sebarang definasiyangkhususdiberikankepadapekerjaOKUsamaadaolehbadanantarabangsasepertiPertubuhanBangsa-BangsaBersatumelaluiUDHRmahupunCRPD.HanyaKonvensyenPemulihanVokasional(OKU)1983(No.159)PertubuhanBuruh Antarabangsa (ILO) yang memberikan tafsiran berkaitan pekerjaaniaitu “OKU ialah seorang yang memiliki prospek untuk mendapatkan,mengekalkan dan memajukan diri dalam pekerjaan namun terhalang kerana kekuranganfizikalataumentalatauyangdiiktirafdengansewajarnya.”DiMalaysiaAktaKerja1955danAktaPerhubunganPerusahaan1967jugatidakmemberikan tafsiran secara jelas definasi pekerja OKU. Akta OKU 2008yangdigubalbagimengiktirafhakOKUturuttidakmemberikantafsiranataudefinasi berkaitan pekerja OKU. Ketiadaan tafsiran ini menyebabkan tiadatafsiranyangdibuatterhadappekerjaOKUdalammana-manaundang-undangdiMalaysia.JikadilihatkepadaAustraliaDisabilityDiscriminationAct1992,merekamemberikan tafsiran kepada pekerjaOKUmelalui Seskyen 4 yangmenyatakanpekerjaOKUtermasuklahpekerja tetapdansementara,bekerjadibawahkontrakperkhidmatan,bekerjasebagaipekerjakomanweldanbekerjadisesebuahnegeriataudiantaranegeri.DisinitafsiranterhadappekerjaOKU


yang digunakan diAustraliamerangkumi semuaOKUyang bekerja secaratetapatausementaradantelahmenandatanganikontrakperkhidmatan.TafsiransebeginiperlubagimemastikangolonganpekerjayangterdiridaripadaOKUini mendapat perlindungan yang sewajarnya atas kapasiti sebagai seorangpekerja.InikeranasudahpastiOKUyangbekerjatidakmemilikikemampuandan keupayaan sebagaimana yang dimiliki oleh pekerja normal yang lain.BagiOKUyanginginmencaripekerjaan,ketiadaanundang-undangkhasyangditetapkan bagi membantu untuk membezakan antara individu normal danOKUturutmenyebabkanOKUtidakmendapatpeluanguntukbersaingsecaraadil terutamanya semasa menjalani proses temu duga untuk mendapatkanpekerjaan. Oleh itu, cadangan berkenaan definasi pekerja OKU diperlukanbagimemastikankeperluandanlayananyangditerimaditempatkerjaadalahsamadantidakberlakudiskriminasi.

Isu kedua ialah impak atau kesan perlanggaran yang dilakukanterhadapAktaOKU2008.AktaOKU2008hanyamenyatakantanggungjawabdankewajipanmajikanuntukmenjagahak tanpadiikuti dengankesanatauimplikasikepadakegagalanmematuhiperuntukan-peruntukanyang terdapatdalamaktatersebut.Ketiadaansuatubentukhukumanterhadapperlanggaranperuntukanundang-undangdalamaktainiturutmengundangkepadamasalahkegagalan akta untuk berfungsi secara berkesan. Jika dirujuk peruntukanundang-undang di United Kingdom (selepas ini disebut UK), hak OKUdiberikanperhatiansewajarnyasehinggakanremedibolehdikenakankepadapihak-pihak yang melanggar peruntukan undang-undang yang melindungigolongan OKU. Sebagai contoh, seksyen 8 ‘UK Disability DiscriminationAct 1995’menyatakan mana-mana majikan yang melanggar akta ini bolehdihadapkan kepada tribunal perindustrian dan jika didapati bersalah bolehdikenakan denda berbentuk pampasan. Di sini jelas prosedur yang bolehdiambil terhadap majikan yang melanggar peruntukan dalam akta tersebutdansekiranyabersalahmajikanhendaklahmembayarsatubentukpampasankepadapekerjakurangupaya tersebut.ManakaladiAustralia pula, seksyen42 ‘Disability Discrimination Act 1992’ memperuntukkan penjara enambulan kepada mana-mana pihak yang melakukan penindasan sebagaimanadiperuntukkan dalam akta tersebut. Hal ini jelas menunjukkan bahawa diUKdanAustralia terdapatprosedurdanbentukhukumanyang jelaskepadasesiapa yang mengingkari peruntukan undang-undang khususnya undang-undangberkaitanOKU.NamunperuntukansebeginimasihbelumwujuddiMalaysia.Atasdasaritu,cadanganagarperuntukanberkaitanhukumanperludimasukkankedalamAktaOKU2008.HukumansamaadaberbentukdendaanataupenjaraperludigubalbagimemastikanAktaOKU2008dihormatidandiberikanperhatianyangsewajarnyaolehmasyarakat.


Penutup

Hak golongan OKU tidak boleh dipandang ringan oleh mana-mana pihak.Mereka tidak diminta lahir dengan kecacatan atau menjadi cacat akibatkemalangan atau sakit. Justeru itu, mereka juga berhak untuk menikmatikehidupansebagaimanamanusianormalyanglain.Merekatidakmemintabelasihsan tetapimeminta agar hakmerekadihormati dandiberikan sewajarnya.Undang-undangmemainkanperananpentingdalammemastikanhakgolonganOKU terpelihara. Selain daripada mewujudkan hak bagi golongan OKU,undang-undang turutmeletakkan tanggungjawabkepada semuapihak agarmenghormatidanmemenuhihakyangtelahtermaktubdalamundang-undang.

Golongan OKU turut menginginkan kehidupan yang selesa danbahagia tanpa perlu meminta bantuan dari mana-mana pihak. Sekiranyamereka diberikan peluang untuk menjalani kehidupan yang sama denganmanusia normal yang lain, mereka mampu berdikari dan menguruskankehidupan mereka. Justeru itu, undang-undang yang mantap dan bersifatmenyeluruhdiperlukanbagimemastikanhasratmerekatercapai.Merekajugamampumengubah kehidupanmereka seandainya peluang diberikan kepadamereka. Kewujudan Akta OKU 2008 telah memberikan peluang kepadagolonganOKUuntukmenikmatihakuntukmenjalanikehidupansamasepertimanusianormalyanglain.WalaupunkewujudanAktaOKU2008inimasihbaru, namun sekurang-kurangnya ia telahmembukamatapihak-pihakyangselama ini tidak menyedari atau sengaja meminggirkan golongan OKU.Persepsi bahawa golongan OKU tidak layak untuk berdikari harus dikikisdan kewujudan undang-undang ini mampu sekurang-kurangnya mengikistanggapannegatifmasyarakatterhadapgolonganOKU.WalaubagaimanapunmasihterdapatkekurangandibeberapaseksyendalamAktaOKU2008yangsekiranyaditambahbaikdapatmembantumemantapkanlagikemampuannyauntukmelindungihakOKU.

Rujukan

AbdulRahmanAziz.(2000).Pekerjaan dalam kehidupan manusia.Selangor:PrenticeHall,PearsonEducationMalaysia.

Ainul JariaMaidin&BashiranBegumHj.MobarakAli. (2012).CorporateSocialResponsibilityOfGovernmentLinkedCompaniesInDevelopingMalayReservedLandInMalaysia.MLJ5liv.

Akta Orang Kurang Upaya. (2008). Kuala Lumpur: Percetakan NasionalMalaysiaBerhad.

AmericanWithDisabilityAct1990. http://www.ada.gov/ Australia Disability DiscriminationAct 1992 Retrieved from http://www.

comlaw.gov.au/Details/C2013C00022 BERNAMA. (2010,November 7).Sektor swasta lebih banyak ambilOKU

bekerja.BERNAMANasionalKualaLumpur.


BuletinSUHAKA.(2012).Retrievedfromwww.suhakam.org.myConvensyenOnTheRightOfPersonWithDisabilities.Retrievedfromhttp://

www.un.org/disabilities/default.asp?id=259KamalHaliliHassan.(2011).TheRightsOfLitigantsInEmploymentDispute

ResolutionInMalaysia,1LNS(A)xxLamanSesawangJabatanKebajikanMasyarakatMalaysia.Diaksesdaripada

http://www.jkm.gov.my/index.php?option=com_jdownloads&Itemid=314&task=viewcategory&catid=41&site=2&start=10&lang=ms

LornaJeanEdmonds.(2005).DisabledPeopleAndDevelopment.PovertyAndSocialDevelopmentPapersNo.12/June2005.PovertyReductionAndSocialDivisionRegionalAnd SustainableDevelopmentDepartmentAsianDevelopmentBank.

Malisoff,H.(1952).TheBritishDisabledPersons(Employment)Act1964.MohdRizalMohdSaid,&RosmawatiSulaiman.(2010).Faktor-faktoryang

mendorong golongan orang kurang upaya (OKU) bekerja di JARO(Johor Rehabilation Organisation), Universiti Teknologi Malaysia.Diaksesdaripadawww.eprints.utm.my.

Monteleone,R.(2009).Integrated employment policies for disabled person; Organisational innovation between obstacles and opportunities.International Journal of Sociology and Social Policy,29 (11/12),649-661.

Perlembagaan Persekutuan Malaysia, Selangor: International Law BookService.

Roe,A.(1965).Thepsychologyofoccupation.NewYork:JohnWilley&SonTexts of Convention No. 159 and Recommendation No. 168 Vocational

Rehabilitation and Employment (Disabled Persons) Convention,1983 (No. 159). Diakses daripada http://www.ilo.org/public/english/standards/relm/ilc/ilc86/r-iii1ba.htm.

TheUniversalDeclarationofHumanRight.(1948).Diaksesdaripadahttp://www.un.org/en/documents/udhr/

UK Disability Discrimination Act 1995. Diakses daripada http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1995/50/contents

WorldHealthOrganisation&WorldBank.(2011).Summary World Report On Disability,2011.WHO&WorldBank.Diaksesdaripadawww.who.int/disabilities/world_report/2011/chapter1.pdf.

ZianidaAriffin.(2006).Kerjayauntukorangkurangupaya.KualaLumpur:PTSProfessionalPublishingSdn.Bhd.

Kes

LembagaKemajuanTanahPersekutuanlawanMariam&Ors. [1984]1MLJ283

PPlawanKhongTengKhen&Anor[1976]2MLJ166

TanTekSenglawanSuruhanjayaPerkhidmatanPendidikan&Anor

undang-undang di malaysia dan jaminan hak orang kurang ...jps.uum.edu.my/images/jps/19/19-4.pdf ·...

Documents